ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΑΘΗΝΑ 1 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ 2018

Transcript

1 ΑΓΟΡΑ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΑΘΗΝΑ 1 Ο ΕΞΑΜΗΝΟ 2018

2 Οικονομική Επισκόπηση & Δείκτες Η ανοδική πορεία της οικονομίας συνεχίστηκε για πέμπτο συνεχόμενο τρίμηνο. Συγκεκριμένα, το α τρίμηνο του 2018 το πραγματικό ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,8% σε σχέση με το δ τρίμηνο του 2017, ενώ σε σύγκριση με το α τρίμηνο του 2017 παρουσίασε αύξηση κατά 2,3%, η οποία είναι η μεγαλύτερη ετήσια. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος, αναμένεται επιτάχυνση της οικονομικής δραστηριότητας μεσοπρόθεσμα. Προβλέπονται ρυθμοί αύξησης του ΑΕΠ 2,0% και 2,3% για τα έτη 2018 και 2019 αντιστοίχως. Ο πληθωρισμός, όπως καταγράφεται από τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή, εισήλθε σε θετικό πρόσημο το 2017 (1,1%), εξαιτίας της αύξησης των διεθνών τιμών του πετρελαίου και της επίδρασης από την αύξηση ορισμένων έμμεσων φόρων που τέθηκαν σε ισχύ από τις αρχές του έτους. Η απασχόληση αναμένεται να συνεχίσει να αυξάνεται λόγω της επιστροφής της οικονομίας σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης, ενώ το θεσμικό πλαίσιο στην αγορά εργασίας, μετά την υλοποίηση των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων τα χρόνια που προηγήθηκαν, εκτιμάται ότι θα συνεχίσει να επηρεάζει περαιτέρω θετικά την απασχόληση, με αποτέλεσμα να προβλέπεται ότι το ποσοστό ανεργίας το 2018 θα υποχωρήσει κάτω από 20%.

3 Βασική Προϋπόθεση για την ανάπτυξη της Χώρας, η μείωση φόρων H αλλαγή του μείγματος δημοσιονομικής προσαρμογής είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για την επιτάχυνση της αναπτυξιακής διαδικασίας στη μεταμνημονιακή εποχή σημειώνει σε ανάλυσή της η Alpha Bank. Βασικό συστατικό μιας τέτοιας πολιτικής είναι μια φορολογική μεταρρύθμιση, η οποία θα μπορούσε να περιλαμβάνει χαμηλότερους συντελεστές, απλοποίηση του φορολογικού συστήματος και διεύρυνση της φορολογικής βάσης μέσω του περιορισμού της φοροδιαφυγής. Όπως αναφέρεται στην ανάλυση της τράπεζας, η ολοκλήρωση του τρίτου προγράμματος, τα μέτρα ελάφρυνσης του χρέους και ένα αξιόπιστο εποπτικό πλαίσιο που διασφαλίζει τη βιωσιμότητά του σε μεσοπρόθεσμο ορίζοντα διαμορφώνουν ένα νέο τοπίο, στο οποίο πρέπει να επανακαθοριστούν οι προτεραιότητες της οικονομικής πολιτικής. Ο στόχος της ταχύτερης ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας που θα την επαναφέρει σε τροχιά σύγκλισης με τις άλλες χώρες της Ευρωζώνης, τίθεται εκ των πραγμάτων στο επίκεντρο του σχεδιασμού της οικονομικής πολιτικής. Σε αυτήν την προσπάθεια, η δημοσιονομική πολιτική οφείλει να είναι αρωγός στο πλαίσιο του δυνατού. Το 2017, το υψηλό πρωτογενές πλεόνασμα της γενικής κυβέρνησης, το οποίο υπερέβη τον στόχο κατά 2,45 εκατοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ, αποδίδεται στην υψηλή φορολόγηση και στην περικοπή δαπανών, κυρίως του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων. Παρά τη διατήρηση των ιδιαίτερα υψηλών στόχων για τα πρωτογενή πλεονάσματα, η πιθανότητα υπέρβασής τους και, κατά συνέπεια, δημιουργίας δημοσιονομικού χώρου παραμένει υψηλή. Ο τρόπος αξιοποίησης του δημοσιονομικού χώρου είναι κρίσιμης σημασίας. Η επιλογή της σταδιακής μείωσης των φορολογικών συντελεστών και των ασφαλιστικών εισφορών, αφενός, ενισχύει άμεσα την οικονομική δραστηριότητα και αφετέρου, ενισχύει περαιτέρω την εμπιστοσύνη των επενδυτών.

4 ΓΡΑΦΕΙΑΚΟΙ ΧΩΡΟΙ Ο τομέας των γραφείων γενικά έχει σταθεροποιηθεί. Οι τιμές ενοικίασης κυμαίνονται μεταξύ 8 και 19 / τ.μ. με λίγες εξαιρέσεις. Στα σημεία μεγάλης προβολής όπως είναι η Βασιλίσσης Σοφίας και η Πλατεία Συντάγματος στο κέντρο της Αθήνας, η Λ. Κηφισίας, αλλά και η Συγγρού, παρατηρείται έλλειψη διαθεσιμότητας σύγχρονων γραφειακών χώρων, με αποτέλεσμα να υπάρξει μερική αύξηση μισθωτικών αξιών. Στο παρακάτω γράφημα αναφέρονται οι τα μισθώματα σε περιοχές ανάπτυξης γραφειακών χώρων, αλλά και σύμφωνα με τις προδιαγραφές τους. Οι αποδόσεις παραμένουν μεταξύ 7,5%-9%, σύμφωνα και με συναλλαγές που έχουν καταγραφεί κατά τη διάρκεια του α εξαμήνου του Κατηγορία Α Κατηγορία B Κατηγορία Γ Ενοίκιο Απόδοση Ποσοστό Διαθεσιμότητας Ενοίκιο Απόδοση Ποσοστό Ποσοστό Διαθεσιμότητας Ενοίκιο Απόδοση Διαθεσιμότητας Κέντρο Αθήνας (Κ) Αθήνα- Δυτικά (Δ) Αθήνα- Βόρεια (Β) Αθήνα - Νότια (Ν) % 6% % 24% % 25% % Μη διαθέσιμο % Μη διαθέσιμο 5 11,00% Μη διαθέσιμο % 8% % 20% % 35% % 12% % 25% 6 10,50% 35% Πειραιάς % 10% % 30% 6 11,00% 50% Συνολικά και το 2018, τα επίπεδα ενοικίασης ακολουθούν τη γενική οικονομική τάση και αναμένεται να αυξηθούν μαζί με την ευρύτερη οικονομική ανάπτυξη της οικονομίας.

5 Μίσθωση & Διαθεσιμότητα Κενών Χώρων Prime Rent Rate Office prime rent Πρόβλεψη Πηγή: ΔΑΝΟΣ σε συνεργασία με την BNP PARIBAS REAL ESTATE Απόδοση Πηγή: ΔΑΝΟΣ σε συνεργασία με την BNP PARIBAS REAL ESTATE

6 Προσφορά & Ζήτηση Στην ευρύτερη περιοχή της Αθήνας τα συνολικά αποθέματα γραφείων υψηλών προδιαγραφών είναι περίπου 2 εκατ. τ.μ., κυρίως συγκεντρωμένα στο βορρά και στην ευρύτερη περιοχή του κέντρου της Αθήνας. Η συνεχιζόμενη πτώση των τιμών ενοικίασης μετά την πιστωτική κρίση το 2008, οδήγησε σε μετεγκαταστάσεις σε πιο σύγχρονους γραφειακούς χώρους (Grade Α και Β) και προνομιακά σημεία έγιναν πιο προσιτά. Το αποτέλεσμα των παραπάνω κινήσεων δημιούργησε αύξηση της ζήτησης για ποιοτικούς γραφειακούς χώρους σε σημεία πρώτης προβολής και υπερβολική προσφορά γραφειακών χώρων σε δευτερεύουσες περιοχές, όπου ζητείται και αναβάθμιση των χώρων με αντάλλαγμα περίοδο χωρίς μίσθωμα (rent free period), σε περίπτωση, που την επένδυση αναλαμβάνει ο μισθωτής. Ως εκ τούτου, υπάρχει μικρή προσφορά και υψηλή ζήτηση για γραφεία υψηλών προδιαγραφών στο κέντρο της Αθήνας, ειδικά σε προνομιακές τοποθεσίες ενώ από την άλλη υπάρχει μεγάλη προσφορά και σχεδόν μηδενική ζήτηση για γραφεία χαμηλότερων προδιαγραφών (Grade C και D). ΕΝΟΙΚΙΑ ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ ΖΗΤΗΣΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ Πηγή: ΔΑΝΟΣ σε συνεργασία με την BNP PARIBAS REAL ESTATE

7 Εμπορικά Καταστήματα Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα βελτιώθηκε συνολικά το πρώτο εξάμηνο του 2018, στο δε τρίμηνο Απριλίου Ιουνίου 2018 σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο καταγράφει άνοδο, κινούμενος κατά μέσο όρο στις 103,4 μονάδες (από 102 το προηγούμενο τρίμηνο), επίπεδο σαφώς υψηλότερο σε σχέση με το μέσο αντίστοιχο πέρυσι (94,3 μονάδες) Πηγές : Ευρωπαϊκή 94 Επιτροπή, 94,3DG ECFIN, ΙΟΒΕ 94 Δ Ε Ι Κ Τ Η Σ Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι ΚΟΥ Κ Λ Ι Μ ΑΤΟ Σ 94 94,3 Α τρίμηνο 2017 Δ Ε Ι Κ Τ Η Σ Ο Ι ΚΟ Ν Ο Μ Ι ΚΟΥ Κ Λ Ι Μ ΑΤΟ Σ Β τρίμηνο ,5 99,5 Γ τρίμηνο 99,5 Δ τρίμηνο 99, Ο δείκτης επιχειρηματικών προσδοκιών βελτιώθηκε συνολικά,το πρώτο εξάμηνο του 2018 σε σχέση με το 2017 στο 90 Λιανικό Εμπόριο, αλλά και στην περίοδο Απριλίου Ιουνίου κινούμενος κατά μέσο όρο στις 104,7 (από 97,1 το 88 προηγούμενο Α τρίμηνο τρίμηνο) 2017μονάδες, Β τρίμηνο επίπεδο 2017 σαφώς Γ τρίμηνο υψηλότερο 2017 Δ τρίμηνο σε σχέση 2017 με το Α τρίμηνο μέσο αντίστοιχο 2018 Β τρίμηνο περυσινό 2018 (96,0 μον.). 102 Α τρίμηνο ,4 Β τρίμηνο , Δ Ε Ι Κ Τ Η Σ Ε Π Ι Χ Ε Ι Ρ Η Μ ΑΤ Ι Κ Ω Ν Π Ρ Ο Σ ΔΟ Κ Ι Ω Ν Λ Ι Α Ν Ι ΚΟΥ Ε Μ Π Ο Ρ Ι ΟΥ 104, , , , Α τρίμηνο 2017 Β τρίμηνο 2017 Γ τρίμηνο 2017 Δ τρίμηνο 2017 Α τρίμηνο 2018 Β τρίμηνο 2018 Πηγές : Ευρωπαϊκή Επιτροπή, DG ECFIN, ΙΟΒΕ

8 Οι λιανικές πωλήσεις στην Ελλάδα αυξήθηκαν 1,3%, από έτος σε έτος, τον Απρίλιο του Οι λιανικές πωλήσεις από έτος σε έτος ήταν κατά μέσο όρο -0,71% από το 2001 έως το 2018, καταγράφοντας το υψηλότερο ποσοστό σε αυτή την περίοδο το Δεκέμβριο του 2006 ίσο με 13,60%, ενώ το χαμηλότερο επίπεδο καταγράφηκε τον Δεκέμβριο του 2010 ποσοστό ίσο με -19,40%. 3,7 ΛΙΑΝΙΚΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 2,5 0,8 1,7 0,9 1,5 1,3 0,3-0,8-1 ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ ΣΕ PRIME ΑΓΟΡΕΣ/Τ.Μ./ΜΗΝΑ -0,4 246 Πηγή : Tradingeconomics.com/ Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Ελλάδος -2,6 Ελάχιστο Μέγιστο Η ζήτηση των μεγάλων ελληνικών & πολυεθνικών εμπορικών εταιρειών, αυξήθηκε κυρίως στις κύριες αγορές. 80 Στο κέντρο της Αθήνας, και ειδικά στην οδό Ερμού, η μεγάλη ζήτηση είχε ως αποτέλεσμα την μίσθωση καταστήματος με μηνιαίο μίσθωμα 408 /τ.μ. και σε άλλη περίπτωση 246 /τ.μ., ενώ επίσης αυξημένο ενδιαφέρον υπάρχει πλέον για την μίσθωση καταστημάτων στην περιοχή κοντά στην Ομόνοια, με νέες αφίξεις ΕΡΜΟU ΓΛYΦΑΔΑ ΚΗΦIΣIA KOΛΩNAKI ΠΕΙΡΑΙΑΣ προσεχώς των Galerie De Beaute & Tiger, συμπληρώνοντας την παρουσία των Ζara, H&M, Sfera, Hondos Center, Zackret, NYX και Calzedonia. Τα ενοίκια παρουσιάζουν αυξητικές τάσεις στις κύριες αγορές (με παράλληλη επανεμφάνιση του αέρα), ενώ παρατηρείται σταθεροποίηση σε χαμηλά επίπεδα στις δευτερεύουσες αγορές. Το ποσοστό των κενών καταστημάτων στις κύριες αγορές & στα εμπορικά κέντρα εξακολουθεί να βαίνει μειούμενο (μηδενικό στις περιοχές υψηλής ζήτησης, όπως η Ερμού και η Μεταξά στην Γλυφάδα). Οι αποδόσεις στην Ερμού κυμαίνονται μεταξύ 6,5% - 6,75%, ενώ στις υπόλοιπες κύριες αγορές κυμαίνονται μεταξύ 7% -7,5%

9 E ΜΙΣΘΩΜΑΤΑ ΣΕ PRIME ΑΓΟΡΕΣ/Τ.Μ./ΜΗΝΑ 246 Ελάχιστο Μέγιστο ΕΡΜΟU ΓΛYΦΑΔΑ ΚΗΦIΣIA KOΛΩNAKI ΠΕΙΡΑΙΑΣ Πηγή: ΔΑΝΟΣ σε συνεργασία με την BNP PARIBAS REAL ESTATΕ Πηγή: ΔΑΝΟΣ σε συνεργασία με την BNP PARIBAS REAL ESTATE 7,60% 7,40% 7,20% 7,00% 6,80% 6,75% ΑΠΟΔΟΣΕΙΣ 7,30% 7,20% 7,00% 7,00% 7,00% 7,10% 7,40% 7,50% 6,60% 6,50% 6,40% 6,20% 6,00% ΕΡΜΟU ΓΛYΦΑΔΑ ΚΗΦIΣIA KOΛΩNAKI ΠΕΙΡΑΙΑΣ Πηγή: ΔΑΝΟΣ σε συνεργασία με την BNP PARIBAS REAL ESTATE

10 Αγορά Κατοικίας Οι τιμές των κατοικιών στην Ελλάδα, την τελευταία δεκαετία έχουν μειωθεί κατά -42,31% και όπως αποτυπώνεται παρακάτω, έχουν υποστεί την δεύτερη μεγαλύτερη πτώση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών μετά την Ουκρανία που η μείωση είναι -69,04%, η δε μεγαλύτερη αύξηση έχει σημειωθεί στις τιμές των κατοικιών στην Αυστρία +86,33%. -69,04% -42,31% -41,78% -41,69% -35,89% Ουκρανία Ελλάδα Λατβία Ρουμανία Ισπανία Μεταβολή τιμών κατοικίας 10 ετών - Ελλάδος / Λοιπών Ευρωπαϊκών Χωρών -27,99% Κύπρος -25,01% Λιθουανία -18,43% Ιρλανδία -15,75% Ιταλία -9,49% Βουλγαρία -7,54% Σλοβενία -5,42% Σλοβακική Δημοκρατία. -3,82% Πολωνία -0,10% Δανία Γαλλία 0,84% Ρωσία 1,72% Μακεδόνια 9,05% Ολλανδία 9,78% Ηνωμένο Βασίλειο 18,08% Εσθονία 19,75% Βέλγιο 23,02% Ελβετία 34,33% Λουξεμβούργο 44,93% Μάλτα 45,67% Γερμανία 48,54% Νορβηγία 57,52% Σερβία 59,80% Σουηδία 59,88% Ισλανδία 68,49% Αυστρία 86,33% -80,00% -60,00% -40,00% -20,00% 0,00% 20,00% 40,00% 60,00% 80,00% 100,00% Πηγή : Global Property Guide

11 Σταδιακά η πτώση των τιμών βελτιώθηκε από 10,8% το 2013, έγινε 2,4% το 2016 και 1% πέρυσι, ενώ οι οικονομολόγοι αναμένουν σύντομα εξισορρόπηση των τιμών. Οι χαμηλές τιμές προσελκύουν ξένους επενδυτές Κινέζους Ρώσους, Ισραηλινούς κ.α. οι οποίοι αγοράζουν τις διαθέσιμες κατοικίες, κυρίως στις περιοχές του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, με στόχο μετά την αγορά τους την διαχείριση τους μέσω της Airbnb, Booking και άλλων εταιρειών, ενώ έχουν αγοραστεί πολλές κατοικίες ακόμη και στις γειτονιές γύρω από την Ομόνοια. Πρώτη σε ζήτηση περιοχή στην Ελλάδα για διαμονή μέσω Airbnb είναι το Κουκάκι. Αυτό έχει ως συνέπεια την μείωση των διαθέσιμων διαμερισμάτων προς μίσθωση στο κέντρο της Αθήνας, ειδικά σε περιοχές του ιστορικού κέντρου όπως Κουκάκι/Μακρυγιάννη, Σύνταγμα, Μοναστηράκι, Πλάκα, Ψυρρή, Φιλοπάππου, Ακρόπολη, το Θησείο, τα Πετράλωνα, Μετς, Φιξ, Κολωνάκι, Λυκαβηττός, Ιλίσια, Παγκράτι ή ακόμα και στα Εξάρχεια, τα σπίτια προς ενοικίαση είναι ελάχιστα, τα ενοίκια υψηλά και η ποιότητα των διαμερισμάτων χαμηλή.

12 Σύμφωνα με τα στοιχεία που συλλέχθηκαν από πιστωτικά ιδρύματα, οι ονομαστικές τιμές των διαμερισμάτων, εκτιμάται ότι μειώθηκαν οριακά κατά μέσο όρο κατά -0,2% από έτος σε έτος στο πρώτο τρίμηνο του 2018 πανελλαδικά, ειδικότερα -0,1% στα διαμερίσματα έως 5 ετών και -0,3% σε διαμερίσματα άνω των 5 ετών. Με μεταβολή σε σχέση με το προηγούμενο έτος στην Αθήνα σημείωσε μείωση -0,1%, στην Θεσσαλονίκη - 0,3% & στις λοιπές περιοχές -0,3% έως -0,4%. Οι αποδόσεις των κατοικιών στην Αθήνα κυμαίνονται στα διαμερίσματα από 3,5% έως 4,15% και στις μονοκατοικίες από 4,4% έως 4,50%, ενώ στους πολυτελείς τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδος, οι αποδόσεις των εξοχικών κατοικιών που διατίθενται προς μίσθωση, με επιφάνεια πάνω από 200τμ & πισίνα στην Μύκονο φτάνει το 8,5%, στην Σαντορίνη το 6,5% στην Ρόδο το 5,5%.

13 Αποθηκευτικοί & Βιομηχανικοί Χώροι Η αγορά χαρακτηρίζεται από αυξημένη δραστηριότητα με αρκετές νέες συμφωνίες μίσθωσης να υλοποιούνται. Η σταθεροποίηση της απορρόφησης των χώρων logistics, η ανυπαρξία νέας προσφοράς, αλλά και η βελτίωση των παραμέτρων, που θα μπορούσαν να βοηθήσουν ιδιαίτερα την ανάπτυξη του συγκεκριμένου κλάδου, όπως η επέκταση του E-Commerce και η ιδιωτικοποίηση των Οργανισμών Λιμένων Αθήνας και Θεσσαλονίκης έχουν δείξει και εδώ σταθεροποίηση με αυξητικές τάσεις των μισθωμάτων στο καλό και σύγχρονο προϊόν. Βάσει του δείκτη LPI της Παγκόσμιας Τράπεζας, η Ελλάδα από την 47η θέση που κατείχε το 2016 ανέβηκε στην 42η το 2018 ανάμεσα σε 160 χώρες που συμπεριέλαβε στη μελέτη της η Παγκόσμια Τράπεζα. Η Γερμανία διατήρησε την πρώτη θέση και το 2018 παρουσιάζοντας τις καλύτερες επιδόσεις. Τα ενοίκια είναι 2,50 /τ.μ./μήνα για βιομηχανική χρήση στην Αθήνα και 3-4 /τ.μ./μήνα για την εφοδιαστική και αναμένεται να παραμείνουν σταθερά. Υπάρχει και αρκετή ζήτηση για αγορά μισθωμένων χώρων της αντίστοιχης κατηγορίας με τις αποδόσεις να κυμαίνονται από 9,5%-11%. Πηγή: ΔΑΝΟΣ σε συνεργασία με την BNP PARIBAS REAL ESTATE

14 Αποθηκευτικοί χώροι & Βιομηχανικός Χάρτης Οι κυριότερες αγορές αποθηκευτικών χώρων και χώρων υπηρεσιών logistics περιγράφονται παρακάτω: Η Εξέλιξη του μεγέθους της εγχώριας αγοράς 3PL ( )

15 Ξενοδοχεία & Τουρισμός Η ελληνική τουριστική βιομηχανία εξακολουθεί να παρουσιάζει θετικό πρόσημο και να δίνει αισιόδοξα μηνύματα και το Από τα στατιστικά στοιχεία της ΥΠΑ για την κίνηση των αεροδρομίων το α εξάμηνο του 2018 προκύπτει ότι η αεροπορική κίνηση της χώρας μας παρουσιάζει μεγάλη άνοδο με σημαντική αύξηση αφίξεων εξωτερικού και διακίνησης επιβατών σε όλα τα αεροδρόμια. Ο συνολικός αριθμός των διακινηθέντων επιβατών το α εξάμηνο του 2018 έφθασε τα παρουσιάζοντας αύξηση 10,5% σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017 όπου είχαν διακινηθεί επιβάτες. Συγκεκριμένα οι διακινούμενοι επιβάτες είναι αυτό το διάστημα περισσότεροι κατά σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Ειδικότερα στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος, το επτάμηνο Ιανουαρίου-Ιουλίου 2018, η κίνηση έφτασε τους 13,3 εκατ. επιβάτες, σημειώνοντας διψήφια άνοδο (+11,1%), με τόσο την κίνηση εσωτερικού, όσο και την κίνηση εξωτερικού, να παρουσιάζουν αύξηση, της τάξης του 3,7% και 15% αντίστοιχα. Ακόμη σύμφωνα με στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας για το διάστημα Ιανουαρίου- Ιουλίου 2018 υπήρξε αύξηση και στις ταξιδιωτικές εισπράξεις ύψους 23.1% (σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017), δείγμα, πως η μέση δαπάνη ανά άφιξη είναι αυξανόμενη. Τα ξενοδοχεία της Αθήνας συνεχίζουν να εμφανίζουν θετική τάση αναφορικά με την πληρότητα και τις τιμές τους με αποτέλεσμα την αύξηση του RevPAR (Revenue Per Available Room) το α εξάμηνο του 2018 κατά 13,5% (σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2017). Η σημαντική βελτίωση του κλίματος στον ξενοδοχειακό κλάδο, αλλά και η αργή αλλά σταθερή καθιέρωση της Αθήνας ως city break προορισμό φαίνεται και από την σημαντική ζήτηση είτε έτοιμων ξενοδοχειακών μονάδων είτε ακινήτων, που μπορούν να μετατραπούν σε τουριστικά καταλύματα (ξενοδοχεία/ serviced apartments κ.λπ.) από επενδυτές, αλλά και η αύξηση της έλευσης σημαντικών brands στην Αθήνα και τους λοιπούς τουριστικούς προορισμούς.

16 Μεταξύ των σημαντικότερων συμφωνιών, που καταγράφηκαν το α επτάμηνο του 2018, θα μπορούσαν να αναφερθούν οι παρακάτω: - Η απόκτηση ποσοστού 70% του μετοχικού κεφαλαίου της "GOLF RESIDENCES AE" (εταιρεία της οικογένειας Σμπώκου) από την "Evergolf Τουριστικές Επενδύσεις ΑΕ" (εταιρεία οικογένειας Βασιλάκη). Η συγκεκριμένη εταιρεία έχει στην κατοχή της 5 ξενοδοχεία στην Κρήτη συνολικής δυναμικότητας 1200 δωματίων περίπου. - Η απόκτηση της ΛΑΚΙΤΗΡΑΣ ΑΕ (ιδιοκτήτρια 3 ξενοδοχείων στην Κω, συνολικής δυναμικότητας 700 δωματίων περίπου) από την κοινοπραξία ATLANTICA HOTELS- TUI έναντι 62,9 εκ.. - Η απόκτηση του ξενοδοχείου MELI PALACE στην Κρήτη (δυναμικότητας 158 δωματίων) από την GRIVALIA HOSPITALITY, έναντι 9 εκ. (με την προοπτική πληρωμής άλλων 4 εκ., κατόπιν εκπλήρωσης συγκεκριμένων όρων). - Η απόκτηση του Amanzoe στο Πόρτο Χέλι από την GRIVALIA HOSPITALITY, σε μια συμφωνία, που ξεπερνάει τα 82 εκ. (συμπεριλαμβανομένης και της ανάληψης δανειακών υποχρεώσεων). - Η στρατηγική συνεργασία του HARVARD INVESTMENT GROUP (HIG) με τον Όμιλο ALDEMAR

17 Ειδικότερα στην περιοχή της Αθήνας: -Ολοκληρώθηκε η συμφωνία και υπογράφτηκε η σύμβαση για την μακροχρόνια μίσθωση του κτιρίου επί των οδών Κριεζώτου και Πανεπιστημίου από την ΛΑΜΨΑ ΑΕ. Το κτίριο θα μετατραπεί σε ξενοδοχείο δυναμικότητας 170 δωματίων περίπου υπό την διαχείριση της ACCOR HOTELS GROUP με την έλευση του brand MGALLERY. - Η ZEUS INTERNATIONAL συνεχίζει την δυναμική συνεργασία της με την WYNDHAM HOTEL AND RESORTS ξεκινώντας την λειτουργία 3 νέων μονάδων στην Αττική, ήτοι του DOLCE ATTICA RIVIERA στην Βραυρώνα, του RAMADA ATTICA RIVIERA στη Νέα Μάκρη και του WYNDHAM RESIDENCES AND SUITES στην Πλατεία Καραισκάκη, συνολικής δυναμικότητας άνω των 900 δωματίων. - Το πρώην ATHENS LEDRA, ιδιοκτησίας HINES και HENDERSON PARK, θα λειτουργήσει εντός Αυγούστου υπό την διαχείριση της KOKKARI LTD., και με την επωνυμία του GRAND HYATT (μόλις το τρίτο αντίστοιχο franchise project της HYATT στην Ευρώπη). - Η ΜΑRRIOTT συνεχίζει επίσης την επέκταση της στην Αθήνα και μετά την ανάληψη διαχείρισης του πρώην METROPOLITAN HOTEL και την λειτουργία του ως MARRIOTT HOTEL, προχώρησε σε συμφωνία και με τo YAZBEK GROUP για την διαχείριση υπό διαμόρφωση ξενοδοχειακής μονάδας σε κτίριο επί των οδών Ακαδημίας και Ομήρου με την ονομασία ACADEMIA OF ATHENS AUTOGRAPH COLLECTION. Οι προβλέψεις παραμένουν ευοίωνες και στόχος του ΣΕΤΕ είναι το 2021 οι αφίξεις να υπερβαίνουν τα 35 εκ. τουρίστες και τα έσοδα τα 20 δις. (υιοθετώντας τα αποτελέσματα παλαιότερης μελέτης των PWC/RiMaKo), αλλά θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στην ανάνηψη γειτονικών περιοχών, που εμφανίζουν πλέον και αυτές θετικές εξελίξεις, καθώς και στα δομικά προβλήματα του ελληνικού τουρισμού (εποχικότητα, ανάπτυξη θεματικού τουρισμού, βελτίωση τουριστικού προϊόντος κ.λπ.) και την υπερφορολόγησή του.

18 ΕΛΛΑΔΑ ΑΘΗΝΑ Λ. Βουλιαγμένης 15, Τηλ: Fax: office@danos.gr ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Ίωνος Δραγούμη 4, Τηλ: ,3 Fax: info.thes@danos.gr ΧΑΝΙΑ Ηρώων Πολυτεχνείου 3, , Κρήτη Τηλ.: Fax: info.crete@danos-melakis.gr ΗΡΑΚΛΕΙΟ Δουκός Μποφώρ 7, , Κρήτη Τηλ.: Fax: info.crete@danos-melakis.gr ΚΥΠΡΟΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ Ι. Χατζηιωσήφ 35, 2027, Στρόβολος Τηλ: Fax: sales@danos.com.cy ΛΕΜΕΣΟΣ Γλάδστωνος 69, 3040, Acropolis Centre, Κατάστημα 10 Τηλ: Fax: limassoldanos@danos.com.cy ΣΕΡΒΙΑ ΒΕΛΙΓΡΑΔΙ Milutina Milankovica Str. 9z/I, New Belgrade Tηλ.: Fax: office@danos.rs

19 ΠΡΟΕΙΔΟΠΟΙΗΣΗ Η έκθεση αυτή δημοσιεύεται μόνο για γενικές πληροφορίες. Παρά το γεγονός ότι έχουν χρησιμοποιηθεί υψηλά πρότυπα για την άντληση των πληροφοριών, την ανάλυση, την προβολή και τις προβλέψεις που παρουσιάζονται στην παρούσα έκθεση, καμία νομική ευθύνη δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή από τη ΔΑΝΟΣ ή BNP PARIBAS Real Estate, για οποιαδήποτε απώλεια ή ζημία που ενδέχεται να προκύψει από το περιεχόμενο του παρόντος εγγράφου. Τυχόν αναπαραγωγή ολόκληρου ή τμήματος του εγγράφου μπορεί να επιτραπεί μόνο με την σχετική αναφορά στην έρευνα της ΔΑΝΟΣ.