Ενημερωτικό Δελτίο του Δικτύου Συνεργασίας για την Πολιτική των Ναρκωτικών στην ΝΑ Ευρώπη

Transcript

1 Ενημερωτικό Δελτίο του Δικτύου Συνεργασίας για την Πολιτική των Ναρκωτικών στην ΝΑ Ευρώπη NR. 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ: ΑΛΒΑΝΙΑ * Νέα Εθνική Στρατηγική για τα Ναρκωτικά * Συζήτηση στο Κοινοβούλιο * Το έκτο Συνέδριο για τη Θεραπεία των εξαρτήσεων της Εταιρείας για την ΝΑ Ευρώπη και την Αδριατική * Το Διετές Πρόγραμμα του Παγκόσμιου Ταμείου για την Αλβανία ΕΛΛΑΔΑ * ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ "ΚΩΔΙΚΑΣ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ". - Η πρόταση της Κυβέρνησης/ Δημόσια Διαβούλευση - Η συζήτηση στην Ελληνική Βουλή/ αναβολή της ψηφοφορίας - Η νέα Κυβέρνηση? Το Νομοσχέδιο θα προωθηθεί στη Βουλή Κατά την ετήσια συνεδρίασή του στη Βιέννη τον Μάρτιο 2012, το Δίκτυο Πολιτικής για τα Ναρκωτικά στη Νοτιοανατολική Ευρώπη αποφάσισε να δημοσιεύσει ένα τριμηνιαίο ενημερωτικό δελτίο για μια πιο τακτική επικοινωνία μεταξύ των οργανώσεων του δικτύου. Το ενημερωτικό δελτίο συντάσσεται και δημοσιεύεται από την Εταιρεία Διογένης, Διάλογος για την πολιτική των ναρκωτικών στην Νοτιοανατολική Ευρώπη. Τα μέλη του Δικτύου Πολιτικής Ναρκωτικών συμβάλλουν στο ενημερωτικό δελτίο, με πληροφορίες από τις χώρες τους με ιδιαίτερη έμφαση στα ακόλουθα θέματα: Ποινική δικαιοσύνη Κοινωνικά και θεραπευτικά προγράμματα Ανθρώπινα δικαιώματα Ενδιαφέροντα γεγονότα Κάθε έκδοση του ενημερωτικού δελτίου θα αναφέρεται σε 2 ή περισσότερες χώρες. Το ενημερωτικό δελτίο θα αναρτιέται στην ιστοσελίδα της Εταιρείας Διογένης. Αντιδράσεις και σχόλια στο drugpolicy.see@diogenis.info * ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΥΜΕΡΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ - Έξαρση του HIV/AIDS * ΦΟΡΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ - Νέες Πρωτοβουλίες του ΚΕΘΕΑ - Προγράμματα υποκατάστασης/οι λίστες αναμονής - Νέες πρωτοβουλίες του ΟΚΑΝΑ - Νέες Ναρκωτικές ουσίες Οργανώσεις του Δικτύου Συνεργασίας για την Πολιτική των Ναρκωτικών στην ΝΑ Ευρώπη ΜΚΟ Veza, Σερβία Δίκτυο Συνεργασίας για τη Μείωση της Βλάβης, Ρουμανία ΜΚΟ Aksion Plus, Αλβανία Ίδρυμα Πρωτοβουλία για την Υγεία, Βουλγαρία Πρόγραμμα Υγιείς Επιλογές (HOPS),Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας Juventas, Μαυροβούνιο Δίκτυο Συνεργασίας για τις Εξαρτήσεις στην ΝΑ Ευρώπη και την Αδριατική, (SEEAN) Εταιρεία Udruga Terra, Κροατία ΜΚΟ Victorija, Banja Luka,Βοσνία Ερζεγοβίνη Εταιρεία Margina, Βοσνία Ερζεγοβίνη ΜΚΟ Prevent, Novi Sad, Σερβία Εταιρεία ΔΙΟΓΕΝΗΣ, Διάλογος για την πολτική των Ναρκωτικών στην ΝΑ Ευρώπη.

2 ΑΛΒΑΝΙΑ Νέα Εθνική Στρατηγική για τα Ναρκωτικά Η Μη Κυβερνητική οργάνωση Aksion Plus υπήρξε μέλος της τεχνικής ομάδας εργασίας που ετοίμασε την Εθνική Στρατηγική για τα Ναρκωτικά , η οποία παρουσιάστηκε στις 26 Ιουνίου 2012, Παγκόμια Ημέρα των Ναρκωτικών. Η Εθνική Στρατηγική για τα Ναρκωτικά έχει συνταχθεί από ομάδα εργασίας που συγκροτήθηκε με βάση το διάταγμα αριθ. 125 του πρωθυπουργού, της 9ης Ιουνίου Αυτή η ομάδα εργασίας αποτελούνταν από εμπειρογνώμονες από όλα τα θεσμικά όργανα που συμμετέχουν στην καταπολέμηση των ναρκωτικών που είχαν την αμέριστη και πολύτιμη συμβολή των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων και των ειδικών διεθνών οργανισμών που δραστηριοποιούνται στην Αλβανία. Η στρατηγική βασίζεται σε τέσσερις κύριους τομείς: Στρατηγικός συντονισμός, Μείωση της Προσφοράς, Μείωση της ζήτησης, Μείωση των επιβλαβών συνεπειών. Στόχος της στρατηγικής είναι να προστατευθεί, μέσα από μια συντονισμένη εθνική δράση, η δημόσια ασφάλεια, η ζωή και η υγεία των πολιτών και της κοινωνίας μέ την ελαχιστοποίηση των κινδύνων και των επιβλαβών συνεπειών που απορρέουν από τα ναρκωτικά. Οι Βασικές αρχές της πολιτικής για την Καταπολέμηση των Ναρκωτικών απορρέουν από το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Αλβανίας, τις συμβάσεις των Ηνωμένων Εθνών, την εθνική νομοθεσία για τα ναρκωτικά και από τις προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί η κοινωνία μας για να ανταποκριθεί στην διαδικασία ένταξης της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι βασικές αρχές είναι: Νομιμότητα Ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών Η αρχή της ασφάλειας ζωής, της ασφάλειας και της υγείας των πολιτών και της κοινωνίας Η υλοποίηση μιας ολοκληρωμένης και ισορροπημένης προσέγγισης, που βασίζεται στην αρχή της υπευθυνότητας και της εταιρικής συνεργασίαςε. Οι γενικοί στόχοι της στρατηγικής είναι: η δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για την κοινωνία μέσω της μείωσης της προσφοράς και της πρόσβασης σε παράνομα φάρμακα για χρήση, της πρόληψης της χρήσης ναρκωτικών μέσω της ευαισθητοποίησης του κοινού σχετικά με τους κινδύνους και τις αρνητικές συνέπειες της χρήσης ναρκωτικών, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η χρήση ναρκωτικών στην κοινωνία εξασφαλίζοντας την παροχή της κατάλληλης θεραπείας από υπηρεσίες αποκατάστασης και τη μείωση των επιβλαβών συνεπειών που συνδέονται με τη χρήση ναρκωτικών. Στόχος είναι επίσης ο συντονισμός της πολιτικής στο πλαίσιο της καταπολέμησης των ναρκωτικών και η δημιουργία αποτελεσματικών συστημάτων επικοινωνίας. Συζήτηση στο Κοινοβούλιο Στις 15 Φεβρουαρίου 2012, μέλη της οργάνωσης Aksion Plus κλήθηκαν από την επιτροπή Δικαιοσύνης της Αλβανικής Βουλής για ακρόαση που αφορούσε στην πολιτική για τα ναρκωτικά και τις αλλαγές στον ποινικό κώδικα. Εμείς παρουσιάσαμε τις απόψεις μας για τις τροποποιήσεις του υφιστάμενου ποινικού κώδικα και προτείναμε να καθοριστεί ένα σταθερό όριο ποσότητας ναρκωτικών για προσωπική χρήση και να αποσυρθούν οι ποινές για τους νέους χρήστες μαριχουάνας. Μέχρι σήμερα, οι νέοι άνθρωποι έχουν καταδικαστεί σε φυλάκιση Page 1

3 για ένα τσιγαριλίκι μαριχουάνας. Πρόκειται για μια παράλογη κατάσταση που πρέπει να αλλάξει το συντομότερο δυνατό. Ακόμη και στην περίπτωση των χρηστών ηρωίνης, δεν πρέπει κανείς να τιμωρείται για ήσσονος σημασίας παραβάσεις,ειδικά όταν γίνονται κάτω από επιδράσεις ουσιών. Επαφές με τα μέλη του Κοινοβουλίου και της Επιτροπής του Νόμου βρίσκονται σε εξέλιξη και ελπίζουμε ότι κάτι θα πρέπει να επιτευχθεί, αν και η πολιτική κατάσταση είναι λίγο αβέβαιη, καθώς οι εκλογές θα διεξαχθούν σύντομα. Περισσότερη υπερασπιστούμε και να ασκήσουμε μεγαλύτερη πίεση προκειμένου να προετοιμαστεί το έδαφος για τις αναμενόμενες αλλαγές και τροποποιήσεις 6ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΑ ΚΑΙ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΗΣ ΕΞΑΡΤΗΣΗΣ ΤΟΥ ΔΙΚΤΥΟΥ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΝΑ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΙ ΑΔΡΙΑΤΙΚΗΣ και ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΓΙΑ συμπεριφορές εθισμένων ατόμων, Ιουνίου 2012, Hotel Tirana, Τίρανα, Αλβανία άλλων υπηρεσιών και των ΜΚΟ στην περιοχή, η θεραπεία της ηπατίτιδας C, τις διαφορετικές πρακτικές στην περιοχή και τη θεραπεία σε στερητικές της ελευθερίας δομές. Ήταν ένα εξαιρετικό πρόγραμμα του συνεδρίου το οποίο είχαν αναπτύξει και επεξεργαστεί οι οργανωτικές επιτροπές του συνεδρίου, οι άτυπες συναντήσεις των συνέδρων, όπως η Δεξίωση υποδοχής, η εκδήλωση για την απονομή βραβείων και άλλες κοινωνικές εκδηλώσεις. Η επίσημη έναρξη του Συνεδρίου τοθ SEEAnet έγινε από τον Πρόεδρο του Κοινοβουλίου της Αλβανίας, κ. Γιοσεφίνα Τοπάλι, εκπροσώπους από την ομάδα Pompidou, το ΕΚΠΝΤ και άλλες εξέχουσες προσωπικότητες. Για περισσότερες πληροφορίες, παρακαλώ επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: Το Παγκόσμιο Ταμείο για ακόμη 2-έτη εφαρμογής του προγράμματος στην Αλβανία Το Συνέδριο της SEEA Net του 2012 ήταν μια πολύ σημαντική και χρήσιμη συνάντηση, οπου παραβρέθηκαν επαγγελματίες, συνεργλατες παροχής υπηρεσιών και υπεύθυνοι για τη διαμόρφωση πολιτικής από όλη την περιοχή. Τα κύρια θέματα που συζητήθηκαν στο Συνέδριο για την αντιμετώπιση των νεαρών χρηστών ναρκωτικών, την αντιμετώπιση ασθενών με συνοσηρότητα και τη συνεργασία με τις υφιστάμενες υπηρεσίες πρόληψης και θεραπείας των ναρκωτικών,των ιατρικών, κοινωνικών και Η Αλβανία θα επωφεληθεί από το μεταβατικό ταμείο του Παγκόσμιου Ταμείου για την καταπολέμηση του AIDS, της φυματίωσης και της ελονοσίας για δύο ακόμη χρόνια. Από τους 5 γύρους που χορηγήθηκαν στην Αλβανία μόνο δύο από τις σημαντικότερες δραστηριότητες θα υποστηριχθούν: Τα Προγράμματα Υποκατάστασης με Μεθαδόνη (MMT) για τους χρήστες ναρκωτικών που εφαρμόζονται από την οργάνωση Aksion Plus και αντιρετροϊκά φάρμακα για τους ανθρώπους που ζουν με HIV / AIDS. Κατά τη διάρκεια των επόμενων δύο ετών, θα Page 2

4 επιδιώξουμε να εξασφαλίσουμε τη βιωσιμότητα του προγράμματος Μεθαδόνης πλησιάζοντας την κεντρική διοίκηση και την τοπική αυτοδιοίκηση. Οι στρατηγικές μας περιλαμβάνουν: -να επωφεληθούμε από τους προϋπολογισμούς των τοπικών δήμων για τις κοινωνικές τους υπηρεσίες (μέχρι τώρα ήμασταν σε θέση να χρηματοδοτήσουμε μια μονάδα υποκατάστασης Μεθαδόνης με την οικονομική υποστήριξη του δήμου της Αυλώνας, μιας μικρής πόλης στο νότιο τμήμα της Αλβανίας, όπου δραστηριοποιείται η οργάνωσή μας Aksion Plus. -Όσον αφορά την κεντρική κυβέρνηση, εργαζόμαστε για να εξοικονομήσουμε χρηματοδότηση από πρόστιμα για παραβάσεις του νόμου ναρκωτικών, πρόστιμα που υποβάλλονται σε εμπόρους. ναρκωτικών και για παράνομες δραστηριότητες πλυσίματος μαύρου χρήματος. Εν τω μεταξύ εισπράττουμε μικρά ποσά τελών από τους πελάτες των προγραμμάτων υποκατάστασης με Μεθαδόνη, προκειμένου να στηρίξουμε το έργο μας. Μέχρι τώρα αυτό το πρόγραμμα Μεθαδόνης έχει ήδη αποδειχτεί ότι είναι επιτυχές, και η πρόοδος αυτή οφείλεται στη στενή συνεργασία με διάφορους παράγοντες της κυβέρνησης, της κοινωνίας των πολιτών και άλλους φορείς παροχής υπηρεσιών. Aksion Plus ήταν σε θέση να κατασκευάσει ένα νέο κτήριο στις εγκαταστάσεις του οποίου στεγάζονται οι υπηρεσίες. Η βελτίωση είναι σημαντική και έχουμε τη δυνατότητα να στεγάσουμε και άλλες μορφές δραστηριοτήτων για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών, όπως τέχνες και δράμα. Page 3

5 ΕΛΛΑΔΑ ΤΟ ΝΟΜΟΣΧΕΔΙΟ ΓΙΑ ΤΟΝ 'ΚΩΔΙΚΑ ΝΑΡΚΩΤΙΚΩΝ Η πρόταση της Κυβέρνησης/Δημόσια διαβούλευση Σημαντική πρωτοβουλία για αλλαγή της νομοθεσίας περί τα ναρκωτικά ήταν η πρωτοβουλία της κυβέρνησης τον Αύγουστο του 2012 να προτείνει νομοσχέδιο για σημαντικές αλλαγές στη Νομοθεσία με βασικούς στόχους: Το νομοσχέδιο υποβλήθηκε σε δημόσια διαβούλευση όπου η πλειοψηφία όσων έλαβαν μέρος σ' αυτήν είδε το νομοσχέδιο θετικά και υποστήριξε την υιοθέτησή του από το κοινοβούλιο. Η συζήτηση στην Ελληνική Βουλή/Δεν ολοκληρώθηκε η διαδικασία -την Αποποινικοποίηση της χρήσης και την ηπιότερη ποινική αντιμετώπιση της προμήθειας ή κατοχής ναρκωτικών και της καλλιέργειας φυτών κάνναβης για αποκλειστικά προσωπική χρήση -την δικαιότερη μεταχείριση των μικροδιακινητών, ιδιαίτερα των εξαρτημένων, ανάλογη με το μέτρο της απαξίας της πράξης τους, τις περιστάσεις υπό τις οποίες τελέστηκε και της ιδιότητάς τους ως εξαρτημένων από τις ναρκωτικές ουσίες ή μη. -την αποφυγή επιβολής δυσανάλογα μεγάλων ή μικρών ποινών για τις ίδιες πράξεις τη ρύθμιση να μη διαφεύγουν πλέον της απειλής επιβολής της σοβαρότερης κύρωσης (ισόβιας κάθειρξης) διακινητές που τελούν ιδιαίτερα βαριές πράξεις διακίνησης. Το τελευταίο θα επιτυγχάνεται με την απαγόρευση ηπιότερης αντιμετώπισης των πραγματικών μεγαλεμπόρων, οι οποίοι προσδιορίζονται με αντικειμενικά κριτήρια και δεν θα τυγχάνουν πλέον ευνοϊκότερης μεταχείρισης ακόμα και αν επικαλεστούν εξάρτηση από ναρκωτικά την κατοχύρωση του δικαιώματος στη θεραπεία. Η αντιμετώπιση του εξαρτημένου έχει ως βασική αφετηρία τη θεραπευτική προσέγγιση, με τη συναίνεσή του. Το προτεινόμενο νομοσχέδιο θεωρούσε την συνεπή παρακολούθηση και ολοκλήρωση θεραπευτικών προγραμμάτων απεξάρτησης, ουσιαστικό στοιχείο αντιεγκληματικής πολιτικής για τα ναρκωτικά και υποστήριζε ότι για τους εξαρτημένους που εντάσσονται στα θεραπευτικά προγράμματα θα πρέπει να μειώνονται οι δυσμενείς συνέπειες μιας ποινικής καταδίκης. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης κατέθεσε το νομοσχέδιο στην αρμόδια επιτροπή της βουλής τον Ιανουάριο του 2012 και ψηφίστηκε από την πλειοψηφία των μελών της επιτροπής. Το νομοσχέδιο αναμένονταν να υποβληθεί προς ψήφιση στην ολομέλεια του κοινοβουλίου μια εβδομάδα μετά την έγκρισή του από την αρμόδια επιτροπή της βουλής. Η νεοσυσταθείσα όμως κυβέρνηση συνεργασίας η οποία είχε προσωρινό χαρακτήρα και διαχειρίζονταν όλα τα θέματα με ειδική ευθύνη τη διασφάλιση της οικονομικής βοήθειας από την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, και τον καθορισμό ημερομηνίας διεξαγωγής των βουλευτικών εκλογών βρέθηκε σε δύσκολη θέση λόγω των έντονων αντιδράσεων των συντηρητικών κομμάτων που συμμετείχαν στη μεταβατική κυβέρνηση συνεργασίας. Τα συντηρητικά κόμματα απείλησαν με αποχώρηση από την κυβέρνηση εάν ο υπουργός Δικαιοσύνης θα κατέθετε το νομοσχέδιο στην Ολομέλεια του κοινοβουλίου. Στη Βουλή υπήρχε η απαιτούμενη πλειοψηφία για έγκριση του νομοσχεδίου. Μια εβδομάδα πρίν τα ίδια κόμματα είχαν απειλήσει να αποχωρήσουν από την κυβέρνηση για ένα άλλο νομοσχέδιο που Page 4

6 αφορούσε την πρόωρη αποφυλάκιση καταδίκων με ποινές έως 3 χρόνια υπό την προϋπόθεση έκτισης του 1/10 της ποινής τους, καθώς και κατάδικους με ποινές φυλάκισης ή και κάθειρξης έως 5 έτη, εφόσον είχαν εκτίσει το 1/5 της ποινής τους. Ο νόμος αυτός απέβλεπε στην αποσυμφόρηση των φυλακών και τη δημιουργία θέσεων στις φυλακές για κατάδικους που πρέπει να εκτίσουν την ποινή τους. Ο υπουργός Δικαιοσύνης υποστήριξε με παρρησία το νομοσχέδιο τονίζοντας ότι "Το περιεχόμενο του νομοσχεδίου το προσδιόρισαν οι αριθμοί. Όταν μια πολιτεία δεν έχει δυνατότητα να κτίσει νέες φυλακές, θα πρέπει να έχει όσους φυλακισμένους αντέχει το σύστημα. Στην περίπτωση αυτή, χρειάζεται μια πάγια ρύθμιση ώστε για να μπει κάποιος στη φυλακή, να αποφυλακίζεται εκείνος που είναι πιο κοντά στην αποφυλάκιση". Το κοινοβούλιο ψήφισε υπέρ του νομοσχεδίου. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης δήλωσε ότι θα επανέρχονταν στο θέμα της αποσυμφόρησης των φυλακών με πρόσθετα μέτρα κατά τη συζήτηση στην ολομέλεια του νόμου για τον "Κώδικα Ναρκωτικών" και πρόσθεσε, ότι απασχολούν και τον Πρωθυπουργό "εκείνοι οι 7000 φτωχοί σε σύνολο φυλακισμένων". Ο κίνδυνος να αποχωρήσουν από την κυβέρνηση τα δύο συντηρητικά κόμματα της κυβέρνησης και να δημιουργηθεί πολιτική κρίση ήταν πλέον ορατός μια και δεν θα δεχόταν μια δεύτερη ήττα μέσα σε μια εβδομάδα. Το νομοσχέδιο δεν υποβλήθηκε στην ολομέλεια και αναβλήθηκε η συζήτηση και ψήφισή του. Η νέα Κυβέρνηση/Προώθηση του νομοσχεδίου στην Ολομέλεια της Βουλής Στη νέα κυβέρνηση που προέκυψε από τις εκλογές της 17ης Ιουνίου 2012 συνεργάζονται τρία κόμματα. Η Νέα Δημοκρατία (συντηρητικοί/φιλελεύθεροι), το ΠΑΣΟΚ (σοσιαλδημοκράτες) και η Δημοκρατική Αριστερά (δημοκράτες σοσιαλιστές). Ο Υπουργός Δικαιοσύνης της νέας κυβέρνησης κ. Ρουπακιώτης εξήγγειλε σε πρόσφατη επίσκεψή του στις φυλακές Κορυδαλλού στην Αθήνα ότι μέλημα του υπουργείου Δικαιοσύνης είναι η προώθηση στη Βουλή του νομοσχεδίου για τα ναρκωτικά, καθώς και του νέου Σωφρονιστικού Κώδικα που εξανθρωπίζει το σύστημα των φυλακών. Τα σχόλια στον τύπο και οι αντιδράσεις οργανώσεων που ασχολούνται με το θέμα ήταν θετικά. Είναι θέμα χρόνου να συνεχιστεί η συζήτηση του νομοσχεδίου στη Βουλή των Ελλήνων. ΟΙ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ Είναι γενικά αποδεκτό ότι η αβεβαιότητα των πολιτών, η μείωση του εισοδήματος τους, η απώλεια της θέσης εργασίας τους, η ανεργία των νέων, η κοινωνική αναταραχή είναι παράγοντες που επηρεάζουν σοβαρά την σωματική και ψυχική τους υγεία. Η προσφυγή σε ναρκωτικές ουσίες είναι ένα από τα φαινόμενα αντίδρασης στην κρίση. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει από το 2010 μια πρωτοφανή οικονομική κρίση και κοινωνική αναστάτωση που οδηγεί σε κατάθλιψη, απαισιοδοξία και έλλειψη προοπτικής για το μέλλον. Στον τομέα της υγείας όλοι οι δείκτες είναι αρνητικοί, υπάρχει ανησυχητική αύξηση των αυτοκτονιών, έξαρση της χρήσης ναρκωτικών ουσιών και υποβάθμιση των υπηρεσιών υγειονομικής περίθαλψης λόγω δραστικών περικοπών στους προϋπολογισμούς των φορέων παροχής υπηρεσιών. Η νεολαία με ποσοστό ανεργίας των νέων που έφτασε το 54% αναζητεί ευκαιρίες απασχόλησης σε άλλες χώρες. Η μετανάστευση νέων στις Δυτικοευρωπαϊκές χώρες αυξήθηκε δραματικά τα δύο τελευταία χρόνια. Χρήστες ναρκωτικών σε δύσκολες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες καταφεύγουν συχνά σε επικίνδυνες πρακτικές χρησιμοποιώντας νοθευμένες ουσίες που οδηγούν πολλές φορές και στο θάνατο. Page 5

7 Έξαρση του HIV/AIDS Τα τελευταία δύο χρόνια παρουσιάστηκε, κυρίως στην περιοχή της Αθήνας, έξαρση του HIV. Οι περιπτώσεις HIV αυξήθηκαν από το 2010 μέχρι το 2011 κατά 57%. Το 65% αυτής της αύξησης οφείλεται σε περιπτώσεις ενδοφλέβιων χρηστών ναρκωτικών. Η αύξηση των περιπτώσεων HIV στους ενδοφλέβιους χρήστες οφείλεται στη κοινή χρήση βελόνων και συριγγών και στη μη χρήση προφυλακτικών. Επιπρόσθετα η μη επαρκής κάλυψη των περιπτώσεων από τα προγράμματα υποκατάστασης και την διαθεσιμότητα συριγγών μπορεί να έχει συμβάλλει στην αύξηση των περιπτώσεων HIV. Από τα στοιχεία των ερευνών που έγιναν αποδεικνύεται ότι η αυξητική τάση των περιπτώσεων HIV αφορά κυρίως άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες και άνδρες που είχαν σέξ με εκδιδόμενες γυναίκες φορείς του HIV. Για τις περιπτώσεις μετάδοσης του HIV μέσω εκδιδόμενων γυναικών προέκυψε έντονη δημόσια συζήτηση, όταν η αστυνομία συνέλαβε εκδιδόμενες γυναίκες φορείς του HIV και για να προειδοποιήσει άνδρες που τυχόν είχαν σεξ μαζί τους, δημοσίευσε στον τύπο και σε άλλα μέσα μαζικής επικοινωνίας, φωτογραφίες των συλληφθέντων γυναικών. Περισσότεροι από άνδρες τηλεφώνησαν στις αρμόδιες υπηρεσίες (κυρίως το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων) ζητώντας να εξετασθούν αν είχαν μολυνθεί. Χαρακτηριστικό των αντιδράσεων μερίδας του ημερήσιου τύπου ήταν η έντονη αναφορά σε μετανάστριες εκδιδόμενες γυναίκες φορείς του HIV/AIDS παρά το ότι η μεγάλη πλειοψηφία των συλληφθέντων γυναικών αποτελούνταν από Ελληνίδες. Παράλληλα με τη δημοσιοποίηση των προσωπικών στοιχείων και των φωτογραφιών των γυναικών από την αστυνομία ο εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη για απόπειρα βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης. Τελικά ιι γυναίκες, κρίθηκαν προφυλακιστέες. Τα εν λόγω συμβάντα έλαβαν χώρα κατά την προεκλογική περίοδο για την ανάδειξη αντιπροσώπων στο Ελληνικό κοινβούλιο. Εκατοντάδες πολίτες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών κατήγγειλαν τη δημοσιοποίηση των στοιχείων των εκδιδόμενων γυναικών ως σοβαρό σφάλμα των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη και Υγείας μιλώντας για καταφανή παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για "κυνήγι μαγισσών προεκλογικής σκοπιμότητας". Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον τύπο ο υπουργός Υγείας είχε προκαλέσει αντιδράσεις όταν στα τέλη του 2011 πρότεινε την απέλαση των αλλοδαπών εκδιδόμενων γυναικών φορέων του AIDS, δηλώνοντας πως «η μετάδοση γίνεται από την παράνομη μετανάστρια στον Έλληνα πελάτη, στην ελληνική οικογένεια». Οι αρμόδιες υπηρεσίες ξεκινησαν εξόρμηση για τη δωρεάν διάθεση προφυλακτικών μαζί με σύριγγες στους ενεργούς χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Όλες οι υπηρεσίες που ασχολούνται με το θέμα συνεργάζονται και με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις στην Αθήνα όπως είναι το Κέντρο ζωής, η PRAKSIS, οι Γιατροί του κόσμου, η θετική Φωνή Από την Ευρωπαϊκή Ένωση επισκέφτηκε την Αθήνα κλιμάκιο εμπειρογνωμόνων του Κέντρου Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας Page 6

8 (WHO) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης των Ναρκωτικών και της Τοξικομανίας (EMCDDA) τον Νοέμβριο του 2011 και τον Μάιο του 2012 για να αξιολογήσει το πρόβλημα της λοίμωξης του HIV/AIDS. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει να εκτιμηθεί ο κίνδυνος της επιδημίας και να εξετάσει ποιές δράσεις είναι απαραίτητες για την αντιμετώπισή της. Τα τελευταία δύο χρόνια παρουσιάστηκε, κυρίως στην περιοχή της Αθήνας, έξαρση του HIV. Οι περιπτώσεις HIV αυξήθηκαν από το 2010 μέχρι το 2011 κατά 57%. Το 65% αυτής της αύξησης οφείλεται σε περιπτώσεις ενδοφλέβιων χρηστών ναρκωτικών. Η αύξηση των περιπτώσεων HIV στους ενδοφλέβιους χρήστες οφείλεται στη κοινή χρήση βελόνων και συριγγών και στη μη χρήση προφυλακτικών. Επιπρόσθετα η μη επαρκής κάλυψη των περιπτώσεων από τα προγράμματα υποκατάστασης και την διαθεσιμότητα συριγγών μπορεί να έχει συμβάλλει στην αύξηση των περιπτώσεων HIV. Από τα στοιχεία των ερευνών που έγιναν αποδεικνύεται ότι η αυξητική τάση των περιπτώσεων HIV αφορά κυρίως άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες και άνδρες που είχαν σέξ με εκδιδόμενες γυναίκες φορείς του HIV. Για τις περιπτώσεις μετάδοσης του HIV μέσω εκδιδόμενων γυναικών προέκυψε έντονη δημόσια συζήτηση, όταν η αστυνομία συνέλαβε εκδιδόμενες γυναίκες φορείς του HIV και για να προειδοποιήσει άνδρες που τυχόν είχαν σεξ μαζί τους, δημοσίευσε στον τύπο και σε άλλα μέσα μαζικής επικοινωνίας, φωτογραφίες των συλληφθέντων γυναικών. Περισσότεροι από άνδρες τηλεφώνησαν στις αρμόδιες υπηρεσίες (κυρίως το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων) ζητώντας να εξετασθούν αν είχαν μολυνθεί. Χαρακτηριστικό των αντιδράσεων μερίδας του ημερήσιου τύπου ήταν η έντονη αναφορά σε μετανάστριες εκδιδόμενες γυναίκες φορείς του HIV/AIDS παρά το ότι η μεγάλη πλειοψηφία των συλληφθέντων γυναικών αποτελούνταν από Ελληνίδες. Παράλληλα με τη δημοσιοποίηση των προσωπικών στοιχείων και των φωτογραφιών των γυναικών από την αστυνομία ο εισαγγελέας άσκησε ποινική δίωξη για απόπειρα βαριάς σκοπούμενης σωματικής βλάβης. Τελικά ιι γυναίκες, κρίθηκαν προφυλακιστέες. Τα εν λόγω συμβάντα έλαβαν χώρα κατά την προεκλογική περίοδο για την ανάδειξη αντιπροσώπων στο Ελληνικό κοινβούλιο. Εκατοντάδες πολίτες και οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών κατήγγειλαν τη δημοσιοποίηση των στοιχείων των εκδιδόμενων γυναικών ως σοβαρό σφάλμα των Υπουργών Προστασίας του Πολίτη και Υγείας μιλώντας για καταφανή παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων και για "κυνήγι μαγισσών προεκλογικής σκοπιμότητας". Σύμφωνα με δημοσιεύματα στον τύπο ο υπουργός Υγείας είχε προκαλέσει αντιδράσεις όταν στα τέλη του 2011 πρότεινε την απέλαση των αλλοδαπών εκδιδόμενων γυναικών φορέων του AIDS, δηλώνοντας πως «η μετάδοση γίνεται από την παράνομη μετανάστρια στον Έλληνα πελάτη, στην ελληνική οικογένεια». Οι αρμόδιες υπηρεσίες ξεκινησαν εξόρμηση για τη δωρεάν διάθεση προφυλακτικών μαζί με σύριγγες στους ενεργούς χρήστες ενδοφλέβιων ναρκωτικών. Όλες οι υπηρεσίες που ασχολούνται με το θέμα συνεργάζονται και με τις Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις στην Αθήνα όπως είναι το Κέντρο ζωής, η PRAKSIS, οι Γιατροί του κόσμου, η θετική Φωνή Από την Ευρωπαϊκή Ένωση επισκέφτηκε την Αθήνα κλιμάκιο εμπειρογνωμόνων του Κέντρου Πρόληψης Νοσημάτων (ECDC), του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης των Ναρκωτικών και της Τοξικομανίας (EMCDDA) τον Νοέμβριο του 2011 και τον Μάιο του 2012 για να αξιολογήσει το πρόβλημα της λοίμωξης του HIV/AIDS. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει να εκτιμηθεί ο κίνδυνος της επιδημίας και να Page 7

9 εξετάσει ποιές δράσεις είναι απαραίτητες για την αντιμετώπισή της. ΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΠΑΡΟΧΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΡΙΣΗ Τα οικονομικά μέτρα της κυβέρνησης δεν άφησαν ανέπαφους τους φορείς παροχής υπηρεσιών και θεραπευτικών προγραμμάτων. Οι δύο κύριοι φορείς που ασχολούνται με το φαινόμενο της εξάρτησης στην Ελλάδα είναι το Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων (ΚΕΘΕΑ) και Ο Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών (ΟΚΑΝΑ). Οι περικοπές που εξαγγέλθηκαν αφορούν όλους τους οργανισμούς. Η πίεση είναι αισθητή και δημιουργεί προβλήματα με ελλείψεις προσωπικού, γραφειοκρατία και γενικότερα ανασφάλεια σε σχέση με τον προγραμματισμό. Νέες πρωτοβουλίες του ΚΕΘΕΑ Παρά τις οικονομικές δυσκολίες και οι δύο φορείς ανέπτυξαν θετική δραστηριότητα κατά τα περασμένο διάστημα και έχουν καταθέσει συγκεκριμένα σχέδια για νέες πρωτοβουλίες Το ΚΕΘΕΑ ανακοίνωσε τη δημιουργία νέων μονάδων με οικονομική υποστήριξη από το ΕΣΠΑ (Εθνικό Στρατηγικό Πλαίσιο Αναφοράς/National Strategic reference framework). Πρόκειται να δημιουργηθούν 7 ψυχοδιαγνωστικά κέντρα στις μεγάλες περιφέρειες της χώρας για την υποστήριξη εξαρτημένων ατόμων κάθε ηλικίας με πρόβλημα χρήσης ουσιών και ψυχιατρικά προβλήματα. Με υποστήριξη του Ιδρύματος "Σταύρος Νιάρχος" θα δημιουργηθεί Κέντρο Άμεσης Πρόσβασης στην Αθήνα και δύο κινητές μονάδες street-work. Προγράμματα υποκατάστασης, η αντιμετώπιση της λίστας αναμονής Ο ΟΚΑΝΑ είχε να αντιμετωπίσει στο περασμένο διάστημα το πρόβλημα της λίστας αναμονής στα προγράμματα υποκατάστασης. Στη διετία τα θεραπευτικά προγράμματα αυξήθηκαν με 23 νέες μονάδες στην Αττική και 7 νέες μονάδες στη Θεσσαλονίκη/Μακεδονία και Θράκη, σε συνεργασία με τα νοσοκομεία, μειώθηκε η λίστα αναμονής συνολικά κατά 45% και στη Θεσσαλονίκη σχεδόν μηδενίστηκε καθώς ο μέσος χρόνος αναμονής για ένταξη σε θεραπεία είναι μόλις 20 ημέρες. Χαρακτηριστικό είναι - όπως αναφέρει ο απολογισμός που δημοσίευσε ο ΟΚΑΝΑ- ότι στη Θεσσαλονίκη η δημιουργία νέων μικρών μονάδων σε συνεργασία με τα νοσοκομεία υλoποιήθηκε απρόσκοπτα και με συναίνεση της κοινωνίας ενώ στην Αθήνα/Αττική η υλοποίηση ήταν δύσκολη λόγω του ότι "η έλλειψη τεκμηρίωσης και η προκατάληψη που οδηγεί σε ισχυρισμούς, κατά τους οποίους ευνοείται η αυθαίρετη σύνδεση των μονάδων φαρμακευτικής αντιμετώπισης της εξάρτησης με εστίες κοινωνικής όχλησης". Η ένταξη των μονάδων υποκατάστασης Νοσοκομεία του Εθνικού Συστήματος Υγείας (Ε.Σ.Υ.),σταθμούς του Ι.Κ.Α. και Στρατιωτικά νοσοκομεία είναι μια θετική εξέλιξη αποδοχής και ενσωμάτωσης των Page 8

10 εξαρτημένων στο γενικό πλαίσιο τηε δημόσιας υγείας. Νέες ναρκωτικές ουσίες Νέες πρωτοβουλίες του ΟΚΑΝΑ Νέες πρωτοβουλίες του ΟΚΑΝΑ στο χώρο των θεραπευτικών προγραμμάτων αποτελούν: η δημιουργία προγραμμάτων χορήγησης υποκατάστατων στις φυλακές (ήδη έχει εγκριθεί σχετική πράξη του ΟΚΑΝΑ μέσω ΕΣΠΑ). Η Ελλάδα είναι μια από τις εξαιρέσεις στην Ε.Ε. χωρίς προγράμματα υποκατάστασης στις φυλακές. η εφαρμογή των εναλλακτικών της φυλάκισης μέτρων για μικροπαραβάτες του Νόμου περί ναρκωτικών (και γι αυτόν τον τομέα έχει εγκριθεί σχετική του ΟΚΑΝΑ μέσψ ΕΣΠΑ) και Η παροχή κινήτρων σε όσους ζητούν αναβολή στρατιωτικής θητείας λόγω χρήσης ουσιών, προκειμένου να εντάσσονται σε προγράμματα απεξάρτησης (έχει εκδοθεί σχετική Υπουργική απόφαση). Ο ΟΚΑΝΑ έχει καταλήξει σε συμφωνία με το Δήμο Αθηναίων για τη δημιουργία "χώρων φιλοξενίας" χρηστών ναρκωτικών σε δύο σημεία της πόλης. Στην περιοχή του κέντρου της Αθήνας κυκλοφόρησαν και χρησιμοποιήθηκαν το τελευταίο διάστημα δύο νέες ναρκωτικές ουσίες με το όνομα Σίσα και Τάι. Η Σίσα κυκλοφόρησε κυρίως σε σκόνη και σε κρυσταλλική μορφή. Ως προς τη σύνθεσή της, αναφέρεται ότι η ουσία περιέχει υγρά μπαταρίας αποκλειστικά ή και με άλλες ουσίες, όπως βενζίνη και κρακ ή εφεδρίνη, υδροχλωρικό οξύ και αιθανόλη. Η ουσία Τάι κυκλοφόρησε σε περιορισμένη κλίμακα στ κέντρο της Αθήνας. Κι αυτή η ουσία φαίνεται να κυκλοφόρησε σε μορφή σκόνης. Και οι δυο ουσίες ήταν φθηνές σε σχέση με την τιμή της ηρωίνης ή της κοκαίνης. Εκφράστηκαν απόψεις ότι η χρήση αυτών των ουσιών συνδέεται και με την οικονομική κρίση γιατί είναι φθηνές παρ' όλο που η χρήση τους είναι τρομερά επικίνδυνη και οδηγέι πολλές φορές στο θάνατο. Είναι μια προσπάθεια να μειωθεί το πρόβλημα της παρενόχλησης πολιτών από τη διαμονή εξαρτημένων στους δρόμους και τις πλατείες του κέντρου της Αθήνας και να δημιουργηθούν καλλίτερες συνθήκες διαμονής παρακολούθησης και υποστήριξης των εξαρτημένων χρηστών ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΔΙΟΓΕΝΗΣ Ταχ.Θυρίδα ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ Παρατηρήσεις, σχόλια στη διεύθυνση: Page 9