ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΦΑΓΙΩΝ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΣΙΤΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ Ε Σ Ω Τ Ε Ρ Ι Κ Α Π Α Ρ Α Σ Ι Τ Α - ΝΗΜΑΤΩ Η -

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΦΑΓΙΩΝ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΣΙΤΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ Ε Σ Ω Τ Ε Ρ Ι Κ Α Π Α Ρ Α Σ Ι Τ Α - ΝΗΜΑΤΩ Η -"

Φοίβη Δαμασκηνός
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΝΟΣΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΦΑΓΙΩΝ ΠΟΥ ΟΦΕΙΛΟΝΤΑΙ ΣΕ ΠΑΡΑΣΙΤΑ ΤΩΝ ΖΩΩΝ Ε Σ Ω Τ Ε Ρ Ι Κ Α Π Α Ρ Α Σ Ι Τ Α ΑΣΚΑΡΙ ΙΑΣΗ (ή ασκαρίωση) - ΝΗΜΑΤΩ Η - Οι ασκαρίδες νηµατώδεις σκώληκες που παρασιτούν τα µοσχάρια, τα άλογα και τους χοίρους. Στους χοίρους κυρίως προσβάλλουν το συκώτι (λευκές κηλίδες), τα νεφρά (αιµορραγίες και οζίδια) τους πνεύµονες (νεκρωτικές εστίες µε προνύµφες), και µπορεί να προκαλέσουν ίκτερο στο σφάγιο. Βρίσκονται σε µεγάλους αριθµούς στα έντερα αλλά δεν προσβάλλουν το κρέας. Εφόσον η γενική κατάσταση του σφαγίου είναι καλή απορρίπτονται τα αλλοιωµένα συκώτια µόνο. ΚΟΙΝΟΥΡΙΑΣΗ (κοινούρωση) Η προνυµφική µορφή του κοίνουρου η οποία εντοπίζεται στον εγκέφαλο ή στον νωτιαίο µυελό των µηρυκαστικών (ταινία Multiceps multiceps) µπορεί να φτάσει τα 5 εκατοστά µήκος. Τα ζώα µολυσµένα εµφανίζουν νευρικά συµπτώµατα χαρακτηριστικά της νόσου (κυκλικές κινήσεις, ανωµαλίες στην όραση και στο βάδισµα, παράλυση). Η νόσος µεταδίδεται στον άνθρωπο από κατανάλωση µισοψηµένων εγκεφάλων. Στην επιφάνεια ή στο βάθος του εγκεφάλου των µολυσµένων ζώων διακρίνονται στοές µε αιµορραγικό ή κιτρινωπό υγρό. Είναι ακόµα δυνατόν να εντοπισθούν και τα παράσιτα ή µικρές κύστεις µεγέθους κεφαλής καρφίτσας. Αν δεν υπάρχει απίσχνανση του σφαγίου απορρίπτεται µόνον ο εγκέφαλος και ο νωτιαίος µυελός. Στη Νότιο Αµερική η ταινία Multiceps serialis, εντοπίζεται στο έντερο των σαρκοφάγων κι από κει περνάει στους λαγούς και τα ελάφια όπου δηµιουργεί κύστεις µέσα στους µυς Επάνω διακρίνεται µια κύστη κοίνουρου σε λαγό. Εάν εντοπισθεί µια κύστη αφαιρείται, διαφορετικά το σφάγιο καταστρέφεται παρόλο που το παράσιτο δεν µεταδίδεται στον άνθρωπο (απαγορεύεται η χορήγησή του σε σκυλιά γιατί έτσι γίνονται φορείς της νόσου).. 1 ΚΥΣΤΙΚΕΡΚΩΣΗ (µυική) Α. Κυστικέρκωση των Χοίρων Ο κυστίκερκος που αποκαλείται Taenia solium ζει στο έντερο του ανθρώπου που µε τα κόπρανά του µολύνει το περιβάλλον. Τα αβγά του παρασίτου καταπίνονται από τους χοίρους και µετατρέπονται σε προνύµφες που ονοµάζονται Cysticercus 1 Thornton, H Textbook of meat inspection, including the inspection of rabbits and poultry, 4th ed. Baillière, Tindall and Cox, London.

Στους χοίρους κυρίως προσβάλλουν το συκώτι (λευκές κηλίδες), τα νεφρά (αιµορραγίες και οζίδια) τους πνεύµονες (νεκρωτικές εστίες µε προνύµφες), και µπορεί να προκαλέσουν ίκτερο στο σφάγιο.

2 cellulosae. Οι προνύµφες αυτές εγκαθίστανται στους µυς του ζώου. Ο άνθρωπος µολύνεται από τα ίδια του τα κόπρανα, από άπλυτα χέρια νοσούντων χειριστών τροφίµων, από άπλυτα λαχανικά ή από µολυσµένο και µισοψηµένο χοιρινό κρέας. Οι ώριµοι κυστίκερκοι που εντοπίζονται στους µυς έχουν µέγεθος από κεφαλή καρφίτσας έως και µπιζελιού. Τελικά πεθαίνουν και αποτιτανώνονται αφήνοντας λευκά σηµεία πάνω στους µυς που είναι µαλακοί και οιδηµατικοί. Β. Κυστικέρκωση των Βοοειδών Όπως και στην µυική κυστικέρκωση των χοίρων ο κυστίκερκος που στα βοοειδή ονοµάζεται Taenia saginata, ζει στο έντερο του ανθρώπου και µολύνει µε τα αβγά του τα χόρτα κι από εκεί τα βοοειδή. Στα βοοειδή µετατρέπεται σε προνύµφη που ονοµάζεται Cysticerus bovis και προσβάλει τους γραµµωτούς µυς µε την πιο έντονη λειτουργία (καρδιά, µασητήρες, διάφραγµα κλπ). Τα µολυσµένα ζώα δεν εµφανίζουν κλινικά συµπτώµατα. Ο άνθρωπος µολύνεται µόνον όταν καταναλώνει µισοψηµένο κρέας βοοειδών που περιέχει ζωντανούς κυστίκερκους. Ανάλογα µε το χρόνο µόλυνσης οι κυστίκερκοι στους µυς µπορεί να κυµαίνονται από κεφαλή καρφίτσας έως και ωοειδείς κύστεις µεγέθους 1 εκατοστού ερυθρού χρώµατος µέσα σε λεπτή διαφανή θήκη. Όταν πεθαίνουν (µετά από λίγους µήνες) αποτιτανώνονται ή τυροποιούνται και παίρνουν κιτρινοπράσινο χρώµα. Προφύλαξη: Σύµφωνα µε το Β.. 641/1966, αν βρεθεί µόνο µια κύστη νεκρού ή εκφυλισµένου κυστίκερκου, τότε η κύστη αφαιρείται και το σφάγιο δίνεται στην κατανάλωση.η νοµοθεσία δεν είναι σωστή διότι µπορεί να υπάρχουν κι άλλες κύστεις ζωντανές, µε διαφορετικό βαθµό ωρίµανσης. Οι κυστίκερκοι καταστρέφονται σε θερµοκρασία άνω των 570 C ή αν το κρέας παραµείνει στην κατάψυξη στους 100 C επί 10 συνεχείς ηµέρες. Η νοµοθεσία σήµερα...; Γ. Κυστικέρκωση των προβάτων και αιγών. Η Taenia ovis ζει στο έντερο των σαρκοφάγων και τα αβγά της διασπείρονται στα χόρτα και µολύνουν τα αιγοπρόβατα. Στα πρόβατα µετατρέπεται σε µια πολύ µικρή προνύµφη που προσβάλλει τους γραµµωτούς µυς. Η ταινία δεν µεταδίδεται στον άνθρωπο. (ίδια νοµοθεσία µε τα άλλα ζώα). ΣΤΡΟΓΓΥΛΙ ΩΣΗ Α. Γαστρεντερική Οι στρογγύλοι (Trichostrongylus, Oesophagostomum, Trichuris κ.α.) παρασιτούν τον γαστρεντερικό σωλήνα των µηρυκαστικών και του χοίρου προκαλώντας απίσχνανση στα ζώα και ζηµιές στην παραγωγή αλλά δεν παίζουν ρόλο στη δηµόσια υγεία. Τα ζώα µολύνουν το ένα το άλλο µε τις προνύµφες των παρασίτων που βρίσκονται στα χόρτα. Οι προνύµφες προσκολλώνται στο τοίχωµα του στοµάχου ή των εντέρων και µυζούν αίµα. Τα ζώα παρουσιάζουν κατάπτωση, ανορεξία, απίσχνανση και στα πρόβατα εµφανίζονται οιδήµατα κάτω από τη γνάθο. Ο βλεννογόνος του στοµάχου ή εντέρου παρουσιάζει έλκη, νεκρωτικές εστίες και αιµορραγίες. Στα τοιχώµατα του εντέρου παρατηρούνται οζίδια λευκά µεγέθους κεφαλής καρφίτσας έως και µπιζελιού. Προφύλαξη: Στόµαχοι ή έντερα µε αλλοιώσεις καθώς και οιδηµατικά ή ισχνά σφάγια απορρίπτονται.

Οι ώριµοι κυστίκερκοι που εντοπίζονται στους µυς έχουν µέγεθος από κεφαλή καρφίτσας έως και µπιζελιού.

3 Β. Πνευµονική Οι στρόγγυλοι που προσβάλλουν τους πνεύµονες των µηρυκαστικών ανήκουν στην οικογένεια Metastrongylidae και δεν µεταδίδονται στον άνθρωπο. Στα ζώα προκαλούν φλεγµονές των βρόγχων και πνευµονίες. Οι αλλοιώσεις αποτελούνται από διάσπαρτα οζίδια µεγέθους 1 χιλιοστού έως και µερικών εκατοστών που αναπτύσσονται κυρίως στους πνεύµονες αλλά και σε µερικά λεµφογάγγλια. Στην αρχή είναι µαλακά και αιµορραγικά και στη συνέχεια αποτιτανώνονται. Απορρίπτονται µόνο οι αλλοιωµένοι πνεύµονες και γάγγλια. ΤΡΙΧΙΝΕΛΛΩΣΗ Οι τριχινέλλες (Trichinella spiralis, T. nativa κ.α.) παρασιτούν τον χοίρο αλλά και άλλα πολλά ζώα καθώς και τον άνθρωπο.το ενήλικο παράσιτο ζει στο έντερο και η προνύµφη του ζει στους µυς. Τόσο ο χοίρος όσο και ο άνθρωπος µολύνονται από το πεπτικό σύστηµα όταν καταναλώνουν ωµό ή κακοψηµένο κρέας µε ζωντανές προνύµφες. Οι κύστεις στους µυς έχουν σχήµα λεµονιού και πολύ µικρό µέγεθος γι αυτό και δεν φαίνονται µε γυµνό µάτι. Προσβάλλουν κυρίως τους µυς του διαφράγµατος, της γλώσσας του λάρυγγα και τους µεσοπλεύριους. Τα κλινικά συµπτώµατα των ασθενών εξαρτώνται από το ποσοστό µόλυνσης. Από 2000 κύστεις εµφανίζεται δυκινησία ενώ στις προκαλείται θάνατος. Trichinella spiralis σε τοµή κρέατος. 2 Πρόπληψη: Η πρόληψη σε επίπεδο κοπαδιού γίνεται µε την αποφυγή απορριµµάτων και ωµών υπολειµάτων σφαγίων. Στο σφαγείο οι αλλοιώσεις δύσκολα εντοπίζονται µε το µάτι και γι αυτό χρησιµοποιούνται διάφορες τεχνικές, όπως το τριχινοσκόπιο ή η µέθοδος της πέψης. Το τριχινοσκόπιο ανιχνεύει προνύµφες σε δείγµατα κρέατος κυρίως από το διάφραγµα όταν η πυκνότητά τους είναι 3-5 ανά γραµµάριο. Η µέθοδος της τεχνητής πέψης ανιχνεύει επίσης προνύµφες αλλά είναι πιο γρήγορη και πιο αποτελεσµατική και επιτρέπει την εξέταση οµαδικών δειγµάτων (έως και 100 γραµµάρια - 1 γρ. από κάθε σφάγιο). Ενήλικη θηλυκή τριχινέλλα µήκους 3-4 mm 3 Θεωρητικά όλα τα σφάγια χοίρων υφίστανται εξέταση για τριχινίαση, αλλά στην πράξη είναι πολύ πιθανόν να ξεφεύγουν αρκετά µολυσµένα κρέατα. Γι αυτό το κρέας πρέπει να ψήνεται καλά πριν καταναλωθεί (µέχρι να φτάσει το κέντρο της 2 Adopted by P.W. Pappas and S.M. Wardrop 3 Adopted by P.W. Pappas and S.M. Wardrop

Οι αλλοιώσεις αποτελούνται από διάσπαρτα οζίδια µεγέθους 1 χιλιοστού έως και µερικών εκατοστών που αναπτύσσονται κυρίως στους πνεύµονες αλλά και σε µερικά λεµφογάγγλια.

4 µάζας του τους 800 C). Οι φούρνοι µικροκυµάτων δεν καταστρέφουν πάντα το παράσιτο γιατί η άνοδος και η πτώση της θερµοκρασίας γίνεται γρήγορα και το κρέας δεν θερµαίνεται οµοιόµορφα. Η κατάψυξη επίσης καταστρέφει το παράσιτο. (-150 C επί 20 ηµέρες εφόσον το κρέας είναι κοµµένο σε µικρά κοµµάτια). Ουρά αρσενικής τριχινέλλας 4 Επί µακροσκοπικών αλλοιώσεων που είναι πολύ σπάνιες απορρίπτεται ολόκληρο το σφάγιο. Τα τριχινοσκοπηµένα σφάγια φέρνουν την ένδειξη Τ. 4 Adopted by P.W. Pappas and S.M. Wardrop

κρέας δεν θερµαίνεται οµοιόµορφα. Η κατάψυξη επίσης καταστρέφει το παράσιτο.

5 Υ ΑΤΙ ΩΣΗ Το ώριµο παράσιτο (προγλωτίδες) του Echinoccocus granulosus ζει και αναπτύσσεται µέσα στο έντερο των σαρκοφάγων. Τα αβγά του αποβάλλονται µε τα κόπρανα και µολύνουν τα χόρτα και τα λαχανικά. Ώριµο παράσιτο (ταινία εχινοκόκκου) σε έντερο σαρκοφάγου ζώου. Τα φυτοφάγα ζώα και ο άνθρωπος µολύνονται από ωµά χόρτα ή άπλυτα λαχανικά που έχουν αβγά του παρασίτου επάνω τους. Στον οργανισµό των φυτοφάγων ζώων και του ανθρώπου το παράσιτο µετατρέπεται σε προνύµφη η οποία δηµιουργεί κύστεις ποικίλου µεγέθους σε ένα ή περισσότερα όργανα. Εφόσον οι κύστεις αυτές δεν πιέζουν κάποιο ζωτικό όργανο τότε δεν εµφανίζονται κλινικά συµπτώµατα. Όταν όµως αναπτύσσονται υπερβολικά µέσα σε ένα όργανο, όπως στον εγκέφαλο για παράδειγµα, τότε είναι δυνατόν να οδηγήσουν στο θάνατο. Στον άνθρωπο και στα αιγοπρόβατα οι κύστεις συνήθως εντοπίζονται στους πνεύµονες και στο συκώτι και σπανιότερα σε άλλα όργανα.. Εκεί εγκυστώνονται µέσα σε ένα παχύ στρώµα συνδετικού ιστού και µε τον καιρό τυροποιούνται ή αποτιτανώνονται. Κύστεις εχινοκκόκου σε συκώτι προβάτου Πρόληψη: Προσβεβληµένα συκώτια καθαρίζονται ή αν οι αλλοιώσεις είναι πολλές απορρίπτονται. Η νόσος δεν µεταδίδεται από τα συκώτια στον άνθρωπο έστω κι αν καταναλωθούν ωµά,. αλλά µόνο από χόρτα και λαχανικά ή ακόµα και νερό που έχει µολυνθεί µε αβγά του παρασίτου. Αντίθετα τα σαρκοφάγα και ιδίως ο σκύλος, µολύνονται όταν τρωνε ωµά σπλάχνα µε κύστεις. Γι αυτό τα µολυσµένα σπλάχνα πρέπει να καίγονται ή να θάβονται.

Στον οργανισµό των φυτοφάγων ζώων και του ανθρώπου το παράσιτο µετατρέπεται σε προνύµφη η οποία δηµιουργεί κύστεις ποικίλου µεγέθους σε ένα ή περισσότερα όργανα.

Σχετικά έγγραφα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΟΞΟΠΛΑΣΜΩΣΗ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΤΟΞΟΠΛΑΣΜΩΣΗ Σ. Θ. Χαραλαµ ίδης, Καθηγητής Εργαστήριο Παρασιτολογίας και Παρασιτικών Νοσηµάτων, Τµήµα Κτηνιατρικής, Αριστοτέλειο Πανε ιστήµιο Θεσσαλονίκης, 541 24 Θεσσαλονίκη