Fundación Menela. memoria 2014

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Fundación Menela. memoria 2014"

Transcript

1 Fundación Menela memoria 2014

2 FUNDACION MENELA r/ Marqués de Alcedo, VIGO (Pontevedra)

3 Fundación Menela memoria 2014

4

5 Índice Presentación 3 Fundación Menela 5 Órganos de Goberno Actividade Institucional e Representación Outras Entidades da Rede Menela 17 Castro Navás SL Fundación Tutelar Camiño do Miño Asociacións de Familias de Usuarios Servizos 27 Valoración, Diagnóstico e Orientación Atención Temperá e Apoio Integral Educación Centro de Día e Residencia Outros Servizos 49 Atención Psicosocial e Apoio Familiar Formación e Desenvolvemento Información e Documentación Acción Voluntaria Proxectos Sensibilización e Visibilidade 73 Promoción e Difusión 81 Resultados Económicos 87 Colaboradores e Financiadores 95 Fundación Menela memoria

6

7 Presentación Un ano mais, preséntase a Memoria de Actividades 2014 na que se recollen os feitos mais relevantes e as accións que poñen en valor o traballo que se desenvolveu en Fundación Menela ao longo deste periodo. Dende a Fundación Menela esforzámonos día a día por contribuír a mellorar a calidade de vida das persoas con Trastorno do Espectro do Autismo. Esta é a nosa responsabilidade e o compromiso que nos acompaña nun camiño iniciado fai xa casi catro décadas, e que nos leva a reforzar os apoios e servizos que repercuten en todas as áreas de desenvolvemento da persoa con autismo. A nosa misión non pode desenvolverse se non é dentro dun marco de actuación ética a todos os niveis, motivo que nos impulsou a redactar e aprobar, o 20 de decembro, un Código Ético para a Fundación Menela; documento que defende o compromiso ético entre profesionais, mellora o coñecemento dos dereitos das persoas con TEA e oriéntanos nunha relación baseada no respecto, dignidade e igualdade. O Plan de Acción 2014, aprobado polo noso Padroado na súa reunión do día 14 de decembro de 2013, establece, como liñas prioritarias de actuación para o exercicio, a defensa de dereitos, a creación de valor, a xestión orientada a resultados, a xestión do coñecemento e o desenvolvemento das tecnoloxías da comunicación e información. Para dar cumprimento a estes retos puxemos todo o noso empeño e experiencia nas actuacións que fomos executando ao longo do ano, e hoxe presentamos os seus froitos. A acreditación como Psicólogas Sanitarias do equipo de terapeutas do Servizo de Diagnóstico e Atención Temperá e a inscrición destes servizos no Rexistro de Centros, Servizos e Establecementos Sanitarios, Fundación Menela memoria

8 o programa de educación permanente para persoas adultas con autismo, a implantación dun sistema informático de xestión documental e traballo colaborativo en rede, e outros proxectos similares, constitúen as principais iniciativas desenvolvidas e consolidadas neste exercicio para dar cumprimento ao mandato recibido no seu día do órgano de goberno da fundación. Malia que as consecuencias da crise aínda se deixan notar en moitos ámbitos da nosa vida, e o sector da discapacidade non é, en absoluto, alleo a elas, conseguimos manter a tendencia favorable dos últimos anos dos nosos indicadores económicos, acadando un resultado positivo que reforza a capacidade da organización para afrontar novos proxectos, aínda en situacións de tensións financeiras como as que o pais ven sufrindo nos último anos. O cumprimento futuro dos fins fundacionais unicamente se pode garantir si logramos manter hoxe a saúde económica e financeira, e así construír o desenvolvemento sostíbel e sólido da organización, Non se pode rematar esta presentación sen mostrar o mais profundo agradecemento e admiración polo traballo, esforzo e paixón das persoas que conforman a Rede Menela. Vigo, xuño memoria 2014 Fundación Menela

9 Fundación Menela

10

11 A Fundación Menela é unha entidade de iniciativa social sen ánimo de lucro, clasificada como Benéfico - Asistencial e de Interese Galego, rexistrada como entidade prestadora de Servizos Sociais e recoñecida como Entidade de Acción Voluntaria desde o A súa misión é contribuír a mellorar a calidade de vida das persoas con Trastorno do Espectro do Autismo e defender a súa dignidade como cidadáns, dando resposta ás súas necesidades específicas ao longo do ciclo vital. Todos os centros e servizos da Fundación están certificados baixo a norma de calidade ISO A Rede de Centros e Servizos para o Autismo e a Dependencia de Fundación Menela está constituída ademais polas entidades Castro Navás SL, empresa de inserción laboral para persoas con Trastorno do Espectro do Autismo que nace en 1998, e Fundación Tutelar "Camiño do Miño", organización fundada en Fundación Menela memoria

12 Para dar cumprimento aos seus obxectivos, a Fundación Menela conta cos seguintes Centros: Servizos Administrativos Centrais Rúa Marqués de Alcedo, 19 Ι Vigo Tel fundacion@menela.org Contacto: José Manuel Varela Rodríguez Centro de Recursos Edificio CAMI Rúa Laxe, 3 Ι Vigo Tel cami@menela.org Contacto: Mercedes López Francisco Centro de Educación Especial Menela Camiño da Veiguiña, 15 Ι Vigo Tel ceemenela@menela.org Contacto: Amparo Maquieira Prieto Centro Castro Navás Rúa Navás, 11 Ι Priegue - Nigrán Tel castronavas@menela.org Contacto: Paula Estévez Salazar, Directora Centro Castro Navás Sonia Álvarez Pérez, Responsable Residencia 8 memoria 2014 Fundación Menela

13 Órganos de Goberno CONSELLO DO PADROADO O Consello do Padroado, máximo órgano de goberno, ten funcións de representación, disposición e xestión da entidade. Na súa composición figuran patróns fundadores, familiares de usuarios e outros profesionais relevantes especialmente sensibles cós fins de Fundación Menela. Composición do Consello do Padroado de Fundación Menela: Presidente: Secretario: Vogais: D. Pedro Fernández Puentes (membro fundador) D. Cipriano Luís Jiménez Casas (membro fundador) Dª Remedios Parga García (membro fundador) D. Jorge Sors Pérez D. Carlos Varela García Dª María Isabel González Quiroga D. Miguel Ángel Vázquez Vázquez Dª Julia Jiménez Fernández D. Marcos Fernández Álvarez-Santullano Fundación Menela memoria

14 DIRECCIÓN EXECUTIVA Director Xeral A Dirección Xeral constitúe o órgano executivo da entidade. A súa misión é garantir o cumprimento das decisión adoptadas polo Consello do Padroado na operativa diaria de xestión contando, nesta tarefa, có apoio dos equipos executivo e de dirección. O Director Xeral da Fundación Menela é D. Cipriano Luís Jiménez Casas. Comité Executivo Director Xeral: Director Xerente: Coordinadora Servizos: D. Cipriano Luís Jiménez Casas D. José Manuel Varela Rodríguez Dª Paula Estévez Salazar ÓRGANOS ASESORAMENTO Á DIRECCIÓN Equipo Técnico de Dirección Director Xeral: Director Xerente: Coordinación Servizos: Área Psicosocial: Área de Familias: Área Educativa: Área Residencial: Área Económica: D. Cipriano Luís Jiménez Casas D. José Manuel Varela Rodríguez Dª Paula Estévez Salazar Dª Pilar Pardo Cambra Dª Mercedes López Francisco Dª Mª Amparo Maquieira Prieto Dª Sonia Álvarez Pérez Dª Ana Rodríguez González 10 memoria 2014 Fundación Menela

15 ÓRGANOS RECTORES DE CENTROS Consello Escolar do Centro Menela Presidenta: Fundación Menela: Representación Familias: Persoal Docente: Mª Amparo Maquieira Prieto Cipriano Luís Jiménez Casas José Manuel Varela Rodríguez Mercedes López Francisco Concepción Moreira Santiago Carrera Blanco Juan José Pérez Iria Antuña Lourdes Martín Pedro Martínez Fundación Menela memoria

16

17 Actividade Institucional e Representación ACTIVIDADE INSTITUCIONAL En 2014 celebráronse 2 reunións do Consello do Padroado, 44 reunións de Comité Executivo e 11 de Equipo Técnico. O Consello Escolar e o Claustro de Profesores do CEE Menela reuníronse unha vez por trimestre, e a Xunta Directiva da Asociación de Familias de Castro Navás celebrou tres reunións coa dirección do centro. Participación en Redes de Traballo Federación Autismo Galicia No ano 2014, o Director Xeral e o Director Xerente de Fundación Menela foron reelixido nos seus cargos de Tesoreiro e Secretario, respectivamente, da Xunta Directiva da Federación. No exercicio de representación e dirección propios dos seus cargos, ambos participaron nas catro xuntas directivas que se celebraron nese ano. Pola súa parte, distintos profesionais da Fundación participaron nas reunións técnicas que mantivo a Secretaría Xeral de Política Social coa Federación nos meses de abril e maio, no marco do desenvolvemento do decreto que define a Carteira de Servizos Sociais de Galicia. O día 22 de decembro, o Director Xeral e o Director Xerente, có resto da Xunta Directiva da Federación, acompañaron ao Presidente da mesma na súa comparecencia da Comisión Non Permanente para o Seguimento das Políticas de Discapacidade do Parlamento de Galicia. Área Psicosocial En 2014 celebráronse tres reunións (06 de febreiro, 09 de abril e 22 de outubro) entre o equipo de traballo do que forman parte as traballadoras sociais de entidades que traballan con persoas con discapacidade da provincia de Pontevedra. Os obxectivos destas reunións é poñer en común os temas e dificultades do traballo diario, así como de estar ao día de temas de actualidade dentro do traballo Social e a Dependencia e discapacidade. Fundación Menela memoria

18 Grupo de Xerentes Có obxecto de intercambiar coñecemento e informacións, establecer liñas comúns de traballo e compartir experiencias, un grupo de xerentes de entidades de atención á discapacidade intelectual das provincias de Pontevedra e Coruña organizan unha reunión, de periodicidade mensual, que conta coa participación do xerente de Fundación Menela. A heteroxeneidade dos colectivos que representan, das formas xurídicas baixo as que están constituídas, do seu tamaño e historial, etc. fai que estas reunións sexan moi ricas en aportacións e no enfoque dos temas tratados e nas solucións adoptadas, que son sempre por consenso. Organizado polo Grupo de Xerentes, os días 15 e 16 de outubro a Coordinadora de Centros e o Director Xerente da Fundación Menela participaron o curso de formación Xestión do Cambio impartido en Pontevedra polo experto en desenvolvemento de organizacións, Carlos Cortés. REPRESENTACIÓN Ao longo deste 2014 Fundación Menela estivo presente en diferentes actos organizados por Administracións Públicas e entidades privadas vinculadas ao eido social, educativo e sanitario. Entre estas cabe sinalar: III Edición de Premios Nigrán. Concello de Nigrán Nigrán, 9 de maio Plan de Práctica Laboral Deputación de Pontevedra Pontevedra, 29 de setembro II Certame Artístico Igual Arte Vigo, 10 de outubro ILUNION. Fundación ONCE A Coruña, 11 de novembro IV Xornadas Interdisciplinarias. Atención Temperá: Semilla de futuro. Santiago de Compostela 28 de novembro 14 memoria 2014 Fundación Menela

19 COLABORACIÓNS Federación Autismo Galicia Participación na Comisión de Accesibilidade Cognitiva e TEA de Galicia. Santiago de Compostela, 26 de febreiro Participación na sesión de revisión do borrador da nova carteira de servizos sociais para a promoción da autonomía persoal e atención as persoas en situación de dependencia. Santiago de Compostela, 26 de marzo de Confederación Autismo España Incorporación ao Grupo de Emprego e Inclusión Laboral da Confederación Autismo España Promoción do emprego e inclusión laboral de persoas con TEA. Posta en común de iniciativas e experiencias de emprego con apoio con persoas con TEA de diferentes entidades do sector. Madrid, 6 de outubro de Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica Colaboración no estudo de investigación Diagnóstico xenético en nenos e adolescentes con Trastornos do Espectro do Autismo, promovido pola Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica coa colaboración do Sergas e da Fundación María José Jove. Con motivo desta alianza, celebrouse unha xornada na que se presentaron os resultados acadados na primeira fase do estudo, fíxose entrega dos consellos xenéticos ás familias e realizáronse as extraccións de sangue aos participantes da segunda fase do estudo. Na mesma interviron o director executivo da Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica, Dr. Ángel Carracedo, a responsable clínica do proxecto de investigación, Dra. Lorena Gómez, e o director xeral de Fundación Menela, Dr. Cipriano Luís Jiménez Casas. Edificio CAMI, 8 de marzo de Fundación Menela memoria

20

21 OUTRAS ENTIDADES DA REDE MENELA

22

23 Castro Navás S.L Como resultado dos Proxectos Europeos Horizón II e III nace, en 1998, CASTRO NAVÁS SL., sociedade dependente de Fundación Menela. O obxecto social da empresa é dar resposta á falta de recursos no ámbito laboral para as persoas con discapacidade e ofrecer un servizo á comunidade na que se asenta, promovendo actividades económicas nas que as persoas con e sen TEA compartan equipos de traballo e responsabilidades. Na súa traxectoria, a empresa Castro Navás S.L foi dirixindo a súa actividade cara distintas áreas comerciais como a agropecuaria, produción de artigos de agasallo, conservas e marmeladas, lavandería industrial e fisioterapia. Coa súa creación Fundación Menela defende unha Estratexia de Inclusión Laboral baseada no emprego ordinario nunha contorna laboral favorable, onde as persoas con e sen discapacidade se apoian mutuamente implicándose de igual xeito no éxito do proxecto. Fundación Menela memoria

24 COLABORACIÓNS CON EMPRESAS Desde 2012 mantense a colaboración entre a empresa Embalajes Armando S.L.U, Fundación Menela e Autismo Galicia, un proxecto formativo e de emprego con apoio centrado na elaboración de tapas para as caixas de mariscos e moluscos, que se desenvolve no obradoiro de Madeira. Neste ano realizáronse un total de tapas, a ritmo de produción de 50 tapas diarias. Trimestre 1: 2800 unidades Trimestre 2: 3180 unidades Trimestre 3: 2260 unidades Trimestre 4: 3350 unidades 20 memoria 2014 Fundación Menela

25 Mantense a relación coa empresa Frutas Nieves S.L, iniciada en 2013, e amplíase a cinco o número de establecementos nos que se comercializan as marmeladas que se elaboran no obradoiro de Conservas e Marmeladas. No ano 2014, elaboráronse un total de 245 quilogramos de marmelada en presentacións de 40, 100 e 225 gr. Presentación Bote de 40 gr. Bote de 100 gr. Bote de 225 gr. TOTAIS Produción 852 ud ud. 479 ud ud. Destas experiencias formativas e de emprego cabe sinalar un crecemento sostible, tanto no que se refire ao número de persoas que participan nelas, dotación de material e nivel de produción, así tamén os resultados obtidos na adquisición e desenvolvemento de competencias sociolaborais. DIFUSIÓN E PROMOCIÓN COMERCIAL de produtos a través de diferentes vías: Mercados e/ou exposicións artesáns: Castro Navás participa nas edicións de Verán (3 ao 6 de xuño) e Inverno (18 ao 21 de novembro) da Campaña DE BOA MAN, de divulgación de produtos realizados en centros de persoas con diversidade funcional, organizada pola Concellería de Benestar Social do Concello de Vigo. Catálogo de Produtos Obradoiros de Castro Navás Venta a través da páxina cnavas.com Encargos de empresas e particulares Fundación Menela memoria

26

27 Fundación Tutelar Camiño do Miño A Fundación Tutelar nace por un acordo do Padroado de Fundación Menela do 25 de novembro de 2006 coa misión de Proporcionar protección e garantía efectiva dos dereitos dos seus tutelados para acadar a súa integración plena na sociedade e a súa óptima calidade de vida, promovendo a pluralidade e o respecto á diferenza O Consello do seu Padroado está composto por: Presidenta: Secretario: Vogais: Dª Isabel González Quiroga D. Cipriano Luís Jiménez Casas D. José Manuel Varela Rodríguez, D. Luís Ángel Fernández Barrio Con domicilio social na rúa Xoanelo, 2 baixo (Vigo), a Fundación Tutelar Camiño do Miño está clasificada como Fundación de Interese Social por Orde da Xunta de Galicia do 5/06/2007 e declarada de Interese Galego por Orde do 14/08/2007. Durante o ano 2014 a acción da Fundación Tutelar Camiño do Miño estivo centrada na xestión dos intereses do seu tutelado así como a atención das consultas que lle foron plantexadas por distintas familias de persoas usuarias do Centro Castro Navás de Fundación Menela. Fundación Menela memoria

28 24 memoria 2014 Fundación Menela

29 Asociacións de Familias de Usuarios Equipos de Dirección das asociacións de familias de persoas usuarias dos Centros da Rede Menela: ANPA Centro Menela: Asociación Familias Castro Navás Presidenta: Vicepresidenta: Secretaria: Vogal: Montserrat Troncoso Elena Rodríguez Mónica López Rafael Cuiñas Presidente: Secretaria: Tesoureira: Vogais: Eloy Alonso Misa Esperanza Martínez Mguelez Josefa Gómez Borrajo Benito González Victoria Cueto Mª Carmen Pereira Fundación Menela memoria

30

31 SERVIZOS DA REDE MENELA

32

33 Valoración, Diagnóstico e Orientación Especializado no diagnóstico e orientación dos TEA, este servizo realiza valoracións e diagnósticos mediante probas específicas en TEA (ADI-R, ADOS-G, Escala Autónoma para a detección da Síndrome de Asperger e o Autismo de Alto Nivel de Funcionamento) e criterios internacionalmente aceptados (DSM-IV-TR/DSM-V; CIE-10), seguindo as Boas Prácticas recoñecidas sobre diagnóstico e detección do Autismo (Grupo GETEA. Instituto de Salud Carlos III). O servizo atende a toda persoa que manifeste síntomas ou sospeitas de TEA (sinais de alerta, programa de cribado con resultado positivo, grupo de risco),realizando tamén revisións e seguimento de casos. Durante o ano 2014 o Servizo de Diagnóstico emitiu 37 Informes Diagnósticos. O SERVIZO DE PSICOLOXÍA EN CENTRO DE DIAGNÓSTICO E ATENCIÓN TEMPERÁ figura desde este ano inscrito no Rexistro de Centros, Servizos e Establecementos Sanitarios có número C A finais do 2014 incorpórase Arlette Zermeño; psicóloga, máster en Neuropsicoloxía e doctorando en Neuropsicoloxía pola Universidade de Salamanca. Fundación Menela memoria

34 Distribución porcentual por nivel de dependencia 6% 3% Distribución da dependencia por Centro 63% 28% Grado I. Moderada Grado II. Severa Grado III. Gran Dependencia 100% 80% 60% 40% 20% 0% 15% 65% 20% 2% 3% 21% 75% 81% 61% 18% 23% 16% Sen Valoración Outras actividades do servizo Información e Sensibilización: Campaña Detección Temperá do Trastorno do Espectro do Autismo Dirixida a familias e profesionais do eido sanitario e educativo, ten o obxectivo de que sexan capaces de recoñecer precozmente os sinais de alerta propios dunha alteración do desenvolvemento e especialmente dun TEA. A campaña de información e sensibilización que continuou ao longo deste 2014 sinala a importancia dun diagnóstico precoz e unha intervención temperá como elementos clave que van influír de xeito positivo no desenvolvemento do neno, na súa calidade de vida e no seu prognóstico. 30 memoria 2014 Fundación Menela

35 Atención Temperá e Apoio Integral O Servizo de Atención Temperá e Apoio Integral diríxese a nenos e nenas de 0 a 6 anos (Atención Temperá) e de 6 en diante (Apoio Integral), as súas familias e a súa contorna, có obxectivo de dar resposta ás necesidades transitorias e permanentes que presentan os nenos e nenas con trastorno no desenvolvemento ou que están en risco de padecelos, para facilitar o desenvolvemento da súa autonomía persoal e a inclusión social. Especializado na intervención con nenos e nenas con TEA, o servizo está composto por un equipo de cinco terapeutas acreditadas como Psicólogas Sanitarias, que no seu traballo diario seguen o marco xeral establecido polo Libro Branco de Atención Temperá (2000). O SERVIZO DE PSICOLOXÍA EN CENTRO DE DIAGNÓSTICO E ATENCIÓN TEMPERÁ figura desde este ano inscrito no Rexistro de Centros, Servizos e Establecementos Sanitarios co número C Fundación Menela ten dados de alta, dentro dos Servizos de Promoción da Autonomía Persoal e Prevención da Dependencia, no Rexistro de Entidades Prestadoras de Servizos Sociais o: Servizo de Atención Temperá (de 3 a 6 anos) Servizo de Atención Psicomotriz (a partir de 6 anos) Servizo de Estimulación Cognitiva (a partir de 6 anos) Servizo de Estimulación Sensorial (a partir de 6 anos) Servizo de Logopedia (a partir de 6 anos) Durante o ano 2014 o SAI prestou atención terapéutica a 111 nenos e nenas. Fundación Menela memoria

36 As características das persoas usuarias do servizo son: 1% Idade 12% 42% 45% < 6 anos 7-14 anos anos Sexo Mulleres 20% O Edificio CAMI conta cunha Sala de Estimulación Multisensorial que responde aos parámetros das salas tipo Snoezelen; un espazo de traballo terapéutico dotado de diferentes elementos visuais, auditivos, olfactivos e táctiles que favorecen o espertar sensorial a través da propia experiencia Homes 80% sensorial. Inaugurada en 2011 e financiada pola Fundación Inocente Inocente, reforza as actividades terapéuticas da Rede Menela. 32 memoria 2014 Fundación Menela

37 Educación O Centro de Educación Especial Menela escolariza a nenos e nenas con diagnóstico de Trastorno do Espectro do Autismo dende os 3 ata o remate da etapa escolar. Concertado pola Consellería de Educación e Ordenación Universitaria da Xunta de Galicia, estrutúrase en 8 unidades educativas. O cadro de persoal de atención directa está composto por 17 profesionais, 10 docentes e 7 auxiliares técnicos educativos. Neste curso incorporouse a figura da logopeda. Ao longo deste curso matriculáronse 33 alumnos (Educación infantil: 4; Educación Básica Obrigatoria: 22; Transición a Vida Adulta: 7), 6 en modalidade de escolarización combinada con centros ordinarios de Vigo. Ademais dos servizos educativos, o centro dispón de servizo de transporte, comedor propio e limpeza, dos que se encarga o correspondente persoal de servizos. No CEE Menela a intervención educativa céntrase na ensinanza de habilidades funcionais e enmárcanse no concepto aprendizaxe en contornas significativas, procurando promover experiencias que permitan unha maior autonomía do alumnado en tódolos ámbitos da vida diaria, e axudar ao alumnado con TEA e as súas familias a acadar a mellor Calidade de Vida. Fundación Menela memoria

38 ACTIVIDADES PEDAGÓXICAS Na aula trabállanse aprendizaxes establecidas no currículo formal atendendo as capacidades individuais, potenciando habilidades de comunicación a través de SAAC e o uso das TICs, como elemento estimulante que axuda a traballar contidos académicos e funcionais. Todos os espazos están estruturados temporal e espacialmente para axudar a comprender a contorna e proporcionar seguridade. AUTONOMÍA PERSOAL E FUNCIONALIDADE APERITIVO Trabállanse aspectos que representan saídas de proxección social, estimulando diferentes eleccións e fomentando a autonomía persoal. XANTAR Obradoiro doméstico: Apoiados pola cociñeira, recollen a louza e cubertos do lavavaixelas e gárdana no armario, limpan as mesas, mesetas e carriño, depositan bolsas do lixo no contedor e barren o comedor. Obradoiro de cociña: Prepararon sobremesas e menús sinxelos. Aprenderon a recoñecer ingredientes, facer uso de electrodomésticos, recoñecer e utilizar os útiles de cociña. SECRETARÍA, FOTOCOPIADO E PLASTIFICADO Xestionase correo interno e circulares, fotocopia e plastificado de materiais, previo corte con guillotina/ tesoiras. 34 memoria 2014 Fundación Menela

39 RECICLADO DE PLÁSTICOS, LATAS, PAPEL E CARTÓN Este curso colocáronse diversos recipientes para sensibilizar ao alumnado e profesorado sobre a importancia do reciclado de materiais. Un grupo de alumnos encargouse de recoller nas aulas os cartóns, papeis e plásticos, e levalos a illeta de reciclado máis próxima ao centro, cunha frecuencia semanal. Programa Medioambiental VOZ NATURA No marco do programa patrocinado pola Voz de Galicia e Fundación Santiago Rey Fernández-Latorre, as actividades ocuparon tres espazos: obradoiro: elaborar letreiros, reutilizar envases para soportes de sementes, regadeiras e realización de ganchos; invernadoiro: preparación de sementeiros, trasplante, plantación de bulbos en macetas e rego; xardín: mantemento e limpeza, poda de setos e arbustos, trasplante a xardineira, preparación de terreo para plantación de vexetais. Este ano plantáronse fresas, brecol, tomates cherry, coles de bruxelas e pementos. MUSICOTERAPIA Na Fundación IgualArte traballáronse contidos referidos a percusión, a música e o movemento, recoñecemento e execución de instrumentos con cancións e xogos. Tódolos grupos continuaron familiarizándose coa aprendizaxe da linguaxe musical (lectura, escritura e execución das notas musicais). Fundación Menela memoria

40 ACTIVIDADE FÍSICA As actividades de educación física desenvolvéronse no Pavillón Municipal de Coia, instalacións cedidas polo Concello de Vigo (pista polideportiva, ximnasio, tatami), en zonas públicas ao aire libre e no propio centro, utilizando máquinas deportivas e elementos de xardín. A actividade de piscina tivo lugar na Piscina Municipal de Travesas, contando có apoio de monitores de natación. Mellorar e axilizar o aparato cardiovascular, respiratorio e muscular; a aptitude física para o desenvolvemento das actividades motrices básicas a través do equilibrio e a coordinación; favorecer as relacións sociais e mellorar a autoestima a través dunha vivencia lúdica, son algún dos obxectivos de traballo nesta área. Clube Deportivo Menela.- Resultados 2014 CAMPIONATO GALEGO DE NATACIÓN Data: Lugar: A Cañiza Participa: 9 alumnos Resultados: 7 medallas Organiza: FEGADEMPS CAMPIONATO GALEGO DE ATLETISMO Data: Lugar: Vilagarcía de Arousa Participa: 12 alumnos Resultados: 6 medallas Organiza: FEGADEMPS 36 memoria 2014 Fundación Menela

41 ACTIVIDADES DE INCLUSIÓN SOCIAL As actividades realizadas neste curso fora do centro foron elixidas polo profesorado dentro das propostas realizadas por distintas entidades. Neste marco, recóllense a celebración de festas tradicionais, as celebracións dos aniversarios e as festas/excursións de fin de curso fora do centro, a vista ao CLUB HÍPICO ALAZÁN, participación no CORRELINGUA, ao centro de xogos MUNDO PIRATA PARK e a coñecer a BALAIDOS POR DENTRO. Novacaixagalicia: Música: "Sandra e Meirol en Xistralia - Gaiteiros da Xistra" Data: 28/01/14 Música: Odaiko nas escolas. Data: 18/02/14 Música: Odaiko vaia circo. Data: 26/02/14 Teatro de Títeres (Tanxarina): Trogloditas Data: 09/05/14 Títeres (La Canica Teatro): El gallo de las veletas. Data: 23/05/14 A Fundación Música Teatro: O Cocido Sinfónico Data: 4/11/14 Cine Submarino Data: 26/11/14 Teatro: Antía, Wamba e o regato pequeno Data: 5/12/14 Participación no concurso de Postais de Nadal organizado por El Corte Inglés e o Celta de Vigo, resultando gañadora Aneta Fernández.. Fundación Menela memoria

42

43 Centro de Día e Residencia O Centro de Día e Residencial Castro Navás é un servizo específico de apoio, configurado como dispositivo de atención integral, preventiva e habilitadora, destinado ao aloxamento temporal e permanente de adultos maiores de 16 anos con discapacidade psíquica severa, especialmente con Trastorno do Espectro do Autismo. Actualmente existe un Contrato de Xestión de Servizo Público coa Consellería de Traballo e Benestar da Xunta de Galicia, contando con 60 prazas autorizadas en Centro de Día e 41 en Residencia prestando neste 2014 unha ocupación de 53 e 38 prazas, respectivamente. Un equipo interdisciplinar de mais de 30 profesionais de atención directa traballa seguindo o Plan de Atención Individualizado, có obxectivo de potenciar o desenvolvemento da autonomía e capacidades persoais así como favorecer a inclusión social e laboral, contribuíndo a Calidade de Vida das 53 persoas usuarias. En Castro Navás as actividades organízanse ao redor das áreas agropecuaria, lavandería industrial, manualidades e conservas e marmeladas. Estas compleméntanse co servizo de reparto, madeira e actividades vinculadas á expresión artística, promoción da saúde e atención socio - sanitaria e lecer. O Centro Residencial ofrece servizos en réxime de internado (con e sen fin de semana), estadías temporais e estadías de emerxencia social. Fundación Menela memoria

44 OBRADOIROS TERAPÉUTICOS - EMPREGO E FORMACIÓN En Castro Navás as actividades organízanse ao redor de catro áreas produtivas: agropecuaria que abrangue actividades de horta, animais e xardinería, manualidades con velas e xabróns, papel reciclado e tear, conservas e marmeladas, e lavandería industrial. Súmanse o obradoiro de madeira e o servizo de reparto. Neste eido as estratexias formativas responden a un traballo en positivo, aos intereses e habilidades de cada persoa, apóianse en SAAC e nunha estruturación de tempos e tarefas fixa, á vez que flexible. INICIATIVAS DE FORMACIÓN E EMPREGO Formación en Seguridade e Hixiene Alimentaria. Un equipo de 5 profesionais e 11 usuarios que participan no obradoiro de Conservas e Marmeladas e Servizo de reparto, actualizaron os seus coñecementos en seguridade e hixiene alimentariadando cumprimentos as esixencias normativas. Obradoiro terapéutico formativo - laboral Conservas e marmeladas Integrando Capacidades é un proxecto formativo financiado pola Fundación ONCE, que deu a oportunidade a 8 persoas adultas con TEA para adquirir e consolidar un conxunto de habilidades socio - laborais necesarias para participar no obradoiro, ao mesmo tempo que contribuíu a consolidar a línea de produción centrada na elaboración de marmeladas. Programa formativo de desenvolvemento de habilidades sociolaborais para persoas con TEA 52 usuarios de Castro Navás participaron no proxecto Promoción do desenvolvemento integral das persoas adultas con autismo a través dun programa de educación permanente promovido polo Centro Español do Autismo. 40 memoria 2014 Fundación Menela

45 PROMOCIÓN DA SAÚDE. ATENCIÓN SOCIOSANITARIA E BENESTAR FÍSICO ATENCIÓN SOCIOSANITARIA O programa de atención á saúde céntranse no establecemento de pautas xerais de control médico e de saúde; control da evolución de tratamentos e establecemento de recomendacións sobre tratamentos individualizados; atención sanitaria; acompañamento a centros de saúde; xestión da medicación; control da alimentación e nutrición; desensibilización médica ao ámbito da saúde; comunicación e coordinación cos recursos sanitarios da comunidade; e difusión de material procurando información aos profesionais sanitarios. Visitas Médicas 2014 Psiquiatría Centro de Saúde Val Miñor: 4 visitas Oftalmoloxía (Centro de Saúde Val Miñor e Hospital Povisa): 2 visitas Mediciña xeral (Centro de Saúde Val Miñor; Hospital Meixoeiro/Povisa): 25 visitas Odontoloxía Hospital Povisa: 1 visita Odontoloxía Val Miñor: 1 visita Unidade de Pacientes Especiais Facultade de Mediciña e Odontoloxía USC: 4 visitas Obra Social La Caixa e a Consellería de Sanidade apoiaron este programa: Prevención e Sensibilización no ámbito da Saúde para Persoas con TEA. Promoción da autonomía e atención á discapacidade e a dependencia. Obra Social La Caixa Promoción da Saúde en persoas adultas con TEA no marco da convocatoria para a realización de programas de carácter sociosanitario. Consellería de Sanidade, Xunta de Galicia. Fundación Menela memoria

46 BENESTAR FÍSICO Os programas de fisioterapia, psicomotricidade e actividade física, responden a un enfoque de intervención multidisciplinar e defenden dúas formas de intervención complementarias: no medio acuático, aproveitando a presión hidroestática e viscosidade da auga, e na sala de fisioterapia, psicomotricidade, ximnasio e parque biosaudable, có uso de material lúdico e terapéutico. Inciden na estimulación motriz para a recuperación do to muscular; estimulación visual para mellorar o contacto visual e atención; coordinación para adquirir movementos naturais e mellorar a coordinación entre extremidades; percepción vestibular para a mellora do equilibrio; relaxación para diminuír estereotipias e hiperactividade; motricidade fina para mellorar a autonomía; estiramento de grupos musculares; exercicios de marcha e percepción táctil para o traballo da sensación propioceptiva do corpo e recoñecemento corporal. Lesións específicas e traumatismos illados son obxecto de tratamento. Para o impulso destes programas contamos có apoio da Deputación de Pontevedra: TEA, fisioterapia para persoas con Trastornos do Espectro do Autismo, proxecto financiado pola Deputación de Pontevedra a través da subvención dirixida ás entidades de iniciativa social no marco de prestación de servizos sociais de atención especializada. Licenciado/Grao en Ciencias da Actividade Física e do Deporte para o desenvolvemento dun Programa de Actividades Físicas para persoas adultas con TEA, concedido no marco da convocatoria de empresas privadas da provincia de Pontevedra para participar no plan de práctica laboral da Deputación de Pontevedra. 42 memoria 2014 Fundación Menela

47 EXPRESIÓN ARTÍSTICA TEATRO Durante o primeiro semestre do ano continúa a actividade do grupo T.E.A.tro de Castro Navás, unha actividade que nace no ano 2008 por iniciativa da Asociación da Familias Castro Navás e o apoio da Deputación de Pontevedra. Baixo a supervisión do Doutor en Ciencias da Educación, Ermel Morales, a Licenciada en Arte Dramático, Catuxa García Moure, acompañada por alumnos da Escola Superior da Arte Dramática de Galicia todos os mércores de a 16.45h traballaron a creación de atmosferas, as sensacións e o desenvolvemento da motricidade do grupo, dando continuidade a obra O Cabalo Coxo e o desenvolvemento do Programa de Educación Vial. MÚSICA Día Mundial da Concienciación sobre o Autismo Día: Lugar: Salón de actos do Concello de Nigrán Organiza: Fundación Menela A orquestra Castro Navás, un proxecto compartido que defende que a música expresa todo aquilo que non pode dicirse con palabras e que non debe quedar no silencio actúa no DMCA interpretando o Vals de Amelie, unha adaptación da obra orixinal de Yann Tiersen, Axeitame as polainiñas, adaptación da obral de Milladoiro e o Reggae de Castro Navás, o himno do centro. Fundación Menela memoria

48 II Festival de Integración Social organizado pola Agrupación Galicia Social - INMAGO Día: Lugar: Auditorio Novacaixagalicia (Vigo) Organiza: Agrupación Galicia Social O Vals de Amelie e Reggae de Castro Navás, foron as dos pezas seleccionadas para inaugurar o festival da Integración Galicia Social, no que participan diferentes agrupacións artísticas e educativas da cidade de Vigo. Escola de Música Tradicional de Vigo (ETRAD) Segue vixente a colaboración coa Escola de Música Folk e Tradicional de Vigo (ETRAD) dirixida por Rodrigo Romaní, contando có apoio de Xela Fernández, mestra de música nos ensaios de todos os mércores. Como é habitual recibimos a visita en Castro Navás dos profesores e alumnos do 5º curso da ETRAD, disfrutando dunha actuación compartida. 44 memoria 2014 Fundación Menela

49 LECER PROXECTO GREEN HOPE - GRUPO INFORMAL ESPECIALISTAS EN SOÑOS O Grupo Informal Especialistas en Soños desenvolveu o proxecto Green Hope, unha iniciativa que nace dun grupo de catro rapazas tras unha estancia de prácticas no centro Castro Navás. Green Hope abrangue un conxunto de actividades de ocio, culturais e deportivas, financiadas pola Dirección Xeral de Xuventude e Voluntariado. No desenvolvemento das actividades contamos có apoio de 3 monitores do Centro e 4 integrantes do Grupo Informal Especialistas en Soños. 15 foron os beneficiarios do proxecto Green Hope que abrangueu o desenvolvemento das seguintes actividades entre os meses de setembro e outubro: Illas Cíes (Vigo) Día: xoves, 25 de setembro de 2014 Equinoterapia (Mougás) Día: venres, 26 de setembro de 2014 Acuario de O Grove, Paseo en Catamarán (O Grove) Día: luns, 29 de setembro de 2014 Vigozoo, parque zoolóxico de Vigo Día: martes, 30 de setembro de 2014 Campo Lameiro (Pontevedra) Día: xoves 2 de outubro de 2014 Cidade Deportiva Real Clube Celta de Vigo Día: venres 3 de outubro de 2014 Fundación Menela memoria

50 TERAPIA CON ASNOS - FEDERACIÓN AUTISMO GALICIA 7 persoas adultas con TEA participaron na terapia con animais, que se desenvolveu nas instalacións da Asociación ANDREA en Allariz. Acompañados polos monitores de Autismo Galicia e da Asociación ANDREA, realizaron distintas actividades cos asnos como cepillalos, montar neles ou guialos a través dun percorrido de obstáculos. Ademais realizaron outras actividades como visitas culturais, paseos e merendas ao aire libre e obradoiros de manualidades. No 2014 foron diversas as actividades de lecer. As propias do Programa de Respiro sinalar a celebración de aniversarios, de días especiais como o Día do Voluntariado ou I Día do Coidador, asistencia a festas tradicionais da contorna, como a Arribada de Baiona, ou aos concertos ao aire libre no Auditorio de Castrelos. Recoller tamén A GRAN XUNTANZA en Monteferro, a asistencia ao paso da Volta Ciclista a España por Nigrán e ao musical de CINDERELLA - LA FIESTA ESCÉNICA no Auditorio Palacio de Congresos Mar de Vigo, e o Campamento en UNTES de Autismo Vigo. 46 memoria 2014 Fundación Menela

51 RELACIÓNS PÚBLICAS REUNIÓNS FAMILIAS Reunións de Familias de Castro Navás En 2014 celebráronse dúas reunións xerais coas familias do Centro Castro Navás: Reunión de Verán. Contidos: Presentación do programa Promoción do desenvolvemento integral das persoas adultas con autismo a través dun programa de educación permanente Fundación Menela Nuevo Horizonte. Proxeción de dous vídeos do Centro Castro Navás, gravados polo periodista Xavi Vaz e a responsable do servizo de Residencia Sonia Álvarez, que nos ofreceron, con motivo dos 20 anos de traxectoria do centro, dúas perspectivas diferentes e apaixoantes de Castro Navás Reunión de Nadal. Contidos: Información sobre a nova regulación de dependencia, Sistema copago Formación: Tratamento Psicofarmacolóxico en Persoas Dependentes. Dr. Tiburcio Angosto Saura, médico psiquiatra no Hospital Vithas Nuestra Señora de Fátima e ex-xefe do servizo na UHP do hospital Nicolás Peña. Reunións coa Xunta Directiva da Asociación de Familias de Castro Navás. Ao longo deste ano 2014 celebráronse tres reunións, na sede da Fundación, coa Xunta Directiva da Asociación de Familias de Castro Navás, nas que participaron Mércedes López, traballadora social de Fundación Menela e Paula Estévez, directora do Centro Castro Navás. As datas das mesmas foron: 16 de xaneiro de 2014; 16 de xuño de 2014; 2 de decembro de 2014 Fundación Menela memoria

52 VISITAS 13 de xaneiro de D. Fernando de Andrés Alonso. Asesor xurídico do Valedor do Pobo de Galicia. 8 de febreiro de D. Domingo García Villamisar. Psicólogo. Profesor da Universidade Complutense de Madrid. Asesor científico e consultor da Asociación Nuevo Horizonte, Las Rozas (Madrid). 27 de xuño de Dna. Mª Jesús del Río Alcalde, subdirectora xeral Aprendizaxe ao Longo da Vida. Ministerio de Educación, Cultura e Deporte; D. Manuel Nevado Ojeda, presidente da Asociación Nuevo Horizonte; Dr. Domingo García Villamisar, profesor da Universidade Complutense de Madrid, asesor e consultor de Nuevo Horizonte; Dna. Mª Angeles Freixinet Gilart, xerente e Dna. Carmen Muela Morente. directora técnica de Nuevo Horizonte; Dna. Paula Carreiro Prieto. Profesora de Pedagoxía Terapéutica. Consellería de Educación e Ordenación Universitaria. 13 de agosto de D. Marcos Fernández Puentes e familia. 18 de agosto de D. Juan Carlos Rodríguez. Presidente da Asociación de Familiares de enfermos de Alzheimer e outras demencias de Galicia (AFAGA). 17 de decembro de Dª Marta Francisca Gallardo Leruite. Fiscal 48 memoria 2014 Fundación Menela

53 OUTROS SERVIZOS DA REDE MENELA

54

55 Atención Psicosocial e Apoio Familiar Apoio e Formación a Familias. Programas de Lecer e Respiro Familiar Desde o Servizo de Atención Psicosocial e Apoio Familiar acompáñase e aténdese as necesidades e preocupacións das familias de Fundación Menela ao longo de todo o ciclo vital da persoa con Trastorno do Espectro do Autismo (desde o diagnóstico ata a idade adulta), e nos diferentes contextos de referencia (fogar, centro educativo, laboral, sanitario, comunitarios), facilitándolles a mellor orientación e asesoramento, os apoios precisos e información dos recursos e programas de intervención especializados. Dentro das funcións do servizo sinalar o apoio e asesoramento xeral en tramitacións ante a administración, a formación a través dos encontros de familias, reunións coas asociacións de familias, e xestión e desenvolvemento de programas de respiro familiar. Fundación Menela memoria

56 Apoio e Formación familias Encontro con Familias Durante o 2014 continuaron os Encontro con Familias dirixidos ás familias do Servizo de Atención Temperá e Apoio Integral; un espazo onde compartir sentimentos e experiencias e achegar información para unha maior comprensión do TEA. Os encontros estiveron coordinados e dirixidos pola psicóloga de Fundación Menela, Pilar Pardo. Neste período participaron un total de 25 familias en tres sesións formativas nas que se abordaron diferentes temas de interese: O xogo e os intereses, Os avós e A familia Xuntanza familias do Centro Castro Navás En decembro de 2014 e có motivo da xuntaza as familias do Centro Castro Navás, tivo lugar unha charla-coloquio sobre o "Tratamento Psicofarmacolóxico en Persoas Dependentes" impartida polo o Dr. Tiburcio Angosto Saura. Na mesma participaron 38 pais e nais do centro e 7 profesionais de Fundación Menela. 52 memoria 2014 Fundación Menela

57 Programas de Lecer e Respiro Familiar Fundación Menela conta con Programas de Lecer e Respiro Familiar que brindan ás familias e coidadores habituais un tempo de descanso, ao tempo que proporcionan as persoas con discapacidade e autismo experiencias adaptadas aos seus gustos, intereses e inquedanzas, contribuíndo ao desenvolvemento de habilidades sociais, autonomía persoal e inclusión social. Para o desenvolvemento destes programas a Fundación conta có apoio da Administración Pública e Asociacións de Familias. Administración Pública Ministerio de Sanidade, Política Social e Igualdade A través da convocatoria de axuda con cargo a asignación tributaria do IRPF, Fundación Menela recibe en 2014, 9.900,00 euros destinados ao aloxamento de 86 persoas usuarias externas no Centro Castro Navás. Consellería de Traballo e Benestar Neste ano, 95 persoas con TEA gozaron das prazas de Respiro Familiar de Fin de Semana no Centro Castro Navás, financiadas pola Consellería de Traballo e Benestar. Concello de Vigo Fundación Menela xestiona o Programa Municipal de Respiro Familiar do Concello de Vigo, financiado pola Concellería de Política de Benestar. En 2014, nas instalacións do Edificio CAMI e Centro Castro Navás, déronse un total de 40 estancias a 13 persoas con discapacidade empadroadas en Vigo: 10 Fundación Menela (Vigo)1 ASPANAEX (Vigo)1 Centro Juan María (Nigrán) 1 Fundación Sálvora (Vigo) Fundación Menela memoria

58 Asociacións de Familias da Rede Menela As actividades de lecer dan continuidade ao programa educativo, formativo e terapéutico que se desenvolve nos centros da Rede Menela. Ocio Xullo e Campamento de Agosto coa colaboración da Asociación de Familias do CEE Menela. En 2014 participaron 15 alumnos na actividade Ocio Xullo, programa que conta coa financiación da ANPA do CEE Menela e que se desenvolve nas propias instalacións en horario de mañá durante ese mes. En agosto tivo lugar o campamento de 5 días de duración no que participaron 13 alumnos na localidade de O Grove (Camping Os Feitás). Lecer coa colaboración da Asociación de Familias de Castro Navás. Lecer Fin de Semana: Desde o mes de febreiro realizáronse estancias de sábado e fin de semana nas instalacións do Edificio CAMI e Castro Navás. En 2014 organizáronse 4 saídas de sábado e 12 fins de semana, nas que participaron 31 persoas adultas con TEA. Saídas de Semana: Turismo e Termalismo Realizáronse 8 saídas, participando 21 usuarios en diferentes actividades lúdicas e culturais (ZOO de Vigo, SPA de Baiona, CINE, cafetería). Este ano, no marco do programa de Turismo e Termalismo do IMSERSO canalizado pola Confederación Autismo España, 9 usuarios disfrutaron da estancia no Hotel Carlos I Silgar en Sanxenxo entre os días 23 e 25 de maio. No mes de setembro, entre os días 13 e 21, un total de 12 usuarios participaron na estancia durante dúas fins de semana no Hotel SPA Bosque Mar en O Grove. 54 memoria 2014 Fundación Menela

59 Outras actividades do servizo Autos de Internamento Involuntario dos residentes do Centro Castro Navás Castro Navás recibiu as visitas do Xulgado de 1ª Instancia para proceder a tramitación das autorizacións dos Autos de Internamento Involuntarios dos residentes do Centro Castro Navás Visita do Xulgado de 1ª Instancia nº 9 de Vigo Visita do Xulgado de 1ª Instancia nº 12 de Vigo Visita do Xulgado de 1ª Instancia nº 5 de Vigo Neste ano 2014 os xulgados emitiron un total de 36 Autos de Internamento Involuntario, deles 13 con solicitude de seguimentos periódicos (anuais ou semestrais). Convivencia Renda Persoal dos Usuarios % mais % DIAGN SAI EDUC C.DÍA RESID Institucionalizado Tutela Administración Outra Relación Familiar Familia Monoparental a % Fundación Menela memoria

60 56 memoria 2014 Fundación Menela

61 Formación e Desenvolvemento As accións formativas que se desenvolveron ao longo do período 2014 responden as necesidades detectadas e priorizadas polos responsables de cada un dos servizos de Fundación Menela. Estas atenden aos retos que se derivan do Plan de Acción 2014, requirimentos legais en cada un dos servizos e necesidades emerxentes en materia formativa en relación a avaliación, diagnóstico e tratamento dos TEA. No marco da planificación inicial realizáronse un total de 9 accións formativas específicas para o posto de traballo, que supón un 90% do cumprimento do Plan de Formación. Asemade durante o ano xurdiron oportunidades de formación non previstas na planificación anual que foron aproveitadas para realizar 11 accións formativas mais. En total, foron 20 as accións formativas realizadas ao longo do ano Valores Fundación Menela Compromiso coa mellora continua Transparencia Confianza en nos mesmos Honestidade e ética Traballo de calidade Respecto mutuo Paixón polo saber Xornada 35º aniversario ASPANAES Fundación Menela memoria

62 Formación Recibida ACCIÓN FORMATIVA XESTION E LIDERADO Nº ASISTENTES Manual práctico para a implantación da OSHAS FREMAP Xestión do Cambio - Carlos Cortes 2 2 AVALIACIÓN, DIAGNÓSTICO E INTERVENCIÓN EN PERSOAS CON TEA I Xornadas sobre o Síndrome de Asperger ASPERGA Xornadas DMCA. Integración Sensorial en persoas con TEA, Pilar Blázquez; Situación actual dos TEA, Dr Blanco II Xornadas sobre Educación Inclusiva - FOANPAS Xornada Científica. Promoción desenvolvemento integral de persoas adultas con autismo a través dun programa de educación permanente. Fundación Menela - Nuevo Horizonte Introdución Modelo DIR/Floortime - Centro de Terapia Ocupacional Pediátrica Os Bambans Aplicación do DSM - 5 no TEA: implicacións para a práctica clínica - ASPANAES Xornada 35º aniversario Aspanaes. Comprendendo e apoiando a persoas con TEA. Rita Jordan; A pragmática da linguaxe en nenos con TEA: aspectos primarios e secundarios. Marc Monfort ASPANAES Dispositivos sociosanitarios de saúde mental - SERGAS Obradoiro práctico: aplicación do test ComFor: Precursores da Comunicación no Autismo de Roger Verpporten, Ilse Noens e Ina Van Berckelaer Onnes. Autismo Ávila Estratexias de intervención temperá e TEA. Módulo I: Early Start Denver. Módulo II: Modelo Hanen - Federación Autismo Castilla y León Obradoiros para familias e profesionais. Autismo e Infancia Synthesis Integración Sensorial en Persoas con TEA. Pilar Blázquez Ballesteros Linguaxe de Signos Nivel 1 UNED Ética na intervención do día a día Da utopía escrita á realidade práctica Código Ético de Fundación Menela Certificado de profesionalidade. Atención Sociosanitaria a persoas dependentes en Institución Sociais SEGURIDADE E SAÚDE LABORAL Seguridade e Hixiene Alimentaria VISAMA Control postural, prevención lesións e procedementos de manipulación. Marcos de la Fuente Riscos psicosociais en traballadores do sector da discapacidade memoria 2014 Fundación Menela

63 Formación Impartida Os profesionais da Rede Menela asesoran a persoas interesadas en acercarse aos TEA así como a outras entidades, recursos e centros universitarios cós que se mantén una relación de colaboración. Neste 2014 caben destacar: Seminario final HIPE4ASD Control Postural Xornada: Miradas diversas Data: 25 de febreiro de 2014 Organiza: IES Chapela (Atención a persoas dependentes) Duración: 3 h. Impartido: 2 profesionais do CEE Menela Participación docente no Master en Atención Temperá Data: 26 de abril, 30 e 31 de maio de 2014 Organiza: Universidade de Santiago de Compostela. Lugar: Facultade de Psicoloxía USC Impartido: 3 profesionais de Fundación Menela Intervención Educativa para nenos con TEA "Da comprensión á intervención" Datas: 27 de xaneiro e 10 de marzo de 2014 Organiza: CEFORE Lugar: CEIP Carballal de Vigo Duración: 6 horas Impartido: 2 profesionais do CEE Menela Datas: 6, 12 e 20 de marzo de 2014 Organiza: CEFORE Lugar: CEIP Tui Duración: 9 horas Impartido: 2 profesionais do CEE Menela Fundación Menela memoria

64 Estancias formativas Servizo de Diagnóstico Psicóloga, máster en Neurolopsicoloxía e doctorando en Neuropsicoloxía pola Universidadade de Salamanca Centro de Educación Especial Menela: IV Mastere en Necesidades Educativas Especificas de Apoio Educativo 2 persoas dende ata o Colexio San José de la Guía (Módulo de Integración Social) 2 persoas dende o ata o Colexio Aloya (Módulo de Integración Social) 1 persoa dende ata o San José de la Guía (Módulo de Atención a Persoas Dependentes) 1 persoa dende ata o Por primeira vez colaborouse na titorización dun estudante que realizou o practicum do I Máster Universitario en Estudos Avanzados sobre a Linguaxe, a Comunicación e as súas Patoloxías, da USC cunha duración de 60 h. Centro Castro Navás: Programa para a mellora da empleabilidade de xoves menores de 30 anos. FEACEM Autodeterminación Persoas con Discapacidade: persoas de apoio autoxestor. FEACEM Femxa 2 persoas desde o ata o persoas desde o ata o Animación Sociocultural (IES Primeiro de Marzo) 1 persoa desde o ata o Ciclo Superior de Integración Social (San José de La Guía) 1 persoa desde o ata o Plan de Práctica Laboral Grao en Ccias Actividade Física e do Deporte do ata o memoria 2014 Fundación Menela

65 Accións Formativas Dirixidas Prioritariamente a Desempleados (AFD) O Centro de Formación Menela está inscrito no rexistro da Rede de Centros e Entidades de Formación para o emprego co número 36H01439 da Consellería de Traballo e Benestar. É un servizo acreditado e certificado na norma ISO 9001:2008. Atención Sociosanitaria a Persoas Dependentes en Institucións Sociais Datas: Lugar: Edifício CAMI Nº de horas: 493 Nº alumnos: 15 Superación: 80% (12/15). Abandonos: 20% por colocación Lugar de realización das prácticas: Alento, Apamp (Centro de día e Residencia), Aspanaex, Saladino Cortizo Atención Sociosanitaria a Persoas Dependentes en Institucións Sociais Datas: Lugar: Edifício CAMI Nº de horas: 493 Nº alumnos: 15 Superación: 80% (12/15). Abandonos: 13,33 % por colocación; 6,67 % por enfermidade Lugar de realización das prácticas: Alento, Apamp (Centro de día e Residencia), Aspanaex, Saladino Cortizo Fundación Menela memoria

66

67 Información e Documentación Novo Sistema de Xestión Documental Seguindo o deseño do Plan de Actuacíón 2014, ao longo do segundo semestre do ano Fundación Menela puxo en marcha o proxecto de migración dos seus servidores de xestión a plataformas virtuais, có obxecto de facilitar o intercambio de información e mellorar a comunicación entre os distintos centros. Este proxecto, que aínda estaba en fase de desenvolvemento a finais de ano, contempla dúas liñas de traballo. Poñer en marcha a contratación dun servizo de aloxamento ( hosting ) virtual para albergar os programas de xestión laboral e contable da entidade. Para está actividade, contratouse os servizos da empresa ULTREIA de Vigo, vencellada á nosa Universidade Unificar os sistema de almacenamento da información nos distintos Centros, seleccionando unha aplicación única, basada na nube, que permite o traballo colaborativo, compartindo documentos e información. A solución adoptada foi a ofrecida pola empresa Microsoft, denominada Office 365. A empresa contratada para levar a cabo a configuración da plataforma foi ADAGAL SISTEMAS SL. Paralelamente, nos último meses do ano 2014 púxose en marcha a unificación da aplicación de correo electrónico, axenda e calendario corporativo, a cargo así mesmo da empresa Adagal Sistemas Durante o ano 2014, os técnicos de Adagal Sistemas levaron a cabo distintas reunións técnicas có persoal dos servizos centrais de Fundación Menela, có obxecto de deseñar o esquema básico da aplicación. O desenvolvemento da solución informática no resto dos centros quedou posposto a Fundación Menela memoria

68 Actividade nas Redes Sociais Fundación Menela utiliza as redes sociais como unha ferramenta para dar a coñecer a actividade dos seus Centros e Servizos, recoñecento a súa valía como instrumentos de divulgación, pero sen perder perspectiva da realidade. A nosa entidade ten unha presenza moderada nunha única Rede Social, Facebook, non tendo previsto por agora incrementar esta presenza a outras plataforamas. Ao longo de 2014, Fundación Menela redactou un total de 40 novas ( post ) na súa páxina de Facebook, acadando 220 novos seguidores con que, a 31 de decembro, o número total de persoas que marcarón gústame acadou os 1.035, o que significa un incremento dun 27% sobre o número de seguidores do ano anterior. Pola súa orixe, o 90% dos seguidores son galegos, sendo os de Vigo prácticamente o 50% do total. Do resto do Estado Español son un 8% e o 2% viven no resto do mundo. Por sexo, o 80% do seguidores son MULLERES e por idades o grupo mais numeroso corresponde a 25 a 34 anos (40% do total) seguido da franxa de idade comprendida entre os 35 e os 44 anos (33% do total) 64 memoria 2014 Fundación Menela

69 Acción Voluntaria Promoción do Voluntariado na Rede Menela Fundación Menela está inscrita como como Entidade de Acción Voluntaria da Xunta de Galicia desde o ano 2005 O voluntariado e a formación en prácticas sempre estivo presente na Rede Menela, realizando actividades de apoio na atención directa e acompañamento nas actividades de lecer e respiro familiar. Baixo a coordinación xeral da área psicosocial, a organización e xestión do programa de voluntariado recae nos responsables dos centros e servizos aos que se adscriben. Edificio CAMI Servizo de Diagnóstico Unha licenciada en Psicoloxía. Prácticas durante un periodo de 2 meses. Servizo de Atención Temperá e Apoio Integral Clube Ocio. Unha persoa voluntaria desenvolve actividades de lecer cun grupo de 9 rapaces e rapazas con Síndrome de Asperger cunha frecuencia quincenal. Centro de Educación Especial Menela Continúa a colaboración no Proxecto de Acción Social elaborado polo Colexio Miralba de Vigo no que participaron 5 alumnos de bacharelato na hora extraescolar. No primeiro trimestre o centro contou cunha persoa voluntaria que por interese profesional (Psicóloga Clínica) quixo coñecer o funcionamento escolar, actividades e programacións do traballo a realizar cos alumnos con TEA. Centro de Día e Residencial Castro Navás Seis persoas participaron como voluntarias nas actividades do centro Castro Navás Fundación Menela memoria

70

71 Proxectos Formación, Emprego e TICs Promoción do desenvolvemento integral das persoas adultas con autismo, a través dun programa de educación permanente O Programa de Educación Permanente, promovido polo Centro Español do Autismo e financiado polo Ministerio de Educación, Cultura e Deporte, desenvolveuse na Asociación Nuevo Horizonte e Fundación Menela no primeiro semestre do ano. As actividades psico-educativas, presentadas en formato multimedia, incidiron na estimulación de funcións cognitivas básicas (atención e memoria), desenvolvemento da competencia social (percepción, explicación e atribución de emocións), promoción de habilidades vocacionais e da vida diaria; áreas básicas e de carácter especialmente habilitador en persoas con autismo. Procedemento O Programa implantouse no Centro Castro Navás como un recurso complementario as actividades diarias, creando un espazo e dotando ao centro de persoal de apoio para aplícalo de forma individual. Accións: 1.- Planificación e organización Os días 30 e 31 de xaneiro celebráronse dúas reunións en Nigrán e Vigo, para presentar o programa e definir as liñas e tempos de execución, nas que participaron Domingo García Villamisar, director do proxecto e asesor de Nuevo Horizonte, Cipriano L. Jiménez, director xeral de Fundación Menela, e os responsables da implantación e seguimento do proxecto. Fundación Menela memoria

72 2.-Desenvolvemento. O proxecto desenvolveuse en tres fases: Avaliación pre-test Obxectivo: Seleccionar participantes con competencias para comprender/responder tarefas do programa Participantes: 56 usuarios (5 - CEE Menela e 51-Castro Navás), de idades comprendidas entre 18 e 58 anos Instrumentos de avaliación: Programa para a percepción diferencial de expresións emocionais Escalas: sintomatoloxía TEA, conduta social e comunicativa, intensidade estrese, flexibilidade e calidade de vida Programas de intervención Obxectivo: Obter melloras sensibles en comprensión socio-emocional e habilidades vocacionais Participantes: 18 usuarios de Castro Navás, seleccionados por ser quenes podían dar respostas informadas Programas de intervención: Promoción da competencia emocional mediante historias sociais Programa para a estimulación da intelixencia socio-emocional Modelo transicional ao Emprego de persoas con autismo a través dun programa multimedia interactivo Avaliación post-test Realizouse o mesmo procedemento que na avalición pretest coa finalidade de comparar os resultados 68 memoria 2014 Fundación Menela

73 Presentación Resultados Gráfica de resultados Comparativa Pre - Post Entrenamento Integrando Capacidades Obradoiro terapéutico formativo laboral Conservas e marmeladas Castro Navás Integrando Capacidades, proxecto financiado pola Fundación ONCE no marco da convocatoria 2013 de axudas dirixidas a persoas con discapacidade, deu a oportunidade a 8 persoas adultas con TEA para adquirir e consolidar un conxunto de habilidades socio-laborais necesarias para participar de xeito activo no obradoiro, ao tempo que contribuíu a consolidar a línea de produción centrada na elaboración de marmeladas. No desenvolvemento das actividades formativas observouse unha maior autonomía na realización das tarefas e unha mellora significativa na comprensión dos procesos de traballo e adquisición de habilidades sociolaborais. Asemade logrouse unha produtividade competitiva que permitiu atender ás demandas dos clientes. Fundación Menela memoria

74 Promoción da Saúde en persoas con TEA Fundación Menela desenvolveu no 2014 un conxunto de programas atendendo ao compromiso de contribuír a que as persoas con TEA poidan beneficiarse ao longo do seu ciclo vital dunha atención sanitaria integral que teña en conta as súas características e o desafío que o contexto sanitario supón para eles, e favorecer unha mellor integración das funcións motoras e mentais Deputación Provincial de Pontevedra Fisio TEA fisioterapia para persoas con Trastornos do Espectro do Autismo desenvolveuse nas instalacións de Castro Navás. 85 usuarios CEE Menela e Castro Navás, recibiron un tratamento fisioterapéutico no medio acuático e sala de fisioterapia que incidiu na intervención sobre alteracións físicas e motoras así como aspectos condutuais, relacionais e emocionais característicos do TEA. Consellería de Sanidade. Xunta de Galicia Promoción da Saúde en persoas adultas con TEA permitiu prestar atención médica e dotar de habilidades funcionais as 52 persoas con TEA de Castro Navás. O programa de desensibilización xeneralizouse ao contexto de servizos sanitarios, valéndonos das urxencias sanitarias e consultas médicas establecidas así como do servizo odontolóxico especializado (Unidade de Pacientes Especiais da Facultade de Medicina e Odontoloxía da USC). 70 memoria 2014 Fundación Menela

75 Fundación La Caixa Continuidade do proxecto Prevención e Sensibilización no ámbito da Saúde para Persoas con TEA presentado á convocatoria Promoción da autonomía e atención á discapacidade e a dependencia da Obra Social La Caixa, iniciado en Neste marco creouse unha sala de consulta médica no Centro Castro Navás e abordáronse as necesidades de apoio que presentan as persoas con TEA no ámbito da saúde. 52 usuarios do CEE Menela e Castro Navás participaron no mesmo. Plan de Práctica Laboral 2014 Deputación de Pontevedra Incorporación dunha Grado en Ciencias da Actividade Física e do Deporte para o desenvolvemento dun Programa de Actividades Físicas dirixido as 53 persoas adultas con TEA do Centro Castro Navás. Fundación Menela memoria

76

77 Sensibilización e Visibilidade

78

79 Semana Conmemorativa do Día Mundial da Concienciación sobre o Autismo, DMCA 2014 Educación e emprego son a clave. As escolas conectan aos nenos coa súa comunidade. Os traballos conectan aos adultos coa sociedade. As persoas con autismo merecen facer o mesmo camiño. BanKiMoon, Secretario Xeral de Nacións Unidas O 2 de abril conmemorouse o DMCA establecido polas Nacións Unidas desde No marco da VII edición e baixo o lema Autismo e traballo. Xuntos é posible, a Fundación Menela desenvolveu un programa de actividades durante os primeiros días de abril para dar voz e visibilidade as persoas con TEA 1 de abril, Salón de Actos do Concello de Nigrán O centro Castro Navás tinguiu de cor e son o Salón de Actos do Concello de Nigrán. Trala lectura da mensaxe das Nacións Unidas, proxectouse o vídeo Os sextos sentidos e contamos có acompañamento musical da Orquestra Castro Navás. O acto finalizou coa solta de globos de cor azul na porta principal do salón e unha gran foto de familia en lembranza de tan sinalado día. Fundación Menela memoria

80 Centro Príncipe sumouse ao día do autismo, colocando globos azuis nas fachadas dos comercios da rúa príncipe de Vigo 2 de abril, Museo da Arte Contemporánea de Vigo Os nenos e nenas do Centro Menela, vestidos de azul e portando globos, realizaron un percorrido pola cidade de Vigo ata chegar ao MARCO, onde visitaron a exposición VERANEANTES. Trala lectura da mensaxe das Nacións Unidas, crearon un gran lazo en soporte de madeira cos seus nomes e palabras referidas ao Autismo. O acto finalizarou nas escalinatas do MARCO cunha gran foto de familia. 76 memoria 2014 Fundación Menela

81 3 de abril, sede Comarcal de Vigo do Ilustrísimo Colexio de Médicos de Pontevedra Unha tarde de conferencias a redor da Integración Sensorial e a situación actual do Trastorno do Espectro do Autismo, a cargo de Pilar Blázquez, directora do centro Os Bambáns de Vigo e Óscar Blanco Barca, especialista en neuropediatría do Hospital Xeral e profesor da USC, pechou os actos conmemorativos do DMCA Nestes días contamos có apoio do alcalde de Nigrán, Alberto Valverde, a deputada provincial, Marta Iglesias, a concelleira de Sanidade e Benestar Social, Carmen Alonso-Macías do Concello de Nigrán, e a concelleira do PP, Teresa Cendón. Asemade, estivemos arroupados por diferentes entidades do eido da discapacidade, o Centro Juan María, a asociación Avelaiña, Centro de Día de Baiona, APAMP de Vigo e o CAMP de Redondela. Vitrase e Autos González nos apoiaron nesta semana acercándonos aos diferentes espazos de celebración. Fundación Menela memoria

82 Xornada científica Promoción do desenvolvemento integral das persoas adultas con autismo a través dun programa de educación permanente O 27 de xuño de 2014 tivo lugar no Salón de Plenos do Concello de Nigrán a recepción pública dos socios do proxecto de educación permanente para persoas adultas con autismo polo alcalde de Nigrán, Alberto Valverde, e a concelleira de Sanidade, Benestar Social e Educación, Mª del Carmen Alonso-Macias. A recepción contou co apoio da subdirectora xeral de aprendizaxe ao longo da vida, Mª Jesus del Río Alcalde. 78 memoria 2014 Fundación Menela

83 Esta sesión completouse cunha xornada científica no Centro Social da Fundación Novacaixagalicia na que se abordaron temas de referencia na percepción do acoso entre iguais nos centros educativos por estudiantes con TEA, e da educación das persoas con autismo na idade adulta. Educación Permanente de Adultos con TEA. José Manuel Varela, Domingo García Villamisar, Carmen Muela, Cipriano L. Jiménez e Antía Fernández Inauguración Xornada Cienfífica. Mª Jesús del Río Alcalde e Cipriano L. Jiménez Percepción de acoso entre iguais nos centros educativos por estudantes con TEA. Paula Carreiro e Ana Rodríguez Fundación Menela memoria

84

85 Promoción e Difusión

86

87 Memoria 20 anos de Castro Navás Relación de impactos en medios de Fundación Menela Data Medio Tema Atlántico Faro de Vigo Faro de Vigo Faro de Vigo Faro de Vigo Faro de Vigo Atlántico Faro de Vigo Faro de Vigo Faro de Vigo Baiona TV Faro de Vigo CeltaTV Faro de Vigo Estudo Xenético DMCA - 38 anos loitando pola inclusión social DMCA - A batalla contra o aislamento laboral DMCA - Concienciación sobre o Autismo DMCA - Nigrán visibiliza o autismo DMCA - Autismo e Traballo. Xuntos e Posible DMCA - As persoas con autismo son bos traballadores Concienciar sobre autismo Fundación Menela analiza a situación de personas adultas con autismo Educación permanente e autismo. Cipriano L. Jiménez Casas Nigrán acolle a presentación dun programa para adultos con autismo Terapeutas propoñen métodos para a educación adultos con autismo Proxecto Green Hope. Visita Madroa Proxecto Green Hope Fundación Menela memoria

88 Día Mundial da Concienciación sobre o Autismo 84 memoria 2014 Fundación Menela

89 Día Mundial da Concienciación sobre o Autismo Colaboración Fundación Galega de Medina Xenómica Fundación Menela memoria

90 Educación Permanente para Adultos Proxecto Green Hope 86 memoria 2014 Fundación Menela

91 Resultados Económicos

92

93 LIQUIDACIÓN DO ORZAMENTO Resultado Orzamento Variación % Gastos de persoal , , ,92 96,69 Servizos , , ,23 75,43 Outros Gastos Correntes , , ,03 131,96 Gastos Financeiros , , ,77 77,35 Amortizacións e Provisións , , ,78 96,47 TOTAL GASTOS , , ,67 99,93 Cotas Usuarios , , ,58 96,29 Consellería de Traballo - Benestar , , ,69 103,20 Consellería de Educación , , ,97 96,66 Consellería de Traballo - Emprego , , ,46 113,34 Consellería de Traballo - Formación ,55 0, ,55 Outras Administracións , , ,70 86,53 Outros Ingresos , , ,78 104,26 Subvencións traspasadas a resultado , , ,74 97,80 TOTAL INGRESOS , , ,49 103,20 Fundación Menela memoria

94 A execución de orzamento do ano 2014 ven caracterizada por unha serie de cambios introducidos ao longo do ano na xestión que repercute directamente na liquidación do orzamento, aínda que non afecta a boa marcha xeral do exercicio. A finais de ano, vista a proxección de resultados definitivos, decidimos acometer unha batería de reformas de mantemento de Centros (Edificio CAMI e Castro Navás) á que se destinaron Por outra parte, o incremento da actividade do Servizo de Atención Temperá influiu no aumento da facturación pagada ás terapeutas. Ambas circunstancias explican o desvío (132%) producido na partida de Outros gastos correntes Con todo, o equilibrio na execución dos gastos (99,93% do previsto) e o aumento do ingresos producidos polos cursos AFD concedidos pola Xunta de Galicia explican o saldo positivo do exercicio, na liña do que viña ocorrendo nos vindeiros anos Gastos de persoal TOTAL GASTOS TOTAL INGRESOS 90 memoria 2014 Fundación Menela

95 BALANCE DE SITUACIÓN ACTIVO Activo Non Corrente , ,82 Inmobilizado Intanxible 5.976, ,18 Inmobilizado Material , ,64 Investimento a longo prazo , ,00 Activo Corrente , ,98 Usuarios e outros debedores activ. Propia , ,62 Debedores e outras contas a cobrar , ,23 Inves. Entidades do grupo a curto prazo 3,25 3,25 Investimentos e periodificacions a curto prazo , ,18 Tesourería e outros activos liquidos , ,70 TOTAL ACTIVO , ,80 PATRIMONIO NETO e PASIVO Patrimonio Neto , ,31 Fondos Propios , ,62 Subvencións, Doazóns e legados , ,69 Pasivo Non Corrente , ,22 Débedas a longo prazo con entidades crédito , ,37 Outras débedas a longo Prazo , ,85 Pasivo Corrente , ,27 Debedas a curto prazo , ,11 Acredores comerciales e debedas a pagar , ,16 TOTAL PATRIMONIO NETO e PASIVO , ,80 Fundación Menela memoria

96 % 80% 60% 40% 20% 0% Gráfico 1 Fondos propios Gráfico 2 Ratio Liquidez A evolución favorable experimentada nos últimos anos polas contas da Fundación quedan reflectidas no comportamento do ratio de liquidez, que nos indica a capacidade da organización para afrontar os compromisos de pago a curto prazo. Aínda que a saúde financeira da empresa non se pode considerar fora de perigo, e compre seguir mantendo a garda, si é certo que a evolución do último quinquenio pode considerarse de espectacular. Si atendemos aos resultado dos último tres anos podemos ver (gráficos 2 e 3 ) como o incremento progresivo do activo corrente fai que este se achege, ata case confluir, co pasivo corrente. Polo que é de esperar que en 1 ou 2 anos academos o punto de equilibrio entre ambos. Unha das principais causas desta evolución é o incremento de fondos propios (gráfico 1), grazas aos resultados económicos favorables dos últimos anos, ata o punto de chegar case a duplicarse en apenas 3 anos Gráfico 3 Comportamento do Ac vo e Pasivo Corrente ( ) Activo Corrente Pasivo Corrente memoria 2014 Fundación Menela

97 CONTA DE PERDAS E GANANCIAS Aportacións Usuarios , ,80 Subv. Explotacion Imputadas ao resultado , ,96 Outros ingresos da actividade 7.379, ,25 TOTAL INGRESOS EXPLOTACIÓN , ,01 Gastos de persoal , ,10 Outros Gastos de Actividade , ,83 Aprovisionamentos , ,96 Axudas Monetarias e Outros , ,64 TOTAL GASTOS DE EXPLOTACIÓN , ,53 Amortizacións Inmobilizado e Provisións , ,35 Subvencións Traspasadas e Provisións , ,57 EXCEDENTE DA ACTIVIDADE , ,70 Resultado financeiro , ,68 RESULTADO DO EXERCICIO , ,02 Fundación Menela memoria

98 Evolución do Resultado do Exercicio ( ) EXCEDENTE DA ACTIVIDADE RESULTADO DO EXERCICIO Evolución de Ingresos e Gastos de Explotación ( ) INGRESOS EXPLOTACIÓN GASTOS EXPLOTACION A análise do comportamento dos resultados económicos do exercicio revela que no pasado ano rompeuse a tendencia positiva que se viña observando desde 2011, tanto no que respecta ao excedente da actividade (resultados antes de aplicar gastos financeiros) como ao resultado final do exercicio. Aínda así, desde o punto de vista económico, o resultado final é moi favorable xa que presenta un saldo positivo de case que euros. Acumulando os datos de resultados do período obtemos un beneficio acumulado de , que foron incorporados aos fondos propios da entidade. Esta inxección de capital reforza considerablemente a saúde económica da Fundación cara ao futuro e nos permite encarar novos retos (posta en marcha de novos servizos, ampliación da residencia, etc..) coa tranquilidade de ter unha estrutura financiera solvente A apertura da Nova Residencia, prevista para o terceiro cuadrimestre do ano 2015 significará un aumento importante de ingresos e gastos de explotación, agardándose que os resultados positivos dos vindeiros exercicios se manteñan nesta tendencia alcista

99 Colaboradores e Financiadores

100

101 Colaboradores Institucionais Convenios subscritos pola Fundación Menela con Administracións Públicas e entidades privadas durante o ano 2014: Ministerio de Política Social Proxecto de Respiro Familiar para Familias de Persoas con TEA Xunta de Galicia - Consellería de Educación e Ordenación Universitaria Concerto educativo do CEE Menela. Xunta de Galicia - Dirección Xeral de Dependencia e Autonomía Persoal Contrato de xestión de Servizo Público para Castro Navás. Deputación de Pontevedra Plan de Práctica Laboral 2014 Concello de Vigo - Area de benestar Social Programa de Respiro Familiar dirixido a familiares ou coidadores. Universidade de Santiago de Compostela Convenio para a realización do practicum do grao de Psicoloxía. Practica académica do máster de estudos Avanzados sobre Comunicación, Linguaxe e as súas patoloxías. Universidade de Vigo Practica académica do máster en necesidades específicas de apoio educativo. Fundación Menela memoria

102 Outros Colaboradores Colexio Miralba (Jesuitinas) Colaboración no seu Programa de Voluntariado de Acción Social. Colexio San José de la Guía Convenio para realización de prácticas de Técnico Superior de Integración Social. IES Chapela Convenio para á realización de prácticas do módulo superior de educación infantil e módulo de atención a pesoas en situación de dependencia. Centro Educativo Aloya Convenio para a realización de prácticas de Técnico Superior de Integración Social. Embarbox (Embalajes Armando S.L.U) Convenio de colaboración dun programa de emprego con apoio. Frutas Nieves S.L. Convenio para a comercializacion de produtos do Centro Castro Navás. Asociación APAMP, Asociación ASPANAEX, Asociación Alento, CEE Saladino Cortizo, Centro de Dia para maiores Parque de Castrelos, Centro de Día para Maiores Cruz Roja, e Centro de Día para maiores Doral Residencias. Acordo de realización de prácticas non retribuidas. 98 memoria 2014 Fundación Menela

103 Provedores Durante o 2014 a Fundación Menela mantivo relación relevante cós seguintes provedores de servizos: Subministracións Aqualia Repsol Gas Natural Fenosa Ecoservicios y Biomateriales S.L. Sistemas de Xestión e Calidade CAI Sistemas Informaticos S.L. Det Norske Veritas Business Assurance España S.L. BDO S.L. Galides TASD Gesterapia Servizos para os usuarios Alprinsa S.A. (Ausolan) Empresa Miño S.L Servicios de Autobus Lar S.L. Mantemento de instalacións e equipos Ascensor Enor S.A. Celtsener S.L. Extintores de Galicia S.L. Hijos de Adonis Perez S.L. ThyssenKrup Elevadores S.L. Sistemas de seguridade JL S.L. Fundación Menela memoria

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

Tema: Enerxía 01/02/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Tema: Enerxía 01/0/06 DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA Nome: 1. Unha caixa de 150 kg descende dende o repouso por un plano inclinado por acción do seu peso. Se a compoñente tanxencial do peso é de 735

Διαβάστε περισσότερα

MINISTERIO DE TRABAJO E INMIGRACIÓN SECRETARÍA DE ESTADO DE INMIGRACIÓN Y EMIGRACIÓN DIRECCIÓN GENERAL DE INTEGRACIÓN DE LOS INMIGRANTES

MINISTERIO DE TRABAJO E INMIGRACIÓN SECRETARÍA DE ESTADO DE INMIGRACIÓN Y EMIGRACIÓN DIRECCIÓN GENERAL DE INTEGRACIÓN DE LOS INMIGRANTES MINISTERIO DE TRABAJO E INMIGRACIÓN SECRETARÍA DE ESTADO DE INMIGRACIÓN Y EMIGRACIÓN DIRECCIÓN GENERAL DE INTEGRACIÓN DE LOS INMIGRANTES 1981 :. 43 ( ) : 29.575 934 2.772.533 42 41 . 18. 981 249 010 :

Διαβάστε περισσότερα

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral,

Tema 3. Espazos métricos. Topoloxía Xeral, Tema 3. Espazos métricos Topoloxía Xeral, 2017-18 Índice Métricas en R n Métricas no espazo de funcións Bólas e relacións métricas Definición Unha métrica nun conxunto M é unha aplicación d con valores

Διαβάστε περισσότερα

OCIO E TEMPO LIBRE.12

OCIO E TEMPO LIBRE.12 ÍNDICE CICLOS DE FORMACIÓN PROFESIONAL.4 CERTIFICADOS DE PROFESIONALIDADE..8 OPOSICIÓNS.11 OCIO E TEMPO LIBRE.12 CURSOS POR ÁREAS 14 CENTROS DE TRABALLO 17 3 FORMACIÓN PROFESIONAL CICLOS DE FP FESAN SANTIAGO

Διαβάστε περισσότερα

DOG Núm. 63 Venres, 30 de marzo de 2012 Páx

DOG Núm. 63 Venres, 30 de marzo de 2012 Páx DOG Núm. 63 Venres, 30 de marzo de 2012 Páx. 11267 I. DISPOSICIÓNS XERAIS CONSELLERÍA DE TRABALLO E BENESTAR DECRETO 99/2012, do 16 de marzo, polo que se regulan os servizos sociais comunitarios e o seu

Διαβάστε περισσότερα

Procedementos operatorios de unións non soldadas

Procedementos operatorios de unións non soldadas Procedementos operatorios de unións non soldadas Técnicas de montaxe de instalacións Ciclo medio de montaxe e mantemento de instalacións frigoríficas 1 de 28 Técnicas de roscado Unha rosca é unha hélice

Διαβάστε περισσότερα

MAR GALAICA. CLUB DE TURISMO MARIÑEIRO

MAR GALAICA. CLUB DE TURISMO MARIÑEIRO MAR GALAICA. CLUB DE TURISMO MARIÑEIRO Presentación técnica Foro de Boas prácticas en Grupos de Acción Costeira Castelo de Santa Cruz, Oleiros 22 de Novembro do 2012 O Plan de Mellora do turismo mariñeiro

Διαβάστε περισσότερα

CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA

CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA DOG Núm. 148 Venres, 5 de agosto de 2016 Páx. 34723 I. DISPOSICIÓNS XERAIS CONSELLERÍA DE CULTURA, EDUCACIÓN E ORDENACIÓN UNIVERSITARIA DECRETO 96/2016, do 19 de maio, polo que se establece o currículo

Διαβάστε περισσότερα

AXENDA BÁSICA PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DA FACULTADE DE DEREITO Curso º Cuadrimestre

AXENDA BÁSICA PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DA FACULTADE DE DEREITO Curso º Cuadrimestre AXENDA BÁSICA PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DA FACULTADE DE DEREITO Curso 2017-2018 1º Cuadrimestre Facultade de Campus de Ourense Facultade de Campus universitario 32004 Ourense España

Διαβάστε περισσότερα

Decreto 138/2011 Técnico superior en sistemas electrotécnicos e automatizados

Decreto 138/2011 Técnico superior en sistemas electrotécnicos e automatizados Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa Currículos de FP Decreto 138/2011 Técnico superior en sistemas electrotécnicos e automatizados Páxina 1 de 135 Índice Decreto

Διαβάστε περισσότερα

AXENDA BÁSICA PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DA FACULTADE DE DEREITO Curso º Cuadrimestre

AXENDA BÁSICA PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DA FACULTADE DE DEREITO Curso º Cuadrimestre AENDA BÁSICA PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DA FACULTADE DE DEREITO Curso 2017-2018 2º Cuadrimestre Facultade de Dereito Campus de Ourense Facultade de Dereito Campus universitario 32004

Διαβάστε περισσότερα

PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DE CENTROS E TITULACIÓNS

PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DE CENTROS E TITULACIÓNS AXENDA BÁSICA PARA O DESENVOLVEMENTO DE PROGRAMAS DE CALIDADE DE CENTROS E TITULACIÓNS Curso 2016-2017 1 0. Índice de contidos 1.Introdución 2.Cronograma xeral de xestión do SGIC 3.Procedementos con previsión

Διαβάστε περισσότερα

MINISTERIO DE SANIDADE E CONSUMO

MINISTERIO DE SANIDADE E CONSUMO Suplemento núm. 13 Luns 2 outubro 2006 1777 Disposición adicional quinta. Tarifas específicas de subministración eléctrica de regas agrícolas. Malia o disposto na disposición transitoria única do Real

Διαβάστε περισσότερα

- Situación xeográfica e socio-económica-cultural Tipoloxía do Centro... 7

- Situación xeográfica e socio-económica-cultural Tipoloxía do Centro... 7 I. INTRODUCCIÓN... 3 II. ANÁLISE DO CONTEXTO - Situación xeográfica e socio-económica-cultural... 4 - Tipoloxía do Centro... 7 III. NECESIDADES EDUCATIVAS... 13 IV. SINAIS DE IDENTIDADE DO CENTRO - Linguas

Διαβάστε περισσότερα

MEMORIA ORZAMENTO DE EXPLOTACIÓN E CAPITAL / 2006 DA FUNDACIÓN PÚBLICA GALEGA DE MEDICINA XENÓMICA

MEMORIA ORZAMENTO DE EXPLOTACIÓN E CAPITAL / 2006 DA FUNDACIÓN PÚBLICA GALEGA DE MEDICINA XENÓMICA Fundación Pública Galega de Medicina Xenómica 743 744 MEMORIA ORZAMENTO DE EXPLOTACIÓN E CAPITAL / 2006 DA FUNDACIÓN PÚBLICA GALEGA DE MEDICINA XENÓMICA OBXECTIVO De conformidade cos Estatutos da Fundación

Διαβάστε περισσότερα

Το ίκτυο Βιβλιοθηκών του Τµήµατος Κοινωνικού Έργου της Caja Madrid. La Red de Bibliotecas de Obra Social Caja Madrid

Το ίκτυο Βιβλιοθηκών του Τµήµατος Κοινωνικού Έργου της Caja Madrid. La Red de Bibliotecas de Obra Social Caja Madrid Το ίκτυο Βιβλιοθηκών του Τµήµατος Κοινωνικού Έργου της Caja Madrid La Red de Bibliotecas de Obra Social Caja Madrid Το ίκτυο Βιβλιοθηκών αποτελεί τµήµα ενός Χρηµατοπιστωτικού Φορέα που προορίζει ποσοστό

Διαβάστε περισσότερα

DISPOÑO CAPÍTULO I. Disposicións xerais

DISPOÑO CAPÍTULO I. Disposicións xerais Proxecto do Decreto /2015, do de, polo que se establece o currículo do ciclo formativo de grao superior correspondente ao título de técnico superior en Deseño e Xestión da Produción Gráfica. O Estatuto

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 2011 MATEMÁTICAS II Código: 26 (O alumno/a debe responder só os exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio 2= 3 puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

PLAN XERAL ANUAL 17/18

PLAN XERAL ANUAL 17/18 PLAN XERAL ANUAL 17/18 EEI Fernández Varela A Pobra do Caramiñal Curso 2017/18 1.- DATOS XERAIS 1.1.- CENTRO DENOMINACIÓN: TITULARIDADE: EEI Fernández Varela Consellería de Educación da Xunta de Galicia

Διαβάστε περισσότερα

MÉDICOS DO MUNDO- GALICIA Rúa Eduardo Pondal, 2, baixo, Santiago de Compostela

MÉDICOS DO MUNDO- GALICIA Rúa Eduardo Pondal, 2, baixo, Santiago de Compostela MÉDICOS DO MUNDO- GALICIA Rúa Eduardo Pondal, 2, baixo, 981 57 81 82 - Santiago de Compostela galicia@medicosdelmundo.org INTRODUCCIÓN Médicos do Mundo, ao longo do ano 2.009, atendeu a aquelas mulleres

Διαβάστε περισσότερα

Guía Formativa Máis información: Cursos de Prevención de Riesgos Laborales. Cursos de prevención de riesgos laborales

Guía Formativa Máis información:  Cursos de Prevención de Riesgos Laborales. Cursos de prevención de riesgos laborales j Máis información: www.mugatra.com Guía Formativa 2016 Cursos de Prevención de Riesgos Laborales Cursos de prevención de riesgos laborales Cursos de prevención de riesgos laborales 1. PRESENTACIÓN Páx.

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS

EXERCICIOS DE REFORZO: RECTAS E PLANOS EXERCICIOS DE REFORZO RECTAS E PLANOS Dada a recta r z a) Determna a ecuacón mplícta do plano π que pasa polo punto P(,, ) e é perpendcular a r Calcula o punto de nterseccón de r a π b) Calcula o punto

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O?

EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS. 3. Cal é o vector de posición da orixe de coordenadas O? Cales son as coordenadas do punto O? EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: RECTAS E PLANOS Representa en R os puntos S(2, 2, 2) e T(,, ) 2 Debuxa os puntos M (, 0, 0), M 2 (0,, 0) e M (0, 0, ) e logo traza o vector OM sendo M(,, ) Cal é o vector de

Διαβάστε περισσότερα

SITUACIÓN DO ENSINO DA LINGUA E DA LITERATURA GALEGA NA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA

SITUACIÓN DO ENSINO DA LINGUA E DA LITERATURA GALEGA NA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA 7 CONSELLO DA CULTURA GALEGA D O C U M E N T O S E I N F O R M E S SITUACIÓN DO ENSINO DA LINGUA E DA LITERATURA GALEGA NA EDUCACIÓN SECUNDARIA OBRIGATORIA 7 D O C U M E N T O S E I N F O R M E S SITUACIÓN

Διαβάστε περισσότερα

DATA 25 de Xuño 29 de Xuño IDADE 4 a 14 anos PREZO. PRAZAS 50 prazas

DATA 25 de Xuño 29 de Xuño IDADE 4 a 14 anos PREZO. PRAZAS 50 prazas 25 de Xuño 29 de Xuño 4 a 14 anos Juan Antonio Freitas Fernández e Carlos García Denis, Titulados pola RPT (Rexistro Profesional de Tenis) Juan Antonio Freitas Fernández 680 124 239 freitastenis@hotmail.com

Διαβάστε περισσότερα

IV FESTIVAL LEA. Concurso entre escuelas de aprendizaje del español

IV FESTIVAL LEA. Concurso entre escuelas de aprendizaje del español IV FESTIVAL LEA El IV Festival Iberoamericano Literatura En Atenas, organizado por la revista Cultural Sol Latino, el Instituto Cervantes de Atenas y la Fundación María Tsakos, dura este año dos semanas:

Διαβάστε περισσότερα

A APLICACIÓN DA LEI DE DEPENDENCIA EN GALICIA: EFECTOS SOBRE A XERACIÓN DE EMPREGO

A APLICACIÓN DA LEI DE DEPENDENCIA EN GALICIA: EFECTOS SOBRE A XERACIÓN DE EMPREGO A APLICACIÓN DA LEI DE DEPENDENCIA EN GALICIA: EFECTOS SOBRE A XERACIÓN DE EMPREGO MELCHOR FERNÁNDEZ FERNÁNDEZ / DIANA FERNÁNDEZ MÉNDEZ / ALBERTO MEIJIDE VECINO Universidade de Santiago de Compostela RECIBIDO:

Διαβάστε περισσότερα

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse

CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse CASE: Projeto EDW Enterprise Data Warehouse Objetivos do Projeto Arquitetura EDW A necessidade de uma base de BI mais robusta com repositório único de informações para suportar a crescente necessidade

Διαβάστε περισσότερα

ASISTENTES. Pola Administración. Antonio Fernández Paniagua Director xeral da División de Recursos Humanos e Desenvolvemento Profesional

ASISTENTES. Pola Administración. Antonio Fernández Paniagua Director xeral da División de Recursos Humanos e Desenvolvemento Profesional ACORDO DA COMISIÓN DE SEGUIMENTO DO ACORDO DE MELLORA DAS CONDICIÓNS DE TRABALLO E RETRIBUTIVAS DO PERSOAL RESIDENTE EN FORMACIÓN DO SERVIZO GALEGO DE SAÚDE SOBRE A RETRIBUCIÓN DA ATENCIÓN CONTINUADA En

Διαβάστε περισσότερα

Consellería de Economía e Facenda

Consellería de Economía e Facenda Consellería de Economía e Facenda Centro Europeo de Empresas e Innovación de Galicia, S.A. 25 26 MEMORIA EXPLICATIVA DOS ORZAMENTOS EXERCICIO 2008 Introducción C.E.E.I. GALICIA ven desenvolvendo desde

Διαβάστε περισσότερα

I.E.S. SALVADOR MADARIAGA. CURSO RESUMEN PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA LOE (2º E 4º ESO) DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN FÍSICA.

I.E.S. SALVADOR MADARIAGA. CURSO RESUMEN PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA LOE (2º E 4º ESO) DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN FÍSICA. I.E.S. SALVADOR MADARIAGA. CURSO 2015-2016 RESUMEN PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA LOE (2º E 4º ESO) DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN FÍSICA. 1.- OBXETIVOS 1.1 Objetivos de la Educación Secundaria Obligatoria 3 1.2 Objetivos

Διαβάστε περισσότερα

Estudo ISSGA. Estudo da situación das empresas en parques empresariais galegos

Estudo ISSGA. Estudo da situación das empresas en parques empresariais galegos Estudo ISSGA Estudo da situación das empresas en parques empresariais galegos EQUIPO TÉCNICO: MANUEL ARMADA OYA JOSÉ REGA PIÑEIRO RAQUEL BLANCO SILVA TRABALLO DE CAMPO E INFORME PRELIMINAR: SERVIGUIDE

Διαβάστε περισσότερα

Programación Xeral Anual Curso PROGRAMACIÓN XERAL ANUAL

Programación Xeral Anual Curso PROGRAMACIÓN XERAL ANUAL PROGRAMACIÓN XERAL ANUAL IES CAMPO DE SAN ALBERTO - NOIA CURSO 2017-2018 1 CAPÍTULO I INDICE 1. Plan Anual...4 -Contexto Local. -Análise dos medios dispoñibles. -Recursos humanos. -Instalacións. 2. Obxectivos

Διαβάστε περισσότερα

CIRCUÍTO ASISTENCIAL RÁPIDO PARA. pacientes con sospeita de. cancro de vexiga

CIRCUÍTO ASISTENCIAL RÁPIDO PARA. pacientes con sospeita de. cancro de vexiga CIRCUÍTO ASTENCIAL RÁPIDO PARA pacientes con sospeita cancro vexiga Coordinación Alonso Fachado, Alfonso. Subdirector xeral Planificación e Programación Asistencial. Grupo traballo Cabo Núñez, M.ª Isabel.

Διαβάστε περισσότερα

INTRODUCCIÓN

INTRODUCCIÓN INTRODUCCIÓN---------------------------------------------------------------------------------- Este Proxecto Educativo do Centro pretende ser unha guía práctica de organización e funcionamento do Centro.

Διαβάστε περισσότερα

MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E

MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E MOSTRAS DE AUTOCONTROL DOS OPERADORES LÁCTEOS, BASE DA SÚA GARANTÍA DE PRODUCIÓN DE LEITE SEGURO. EXPERIENCIA DO LIGAL COAS PROBAS DE SCREENING E CONFIRMACIÓN Mª Luisa Barreal López_Directora Técnica LIGAL

Διαβάστε περισσότερα

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 79 Xoves 1 de abril de 2010 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DE TRABALLO E INMIGRACIÓN 5296 Real decreto 404/2010, do 31 de marzo, polo que se regula

Διαβάστε περισσότερα

PAAU (LOXSE) XUÑO 2005 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CC. SOCIAIS

PAAU (LOXSE) XUÑO 2005 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CC. SOCIAIS PAAU (LOXSE) XUÑO 005 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CC. SOCIAIS Código: 61 O alumno debe resolver só un exercicio de cada un dos tres bloques temáticos. Puntuación máxima de cada un dos exercicios: Álxebra

Διαβάστε περισσότερα

Proxecto Financiado con Fondos FEDER

Proxecto Financiado con Fondos FEDER INFORME DA ASISTENCIA TÉCNICA: ESTUDO DE INTERCALIBRACIÓNS DE EQUIPOS DE PARTICULAS DA REDE DE CALIDADE DO AIRE DE GALICIA NA ZONA SUR/EIXO ATLÁNTICO DE GALICIA Proxecto Financiado con Fondos FEDER Este

Διαβάστε περισσότερα

Enquisa de opinión ás usuarias do Programa galego de detección precoz do cancro de mama. Enquisa 2008 e evolutivo

Enquisa de opinión ás usuarias do Programa galego de detección precoz do cancro de mama. Enquisa 2008 e evolutivo Enquisa de opinión ás usuarias do Programa galego de detección precoz do cancro de mama Enquisa 2008 e evolutivo 1998-2008 Estudo elaborado por OBRADOIRO DE SOCIOLOXÍA, S.L. Dispoñible para a súa descarga

Διαβάστε περισσότερα

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016

Tema 1. Espazos topolóxicos. Topoloxía Xeral, 2016 Tema 1. Espazos topolóxicos Topoloxía Xeral, 2016 Topoloxía e Espazo topolóxico Índice Topoloxía e Espazo topolóxico Exemplos de topoloxías Conxuntos pechados Topoloxías definidas por conxuntos pechados:

Διαβάστε περισσότερα

Anexo I Análisis de impacto macroeconómico

Anexo I Análisis de impacto macroeconómico AVALIIACIIÓN EX ANTE DO PROGRAMA OPERATIIVO FSE DE GALIICIIA 2007-2013 Anexo I Análisis de impacto macroeconómico ÍNDICE 1. ANÁLISE DO PUNTO DE PARTIDA: BALANCE DO PERÍODO DE PROGRAMACIÓN 2000-2006 E CUMPRIMENTO

Διαβάστε περισσότερα

PLAN GALEGO DE FINANCIAMENTO UNIVERSITARIO

PLAN GALEGO DE FINANCIAMENTO UNIVERSITARIO PLAN GALEGO DE FINANCIAMENTO UNIVERSITARIO 2016-2020 1 ÍNDICE I Antecedentes II Diagnose do Sistema Universitario de Galicia III Balance do Plan de Financiamento do Sistema Universitario de Galicia 2011-2015

Διαβάστε περισσότερα

ACTA DA XUNTA DE GOBERNO LOCAL Sesión do 11 de marzo de 2016

ACTA DA XUNTA DE GOBERNO LOCAL Sesión do 11 de marzo de 2016 ACTA DA XUNTA DE GOBERNO LOCAL Sesión do 11 de marzo de 2016 ASISTENTES: Membros : NON ASISTEN: D. Abel Caballero Álvarez Dª Mª. Carmen Silva Rego D. David Regades Fernández D. Jaime Aneiros Pereira. D.

Διαβάστε περισσότερα

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 139 Luns 9 de xuño de 2014 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DE INDUSTRIA, ENERXÍA E TURISMO 6084 Real decreto 337/2014, do 9 de maio, polo que se aproban

Διαβάστε περισσότερα

DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA IES DO CASTRO VIGO PROGRAMACIÓN CURSO 2017-2018 Programación de Física e Química do I.E.S do Castro de Vigo (Pontevedra) Página 1 ÍNDICE DE CONTIDOS a) Índice xeral Metodoloxía

Διαβάστε περισσότερα

Nro. 01 Septiembre de 2011

Nro. 01 Septiembre de 2011 SOL Cultura La Tolita, de 400 ac. a 600 dc. En su representación se sintetiza toda la mitología ancestral del Ecuador. Trabajado en oro laminado y repujado. Museo Nacional Banco Central del Ecuador Dirección

Διαβάστε περισσότερα

PLAN GALICIA INNOVA 2020

PLAN GALICIA INNOVA 2020 PLAN GALICIA INNOVA 2020 O camiño percorrido> O Plan I2=C, unha base sólida para competir nun entorno global 2 Un sexenio de políticas de impulso e fomento da I+D+i para establecer unha base sólida que

Διαβάστε περισσότερα

Rura s. prevención de riscos laborais. Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico. Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral

Rura s. prevención de riscos laborais. Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico. Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral http://issga.xunta.es PREVENCIÓN DE RISCOS LABORAIS Curso de capacitación para o desempeñeo de nivel básico Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral

Διαβάστε περισσότερα

MEMORIA EXPLICATIVA DO PLAN DE ACCIÓN DE TURGALICIA. A planificación da actividade turística permite un emprego óptimo

MEMORIA EXPLICATIVA DO PLAN DE ACCIÓN DE TURGALICIA. A planificación da actividade turística permite un emprego óptimo Sociedade de Imaxe e Promoción Turística de Galicia 443 444 MEMORIA EXPLICATIVA DO PLAN DE ACCIÓN DE TURGALICIA PARA O ANO 2006. A planificación da actividade turística permite un emprego óptimo dos recursos,

Διαβάστε περισσότερα

VII I. NOME E APELIDOS /TEL/WEB TITORÍA Mariola Gil Lago José María Belló García Ana Herraiz Allijas 2. DESCRITOR E COMPETENCIAS

VII I. NOME E APELIDOS  /TEL/WEB TITORÍA Mariola Gil Lago José María Belló García Ana Herraiz Allijas 2. DESCRITOR E COMPETENCIAS PROGRAMACIÓN DOCENTE DE CLARINETE (II) CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DA CORUÑA TÍTULO SUPERIOR DE MÚSICA (ENSINANZAS REGULADAS POLO DECRETO 163/2015, DO 29 DE OUTUBRO) (CURSO 2017/18) 1. IDENTIFICACIÓN

Διαβάστε περισσότερα

Prevención de riscos laborais

Prevención de riscos laborais Prevención de riscos laborais Curso de capacitación para o desempeño de nivel básico XUNTA DE GALICIA Consellería de Traballo e Benestar Instituto Galego de Seguridade e Saúde Laboral (ISSGA) 2014 MÓDULO

Διαβάστε περισσότερα

Consellería de Vivenda e Solo

Consellería de Vivenda e Solo Consellería de Vivenda e Solo Xestur Pontevedra, S.A. 279 280 MEMORIA ORZAMENTOS 2008 I. ANTECEDENTES XESTIÓN URBANÍSTICA DE PONTEVEDRA S.A. é unha empresa pública constituida ó abeiro do Decreto 305/1990,

Διαβάστε περισσότερα

ANÁLISE DO SECTOR DO TRANSPORTE E DA LOXÍSTICA

ANÁLISE DO SECTOR DO TRANSPORTE E DA LOXÍSTICA ANÁLISE DO SECTOR DO TRANSPORTE E DA LOXÍSTICA Actividade de Interese Estatístico (AIE13): Análise estatística de sectores produtivos e da estrutura económica en xeral recollida no Programa estatístico

Διαβάστε περισσότερα

Acta da sesión ordinaria do Pleno do día 26 de abril de 2013

Acta da sesión ordinaria do Pleno do día 26 de abril de 2013 1 No salón de sesións do Pazo Provincial da Deputación de Ourense, ás once horas do día vinte e seis de abril de dous mil trece, reúnese o Pleno da Corporación Provincial, baixo a presidencia de D. José

Διαβάστε περισσότερα

Estudo elaborado por OBRADOIRO DE SOCIOLOXÍA, S.L.

Estudo elaborado por OBRADOIRO DE SOCIOLOXÍA, S.L. Opinión das usuarias do Programa galego de detección precoz do cancro de mama derivadas ás unidades de diagnóstico dos centros de atención especializada Enquisa 28 Estudo elaborado por OBRADOIRO DE SOCIOLOXÍA,

Διαβάστε περισσότερα

Opinión das usuarias do Programa galego de detección precoz do cancro de mama. Enquisa 2008

Opinión das usuarias do Programa galego de detección precoz do cancro de mama. Enquisa 2008 Opinión das usuarias do Programa galego de detección precoz do cancro de mama Enquisa 2008 Estudo elaborado por OBRADOIRO DE SOCIOLOXÍA, S.L. Dispoñible para a súa descarga no portal de Saúde Pública da

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS 61 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS O alumno debe resolver só un exercicio de cada un dos tres bloques temáticos Puntuación máxima de cada un dos exercicios: Álxebra 3 puntos; Análise 3,5 puntos;

Διαβάστε περισσότερα

ESTUDO DE CONTAMINACIÓN ELECTROMAGNÉTICA

ESTUDO DE CONTAMINACIÓN ELECTROMAGNÉTICA ESTUDO DE CONTAMINACIÓN ELECTROMAGNÉTICA ESTUDO DE SOSTIBILIDADE AMBIENTAL, IMPACTO TERRITORIAL E PAISAXÍSTICO PLAN PARCIAL S-34-R FALCOA CONCELLO DE VIGO OUTUBRO 2012 20079P002R0 [índice] [1] INTRODUCIÓN...

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2010 MATEMÁTICAS II PAU XUÑO 010 MATEMÁTICAS II Código: 6 (O alumno/a deber responder só aos eercicios dunha das opcións. Punuación máima dos eercicios de cada opción: eercicio 1= 3 punos, eercicio = 3 punos, eercicio 3 =

Διαβάστε περισσότερα

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta.

A proba constará de vinte cuestións tipo test. As cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Páxina 1 de 9 1. Formato da proba Formato proba constará de vinte cuestións tipo test. s cuestións tipo test teñen tres posibles respostas, das que soamente unha é correcta. Puntuación Puntuación: 0.5

Διαβάστε περισσότερα

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico 2010-2011 SEMINARIO DE BIOLOXÍA E XEOLOXÍA I.E.S DO CASTRO - VIGO ÍNDICE 1.- CONSIDERACIÓNS XERAIS 2.- METODOLOXÍA. 3.- OBXECTIVOS, CONTRIBUCIÓN DAS MATERIAS AO LOGRO

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS

Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS Física P.A.U. VIBRACIÓNS E ONDAS 1 VIBRACIÓNS E ONDAS PROBLEMAS M.H.S.. 1. Dun resorte elástico de constante k = 500 N m -1 colga unha masa puntual de 5 kg. Estando o conxunto en equilibrio, desprázase

Διαβάστε περισσότερα

CURSO 2017/18 1. IDENTIFICACIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN DISCIPLINA: INSTRUMENTO VII DEPARTAMENTO: VENTO MADEIRA XEFE DE DPTO.

CURSO 2017/18 1. IDENTIFICACIÓN E CONTEXTUALIZACIÓN DISCIPLINA: INSTRUMENTO VII DEPARTAMENTO: VENTO MADEIRA XEFE DE DPTO. PROGRAMACIÓN DOCENTE DE 4º DE CLARINETE, CUADRIMESTRE VII CONSERVATORIO SUPERIOR DE MÚSICA DE A CORUÑA TÍTULO SUPERIOR DE MÚSICA (ENSINANZAS REGULADAS POLO DECRETO 163/2015) CURSO 2017/18 1. IDENTIFICACIÓN

Διαβάστε περισσότερα

Traballo social en alzhéimer e outras demencias neurodexenerativas

Traballo social en alzhéimer e outras demencias neurodexenerativas TRABALLO SOCIAL EN ALZHÉIMER E OUTRAS DEMENCIAS NEURODEXENERATIVAS Coordinadora / Autora: Romina Ferral García AFAMO Autores/as: Ana Agís Mariño AFAPO Manuel Carballedo López AFAMON Mª Teresa Castro Gamallo

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΣΑΓΩΓΗ INTRODUCCIÓN

ΕΙΣΑΓΩΓΗ INTRODUCCIÓN ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΒΟΥΛΕΥΣΗ ΣΤΑ ΕΥΡΩΠΑΙΚΑ ΣΥΜΒΟΥΛΙΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ (ΕΣΕ) KAI Η ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΟΔΗΓΙΑ 2009/38 INFORMACIÓN Y CONSULTA EN LOS COMITÉS DE EMPRESA EUROPEOS (CEE) Y LA DIRECTIVA COMUNITARIA 2009/38 Αθανάσιος

Διαβάστε περισσότερα

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 294 Martes 6 de decembro de 2016 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DE AGRICULTURA E PESCA, ALIMENTACIÓN E MEDIO AMBIENTE 11577 Real decreto 597/2016,

Διαβάστε περισσότερα

Proxecto de innovación. Convocatoria Memoria final. Resultados do proxecto.

Proxecto de innovación. Convocatoria Memoria final. Resultados do proxecto. Dirección Xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa Proxecto de innovación. Convocatoria 2014. Memoria final. Resultados do proxecto. Título do proxecto Autores Nome do arquivo Uso

Διαβάστε περισσότερα

ORZAMENTO DA USC. Consello Social, 1 de marzo de 2011

ORZAMENTO DA USC. Consello Social, 1 de marzo de 2011 ORZAMENTO DA USC 2011 Consello Social, 1 de marzo de 2011 Orzamento 2011 ORZAMENTO 2011 INTRODUCIÓN Os Estatutos da Universidade de Santiago de Compostela, no capítulo III, artigo 172, apartado 2, establecen

Διαβάστε περισσότερα

Inmigración Estudiar. Estudiar - Universidad. Indicar que quieres matricularte. Indicar que quieres matricularte en una asignatura.

Inmigración Estudiar. Estudiar - Universidad. Indicar que quieres matricularte. Indicar que quieres matricularte en una asignatura. - Universidad Me gustaría matricularme en la universidad. Indicar que quieres matricularte Me quiero matricular. Indicar que quieres matricularte en una asignatura en un grado en un posgrado en un doctorado

Διαβάστε περισσότερα

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 238 Sábado 1 de outubro de 2016 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DE ECONOMÍA E COMPETITIVIDADE 8967 Orde ECC/1556/2016, do 28 de setembro, pola que se

Διαβάστε περισσότερα

DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA

DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA DEPARTAMENTO DE FÍSICA E QUÍMICA IES DO CASTRO VIGO PROGRAMACIÓN CURSO 2016-2017 Programación de Física e Química do I.E.S do Castro de Vigo (Pontevedra) Página 1 ÍNDICE DE CONTIDOS a) Índice xeral Metodoloxía

Διαβάστε περισσότερα

Informe de Intercomparación do equipo automático de PM2,5 co método gravimétrico en aire ambiente en A Coruña no 2014 LMAG

Informe de Intercomparación do equipo automático de PM2,5 co método gravimétrico en aire ambiente en A Coruña no 2014 LMAG Informe de Intercomparación do equipo automático de PM2,5 co método gravimétrico en aire ambiente en A Coruña no 2014 LMAG Este informe foi realizado polo equipo de Calidade do Aire do Laboratorio de Medio

Διαβάστε περισσότερα

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO

BOLETÍN OFICIAL DEL ESTADO Suplemento en lingua galega ao núm. 57 Martes 8 de marzo de 2011 Sec. I. Páx. 1 I. DISPOSICIÓNS XERAIS MINISTERIO DE INDUSTRIA, TURISMO E COMERCIO 4292 Real decreto 138/2011, do 4 de febreiro, pola que

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓN DEPARTAMENTO DE _ MATEMÁTICAS _

PROGRAMACIÓN DEPARTAMENTO DE _ MATEMÁTICAS _ PROGRAMACIÓN DEPARTAMENTO DE _ MATEMÁTICAS _ ESO/BACHARELATO CURSO: 2016/17 Curso 2016/17 1 ÍNDICE 1.INTRODUCIÓN E CONTETUALIZACIÓN...3 1.1 Centro....3 1.2 Alumnado...4 1.3 Obxectivos adaptados ao contexto

Διαβάστε περισσότερα

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA

EXERCICIOS DE ÁLXEBRA. PAU GALICIA Maemáicas II EXERCICIOS DE ÁLXEBRA PAU GALICIA a) (Xuño ) Propiedades do produo de marices (só enuncialas) b) (Xuño ) Sexan M e N M + I, onde I denoa a mariz idenidade de orde n, calcule N e M 3 Son M

Διαβάστε περισσότερα

ACTA DA XUNTA DE GOBERNO LOCAL Sesión extraordinaria e urxente do 14 de outubro de 2016

ACTA DA XUNTA DE GOBERNO LOCAL Sesión extraordinaria e urxente do 14 de outubro de 2016 ACTA DA XUNTA DE GOBERNO LOCAL Sesión extraordinaria e urxente do 14 de outubro de 2016 ASISTENTES: NON ASISTEN: Membros : D. Abel Caballero Álvarez Dª Mª. Carmen Silva Rego Mª José Caride Estévez D. David

Διαβάστε περισσότερα

O R A M N T O S. Santiago de Compostela, 19 de Outubro de 2013

O R A M N T O S. Santiago de Compostela, 19 de Outubro de 2013 O R Z A M E N T O S Santiago de Compostela, 19 de Outubro de 2013 1 I. Escenario Financeiro II. A Consolidación Fiscal III. Escenario Orzamentario IV. Análise Ingresos V. Análise Gastos VI. Prioridades

Διαβάστε περισσότερα

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico

PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico PROXECTO DIDÁCTICO Curso Académico 2012-2013 SEMINARIO DE BIOLOXÍA E XEOLOXÍA I.E.S DO CASTRO - VIGO ÍNDICE 1.- CONSIDERACIÓNS XERAIS 2.- METODOLOXíA. 3.- OBXECTIVOS, CONTRIBUCIÓN DAS MATERIAS AO LOGRO

Διαβάστε περισσότερα

POBREZA E CONSELLO ECONÓMICO E SOCIAL. A pobreza e a súa medición: renda, prezos e desigualdade

POBREZA E CONSELLO ECONÓMICO E SOCIAL. A pobreza e a súa medición: renda, prezos e desigualdade c a d e r n o s CONSELLO ECONÓMICO E SOCIAL POBREZA E EXCLUSIÓN SOCIAL A pobreza e a súa medición: renda, prezos e desigualdade Angela Troitiño Cobas Desafíos e respostas en materia de inclusión social

Διαβάστε περισσότερα

Προοπτικές ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης Science Teachers 'στην Ισπανία

Προοπτικές ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης Science Teachers 'στην Ισπανία Προοπτικές ευτεροβάθµιας Εκπαίδευσης Science Teachers 'στην Ισπανία Antonio Torres Jesús Gil Colegio Santo Tomás de Villanueva (CECE), Ισπανία ajtorresgil@agustinosgranada.es Αφηρηµένο Το εργαστήριο προσφέρει

Διαβάστε περισσότερα

Resolución R 5/2014 Prezo do visado do proxecto de edificación

Resolución R 5/2014 Prezo do visado do proxecto de edificación Resolución R 5/2014 Prezo do visado do proxecto de edificación Pleno: D. Francisco Hernández Rodríguez, presidente D. Fernando Cachafeiro García, vocal En Santiago de Compostela, a 11 de setembro de 2014.

Διαβάστε περισσότερα

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS

MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS 61 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS O alumno debe resolver só un exercicio de cada un dos tres bloques temáticos. BLOQUE DE ÁLXEBRA (Puntuación máxima 3 puntos) 1 0 0 1-1 -1 Sexan as matrices

Διαβάστε περισσότερα

DOG Núm. 213 Mércores, 9 de novembro de 2016 Páx

DOG Núm. 213 Mércores, 9 de novembro de 2016 Páx DOG Núm. 213 Mércores, 9 de novembro de 2016 Páx. 49305 I. Disposicións xerais Consellería de Medio Ambiente e Ordenación do Territorio DECRETO 143/2016, do 22 de setembro, polo que se aproba o Regulamento

Διαβάστε περισσότερα

PROXECTO CURRICULAR DO CENTRO. CS de AUTOMOCIÓN

PROXECTO CURRICULAR DO CENTRO. CS de AUTOMOCIÓN PROXECTO CURRICULAR DO CENTRO CS de AUTOMOCIÓN 1 ÍNDICE 1 INTRODUCCIÓN... 4 1.1 RELACIÓN DO CICLO FORMATIVO CO SECTOR PRODUCTIVO.... 4 1.2 PERFIL PROFESIONAL DO TECNICO SUPERIOR EN AUTOMOCIÓN DE VEHÍCULOS...

Διαβάστε περισσότερα

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa

TRIGONOMETRIA. hipotenusa L 2. hipotenusa TRIGONOMETRIA. Calcular las razones trigonométricas de 0º, º y 60º. Para calcular las razones trigonométricas de º, nos ayudamos de un triángulo rectángulo isósceles como el de la figura. cateto opuesto

Διαβάστε περισσότερα

DOG Núm. 171 Xoves, 8 de setembro de 2016 Páx

DOG Núm. 171 Xoves, 8 de setembro de 2016 Páx DOG Núm. 171 Xoves, 8 de setembro de 2016 Páx. 39441 III. OUTRAS DISPOSICIÓNS INSTITUTO ENERXÉTICO DE GALICIA RESOLUCIÓN do 10 de agosto de 2016 pola que se establecen as bases reguladoras e se anuncia

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO DE MATEMÁTICAS CURSO 2017-18 I.E.S. PLURILINGÜE RAFAEL DIESTE A CORUÑA Índice de contidos Compoñentes do departamento e grupos impartidos...3 Introdución... 4 Competencias...

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2014 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS II

PAU XUÑO 2014 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS II PAU XUÑO 2014 Código: 36 MATEMÁTICAS APLICADAS ÁS CIENCIAS SOCIAIS II (O alumno/a debe responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1 = 3 puntos,

Διαβάστε περισσότερα

Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice de aluminio.

Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice de aluminio. HCH HCT HCH HCT Ventiladores helicoidales murales o tubulares, de gran robustez Ventiladores helicoidales murales o tubulares, versión PL equipados con hélice de plástico y versión AL equipados con hélice

Διαβάστε περισσότερα

DOG Núm. 176 Mércores, 14 de setembro de 2011 Páx

DOG Núm. 176 Mércores, 14 de setembro de 2011 Páx DOG Núm. 176 Mércores, 14 de setembro de 2011 Páx. 26885 III. OUTRAS DISPOSICIÓNS INSTITUTO ENERXÉTICO DE GALICIA RESOLUCIÓN do 2 de setembro de 2011 pola que se establecen as bases reguladoras e se anuncia

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA CURSO IES Ribeira do Louro

PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA CURSO IES Ribeira do Louro PROGRAMACIÓNS DIDÁCTICAS DEPARTAMENTO DE TECNOLOXÍA CURSO 2016-2017 IES Ribeira do Louro 2º ESO TECNOLOXÍA 3º ESO TECNOLOXÍA 4º ESO TECNOLOXÍA 2º ESO PROGRAMACIÓN 2º ESO ÁMBITO CIENTÍFICO-TÉCNICO 1º BAC

Διαβάστε περισσότερα

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II

PAU XUÑO 2012 MATEMÁTICAS II PAU Código: 6 XUÑO 01 MATEMÁTICAS II (Responder só aos exercicios dunha das opcións. Puntuación máxima dos exercicios de cada opción: exercicio 1= 3 puntos, exercicio = 3 puntos, exercicio 3= puntos, exercicio

Διαβάστε περισσότερα

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA CURSO DEPARTAMENTO DE ESPAÑOL PARA ESTRANXEIROS. NIVEL BÁSICO (A1 do MCERL 1 ) CURSO BÁSICO 1

PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA CURSO DEPARTAMENTO DE ESPAÑOL PARA ESTRANXEIROS. NIVEL BÁSICO (A1 do MCERL 1 ) CURSO BÁSICO 1 PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA CURSO 2017-2018 DEPARTAMENTO DE ESPAÑOL PARA ESTRANXEIROS NIVEL BÁSICO (A1 do MCERL 1 ) CURSO BÁSICO 1 1 MCERL Marco común europeo de referencia para as linguas INDICE 1. Nivel BÁSICO...

Διαβάστε περισσότερα

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo.

XEOMETRÍA NO ESPAZO. - Se dun vector se coñecen a orixe, o módulo, a dirección e o sentido, este está perfectamente determinado no espazo. XEOMETRÍA NO ESPAZO Vectores fixos Dos puntos do espazo, A e B, determinan o vector fixo AB, sendo o punto A a orixe e o punto B o extremo, é dicir, un vector no espazo é calquera segmento orientado que

Διαβάστε περισσότερα

S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA EXTRACCIÓN DO ADN EXTRACCIÓN DO ADN CUANTIFICACIÓN. 260 280 260/280 ng/µl

S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA EXTRACCIÓN DO ADN EXTRACCIÓN DO ADN CUANTIFICACIÓN. 260 280 260/280 ng/µl CUANTIFICACIÖN 26/VI/2013 S1301005 A REACCIÓN EN CADEA DA POLIMERASA (PCR) NA INDUSTRIA ALIMENTARIA - ESPECTROFOTÓMETRO: Cuantificación da concentración do ADN extraido. Medimos a absorbancia a dúas lonxitudes

Διαβάστε περισσότερα

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x

ln x, d) y = (3x 5 5x 2 + 7) 8 x EXERCICIOS AUTOAVALIABLES: CÁLCULO DIFERENCIAL. Deriva: a) y 7 6 + 5, b) y e, c) y e) y 7 ( 5 ), f) y ln, d) y ( 5 5 + 7) 8 n e ln, g) y, h) y n. Usando a derivada da función inversa, demostra que: a)

Διαβάστε περισσότερα

Follas de RISCOS ELÉCTRICOS NO SECTOR NAVAL (I) INTRODUCIÓN

Follas de RISCOS ELÉCTRICOS NO SECTOR NAVAL (I) INTRODUCIÓN Follas de www.issga.es N.º 18 MARZO 2010 RISCOS ELÉCTRICOS NO SECTOR NAVAL (I) Introdución. Factores que determinan a enerxía eléctrica. Percorrido da corrente. Efectos fisiolóxicos. Autoría: Tipos de

Διαβάστε περισσότερα

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a

Física P.A.U. ELECTROMAGNETISMO 1 ELECTROMAGNETISMO. F = m a Física P.A.U. ELECTOMAGNETISMO 1 ELECTOMAGNETISMO INTODUCIÓN MÉTODO 1. En xeral: Debúxanse as forzas que actúan sobre o sistema. Calcúlase a resultante polo principio de superposición. Aplícase a 2ª lei

Διαβάστε περισσότερα

DIDÁCTICA DE MATEMÁTICAS] [...]

DIDÁCTICA DE MATEMÁTICAS] [...] 2009-10 IES de Sar 2009-10 IES de Sar [PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DE MATEMÁTICAS] [...] 1 Programación didáctica de Matemáticas Táboa de contidos CONSIDERACIÓNS XERAIS SOBRE A PROGRAMACIÓN DIDÁCTICA DO DEPARTAMENTO...4

Διαβάστε περισσότερα