Γιάννης Καραμπάτσος. Μηχανικός Περιβάλλοντος, MSc - DS Consulting

Transcript

1 Γιάννης Καραμπάτσος Μηχανικός Περιβάλλοντος, MSc - DS Consulting

2 Κλιματική αλλαγή και το φαινόμενο του θερμοκηπίου Η ηλιακή ορατή ακτινοβολία, η οποία έχει μικρό μήκος κύματος, φτάνει στην επιφάνεια της γης και αντανακλάται προς το διάστημα με την μορφή υπέρυθρης ακτινοβολίας, η οποία έχει μεγάλο μήκος κύματος. Με αυτόν τον τρόπο, η θερμοκρασία της γης κρατιέται σε σταθερά επίπεδα. Όταν όμως υπάρχουν στην ατμόσφαιρα αυξημένες συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα, ο οποίος έχει την ιδιότητα να απορροφά ακτινοβολίες με μεγάλα μήκη κύματος (υπέρυθρη ακτινοβολία), η ακτινοβολία που αντανακλάται από την γη προς το διάστημα, παγιδεύεται από αυτόν, με αποτέλεσμα να μην ψύχεται σωστά ο πλανήτης και να αυξάνεται σταδιακά η θερμοκρασία του. Το φαινόμενο αυτό, ονομάζεται φαινόμενο του θερμοκηπίου, και φαίνεται στο παρακάτω σχήμα.

3 Κλιματική αλλαγή και το φαινόμενο του θερμοκηπίου Τα αέρια που πραγματεύεται το Πρωτόκολλο του Κιότο είναι έξι: διοξείδιο του άνθρακα CO 2 (που αποτελεί το σημαντικότερο αέριο), μεθάνιο CH 4, υποξείδιο του αζώτου N 2 O, υδροφθοράνθρακες HFC, πλήρως φθοριωμένοι υδρογονάνθρακες ή υπερφθοράνθρακες PFC και εξαφθοριούχο θείο SF 6. Το φαινόμενο του θερμοκηπίου έχει επιπτώσεις στη ο ύψος της στάθμης της θάλασσας, και γενικότερα στο κλίμα, με επιπτώσεις στην οικονομική δραστηριότητα.

4 Πράσινη Επιχειρηματικότητα και Ενεργειακή Αποδοτικότητα Πράσινη επιχειρηματικότητα: η ανάπτυξη επιχειρηματικών δράσεων η οποίες συνδέονται με την άμβλυνση των περιβαλλοντικών επιβαρύνσεων αλλά και την κερδοφορία της επιχείρησης - Περιβαλλοντικά αγαθά Οικονομικά αγαθά Πεδίο επιχειρηματικής δράσης - Το περιβάλλον παύει να είναι για την οικονομία μία ανεξάντλητη πηγή πρώτων υλών - Πράσινη επιχειρηματικότητα: πολλαπλές ευκαιρίες (μείωση παραγωγικού κόστους, θετική αξία προϊόντος, αύξηση της αποδοτικότητας κλπ).

5 Πράσινη Επιχειρηματικότητα και Ενεργειακή Αποδοτικότητα Μέσω της Πράσινης Επιχειρηματικότητας, η επιχείρηση μπορεί να αποκτήσει ορισμένα οφέλη, αλλά υπάρχουν και ορισμένες απαιτήσεις. Ιδεατά, θα πρέπει σταδιακά να φτάσει η επιχείρηση να καλύπτει τις παρακάτω απαιτήσεις: τήρηση της ελληνικής και ευρωπαϊκής περιβαλλοντικής νομοθεσίας. ρυθμίσεις και κανονισμοί της Ευρωπαϊκής Ένωσης Τήρηση απαιτήσεων (EMAS) ή και του ISO όπου εφαρμόζονται συνεχής προσπάθεια εξοικονόμησης πρώτων υλών και ενέργειας συνεχής προσπάθεια μείωσης των ρυπαντών του αέρα, του νερού και του εδάφους μέσω δραστηριοτήτων πρόληψη της ρύπανσης

6 Κατευθυντήριες γραμμές για την προστασία του Κλίματος και την Ενεργειακή Αποδοτικότητα Πρωτόκολλο του Κιότο: μείωση των εκπομπών του CO2 στα ανεπτυγμένα κράτη (-5% το 2012 σε σχέση με το 1990) Στόχος της ΕΕ για περαιτέρω μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 20% έως το 2020 Ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας λόγω της μακροπρόθεσμης αύξησης της τιμής των πηγών ενέργειας (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, ηλεκτρική ενέργεια) European standard EN Ενεργειακή Αποδοτικότητα Κτιρίων Πιστοποιητικό ενεργειακής απόδοσης Κτιρίων για οικίες και δημόσια κτίρια (Classification A D)

7 Ενεργειακή αποδοτικότητα και γιατί ενδιαφέρει τις επιχειρήσεις; 1. Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας = μείωση του κόστους άμεσα Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας kwh/μήνα με τιμή kwh 0.21 Μείωση της κατανάλωσης κατά 20% κέρδος 420 το μήνα 2. Μείωση της κατανάλωσης ενέργειας = αύξηση της μείωσης του κόστους σε μελλοντικό χρόνο Το κόστος της ενεργειακής κατανάλωσης είναι διαρκώς αυξανόμενο. Τα οφέλη από την επένδυση στην ενεργειακή αποδοτικότητα σήμερα θα πολλαπλασιάζονται μελλοντικά.

8 Ενεργειακή αποδοτικότητα και γιατί ενδιαφέρει τις επιχειρήσεις; 3. Φήμη της επιχείρησης - Green marketing Οικονομικά οφέλη από την βελτίωση της εικόνας του προϊόντος Περιβαλλοντική σήμανση 4. Περιβαλλοντική συνεισφορά: μείωση των εκπομπών ρύπων ενεργειακού αποτυπώματος Η προστασία του περιβάλλοντος δεν είναι απλά μία επωφελής εταιρική ενέργεια για την κοινωνία αλλά ένας όρος για την επιβίωση της ίδιας της επιχείρησης μέσα σε ένα οικονομικά βιώσιμο περιβάλλον

9 Ενεργειακή αποδοτικότητα Γενικές Εφαρμογές Ενεργειακή αποδοτικότητα Ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της ιδιαιτερότητας του κάθε οργανισμού

10 Ενεργειακή αποδοτικότητα Γενικές Εφαρμογές Φωτισμός Αλλαγή λαμπτήρων υψηλής κατανάλωσης με λαμπτήρες led (40-60% μείωση κατανάλωσης) Ανιχνευτές κίνησης για έλεγχο φωτισμού σε χώρους που δεν χρησιμοποιούνται διαρκώς Εκμετάλλευση του διαθέσιμου φυσικού φωτός όπου είναι εφικτό Χρήση ανακλαστήρων φωτισμού Χρήση ανοιχτών αποχρώσεων στις μεγάλες επιφάνειες για εκμετάλλευση του φωτός Μείωση φωτισμού σε χώρους όπου αυτός δεν είναι απαραίτητος (διάδρομοι κλπ) Συχνός καθαρισμός φωτιστικών σωμάτων Χρονοδιακόπτες λειτουργίας φωτιστικών σωμάτων υψηλής κατανάλωσης (εξωτερικός φωτισμός κλπ)

11 Ενεργειακή αποδοτικότητα Γενικές Εφαρμογές Θέρμανση/Ψύξη Αλλαγή κλιματιστικών με νέας γενιάς καλύτερης ενεργειακής κλάσης (inverter) Χρήση πιο καθαρών μορφών ενέργειας όπου είναι εφικτό (φυσικό αέριο αντί για πετρέλαιο κλπ) Μόνωση κτιρίου (μονώσεις οροφής, κουφώματα κλπ) Θερμοστάτες για συνολικό έλεγχο της θερμοκρασίας του χώρου Κεντρικός έλεγχος θερμοκρασίας κτιρίου Έλεγχος ανεμπόδιστη ροή αέρα συστημάτων ψύξης/θέρμανσης Χρήση ανεμιστήρων οροφής όπου είναι εφικτό Αξιοποίηση του φυσικού φωτισμού/χρήση σκίαστρων Χρήση φιλμ ανάκλασης ή φιλμ σκίασης για έλεγχο του φωτός Τακτική συντήρηση των συστημάτων ψύξης και θέρμανσης

12 Ενεργειακή αποδοτικότητα Γενικές Εφαρμογές Εξοπλισμός γραφείου Εφαρμογή πολιτικών μείωσης της κατανάλωσης χαρτιού (χρήση , λελογισμένη χρήση εκτυπωτών/φωτοαντιγραφικών κλπ) Επιλογή προμηθευτών με κριτήριο τα «πράσινα προϊόντα» (ανακυκλωμένο χαρτί κλπ) Χρήση laptop όπου είναι εφικτό (εξοικονόμηση ενέργειας έως και 90% σε σχέση με desktop) Ρυθμίσεις εξοικονόμησης ενέργειας σε όλες τις ηλεκτρονικές συσκευές Απενεργοποίηση όλων των συσκευών που δεν χρειάζεται να παραμείνουν σε λειτουργία κατά τις μη εργάσιμες ώρες και ημέρες

13 Ενεργειακή αποδοτικότητα Γενικές Εφαρμογές Green Building Μονώσεις Υαλοπίνακες υψηλής απόδοσης Αεροστεγανότητα Χρήση Ανανεώσιμων πηγών ενέργειας όπου είναι εφικτό Σκίαστρα με αισθητήρες Χρήση περιμετρικών φυτεύσεων Φυτεύσεις οροφής Χρονοδιακόπτες και αισθητήρες λειτουργίας φωτισμού και κλιματισμού

14 Ενεργειακή αποδοτικότητα Γενικές Εφαρμογές Εκπαίδευση προσωπικού Ενημέρωση εκπαίδευση σεμινάρια Αποδοτικός σχεδιασμός μετακινήσεων προσωπικού όπου είναι εφικτό

15 Ενεργειακή αποδοτικότητα σε επιχειρήσεις Πρότυπα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Στο επίπεδο μίας οργανωμένης επιχείρησης: ανάγκη ολοκληρωμένης διαχείρισης και εξειδικευμένων παρεμβάσεων για την μείωση των ενεργειακών καταναλώσεων Συστήματα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης: σύνολα ενεργειών, στόχων και διαδικασιών για τον συνολικό έλεγχο της περιβαλλοντικής δραστηριότητας Πρότυπα οδηγοί για την εφαρμογή συστημάτων διαχείρισης: EMAS και ISO 14001

16 Ενεργειακή αποδοτικότητα σε επιχειρήσεις Πρότυπα Περιβαλλοντικής Διαχείρισης Περιβαλλοντική Πολιτική Σχεδιασμός Εφαρμογή και Λειτουργία Περιβαλλοντικά θέματα, νομικές απαιτήσεις, στόχοι, πρόγραμμα, διαδικασίες κλπ Δομή, υπευθυνότητες, τεκμηρίωση, εκπαίδευση προσωπικού, έλεγχος διαδικασιών, έλεγχος εγγράφων κλπ Έλεγχος/διορθωτικές ενέργειες Επιθεώρηση Ανασκόπηση διοίκησης

17 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint Το Ανθρακικό Αποτύπωμα (Carbon Footprint) ενός Προϊόντος/Υπηρεσίας είναι το συνολικό διοξείδιο του άνθρακα (CO2) και τα υπόλοιπα αέρια του θερμοκηπίου τα οποία εκπέμπονται κατά τη διάρκεια ζωής (κύκλο ζωής) του προϊόντος/υπηρεσίας, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής του, της χρήσης του και της τελικής απόρριψής του. Η διαδικασία υπολογισμού του Ανθρακικού Αποτυπώματος γίνεται με βάση το Πρότυπο PAS 2050

18 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint Γιατί το ανθρακικό αποτύπωμα είναι ένα χρήσιμο εργαλείο Εργαλείο ανάλυσης και ελέγχου στο σύνολο των διαδικασιών της παραγωγής ή παροχής υπηρεσιών μίας επιχείρησης Γνώση σε βάθος της ενεργειακής αποδοτικότητας σε κάθε στάδιο της αλυσίδας παραγωγής Αξιολόγηση και έλεγχος όλων των προμηθευτών συνεργατών Ανάπτυξη μεθοδολογίας μείωσης αερίων του θερμοκηπίου εστιασμένες κατάλληλα Αναγνώριση όλων των δυνατοτήτων εξοικονόμησης οικονομικών πόρων (κατανάλωση ενέργειας) Ενίσχυση της φήμης προϊόντος/υπηρεσίας/επιχείρησης Τήρηση της νομοθεσίας αποφυγή προστίμων Αξιόπιστες πληροφορίες ώστε να εξυπηρετείται ο σχεδιασμός και να λαμβάνονται οι επενδυτικές αποφάσεις με μεγαλύτερη ασφάλεια και καλύτερο αποτέλεσμα.

19 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint Βήματα της διαδικασίας υπολογισμού με βάση το πρότυπο PAS 2050 ΒΗΜΑ 1: Ορισμός του συστήματος Στοχοθεσία Ποιο είναι το προϊόν/υπηρεσία; Ποια είναι τα όρια του συστήματος; Ανάπτυξη χάρτη διεργασιών (ποια είναι η αλυσίδα παραγωγής;) Αξιολόγηση των σημαντικών σταδίων Καταγραφή προμηθευτών συνεργατών εμπλεκομένων Καταγραφή πηγών ενημέρωσης και συγκέντρωσης στοιχείων

20 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint

21 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint Βήματα της διαδικασίας υπολογισμού με βάση το πρότυπο PAS 2050 ΒΗΜΑ 2: Συλλογή στοιχείων Πλάνο συλλογής στοιχείων - Επικοινωνία με προμηθευτές και συγκέντρωση πρωτογενών στοιχείων Εύρεση δευτερογενών στοιχείων (βάσεις δεδομένων βιβλιογραφία) Καταγραφή προμηθευτών συνεργατών εμπλεκομένων Καταγραφή πηγών ενημέρωσης και συγκέντρωσης στοιχείων

22 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint Βήματα της διαδικασίας υπολογισμού με βάση το πρότυπο PAS 2050 ΒΗΜΑ 3: Υπολογισμός Ανθρακικού Αποτυπώματος Για τον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος χρησιμοποιούνται εξειδικευμένα εργαλεία τα οποία ανταποκρίνονται στο πρότυπο PAS 2050 και διαθέτουν τεράστιες βάσεις δεομένων δευτερογενών στοιχείων (πχ Footprint Expert της Carbon Trust)

23 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint Βήματα της διαδικασίας υπολογισμού με βάση το πρότυπο PAS 2050 ΒΗΜΑ 4: Πιστοποίηση - Αξιολόγηση στοιχείων δράσεις Σήμα Εταιρική Φήμη Εντοπισμός των σημείων με τις μεγαλύτερες ενεργειακές καταναλώσεις Σχέδιο δράσης για την μείωση καταναλώσεων και κόστους

24 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint Case Study: Η περίπτωση μιας μικρής βιομηχανίας τροφίμων Ταυτότητα Έργου Εταιρία: Walkers Κλάδος: Τρόφιμα Προϊόν: Πακέτο πατατάκια Φορέας πιστοποίησης: Carbon Trust Χρονολογία πιστοποίησης: 2006

25 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint Case Study: Η περίπτωση μιας μικρής βιομηχανίας τροφίμων Μέσω της διαδικασίας υπολογισμού του Ανθρακικού αποτελέσματος για το τελικό προϊόν: Διαπιστώθηκε πως μόνο το 30% των εκπομπών για την παραγωγή του προϊόντος σχετιζόταν άμεσα με την ίδια την εταιρία Το μεγαλύτερο ποσοστό των εκπομπών αφορούσε τις διαδικασίες καλλιέργειας της πρώτης ύλης (36%) Μεγάλο ποσοστό του αποτυπώματος σχετιζόταν με τις μεταφορές εισαγόμενων πρώτων υλών Διαπιστώθηκε πως ή υγρασία της πρώτης ύλης επηρεάζει καθοριστικά την κατανάλωση ενέργειας και το κόστος της διαδικασίας παραγωγής Εντοπίστηκαν τα στάδια και οι τομείς με την μεγαλύτερη ενεργειακή κατανάλωση στο εσωτερικό της εταιρίας.

26 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint Case Study: Η περίπτωση μιας μικρής βιομηχανίας τροφίμων Ενέργειες: Ανάπτυξη πενταετούς πλάνου για την μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος στοχευμένου κατάλληλα Σχέδιο ενημέρωσης και εκπαίδευσης των προμηθευτών για χρήση ορθών περιβαλλοντικών πρακτικών και μείωση της κατανάλωσης ενέργειας Ενέργειες για την σωστή καλλιέργεια και αποθήκευση των πρώτων υλών, την μείωση της υγρασίας και την μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και του κόστους στην παραγωγή Στροφή στην εγχώρια αγορά πρώτων υλών σε ποσοστό 100% Ενέργειες για περαιτέρω μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στα σημεία της παραγωγής που χρειάστηκε

27 Ενεργειακή αποδοτικότητα - Carbon Footprint Case Study: Η περίπτωση μιας μικρής βιομηχανίας τροφίμων Αποτελέσματα: Μείωση του Ανθρακικού αποτυπώματος κατά 7% σε δύο χρόνια με συνολικό κέρδος Ενίσχυση της εγχώριας αγοράς Ενίσχυση της φήμης του προϊόντος και της εταιρίας Επίδραση σε σημαντικό τμήμα της αγοράς για εφαρμογή ορθών πρακτικών και πιστοποίηση Συμβολή στην μείωση τον εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου

28