ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ

Transcript

1 17 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ Η ΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΕΞΩΕΔΑΦΙΚΗΣ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑΣ ΕΝΟΣ ΚΡΑΤΟΥΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: Η ΕΞΩΕΔΑΦΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΔΙΚΑΙΟΥ Η δυνατότητα ενός κράτους να εκτείνει την έννομη τάξη του εξωεδαφικά Η αναγνώριση της δυνατότητας αυτής από το διεθνές δίκαιο Οι διαστάσεις της εξωεδαφικής αρμοδιότητας Νομοθετική και εκτελεστική εξωεδαφική αρμοδιότητα Γενικά Η ευρωπαϊκή άποψη Η αμερικάνικη άποψη Οι βάσεις θεμελίωσης της εξωεδαφικής αρμοδιότητας Η αρχή της εδαφικότητας Η αρχή της ιθαγένειας Οι άλλες βάσεις θεμελίωσης (αρχή παθητικής ιθαγένειας, προστατευτικότητας, οικουμενικότητας) Η αρχή της μη επέμβασης ως όριο στην εξωεδαφικότητα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ: Η ΕΞΩΕΔΑΦΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΔΙΕΘΝΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΥΝΑΛΛΑΓΩΝ Η λειτουργία της εξωεδαφικής εμπορικής νομοθεσίας Γενικά Περιπτώσεις άμεσης εξωεδαφικής εφαρμογής Περιπτώσεις έμμεσης εξωεδαφικής εφαρμογής Ο οικονομικός σκοπός της εξωεδαφικής αρμοδιότητας... 55

2 18 Πίνακας περιεχομένων 1.5. Ο οικονομικός σκοπός της εξωεδαφικής νομοθεσίας ανταγωνισμού ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ: Η ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΩΕΔΑΦΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Το πέρασμα από την αρχή της αυστηρής εδαφικότητας στη θεωρία του αποτελέσματος Γενικά Υπόθεση American Banana Υπόθεση ALCOA Το πέρασμα από τη θεωρία του αποτελέσματος στην αρχή στάθμισης συμφερόντων Υπόθεση Timberlane Υπόθεση Mannington Mills Η επιστροφή στη θεωρία του αποτελέσματος Οι υποθέσεις Laker Airways και Zenith H υπόθεση Ηartford Fire Insurance ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙV: Η ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨH ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΞΩΕΔΑΦΙΚΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ H θεωρία της οικονομικής ενότητας της επιχείρησης στο κοινοτικό δίκαιο Γενικά Yπόθεση Dyestuffs Υπόθεση Europemballage Yπόθεση Zoja Η θεωρία του αποτελέσματος στο κοινοτικό δίκαιο Αναγνώριση της θεωρίας του αποτελέσματος χωρίς πραγματική εφαρμογή της Υπόθεση Beguelin Υπόθεση Europemballage Yπόθεση Dyestuffs Η υιοθέτηση από το ΔΕΚ της θεωρίας του αποτελέσματος Υπόθεση Woodpulp Προς την αποδοχή μιας νέας αρχής θεμελίωσης της κοινοτικής αρμοδιότητας Συγκριτική εκτίμηση της εξωεδαφικής πρακτικής ΗΠΑ και ΕΕ και συμπερασματικές παρατηρήσεις

3 Πίνακας περιεχομένων 19 ΜΕΡΟΣ ΔΕΥΤΕΡΟ Η ΕΞΩΕΔΑΦΙΚΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΤΩΝ ΗΠΑ, ΩΣ ΜΕΣΟ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΑΙ Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ Οι αμερικάνικοι νόμοι που προκάλεσαν τις συγκρούσεις Γενικά Νομοθεσία για τον έλεγχο των εξαγωγών Eμπάργκο που επιβάλλονται από τις ΗΠΑ Γενικά Εμπάργκο σε αλλοδαπές εταιρείες που ανήκουν στις ΗΠΑ ή που ελέγχονται από τις ΗΠΑ Απαγορεύσεις στις Επανεξαγωγές από Αλλοδαπά Πρόσωπα Ο Export Administration Act και ο αγωγός Σιβηρίας Νομοθεσία σχετικά με την πρόσβαση στην αγορά O Foreign Corrupt Practices Act Ο Byrd Amendment Act (US Continued Dumping and Subsidy Offset Act) O Sarbanes Oxley Act Η υπόθεση χάλυβα Νομοθεσία σχετικά με τη βιομηχανική πολιτική Ο Foreign Sales Corporation και ο Income Exclusion Act Εμπορικές κυρώσεις Γενικά για τη νομοθεσία εμπορικών κυρώσεων των ΗΠΑ Το Section 301 του Trade Act O Libertad Act και ο Helms Burton Act Ο Ιran and Libya Sanctions Act O Iran Freedom Support Act Ο Iran Non Proliferation Act O Patriot Act Ο Bioterrorism Act Κυρώσεις από πολιτείες των ΗΠΑ η περίπτωση της Μασσαχουσέτης ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ: ΕΞΩΕΔΑΦΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΥΡΩΣΕΙΣ Η επιβολή κυρώσεων εκ μέρους των ΗΠΑ Έννοια και μορφές των οικονομικών κυρώσεων

4 20 Πίνακας περιεχομένων 1.2. Σκοπός επιβολής και πραγματικός λόγος για τις αμερικάνικες μονομερείς οικονομικές κυρώσεις Αναποτελεσματικότητα των οικονομικών κυρώσεων των ΗΠΑ νέο είδος κυρώσεων Αντίδραση των εταιρειών στις πολυμερείς οικονομικές κυρώσεις Οι συνέπειες των κυρώσεων των ΗΠΑ για τις εταιρείες και η απάντηση των εταιρειών Η αμερικάνικη άποψη για τις μονομερείς οικονομικές κυρώσεις Τα όρια στις εξωεδαφικές οικονομικές κυρώσεις Οικονομικές κυρώσεις των ΗΠΑ: Νέα μορφή κρατικής εξουσίας; Η επιβολή κυρώσεων εκ μέρους της EE Το προϊσχύσαν της ίδρυσης της ΕΕ καθεστώς Το ισχύον νομικό πλαίσιο επιβολής κυρώσεων από την ΕΕ Γενικά Σκοποί των αυτόνομων κυρώσεων της ΕΚ Διαδικασία θέσπισης των κυρώσεων Εφαρμογή και έλεγχος των κυρώσεων Σύγκρουση μεταξύ διαφορετικών μέτρων εφαρμογής των Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας (κοινοτικοί Κανονισμοί και εθνικά μέτρα) Η αυτόκλητη ανάμιξη της ΕΚ στην εφαρμογή των κυρώσεων των ΗΕ Η ιδιαίτερη περίπτωση των κυρώσεων με στόχο Γενικά Η υπόθεση Yusuf και Al Barakaat (T 306 / 01) και οι υποθέσεις Kadi και Al Barakaat κατά Συμβουλίου (C 402 και 415/05) α. Αντικείμενο των υποθέσεων β. Η θεμελίωση της κοινοτικής αρμοδιότητας γ. Άμεσο και ατομικό συμφέρον δ. Διεθνές δίκαιο και συνταγματικές αρχές της κοινοτικής έννομης τάξης ε. Παραβίαση του δικαιώματος ακροάσεως στ. Παραβίαση του δικαιώματος ιδιοκτησίας ζ. Αποτελέσματα της απόφασης του ΔΕΚ Αλλαγές από την τροποποιητική Συνθήκη της Λισσαβόνας Η πρακτική των κυρώσεων εκ μέρους της ΕΚ

5 Πίνακας περιεχομένων Κυρώσεις πριν από την ίδρυση της ΕΕ α. Ροδεσία ( ) β. Ιράν (1980) γ. Σοβιετική Ένωση (Αφγανιστάν, 1980) δ. Σοβιετική Ένωση (Πολωνία, 1982) ε. Αργεντινή (1982) στ. Νότιος Αφρική (1986) ζ. Κίνα (1989) η. Ιράκ και Κουβέιτ (1990) θ. Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γιουγκοσλαβίας (Σερβία Μαυροβούνιο, 1991) ι. Λιβύη (1992) ια. Αγκόλα (UNITA, 1993) ιβ. Αϊτή (1993) Κυρώσεις που επέβαλε η ΕΚ μετά την ίδρυση της ΕΕ α. Λιβύη (1993) β. Αϊτή (1994) γ. Πρώην Γιουγκοσλαβία (1994) δ. Σουδάν (1994) ε. Νιγηρία (1995) στ. Ιράκ (1996) ζ. Αγκόλα (1997) η. Βιρμανία/Μιανμάρ (2000) θ. Αφγανιστάν (2000) ι. Ζιμπάμπουε (2002) ια. Σιέρα Λεόνε (2002) Η διαφοροποίηση της πρακτικής ΕΕ και ΗΠΑ στο ζήτημα των οικονομικών κυρώσεων ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙΙ: ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΥΡΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΟΕ Εξωεδαφικές κυρώσεις εκ μέρους των ΗΠΑ και διεθνείς εμπορικές συμφωνίες Η συμβατότητα των εξωεδαφικών κυρώσεων των ΗΠΑ με διατάξεις του ΠΟΕ Η συμβατότητα των εξωεδαφικών κυρώσεων των ΗΠΑ με διατάξεις της NAFTA Εξωεδαφικοί εμπορικοί νόμοι των ΗΠΑ και ΠΟΕ Υποθέσεις ενώπιον του ΠΟΕ με εγκαλούμενες τις ΗΠΑ Η προσβολή του Section 301 του Trade Act Η προσβολή του Byrd Amentment Act Η προσβολή των μέτρων για το Χάλυβα

6 22 Πίνακας περιεχομένων Η προσβολή του FSC/ΕΤΙ Η μη συμμόρφωση των ΗΠΑ με τις αποφάσεις του ΠΟΕ Συμπερασματικές παρατηρήσεις MΕΡΟΣ ΤΡΙΤΟ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΕΞΩΕΔΑΦΙΚΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΤΩΝ ΗΠΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΕ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ι: ΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΤΙΔΡΑΣΗ Η θέσπιση νομοθεσίας αντιμέτρων στην εξωεδαφική εμπορική νομοθεσία των ΗΠΑ Η αντίδραση τρίτων χωρών Η αντίδραση της ΕΕ Οι δυσκολίες από την αλληλοεπικάλυψη των αμερικάνικων νόμων και των αλλοδαπών αντιμέτρων Η νoμική ευθύνη μιας εταιρείας που βρίσκεται αντιμέτωπη με τις κυρώσεις των ΗΠΑ και τα αλλοδαπά αντίμετρα Η σχέση μητρικής και θυγατρικής Προϊόντα και τεχνογνωσία ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΙΙ: ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ ΠΟΥ ΠΡΟΚΑΛΕΙ Η ΕΞΩΕΔΑΦΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑΣ ΤΩΝ ΗΠΑ Εναλλακτικές λύσεις στη νομοθεσία αντιμέτρων Γενικά Εθιμικοί διεθνείς κανόνες και αρχές Η κυριαρχική ισότητα των κρατών Κανόνες περί σύγκρουσης αρμοδιοτήτων στο διεθνές δίκαιο Η αρχή της αβροφροσύνης Διπλωματικά μέτρα Εμπορικές συμφωνίες Διμερείς εμπορικές συμφωνίες Πολυμερείς εμπορικές συμφωνίες Αναποτελεσματικότητα των εναλλακτικών λύσεων - Προτεινόμενοι τρόποι επίλυσης των συγκρούσεων Συμπερασματικές παρατηρήσεις ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ