ΑμΑνΤΑ μιχαλοπουλου. μπαροκ. μυθιστόρημα. ΕΚΔοσΕΙσ ΚΑσΤΑνΙΩΤη

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΑμΑνΤΑ μιχαλοπουλου. μπαροκ. μυθιστόρημα. ΕΚΔοσΕΙσ ΚΑσΤΑνΙΩΤη"

Ολυμπιάς Ασπάσιος
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΑμΑνΤΑ μιχαλοπουλου μπαροκ μυθιστόρημα ΕΚΔοσΕΙσ ΚΑσΤΑνΙΩΤη

2 Copyright Αμάντα Μιχαλοπούλου Εκδόσεις Καστανιώτη Α.Ε., Αθήνα 2018 Έτος 1ης έκδοσης: 2018 Aπαγορεύεται η αναδημοσίευση ή αναπαραγωγή του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμημάτων του με ο- ποιονδήποτε τρόπο, καθώς και η μετάφραση ή διασκευή του ή εκμετάλλευσή του με οποιον δήποτε τρόπο αναπα ραγωγής έργου λόγου ή τέχνης, σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2121/1993 και της Διεθνούς Σύμβασης Βέρνης-Παρισιού, που κυρώθηκε με το ν. 100/1975. Επίσης απαγορεύεται η αναπαραγωγή της στοιχειο - θεσίας, σελιδοποίησης, εξωφύλλου και γενικότερα της όλης αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου, με φωτοτυπικές, ηλεκτρονικές ή οποιεσδήποτε άλλες μεθόδους, σύμφωνα με το άρθρο 51 του ν. 2121/1993. ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ Α.Ε. ΓΡΑΦΕΙΑ: Θεμιστοκλέους 104, Αθήνα ΒΙΒΛΙΟΠΩΛΕΙΟ: Ζαλόγγου 11, Αθήνα % FAX: info@kastaniotis.com ISBN

3 ΚΕΦΑΛΑΙΑ Προεόρτια Tempesta Έλεγχος κεφαλαίων Κύτταρα Φόρεμα Θεός Gelassenheit Ρουβίκωνας Voices Πατέρας Μπελιοστάφτης Anima Χιόνι Φτερά Κόκκαλα Λώρος Δίδυμοι Ήττα Θέατρο Πρώην

4 ΑμΑνΤΑ μιχαλοπουλου 31. Ζώα Μπαρόκ Domestica Κοράκι Libération Υδροβιότοπος Μαχαίρι Μπάτμαν Τείχος Μονταίνιος Παρθένης Σπίτια Βότκα Γρατζουνιές Άλογο Καταπάτηση Σεισμός Ζαν και Ζακ Ψέματα Λουλουδάκι Πάρτι Αγαπώ Μάτι Aujourd hui Κτήμα Απουσιολόγιο Αύριο Άσπρο

5 μπαροκ 3. Kodak Χρυσόψαρα Τσιγγάνα Αϊνστάιν ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ ΚΑΙ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ

6 στη μητέρα μου χωρίς εκείνη δεν

7 Έχει μέσα της ευφράδεια και απόλυτη βουβαμάρα, έκπληξη και αρχαιότητα, εκλέπτυνση και ωμότητα. Είναι Μπαρόκ. Breath of Life της Κλαρίσε Λισπέκτορ, στην οποία θα απαντούσα: Αγαπητή Κλαρίσε, Όπως πάντα, έχεις δίκιο. Ο εαυτός είναι εξίσου περίπλοκος με το σύμπαν. Με βασανίζει μια ηρωίδα ευφραδής και βουβή, που όλο μου ξεφεύγει. Εκείνη πάλι νομίζει πως με επινόησε για να την επινοήσω. Κοιτάζω τον καθρέφτη ή ο αντικατοπτρισμός με κοιτάζει; Μέγα ζήτημα στο Μπαρόκ. Μόνο στο Μεσοπόλεμο εκτίμησαν το Μπαρόκ ό- σο του άξιζε. Ήταν εποχή διαποτισμένη από τρυφερή απαισιοδοξία και εκζήτηση, όπως η δική μας. Στο σπίτι της ηρωίδας μου, Κλαρίσε, τη δεκαετία του 80, είχαν χοντροκομμένους καθρέφτες με χρυσό φινίρισμα και καρέκλες με κατσικόμορφα πόδια. Το Μπαρόκ μάς ταιριάζει. Η Βόρεια Ευρώπη αναπτύσσεται και πάλι εις βάρος της Μεσογείου, η Αμερική ανακαλύφθηκε ξανά. Πρόσω ολοταχώς στον 17ο αιώνα με τα ισχυρά κράτη και τον ανίσχυρο εαυτό.

8 ΑμΑνΤΑ μιχαλοπουλου Ήξερες ότι η λέξη «Μπαρόκ» προέρχεται από το verruca που σημαίνει απότομη πλαγιά αλλά και έλλειψη, σφάλμα; Κι από το brocchus, τα δόντια που χρειάζονται τρόχισμα; Αχ, Κλαρίσε, αν έβλεπες τους κυνόδοντές της πριν τους τροχίσει! Μπαρόκ, έλεγε ο Μπόρχες, είναι το στυλ που εξαντλεί τις δυνατότητές του. Και τη ρωτάω: «Υπάρχει ευγενέστερος σκοπός από την εξάντληση της δυνατότητας να είμαστε άνθρωποι με χαρακτήρα και εμπειρίες;» Κι εκείνη, Κλαρίσε, τι απαντά; «Μπαρόκ; Τι θα πει Μπαρόκ; Δεν μπορείς να γράψεις μια απλή ιστορία;» «Μα εσύ σκας γάιδαρο», της λέω. «Άκου πρώτα και μετά μιλάς. Μπαρόκ θα πει να ζεις αποφασιστικά, να ζεις δραματικά, να τεντώνεσαι στα ξέστρωτα σεντόνια. Μπαρόκ θα πει να είσαι ο Δαβίδ του Μπερνίνι τη στιγμή που ρίχνει την πέτρα. Μπαρόκ θα πει να τραγουδάς μόνος σου πάνω στο ηλίθιο basso continuo. Τραγούδα, λοιπόν. Τώρα». 14

9 προεόρτια ηιστορια της αρχίζει πριν από πενήντα χρόνια σ ένα προάστιο των Αθηνών. Τι να πω για αυτήν; Έχει μεγάλα μάτια και στενά χείλη. Της αρέσουν τα αρωματικά κεριά, η μαύρη σοκολάτα και οι ταινίες του Αντονιόνι. Όταν θυμώνει ή φοβάται, σχίζει μια χαρτοπετσέτα σε λωρίδες. Όπως οι περισσότεροι, έγραψε ποιήματα στην εφηβεία της και μετά τα έκαψε. Γεννήθηκε πέντε φορές. Στις 10 Οκτωβρίου 1966 σ ένα μαιευτήριο. Στις 31 Ιουλίου 1992 σ ένα ποταμόπλοιο γερμένη στην κουπαστή ερωτοτροπούσε μ έναν ξεχωριστό άντρα. Στις 9 Οκτωβρίου 2002, όταν έφερε στον κόσμο το παιδί τους. Το 1995 ξαναγεννήθηκε γεννώντας ένα μυθιστόρημα. Στις 29 Μαρτίου 2015 γεννήθηκε για πέμπτη φορά σε μια αίθουσα ανάνηψης, μ ένα κομμάτι του αριστερού της στήθους κομμένο. Το ίδιο βράδυ με κάλεσε στο νοσοκομείο. «Είμαι πενήντα χρόνων», μου είπε, «και μια μέρα, ίσως σύντομα, θα πεθάνω». Έβαλα τις φωνές. «Όχι, περίμενε, μη 17

10 ΑμΑνΤΑ μιχαλοπουλου με διακόπτεις», είπε. «Θέλω να γίνω υποκείμενο ενός ελεγχόμενου πειράματος, στο οποίο ό,τι ζούμε είναι ιστορία κι ό,τι ιστορούμε ζωή. Είσαι ο μοναδικός άνθρωπος που μπορεί να διηγηθεί όσα έζησα». Είπε χαρακτηριστικά: «Αν όχι εσύ, τότε ποιος;» Στην επόμενη επίσκεψή μου, είχε αρχίσει να αμφιβάλλει. «Γιατί να μπεις στον κόπο; Είμαι μια χρυσή μετριότητα». «Κάνε μου τη χάρη», απάντησα, «δεν υπάρχουν παραδειγματικοί ήρωες. Θα γράψω την ιστορία σου, αλλά θα τη γράψω ανάποδα. Αντί να μεγαλώνεις, θα μικραίνεις». «Γιατί να μικραίνω; Πας να με απαλλάξεις από την ευθύνη;» «Αντιθέτως. Ποιος έλεγε ότι είμαστε βάρκες ενάντια στο ρεύμα που αδιάκοπα μας γυρίζει στο παρελθόν; Ε, λοιπόν, εγώ θ αφήσω τη βάρκα σου να πάει με το ρεύμα». «Και τι σόι πράγμα θα είναι αυτό; Μυθιστόρημα ή βιογραφία;» «Μιλάς έτσι εσύ», την αποπήρα, «που ορκίζεσαι στις μυθοπλαστικές δυνατότητες της πραγματικότητας; Οι συγγραφείς γράφουν ένα βιβλίο επειδή το γράφουν. Τι μου ζητάς, δηλαδή, συμβόλαιο;» «Δεν καταλαβαίνω», είπε, και τα στενά της χείλη στένεψαν κι άλλο. Σηκώθηκα από το κρεβάτι της και απομακρύνθηκα προκειμένου να απορροφήσω το αλλόκοτο θέαμα. Ένα πλάσμα που πάντα μου πρόσφερε αδιαμαρτύρητα το υλικό της ζωής του κειτόταν τώρα χλομό και νωθρό, με μαλλιά πατικωμένα απ το μαξιλάρι. 18

11 μπαροκ «Δεν χρειάζεται να καταλάβεις. Εσύ κάνε τη δουλειά σου που είναι να ζεις. Εγώ θα κάνω τη δική μου που είναι να γράφω». Φαντάστηκα τη συνείδησή της σαν ένα ποτάμι που κυλάει αναπόταμα. Ωστόσο, δεν προσπαθώ να πείσω κανέναν. Το βιβλίο διαβάζεται και σαν σάντουιτς ένας με μεγάλο στόμα μπορεί να αλέσει παραγράφους από όλα τα Κεφάλαια μαζί και να πάρει μια γεύση της ζωής της. Άλλος αρχίζει από το τέλος, από το Κεφάλαιο της σύλληψης. Αν το παίξουμε στα ζάρια και φέρουμε εξάρες, πάμε κατευθείαν στο Κεφάλαιο 12. Τα τελευταία χρόνια συζητάμε καθημερινά. Μια μέρα μού δείχνει τα ημερολόγιά της, γράμματα που έγραψε. Μια άλλη μέρα κατεβάζει παλιές φωτογραφίες. Περνάμε από το τρίτο στο πρώτο πρόσωπο. Διεκδικεί με πάθος το «εγώ», το «εμένα», το «είμαι». Μια φορά τής μίλησα σε δεύτερο ενικό. Άλλες φορές απευθύνθηκε εκείνη σε δικούς της ανθρώπους. Προς το τέλος πια, μιλήσαμε ταυτόχρονα σε πρώτο πληθυντικό, το πρόσωπο της πολιτικής ρητορείας αλλά και της αφομοίωσης. Είναι ιδανική ηρωίδα μπορώ να την επινοώ χωρίς να την επινοώ, επειδή υπάρχει. Αλλά η ύπαρξή της δεν θα σήμαινε και πολλά χωρίς την επινόησή της. Μπορεί να πουν ότι η ηρωίδα μου κι εγώ είμαστε το ίδιο πρόσωπο. Τρέχα γύρευε. Ασχολούμαστε με ασημαντότητες αντί να ζήσουμε τη ζωή μας. Να ζήσουμε σαν αγριογούρουνα, σαν λουλούδια του αγρού και σαν μύγες. Ως τη στιγμή που τα ζώα θα καταπιούν τον εαυτό τους, ο αγρός θα ρουφήξει τη βλάστησή του κι όλοι θα γίνουμε ένα. 19

Σχετικά έγγραφα

ΤΩΝ ΑΝΤΙΘΕΤΩΝ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΗΛΕΟ ΧΡΟΝΟ

ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΑΓΓΕΛΑΚΗ-ΡΟΥΚ ΤΩΝ ΑΝΤΙΘΕΤΩΝ ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΚΑΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΗΛΕΟ ΧΡΟΝΟ h Διάλογοι Ποιήματα ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΑΣΤΑΝΙΩΤΗ ΤΙΤΛΟΣ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ: Copyright για την ελληνική γλώσσα Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ Εκδόσεις Καστανιώτη