ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ

Transcript

1 Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ ΤΜΗΜΑ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ Ιωάννης Τασούδης ΙΟΥΛΙΟΣ 2013 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ Στυλιανός Κρηνίδης Εκπονηθείσα πτυχιακή εργασία απαραίτητη για την κτήση του βασικού πτυχίου

2 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη Πρόλογος Η εργασία αυτή αφορά στη μελέτη, τον σχεδιασμό και την υλοποίηση μιας εφαρμογής η οποία είναι ικανή να διαχειριστεί έναν οργανωμένο αθλητικό σύλλογο. Συγκεκριμένα, η εφαρμογή θα παρέχει ασφάλεια δίνοντας διαφορετικά δικαιώματα σε διαχειριστή, προπονητές και μέλη του αθλητικού συλλόγου. Έτσι τα μέλη θα μπορούν να δουν στοιχεία σχετικά με τη λειτουργία του αθλητικού συλλόγου, οι προπονητές θα έχουν πρόσβαση με δικαιώματα τροποποίησης, εισαγωγής καθώς επίσης και διαγραφής, ενώ ο διαχειριστής, με ξεχωριστώ interface εισόδου για λόγους ασφαλείας, θα διαχειρίζεται την εφαρμογή σε όλο το εύρος της. Κυρίαρχο ρόλο στην υλοποίηση αυτής της εφαρμογής αποτελεί η δημιουργία της βάσης δεδομένων του αθλητικού συλλόγου με τη βοήθεια ενός συστήματος διαχείρισης βάσεων δεδομένων για να δημιουργηθούν οι απαραίτητοι πίνακες με τα αντίστοιχα πεδία. Στη συνέχεια, δημιουργήθηκε ιστοσελίδα με τη χρήση MySQL, PHP, HTML,CSS. Σελίδα 1 από 60

3 Πίνακας Περιεχομένων ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ Παγκόσµιος Ιστός Διαδίκτυο Web Web 3.0 Σηµασιολογικός Ιστός Τι είναι µια Ιστοσελίδα Φυλλοµετρητής ιστοσελίδων Κατασκευή ιστοσελίδων Στατική ιστοσελίδα Δυναμική Ιστοσελίδα ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: SOFTWARE ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ Γενικά Apache Server, PHP, Mysql O Apache Server Η PHP Πλεονεκτήματα της PHP Η MySQL Πλεονεκτήματα της MySQL Notepad++ Editor Microsoft Frontpage Gimp ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: Η ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Σχεδίαση σε γλώσσα SQL ΣΥΝΔΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΒΑΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΙΣΟΔΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: ΓΕΝΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Υπηρεσίες που παρέχει η εφαρμογή ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: ΕΠΙΛΟΓΟΣ Συμπεράσματα Προτάσεις Βελτίωσης Βιβλιογραφία Σελίδα 2 από 60

4 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη Κατάλογος Εικόνων Εικόνα 1: Στοίβα Σημασιολογικού Ιστού...11 Εικόνα 2: Αρχή Λειτουργίας ενός web server...22 Εικόνα 3: Δημοφιλέστερος Εξυπηρετητής...22 Εικόνα 4: Αρχική Σελίδα Εισόδου ως Διαχειριστής...40 Εικόνα 5: Σελίδα Σφάλματος...41 Εικόνα 6: Υπηρεσίες της εφαρμογής προς τον διαχειριστή..42 Εικόνα 7: Εγγραφή Μέλους ή Προπονητή...42 Εικόνα 8: Συγκεντρωτικά Στοιχεία...44 Εικόνα 9: Επεξεργασία Προσωπικών Στοιχείων...45 Εικόνα 10: Επιβεβαίωση Διαγραφής...46 Εικόνα 11: Αρχική Σελίδα Εισόδου Προπονητή ή Μέλους...48 Εικόνα 12: Υπηρεσίες της εφαρμογής προς προπονητές...50 Εικόνα 13: Προσθήκη Μέλους από προπονητή...51 Εικόνα 14: Διαχείριση μελών από προπονητή...52 Εικόνα 15: Αναζήτηση Μέλους με βάση το Επίθετο...53 Εικόνα 16: Πρόγραμμα Προπονήσεων...55 Εικόνα 17: Εισαγωγή αποτελέσματος...56 Εικόνα 18: Αποτελέσματα Αγώνων...57 Εικόνα 19: Υπηρεσίες της εφαρμογής προς μέλη...57 Εικόνα 20: Λίστα Μελών Τμήματος...58 Εικόνα 21: Πρόγραμμα Προπονήσεων...59 Εικόνα 22: Αποτελέσματα Αγώνων...60 Σελίδα 3 από 60

5 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η δοµή της εργασίας περιλαµβάνει τα παρακάτω πέντε κεφάλαια: Στο πρώτο Κεφάλαιο, περιγράφονται η μέθοδος ανάλυσης και ανάπτυξης της πτυχιακής καθώς και οι θεωρίες που χρειάζονται. Στο δεύτερο Κεφάλαιο, γίνεται αναφορά στις τεχνολογίες και εργαλεία ανάπτυξης που χρησιμοποιηθήκαν στην εργασία. Στο τρίτο Κεφάλαιο, αναλύεται με λεπτομέρεια η βάση δεδομένων της εφαρμογής που είναι το βασικό στοιχείο για τη σωστή λειτουργία της εφαρμογής. Στο τέταρτο Κεφάλαιο, διαδραματίζεται το κύριο µέρος της εργασίας όπου περιγράφονται οι υπηρεσίες που προσφέρει η εφαρμογή, αναλύονται οι δυνατότητές της, καθώς και οι κινήσεις που έγιναν για να δηµιουργηθεί η εφαρμογή. Στο κεφάλαιο αυτό υπάρχουν επίσης και φωτογραφίες από το interface του συστήµατος. Στο πέµπτο Κεφάλαιο, εξάγονται τα αποτελέσµατα και τα συµπεράσµατα από την υλοποίηση της πτυχιακής αυτής καθώς και οι προτάσεις βελτίωσής της. Σελίδα 4 από 60

6 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ Η ανάπτυξη Πληροφοριακού Συστήµατος για Αθλητικό Σύλλογο είναι µια web εφαρµογή η οποία αντλεί, αποθηκεύει και επεξεργάζεται πληροφορίες σε µία βάση δεδοµένων. Η εκτέλεση της εφαρμογής γίνεται σε ένα web server. Έτσι χρειαζόµαστε ανάπτυξη βάσης δεδοµένων και παράλληλα ανάπτυξη λογισμικού για την άντληση πληροφοριών από τη βάση µας καθώς και την αποθήκευση τους σε αυτή. 1.1 Παγκόσµιος Ιστός Παγκόσµιος ιστός και Internet συχνά θεωρούνται το ίδιο πράγµα. Η αντίληψη αυτή είναι λανθασµένη καθώς ο ιστός αποτελεί µία µόνο εφαρµογή του Internet. Για την ακρίβεια, την δηµοφιλέστερη. Σε αντίθεση µε το Internet, που έχει και υλική υπόσταση, ο ιστός δεν έχει, µιας και αποτελείται από πακέτα πληροφοριών. Η τεχνολογία του ιστού καθιστά δυνατή την δηµιουργία "υπερκειµένων", µία διασύνδεση δηλαδή πάρα πολλών µη ιεραρχηµένων στοιχείων που παλαιότερα ήταν αποµονωµένα. Τα στοιχεία αυτά µπορούν να πάρουν και άλλες µορφές πέραν της µορφής του γραπτού κειµένου, όπως εικόνας και ήχου. Η τεχνολογία του ιστού δηµιουργήθηκε το 1989 από τον Βρετανό Τιµ Μπέρνερς Λι, που εκείνη την εποχή εργαζόταν στον Ευρωπαϊκό Οργανισµό Πυρηνικών Ερευνών (CERN) στην Γενεύη της Ελβετίας. Το όνομα που έδωσε στην εφεύρεσή του ο ίδιος ο Lee είναι World Wide Web, όρος γνωστός στους περισσότερους από το "www". Αυτό που οδήγησε τον Lee στην εφεύρεση του Παγκόσµιου ιστού ήταν το όραµά του για ένα κόσµο όπου ο καθένας θα µπορούσε να ανταλλάσσει πληροφορίες και ιδέες άµεσα προσβάσιµες από τους υπολοίπους. Το σηµείο στο οποίο έδωσε ιδιαίτερο βάρος ήταν η µη ιεράρχηση των διασυνδεδεµένων στοιχείων. Οραµατίστηκε κάθε στοιχείο, κάθε κόµβο του ιστού ίσο ως προς την προσβασιµότητα µε τα υπόλοιπα. Αν σκεφτεί, όµως, κανείς τον βαθµό ιεράρχησης µε τον οποίο λειτουργούν οι µηχανές αναζήτησης του ιστού, όπως για παράδειγµα το google, γίνεται Σελίδα 5 από 60

7 εύκολα κατανοητό ότι στην πράξη κάτι τέτοιο δεν συµβαίνει, τουλάχιστον στον βαθµό που το είχε οραµατιστεί ο Lee. 1.2 Διαδίκτυο Το Διαδίκτυο (Internet), είναι το µέρος του παγκόσµιου ιστού στο οποίο εφαρµόζονται τα πρωτόκολλα TCP/IP. Επιπλέον, είναι ένα µέσο µαζικής επικοινωνίας. Ως µέσο έχει διπλή υπόσταση: η υλική (που αποτελείται από τον συνδυασµό δικτύων βασισµένων σε λογισµικό και υλικό), και η άυλη (αυτό, δηλαδή, που προσφέρει στην κοινωνία το διαδίκτυο ως µέσο). 1.3 Web 2.0 Ο όρος Web 2.0 (Ιστός 2.0), χρησιµοποιείται για να περιγράψει τη νέα γενιά του Παγκόσµιου Ιστού η οποία βασίζεται στην όλο και µεγαλύτερη δυνατότητα των χρηστών του διαδικτύου να µοιράζονται πληροφορίες και να συνεργάζονται online. Αυτή η νέα γενιά είναι µια δυναµική διαδικτυακή πλατφόρµα στην οποία µπορούν να αλληλεπιδρούν χρήστες χωρίς εξειδικευµένες γνώσεις σε θέµατα υπολογιστών και δικτύων. Ιστορία Η φράση Web 2.0 ειπώθηκε για πρώτη φορά το 2004 κατά τη διάρκεια ενός συνεδρίου µεταξύ της O'Reilly Media και της MediaLive International όπου προτείνονταν ιδέες για την αναβάθµιση του παγκόσµιου ιστού. Ο Dale Dougherty και O'Reilly VP, παρατήρησε ότι το διαδίκτυο είχε αρχίσει να γίνεται πολύ δηµοφιλές και σηµαντικό µέρος της καθηµερινότητας όλο και µεγαλύτερου ποσοστού ανθρώπων. Συνεχώς έβγαιναν νέες εφαρµογές και ιστοσελίδες οι οποίες αναγνωρίζονταν από το ευρύ κοινό σε σύντοµο χρονικό διάστηµα. Επιπλέον οι περισσότερες εταιρείες άρχισαν να στρέφουν την επιχειρηµατική τους δράση στο διαδίκτυο και να προσπαθούν να φέρουν τους καταναλωτές τους προς αυτό το κανάλι. Έχοντας όλα αυτά ως δεδοµένα εξέτασαν το Web 2.0 ως µια δεύτερη γενιά υπηρεσιών βασισµένων στο &ιαδίκτυο. Χρησιµοποίησαν αυτή την φράση σαν Σελίδα 6 από 60

8 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη τίτλο για µια σειρά από συνέδρια µε τον τίτλο Web 2.0. Τα συνέδρια αυτά συνεχίζονται και µέχρι σήµερα για να αποσαφηνιστεί ο όρος και να προωθηθεί η ιδέα σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη. Χαρακτηριστικά Όπως έχει αναφερθεί το Web 2.0 ξεπερνά τα όρια της περιορισµένης πλατφόρµας ενός υπολογιστή. Ο χρήστης θα µπορεί να δρα στον Παγκόσµιο Ιστό όπως δρούσε µέχρι τώρα στον υπολογιστή του. Οι πιο ειδικοί µιλούν για έναν νέο τρόπο σχεδίασης των ιστοσελίδων ο οποίος θα βασίζεται στην διάδραση του χρήστη. Θα επιτρέπει στον χρήστη να αλλάξει τόσο το περιβάλλον της σελίδας όσο και να παρέµβει στο περιεχόµενό της. Χαρακτηριστικές εφαρµογές του Web 2.0 είναι τα κοινωνικά µέσα (social media), τα wiki και τα blog. Πολλές από τις εντολές διάδρασης που χαρακτηρίζουν την λειτουργία του Web 2.0 µας είναι ήδη γνωστές από διάφορες ιστοσελίδες social media όπως το facebook ή το youtube για παράδειγµα. Τέτοιες εκφράσεις είναι η αναζήτηση (search), το tag, η παράθεση links ή το authoring όπως λειτουργεί σε πολλά wiki όπου οι χρήστες µπορούν να δηµιουργήσουν άρθρα αλλά και να ανανεώσουν ή να διαγράψουν ήδη υπάρχοντα. Κριτική Το ακριβές νόημα του όρου παραµένει ανοιχτό προς αντιπαράθεση, και µερικοί ειδικοί, συµπεριλαµβανοµένου και του Τιµ Μπέρνερς Λι, έχουν αµφισβητήσει εάν ο όρος έχει κάποιο πραγµατικό νόηµα. Μεταξύ άλλων έχει κατηγορηθεί ότι αποτελεί εφεύρεση του µάρκετινγκ. Αναφέρεται σαν επιχείρηµα πως οι τεχνολογίες που είναι σε χρήση στο Ίντερνετ αναβαθµίζονται συνεχώς και η προηγούµενη µέρα πριν το Web 2.0 δεν απείχε πολύ. Επίσης µε την ίδια λογική, µερικούς µήνες µετά την χρήση ενός υποτιθέµενου Web 2.0, το Web 2.1 θα εµφανιζόταν. Είναι όµως αδύνατο να εκφραστεί η τεχνολογική ιδιότητα του ίντερνετ ακριβώς µε έναν αριθµό µιας και το αµάλγαµα τεχνολογιών που είναι αυτή τη στιγµή σε χρήση στο ίντερνετ είναι αχανώς πολυσύνθετο. Επιπροσθέτως, λειτουργίες όπως επικοινωνία µε τον χρήστη υπήρχαν πριν πολλά χρόνια, όπως η χρήση σελίδων χρήστη Σελίδα 7 από 60

9 (home pages), τα chat (IRC) και πολλά άλλα. Αυτό που µπορεί να ειπωθεί ότι άλλαξε είναι η ευκολία χρήσης. 1.4 Web 3.0 Σηµασιολογικός Ιστός Με το Web 2.0 το οποίο µπαίνουµε στη φάση διάβασµα-γράψιµο, σύµφωνα πάλι µε τον ορισµό που δίνει ο Tim Berners-Lee (read-write web). Ο όρος Web 2.0, χρησιµοποιήθηκε το 2004 για επαγγελµατικούς λόγους αλλά στη συνέχεια επικράτησε σαν αναφορά στη γενιά 2 του Web. Η επικοινωνία είναι πλέον αµφίδροµη, αφού υπάρχει η δυνατότητα ανάρτησης σχολίων και συνδιαλλαγής δηµόσια. Το περιεχόµενο της πληροφορίας ανεβαίνει στα κοινωνικά µέσα (social media) και στησυνέχεια γίνεται κτήµα όλων και προωθείται µέσα από φίλους, γνωστούς, συναδέλφους ή παντελώς άγνωστους ανθρώπους µε κοινά ενδιαφέροντα. Τα blogs, τα wikis, η κοινωνική σελιδοσήµανση (social bookmarking), ο διαµοιρασµός φωτογραφιών (fickr.com)και βίντεο (youtube.com)και τα περιβάλλοντα εικονικής πραγµατικότητα όπως το Second Life (SL), έχουν διασυνδέσει τεράστιο αριθµό ανθρώπων σε δίκτυα. Ενώ το Web 2.0 δεν έχει ακόµη ωριµάσει και γίνει κτήµα πολλών ανθρώπων, κάποιοι ο Tim Berners Lee και οι συνεργάτες του συγκεκριµέναοραµατίζονται ήδη το Web 3.0. Με το Web 3.0, που βρίσκεται ακόµη σε πειραµατικό στάδιο παρόλο που υπάρχουν µεµονωµένες εφαρµογές, οι µηχανές θα γίνουν εξυπνότερες. Η εξειδικευµένη αναζήτηση θα µπορεί να φέρει αποτελέσµατα στην ερώτηση φέρε µου οτιδήποτε πάνω στο Χ θέµα, λαµβάνοντας υπόψη το Ψ στοιχείο. Η µηχανή θα µπορεί να καταλάβει ποια είµαι, τι κάνω και ποιο θέλω να είναι το επόµενο βήµα. Η κοινωνική αναζήτηση (social search) θα φέρνει αποτελέσµατα διαφορετικά από τις σηµερινές σελίδες µε χαρακτηριστικό στοιχείο την εξατοµίκευση της πληροφορίας. Θα µπορούµε να έχουµε µια ψηφιακή προσωπική συλλογή µε ότι έχουµε συγκεντρώσει (φωτογραφίες, βίντεο, ιστοσελίδες, blogs κλπ.) και κάθε συναλλαγή µας µε το σύστηµα θα έχει τη θέση της στον δικό µας ψηφιακό χώρο. Οι φίλοι µας από το Facebook θα µπορούν να συναντήσουν Σελίδα 8 από 60

10 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη τους άλλους µας φίλους στο Twitter, αφού η διαλειτουργικότητα θα κάνει τα συστήµατα και τις εφαρµογές να επικοινωνούν. Η δεύτερη γενιά του Web δεν διαφοροποιείται ουσιαστικά από την πρώτη. Το νέο στοιχείο είναι η αλλαγή στον τρόπο µε τον οποίο οι άνθρωποι αντιµετωπίζουν το µέσο, αφού σιγά- σιγά µεγαλώνει και γενιά που είναι εξοικειωµένη τεχνολογικά µε το διαδίκτυο. Το συµµετοχικό Web είναι πραγµατικότητα και έχει φέρει µεγάλες αλλαγές στη ζωή µας σε πολλούς τοµείς. Το Web 3.0, όταν µπορέσει να εφαρµοστεί µε τη µορφή που το οραµατίζονται οι εµπνευστές του θα είναι άλλη µια τεχνολογική επανάσταση του ανθρώπου γιατί θα αλλάξει ριζικά τον τρόπο που θα επικοινωνούµε, θα εργαζόµαστε και θα αλληλεπιδρούµε γενικότερα. Μέχρι τότε ας µοιραστούµε αρχεία µε φίλους, συνεργάτες και άλλους ανθρώπους και ας απολαύσουµε αυτόν τον νέο τρόπο επικοινωνίας. Σηµασιολογικός Ιστός (Semantic Web) Τα τελευταία χρόνια γίνεται πολύς λόγος και για το Semantic Web, ενός διαδικτύου δηλαδή στο οποίο η πληροφορία είναι καλύτερα ορισµένη επιτρέποντας µε αυτόν τον τρόπο την ολοκλήρωση, αυτοµατοποίηση και επαναχρησιμοποίηση των δεδοµένων. Ο Ιστός (Web) του µέλλοντος προβλέπεται να αποτελεί µια παγκόσµια βάση δεδοµένων και γνώσης µε πληροφορίες οι οποίες θα είναι "κατανοητές" από µηχανές (machine-understandable information). Οι κύριες τεχνολογίες για την υλοποίηση του Σηµασιολογικού Ιστού είναι η σηµασιολογικό εµπλουτισµός και η χρήση των οντολογιών. H λέξη "Σηµασιολογία" έχει ρίζα τις Ελληνικές λέξεις "σηµάδι", "σηµαίνω" και "σηµαντικός" και σήµερα αναφέρεται στο νόηµα συχνά σε επίπεδο γλώσσας. Μπορούµε να πούµε ότι ο Σηµασιολογικός Ιστός αποτελεί το µεγαλύτερο σε παγκόσµιο επίπεδο έργο ευφυής ενσωµάτωσης συστηµάτων ώστε να συνεργάζονται δια-λειτουργικά. Ο Tim Berners-Lee, που επινόησε τον Παγκόσµιο Ιστό το 1989, είχε το όραµα, που τώρα συµµερίζονται πολλοί - ενός ιστού δεδοµένων που µπορούν να επεξεργαστούν από µηχανές. "Ο Σηµασιολογικός Ιστός είναι µια επέκταση του σηµερινού ιστού όπου η πληροφορία έχει καλά καθορισµένο Σελίδα 9 από 60

11 νόηµα, καθιστώντας τη συνεργασία µεταξύ ανθρώπων και υπολογιστών πιο αποτελεσµατική", Tim Berners-Lee, James Hendler, Ora Lassila, The Semantic Web, Scientific American, Μάιος To κέντρο βάρους του περιεχοµένου του Ιστού µετατοπίζεται συνεχώς από τον άνθρωπο προς τα δεδοµένα. Για να φτάσει ο Ιστός το µέγιστο των δυνατοτήτων του, πρέπει να εξελιχθεί σε ένα Σηµασιολογικό Ιστό, ο οποίος παρέχει µια διεθνώς προσβάσιµη πλατφόρµα που επιτρέπει σε αυτοµατοποιηµένα εργαλεία αλλά και σε ανθρώπους να µοιράζονται και να επεξεργάζονται δεδοµένα. Ο Σηµασιολογικός Ιστός αποτελεί πρωτοβουλία της Κοινοπραξίας του Παγκοσµίου Ιστού (W3C) και η σχετική &ραστηριότητα (W3C Semantic Web Activity) έχει δηµιουργηθεί για να εξυπηρετήσει έναν ηγετικό ρόλο, τόσο στο σχεδιασµό προδιαγραφών, όσο και στην ανοικτή ανάπτυξη της τεχνολογίας µέσω της συνεργασίας. Τα συστατικά του Σηµασιολογικού Ιστού Ο Σηµασιολογικός Ιστός στηρίζεται από τις ακόλουθες γλώσσες και πρότυπα: XML (Extensible Markup Language): Είναι µια γλώσσα περιγραφής δεδοµένων τα οποία είναι εύκολο να διαβαστούν και να επεξεργαστούν από ανθρώπους και προγράµµατα. &εν επιβάλλει κανέναν σηµασιολογικό περιορισµό στα δεδοµένα που περιγράφει. XML Schema: Είναι µια γλώσσα η οποία περιορίζει τη δοµή των XML εγγράφων. RDF: Είναι ένα µοντέλο περιγραφής και επεξεργασίας µεταδεδοµένων. RDF Schema: Είναι ένας µηχανισµός περιγραφής πόρων και των σχέσεων ανάµεσα τους και αποτελεί σηµασιολογική επέκταση του RDF. OWL: Παρέχει έναν τρόπο περιγραφής όρων και σχέσεων γύρω από ένα πεδίο ενδιαφέροντος, προσφέροντας πιο ισχυρό συνακτικό από τις RDF και RDF Schema καθώς και πιο ισχυρή σηµασιολογία που βασίζεται στη λογική (logic based semantics). SPARQL: Είναι ένα πρωτόκολλο και γλώσσα ερωτηµάτων για τις πηγές δεδοµένων του σηµασιολογικού ιστού Σελίδα 10 από 60

12 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη 1.5 Τι είναι µια Ιστοσελίδα Εικόνα 1: Στοίβα Σημασιολογικού Ιστού Ιστοσελίδα (αγγλικά: web page) είναι ένα είδος εγγράφου του παγκόσµιου ιστού (WWW) που περιλαµβάνει πληροφορίες µε την µορφή κειµένου, υπερκειμένου, εικόνας, βίντεο και ήχου. Πολλές ιστοσελίδες µαζί συνθέτουν έναν ιστότοπο (εναλλακτικές ονοµασίες: ιστοχώρος ή δικτυακός τόπος, αγγλ. web site ή Internet site). Οι σελίδες ενός ιστοτόπου εµφανίζονται κάτω από το ίδιο όνοµα χώρου (domain) π.χ. microsoft.com. Οι ιστοσελίδες αλληλοσυνδέονται και µπορεί ο χρήστης να µεταβεί από τη µία στην άλλη κάνοντας «κλικ», επιλέγοντας δηλαδή συνδέσμους που υπάρχουν στο κείµενο ή στις φωτογραφίες της ιστοσελίδας. Οι σύνδεσµοι προς άλλες σελίδες εµφανίζονται συνήθως υπογραµµισµένοι και µε µπλε χρώμα για να είναι γρήγορα ξεκάθαρο στον επισκέπτη ότι Σελίδα 11 από 60

13 πρόκειται για σύνδεσµο προς άλλη ιστοσελίδα, χωρίς όµως πάντα να είναι αυτό απαραίτητο. Η κατασκευή ιστοσελίδων είναι κάτι που µπορεί να γίνει πολύ εύκολα µε προγράµµατα που κυκλοφορούν ελεύθερα, αλλά υπάρχουν και αυτοµατοποιηµένοι µηχανισµοί κατασκευής ιστοσελίδων που επιτρέπουν σε απλούς χρήστες να δηµιουργήσουν εύκολα και γρήγορα προσωπικές ή και εµπορικές ιστοσελίδες. Από την άλλη µεριά υπάρχουν και πολλές εταιρίες, που εξειδικεύονται στη δηµιουργία ελκυστικών και λειτουργικών ιστοσελίδων που έχουν σαν στόχο να οδηγήσουν τους επισκέπτες στην αγορά κάποιου προϊόντος, στην επικοινωνία µε τον ιδιοκτήτη του ιστοτόπου ή απλά στο ανέβασµα του εταιρικού προφίλ µιας επιχείρησης. 1.6 Φυλλοµετρητής ιστοσελίδων Ένας Web browser (φυλλοµετρητής ιστοσελίδων, πλοηγός Web, πρόγραµµα περιήγησης Web ή περιηγητής Ιστού) είναι ένα λογισµικό που επιτρέπει στον χρήστη του να προβάλλει, και να αλληλεπιδρά µε, κείµενα, εικόνες, βίντεο, µουσική, παιχνίδια και άλλες πληροφορίες συνήθως αναρτηµένες σε µια ιστοσελίδα ενός ιστότοπου στον Παγκόσµιο Ιστό ή σε ένα τοπικό δίκτυο. Το κείµενο και οι εικόνες σε µια ιστοσελίδα µπορεί να περιέχουν υπερσυνδέσµους προς άλλες ιστοσελίδες του ίδιου ή διαφορετικού ιστότοπου. Ο Web browser επιτρέπει στον χρήστη την γρήγορη και εύκολη πρόσβαση σε πληροφορίες που βρίσκονται σε διάφορες ιστοσελίδες και ιστότοπους εναλλάσσοντας τις ιστοσελίδες µέσω των υπερσυνδέσµων. Οι φυλλοµετρητές χρησιµοποιούν τη γλώσσα µορφοποίησης HTML για την προβολή των ιστοσελίδων, για αυτό η εµφάνιση µιας ιστοσελίδας µπορεί να διαφέρει ανάλογα µε τον browser. Οι πλοηγοί Web ουσιαστικά αποτελούν λογισµικό πελάτη του δικτυακού πρωτοκόλλου επιπέδου εφαρµογών HTTP. Για κάθε browser διατίθενται, επίσης, και αρκετά πρόσθετα στοιχεία («add-ons» ή «plug-in»), µε στόχο την επαύξηση των δυνατοτήτων τους, τη βελτίωση της χρηστικότητάς τους και την προστασία του χρήστη σε θέµατα ασφάλειας. Σελίδα 12 από 60

14 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη Οι περισσότερο χρησιµοποιούµενοι browsers είναι οι: Windows Internet Explorer Mozilla Firefox Apple Safari Netscape Navigator Opera Pandora Google Chrome 1.7 Κατασκευή ιστοσελίδων Κατασκευή ιστοσελίδων (αγγλικά: Web development) είναι η διαδικασία δηµιουργίας παρουσιάσεων περιεχοµένου (συνήθως υπερκειµένου, ή πολυµέσων), οι οποίες προβάλλονται στον τελικό χρήστη του &ιαδικτύου, µέσω ενός προγράµµατος περιήγησης (browser) ή άλλων υπηρεσιών όπως διαδικτυακή τηλεόραση, ιστολόγια (blogs) και RSS Feeds. Περιεχόµενο Μπορούν να χρησιµοποιηθούν διάφορες τεχνικές προβολής του περιεχοµένου µιας σελίδας, µεταξύ αυτών: κινούµενα σχέδια, γραφιστική, αλληλεπίδραση ανθρώπου - υπολογιστή, µάρκετινγκ, φωτογραφία, βελτιστοποίηση µηχανών αναζήτησης και τυπογραφία. Τεχνολογίες Τεχνολογίες που χρησιµοποιούνται στην ανάπτυξη ιστοσελίδων: γλώσσες σελίδας: HTML και XHTML φύλλα στυλ CSS γλώσσες περιγραφής δεδοµένων: XML, JSON γλώσσες προγραµµατισµού σεναρίων: Perl, PHP, Python, Ruby πλατφόρµες: ASP και ASP.NET της Microsoft, Java Enterprise της Sun, agile frameworks όπως το Django και το Ruby on Rails συγγραφή κώδικα στην πλευρά του πελάτη: Javascript Σελίδα 13 από 60

15 Σχεδιασµός Σελίδων Ιστού (Web Design) Ο σχεδιασµός στο διαδίκτυο αφορά την ικανότητα δηµιουργίας παρουσιάσεων περιεχοµένου (συνήθως κειµένου ή πολυµέσων) οι οποίες φτάνουν στον τελικό-χρήστη µέσω του Παγκόσµιου Ιστού, µε τη χρήση λογισµικού όπως ένας φυλλοµετρητής (web browser) ή άλλου λογισµικού σχεδιασµένου για το διαδίκτυο όπως η τηλεόραση µέσω διαδικτύου, κινητών τηλεφώνων κλπ. Η ιστοσελίδα είναι ένα ηλεκτρονικό αρχείο ή ένα σύνολο από ηλεκτρονικά αρχεία που υπάρχουν σε έναν ή και περισσότερους εξυπηρετητές (server/servers) και παρουσιάζει κείµενα και εφαρµογές πολυµέσων στον τελικό-χρήστη. Τέτοια στοιχεία όπως κείµενο, εικόνες (σύµφωνα µε τα πρότυπα SVG, BMP, GIF, JPEG ή PNG) και φόρµες µπορούν να τοποθετηθούν στη σελίδα µε τη χρήση γλωσσών σήµανσης υπερκειµένου όπως HTML/XHTML/XML. Η αναπαραγωγή πιο σύνθετων πολυµέσων (ανυσµατικών γραφικών, βίντεο, ήχων, γραφικών µε ενσωµατωµένο ήχο και εικόνα) µπορεί να γίνει µε πρόσθετα (plug-in) όπως το Flash, το QuickTime, το περιβάλλον χρόνου εκτέλεσης Java, κ.α ή µε τεχνολογίες όπως οι γλώσσες σήµανσης (X) HTML5, XML και MathML, και το πρότυπο φύλλων στυλ CSS 3. Οι καινούριες εκδόσεις των προγραµµάτων περιήγησης (Internet Explorer 7, 8, Firefox 3.6, safari, chromium κλπ) που ακολουθούν τα W3C πρότυπα οδήγησαν σε µια ευρεία αποδοχή και χρήση των XHTML/XML σε συνδυασµό µε τα CSS (Cascading Style Sheets) για την τοποθέτηση και διαχείριση των στοιχείων και αντικειµένων της ιστοσελίδας. Τα τελευταία πρότυπα στοχεύουν στο να αποκτήσουν τα προγράµµατα περιήγησης την δυνατότητα να προσφέρουν µια ευρεία γκάµα επιλογής πολυµέσων και πρόσβασης στους πελάτες χωρίς τη χρήση των πρoσθέτων (plug-in). Γενικότερα οι ιστοσελίδες διαχωρίζονται σε στατικές και δυναµικές: Οι στατικές δεν αλλάζουν περιεχόµενο και διάταξη (layout) µε οποιοδήποτε αίτηµα εκτός και αν ο προγραµµατιστής αναβαθµίσει (update) τη σελίδα. Μια απλή HTML σελίδα είναι παράδειγµα στατικού περιεχοµένου. Σελίδα 14 από 60

16 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη Οι δυναµικές προσαρµόζουν το περιεχόµενο και/ή την εµφάνισή τους σύµφωνα µε την καταχώρηση/αλληλεπίδραση ή τις αλλαγές του τελικού χρήστη στο περιβάλλον προγραµµατισµού (χρήστης, ώρα, τροποποιήσεις στη βάση δεδοµένων, κτλ). Το περιεχόµενο µπορεί να αλλάζει στον υπολογιστή του τελικού-χρήστη µε τη χρήση των γλωσσών προγραµµατισµού που εκτελούνται στον υπολογιστή του χρήστη (JavaScript, VBScript, Actionscript, etc.). Το περιεχόµενο στις δυναµικές σελίδες συχνά µεταφράζεται στον εξυπηρετητή (server) µέσω γλωσσώνπρογραµµατισµού που εκτελούνται στον εξυπηρετητή (Perl, PHP, ASP, JSP, ColdFusion,.NET κτλ). Με την συνεχόµενη ειδίκευση στην τεχνολογίας της Πληροφορικής δηµιουργείται η ανάγκη διαχωρισµού του Σχεδιασµού Ιστοσελίδων από τον Προγραµµατιστή Ιστοσελίδων. Για τη διαδικασία σχεδιασµού µιας ιστοσελίδας, µιας εφαρµογής ή ενός πολυµέσου για το διαδίκτυο µπορεί να συνδυάζονται πολλοί κλάδοι όπως animation, συγγραφή, επικοινωνιακός σχεδιασµός, εταιρική ταυτότητα, σχεδιασµός γραφικών, αλληλεπίδραση ανθρώπου-υπολογιστή, αρχιτεκτονική υπολογιστών, σχεδιασµός αλληλεπίδρασης, marketing, φωτογραφία, βελτιστοποίηση µηχανών αναζήτησης και τυπογραφία. Τα εργαλεία και οι τεχνολογίες που χρησιµοποιούνται περιλαµβάνουν µεταξύ άλλων: Γλώσσες σήµανσης: HTML, XHTML, XML Γλώσσες φύλλων στυλ: CSS, XML Σενάρια στον πελάτη (Client-side scripting): JavaScript Σενάρια στον εξυπηρετητή (Server-side scripting): PHP, ASP, Perl, Ruby/Ruby on Rails Τεχνολογίες βάσεων δεδοµένων: MySQL, PostgreSQL, Microsoft SQL Server Τεχνολογίες πολυµέσων: Flash, Silverlight Οι ιστοσελίδες µπορούν να είναι στατικές ή δυναµικές. που αναπροσαρµόζουν αυτόµατα το περιεχόµενό τους ή την εµφάνισή τους βασιζόµενες σε µια ποικιλία παραγόντων, όπως µια καταχώρηση από τον τελικό-χρήστη, µια καταχώρηση ή αλλαγή στο περιβάλλον προγραµµατισµού Σελίδα 15 από 60

17 από τον χειριστή της ιστοσελίδας ( όπως εν παραδείγµατι µια µορφοποίηση της βάσης δεδοµένων). Εξαιτίας της συνεχούς εξειδίκευσης στους τοµείς της επικοινωνιακής Πληροφορικής, δηµιουργείται µια σαφής τάση διαχωρισµού του σχεδιασµού στο &ιαδίκτυο από την ανάπτυξη του διαδικτύου ως µέσου ροής της πληροφορίας και των αγαθών προς όλες τις διαδικτυακές υπηρεσίες. Προσβασιµότητα Ιστοσελίδων Για να είναι προσβάσιµη µια ιστοσελίδα θα πρέπει να ακολουθεί κάποιες αρχές προσβασιµότητας. Αυτές οι αρχές είναι γνωστές ως WCAG όταν µιλάµε για το περιεχόµενο και µπορούν να οµαδοποιηθούν στις ακόλουθες κατηγορίες. Χρήση σηµασιολογικής σήµανσης (semantic markup), η οποία προσφέρει µια ενιαία δοµή στο αρχείο. Το semantic markup επίσης αναφέρεται στην οργάνωση της δοµής της ιστοσελίδας αλλά και στην ανακοίνωση/έκδοση/δηµιουργία ορισµών των διαδικτυακών υπηρεσιών µε τρόπο ώστε να είναι αναγνωρίσιµες από άλλες διαδικτυακές υπηρεσίες σε διαφορετικές ιστοσελίδες. Τα πρότυπα για το semantic web θέτονται βάσει IEEE. Χρήση έγκυρων γλωσσών σήµανσης που να ανταποκρίνονται σε ένα δηµοσιευµένο DTD ή Schema. Να παρέχει το ισοδύναµο της πληροφο ρίας σε κείµενο για κάθε πληροφορία που παρέχεταιµε γραφικά ή πολυµέσα. Να χρησιµοποιεί συνδέσµους ενσωµατωµένους στο κείµενο. Να µην χρησιµοποιεί πλαίσια. Χρήση CSS αντί για HTML για την κατασκευή πινάκων. Συγγραφή της σελίδας µε τρόπο τέτοιο ώστε όταν ο κώδικας διαβαστεί γραµµή προς γραµµή από user agents (όπως είναι τα screen readers) να παραµένει ευανάγνωστος. Παρόλα αυτά η W3C επιτρέπει ως εξαίρεση στους πινάκες που προορίζονται για εµφάνιση στην ιστοσελίδα να παραµένουν κατανοητοί όταν γραµµικοποιούνται ή σε περίπτωση που κάτι αντίστοιχο µπορεί να εφαρµοστεί. Σελίδα 16 από 60

18 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη Η προσβασιµότητα των ιστοσελίδων αλλάζει επίσης εξαιτίας των Συστηµάτων διαχείρισης Περιεχοµένου (Content Management Systems), τα οποία επιτρέπουν να γίνονται αλλαγές στις ιστοσελίδες χωρίς να απαιτείται ιδιαίτερη γνώση από προγραµµατισµό. Η Ανάπτυξή ιστοσελίδων απαιτεί τη συνεργασία πολλών διαφορετικών στοιχείων ώστε το διαδίκτυο να είναι προσβάσιµο σε ανθρώπους µε αναπηρίες. Αυτά τα στοιχεία περιλαµβάνουν: Περιεχόµενο η πληροφορία που υπάρχει σε µια ιστοσελίδα ή σε κάποια εφαρµογή του διαδικτύου περιλαµβάνει: o Τη φυσική πληροφορία όπως κείµενο, εικόνες και ήχους o Κώδικα ή επισήµανση που διευκρινίζει τη δοµή, παρουσίαση κλπ. Προγράµµατα πλοήγησης, προγράµµατα αναπαραγωγής πολυµέσων κλπ. Υποβοηθητική τεχνολογία, για ορισµένες περιπτώσεις screen readers, εναλλακτικό πληκτρολόγιο, διακόπτες, προγράµµατα σάρωσης κλπ. Γνώση του επιπέδου των χρηστών, των εµπειριών τους και σε ορισµένες περιπτώσεις προσαρµοσµένες στρατηγικές µε χρήση του διαδικτύου Προγραµµατιστές-Σχεδιαστές, συγγραφείς κτλ, συµπεριλαµβανοµένου Προγραµµατιστών µε αναπηρίες και χρηστών που συνεισφέρουν στη διαµόρφωση του περιεχοµένου Συντακτικών εργαλείων προγραµµάτων που κατασκευάζουν ιστοσελίδες Εργαλεία Αξιολόγησης Εργαλείων αξιολόγησης της &ιαδικτυακή Προσβασιµότητας, HTML εγγυητών (HTML validators), CSS εγγυητών (CSS validators), κλπ. Σχεδιασµός Ιστοσελίδων Ο σκοπός του σχεδιασμού στο διαδίκτυο είναι πολυσύνθετος αλλά βασικός κατά την εφαρµογή του. Πριν τη δηµιουργία και το «ανέβασµα» µιας Σελίδα 17 από 60

19 ιστοσελίδας είναι σημαντικό να σχεδιαστεί ακριβώς ότι είναι αναγκαίο για την ιστοσελίδα. Είναι πολύ σηµαντικό να αποφασιστούν, το κοινό στο οποίο θα απευθύνεται, ο σκοπός της δηµιουργίας της και το περιεχόμενο της. 1.8 Στατική ιστοσελίδα Στατική ιστοσελίδα (static web-page ή flat web page) ονομάζεται μια ιστοσελίδα της οποίας το περιεχόμενο μεταφέρεται στον χρήστη ακριβώς στην μορφή που είναι αποθηκευμένο στον εξυπηρετητή ιστοσελίδων (web server), σε αντίθεση με τις δυναμικές σελίδες όπου το περιεχόμενο δηµιουργείται από µια εφαρμογή η οποία εκτελείται στον εξυπηρετητή ιστοσελίδων. Τα περιεχόµενα µιας στατικής ιστοσελίδας εμφανίζονται με την ίδια μορφή σε όλους τους χρήστες µε την µορφή που είναι αποθηκευµένα στο σύστημα αρχείων του εξυπηρετητή ιστοσελίδων. Οι στατικές ιστοσελίδες είναι αποθηκευμένες συνήθως σε μορφή HTML και μεταφέρονται χρησιµοποιώντας το πρωτόκολλο HTTP. Πλεονεκτήµατα και Μειονεκτήµατα Πλεονεκτήµατα Δεν χρειάζονται προγραµµατιστικές δεξιότητες για να προγραμματίσσει κάποιος μια στατική σελίδα. Η σελίδα µπορεί να βρίσκεται με εύκολο τρόπο κλωνοποιημένη σε περισσότερους από έναν εξυπηρετητές. Δεν χρειάζεται ειδικό λογισµικό στον εξυπηρετητή ιστοσελίδων για την δημοσίευση στατικών σελίδων. Η σελίδα µπορεί να είναι διαθέσιμη στον φυλλομετρητή κατευθείαν από ένα αποθηκευτικό µέσο όπως ένα CD-ROM ή USB μνήμης χωρίς να χρειάζεται να διαμεσολαβεί ένας εξυπηρετητής ιστοσελίδων με κατάλληλο λογισμικό χειρισμού ιστοσελίδων (για παράδειγμα οι δυναµικές σελίδες σε γλώσσα PHP θέλουν έναν διερμηνέα PHP ο Σελίδα 18 από 60

20 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη οποίος τρέχει στον εξυπηρετητή ιστοσελίδων και δημιουργεί δυναμικά τη σελίδα πριν αυτή αποσταλεί στον φυλλομετρητή του χρήστη). Μειονεκτήματα Δεν είναι εύκολη η διαδραστικότητα με τον χρήστη Η διαχείριση μεγάλου αριθμού στατικών ιστοσελίδων δεν είναι εύκολη χωρίς αυτόματα εργαλεία. Θα πρέπει να αλλαχτούν όλες οι στατικά αποθηκευμένες ιστοσελίδες. 1.9 Δυναμική Ιστοσελίδα Δυναμική ιστοσελίδα (dynamic web page) είναι μια ιστοσελίδα η οποία δημιουργείται δυναμικά την στιγμή της πρόσβασης σε αυτή ή την στιγμή που ο χρήστης αλληλεπιδρά με τον εξυπηρετητή ιστοσελίδων. Οι δυναμικές ιστοσελίδες θεωρούνται δομικό στοιχείο της νέας γενιάς του παγκόσμιου ιστού (Web 2.0) όπου η πληροφορία διαμοιράζεται σε πολλαπλές ιστοσελίδες. Η δυναμική ιστοσελίδα μπορεί να δημιουργείται δυναμικά από ένα σενάριο εντολών, το οποίο εκτελείται τοπικά στο πελάτη ή στον εξυπηρετητή ή και στον πελάτη και στον εξυπηρετητή. Σελίδα 19 από 60

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: SOFTWARE ΚΑΙ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΔΥΝΑΜΙΚΩΝ ΙΣΤΟΣΕΛΙΔΩΝ 2.1 Γενικά Αυτό το κεφάλαιο έχει ως σκοπό την αναφορά και την παρουσίαση όλων των προγραμμάτων που αποτελούν τα απαραίτητα εργαλεία για τη δημιουργία της εφαρμογής. Τα προγράμματα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, κάποια από αυτά είναι κύρια, χρησιμοποιούνται ευρέως και πάνω σε αυτά βασίζεται το site, ενώ κάποια άλλα, τα βοηθητικά προγράμματα δεν χρησιμοποιούνται σε μεγάλο βαθμό. Στις επόμενες παραγράφους παρουσιάζονται τα βασικά προγράμματα, καθώς και τα βοηθητικά πακέτα λογισμικού που χρησιμοποιήθηκαν για τη δημιουργία της παρούσας πτυχιακής εργασίας. 2.2 Apache Server, PHP, Mysql Η εφαρμογή υλοποιήθηκε με τη χρήση των Apache Server, PHP και Mysql και παρακάτω γίνεται αναφορά σε αυτά. Οι λόγοι επιλογής αυτών για την υλοποίηση της εφαρμογής της διαχείρισης αθκητικού συλλόγου είναι κυρίως οι εξής: Και τα τρία προϊόντα είναι ανοιχτού κώδικα. Συνεργάζονται μεταξύ τους με απόλυτη επιτυχία. Υπάρχουν πάρα πολλές συναρτήσεις της PHP για τη MySQL. Η συνδυασμένη τους χρήση επιτρέπει τη δημιουργία δυναμικών διαδικτυακών εφαρμογών με υψηλά κριτήρια αξιοπιστίας, απόδοσης, ταχύτητας και ασφάλειας. Ο τρόπος με τον οποίο τα τρία βασικότερα προγράμματα της εφαρμογής συνδέονται και επικοινωνούν μεταξύ τους περιγράφεται με απλά λόγια ως εξής: Σελίδα 20 από 60

22 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη 1. Αρχικά ο φυλλομετρητής (browser) του χρήστη στέλνει ένα ερώτημα HTTP (HTTP Request) προς τον Apache server σχετικά με τη σελίδα που προσπαθεί να ανοίξει. 2. Ο Apache εντοπίζει το αρχείο με τον κατάλληλο κώδικα και καλεί τον μεταγλωττιστή της PHP για να εκτελέσει τον κώδικα (script). 3. Η PHP μέσω ενσωματωμένων συναρτήσεων και λειτουργιών που διαθέτει στέλνει ερωτήματα (queries) προς τη βάση δεδομένων Mysql (αν χρειάζεται). 4. Η Mysql επεξεργάζεται τα ερωτήματα και στέλνει πίσω στην PHP τα αποτελέσματα Η PHP επιστρέφει πίσω στον Apache server τα αποτελέσματα της βάσης δεδομένων και του κώδικα σε μορφή HTML. 6. Ο Apache server στέλνει την HTML στον browser όπου προβάλλονται στο χρήστη. 2.3 O Apache Server Ο Apache HTTP γνωστός και απλά σαν Apache είναι ένας εξυπηρετητής του παγκόσμιου ιστού (web). Όποτε ο χρήστης επισκέπτεται έναν ιστότοπο ο πλοηγός του επικοινωνεί με έναν διακομιστή HTTP (Εικόνα 2). Το πλεονέκτημα του Apache είναι ότι λειτουργεί σε διάφορες πλατφόρμες σαν τα Windows, το Linux, το Unix, και το Mac OS X. Ο APACHE αναγνωρίζεται γενικά ως ο πιο δημοφιλής Web Server. Αρχικά σχεδιάστηκε για τους κεντρικούς υπολογιστές Unix. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε για τα Windows και άλλα λειτουργικά συστήματα δικτύων (NOS, network operating systems). Σελίδα 21 από 60

23 Εικόνα 2: Αρχή Λειτουργίας ενός web server Ο APACHE Web Server παρέχει μια πλήρη σειρά χαρακτηριστικών γνωρισμάτων των Web Server, συμπεριλαμβανομένου του CGI, SSL, και των εικονικών περιοχών. Υποστηρίζει επίσης plug in ενότητες και είναι αξιόπιστο και σχετικά εύκολο να διαμορφωθεί. Ο APACHE SERVER είναι ελεύθερο λογισμικό το οποίο διανέμεται από το Apache Software Foundation που προωθεί τις διάφορες ελεύθερες και προηγμένες ανοικτές πηγές τεχνολογίας Ιστού (Web technologies). Σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2009, ο πιο δημοφιλής εξυπηρετητής είναι ο Apache, αφού αυτός χρησιμοποιείται από το 67% των ιστοχώρων παγκοσμίως, έναντι του πιο στενού ανταγωνιστή του Microsoft - IIS που βρίσκεται 47 ποσοστιαίες μονάδες πίσω του (Eικόνα 3). Εικόνα 3: Δημοφιλέστερος Εξυπηρετητής Σελίδα 22 από 60

24 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη 2.4 Η PHP Η PHP, μια ευρέως χρησιμοποιούμενη, γενικού σκοπού γλώσσα προγραμματισμού script (σεναρίων), βρίσκει εφαρμογή στην ανάπτυξη εφαρμογών για το Web. Η λέξη PHP, αποτελεί ακρωνύμιο για το «Hypertext PreProcessor» και ένα από τα πλεονεκτήματά της, είναι το γεγονός ότι είναι λογισμικό ανοιχτού κώδικα (open source). Σε αντίθεση με άλλες γλώσσες προγραμματισμού, στις οποίες χρειάζονται αρκετές γραμμές κώδικα για την παραγωγή HTML, η PHP ενσωματώνεται μέσα στην ίδια την HTML, εσώκλειστη μέσα σε ειδικές ετικέτες (tags), όπως φαίνεται και στο ακόλουθο παράδειγμα: <html> <head> <title>example</title> </head> <body> <? php echo "Hi, I'm a PHP script!";?> </body> </html> Ένα σημαντικό στοιχείο που διαχωρίζει την PHP από άλλες scripting γλώσσες προγραμματισμού, όπως για παράδειγμα τη Javascript, είναι ότι ο κώδικας εκτελείται στο server. Έτσι λοιπόν, η PHP χαρακτηρίζεται ως μια server side γλώσσα, σε αντίθεση με τις υπόλοιπες client side, οι οποίες εκτελούνται στο browser του χρήστη. Παρόλα αυτά, κάποιος, μπορεί να πάρει τα αποτελέσματα ενός script, χωρίς ωστόσο να μπορεί να δει τον πηγαίο κώδικα. Πέρα από το τι είναι η PHP, ενδιαφέρον έχει και το που ακριβώς μπορεί να εφαρμοστεί. Έτσι, πέρα από server side εφαρμογές, μπορεί να Σελίδα 23 από 60

25 χρησιμοποιηθεί και για άλλους σκοπούς, όπως είναι η παραγωγή δυναμικού περιεχομένου σε ιστοσελίδες, η αποστολή και λήψη cookies, η συλλογή δεδομένων, κ.λ.π. Πιο συγκεκριμένα, οι τρεις βασικοί τομείς που χρησιμοποιείται η PHP, είναι: Server side scripting: Είναι το βασικό πεδίο δράσης της PHP. Για την εργασία σε αυτή την κατηγορία, είναι απαραίτητη η ύπαρξη τριών πραγμάτων: Ο μεταγλωττιστής της PHP, ένας web server και ένας web browser. Τα αποτελέσματα ενός script, μπορούν να προσπελαστούν με τη χρήση του browser, βλέποντας την αντίστοιχη ιστοσελίδα μέσα από το web server, ο οποίος είναι συνδεδεμένος με το μεταγλωττιστή της PHP. Command line scripting: Ένα script, μπορεί να γραφεί για να λειτουργεί χωρίς server ή browser. Απαραίτητος είναι μόνο ο μεταγλωττιστής, ενώ αυτός ο τύπος script είναι ο ιδανικός για λειτουργίες που εκτελούνται συχνά. Συγγραφή client side GUI εφαρμογών (Γραφικά περιβάλλοντα χρήστη): Αν και η PHP δεν είναι η κατάλληλη γλώσσα για παραθυρικές (Windows) εφαρμογές, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη συγγραφή τέτοιου είδους προγραμμάτων. Για τέτοια script, είναι απαραίτητη η ύπαρξη της επέκτασης της PHP, PHP GTK, η οποία και διανέμεται ξεχωριστά από το κύριο πακέτο. Ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της PHP, είναι το γεγονός ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε όλα τα λειτουργικά συστήματα. Έτσι, στο πεδίο εφαρμογής της συμπεριλαμβάνονται τα εξής : Microsoft Windows, Linux, διάφορες εκδόσεις του Unix (HP- UX, Solaris, κ.λ.π.), Mac OS X, RISC OS. Επιπλέον, πέρα από τα λειτουργικά συστήματα, παρέχει μεγάλη ελευθερία και στην επιλογή του web server, καθώς υποστηρίζει μεγάλο πλήθος από όσους υπάρχουν σήμερα. Ονομαστικά, αναφέρονται μερικοί μόνο από αυτούς: Microsoft Internet Information Server, Microsoft Personal Web Server, Netscape και iplanet servers, Apache, OmniHTTPd, κ.λ.π. Σελίδα 24 από 60

26 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη Η PHP δίνει τη δυνατότητα επιλογής στον τρόπο προγραμματισμού των εφαρμογών. Έτσι λοιπόν, μπορεί να χρησιμοποιηθεί συναρτησιακός (procedural), ή αντικειμενοστρεφής (object oriented) προγραμματισμός, ή ακόμα περισσότερο και τα δύο μαζί. Οι δυνατότητες της PHP, επεκτείνονται και πιο πέρα από την παραγωγή HTML. Έτσι, είναι δυνατόν να γίνει εξαγωγή εικόνων, αρχείων PDF, ακόμη και ταινιών Flash. Επιπλέον, μπορούν πολύ εύκολα να δημιουργηθούν και διάφορα αρχεία κειμένου (XHTML, XML) και να αποθηκευτούν αυτόματα, χωρίς να εκτυπωθούν. Ένα άλλο εξαιρετικά σημαντικό χαρακτηριστικό της PHP, είναι η δυνατότητα που παρέχει για εισαγωγή στοιχείων σε ιστοσελίδες, τα οποία αντλούνται από βάσεις δεδομένων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα, η PHP να είναι ιδιαίτερα χρήσιμη, ακόμα και για απαιτητικές εφαρμογές. Το εύρος των πακέτων βάσεων δεδομένων που υποστηρίζεται είναι αρκετά μεγάλο και περιλαμβάνει τα εξής: MySQL, ODBC, Oracle, dbase, msql, InterBase, Sybase, Unix dbm, PostgreSQL, IBM DB2, Informix, Direct MS SQL, καθώς και πολλά ακόμη. Γενικότερα, η PHP, πέρα από όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, παρέχει και πολλές ακόμα δυνατότητες (π.χ. επικοινωνία με άλλες υπηρεσίες, χαρακτηριστικά επεξεργασίας κειμένου, συναρτήσεις ηλεκτρονικής πληρωμής, συναρτήσεις μηχανών αναζήτησης, εργαλεία συμπίεσης, κ.λ.π.). Όπως φάνηκε και από αυτή τη σύντομη εισαγωγή, είναι ένα πολύτιμο εργαλείο, το οποίο ανοίγει δρόμους για τη δημιουργία απαιτητικών, λειτουργικών και χρήσιμων εφαρμογών, ενώ ταυτόχρονα αποτελεί και μια από τις τελευταίες λέξεις της τεχνολογίας στο χώρο του διαδικτύου Πλεονεκτήματα της PHP Υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ της PHP και των άλλων γλωσσών προγραμματισμού. Πολλές φορές η PHP είναι προτιμότερη έναντι των άλλων, Σελίδα 25 από 60

27 ανάλογα πάντοτε και με τη φύση της διαδικτυακής εφαρμογής που πρόκειται να αναπτυχθεί. Παρακάτω, αναφέρονται και αναλύονται οι σημαντικότεροι λόγοι, για τους οποίους η PHP είναι προτιμότερη, τόσο σε αυτή την εργασία, όσο και γενικότερα: Η PHP λειτουργεί σε όλες τις πλατφόρμες: Όπως ήδη αναφέρθηκε και στην προηγούμενη παράγραφο 2.4.1, η PHP λειτουργεί στα περισσότερα λειτουργικά συστήματα που κυκλοφορούν σήμερα. Αντίθετα, σε άλλες γλώσσες απαιτείται η ύπαρξη servers, βασισμένων σε συστήματα Windows, (π.χ. ASP). Η PHP υποστηρίζει ευρύ φάσμα βάσεων δεδομένων: Υπάρχουν γλώσσες που υποστηρίζουν εξ ορισμού μόνο την MS Access και τον SQL Server, αντίθετα με την PHP, που υποστηρίζει έναν μεγάλο αριθμό βάσεων δεδομένων (μερικές από τις οποίες αναφέρθηκαν στο προηγούμενο υποκεφάλαιο). Η PHP είναι γρηγορότερη: Πράγματι, η PHP είναι σημαντικά γρηγορότερη από τις άλλες γλώσσες όπως η ASP, πράγμα που οφείλεται στο γεγονός ότι η ASP υποστηρίζει πολλές γλώσσες προγραμματισμού. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο μεταγλωττιστής (compiler) για κάθε γλώσσα να φορτώνεται στη μνήμη και να εκτελεί τη δική του διεργασία, οπότε τελικά επιβαρύνεται ολόκληρο το σύστημα. Αντίθετα, στην PHP όλα εκτελούνται στο χώρο που καταλαμβάνει αρχικά στη μνήμη, χωρίς να υπάρχουν καθυστερήσεις από επικοινωνία με διάφορες διεργασίες. Ο πηγαίος κώδικας της PHP είναι ανοιχτός στο κοινό: Αυτό σημαίνει πως ο κώδικας της PHP (source code), μπορεί να χρησιμοποιηθεί, να αντιγραφεί η να τροποποιηθεί ελεύθερα από οποιονδήποτε, ενώ έτσι υπάρχει αμεσότητα και στην επίλυση των προβλημάτων (bugs) της PHP. Επιπρόσθετα, μπορεί να προσαρμόζεται στις ανάγκες των χρηστών και να επεκτείνεται με βάση αυτές. Η PHP είναι ασφαλής: Στο Internet Information Services Server, υπάρχουν διάφορα προβλήματα ασφαλείας. Η PHP, αν και λειτουργεί και με το Internet Information Services Server, μπορεί να λειτουργήσει Σελίδα 26 από 60

28 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη αν επιλεχθεί και κάποιος άλλος server, με λιγότερα προβλήματα ασφαλείας. Ο κώδικας σε PHP είναι πιο αποδοτικός: Είναι γεγονός, πως μπορεί να επιτευχθεί η ίδια λειτουργικότητα σε μια εργασία, με λιγότερο κώδικα σε PHP από ότι σε γλώσσες όπως η Java ή η ASP. Η PHP είναι από τις δημοφιλείς γλώσσες προγραμματισμού για το Web: Η PHP είναι δημοφιλέστερη γλώσσα προγραμματισμού για script, σε σχέση με τις ASP, Cold Fusion, Perl, κ.λ.π. Η PHP δεν έχει οικονομικό κόστος: Η PHP, είναι λογισμικό το οποίο παρέχεται δωρεάν στο Internet. Αντίθετα, άλλες γλώσσες, επειδή λειτουργούν μόνο σε Internet Information Services, απαιτούν την ύπαρξη Windows, γεγονός που σημαίνει κόστος για όσους πρέπει να αλλάξουν λειτουργικό σύστημα και να φύγουν από Linux, Unix, κ.λ.π. Το στυλ προγραμματισμού σε PHP είναι πιο κοντά σε C++ / Java: Αυτό αποτελεί πλεονέκτημα για όσους είναι γνώστες της C++ ή της Java, καθώς έτσι οι τεχνικές προγραμματισμού θα είναι ήδη γνώριμες και όχι πρωτόγνωρες. 2.5 Η MySQL Το λογισμικό MySQL, είναι ένας γρήγορος, πολυχρηστικός (multi user), πολυνηματικός (multi threaded) και εύρωστος (robust) εξυπηρέτης (server) βάσης δεδομένων για την SQL. Σκοπός του είναι η υποστήριξη συστημάτων που εκτελούν κρίσιμες και «βαριές» εφαρμογές. Επιπλέον, μπορεί να ενσωματωθεί στην παραγωγή κώδικα μαζικής ανάπτυξης. Είναι με δυο λόγια, μια βάση δεδομένων για τη δημιουργία σοβαρών και σύνθετων εφαρμογών. Η MySQL, αποτελεί το πιο διαδεδομένο σύστημα βάσης δεδομένων με ενσωματωμένη SQL, το οποίο κυκλοφορεί με τη μορφή ανοιχτού πηγαίου κώδικα (open source). Αυτό σημαίνει πως οποιοσδήποτε μπορεί να δει και να τροποποιήσει τον κώδικα του MySQL Server. Αυτή η έκδοση παρέχεται χωρίς κόστος στο Internet και προσφέρεται για τον καθένα. Σελίδα 27 από 60

29 Η MySQL, κατατάσσεται στην κατηγορία των σχεσιακών συστημάτων βάσεων δεδομένων, καθώς τα δεδομένα αποθηκεύονται σε πολλούς πίνακες, αντί σε έναν ενιαίο χώρο. Αυτό το γεγονός, προσθέτει ταχύτητα και ευλυγισία στη βάση, ενώ επιπλέον, παρέχεται μεγάλη αξιοπιστία και ευκολία στη χρήση. Σκοπός της MySQL ήταν και είναι η διαχείριση μεγάλων βάσεων δεδομένων με μεγάλη ταχύτητα, σε σχέση πάντοτε με διάφορα άλλα παρόμοια πακέτα λογισμικού. Προχωρώντας σε πιο συγκεκριμένες τεχνικές πληροφορίες, σχετικές με την παρουσίαση του MySQL Server, αξίζει να αναφερθεί πως έχει αναπτυχθεί σε C και C++. Μπορεί και λειτουργεί σε πολλά λειτουργικά συστήματα (Microsoft Windows, Linux, Unix, κ.λ.π.), πράγμα που αποτελεί σημαντικό πλεονέκτημα. Είναι ένα σύστημα πελάτη / εξυπηρέτη (client / server), το οποίο αποτελείται από έναν πολυνηματικό (multi threaded) SQL server, που υποστηρίζει πολλά προγράμματα και βιβλιοθήκες πελάτη, εργαλεία διαχείρισης και ένα μεγάλο εύρος εφαρμογών διασύνδεσης με το χρήστη. Η MySQL παρέχει ασφάλεια στα δεδομένα, μέσω ενός συστήματος απόδοσης προνομίων και κωδικών σε όλους τους χρήστες. Οι κωδικοί (passwords) παραμένουν ασφαλείς, λόγω της απόκρυψης που γίνεται κατά τη σύνδεση στο server, ενώ γίνεται και επιπλέον επαλήθευση των χρηστών από τον ίδιο τον εξυπηρέτη. Το αξιοσημείωτο θέμα στον MySQL Server, είναι το ότι μπορεί να γίνει διαχείριση πραγματικά τεράστιων βάσεων δεδομένων. Έτσι, για παράδειγμα, ήδη υπάρχουν βάσεις που έχουν 50 εκατομμύρια εγγραφές, βάσεις με πίνακες και βάσεις με 5 δισεκατομμύρια γραμμές. Για την ακρίβεια, σε παλαιότερη έκδοση του λογισμικού (ver. 3.22), το μέγεθος ενός πίνακα περιοριζόταν στα 4 GB. Από την επόμενη έκδοση και μετά όμως (ver ), το μέγιστο μέγεθος ενός πίνακα αυξήθηκε στα 8 εκατομμύρια terabytes (263 bytes). Έτσι πλέον, το μέγιστο αποδεκτό μέγεθος ενός πίνακα, καθορίζεται από τα διάφορα λειτουργικά συστήματα και τους περιορισμούς που θέτουν Σελίδα 28 από 60

30 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη στα μεγέθη των αρχείων. Εξ ορισμού πάντως, η MySQL δημιουργεί πίνακες με αρχικό μέγεθος 4 GB, το οποίο μπορεί και να αλλάξει από το χρήστη. Μερικά ακόμα χαρακτηριστικά του MySQL Server, είναι η διασύνδεση που παρέχει με πελάτες (clients), μέσω του πρωτοκόλλου TCP / IP σε οποιαδήποτε πλατφόρμα, καθώς και οι δυνατότητες διασύνδεσης και με άλλα συστήματα βάσεων δεδομένων, μέσω ODBC (Open DataBase Connectivity) συνδέσεων. Επιπρόσθετα, παρέχει και τοπικό χαρακτήρα, έχοντας τη δυνατότητα εμφάνισης μηνυμάτων λαθών σε πολλές γλώσσες και τον καθορισμό του συνόλου χαρακτήρων (character set) που προτιμά ο χρήστης Πλεονεκτήματα της MySQL Στην πραγματικότητα, είναι δύσκολο να πει κανείς για πιο λόγο προτιμάται το ένα ή το άλλο σύστημα βάσης δεδομένων. Παρόλα αυτά, κάποιες μικρές λεπτομέρειες και διαφορές, καθορίζουν τελικά ποιο θα χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη web εφαρμογών. Σε τελικό στάδιο, η απόφαση για το ποιο λογισμικό θα χρησιμοποιηθεί εξαρτάται από τις απαιτήσεις του έργου που πρόκειται να υλοποιηθεί. Η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι αδύνατον να δοθεί μονολεκτικά ή μέσα σε μια φράση. Υπάρχουν πολλοί λόγοι που συγκλίνουν στην άποψη υπέρ της MySQL, μερικοί από τους οποίους είναι και οι εξής: Λειτουργικό σύστημα: Η MySQL λειτουργεί σε όλα τα γνωστά λειτουργικά συστήματα που κυκλοφορούν σήμερα (Windows, Linux, Unix, κ.λ.π.). Αντίθετα, άλλα συστήματα βάσεων δεδομένων όπως ο Microsoft SQL Server, εφόσον είναι προϊόν της Microsoft, λειτουργεί μόνο σε περιβάλλον Windows, γεγονός που περιορίζει το πεδίο εφαρμογής του. Απόδοση: Η MySQL ηγείται σε αυτό τον τομέα, κυρίως λόγω της μορφής με την οποία αποθηκεύονται οι πίνακες. Αυτή η μορφή, με Σελίδα 29 από 60

31 όνομα MyISAM, έχει πολύ μικρές απαιτήσεις σε επεξεργαστική ισχύ, μνήμη και χωρητικότητα. Διάθεση πηγαίου κώδικα: Όπως ήδη έχει αναφερθεί, ο πηγαίος κώδικας της MySQL είναι διαθέσιμος σε οποιονδήποτε θέλει να το μελετήσει ή να τον τροποποιήσει. Κόστος άδειας χρήσης: Είναι γεγονός πως η MySQL διανέμεται σε δυο εκδόσεις, η μια είναι χωρίς κανένα κόστος και παρέχεται στο Internet, ενώ η δεύτερη, αν και επί πληρωμή, δεν έχει υπερβολικό κόστος. Αντίθετα, το κόστος της άδειας χρήσης άλλων συστημάτων βάσεων δεδομένων, είναι ένα σημαντικό στοιχείο που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Πρόσβαση από πολλούς χρήστες: Η MySQL, με ευκολία μπορεί να διαχειρίζεται ταυτόχρονα πολλούς χρήστες, αφού από την αρχή είχε σχεδιαστεί να είναι ένα πολυχρηστικό (multi user) σύστημα. Διαχείριση μεγάλων βάσεων δεδομένων: Όπως έχει ήδη αναφερθεί, η MySQL μπορεί να διαχειριστεί τεράστιες βάσεις δεδομένων, με εκατομμύρια εγγραφές και χιλιάδες πίνακες. Για παράδειγμα στην Access, αυτό δεν είναι δυνατόν, δηλαδή δεν μπορεί να γίνει διαχείριση βάσεων δεδομένων μεγάλου μεγέθους. Ασφάλεια: Η ασφάλεια σε άλλα συστήματα δεν αποτελεί δυνατό σημείο και αυτό οφείλεται στο ότι οι πίνακες, εφόσον αποθηκεύονται σε τοπικούς δίσκους, μπορούν να ανοιχτούν και να διαχειριστούν με απευθείας πρόσβαση στον υπολογιστή που βρίσκονται. Επιπλέον τη διαχείριση της ασφάλειας σε MySQL, την αναλαμβάνει ο ίδιος ο MySQL Server. Έτσι, οποιοσδήποτε προσπαθήσει να έχει πρόσβαση στα δεδομένα χωρίς τα σωστά στοιχεία (όνομα χρήστη και κωδικός πρόσβασης), θα αποτυγχάνει διαρκώς. 2.6 Notepad++ Editor Ωστόσο, για την ολοκλήρωση της εργασίας, είναι αναγκαία η χρήση και κάποιων άλλων προγραμμάτων. Τo notepad ++ editor αποτελεί βοηθητικό Σελίδα 30 από 60

32 Πτυχιακή Εργασία του Ιωάννη Τασούδη πακέτο λογισμικού. Πρόκειται για πρόγραμμα δημιουργίας και επεξεργασίας κώδικα php και html. Υποστηρίζει χρωματική μορφοποίηση του κειμένου με βάση τον κώδικα, εμφάνιση tips και οδηγιών κατά τη διάρκεια της πληκτρολόγησης του κώδικα κ.ά. 2.7 Microsoft Frontpage Tο Microsoft Office FrontPage είναι και αυτό ένα ευρέως διαδεδομένο πρόγραμμα, καθώς επιτρέπει την κατασκευή ιστοσελίδων, μέσα σε γραφικό περιβάλλον και με δυνατότητες προσθήκης πολλών στοιχείων, με πολύ εύκολο και ταχύ τρόπο. Επιπλέον, υπάρχει αμεσότητα στην απόκτησή του, αφού υπάρχει στις περισσότερες εκδόσεις του πακέτου MS Office. Ωστόσο, δεν συγκαταλέγεται στα δωρεάν προγράμματα μια και υπάρχει μέσα στο πακέτο του Microsoft Office, το οποίο η εταιρεία το διαθέτει επί πληρωμή. Ο ρόλος του Frontpage στην εργασία δεν είναι μεγάλος, καθώς ο στόχος είναι να δημιουργηθεί το site μόνο με τη χρήση δωρεάν προγραμμάτων. Χρησιμοποιήθηκε στην αρχή μόνο της εργασίας με σκοπό να κατασκευαστεί μια «μακέτα», δηλαδή ένα γρήγορο προσχέδιο των ιστοσελίδων του site. Επιπλέον, σε αυτό σχεδιάστηκε πρόχειρα αρχικά και βασίστηκε η σχεδίαση των βασικότερων σημείων του γραφιστικού κομματιού των σελίδων. Το τελικό αποτέλεσμα ωστόσο, κατασκευάστηκε εξ ολοκλήρου με χρήση καθαρού κώδικα HTML. Οι πρόχειρες και ανεπίσημες ιστοσελίδες που σχεδιάστηκαν στο Frontpage είχαν απλά το ρόλο οδηγού. Έτσι, μέσα από έναν εύχρηστο επεξεργαστή κειμένου, προστίθενται ή τροποποιούνται τα απαραίτητα κομμάτια JavaScript, ή ακόμα και HTML, ούτως ώστε να αποκτούν οι ιστοσελίδες πλήρη λειτουργικότητα. Μια ακόμα χρησιμότητα του Frontpage, εμφανίζεται και κατά την αποσφαλμάτωση (debugging) του κώδικα της JavaScript. Μια από τις δυνατότητες που έχει, είναι η προεπισκόπηση της εκάστοτε ιστοσελίδας, σε ενσωματωμένο browser και όχι σε Internet Explorer ή Netscape. Κατά την Σελίδα 31 από 60

33 προεπισκόπηση σε αυτόν το browser, σε περίπτωση που υπάρχουν λάθη σε κώδικα, εμφανίζονται αντίστοιχα μηνύματα λαθών με τα σημεία στα οποία συμβαίνουν. Αυτό, βοηθάει σε πολύ μεγάλο βαθμό τον εντοπισμό και τη διόρθωση των λαθών. Αντίθετα, σε οποιονδήποτε άλλο browser, η ιστοσελίδα με το λανθασμένο κώδικα JavaScript, απλώς δε λειτουργεί, με αποτέλεσμα να είναι άγνωστη η αιτία του κάθε προβλήματος, ενώ ο εντοπισμός δυσχεραίνεται εξαιρετικά. 2.8 Gimp2.6 Πολλές φορές, είναι απαραίτητο και επιθυμητό, πέρα από τη λειτουργικότητα, την ευχρηστία και την οργάνωση των ιστοσελίδων, να υπάρχει καλαισθησία και κομψότητα, ώστε να δημιουργούνται ευχάριστες εντυπώσεις και καλή διάθεση. Πάντοτε τα γραφικά και οι εικόνες, αλλάζουν ολόκληρη την όψη των σελίδων, προσδίδοντας ένα διαφορετικό και ευχάριστο χαρακτήρα. Το παραπάνω λοιπόν, είναι ένα γεγονός, που δε θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητο. Παρά το ότι πρόκειται να αναπτυχθεί ένα site διαχείρισης αθλητικού συλλόγου, τα γραφικά είναι απαραίτητα. Για το σκοπό αυτό και τη δημιουργία εικόνων, χρησιμοποιήθηκε ένα γνωστό πρόγραμμα ζωγραφικής, το Gimp 2.6. Το Gimp, προσφέρεται τόσο για ερασιτεχνικές, όσο και για επαγγελματικές λύσεις. Δεν πρόκειται για ένα απλό πρόγραμμα ζωγραφικής, αλλά για ένα πολύ σημαντικό εργαλείο διαχείρισης εικόνων. Στην εργασία, με αυτό το πρόγραμμα, δημιουργήθηκαν διάφορες εικόνες και γραφικά που υπάρχουν στο δικτυακό τόπο. Θα μπορούσε να μην είναι απαραίτητη η χρήση του, αλλά τότε θα προέκυπτε ένα πολύ μονότονο και κουραστικό αποτέλεσμα. Με αυτό το πρόγραμμα λοιπόν, ολοκληρώνεται ο κύκλος των επιπλέον, βοηθητικών προγραμμάτων, που συμμετείχαν στον τελικό σκοπό και έγιναν το μέσο για την προσέγγιση του στόχου. Σελίδα 32 από 60