ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ. Αριθµός έγκρισης /

Transcript

1 ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗ Ανάπτυξη Πακέτων Κατάρτισης για την Υποστήριξη Γονέων και Εκπαιδευτικών Παιδιών µε Εγκεφαλική Παράλυση ( 3-18 ετών) Αριθµός έγκρισης /

2 Εισαγωγή Το έντυπο αυτό είναι ο Οδηγός Εκπαιδευτή που αναπτύχθηκε στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού έργου CP- PACK, ως αποτέλεσμα του συνδυασμού: (α) της ανάλυσης αναγκών των γονέων και των εκπαιδευτικών που έγινε στο πρώτο μέρος αυτού του έργου, (β) της εμπειρίας κάθε εταίρου και των συνεργατικών προσπαθειών τους, και (γ) των αποτελεσμάτων από την πιλοτική εφαρμογή των εκπαιδεύσεων που πραγματοποιήθηκε το δεύτερο έτος υλοποίησης του προγράμματος. Ο Οδηγός Εκπαιδευτή σχεδιάστηκε για να υποστηρίξει την εφαρμογή των επτά διαφορετικών ενοτήτων κατάρτισης για γονείς και δασκάλους παιδιών και νέων με εγκεφαλική παράλυση (Ε.Π.) ηλικίας 3-18 ετών. Παράλληλα, έχει σχεδιαστεί ένα Εγχειρίδιο Κατάρτισης που προορίζεται να χρησιμοποιηθεί από εκπαιδευτές και καταρτιζόμενους γονείς και εκπαιδευτικούς παιδιών με Ε.Π. Το έργο CP-PACK έχει ως στόχο να βελτιώσει τις τρέχουσες προσεγγίσεις για την υποστήριξη των γονέων και των δασκάλων σε σχέση με τα παιδιά και τους νέους με Ε.Π. Το πρώτο βήμα για την ανάπτυξη των ενοτήτων κατάρτισης του έργου CP-PACK ήταν μια έρευνα σχετικά με τις ανάγκες γονέων και δασκάλων παιδιών με Ε.Π.. Η έρευνα διεξήχθη στις χώρες των εταίρων του έργου (Τουρκία, Πορτογαλία, Ιταλία, Ελλάδα, Ρουμανία και Δανία 1 ), με χρήση ερωτηματολογίων και συνεντεύξεις στο πλαίσιο ομάδων εστίασης (focus groups). Τα αποτελέσματά της έρευνας αναλύονται στις Εθνικές Εκθέσεις Ανάλυσης Αναγκών καθώς και στη Γενική Έκθεση Ανάλυσης Αναγκών. Σε συνέχεια των αποτελεσμάτων που προέκυψαν, αναπτύχθηκαν επτά ενότητες κατάρτισης με πέντε ενότητες να απευθύνονται στους γονείς και τους δασκάλους των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση, μία μόνο στους γονείς και μία μόνο στους δασκάλους. Κάθε ενότητα κατάρτισης αναπτύχθηκε από έναν εταίρο, βάσει της ειδικής του εμπειρίας. Οι ενότητες είναι οι ακόλουθες: 1. Γνώσεις για την εγκεφαλική παράλυση (για γονείς και δασκάλους) 2. Νομικά και οικονομικά θέματα (για γονείς και δασκάλους) 3. Αποδοχή και ένταξη (για γονείς και δασκάλους) 4. Τεχνικές αποκατάστασης, εκπαίδευση και συστήματα υγειονομικής περίθαλψης (για γονείς και δασκάλους) 5. Υποστηρικτικές τεχνολογίες (για γονείς και δασκάλους) 6. Ποιότητα ζωής (μόνο για γονείς) 1 Δείτε τη Γενική Έκθεση Ανάλυσης Αναγκών, καθώς και τις έξι Εθνικές Εκθέσεις Ανάλυσης Αναγκών στο δικτυακό τόπο του έργου, Όλες οι εθνικές εκθέσεις προέκυψαν από τα αποτελέσματα των ερωτηματολογίων και των συνεντεύξεων ομάδων εστίασης (focus groups) με γονείς και δασκάλους παιδιών με εγκεφαλική παράλυση. Η Γενική Έκθεση συγκεντρώνει τα ανά χώρα αποτελέσματα και συνάγει συμπεράσματα που με τη σειρά τους οδήγησαν στα θέματα των επτά ενοτήτων κατάρτισης.

3 7. Εξατομικευμένο πρόγραμμα εκπαίδευσης (μόνο για δασκάλους) Η εφαρμογή ενός γενικότερου εκπαιδευτικού πακέτου μπορεί να περιλαμβάνει όλες τις εκπαιδευτικές ενότητες ή κάποιες από αυτές. Όλες οι ενότητες αυτές δοκιμάστηκαν πιλοτικά σε μία τριήμερη εκπαίδευση που φιλοξενήθηκε από την Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών, στην Αθήνα. Την πιλοτική εκπαίδευση παρακολούθησαν συμμετέχοντες από τις έξι χώρες του έργου και οι πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν χρησιμοποιήθηκαν για την αξιολόγηση της επάρκειας του περιεχομένου και της στρατηγικής του εκπαιδευτικού πακέτου για το ευρωπαϊκό κοινό. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται σε έκθεση για την πιλοτική εφαρμογή του εκπαιδευτικού πακέτου διαθέσιμη από τον δικτυακό τόπο του έργου

4 Το εταιρικό σχήμα του έργου CP-PACK Το έργο CP-PACK υλοποιήθηκε από ένα εταιρικό σχήμα επτά οργανισμών από έξι ευρωπαϊκές χώρες: Συντονιστής φορέας: Ankara Milli Eğitim Müdürlüğü (AMEM), Τουρκία Banu Duman (Συντονίστρια ) Rukiye Peker (Συντονίστρια ) Ayfer Yıldırım Erişkin Mehtap Coşgun Başar Seda Kıraç Çetin Toraman Μέλη : Hacettepe Universitesi Saglik Bilimleri Fakultesi (H.U.), Τουρκία Mintaze Kerem Unal (Συντονίστρια ) Akmer Mutlu Ozgun Kaya Kara Instituto Politécnico Do Porto, Escola Superior de Educação (ESE/IPP), Πορτογαλία Rui Teles (Συντονιστής) Miguel Augusto Santos (επιμελητής) Polo Europeo della Conoscenza IC Lorenzi (Europole), Ιταλία Stefano Cobello (Συντονιστής) Marina Macarelli Εταιρεία Προστασίας Σπαστικών, Ελλάδα Βασιλική Δέτση (Συντονίστρια ) Ελένη Ροδίτη Αικατερίνη Κούτλα Centre of Professional Training in Culture (CPPC), Ρουμανία Pirvu Ionica (Συντονιστής) Luminita Oprea Helene Elsass Center (HEC), Δανία Karina Riiskjær Raun (Συντονίστρια ) Mette Kliim-Due

5 Κείμενο αποποίησης ευθύνης Το έργο CP-PACK χρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Οι πληροφορίες που παρέχονται σε αυτό το έγγραφο είναι το αποτέλεσμα της συλλογικής εργασίας των εταίρων. Ο πρωταρχικός στόχος του εγγράφου είναι να αποτελέσει μια κατευθυντήρια γραμμή για κάθε δυνητικό χρήστη. Κατά συνέπεια, το έγγραφο δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι αποτελεί μια απόλυτα ολοκληρωμένη προσέγγιση του πεδίου της εγκεφαλικής παράλυσης. Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται είναι το αποτέλεσμα της εμπειρίας των εταίρων και βασίζεται, κυρίως, σε συγκεκριμένες εργασίες τους και εμπειρίες τους. Οι χρήστες συνιστάται να λάβουν υπόψη τους τις ανάγκες και τις κατά περίπτωση συνθήκες και να χρησιμοποιήσουν αυτό το έγγραφο ως μια πρόταση για μια σύνθετη προσέγγιση της εγκεφαλικής παράλυσης. Κανένα από τα στοιχεία που παρουσιάζονται στο έγγραφο δεν μπορεί να θεωρηθεί ως μια επίσημη σύσταση ή συμβουλή. Το σύνολο του περιεχομένου του εγγράφου μπορεί, και πρέπει, να προσαρμόζεται ανάλογα με την ιδιαίτερη κατάσταση σε μια δεδομένη χώρα ή περιβάλλον. Μερικές από τις απόψεις που εκφράζονται στο κείμενο είναι γενικές και μπορούν να εφαρμοστούν ως έχουν. Άλλες είναι πιο ειδικές και πρέπει να αντιμετωπιστούν ως πιθανές λύσεις. Οι εταίροι του έργου CP-PACK, μεμονωμένα ή στο σύνολό τους, δεν μπορούν να αναλάβουν την ευθύνη για οποιαδήποτε αρνητική συνέπεια, βλάβη, ή απώλεια, άμεση ή έμμεση, που μπορεί να προκύψει εφαρμόζοντας τις συμβουλές ή τις λύσεις που αναφέρονται στο παρόν κείμενο.

6 Προφίλ εκπαιδευτών και καθήκοντα Δεδομένου ότι το κοινό θέμα των ενοτήτων κατάρτισης είναι η εγκεφαλική παράλυση, ο εκπαιδευτής πρέπει να έχει εμπειρία στη συνεργασία με την ομάδα-στόχο του προγράμματος (γονείς και δάσκαλοι παιδιών με εγκεφαλική παράλυση). Αυτή η εμπειρία μπορεί να αφορά εκπαιδευτικά, ιατρικά, θεραπευτικά, συναισθηματικά, ψυχολογικά ή νομικά θέματα. Ο εκπαιδευτής πρέπει να διαθέτει γνώσεις και να είναι σε θέση να αναγνωρίζει τις ιδιαίτερες ανάγκες και τις ειδικές συνθήκες στις οποίες εμπλέκονται οι γονείς και οι δάσκαλοι σε σχέση με τα παιδιά με εγκεφαλική παράλυση και να μπορεί να προσαρμόζει τις μεθοδολογίες κατάρτισης αντίστοιχα, εμπνέοντας τους καταρτιζόμενους να συζητήσουν και να μοιραστούν τις πρακτικές τους εμπειρίες και να εφαρμόσουν τις γνώσεις που θα αποκτήσουν στην καθημερινή τους πρακτική. Για παράδειγμα, το εκπαιδευτικό επίπεδο των γονέων μπορεί να ποικίλλει, ενώ οι δάσκαλοι έχουν ένα κοινό εκπαιδευτικό επίπεδο. Έτσι, όταν ο εκπαιδευτής απευθύνεται στους γονείς, θα πρέπει να είναι κατανοητός και να αποφεύγει τη χρήση δύσκολης επιστημονικής ορολογίας. Από την άλλη πλευρά, κατά το χρόνο κατάρτισης δασκάλων απαιτείται μια πιο επιστημονική προσέγγιση. Αλλά και στις δύο περιπτώσεις, ο εκπαιδευτής θα πρέπει να κάνει γονείς και δασκάλους να αισθάνονται άνετα, να θέτουν ερωτήσεις και να εκφράζουν τις απόψεις τους. Ένα κοινό θέμα μεταξύ των γονέων και των δασκάλων είναι ότι και οι δύο αποκτούν γνώσεις μέσα από την καθημερινή πρακτική τους εμπειρία. Όμως, οι γονείς των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση αντιδρούν περισσότερο συναισθηματικά σε αυτή την πρακτική εμπειρία, δεδομένου ότι πρέπει να συνειδητοποιήσουν την αναπηρία του παιδιού τους ως γεγονός, και να διαχειριστούν το θέμα αυτό σε προσωπικό, οικογενειακό και κοινωνικό επίπεδο. Από την άλλη πλευρά, οι δάσκαλοι πρέπει να αντιδρούν πιο επαγγελματικά, συνειδητοποιώντας ότι η εκπαιδευτική ανάπτυξη των παιδιών με εγκεφαλική παράλυση εξαρτάται από πολλές πλευρές (προσωπικότητα, φυσική κατάσταση, εξατομικευμένες ανάγκες, εκπαίδευση, θεραπείες, υποστηρικτική τεχνολογία, κ.λπ.). Δομή του Οδηγού Εκπαιδευτή Ο Οδηγός Εκπαιδευτή προτίθεται να παρέχει πληροφορίες στους εκπαιδευτές για το πώς να οργανώσουν και να υλοποιήσουν ένα πρόγραμμα κατάρτισης. Στην αρχή της κάθε ενότητας κατάρτισης, ο Οδηγός Εκπαιδευτή δίνει μια γενική επισκόπηση (πίνακας περιεχομένων), με προσδιορισμό του αντικειμένου, της ομάδας-στόχου, του γενικού στόχου και των μαθησιακών αποτελεσμάτων, του περιεχομένου και του χρόνου που απαιτείται,

7 της μεθοδολογίας, του τρόπου αξιολόγησης, του υποστηρικτικού υλικού και του εκπαιδευτικού περιβάλλοντος και, τέλος, των προσόντων του εκπαιδευτή (ή των εκπαιδευτών) και το πώς θα πρέπει αυτά να συνδυάζονται. Θα πρέπει να τονιστεί ότι, όλα τα παραπάνω είναι αυτά που θεωρήθηκαν ως πλέον κατάλληλα από τους συγγραφείς των εκπαιδευτικών ενοτήτων, μπορεί όμως και πρέπει να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα του κάθε εκπαιδευτή. Ακολούθως, ο Οδηγός Εκπαιδευτή παρέχει πιο συγκεκριμένες και λεπτομερείς πληροφορίες σε κάθε θέμα / κεφάλαιο της ενότητας κατάρτισης και περιλαμβάνει: 1. Τη διάρκεια της διδασκαλίας κάθε θέματος της ενότητας κατάρτισης, συμπεριλαμβανομένης της αξιολόγησης. Το στοιχείο αυτό θα πρέπει να θεωρηθεί ως πρόταση και πρέπει να προσαρμόζεται σύμφωνα με την πραγματικότητα του κάθε εκπαιδευτή. 2. Τα ειδικά μαθησιακά αποτελέσματα κάθε θέματος της ενότητας κατάρτισης, καθώς και τη συγκεκριμένη μεθοδολογία για την επίτευξή τους. Και πάλι, αυτές οι διαδικασίες είναι εκείνες που θεωρούνται ως πλέον κατάλληλες από τους συγγραφείς των εκπαιδευτικών ενοτήτων, αλλά κάθε εκπαιδευτής μπορεί και πρέπει να τις προσαρμόσει στην δική του πραγματικότητα. 3. Το υποστηρικτικό υλικό που πρέπει να υπάρχει και να χρησιμοποιείται στην κατάρτιση, για βέλτιστο αποτέλεσμα. 4. Αξιολόγηση του κεφαλαίου 5. Μια λίστα προτεινόμενης βιβλιογραφίας, συμπεριλαμβανομένων και διευθύνσεων ιστοσελίδων και κάθε άλλης πληροφορίας που θα συμπληρώσει τις πληροφορίες που περιλαμβάνονται στο Εγχειρίδιο Κατάρτισης. Με την ευχή ότι αυτό το έργο θα συμβάλει, έστω και περιορισμένα, σε μια καλύτερη ζωή για τα παιδιά και τους νέους με εγκεφαλική παράλυση. Για περισσότερες πληροφορίες για το έργο CP-PACK, παρακαλούμε επισκεφτείτε την ιστοσελίδα του έργου : Η ομάδα έργου CP-PACK