Πολιτιστική οικονομία και το κέντρο της Αθήνας: Νίκος Σουλιώτης 3/12/2012

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Πολιτιστική οικονομία και το κέντρο της Αθήνας: 1980-2009. Νίκος Σουλιώτης 3/12/2012"

Αἴαξ Μπλέτσας
10 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Πολιτιστική οικονομία και το κέντρο της Αθήνας: Νίκος Σουλιώτης 3/12/2012

2 1. Ερώτημα και συζήτηση Ποια η σχέση της πολιτιστικής οικονομίας (παραγωγή προϊόντων με έντονο συμβολικό περιεχόμενο) με τον αστικό χώρο και, ειδικά με το κέντρο; Η μεγέθυνση της αστικής πολιτιστικής οικονομίας ως κοινή εμπειρία των πόλεων του ανεπτυγμένου κόσμου τα τελευταία 30 χρόνια

και, ειδικά με το κέντρο; Η μεγέθυνση της αστικής πολιτιστικής

3 1. Ερώτημα και συζήτηση Πολιτιστικές δραστηριότητες και αστική/περιφερειακή ανάπτυξη: δημιουργική πόλη, δημιουργική τάξη Προσπάθειες εξέτασης της αστικής πολιτιστικής οικονομίας με ευρύτερες δομές και διαδικασίες (έμφαση σε παραγωγή, συσσώρευση, τάξη). Συσχέτιση με: μετασχηματισμούς της παραγωγής στον μεταβιομηχανικό καπιταλισμό (ευέλικτη εξειδίκευση) διαδικασίες συσσώρευσης αλλαγή προτύπων αστικής πολιτικής (επιχειρηματική πόλη) αναπαραγωγή της μεσαίας τάξης (fantasy city, συμβολική οικονομία, μπουρντεϊκές προσεγγίσεις) Μετασχηματισμός των συμβολικών συστημάτων: μεγέθυνση, διαφοροποίηση, εμπορευματοποίηση, αναστοχασμός (αμφισημία, αυτοαναφορικότητα ) Αναλυτικά εργαλεία: embeddedness, context-dependency, κοινωνιολογία των δρώντων

Συσχέτιση με: μετασχηματισμούς της παραγωγής στον μεταβιομηχανικό καπιταλισμό (ευέλικτη εξειδίκευση) διαδικασίες συσσώρευσης αλλαγή προτύπων αστικής πολιτικής (επιχειρηματική πόλη)

4 1. Ερώτημα και συζήτηση Το κέντρο ως «πόρος» στις δραστηριότητες παραγωγής και κατανάλωσης συμβολικών αγαθών και υπηρεσιών Το κέντρο ως αντικείμενο πολιτικών «αναβάθμισης» με εργαλείο τις πολιτιστικές δραστηριότητες

αγαθών και υπηρεσιών Το κέντρο ως αντικείμενο

5 2. Παραγωγή Όπου η αναδιάρθωση των οικονομιών των πόλεων οδήγησε στην ανάπτυξη των δυναμικών κλάδων της «νέας οικονομίας» (νέες τεχνολογίες, νέο-βιοτεχνία, χρηματοπιστωτικά) εμφανίστηκαν ισχυρές συνέργειες με την συμβολική παραγωγή Σε άλλες περιπτώσεις, όπως στην Αθήνα, η πολιτιστική οικονομία χαρακτηρίστηκε εντονότερα από καταναλωτικό προσανατολισμό Βασικά στοιχεία: θέση στον διεθνή καταμερισμό εργασίας (ειδικά: δυναμική της οικονομίας της χώρας μετά την ένταξή της στην ΕΟΚ-ΕΕ) πολιτικές (ειδικά: οι δημόσιες δαπάνες/επενδύσεις βασισμένες στον δανεισμό και κοινοτικά χρήματα) στήριξαν μεσοαστικά εισοδήματα και εταιρικά κέρδη)

εντονότερα από καταναλωτικό προσανατολισμό Βασικά στοιχεία: θέση στον διεθνή καταμερισμό εργασίας (ειδικά: δυναμική της οικονομίας της χώρας μετά την ένταξή

6 2. Παραγωγή Πίνακας : Απογραφές Πληθυσμού Απασχολούμενοι (Πραγματικός πληθυσμός) ΣΤΑΚΟΔ Π.Π. ΑΘΗΝΩΝ 1991 Π.Π. ΑΘΗΝΩΝ 2001 Μεταβολή 17 Παραγωγή κλωστοϋφαντουργικών υλών ,24% Κατασκευή ειδών ενδύσεως, κατεργασία και βαφή γουναρικών ,57% Κατεργασία και δέψη δέρματος, κατασκευή ειδών ταξιδίου (αποσκευών), ,80% Παραγωγή σαπουνιών και απορυπαντικών, προιόντων καθαρισμού και στίλβωσης, αρωμάτων ,63% 362 Κατασκευή κοσμημάτων και συναφών ειδών ,83% 55 Ξενοδοχεία και εστιατόρια ,16% 553 Εστιατόρια ,92% 554 Μπαρ ,60% Καντίνες και επιχειρήσεις παρασκευής έτοιμων φαγητών ,13% Δραστηριότητες αρχιτεκτόνων και μηχανικών και άλλες δραστηριότητες ,43% 744 Διαφήμιση ,83% Ψυχαγωγικές, πολιτιστικές και αθλητικές δραστηριότητες ,40% Κινηματογραφικές και βιντεοσκοπικές δραστηριότητες ,11% 922 Ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές δραστηριότητες ,89% 923 Άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες ,69% 925 Δραστηριότητες βιβλιοθηκών, αρχειοθηκών, μουσείων και λοιπές πολιτιστικές δραστηριότητες ,21%

32651 22994-29,57% Κατεργασία και δέψη δέρματος, κατασκευή ειδών ταξιδίου (αποσκευών), 9436 5680-39,80% Παραγωγή σαπουνιών και απορυπαντικών, προιόντων καθαρισμού και στίλβωσης, αρωμάτων 2090 2375

7 2. Παραγωγή Επιχειρηματίες της διασκέδασης Επιχειρηματικοί όμιλοι Εργαζόμενοι στη διασκέδαση Προέλευση -Ποικίλη (καλλιτεχνικά επαγγέλματα, δημοσιογραφία, αλλά πρόσφατα και ελεύθερα επαγγέλματα, εμπόριο ) -Εμπειρική κατάρτιση Αλυσίδες και Όμιλοι -Επάγγελμα-«πέρασμα», μειονότητα «επαγγελματιών» σε εστιατόρια πολυτελείας -Μεγάλο ποσοστό νέων Πόροι/ στρατηγικές -Ενσωμάτωση προσωπικών δεξιοτήτων για την κατασκευή της υπηρεσίας -Σύνδεση της δραστηριότητας με κύκλο ζωής -Άμεση διάδραση με καταναλωτές -Αναζήτηση ευκαιριών μέσα από την αλληλοπαρατήρηση και την παρατήρηση των ισχυρών δρώντων -Επηρεασμός της ζήτησης μέσω της διαφήμισης -Δικαιόχρηση -Μαζική απεύθυνση -Επιστρατεύουν προσωπικές δεξιότητες (με έμφαση σε έμφυλα στοιχεία) -Η σύζευξη διασκέδασης/δουλειάς ως κίνητρο -Στις μεγάλες επιχειρήσεις, η τυποποίηση της υπηρεσίας αφαιρεί την ευχαρίστηση, προοπτικές «καριέρας» -Μετασχηματισμός του καταμερισμού εργασίας με την ένταξη μεταναστών Χρήση του χώρου -Η ταυτότητα του χώρου ως συνιστώσα της συμβολικής υπηρεσίας -Εξασφάλιση ορατότητας μέσα από τη χωρική συγκέντρωση -Το χωρικό πλαίσιο ως γνωσιακό πλαίσιο - Αυτοεκπληρούμενη προφητεία -Επενδύουν στους άξονες του κέντρου και στην περιφέρεια της πόλης, εκμεταλλευόμενοι τις ευκαιρίες της νέας πολιτικής οικονομίας της πόλης -Η εργασία ως επιτέλεση, η γειτονιά ως σκηνή

για την κατασκευή της υπηρεσίας -Σύνδεση της δραστηριότητας με κύκλο ζωής -Άμεση διάδραση με καταναλωτές -Αναζήτηση ευκαιριών μέσα από την αλληλοπαρατήρηση και την παρατήρηση των ισχυρών δρώντων

8 αριθμός καταστημάτων 2. Παραγωγή Εστιατόρια Μπαρ-κλαμπ Καφέ Κινηματογράφοι Χώροι με ζωντανή μουσική Γκαλερί Θέατρα Σύνολο έτη

9 2. Παραγωγή Ιδρυτές μη-κερδοσκοπικών ιδρυμάτων Θεατρικοί επιχειρηματίες Γκαλερίστες Προέλευση Από δυναμικούς κλάδους της ελληνικής οικονομίας (κατασκευές, τράπεζες, ΜΜΕ) -Συνήθως ταύτιση επιχειρηματία/καλλιτέχνη -Συσσώρευση νέων ηθοποιών στην αγορά εργασίας -Επαγγέλματα που σχετίζονται με την τέχνη, καλλιτέχνες. Σπανιότερα από άλλους χώρους (εκδότες, δημοσιογραφία, ναυτιλία ) -Η ανανέωση των γκαλεριστών συνδέεται με την ανανέωση των καλλιτεχνικών ρευμάτων και «γενεών» Πόροι/ στρατηγικές -Εμπειρική κατάρτιση και επιστράτευση προσωπικών δεξιοτήτων -Εξιδανικευμένη δραστηριότητα -Ατομικός/ οικογενειοκεντρικός χαρακτήρας της δράσης -Τα ΜΚΙ μέρος των ευρύτερων στρατηγικών συσσώρευσης συμβολικού κεφαλαίου από τις ανανεωμένες οικονομικές ελίτ -Η «ευεργεσία» -Από τον θίασο στην εξατομικευμένη καριέρα -Η μετάβαση στη σκηνοθεσία ως πορεία στην καταξίωση -Από τα μαζικά μέσα στο θέατρο και αντιστρόφως -Επιστράτευση προσωπικών δεξιοτήτων και άμεση διάδραση με το (περιορισμένο) αγοραστικό κοινό -Αναζήτηση ευκαιριών μέσα από την αλληλοπαρατήρηση Χρήση του χώρου Η χωροθέτηση ως στρατηγική οπτικοποίησης του συμβολικού κεφαλαίου στον αστικό χώρο -ο «περιθωριακός» χώρος ως μέσο αμφισβήτησης των πολιτισμικών ιεραρχιών και ως μέσο διάχυσης της πληροφορίας -η συμβολική του αστικού χώρου ως μέρος της σκηνογραφίας -ο «περιθωριακός» χώρος ως μέσο αμφισβήτησης των πολιτισμικών ιεραρχιών και ως μέσο διάχυσης της πληροφορίας -η συμβολική του αστικού χώρου ως μέρος της σκηνογραφίας

Σπανιότερα από άλλους χώρους (εκδότες, δημοσιογραφία, ναυτιλία ) -Η ανανέωση των γκαλεριστών συνδέεται με την ανανέωση των καλλιτεχνικών ρευμάτων και «γενεών» Πόροι/ στρατηγικές -Εμπειρική κατάρτιση

10 3. Ζήτηση Μετασχηματισμός της κοινωνικής δομής: μεγέθυνση ανώτερων κοινωνικο-επαγγελματικών κατηγοριών (από 12% περίπου του ενεργού πληθυσμού το 1971 στο 33% το 2001, Μαλούτας) υποχώρηση των χαμηλότερων κατηγοριών (από 45% σε 30% αντιστοίχως) και απομάκρυνση από τη χειρωνακτική εργασία διεύρυνση της πρόσβασης στην τριτοβάθμια εκπαίδευση νέες γενιές «Αθηναίων» Επιπτώσεις στα σχήματα πρόσληψης και αξιολόγησης (γούστα) των πολιτισμικών αγαθών: Αίσθηση «πολυτέλειας» Νέο-λαϊκοί ή νέο-παραδοσιακοί τρόποι διασκέδασης Σχετική υποχώρηση των ταυτοτήτων που σχετίζονται με το κράτος και την πολιτική (έθνος, κόμματα) και την μη-αστική κοινότητα. Ενδιαφέρον για «αστικές ταυτότητες»

εκπαίδευση νέες γενιές «Αθηναίων» Επιπτώσεις στα σχήματα πρόσληψης και αξιολόγησης (γούστα) των πολιτισμικών αγαθών: Αίσθηση «πολυτέλειας» Νέο-λαϊκοί ή νέο-παραδοσιακοί

11 4. Αστικές πολιτικές Πολιτιστική πολιτική επικεντρωμένη στην κληρονομιά Τουρισμός και κέντρο: μια σχέση που έχει τις ρίζες τις στη δεκαετία του 60 Η κρατική συμβολή στην κατασκευή της ταυτότητας του κέντρου: θέσπιση του «ιστορικού κέντρου» 1979 «ανάπλαση» του ιστορικού κέντρου και διεθνές mainstream: Πλάκα ρύθμιση των χρήσεων γης: θύλακας για μικρές επιχειρήσεις, αμφίσημη σχέση εγκατάσταση πολιτιστικών υποδομών και υποδομών μεταφορών, ερέθισμα σε μια laissez-faire πολιτική Ένταξη της «ανάπλασης» του ιστορικού κέντρου σε μια στρατηγική «διεθνοποίησης» της Αθήνας

διεθνές mainstream: Πλάκα ρύθμιση των χρήσεων γης: θύλακας για μικρές επιχειρήσεις, αμφίσημη σχέση εγκατάσταση πολιτιστικών υποδομών και

12 4. Αντί συμπερασμάτων: πολιτιστική οικονομία, κρίση δημοσίου χρέους και κέντρο της πόλης Το κέντρο (ειδικά το ιστορικό κέντρο) ως πλαίσιο οργάνωσης των δραστηριοτήτων της πολιτιστικής οικονομίας (ορατότητες, αλληλοπαρατήρηση) και ως συμβολικός πόρος (για την κατασκευή ταυτοτήτων) Η μερική «αναζωογόνηση» (επανεπένδυση, επανένταξη στις ροές της πόλης) του ιστορικού κέντρου Αλλαγή μιας βασικής συνθήκης: αποσύνθεση της τοπικής ζήτησης Περισσότερο εντατική και εκτατική εκμετάλλευση των πολιτιστικών πόρων και ελεύθερων χώρων της πόλης ή ανασυγκρότηση της οικονομίας της πόλης;

Η μερική «αναζωογόνηση» (επανεπένδυση, επανένταξη στις ροές της πόλης) του ιστορικού κέντρου Αλλαγή μιας βασικής συνθήκης: αποσύνθεση της

Σχετικά έγγραφα

Πίνακας 1Α (Επιλέξιμες κατά ISO 9001:2000)

Πίνακας 1Α (Επιλέξιμες κατά ISO 9001:2000) 13 Εξόρυξη μεταλλούχων μεταλλευμάτων 14 Άλλες εξορυκτικές και λατομικές δραστηριότητες Από την 158.6 Παραγωγή υποκατάστατων καφέ. Παραγωγή συμπυκνωμάτων και 17