Τα πλεονάσματα πίσω στα νοικοκυριά

Transcript

1 01- KATHI_01-11_KATHI NEW 30/10/15 23:53 Page 1 ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ ΛΕΥΚΩΣΙΑ, Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 Eτος 6 ο Aρ. φύλλου 369 Κυπριακή Πολιτική και Oικονομική Eφημερίδα 1,50 (Απλή έκδοση) 2,90 (Βασική) 3,90 (Πλήρης) ΣHMEPA Τα πλεονάσματα πίσω στα νοικοκυριά Ο Υπ. Οικονομικών εκτιμά ότι ωριμάζουν οι συνθήκες για ανταπόδοση των θυσιών πολιτών και επιχειρήσεων Προς τελευταία αξιολόγηση και έξοδο από το Μνημόνιο Ο Συνεργατισμός δεν έχει τίποτα να ζηλέψει από τις άλλες τράπεζες Σε πτωτική πορεία τα δάνεια με καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών Τα περιθώρια για πραγματοποίηση και δεύτερης αξιολόγησης μετά από την επικείμενη του Νοεμβρίου είναι ιδιαίτερα περιορισμένα αλλά όποια κι αν είναι η εξέλιξη, το πρόγραμμα αναπόφευκτα ολοκληρώνεται στις 31 Μαρτίου, σχολιάζει ο υπ. Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης σε συνέντευξή του στην «Κ». Ουσιαστικά, σημειώνει, η ολοκλήρωση της τελευταίας αξιολόγησης θα σημάνει και το τέλος του προγράμματος. Ο υπουργός, με βάση τις εκτιμήσεις για περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας το επόμενο διάστημα, αναμένει πως τα κρατικά έσοδα θα αυξάνονται και εξαγγέλλει πως το επιπρόσθετο περιθώριο θα αποδίδεται πίσω στον ιδιωτικό τομέα. «Θα είναι μία σταδιακή αλλά διαρκής διαδικασία. Δεν έχουμε ελλείμματα να καλύψουμε. Το κάθε περιθώριο που θα δημιουργείται θα αποδίδεται πίσω στα νοικοκυριά και στους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας». Σύμφωνα με τον Χάρη Γεωργιάδη, η σταδιακή μείωση των δανείων με καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών που καταγράφεται μετά τον Απρίλιο και την ψήφιση της νομοθεσίας για τις εκποιήσεις, θα συνεχιστεί το επόμενο διάστημα. Σελ. 4 Ο WERNER HOYER ΣΤΗΝ «Κ» Περιφερειακή στρατηγική για το ενεργειακό Τη διαμόρφωση περιφερειακής επενδυτικής στρατηγικής για την ενέργεια, προκρίνει ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Werner Hoyer σε συνέντευξή του στην «Κ». Ο πρόεδρος της ΕΤΕ θα βρεθεί στην Κύπρο για να υπογράψει νέο δάνειο 100 εκατομμυρίων ευρώ για τη στήριξη επενδύσεων σε υποδομές, καθώς και επιπλέον δάνειο 15 εκατ. ευρώ για τη στήριξη τοπικών μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Σημειώνει δε πως δεν αποκλείεται πριν από το τέλος του χρόνου να προκύψουν και νέες ανακοινώσεις. Οικονομική, σελ. 4 ΓΡΑΦΟΥΝ ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Παιδεία και δημοκρατία ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Ο Νοέμβριος του 2008 ΜΕΛΑΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Η ευρωπαϊκή αδράνεια στη συριακή κρίση ΕΛΕΝΗ ΞΕΝΟΥ Μία πάπια, ποια πάπια; ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Μόνο δημόσια υγεία ΕΡΑΤΩ ΚΟΖ. ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ Το μπούμερανγκ της ανοχής ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓεΣΥ εκτός Mνημονίου; ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Αδύναμος κρίκος σε διαλυμένο παζλ ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Το ευρωπαϊκό έλλειμμα Χαράζουν νέο πολιτικό χάρτη Αλλαγές από ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ Η αιφνίδια απόφαση του Αβέρωφ Νεοφύτου να καταθέσει πρόταση αύξησης του εκλογικού μέτρου προκάλεσε τεράστιες αναταράξεις, ιδιαίτερα λόγω της σύμπλευσης του ΑΚΕΛ. Το κόμμα της Αριστεράς απορρίπτει κατηγορηματικά τα περί διαβουλεύσεων με το κυβερνών κόμμα και, παράλληλα, καταθέτει μία σειρά άλλων προτάσεων. Σελ. 10 Διελκυστίνδα Αβέρωφ-βουλευτών Παράπονα εκατέρωθεν Σε τεντωμένο σχοινί βρίσκεται η Τουρκία Οι κάλπες της σημερινής εκλογικής αναμέτρησης θέτουν τους πολίτες της Τουρκίας ενώπιον πολλών διλημμάτων, κυριότερο των οποίων είναι αυτό μεταξύ δημοκρατίας και αυταρχισμού. Από τις εκλογές του Ιουνίου, όταν το ΑΚΡ απώλεσε την αυτοδυναμία του και ο Ταγίπ Ερντογάν τη δυνατότητα να υλοποιήσει τους σχεδιασμούς του, ώστε να γίνει εκτελεστικός πρόεδρος, οι πολιτικές του ενέργειες όζουν αυταρχισμού στο βάθος του οποίου μπορεί κανείς να διακρίνει μία δικτατορία να εκκολάπτεται. Στη φωτογραφία νεαροί Κούρδοι στο Ντιγιάρμπακιρ επευφημούν το φιλοκουρδικό Κόμμα HDP, το οποίο με το ποσοστό που πήρε τον Ιούνη ανέτρεψε τους σχεδιασμούς Ερντογάν. Σελ. 8, 23 Η άτυπη διελκυστίνδα μεταξύ κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗΣΥ και ηγεσίας του κόμματος κατάφερε να προκαλέσει κραδασμούς στο εσωκομματικό σκηνικό. Μερίδα βουλευτών κατηγορεί τον Αβέρωφ για παραγκωνισμό τους και προώθηση νέων στελεχών, ενώ κομματικοί κύκλοι επικρίνουν την κοινοβουλευτική ομάδα για φόβο πολιτικού κόστους. Σελ. 10 ΑSSOCIATED PRESS Στη σκακιέρα των αγωγών η Αθήνα Οι επιλογές της ελληνικής κυβέρνησης και οι δύσκολες ισορροπίες Ενα νέο ενεργειακό τοπίο δημιουργείται στον περιβάλλοντα χώρο της Ελλάδας, από τα Βαλκάνια μέχρι τη ΝΑ Μεσόγειο, με σαφή δυτικό προσανατολισμό και μεσοπρόθεσμη στόχευση τον περιορισμό της εξάρτησης από τη Ρωσία. Οι εξελίξεις έχουν τη διακριτική, και ενίοτε επιθετικά παρεμβατική, στήριξη των ΗΠΑ, οι οποίες παροτρύνουν χώρες της περιοχής να ενταχθούν στο υπό σχεδιασμό περιφερειακό σύστημα εκμετάλλευσης και μεταφοράς πηγών ενέργειας. Σελ. 19 Η σημερινή προσφυγική κρίση αναμενόταν Ο γενικός διευθυντής του ΟΗΕ στη Γενεύη, ο Δανός Μίχαελ Μέλερ, αισιοδοξεί πως οι νέοι αναπτυξιακοί στόχοι θα βάλουν τέλος στην ακραία φτώχεια, αλλά δεν έχει ψευδαισθήσεις για τις προσφυγικές κρίσεις, υπογραμμίζοντας ότι θα συνεχιστούν. Σελ. 21 ΑSSOCIATED PRESS Eλληνας ΥΠEΞ στην «Κ» Ρόλο στους 5 για την ασφάλεια μετά τη λύση Τα επόμενα βήματα για κατάργηση των εγγυήσεων αποκαλύπτει στην «Κ» ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς. Στις υπό επεξεργασία προτάσεις το σύστημα ασφάλειας που θα εφαρμοστεί κατά τη μεταβατική περίοδο μετά τη λύση, αλλά και αυτό που θα υιοθετηθεί μετά τη λήξη της μεταβατικής περιόδου. Σελ. 6 Τα συν και πλην της κυπριακής διπλωματίας Τα ταξίδια του ΠτΔ και η τριμερής Η πρωτοβουλία Αναστασιάδη για ξεχωριστές συναντήσεις των Αμπάς και Νετανιάχου στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο μπαίνουν για την ώρα στον πάγο. Οι συνομιλίες σε τριμερές επίπεδο προχωρούν κανονικά, με άλλες χώρες της περιοχής. Σελ. 5 ΚΥΡΙΟ ΑΡΘΡΟ Η πραγματική οικονομία Η έξοδος της Κύπρου στις αγορές με το δεκαετές ομόλογο είναι σημάδι ανάκαμψης της οικονομίας αλλά επ ουδενί λόγος για πανηγυρισμούς. Η ευημερία των αριθμών, όπως έχουμε επαναλάβει κατά κόρον, πρέπει να περάσει και στην ευημερία των ανθρώπων, στο πλαίσιο της ονομαζόμενης πραγματικής οικονομίας. Βασικός σκοπός, ειδικά τα τελευταία χρόνια που η κοινωνία έδωσε το μερίδιό της για να βγει η χώρα από την κρίση. Από την άλλη, πρέπει να επιμείνουμε σε δύο παράγοντες. Πρώτον, στη σημασία που έχουν για το μέλλον οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και δεύτερον, παρόλη την αλλαγή του οικονομικού κλίματος, αφενός να μην επαναληφθούν τα λάθη του παρελθόντος και αφετέρου να δοθούν υπεύθυνα απαντήσεις για το αν υπήρξαν τελικά και ποιοι είναι εκείνοι που οδήγησαν τη χώρα στον όλεθρο. Εν κατακλείδι, είναι οξύμωρο η χώρα να ορθοποδεί και πάλι αλλά εκείνοι που τη γονάτισαν να υπεκφεύγουν. Ακαδημία Γονέων Η νέα εκπαιδευτική σειρά... για διαβασμένους γονείς! 3ΤΟΜΟΣ Την Κυριακή 8 Νοεμβρίου με την «Κ» ος Σελ. 24 ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΣΗΜΕΡΑ ΣΤΟ ΕΝΘΕΤΟ «ΖΩΗ» Cytamobile Vodafone MAD Music Awards Βήμα στους νέους μουσικούς Μπροστά από θεατές νέοι καλλιτέχνες είχαν την ευκαιρία να παρουσιάσουν τη μουσική δουλειά τους. Δημοφιλείς μπάντες που αποτελούνται από νέα παιδιά, οι Παπιγιόν και οι Βoys and Noise, αλλά και φρέσκες φωνές, όπως της Χάρις Σάββα, έδειξαν ότι μπορούν να σταθούν επάξια δίπλα από ήδη καταξιωμένους καλλιτέχνες, όπως η Μελίνα Ασλανίδου. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ Η δύναμη της εικόνας Στην πρώτη Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής του Σικάγου αναδεικνύονται νέες τάσεις και νέοι αρχιτέκτονες που καθορίζουν τον ανοικτό χώρο. ΦΩΤΕΙΝΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ Με την αγάπη μόνο βρίσκεις την ευτυχία Σε αυτή την ιστορία ο κ. Αντρέας Μάτσης και η γυναίκα του, η κ. Μαρούλα, μας υποδέχονται με ένα πλατύ χαμόγελο στον επίγειο παράδεισό τους. ΚΡΙΤΙΚΗ: Θέατρο, μουσική, βιβλίο, τηλεόραση, κινηματογράφος

2 02-KATHI NEW_Master_cy 30/10/15 22:15 Page 2 2 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΕΥΤΕΡΗ ΣΕΛΙΔΑ Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΕΙΕΣ ΑΝΘΡΩΠΩΝ Γράφει ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Παιδεία και δημοκρατία ΟΜΗΡΟΥ & ΣΕΒΕΡΗ/ Γράφει ο ΟΝΑΣΑΓΟΡΑΣ Το εκλογικό μέτρο και οι... προεδρικές! Η ακριβέστερη μονάδα μέτρησης της δημοκρατίας σε μια κοινωνία είναι η παιδεία. Όσο πιο ποιοτική και προσβάσιμη είναι η παιδεία, τόσο πιο αναπτυγμένη, λειτουργική και αντιπροσωπευτική είναι η δημοκρατία. Όσο δε αυτά βελτιώνονται τόσο βελτιώνεται και το βιοτικό επίπεδο του πολίτη. Υπό αυτό το πρίσμα, δεν είναι δύσκολο για έναν παρατηρητή να αντιληφθεί αν μια κοινωνία βρίσκεται σε διαδικασία διαρκούς δημοκρατικοποίησης ή το αντίθετο. Παρατηρείς πρώτιστα αν είναι στοιχειωδώς επαρκής η λειτουργία των εξουσιών και των θεσμών που τις εκπροσωπούν. Οι πιο φρέσκες μετρήσεις που έχουμε ανά χείρας είναι αυτές της δημοσκόπησης της Symmetron Market Research για λογαριασμό της «Κ», (δημοσιεύθηκε στις 18/10/2015) και από την οποία προκύπτει ότι η ανεπάρκεια των πολιτικών να ανταποκριθούν στα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας, σε συνδυασμό με την αδυναμία απόδοσης δικαιοσύνης, οδηγεί σε απαξίωση θεσμών και κομμάτων, με τραγικές συνέπειες. Η εκτελεστική εξουσία παρουσιάζεται να έχει στα μάτια του πολίτη, 76% αρνητικό πρόσημο. Αυτό διότι, παρά τα όσα λέγονται περί αλμάτων στην οικονομία, ο πολίτης φαίνεται να πιστεύει ότι ευημερούν μόνο οι αριθμοί του Υπουργείου Οικονομικών αντίθετα με τους δικούς του που διαρκώς συρρικνώνονται, καθώς οι δόσεις δεν του βγαίνουν, είναι στα μη εξυπηρετούμενα και τρέμει για το σπίτι του, συνεχίζει να σπάει τα μούτρα του στη γραφειοκρατία του Δημοσίου και δεν βρίσκει και κρεβάτι στα νοσοκομεία για να τα διορθώσει Η άρση της εμπιστοσύνης του κόσμου για τη Βουλή ανέρχεται στο 84%. Η κατρακύλα του κύρους των βουλευτών άρχισε τον Μάρτιο του 2013, όταν αδιάβαστοι και μέσα σε παραλήρημα λαϊκισμού ψήφισαν «όχι» στην πρώτη επιλογή που τέθηκε ενώπιόν τους μετά το «κούρεμα», η οποία ισοδυναμούσε με στέρηση των καταθετών από τόκους δύο χρόνων κι όχι από τα χρήματα που είχαν εξοικονομήσει δουλεύοντας, η τεράστια πλειοψηφία εξ αυτών, μια ζωή. Οι βουλευτές δεν παραιτήθηκαν τότε ως όφειλαν, τώρα κατρακυλούν Ρεκόρ στην έλλειψη εμπιστοσύνης σημειώνει, η άλλοτε αδιαμφισβήτητη για το κύρος και τη σοβαρότητα της, Κεντρική Τράπεζα αγγίζοντας το 88%, με τα γνωστά παρατράγουδα της διοικήτριας Χρυστάλλας Γιωρκάτζη. Το πλέον όμως τραγικό είναι ότι το 70% των πολιτών δεν εμπιστεύεται την Εισαγγελία και το 65% τη δικαστική εξουσία. Αν ενώσει κάποιος τα κομμάτια του πιο πάνω παζλ, έστω κι αν αφαιρέσει το στατιστικό λάθος, η εικόνα που σχηματίζεται είναι αυτή μιας πολιτείας σε αποσύνθεση. Αποκορύφωμα δε της καταρράκωσης των θεσμών είναι το γεγονός ότι το 64% των πολιτών πιστεύει ότι ο γενικός εισαγγελέας δεν θα προσάγει τους ενόχους για την οικονομική καταστροφή στα δικαστήρια και θα υπάρξει συγκάλυψη! Αν όμως στην περίπτωση του Προέδρου της Δημοκρατίας και των βουλευτών, ο λαός έχει τη δυνατότητα, στις εκλογές να τους στέλνει στο σπίτι τους, η κουτσουρεμένη δημοκρατία και η ακρωτηριασμένη δικαιοσύνη αδυνατούν να στείλουν στη σύνταξη ανεξάρτητους αξιωματούχους όπως η διοικήτρια και ο εισαγγελέας. Μου προκαλεί δε τρόμο όταν, ο θεματοφύλακας της απόδοσης δικαιοσύνης Γενικός Εισαγγελέας προφανώς μη αντιλαμβανόμενος τι διαδραματίζεται γύρω του, επιρρίπτει ευθύνες σε δημοσιογράφους και είτε σπεύδει να τους ανακρίνει είτε απλά τους λοιδορεί σαν η τελευταία κουτσομπόλα της γειτονιάς. Γι αυτό επιμένω: Η ακριβέστερη μονάδα μέτρησης της δημοκρατίας σε μια κοινωνία είναι η παιδεία! paraschosa@kathimerini.com.cy Η συζήτηση για το εκλογικό μέτρο και τον διαμοιρασμό της κρατικής χορηγίας στα κόμματα ενδέχεται, σύμφωνα με πηγή μου από τη Βουλή, να δημιουργήσει ένα νέο ψυχρό πόλεμο μεταξύ των κομμάτων, γυρίζοντάς μας χρόνια πίσω... Τοποθετούμενος στο θέμα, βουλευτής του ΔΗΣΥ υποστήριξε σε πηγαδάκι με κομματικά στελέχη ότι «ο ψυχρός πόλεμος είναι της μόδας και χωρίς πόλεμο δεν υπάρχει καμιά νίκη». Όπως, ωστόσο, ανέφερε μία σοβαρή παράμετρος θα είναι η αντίδραση κυρίως του Περδίκη, ο οποίος «ενδέχεται να αρχίσει αντάρτικο, μια που μίλησε και για πολιτικό τζιχαντισμό»... Προς το παρόν, πάντως, το αντάρτικο εντός του ΔΗΣΥ βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο. Με τη Μπουμπουλίνα Ελένη να βρίσκεται μπροστάρισσα και να υπερασπίζεται τις διαφορετικές φωνές στο Κοινοβούλιο και την πολυφωνία... Κακεντρεχής του ΔΗΣΥ τοποθετήθηκε, πρόσφατα, λέγοντας : «Γιατί να μην τους υποστηρίξει η Ελένη, αφού θα τους χρειαστεί;». Οι φήμες ότι η πρώτη (με μεγάλη διαφορά από τον δεύτερο) σε σταυρούς ευρωβουλευτής μελετά σοβαρά να είναι υποψήφια για τις Προεδρικές εκλογές (εάν και όταν αυτές γίνουν) έχουν ξαναζεσταθεί τελευταία. Ωστόσο, ο πόλεμος που δέχεται από κομματικά στελέχη είναι κάτι που προβληματίζει τόσο την ίδια όσο και άτομα του περιβάλλοντός της. Πιο πρόσφατες ήταν οι κατηγορίες ότι απέφυγε να συναντήσει τον Αβέρωφ Νεοφύτου στη Μαδρίτη, στο συνέδριο του ΕΛΚ. Η ίδια απέρριψε τις κατηγορίες, υποστηρίζοντας πως έτρεξε την επομένη του γάμου της κόρης της στη Μαδρίτη ειδικά για να στηρίξει τον Αβέρωφ για την αντιπροεδρία και αναφέρθηκε σε «μικρή ηγετική ομάδα στον ΔΗΣΥ» που δεν την γουστάρει... Ως προς την αντιπροεδρία του ΕΛΚ και την υποψηφιότητα που «πέταξε μέσα από τα χέρια του Αβέρωφ», στην Ελλάδα σημειώθηκαν ουκ ολίγες επικρίσεις κατά του Μεϊμαράκη που είχε προαναγγείλει την υποψηφιότητα της Ντόρας Μπακογιάννη, η οποία τελικά αποσύρθηκε. Λόγω Μπακογιάννη δεν υπέβαλε τελικά υποψηφιότητα ο Αβέρωφ... Για να επανέλθω όμως στις Βρυξέλλες, έντονες είναι οι φήμες πως εκτός της Ελένης υπάρχουν άλλοι δύο οι οποίοι θα καλόβλεπαν υποψηφιότητα για τις Προεδρικές (εάν και όταν αυτές γίνουν)... Όπως πληροφορούμαι, μία ανησυχία την έχει η Κυβέρνηση από πληροφορίες ότι στα Κατεχόμενα ετοιμάζουν «κρατική» υποδοχή στους υπουργούς Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Γερμανίας και της Βρετανίας, οι οποίοι θα πραγματοποιήσουν επίσκεψη στη Δημοκρατία, αλλά θα δουν και τον Ακιντζί. Ο ίδιος ο Τουρκοκύπριος ηγέτης δήλωσε, τουλάχιστον, ευτυχής που θα έχει συνάντηση μαζί τους και ευχήθηκε το ίδιο να πράξει και ο Ρώσος ΥΠΕΞ... Από τον λόφο της εξουσίας πληροφορούμαι πως ανησυχίες υπάρχουν και για τη διαχείριση του θέματος από τα κόμματα της αντιπολίτευσης, ιδιαίτερα μετά τις επικρίσεις του Νικόλα Παπαδόπουλου για τον «συμπρόεδρο» Ακιντζί, που φαίνεται να είχαν κάποια απήχηση, αφού ο τίτλος επαναλαμβάνεται σε αρκετά πολιτικά σαλόνια... Διπλωματική πηγή ανέφερε πρόσφατα στη στήλη ότι η μάζωξη των ισχυρών ΥΠΕΞ στην Κύπρο κατά τον Νοέμβριο, σε συνδυασμό με τις εκλογές που γίνονται σήμερα στην Τουρκία, φανερώνει πως τα πράγματα στο Κυπριακό έχουν, όντως, σοβαρέψει. Όπως είπε: «Από ισχυρά ευρωπαϊκά κέντρα και τις ΗΠΑ δίνονται αισιόδοξα μηνύματα, χωρίς να παραγνωρίζονται οι δυσκολίες. Κάποιοι, μάλιστα, φαίνεται να επενδύουν πολύ στις πιέσεις που νιώθουν ότι μπορούν να ασκήσουν αυτή ειδικά την περίοδο». Η πολύχρονη φιλία του πρώην Προέδρου Δημήτρη Χριστόφια με τον πρώην «εθνικό εργολάβο» Μιλτιάδη Νεοφύτου, η οποία κατέληξε στα δικαστήρια ως έντονη έχθρα, θα μπορούσε να γίνει και πετυχημένο λαϊκό ανάγνωσμα για τις μάζες... Επί του παρόντος, εκείνο που αναμένεται είναι μία απάντηση από τον Χριστόφια στα όσα δημοσιοποιήθηκαν και δεν διαψεύστηκαν. Ο πρώην κολλητός του κατήγγειλε με κατάθεσή του στην Αστυνομία πως τον προεκλογικό του αριστερού Προέδρου χρηματοδότησε ο Ανδρέας Βγενόπουλος. Μόνο ο τελευταίος έχει την ευαισθησία να διαψεύδει κάθε τρεις και λίγο. Ο Χριστόφιας ήπιε το αμίλητο νερό, κάτι που έχει δυσαρεστήσει πολλούς εντός και εκτός του κόμματός του... ΕΡΩΤΗΣΗ: Σε ποιο κόμμα εν δυνάμει υποψήφιοι βουλευτές τον τελευταίο καιρό διασταυρώνουν τα ξίφη τους, «χωρίς ουσιαστικό λόγο και αιτία», μόνο και μόνο για να εντυπωσιάσουν τους ψηφοφόρους; Αληθεύει ότι τους έχει γίνει και επίσημη νότα από την κομματική ηγεσία; ΚΟΥΪΖ: Ποια βουλευτής προβλέπει ότι στις βουλευτικές εκλογές θα πάρει τόσους σταυρούς που θα κλείσει πολλά στόματα, ιδιαίτερα στο κόμμα της; Όπως πληροφορήθηκα από συνάδελφό της, «προς το παρόν τα στόματα άνοιξαν διάπλατα, αλλά από τα γέλια»... ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΗΛΙΑ ΜΑΚΡΗ H άποψή σας Πρέπει να αυξηθεί το εκλογικό μέτρο εισόδου των κομμάτων στη Βουλή; Με άριστα το 10 ΑΡΙΣΤΟΙ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΩΝ / Γράφει Ο ΣΠΟΝΔΟΦOΡΟΣ 951 ημέρες* ΔΕΝ ΞΕΧΝΩ ΟΧΙ 35,7% 64,3% ΝΑΙ Σύνολο Ψήφων: 392 Υπέρ της αύξησης του μέτρου εισδοχής των κομμάτων στην Βουλή τάσσεται η πλειοψηφία των πολιτών που έλαβαν μέρος στη διαδικτυακή ψηφοφορία της ηλεκτρονικής «Κ» Με ποσοστό που ξεπερνά το 60% οι πολίτες επικροτούν τις απόψεις που ακούγονται και θέλουν τα δύο μεγαλύτερα κόμματα να τάσσονται υπέρ της αύξησης του εκλογικού μέτρου. Δικαίωμα συμμετοχής έχουν οι εγεγγραμμένοι χρήστες στο site της «Κ» 1Στις εκλογές. Ο Τούρκος Σπονδοφόρος (του πάει το φέσι) λέει πως αν δεν βγάλει αυτοδυναμία ο Ερντογάν, θα φάει το φέσι του. Κι αν βγάλει, το φέσι ποιος θα το φάει; Όχι ο Ακιντζί, πάντως, σύμφωνα με τα όσα βγήκαν στην επιφάνεια για την οικονομία των Kατεχομένων. 2Στην απώλεια. Ζήτησε η Κρύσταλ να δει μετά από καιρό το Healthy Προεδρικό, ο Healthy Πρόεδρος είπε να μη γίνει του Πανίκκου και του Ορφανίδη που δεν είδαν ποτέ το Μέγαρο και τη δέχθηκε. Μαθαίνω πως στην ενημέρωση περί ανέμων και υδάτων τα χασμουρητά δεν τέλειωναν. Τι το ήθελες, βρε Νίκο, το ότι συζήτησαν αποκλειστικά για τον Συνεργατισμό; Πάει ο Συνεργατισμός ως παράπλευρη απώλεια; 3Στους αγωγούς. Ο Healthy είχε ένα εντελώς unhealthy ταξίδι στην Κίνα, επειδή τους τάιζαν μόνο κινέζικο φαγητό. Έβγαλε και μαντινάδα ο Σπονδοφόρος: Τα noodles που με τάισαν, άμα θα τα ενώσω, θα κάνω έναν αγωγό, για να μας ξελασπώσω! 4Στο ρητό. Και ξαφνικά ακούστηκε φωνή: «Καμιά αυτοκρατορία «Παιδιά, οι σεφταλιές σας εγγύηση»! δεν σώθηκε, επειδή έφτιαξε ψηλά τα τείχη». Και, αμέσως, σμήνος ακριδών βάψανε κόκκινο τον Πεδιαίο και έπεσε και λιμός. Διαφωνεί ο Θεμιστοκλέους με το 5% που προτείνει το κόμμα του. 5Στα πυρά. Μα να μη διαβάσω ούτε και μία αράδα υπέρ του 5% στο Φιλελεύθερο; Ούτε μία; Κανείς στο συγκρότημα Παττίχη δεν συμφωνεί; Εκλογικό μέτρο είναι, όχι δάνειο με 5% επιτόκιο. 6Στο «θέλουμε». Και όμως, ο Χριστόφιας ακολούθησε τη γραμμή Καραμανλή (του game boy). Εκείνος έλεγε «υπάρχει καλύτερα Ελλάδα και τη θέλουμε» και ο Χριστόφιας είπε του τότε BFF του, Μιλτή, «ο Βγενό έχει όλα τα λεφτά και τα θέλουμε». Για ένα σύνθημα, για ένα πουκάμισο αδειανό. 7Στον υιό. Όχι στον ιό, να προσέξει ο δαίμων. Ο υιός Χριστόφιας ετοιμάζεται για κάθοδο ως βουλευτής στην Κερύνεια. Την Ελένη τη Μαύρου τη ρωτήσατε; Μαύρο φίδι που σας έφαγε. 8Στο όνομα. Τελικά το Mega μένει Mega και η καρδιά στη θέση της. Πήρε καιρό το σίριαλ, αλλά οι υπογραφές με το ελλαδικό Mega έπεσαν και το Mega Κύπρου παραμένει Mega και υπό τας φτερούγας του Αρχιεπισκόπου ημών (δεν βλέπω καλλι- * Από την ημέρα της καταστροφής της Κύπρου, χωρίς να κατηγορηθεί κανείς. στεία) Χρυσοστόμου. Όλοι, πλέον, σε αναμονή για το κανάλι του πεθερού του υπουργού, που δεν έχει καμία σχέση ο ίδιος. Αυτός εποπτεύει απλά το ΡΙΚ. Ω ρε γλέντια... 9Στην dream team. Η κοινοβουλευτική ομάδα του θωρηκτού είναι, με βάση τη δημοσκόπηση της «Κ», η χειρότερη στα έδρανα. Άρα, φρονώ πως οι κανονιές της dream team ούτε κοράζινους δεν μπορούν να φοβίσουν, πόσο μάλλον τον Αβέρωφ, έστω και εν ύπνω στον Φλοίσβο. Στη δυστοκία. Είναι στα σκαριά να μετονομαστεί το διε- 10 θνές αεροδρόμιο Λάρνακας σε «Γλαύκος Κληρίδης». Ο Healthy το σκέφτεται, μαθαίνω; Τι περιμένει δεν κατάλαβα ακόμη. Αυτό είναι ελάχιστο, αφενός, και αφετέρου, από τις περιπτώσεις που υπονοούνται και όχι που εξετάζονται εις βάθος. Ο Μακάριος νοσοκομείο, ο Τάσος γήπεδο, ο Σπύρος δρόμο, ο Γλαύκος αεροδρόμιο. Αυτό που λέμε, η Ιστορία είναι αμείλικτη. Πρόεδρος Δ.Σ.: ΚΩΣΤΑΣ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗΣ Διευθύνων Σύμβουλος: ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΟΤΤΙΔΗΣ Διευθυντής: ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΡΑΣΧΟΣ Αρχισυντάκτης: ΜΙΧΑΛΗΣ ΤΣΙΚΑΛΑΣ Αρχισυντάκτης Οικονομικού: ANΤΩΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Υπεύθυνος Ατελιέ: ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΔΑΜΙΑΝΟΥ Iδιοκτησία «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΕΚΔΟΣΗ ΚΥΠΡΟΥ ΛΤΔ» Νίκου Κρανιδιώτη 7Ε, 3ος όροφος, 2411 Έγκωμη, Λευκωσία, Κύπρος info@kathimerini.com.cy Τηλ.: Fax: Σύνταξη Fax: Διαφημιστικό Τμήμα - Μικρές Αγγελίες ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, διασκευή ή απόδοση του περιεχομένου της εφημερίδας με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς προηγούμενη γραπτή άδεια του εκδότη. Eκδίδεται σε συνεργασία και μετά από άδεια της εταιρείας ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ Α.Ε. Διευθυντής: ΑΛΕΞΗΣ ΠΑΠΑΧΕΛΑΣ Διεύθυνση συντάξεως: ΝΙΚΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑΣ - ΚΩΣΤΗΣ ΦΑΦΟΥΤΗΣ - ΓΙΩΡΓΟΣ ΜΑΝΤΕΛΑΣ

3 03-ADV PEIREOS_Master_cy 30/10/15 19:30 Page 1

4 04-POLITIKI_Master_cy 30/10/15 22:36 Page 4 4 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΧΑΡΗΣ ΓΕΩΡΓΙΑΔΗΣ ΣΤΗΝ «Κ» Εκλεισαν οι τρύπες, έρχονται πλεονάσματα «Το κάθε περιθώριο που θα δημιουργείται θα αποδίδεται πίσω στα νοικοκυριά και στους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας» Του ΑΝΤΩΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ <<<<<<< Επόμενο βήμα είναι η δημιουργία νέων δομών και η απλοποίηση διαδικασιών και νομοθεσιών, ώστε να διευκολυνθεί η οικονομική δραστηριότητα. Η σταδιακή μείωση των δανείων με καθυστέρηση, που καταγράφεται μετά τον Απρίλιο θα συνεχιστεί, εκτιμά ο υπουργός Οικονομικών. Τα περιθώρια για πραγματοποίηση και δεύτερης αξιολόγησης μετά από την επικείμενη του Νοεμβρίου είναι ιδιαίτερα περιορισμένα, αλλά όποια κι αν είναι η εξέλιξη, το πρόγραμμα αναπόφευκτα ολοκληρώνεται την 31η Μαρτίου, σχολιάζει ο υπουργός Οικονομικών Χάρης Γεωργιάδης σε συνέντευξή του στην «Κ». Ουσιαστικά, σημειώνει, η ολοκλήρωση της τελευταίας αξιολόγησης θα σημάνει και το τέλος του προγράμματος. Ο υπουργός, με βάση τις εκτιμήσεις για περαιτέρω ανάπτυξη της οικονομίας το επόμενο διάστημα, αναμένει πως τα κρατικά έσοδα θα αυξάνονται και εξαγγέλλει πως το επιπρόσθετο περιθώριο θα αποδίδεται πίσω στον ιδιωτικό τομέα. «Θα είναι μία σταδιακή, αλλά διαρκής διαδικασία. Δεν έχουμε τρύπες και ελλείμματα να καλύψουμε. Το κάθε περιθώριο που θα δημιουργείται θα αποδίδεται πίσω στα νοικοκυριά και στους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας». - Το υπουργείο προβλέπει ανάπτυξη της τάξης του 2% για τα επόμενα χρόνια. Καταγράφεται η άποψη ότι η οικονομία της χώρας είναι κορεσμένη. Υπάρχει κάποιο πλάνο σας για την επόμενη μέρα της κυπριακής οικονομίας; - Δεν θα υιοθετούσα τον χαρακτηρισμό «κορεσμένη». Θεωρώ πως βασικοί παραγωγικοί τομείς, όχι μόνο δεν είναι κορεσμένοι, αλλά διαθέτουν τεράστια προοπτική να αναπτυχθούν περισσότερο. Για παράδειγμα, ο τομέα της ναυτιλίας μπορεί να αναπτύξει πολύ περισσότερο το εύρος και τη βαρύτητά του. Ο κυπριακός τουρισμός, επίσης, διαθέτει τεράστιες προοπτικές περαιτέρω ανάπτυξης. Ο τομέας της παροχής επαγγελματικών υπηρεσιών, επίσης, είναι ανθεκτικός και προσαρμόζεται εύκολα και μπορεί να λειτουργήσει σε ένα νέο πλαίσιο επικεντρωνόμενος στην παροχή ποιοτικών υπηρεσιών και πραγματικού περιεχομένου, κάτι που δεν υπήρχε σε μεγάλο βαθμό προηγουμένως. Υπάρχουν και νέοι τομείς, όπως της ενέργειας, των παιγνίων, στον οποίο συμπεριλαμβάνω το καζίνο και την απόδοση του κρατικού λαχείου στον ιδιωτικό τομέα. Αυτό που χρειάζεται η κυπριακή οικονομία είναι να απελευθερωθούν αυτοί οι τομείς από τα αχρείαστα βαρίδια του κρατισμού και της γραφειοκρατίας. Πρέπει το κράτος να μετατραπεί σε σύμμαχο του ιδιωτικού τομέα για να γίνουν επενδύσεις και να επιταχυνθεί η οικονομική δραστηριότητα. Αυτή η αλλαγή συμπεριλαμβάνει και τους δημόσιους οργανισμούς και την τοπική αυτοδιοίκηση. - Ποιος θα κάνει αυτές τις μεταρρυθμίσεις; Είναι το επόμενο κεφάλαιο. Έχοντας αντιμετωπίσει τα χειρότερα, σταθεροποιήσει την οικονομία και ολοκληρώνοντας το μνημονιακό πρόγραμμα, η προσπάθεια δεν τελειώνει, αλλά εισερχόμαστε στη δεύτερη φάση. Η φάση αυτή θα χαρακτηρίζεται από κινήσεις για δημιουργία νέων δομών και απλοποίηση διαδικασιών και νομοθεσιών, ώστε να διευκολυνθεί η οικονομική δραστηριότητα. Στο ίδιο πλαίσιο εντάσσω και τη φορολογική πολιτική. - Μέχρι τώρα δώσατε κυρίως φορολογικά κίνητρα και όχι φορολογικές μειώσεις. - Δώσαμε και ελαφρύνσεις, όπως η μείωση στα μεταβιβαστικά τέλη. - Σε σχέση με τις φορολογίες που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, πότε προτίθεστε να τις μειώσετε; - Όταν οι οικονομικές δυνατότητες μας το επιτρέψουν, θα το πράξουμε. Έχουμε ισοσκελίσει δαπάνες και έσοδα. Όσο τα έσοδα θα αυξάνονται, κάτι που αναμένω πως θα γίνει, το επιπρόσθετο περιθώριο θα αποδίδεται πίσω στον ιδιωτικό τομέα. Θα είναι μία σταδιακή, αλλά διαρκής διαδικασία. Δεν έχουμε τρύπες και ελλείμματα να καλύψουμε. Το κάθε περιθώριο που θα δημιουργείται θα αποδίδεται πίσω στα νοικοκυριά και στους παραγωγικούς τομείς της οικονομίας. Αυτή η προσπάθεια ήδη έχει αρχίσει με έναν τρόπο λελογισμένο. Ξεκίνησαν ήδη κάποιες ελαφρύνσεις από τον ιδιαίτερα βεβαρημένο τομέα των ακινήτων. Η διατήρηση ενός ελκυστικού φορολογικού συστήματος αποτελεί βασικό συστατικό στην προσπάθεια δημιουργίας ενός νέου αναπτυξιακού μοντέλου. - Έχετε κοστολογήσει τις αυξήσεις που εγκρίνατε να δοθούν ένα χρόνο νωρίτερα σε σχέση με προαγωγές στο Δημόσιο; - Το κόστος ανέρχεται σε μερικές εκατοντάδες χιλιάδες. - Θα λαμβάνατε αντίστοιχη απόφαση πριν δύο χρόνια, για παράδειγμα; - Πριν από ενάμιση χρόνο παγοποιήσαμε τις αυξήσεις. Ήταν ένα έκτακτο και ακραίο μέτρο. Το σημαντικό είναι ότι από το 2017, εάν δεν υπάρξουν άλλες ρυθμίσεις, θα αρχίσουν να αποδίδονται χωρίς περιορισμό αυξήσεις, προσαυξήσεις, ΑΤΑ και θα αρθούν οι περιορισμοί στις νέες προσλήψεις. Αν αυτό συμβεί θα είναι μία καταστροφική εξέλιξη για την οικονομία μας. Δρώντας προληπτικά η κυβέρνηση παρουσίασε ένα ιδιαίτερο, φιλόδοξο, μεταρρυθμιστικό πλαίσιο που θα περιορίσει τη δυνατότητα της παρούσας Κυβέρνησης, αλλά και των επόμενων να προβαίνουν σε προσλήψεις στη δημόσια υπηρεσία ή να αποδίδουν αυξήσεις σε μισθούς και επιδόματα. Η κοστολόγηση αυτής της μεταρρύθμισης συνεπάγεται εξοικονομήσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων για τα επόμενα χρόνια και έναντι αυτής της σημαντικής μεταρρύθμισης ικανοποιήσαμε ένα, υπογραμμίζω τη λέξη «ένα», αίτημα της συνδικαλιστικής πλευράς, το οποίο συνεπάγεται ένα μη επαναλαμβανόμενο κόστος μερικών εκατοντάδων χιλιάδων. - Πόσες αξιολογήσεις απομένουν μέχρι την ολοκλήρωση του προγράμματος; - Εξαρτάται από τη χρονική διάρκεια της επερχόμενης αξιολόγησης, η οποία ξεκινά τις ερχόμενες μέρες και θα ολοκληρωθεί το νωρίτερο, τον Γενάρη. Συνεπώς τα περιθώρια για πραγματοποίηση και δεύτερης αξιολόγησης είναι ιδιαίτερα ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ <<<<<<< Ο Συνεργατισμός δεν υστερεί ούτε σε κεφαλαιουχική επάρκεια, ούτε σε σχέση με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ούτε σε σχέση με τις προβλέψεις. περιορισμένα, όμως ακόμα δεν έχει αποφασιστεί αν θα υπάρξει κι άλλη. Το πρόγραμμα αναπόφευκτα ολοκληρώνεται τον Μάρτη. Το αργότερο την 31η Μαρτίου τελειώνει το πρόγραμμα, αλλά στην πράξη μπορεί να προκύψει και νωρίτερα. Ουσιαστικά, η ολοκλήρωση της τελευταίας αξιολόγησης θα σημάνει και το τέλος του προγράμματος. - Ποια θα είναι τα σημαντικότερα θέματα που θα θέσει επί τάπητος η Τρόικα στη νέα αξιολόγηση; - Σίγουρα το νομοσχέδιο που διέπει την πώληση δανείων είναι μία σημαντική απαίτηση. Επίσης, το νομοσχέδιο για την ίδρυση Cyta ιδιωτικού δικαίου θα απασχολήσει, όπως και το σύνολο των μέτρων που αφορούν στη μεταρρύθμιση της δημόσιας υπηρεσίας. - Μπορεί να προκύπτουν κεφαλαιακές ανάγκες για τον Συνεργατισμό από την άσκηση που διεξάγει ο Ενιαίος Εποπτικός Μηχανισμός; Σας ρωτώ για τον Συνεργατισμό, γιατί το κράτος είναι ο μεγαλομέτοχος. - Η συγκεκριμένη άσκηση δεν περιορίζεται μόνο στον Συνεργατισμό. Το σύνολο του τραπεζικού συστήματος υπόκειται σε αυστηρότερο εποπτικό πλαίσιο, έχοντας ενταχθεί υπό τον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό. Θεωρώ πως τόσο ο Συνεργατισμός όσο και οι υπόλοιπες τράπεζες έχουν καταγράψει αξιοσημείωτη πρόοδο και είναι ικανές να λειτουργήσουν σ αυτό το αυστηρότερο πλαίσιο. Ειδικά για τον Συνεργατισμό θέλω να τονίσω πως καθόλου δεν υστερεί σε κεφαλαιουχική επάρκεια, ούτε σε σχέση με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια, ούτε σε σχέση με τις προβλέψεις που έχει πάρει. - Πρόσφατα δηλώσατε ότι βλέπετε φως στην άκρη του τούνελ για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια. Από πού πηγάζει αυτή η αισιοδοξία; - Από το τέλος Απριλίου, όταν ψηφίστηκε η νομοθεσία για τις εκποιήσεις, τα στοιχεία δείχνουν ότι ξεκίνησε μία αποκλιμάκωση των δανείων που παρουσιάζουν καθυστέρηση πέραν των 90 ημερών. Συγκεκριμένα από 23,7 δισ. ευρώ σε 22,8 δισ. ευρώ στο τέλος Αυγούστου. Τα δεδομένα δείχνουν ότι έχει αρχίσει η αποκλιμάκωση και είναι ενδεικτικός ο δείκτης των δανείων που πραγματικά έχουν καθυστερήσεις, τα οποία δεν υπερβαίνουν το 38% του συνόλου σε αντίθεση με τα δάνεια σε καθυστέρηση, όπως καθορίζονται από τη σχετική οδηγία, τα οποία βρίσκονται στο 47%. Η διαφαινόμενη ολοκλήρωση κάποιων μεγάλων και σημαντικών αναδιαρθρώσεων στο αμέσως επόμενο διάστημα μας επιτρέπει να είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι. Αυτή η προσπάθεια, όμως, πρέπει με την ίδια και μεγαλύτερη ένταση να συνεχιστεί και την επόμενη χρονιά. Άλλο οι αναλυτές, άλλο η αγορά - Εκφράσατε την άποψη ότι η έκδοση του δεκαετούς ομολόγου ήταν ιδιαίτερα θετική. Ωστόσο, αναλυτές υποστηρίζουν πως το κόστος της έκδοσης ήταν υψηλό. - Το θέμα δεν είναι τι εκτιμούν οι αναλυτές ή οι λεγόμενοι «αναλυτές», αλλά τι προσφέρουν οι αγορές. - Είθισται η επόμενη έξοδος να γίνεται λίγο μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος. Υπάρχει συγκεκριμένος προγραμματισμός; - Είναι πρόωρο να αρχίσουμε να μιλάμε για την επόμενη έξοδο. Πάντως, για την επόμενη τριετία έχουν περιοριστεί οι ανάγκες χρηματοδότησης του χρέους και γι αυτό ο προγραμματισμός μας επεκτείνεται στη διετία Πέρσι εκδόθηκε ένα ομόλογο πενταετούς διάρκειας 100 εκατ. ευρώ, το οποίο φέτος προτάθηκε για ανταλλαγή, με κάποιο επιπρόσθετο κόστος. Ήταν αναγκαία η συγκεκριμένη κίνηση; - Προτείναμε ανταλλαγή με ομόλογο με χαμηλότερο επιτόκιο. Ένα μέρος ενός ομολόγου που εκδώσαμε με 6,5%, πλέον, έχει κόστος 4,25%. Αντίστοιχα το πενταετές είχε κόστος 4,75%. Η έκδοση δεκαετούς ομολόγου είναι μία κίνηση που πέρσι δεν μπορούσαμε να κάνουμε, γιατί θα ήταν πρόωρο. Κάναμε ένα πρώτο βήμα με πενταετές ομόλογο, ένα δεύτερο με εφταετές ομόλογο κι ένα τρίτο βήμα με δεκαετές. Το κάθε βήμα είχε καλύτερο αποτέλεσμα. Για την επόμενη τριετία δεν αντιμετωπίζουμε κανένα πρόβλημα και, πλέον, προσπαθούμε να επιμηκύνουμε το χρέος που λήγει το και, μάλιστα, μειώνοντας το κόστος του. Το δεύτερο εξάμηνο του 2016 επενδυτής στη Cyta - Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η ιδιωτικοποίηση της Cyta; Όπως γίνεται αντιληπτό, είστε σε αναμονή της διαβούλευσης με τους εργαζομένους. - Αναμένουμε την εξέταση του νομοσχεδίου για ίδρυση ιδιωτικής εταιρείας, ενώ παράλληλα ετοιμάζονται νομοθετικές ρυθμίσεις για εργασιακά θέματα στη βάση των συζητήσεων που έγιναν με τους εργαζομένους. Η ουσιαστική διεργασία για προσέλκυση στρατηγικού επενδυτή θα πραγματοποιηθεί το δεύτερο εξάμηνο του Εννοείτε η διαδικασία για πρόσκληση ενδιαφέροντος ή η τελική συμφωνία με επενδυτή; - Και τα δύο. - Σας προβληματίζει το ότι η διαδικασία θα γίνει μετά την ολοκλήρωση του προγράμματος στήριξης; - Είμαστε σε θέση να υποστηρίξουμε και να τεκμηριώσουμε την ανάγκη προσέλκυσης στρατηγικού επενδυτή. Δεν μπορεί η Cyta να είναι ο τελευταίος τηλεπικοινωνιακός οργανισμός στην Ευρώπη που να λειτουργεί ως προέκταση του κράτους. Πρέπει να απελευθερωθεί από τα ασφυκτικά δεσμά του κρατισμού και των παρεμβάσεων και να τρέξει με τους ρυθμούς του ιδιωτικού τομέα σε ένα ιδιαίτερα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Πρέπει να δεχθεί την ενίσχυση ενός στρατηγικού συνεργάτη - επενδυτή. ΑΝΑΛΥΣΗ / Του ΜΠΑΜΠΗ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ Οικονομία σε αργό θάνατο Μια οικονομία που δεν αναπτύσσεται είναι μια οικονομία που ασφυκτιά. Την ασφυξία στην οικονομία την προκαλούν οι περισσότεροι φόροι και τα λιγότερα δάνεια. Αυτό όμως που οδηγεί σε αργό θάνατο την ελληνική οικονομία είναι το σύστημα των φόρων. Ιδιαίτερα μετά το Στο δεύτερο μισό εκείνης της χρονιάς η οικονομία μπήκε σε ύφεση. Η πτώση έγινε χειρότερη το Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση έριξε το δικό της βάρος στην ελληνική δημοσιονομική ανισορροπία. Οι τεχνητές αναπνοές που παρείχαν τα συνεχώς μεγαλύτερα δάνεια προς το κράτος, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές σταμάτησαν. Ταυτοχρόνως κατέρρευσαν και οι φόροι. Τα συνολικά έσοδα του κράτους, μαζί και οι ασφαλιστικές εισφορές, έμειναν στα 92 δισ., το 2009, δηλαδή στο 38,7% του ΑΕΠ αντί των 98,5 δισ. και 41% του ΑΕΠ, του αμέσως προηγούμενου έτους. Η παγκόσμια κρίση ταξίδεψε παντού, εισπήδησε στην Ευρωζώνη, ήρθε και στη χώρα μας. Ολες οι χώρες υπέστησαν ζημιές. Η δική μας κατέρρευσε. Σε ελάχιστο χρόνο, χάθηκε παντελώς η εμπιστοσύνη στην οικονομία. Η προϊούσα ανεπάρκεια του πολιτικού μας συστήματος έκανε, τότε, τη χειρότερη στιγμή, την πιο καταστροφική της εμφάνιση. Αντί να λάβει δραστικά μέτρα στο σημείο του σώματος της οικονομίας που είχε αρχικώς προσβληθεί από την ασθένεια, στον κρατικό τομέα και στους υπερχρεωμένους πολίτες κι επιχειρήσεις, έβαλε περισσότερους φόρους. Ταυτοχρόνως, διατήρησε προνόμια ομάδων πολιτών και προστάτευσε όσους προσποιήθηκαν <<<<<< Οι κυβερνήσεις πέφτουν είτε από τους άγριους φόρους είτε από την επιθετική λιτότητα. Η ομάδα Τσίπρα είναι ήδη αντιμέτωπη με τη διπλή αυτή απειλή. αδυναμία πληρωμών. Με αποτέλεσμα να εξακοντισθούν οι φόροι και οι υποχρεώσεις των συνεπών φορολογουμένων και δανειοληπτών. Από την άλλη, ενώ χάθηκαν τα έσοδα, οι δαπάνες μεγάλωσαν στα 128,3 δισ. το 2009 (από 122,4 δισ. το 2008), έφθασαν δηλαδή στο 52% του ΑΕΠ. Αυτό που έπρεπε να γίνει τότε ήταν να περικοπούν απότομα, «με το μαχαίρι», οι κρατικές δαπάνες και να κυνηγηθεί, manu militari που λέει ο λόγος, η φοροδιαφυγή. Αντί να κάνουν αυτό, συντήρησαν τις δαπάνες και αύξησαν τους φόρους. Στα τρία πρώτα χρόνια οι δαπάνες ξεπέρασαν τα έσοδα κατά 20 δισ., τα οποία μας δάνεισαν, μαζί με τα υπόλοιπα οι εταίροι. Από τον Ιανουάριο, η χώρα κυβερνάται από την μόνη πολιτική ομάδα που πιστεύει ότι το κράτος πρέπει να δαπανά ένα ποσό που ορίζεται με «πολιτικά κριτήρια», κάπου μεταξύ 43% και 45% του ΑΕΠ. Με τα σημερινά δεδομένα, η κυβέρνηση Τσίπρα θα ήθελε να έχει στα ταμεία της 90 δισ., τουλάχιστον, ώστε να ικανοποιήσει ένα σημαντικό μέρος των «υποσχέσεων». Αυτό είναι αδύνατον να συμβεί, για πολιτικούς λόγους. Οι κ. Τσίπρας και Καμμένος διαβεβαίωσαν οπαδούς και ψηφοφόρους τους ότι θα τους γλιτώσουν από τις οφειλές τους: προς το κράτος και τις τράπεζες. Τα μη εξυπηρετούμενα χρέη προς το κράτος, τα ταμεία και τις τράπεζες μεγάλωσαν εκθετικά. Είναι πολιτικώς αδύνατον για την πλειοψηφία να πείσει τους ψηφοφόρους της να πληρώσουν όλα όσα χρωστούν. Εξίσου δύσκολο είναι να υποχρεώσουν όσους πλήρωναν τακτικά, να πληρώσουν ακόμη περισσότερο. Είναι πολύ ευκολότερο από όσο πιστεύουν κάποιοι, το 40% του δημοψηφίσματος να αυξηθεί απειλητικά για την κυβέρνηση Τσίπρα, αν προσπαθήσουν να αυξήσουν τους συντελεστές φορολόγησης. Ακόμη και υπό την πρόφαση της φοροδιαφυγής. Σύντομα ο κ. Τσίπρας θα υποχρεωθεί να αναθεωρήσει το δανειακό πρόγραμμα, ώστε να καλύψει τα κρατικά ελλείμματα. Οπως ακριβώς περιμένουν όσοι πιστεύουν ότι το τέρας του Grexit παραμένει πάντα «ζωντανό». Οι κυβερνήσεις πέφτουν είτε από τους άγριους φόρους, είτε από την επιθετική λιτότητα. Η ομάδα Τσίπρα είναι ήδη αντιμέτωπη με τη διπλή αυτή απειλή. Οφείλει να παραδεχτεί ότι... πήγε γυρεύοντας!

5 05-POLITIKI _Master_cy 30/10/15 19:21 Page 5 Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 5 Διπλωματία σε κίνηση από το Προεδρικό Ενώ στις Βρυξέλλες θεωρούν ότι οι εξελίξεις επί του εδάφους μεταξύ Ισραήλ - Παλαιστίνης προηγούνται για την ώρα Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Συνέχεια και στις τριμερείς, αλλά και με ταξίδια για διμερείς επαφές Νοέμβριο-Δεκέμβριο θα έχει ο ΠτΔ. <<<<<<< Υπάρχει σχετική ενημέρωση στην Ε.Ε. για την επίσκεψη Αναστασιάδη σε Ισραήλ και Παλαιστίνη και το θέμα το παρακολουθεί, πλέον, όχι η Κομισιόν, αλλά το γραφείο του Ντόναλντ Τουσκ και η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Φεντερίκα Μογκερίνι. Αποτελεί βασικό στόχο για την Κύπρο και την Ελλάδα η διάρκεια και η επέκταση των τριμερών, με την εμπλοκή και άλλων χωρών της περιοχής. Ο διπλωματικός μαραθώνιος, που ξεκίνησε μετά το καλοκαίρι για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας με τα αλλεπάλληλα ταξίδια, συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς και με τις στοχεύσεις να είναι διαφορετικές τόσο στο εσωτερικό όσο και στο διεθνές μέτωπο. Ενώ, όμως, είχε καταγραφεί η μέχρι και ενθουσιώδης υποδοχή των πρωτοβουλιών Αναστασιάδη για την επανέναρξη του διαλόγου ανάμεσα στο Ισραήλ και την Παλαιστίνη, διαφαίνεται τώρα ως προς το συγκεκριμένο ότι υπάρχει στάση αναμονής, εφόσον οι εξελίξεις επί του εδάφους προηγούνται. Η διεθνής κοινότητα σε ανώτατο πολιτειακό επίπεδο πιέζει ως προς τον τερματισμό της βίας μεταξύ των δύο πλευρών και αυτό, καθώς οι εκατέρωθεν επιθέσεις συνεχίζονται, αποτελεί προτεραιότητα. Υπενθυμίζεται ότι τον περασμένο Ιούλιο η σχετική πρωτοβουλία της Λευκωσίας είχε σκοπό την εκατέρωθεν πρόσκληση στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του Πρωθυπουργού του Ισραήλ κ. Βενιαμίν Νετανιάχου και του Προέδρου της Παλαιστινιακής Αρχής κ. Μαχμούντ Αμπάς. Σχετική ενημέρωση είχε υπάρξει και προς τον Πρόεδρο της Αιγύπτου Αμπντέλ Φαττάχ Ελ Σίσι, ενώ το γεγονός καλωσορίστηκε τόσο από τον πρέσβη του κράτους της Παλαιστίνης στην Κύπρο Walid Hasan όσο και από την πρέσβειρα του Ισραήλ Yael Ravia-Zadok. Σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης και σύμφωνα με τις πληροφορίες της «Κ» από τις Βρυξέλλες, υπήρξε συνέχεια στην επικοινωνία επί του θέματος, ακόμη και μετά την επίσκεψη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλτ Τουσκ στη Λευκωσία, όμως οι εξελίξεις πρόλαβαν τις όποιες επόμενες κινήσεις σε διπλωματικό. Παρόλα αυτά, υπάρχει σχετική ενημέρωση για την επίσκεψη Αναστασιάδη και το θέμα το παρακολουθεί, πλέον, όχι η Κομισιόν, αλλά το γραφείο του Ντόναλντ Τουσκ και η αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και ύπατη εκπρόσωπος της Ένωσης για θέματα εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής ασφαλείας Φεντερίκα Μογκερίνι. Ως προς την αντιμετώπιση της Κομισιόν επί των κινήσεων της Λευκωσίας, πηγή στις Βρυξέλλες τόνισε πως «δεν είναι της ώρας να προτρέχουμε με τις όποιες κινήσεις, γύρω από τις όποιες εξελίξεις και πρωτοβουλίες», ενώ πρόσθεσε πως υπάρχει συντονισμός και επικοινωνία με την Κύπρο, της οποίας το ρόλο και τις προσπάθειες στην περιοχή γνωρίζουν και αναγνωρίζουν, αλλά ουδέν νεότερο προς ανακοίνωση υπάρχει. «Οι εξελίξεις και τα γεγονότα στην περιοχή θα κρίνουν τα επόμενα βήματα», κατέληξε η ίδια πηγή. Σημειώνεται ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πέραν του Ισραήλ και της Παλαιστίνης θα μεταβεί και στην Ιορδανία, η οποία έχει αυξανόμενο ενδιαφέρον για τις εξελίξεις γύρω από την ενέργεια. Συνεχίζονται οι τριμερείς Τόσο η Κύπρος όσο και η Ελλάδα έχουν εκφράσει επανειλημμένως τη βούλησή τους για συνέχεια των τριμερών συναντήσεων, που αφορούν στην ενδυνάμωση των σχέσεων σε πολλαπλά επίπεδα με χώρες της περιοχής. Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας μεταβαίνει στις 24 Νοεμβρίου στο Ισραήλ και από τις επαφές εκεί θα κριθεί το πότε θα λάβει χώρα η επόμενη τριμερής με την Κύπρο, στη Λευκωσία. Επίσης, τον Δεκέμβριο και πιο συγκεκριμένα το πρώτο δεκαπενθήμερο θα υπάρξει τριμερής με την Αίγυπτο, κατά πάσα πιθανότητα στο Κάιρο, ενώ διπλωματική πηγή τόνισε στην «Κ» πως τόσο οι ΗΠΑ όσο και η Βρετανία δεν θέτουν προσκόμματα επί των προαναφερθέντων. «Περιμένουμε δε την επίσκεψη του ΥΠΕΞ των ΗΠΑ Τζον Κέρι να προσδώσει στην Κύπρο τη γεωπολιτική της σημασία, βάσει των τριμερών και όχι μόνο», δήλωσε η ίδια πηγή, για να προσθέσει ότι «το δικό της, πάντα, ρόλο θα παίξουν και οι εκλογές στην Τουρκία, εφόσον αυτή τη στιγμή Ισραήλ και Τουρκία δεν βρίσκονται σε πορεία συνεννόησης, γεγονός που επηρεάζει όλη την περιοχή». Το ταξίδι στην Ουκρανία Και ο προσεχής Δεκέμβρης αναμένεται να είναι φορτωμένος για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, εφόσον στις 9 του μηνός θα μεταβεί στην Ουκρανία στο πλαίσιο διμερών επαφών, ενώ στην ατζέντα θα βρίσκεται και το Κυπριακό. Η ψήφιση, όμως, της συμφωνίας σύνδεσης της Ε.Ε. με την Ουκρανία (η οποία δεσμεύει όλα τα κράτη-μέλη) και η πρόσφατη επί του θέματος ψηφοφορία στη Βουλή των Αντιπροσώπων, δημιούργησε τριγμούς, εφόσον ψήφισαν υπέρ ΔΗΣΥ και ΔΗΚΟ, ενώ 16 βουλευτές του ΑΚΕΛ, οι της ΕΔΕΚ και ο κ. Περδίκης ψήφισαν «απών». Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα ταξιδέψει έχοντας υπό μάλης και αυτή την υπογραφή, ενώ είναι αμφίβολο αν αποτελεί ευκαιρία επί ουκρανικού εδάφους, στο πλαίσιο των επαφών του να διαλευκανθεί το πεδίο αναφορικά με το αν, όπως δήλωσε στη Βουλή ο πρόεδρος του Σώματος Γιαννάκης Ομήρου, υπάρχουν ή όχι προβλήματα με Κύπριους επιχειρηματίες και τη λίστα των χωρών που έχει δημιουργήσει η Ουκρανία και αφορούν στο ξέπλυμα χρήματος. Η δική σου αξιόπιστη τράπεζα Καλωσορίσατε στην RCB Bank! Ερχόμαστε πιο κοντά σε σας διευρύνοντας το δίκτυο καταστημάτων μας. Βελτιώνουμε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες μας με στόχο να υπερβούμε τις προσδοκίες σας. RCB Bank Ltd. Ιδιωτική Εταιρεία. Αριθμός εγγραφής: Εγγεγραμμένη έδρα: Αμαθούντος 2, 3105 Λεμεσός, Κύπρος. Ωράριο λειτουργίας καταστημάτων: Δευτέρα-Παρασκευή, 09:00-17:

6 06-POLITIKI_Master_cy 30/10/15 21:19 Page 6 6 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 Ο ΕΛΛΗΝΑΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ ΣΤΗΝ «Κ» Στο ζήτημα «ασφάλεια» έχουν ρόλο οι Πέντε του ΣΑ Επεξεργασία κειμένων για κατάργηση των εγγυήσεων στη μεταβατική περίοδο και μετά την πλήρη εφαρμογή της λύσης συμφώνησαν Αθήνα και Λευκωσία Συνέντευξη στη ΜΕΛΑΝΗ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Ολοκληρώνοντας τις σημαντικές συνομιλίες που είχε στη Λευκωσία το διήμερο 26 και 27 Οκτωβρίου, ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, σε συνέντευξή του στην «Κ», αποκαλύπτει τα επόμενα βήματα που συμφώνησαν Αθήνα και Λευκωσία για κατάργηση του υφιστάμενου συστήματος εγγυήσεων. Αρχίζουν, όπως αναφέρει στην «Κ», την επεξεργασία κειμένων που θα προνοούν για το σύστημα ασφαλείας που θα ενεργοποιηθεί στη μεταβατική περίοδο της εφαρμογής της λύσης στην Κύπρο, αλλά και την περίοδο μετά τη λήξη της. Παράλληλα, ο Ελληνας υπουργός Εξωτερικών θεωρεί πως τα κράτη - μέλη του Σ.Α. μπορούν να διαδραματίσουν δημιουργικό ρόλο στην ασφάλεια της Κύπρου, προς κατάργηση των εγγυήσεων. Ο κ. Κοτζιάς κάνει λόγο για μοναδική ευκαιρία για λύση του Κυπριακού, λόγω της γενιάς των πολιτικών, αν και αμφισβητεί το χρονοδιάγραμμα του Μαρτίου του 2016 για συμφωνία. Στις αναφορές του Έλληνα υπουργού Εξωτερικών και οι ελληνικές στοχεύσεις της Ελλάδας για μετατροπή της σε ενεργειακό κόμβο, αλλά και ο προσδιορισμός των χωρών με τις οποίες θα κηρύξει ΑΟΖ. - Αναφερθήκατε σε προσγειωμένη αισιοδοξία στο Κυπριακό. Αυτό περιλαμβάνει την προοπτική συμφωνίας μέχρι τον Μάρτιο του 2016; - Εμείς συμπαρατασσόμαστε με την Κυπριακή Κυβέρνηση ως προς το ότι δεν χρειάζονται χρονοδιαγράμματα. Χρειάζονται λύσεις. Τα χρονοδιαγράμματα, που επιχειρούν να πιέσουν για λύσεις που δεν έχουν ωριμάσει ή δεν έχουν συμφωνηθεί με τον τρόπο που πρέπει να συμφωνηθούν, υπονομεύουν το μέλλον της εφαρμογής αυτών των λύσεων. - Μετά και τις συνομιλίες που είχατε στη Λευκωσία, διαπιστώνετε να έχουν ωριμάσει οι λύσεις, έτσι που να καθιστούν ορατό το ενδεχόμενο κατάληξης μέχρι τον Μάρτιο; - Καθόλου. Αυτοί οι μήνες είναι γραφειοκρατικές αντιλήψεις. Δεν έχουν να κάνουν με την πολιτική. Εμείς -και εγώ προσωπικά- θέλουμε να λυθεί το Κυπριακό. Και για να Τα χρονοδιαγράμματα που επιχειρούν να πιέσουν για λύσεις που δεν έχουν ωριμάσει ή δεν έχουν συμφωνηθεί με τον τρόπο που πρέπει να συμφωνηθούν, υπονομεύουν το μέλλον της εφαρμογής αυτών των λύσεων Κάθετα αρνητικός εμφανίζεται ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» στο ενδεχόμενο κατάληξης σε συμφωνία στο Κυπριακό μέχρι τον Μάρτιο του 2016, υποδεικνύοντας πως τέτοιου είδους χρονοδιαγράμματα αποτελούν γραφειοκρατικές αντιλήψεις, που δεν έχουν να κάνουν με την πολιτική. είμαστε σαφείς, θα πω το εξής: Έχουμε υποστεί το 1974 μία στρατιωτική ήττα και από δικά μας εγκληματικά λάθη. Προσπαθούμε να επουλώσουμε τις πληγές που δημιουργήθηκαν διά της διπλωματίας, όμως η διπλωματία δεν είναι το ίδιο. Μπορεί να δημιουργήσει μία νέα κατάσταση, στην οποία να επουλωθούν πληγές στρατιωτικής φύσης. Άρα, θα πρέπει να έχουμε έναν ρεαλισμό ότι αυτή η λύση δεν είναι μία λύση που μπορούμε να επιβάλουμε όσα επιθυμούμε, προβάλλοντας τι θα μας άρεσε μόνο. Είναι μία λύση συμβιβασμού. Κατά τη γνώμη μου, η λύση συμβιβασμού έχει δύο χαρακτηριστικά. Πρώτον, οι Τουρκοκύπριοι πρέπει να νιώσουν ότι αυτό είναι το νησί τους, ότι εδώ έχουν μέλλον οι ίδιοι και τα παιδιά τους και μπορούν τα όνειρα που κάνουν να συνδέονται με αυτό τον χώρο. Δεύτερον, οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να ονειρεύονται ότι θα ξυπνήσουν και θα ανοίξουν τα παράθυρά τους και στον απέναντι λόφο δεν θα υπάρχει σημαία είτε με πέτρες είτε υφασματένια της Τουρκίας. Δηλαδή, πρέπει να νιώθουν ασφάλεια. Άρα, εδώ έχουμε μία ανταλλαγή ανάμεσα σε δικαιώματα και στην αίσθηση της ασφάλειας. Όχι πως δεν χρειάζονται δικαιώματα και για τους Ελληνοκύπριους ή πως οι Τουρκοκύπριοι δεν θα χρειαστεί να νιώθουν ασφαλείς, φυσικά και χρειάζονται, όμως το θέτω άμεσα το όλο ζήτημα με το πιο απλό σχήμα. - Πώς αυτό μετουσιώνεται σε πράξη; - Νομίζω ότι τώρα έχουμε μία μοναδική ευκαιρία για τη λύση του Κυπριακού, που έχει να κάνει με τη γενιά των πολιτικών. Η εντύπωση που αποκόμισα από τον Ακιντζί όταν τον γνώρισα πριν από 10 χρόνια στην Οξφόρδη είναι ότι πρόκειται για έναν άνθρωπο που έχει συστατικό του την κυπριακή ταυτότητα. Το βρισκόμουν στην Οξφόρδη ως συνιδρυτής του προγράμματος South East Europe. Ο Αμάρτια Σεν σωστά μας προσδιόρισε σε ένα από τα βιβλία του ότι οι άνθρωποι έχουν ποικιλία Το Κυπριακό προηγείται του Αιγαίου - Θα μπορούσε το Κυπριακό να επιλυθεί χωρίς να συμπεριλαμβάνει και επίλυση των ζητημάτων του Αιγαίου; - Το Κυπριακό είναι ξεχωριστό πρόβλημα και είναι καυτό πρόβλημα. Μπορεί και πρέπει να λυθεί. Το Αιγαίο δεν έχει πρόβλημα, η Τουρκία διεκδικεί και προκαλεί πρόβλημα, ενώ το Κυπριακό το έχει ήδη προκαλέσει με την παράνομη κατοχή. Το ένα μπορεί να λυθεί χωρίς το άλλο και προηγείται το Κυπριακό. Υπάρχουν οι απόψεις που λένε ότι πρέπει να τα λύσουμε όλα τα προβλήματα μαζί και, μάλιστα, όχι απλά να λύσουμε όλα τα προβλήματα μαζί με μία χώρα, αλλά να λύσουμε ταυτόχρονα όλα τα προβλήματα που έχουμε με όλες τις χώρες μαζί. Αυτά είναι ευσεβείς πόθοι. Μεθοδολογικά λύνεις, καταρχάς, εκείνα τα προβλήματα που είναι ώριμα και που έχεις απέναντί σου έναν εταίρο ή συνομιλητή που θέλει να τα λύσει. Το Κυπριακό είναι παράνομη κατοχή, παραβίαση των κανόνων του ΟΗΕ. Βρίσκεται σε μία διαδικασία επίλυσης και πρέπει να λυθεί. Για τα ζητήματα του Αιγαίου έχουμε μία συζήτηση με την Τουρκία. Εμείς το πρόβλημα που γνωρίζουμε να υπάρχει είναι η οριοθέτηση της υφαλοκρηπίδας. Είναι άλλης φύσης πρόβλημα από το Κυπριακό, ακόμη και αν από πίσω υποκρύπτονται οι ίδιες αναθεωρητικές λύσεις. Αλλά, τα δύο είναι διαφορετικής φύσης προβλήματα. ταυτοτήτων, οι οποίες έχουν έναν πυρήνα ταυτότητας, αλλά έχουν διάφορες ταυτότητες που προβάλλονται με τους πιο διαφορετικούς τρόπους. Οι άνθρωποι έχουν διάφορες ταυτότητες. Ο Ακιντζί νιώθει Τουρκοκύπριος, νιώθει μία σύνδεση με την τουρκική κουλτούρα, αλλά έχει και μία ταυτότητα ως Κύπριος. Είναι ενδεικτικό ότι μπορεί να διαβάσει ελληνικά, μπορεί να συνεννοηθεί στα ελληνικά, ενώ η επόμενη γενιά Τουρκοκυπρίων πιθανόν να μην έχει μία τέτοια αίσθηση κυπριακής ταυτότητας ή γνώση των ελληνικών και της ελληνικής κουλτούρας. Άρα, σήμερα είναι μία καλή στιγμή από μία περίοδο που τελειώνει. Και ή θα ανοίξουμε μια καινούρια πόρτα για να την μετεξελίξουμε αυτή την περίοδο ή δεν βλέπω εύκολο στο μέλλον να υπάρχει άλλη ευκαιρία. Δεύτερον, είναι η θέληση του κυπριακού λαού και της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας. Και, τρίτον, έχουμε μία ηγεσία στην Ελλάδα, η οποία θέλει να βοηθήσει στη λύση, χωρίς να ανακατεύεται εκεί που δεν την σπέρνουν. - Μοναδικότητα προσθέτει και ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ το ευρωπαϊκό κεκτημένο ως παράμετρος λύσης; - Αυτή η παράμετρος υπάρχει και θα υπάρχει. - Στις συνομιλίες που είχατε στην Κύπρο έχετε προχωρήσει στη σχηματοποίηση της πρότασης για κατάργηση του υφιστάμενου συστήματος εγγυήσεων; - Πρέπει να καταργήσουμε το σύστημα εγγυήσεων και όχι μόνο το υφιστάμενο. Δεν μπορεί να υπάρχει σύστημα εγγυήσεων τρίτης χώρας σε βάρος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Εγώ λέω ότι είναι ένα σύστημα αναχρονιστικό, ένα σύστημα που το έχει παραβιάσει η Τουρκία και που δεν λαμβάνει υπόψη του την αλλαγή της θέσης της Κύπρου στο παγκόσμιο σύστημα. Η Κύπρος δεν είναι ένα υπό ίδρυση κράτος που το κρίνει η Τουρκία πώς θα ιδρυθεί, αλλά η Κύπρος είναι ένα κράτος που υπάρχει και κρίνει την Τουρκία, γιατί η Τουρκία έχει αιτηθεί να γίνει μέλος της Ε.Ε. και ένας από τους κριτές είναι η Κύπρος. Άρα, δεν μπορεί να υπόκειται σε εγγυήσεις ένα κράτος που κρίνει την Τουρκία. Ταυτόχρονα, όμως, είναι ολοφάνερο ότι ζούμε σε μία περιοχή με μεγάλη αστάθεια, με πάρα πολλούς κινδύνους και θα πρέπει και οι πληθυσμοί να νιώθουν ασφαλείς και στους πληθυσμούς εγώ περιλαμβάνω τις δύο κοινότητες, αλλά και τις τρεις μικρές μειονοτικές ομάδες. Συνεπώς, αυτό που χρειάζεται η Κύπρος είναι ένα σύστημα ασφάλειας του πληθυσμού και του κράτους μέσα στο διεθνές σύστημα. Στοιχείο του είναι ότι αποτελεί ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος - μέλος του ΟΗΕ, της Ε.Ε., αλλά υπάρχουν και άλλα στοιχεία, τα οποία διαμορφώνουμε. - Θα μπορούσαν για παράδειγμα τα πέντε μόνιμα μέλη του Σ.Α. να αναλάβουν την ασφάλεια της Κύπρου για ένα μεταβατικό στάδιο; - Θα έλεγα ότι τα κράτη - μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας έχουν να παίξουν έναν δημιουργικό ρόλο στην εξασφάλιση μιας Κύπρου ανεξάρτητης και της ασφάλειάς της. Επίσης, πρέπει να ξεχωρίσετε την ασφάλεια στη μεταβατική περίοδο, καθώς και την περίοδο μετά την μετεξέλιξη. Υπάρχει μία μεθοδολογική διαφορά ανάμεσα στη μετεξέλιξη στη συγκεκριμένη περίπτωση και στην ύπαρξη του φαινομένου μετά. Θα επεξεργαστούμε κείμενα σε αυτό το ζήτημα. Θέλουμε η Ελλάδα να γίνει κόμβος ενεργειακός - Ενόψει και της επίσκεψης του Αμερικανού ομολόγου σας, Τζον Κέρι, θα συζητηθεί και το θέμα η Ελλάδα να γίνει χώρα υποδοχής του αμερικανικού φυσικού αερίου; - Να το πω ως εξής: Εμείς θέλουμε η Ελλάδα να γίνει κόμβος ενεργειακός. Αυτό θα ενισχύσει και τη γεωστρατηγική μας θέση και την οικονομία μας. Σε αυτό το πλαίσιο ό,τι μπορεί να ωφελήσει τη θέση και την οικονομία της χώρας είναι καλοδεχούμενο. Καλοδεχούμενοι οι ρωσικοί αγωγοί, οι οποίοι, όμως, φαίνεται ότι δεν θα φτάσουν όλοι ούτε μέχρι την Τουρκία. Καλοδεχούμενος ο TAP, ο αγωγός που θα μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν. Καλοδεχούμενο το υγροποιημένο φυσικό αέριο, γι αυτό και θα γίνει σταθμός LNG στη βόρεια Ελλάδα για να ενισχύσει τον κάθετο αγωγό προς Βουλγαρία, Ρουμανία, πιθανόν και τη Σερβία και άλλες χώρες. Επίσης, υπάρχει και άλλο φυσικό αέριο που θα είναι στη διάθεση της παγκόσμιας αγοράς και σε αυτό συμπεριλαμβάνω το Ιράν, το οποίο έχει και φυσικό αέριο, αλλά έχει και πετρέλαιο, στερείται όμως της αναγκαίας τεχνολογίας για την ορθολογική επεξεργασία του και η Ελλάδα είναι ένας καλός τόπος για κάτι τέτοιο. Θα έχουμε το φυσικό αέριο από τις κουρδικές περιοχές του Ιράκ, αλλά και από το ίδιο το Ιράκ. Έχουμε το υγροποιημένο φυσικό αέριο από την Αλγερία και από το Κατάρ, που είναι ο πιο σημαντικός τεχνολογικά γνώστης αυτού του συστήματος και έχουμε και όλο το φυσικό αέριο της Ανατολικής Μεσογείου. Σε όλα αυτά θα πρέπει να προστεθεί και το γεγονός ότι από το 2016 οι ΗΠΑ θα αρχίσουν να εξάγουν φτηνό φυσικό αέριο. - Πώς αξιοποιούνται αυτά τα νέα δεδομένα; - Όλα αυτά έχουν δύο πλεονεκτήματα. Πρώτον, ότι αν στρατηγικά τα αξιοποιήσουμε σωστά θα μπορέσουμε να το εμπορευόμαστε εμείς και, δεύτερον, ότι θα μειωθεί κατά πολύ η τιμή του φυσικού αερίου που χρησιμοποιεί η οικονομία μας, αλλά και η οικονομία της Κύπρου, άρα θα διευκολύνει την ανταγωνιστικότητα. Είμαι εχθρός της Το κυπριακό πρόβλημα προηγείται και μπορεί να λυθεί ανεξάρτητα από τις τουρκικές διεκδικήσεις στο Αιγαίο, διευκρινίζει ο επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας Νίκος Κοτζιάς στην «Κ». θεωρίας που λέει ότι η ανταγωνιστικότητα μιας χώρας είναι οι φτηνές εργατικές δυνάμεις, οι περιορισμοί των μισθών και το κτύπημα του κοινωνικού κράτους. Έχω περιγράψει στα βιβλία μου ότι υπάρχουν 10 τύποι ανάδειξης της ανταγωνιστικότητας. Οι τρεις πιο ισχυρές και με μεγαλύτερη προοπτική από τις 10 ανταγωνιστικές στρατηγικές είναι η ανάπτυξη υψηλού κόστους παραγωγής, με υψηλή ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ειδίκευση, υψηλή τεχνολογία, υψηλά ειδικευμένους εργαζομένους. Κατά τη γνώμη της κυβέρνησής μου, αλλά και της δικής μου προσωπικά, εκεί πρέπει να προσβλέπουμε. Για να πάμε εκεί, όμως, χρειαζόμαστε και κάποια μεταβατικά εργαλεία, όπως είναι το κόστος δανείων, το κόστος ηλεκτρικής παραγωγής κ.ο.κ. Η Γερμανία δεν έχει πάει εκεί που έχει πάει απλώς γιατί είναι καλά οργανωτικά, αλλά γιατί έχει το χαμηλότερο κόστος δανείων. Τα δάνειά της σήμερα είναι μέχρι και με αρνητικό επιτόκιο -0,2%. Οι ιδιωτικές εταιρείες από 7-8% επιτόκιο στο παρελθόν έχουν πέσει στο 1-1,5%, που σημαίνει ότι έχει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα εξαιτίας του τρόπου που χειρίζεται το χρέος. Άρα και εμείς πρέπει να ανακαλύψουμε ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα και ένα από αυτά είναι το φυσικό αέριο. - Στις συζητήσεις σας με τις ΗΠΑ υπάρχει και η προοπτική μιας τέτοιας συνεργασίας; - Οι ΗΠΑ θέτουν πάντα στους συνομιλητές τους ζητήματα εμπλουτισμού των δρόμων των αγωγών, ενδιαφέρονται πάρα πολύ για να ολοκληρωθεί το σχέδιο του ΤΑΡ και να γίνει ο κάθετος με τη Βουλγαρία και τη Ρουμανία. Δεν έχουν αναφερθεί ποτέ σε πώληση δικού τους φυσικού αερίου, αλλά νομίζω ότι με τον τρόπο τους το υπονοούν. - Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμη κηρύξει τη δική της ΑΟΖ δημιουργεί ένα κενό στην περιοχή. - Η Ελλάδα έχει να κηρύξει πολλές ΑΟΖ, όπως έναντι της Ιταλίας, της Λιβύης, της Αιγύπτου, της Τουρκίας. - Σε σχέση με την Αίγυπτο; - Έχουμε συμφωνήσει και έχουμε τεχνικές ομάδες που διερευνούν το ζήτημα της ΑΟΖ, αλλά εκεί χρειάζεται και μία συμφωνία, μία διερεύνηση με τη Λιβύη. Έχουμε κάποια «τριγωνάκια» που συμπίπτουν. - Όπως και με την Τουρκία - Με την Τουρκία είναι πιο σύνθετο το πρόβλημα. Αναμένουμε να εκλεγεί μία νέα κυβέρνηση και να δούμε αν θα έχει την ίδια θέληση για λύση ή τουλάχιστον για συζήτηση των προβλημάτων, όπως η προηγούμενη. Ελπίζω να είναι έτσι.

7 07-POLITIKI _Master_cy 30/10/15 23:20 Page 7 Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 7 Πιέσεις στην Τουρκία για τις εγγυήσεις Το περιουσιακό θα κυριαρχήσει όλο τον Νοέμβριο στις συναντήσεις του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Μουσταφά Ακιντζί Της ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ <<<<<<< Τα υπό αναφορά κείμενα θα εστιάζουν σε ένα σύστημα ασφαλείας που θα τεθεί σε ισχύ κατά τη μεταβατική περίοδο εφαρμογής της λύσης. Η πρώτη Δευτέρα του κρίσιμου Νοέμβρη για το Κυπριακό σηματοδοτείται με την έναρξη των εντατικών διαπραγματεύσεων των δύο ηγετών, οι οποίοι θα συζητήσουν τα κριτήρια στο περιουσιακό. Και στις έξι συναντήσεις του Προέδρου Αναστασιάδη με τον Τουρκοκύπριο ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί που έχουν συμφωνηθεί για το Νοέμβριο, οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων θα επιχειρήσουν να γεφυρώσουν τις διαφορές τους στο περιουσιακό, το οποίο θεωρείται κομβικής σημασίας για την αξιοποίηση του «μομέντουμ», όπως το θεωρούν, που έχει δημιουργηθεί για συμφωνία στο Κυπριακό. Αν και, όπως πληροφορείται η «Κ», στη συνάντηση της Παρασκευής ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Μουσταφά Ακιντζί εμφανίστηκε να επιμένει στη θέση για εγγυημένες πλειοψηφίες εδάφους και πληθυσμού για τους Τουρκοκύπριους, θέση με την οποία διαφωνεί η ελληνοκυπριακή πλευρά, ωστόσο, σύμφωνα με άλλες διπλωματικές πηγές, η απευθείας, πλέον, εμπλοκή των δύο ηγετών στη διαπραγμάτευση των κριτηρίων του περιουσιακού δημιουργεί τις προοπτικές για εξεύρεση συμβιβαστικών λύσεων, τέτοιων που να απαντούν στις ανησυχίες και των δύο πλευρών. Πάντως, και παρά τον τόνο αισιοδοξίας που επιχειρεί να συντηρήσει ο διεθνής παράγοντας στη διαπραγματευτική διαδικασία, η Λευκωσία, στη βάση και των πληροφοριών που λαμβάνει από διπλωματικούς κύκλους, εμφανίζεται ιδιαίτερα ανήσυχη με τις αβεβαιότητες και τη ρευστότητα που παρατηρείται στο εσωτερικό πολιτικό σκηνικό της Τουρκίας και τις επιπτώσεις που αυτό θα έχει στις προσπάθειες επίλυσης του Κυπριακού, πολύ περισσότερο εξαιτίας του ότι σύμφωνα με όλες τις εκτιμήσεις, ούτε από τη σημερινή εκλογική διαδικασία δεν φαίνεται ο Ταγίπ Ερντογάν να επιτυγχάνει το στόχο το κόμμα του να πάρει την πολυπόθητη αυτοδυναμία για το σχηματισμό Κυβέρνησης. Όπως, μάλιστα, πληροφορείται η «Κ», οι ανησυχίες της Λευκωσίας επιτείνονται, μετά και την έκτακτη μετάβαση του Τουρκοκύπριου διαπραγματευτή Οζντίλ Ναμί στην Άγκυρα, συνοδευόμενος από τους Μπουρτζιού και Ερχάν και αυτό ως συνέχεια των διαρροών από τα Κατεχόμενα για ρήξη στις σχέσεις του Τουρκοκύπριου ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί με τον επικεφαλή της διαπραγματευτικής του ομάδας, λόγω μεταξύ τους διαφωνιών στο Κυπριακό. Σε αντίθεση με την επιμονή του Μουσταφά Ακιντζί στις υπαναχωρήσεις του από προηγούμενες θέσεις που κατέθεσε στις συνομιλίες, ο Οζντίλ Ναμί, σύμφωνα με πληροφορίες, στις πρόσφατες συναντήσεις των διαπραγματευτικών ομάδων εμφανιζόταν με πιο εποικοδομητική στάση. Μία εποικοδομητική στάση που ίσως ερμηνεύεται, επισημαίνουν οι ίδιες πηγές, και από την παρασκηνιακή θέση που φέρεται να υποστήριξε ο Μεχμέτ Αλή Ταλάτ ότι στα ζητήματα των τεσσάρων βασικών ελευθεριών Η Λευκωσία, μετά και τις συνομιλίες που είχε με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών, εκτιμά πως οι συνθήκες έχουν ωριμάσει και πιέζουν την Τουρκία για να υποχωρήσει από την προηγούμενη θέση της για διατήρηση των εγγυητικών της δικαιωμάτων στην Κύπρο. δεν μπορούν να υπάρξουν παρεκκλίσεις. Διεξόδους, πάντως, στο ζήτημα των μόνιμων παρεκκλίσεων, στις οποίες επιμένει ο Μουσταφά Ακιντζί και τις οποίες συνδέει με τις θέσεις του στο περιουσιακό, αναμένεται ότι θα δώσει η ομάδα Βαν Νούφελ, η οποία έχει τεθεί σε πλήρη λειτουργία στις διαπραγματεύσεις. Ωστόσο, και σε αντίθεση με τις δυσκολίες που αναμένει η ελληνοκυπριακή πλευρά να συναντήσει στο κεφάλαιο του περιουσιακού στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων, στα θέματα ασφαλείας και εγγυήσεων τα μηνύματα που φθάνουν στη Λευκωσία είναι ενθαρρυντικά. Στη βάση και των συνομιλιών που είχε η Λευκωσία με τον Έλληνα υπουργό Εξωτερικών Νίκο Κοτζιά και της ενημέρωσης που έτυχε για τα αποτελέσματα των διεθνών επαφών του με αντικείμενο την κατάργηση του συστήματος εγγυήσεων μετά τη λύση του Κυπριακού, το κυβερνητικό στρατόπεδο εκτιμά πως οι συνθήκες έχουν ωριμάσει και πιέζουν την Τουρκία για να υποχωρήσει από την προηγούμενη θέση της για διατήρηση των εγγυητικών της δικαιωμάτων στην Κύπρο. Πληροφορίες της «Κ» υποστηρίζουν πως στις συνομιλίες με τον επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας έχει συμφωνηθεί όπως η Αθήνα συνεχίσει να έχει την πρωτοβουλία των κινήσεων στα θέματα ασφαλείας και εγγυήσεων και προώθηση της συμφωνημένης θέσης μεταξύ των δύο πρωτευουσών για κατάργηση του συστήματος εγγυήσεων. Παράλληλα, όπως αποκαλύπτει σε συνέντευξή του στην «Κ» ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών και η οποία φιλοξενείται στη σελ. 6, Αθήνα και Λευκωσία έχουν συμφωνήσει να αρχίσει η διαδικασία της επεξεργασίας κειμένων που θα αφορούν στο σύστημα ασφαλείας που θα εφαρμοστεί στην Κύπρο για κατάργηση του υφιστάμενου συστήματος εγγυήσεων στη μετά τη λύση εποχή. Τα υπό αναφορά κείμενα θα εστιάζουν σε ένα σύστημα ασφαλείας που θα τεθεί σε ισχύ κατά τη μεταβατική περίοδο εφαρμογής της λύσης, καθώς και το σύστημα ασφαλείας που θα υιοθετήσει η νέα κατάσταση πραγμάτων στην Κύπρο, μετά την ολοκλήρωση της μεταβατικής περιόδου. Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, όμως, είναι επίσης αποκαλυπτικός ως προς τις φόρμουλες που Αθήνα και Λευκωσία επεξεργάζονται για το σύστημα ασφαλείας που θα μπορούσε να υιοθετηθεί στη μεταβατική περίοδο εφαρμογής της λύσης, παραπέμποντας στο ρόλο που έχουν να διαδραματίσουν τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ προς αυτή την κατεύθυνση. Χρησιμοποιώντας τη γλώσσα της διπλωματίας ο κ. Κοτζιάς ανέφερε χαρακτηριστικά: «Θα έλεγα ότι τα κράτη - μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας έχουν να παίξουν έναν δημιουργικό ρόλο στην εξασφάλιση μιας Κύπρου ανεξάρτητης και της ασφάλειάς της». Να υπενθυμίσουμε πως η «Κ», σε σχετικό ρεπορτάζ της είχε αποκαλύψει την υπό συζήτηση φόρμουλα στη Λευκωσία για την ανάληψη από τα πέντε μόνιμα κράτη - μέλη του Σ.Α. του ΟΗΕ της ευθύνης για την ασφάλεια της Κύπρου, μετά τη λύση για μία μεταβατική περίοδο έως τριών χρόνων. Το θέμα της ασφάλειας και των εγγυήσεων αναμένεται ότι θα βρίσκεται μεταξύ των θεμάτων που θα συζητηθούν στις επισκέψεις που θα πραγματοποιήσουν εντός Νοεμβρίου στην Κύπρο οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ Τζον Κέρι, της Βρετανίας Φίλιπ Χάμοντ και της Γερμανίας Βάλτερ Σταϊνμάγερ. Αν και η Λευκωσία, επισήμως, δεν έχει ακόμη ενημέρωση για το σαφές περιεχόμενο των συνομιλιών που θα έχει με τους υψηλούς της επισκέπτες, ωστόσο, σύμφωνα με διπλωματικές πληροφορίες και οι τρεις επισκέψεις είναι στοχευμένες και σε σχέση με το Κυπριακό, αλλά και τα διμερή ζητήματα. Στα ζητήματα, πάντως, όπως μεταφέρουν στην «Κ», που θα πρέπει να αναμένει η Λευκωσία να τις τεθούν και ειδικότερα από τον Γερμανό υπουργό Εξωτερικών είναι και το άνοιγμα διαπραγματευτικών κεφαλαίων της Τουρκίας, στο πλαίσιο της πολιτικής που υιοθέτησαν οι Βρυξέλλες για επανενεργοποίηση της ενταξιακής πορείας της Τουρκίας, σε αντάλλαγμα της συνεργασίας της προς αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Όχι τυχαία, άλλωστε, δύο μόλις ημέρες πριν από την Αθήνα, όπου βρισκόταν ο επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας, απαντώντας σε ερώτηση γιατί η Ευρωπαϊκή Ένωση συζήτα παραχωρήσεις σε μία Τουρκία που δεν τηρεί τις συνθήκες επανεισδοχής, επεσήμανε ότι ο στρατηγικός ρόλος της Άγκυρας επιτάσσει ρεαλιστικές συμπεριφορές από την ευρωπαϊκή πλευρά. showroom BMW&MINI!

8 08-POLITIKI_Master_cy 30/10/15 19:22 Page 8 8 l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 Τα σενάρια της επόμενης μέρας στην Τουρκία Στις κάλπες για δεύτερη φορά σε έξι μήνες οι Τούρκοι - Ανοικτό το ενδεχόμενο συνέχισης της πολιτικής αβεβαιότητας στη χώρα Του ΝΙΚΟΥ ΣΤΕΛΓΙΑ Κρίσιμες και καθοριστικές για το μέλλον της Τουρκίας χαρακτηρίζονται οι σημερινές εκλογές για την ανάδειξη της νέας Βουλής της χώρας. Είναι η δεύτερη εκλογική διαδικασία σε διάστημα έξι μηνών και από το αποτέλεσμά της θα κριθεί κατά πόσο η χώρα θα αποκτήσει είτε αυτοδύναμη κυβέρνηση είτε κυβέρνηση συνεργασίας είτε θα οδηγηθεί σε παρατεταμένη πολιτική αβεβαιότητα. Τούρκοι αναλυτές υπογραμμίζουν ότι οι πρόωρες βουλευτικές εκλογές της 1ης Νοεμβρίου θα κρίνουν το μέλλον της σύγχρονης Τουρκίας. Ταυτόχρονα, φαίνεται να αποκλείουν το ενδεχόμενο αυτοδυναμίας του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης. Στην εκλογική <<<<<<< Για να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία το ΑΚΡ στη νέα Βουλή θα πρέπει το ποσοστό του να ξεπεράσει το «φράγμα» του 43%. Ωστόσο, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, αυτό το ενδεχόμενο είναι σχεδόν απίθανο. κούρσα του Ιουνίου, το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) τερμάτισε πρώτο, λαμβάνοντας το 40,87% των ψήφων. Ωστόσο, το ΑΚΡ δεν κατάφερε να εξασφαλίσει την αυτοδυναμία στη νέα Βουλή. Κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, η ηγεσία του ΑΚΡ είχε εντατικές διαπραγματεύσεις με το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (ΡΛΚ), το οποίο έλαβε στις εκλογές το 24,95% των ψήφων, για τη δημιουργία κυβέρνησης συνεργασίας. Ωστόσο, αυτές οι συνομιλίες δεν είχαν θετικό αποτέλεσμα. Σύμφωνα με την αντιπολίτευση και διάφορους αναλυτές, το τουρκικό Προεδρικό δεν επιθυμούσε να δει τη δημιουργία μιας «μεγάλης κυβέρνησης συνεργασίας». Έτσι, με συνοπτικές διαδικασίες οδήγησε τη χώρα σε επαναληπτικές εκλογές. Οι δημοσκοπήσεις Οι δημοσκοπήσεις λίγο πριν από τις σημερινές εκλογές απέκλειαν το ενδεχόμενο «έκπληξης» στις κάλπες. Συγκεκριμένα, με μικρές διαφοροποιήσεις, οι τελευταίες μετρήσεις δείχνουν ότι τα αποτελέσματα των σημερινών εκλογών δεν Σε περίπτωση κατά την οποία το ΑΚΡ δεν εξασφαλίσει αυτοδυναμία και δεν σχηματιστεί έστω και κυβέρνηση συνεργασίας, ο Ερντογάν ενδέχεται να οδηγήσει τη χώρα σε νέες, επαναληπτικές εκλογές. πρόκειται να διαφέρουν πολύ από τα αποτελέσματα των εκλογών του Ιουνίου. Η τελευταία δημοσκόπηση της εταιρείας Konda δίνει τα εξής αποτελέσματα: ΑΚΡ- 41,7%, ΡΛΚ-27,9%, ΚΕΔ-14,2%, ΔΚΛ-13,8%, λοιπά κόμματα-2,3%. Με μικρές διαφοροποιήσεις τα ίδια ποσοστά δίνουν και οι σφυγμομετρήσεις των υπόλοιπων εταιρειών. Τα εν λόγω αποτελέσματα δείχνουν ότι στις σημερινές εκλογές το ΑΚΡ ενδέχεται και πάλι να μην εξασφαλίσει την επιθυμητή αυτοδυναμία. Σύμφωνα με τους Τούρκους αναλυτές, για να συμβεί αυτό, δηλαδή για να έχει το ΑΚΡ στη νέα Οι σχεδιασμοί για προεδρικό σύστημα Σύμφωνα με τον έμπειρο δημοσιογράφο και διευθυντή της αγγλόφωνης Hürriyet Daily News, Μουράτ Γιετκίν, οι σημερινές εκλογές περνούν στη σύγχρονη ιστορία της Τουρκίας ως η πιο κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση. «Αυτές οι εκλογές θα δώσουν απάντηση σε ένα σημαντικό ερώτημα. Θα αλλάξει κατεύθυνση η Τουρκική Δημοκρατία; Θα οδηγηθεί προς ένα Προεδρικό σύστημα ή όχι», διερωτάται ο έμπειρος αναλυτής. Σύμφωνα με τον Γιετκίν, σε περίπτωση που το ΑΚΡ κατορθώσει να εξασφαλίσει εκ νέου την αυτοδυναμία, ο Πρόεδρος Ερντογάν θα εξαντλήσει όλα τα περιθώρια για να οδηγήσει τη χώρα σε Βουλή 276 ή περισσότερες έδρες, το ποσοστό του κόμματος θα πρέπει να ξεπεράσει το «φράγμα» του 43%. Με βάση, λοιπόν, αυτή την πραγματικότητα, οι έμπειροι αναλυτές προβλέπουν την διαιώνιση της πολιτικής αστάθειας κατά τη νέα περίοδο. Από την πλευρά του, το στρατόπεδο του ΑΚΡ εξακολουθεί να πιστεύει σε μία «ανατροπή» της τελευταίας στιγμής. Οι πληροφορίες της «Κ» από τους κόλπους του κόμματος αναφέρουν ότι λίγες ώρες πριν από το άνοιγμα των καλπών, τα ηγετικά στελέχη του κόμματος είχαν στραμμένη την προσοχή τους σε τρία σημεία: ένα νέο σύνταγμα και σε ένα προεδρικό σύστημα, με βάση το οποίο όλες οι σημαντικές εξουσίες θα συγκεντρώνονται στα χέρια του. Με αυτό τον τρόπο, η Τουρκία θα βιώσει μία αλλαγή καθεστώτος, η οποία πολύ πιθανόν να έχει αντίκτυπο σε ολόκληρη την περιοχή. «Παρά την εμμονή του Ερντογάν, στην Τουρκία υπάρχει μία αξιοσημείωτη μερίδα της κοινωνίας, η οποία υποστηρίζει το κοσμικό κράτος του δικαίου και την πολυφωνία», αναφέρει ο κ. Γιετκίν. Κατά την άποψή του, η εν λόγω μερίδα στις σημερινές εκλογές θα δώσει μία κρίσιμη μάχη με την πολιτική παράταξη του κ. Ερντογάν. Στο ποσοστό συμμετοχής στις σημερινές εκλογές, στις ψήφους του εξωτερικού και στην εξασφάλιση της υποστήριξης των μικρότερων εθνικιστικών και συντηρητικών παραγόντων και κομμάτων. Από τη σκοπιά του ΑΚΡ, οι μικρές, αλλά αξιοσημείωτες αλλαγές της τελευταίας στιγμής σε αυτές τις τρεις σημαντικές παραμέτρους ενδέχεται να φέρουν κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Τα σενάρια Όπως τονίσαμε παραπάνω, η αυτοδυναμία αποτελεί το καλύτερο σενάριο για το ΑΚΡ την επόμενη ημέρα των εκλογών. Εφόσον επιτευχθεί αυτός ο δύσκολος στόχος, ο Αχμέτ Νταβούτογλου επιθυμεί να σχηματίσει μία νέα κυβέρνηση με τη συμμετοχή των έμπειρων στελεχών του κόμματός του. Επίσης, επιθυμεί να εντάξει στο νέο κυβερνητικό σχήμα τα αναδυόμενα «αστέρια» του ΑΚΡ. Σε περίπτωση που δεν εξασφαλιστεί η αυτοδυναμία, ενδέχεται να δρομολογηθούν πολιτικές εξελίξεις στο εσωτερικό του ΑΚΡ. «Αν τα ποσοστά του κόμματος πέσουν κάτω από το όριο των εκλογών του Ιουνίου, τότε θα πρέπει να θεωρούμε ότι η ηγεσία του κ. Νταβούτογλου θα αποτελεί παρελθόν για το ΑΚΡ», δήλωνε στην εφημερίδα μας λίγες ώρες πριν από τις εκλογές πρώην στέλεχος της κυβέρνησης του κ. Νταβούτογλου. Εφόσον τα αποτελέσματα των εκλογών «δείξουν» κυβέρνηση συνεργασίας, η πρωτοβουλία θα περάσει για μία ακόμη φορά στα χέρια του Τούρκου Προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Παράλληλα με τη δρομολόγηση εξελίξεων στο εσωτερικό του κόμματός του, ο Πρόεδρος Ερντογάν θα εστιάσει την προσοχή του στη σύνθεση της νέας κυβέρνησης. Στόχος του Προεδρικού φαίνεται να είναι η εκ νέου εξασφάλιση της προεδρίας της νέας Βουλής και η εξεύρεση μιας νέας φόρμουλας, η οποία θα παγιώνει την πρωτοκαθεδρία του ΑΚΡ στη νέα κυβέρνηση συνεργασίας, όπου θα κληθούν να συμμετέχουν συγκεκριμένα στελέχη των κομμάτων της αντιπολίτευσης, τα οποία θα αποσκιρτήσουν από τις κομματικές τους οικογένειες και θα δημιουργήσουν νέους σχηματισμούς. Σε περίπτωση που αποτύχει αυτή η φόρμουλα, ο Ερντογάν ενδέχεται να οδηγήσει τη χώρα σε νέες, επαναληπτικές εκλογές. Αυτό, άλλωστε, διεμήνυσε πριν από λίγες ημέρες ο στενός συνεργάτης του Προεδρικού, Μεχμέτ Αλί Σαχίν. Φόβοι Ερντογάν για τα σκάνδαλα Μέχρι σήμερα, το Προεδρικό έχει επιλέξει να διατηρήσει «αποστάσεις ασφαλείας» από το ενδεχόμενο μιας μεγάλης κυβέρνησης συνεργασίας, με τη συμμετοχή των δύο μεγαλύτερων τουρκικών κομμάτων. Μάλιστα, τους προηγούμενους μήνες στην Άγκυρα κυκλοφόρησε η πληροφορία ότι ο Πρόεδρος Ερντογάν εμβολίασε στη διαπραγματευτική ομάδα του ΑΚΡ τον Ομέρ Τσελίκ, ο οποίος είναι ένας από τους στενούς συνεργάτες του, με στόχο να οδηγήσει τις συνομιλίες με το ΡΛΚ σε αδιέξοδο. Για ποιο λόγο το Προεδρικό απορρίπτει το εν λόγω σενάριο; Η απάντηση του συγκεκριμένου ερωτήματος κρύβεται στα μεγάλα προβλήματα της τουρκικής εξωτερικής πολιτικής και στα οικονομικά σκάνδαλα τα οποία έφερε στο προσκήνιο πριν από λίγο καιρό το «Κίνημα Γκιουλέν». Το Προεδρικό γνωρίζει ότι τα συγκεκριμένα σκάνδαλα και οι λανθασμένες κινήσεις στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής (λ.χ. η εσκεμμένη συνεργασία με το «Ισλαμικό Κράτος») αγγίζουν τον Πρόεδρο Ερντογάν και το στενό του περιβάλλον. Το ΡΛΚ, σε περίπτωση που αναλάβει τη διακυβέρνηση της χώρας, επιθυμεί να ανοίξει τους συγκεκριμένους φακέλους. Η συγκεκριμένη επιμονή του ΡΛΚ αναστατώνει, στην κυριολεξία, το Προεδρικό. Η αντιπολίτευση Σε αντίθεση με το Προεδρικό, το ΡΛΚ ελπίζει σε ένα «καλό αποτέλεσμα» στις σημερινές εκλογές, το οποίο θα δώσει τη δυνατότητα στο κόμμα να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη νέα κυβέρνηση συνεργασίας. Οι τελευταίες σφυγμομετρήσεις δείχνουν μικρή άνοδο στα ποσοστά του κόμματος, γεγονός που αναπτερώνει το ηθικό της ηγεσίας του. Σε θετικό αποτέλεσμα πιστεύει και η ηγεσία του Δημοκρατικού Κόμματος των Λαών. Παρά τις επιθέσεις του τουρκικού κράτους και των εθνικιστικών ομάδων, παρά το γεγονός ότι χιλιάδες μέλη του κόμματος βρίσκονται, πλέον, πίσω από τα κάγκελα των φυλακών, το ΔΚΛ διατηρεί τα ποσοστά του και σφραγίζει την παραμονή του στη Βουλή. Μάλιστα, στη νέα Βουλή, το ΔΚΛ ενδέχεται να είναι το τρίτο κόμμα, έχοντας εξασφαλίσει περισσότερες έδρες από το ΚΕΔ. Θολό το τοπίο για τους στόχους της επίσκεψης Κέρι Η απουσία ενημέρωσης για το περιεχόμενό της δημιουργεί ερωτηματικά για τη σημασία της ΝEΑ ΥOΡΚΗ Ανάλυση του ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΖΟΥΠΑΝΙΩΤΗ Αν και βρισκόμαστε δύο μόλις εβδομάδες πριν την επίσκεψη του Aμερικανού υπουργού Εξωτερικών Τζον Κέρι στην Κύπρο, η ατζέντα των συνομιλιών του με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τον ομόλογό του Ιωάννη Κασουλίδη, αλλά και με τον Τ/κ ηγέτη Μουσταφά Ακιντζί, παραμένει άγνωστη. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ, μάλιστα, δεν δίνει ακόμη κανένα στοιχείο σε ό,τι αφορά στις ημερομηνίες των επισκέψεων σε Αθήνα και Λευκωσία. Σύμφωνα με πληροφορίες, επειδή πρόκειται για επίσκεψη εργασίας, η ανακοίνωση πρόκειται να γίνει περί τα τέλη της εβδομάδας, δηλαδή περίπου 6-7 μέρες πριν την πραγματοποίησή της. Ωστόσο, η απουσία ενημέρωσης για το περιεχόμενο δημιουργεί ερωτηματικά για τη σημασία της. Για την ώρα, τα μόνα στοιχεία που υπάρχουν είναι η ημερομηνία της 14ης Νοεμβρίου, που έδωσε η αμερικανική πρεσβεία και η διευθέτηση αρχικά συνάντησης με τον υπουργό Εξωτερικών Ιωάννη Κασουλίδη και στις 5 το απόγευμα με τον πρόεδρο Αναστασιάδη. Εικάζεται ότι στο ενδιάμεσο θα γίνει η συνάντηση με τον κ. Ακιντζί. Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ έχει ενημερώσει ότι όλες οι διευθετήσεις θα γίνουν μεταξύ της αμερικανικής πρεσβείας στη Λευκωσία και της Κυβέρνησης, αλλά σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ακόμη δεν έχει γίνει καμία συζήτηση για την ατζέντα των συνομιλιών. Κατ ακρίβεια, διπλωματική πηγή μας είπε ότι η Αμερικανίδα πρέσβειρα Καθλίν Ντόχερτι έχει πει περισσότερα πράγματα για την επίσκεψη Κέρι στην Κύπρο και τους στόχους της στη συνέντευξη που παραχώρησε στην «Κ» και τη Μέλανη Αντωνίου, παρά στο κυπριακό υπουργείο Εξωτερικών. Με βάση τις προκαταρκτικές συζητήσεις που έχουν γίνει με τους Αμερικανούς, η επίσκεψη πραγματοποιείται επειδή τυχαίνει να βρίσκεται ο Τζον Κέρι στην περιοχή και να έχει ένα κενό τριήμερο πριν μεταβεί στην Αττάλεια, όπου θα συνοδέψει τον πρόεδρο Ομπάμα στη σύνοδο κορυφής των ηγετών των G20. O κ. Κέρι έχει σχεδιάσει τουλάχιστον 2-3 φορές να επισκεφθεί την Κύπρο, από την άνοιξη του 2014 μέχρι σήμερα, ωστόσο λόγω κακών συγκυριών που σχετίζονταν με τις εξελίξεις στο Κυπριακό, αλλά και άλλες διεθνείς εξελίξεις, δεν το κατόρθωσε. Μήπως θα ήταν καλύτερο να έλθει στην Κύπρο ο κ. Κέρι περί τα τέλη του έτους αντί τώρα, ήταν το ερώτημα που ο Πρόεδρος Αναστασιάδης έθεσε τον Σεπτέμβριο στον Αμερικανό ΥΠΕΞ, φοβούμενος μήπως δημιουργηθούν αδικαιολόγητες προσδοκίες από την επίσκεψη Κέρι στη Λευκωσία. Χαμηλά ο πήχης Παρά τις δηλώσεις των Αμερικανών για «θετική συγκυρία» και «μοναδική ευκαιρία» για λύση του Κυπριακού, αντιλαμβανόμενοι οι Αμερικανοί ότι όλα εξαρτώνται από την Άγκυρα και τον αλλοπρόσαλλο Τούρκο Πρόεδρο Ταγίπ Ερντογάν, η Ουάσιγκτον θα αποφύγει να βάλει ψηλά τον πήχη της επίσκεψης Κέρι. «Εδώ και αρκετό καιρό όλοι στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ περιμένουν τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου στην Τουρκία», είπε παράγοντας της ομογένειας που είχε συνομιλία πριν λίγες εβδομάδες με αξιωματούχο του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών. Ωστόσο, αν και το σημερινό εκλογικό αποτέλεσμα δεν δώσει αυτοδυναμία στο ΑΚΡ, ουδείς μπορεί να προβλέψει τις κινήσεις και τις συμμαχίες του Ταγίπ Ερντογάν. Μάλιστα, αν οδηγηθεί σε κυβέρνηση συνεργασίας με την εθνικιστική άκρα δεξιά, οι πιθανότητες για θετική στροφή στο Κυπριακό είναι μηδαμινές. Η σκλήρυνση της στάσης των μηχανισμών της Τουρκικής Κυβέρνησης σε βάρος των πολιτικών της αντιπάλων δημιουργούν ευρύτερες ανησυχίες στην Αμερικανική κυβέρνηση, τις οποίες ο πρόεδρος Ομπάμα θα εγείρει στον Ταγίπ Ερντογάν κατά τη συνάντησή τους στην Αττάλεια, όπου θα συζητηθεί και το Κυπριακό. Η Κυπριακή Κυβέρνηση, πάντως, δεν πιστεύει ότι θα προκύψει κάτι ιδιαίτερο από την επίσκεψη Κέρι και, μάλιστα, φοβούμενος μήπως δημιουργηθούν αδικαιολόγητες προσδοκίες, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε πει στον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, κατά τη συνάντησή του στη Νέα Υόρκη, μήπως θα ήταν καλύτερο να έλθει στην Κύπρο περί τα τέλη του έτους. Το πρόγραμμα, ωστόσο, του Τζον Κέρι δεν του αφήνει άλλες ευκαιρίες. Καθώς οι εντατικές συνομιλίες μεταξύ των δύο ηγετών θα βρίσκονται σε εξέλιξη, διπλωματική πηγή εκτιμά ότι ο Τζον Κέρι θα τους συγχαρεί για την πρόοδο και θα τους ενθαρρύνει να προχωρήσουν με αποφασιστικότητα και με διάθεση συμβιβασμού να ξεπεράσουν τις δυσκολίες. Απ εκεί και πέρα, θα εκφράσει την ετοιμότητα της αμερικανικής κυβέρνησης και του ιδίου να βοηθήσουν σε ό,τι τους ζητηθεί από τα μέρη. Ωστόσο, δεν αποκλείεται αν ο Κέρι βολιδοσκοπήσει για κάτι τους δύο ηγέτες για την ώρα δεν υπάρχει στοιχείο που να συνηγορεί προς αυτή την κατεύθυνση τα αποτελέσματα αυτής της βολιδοσκόπησης να αποτελέσουν τη βάση της συζήτησης Ομπάμα Ερντογάν ή του ιδίου με τον Αχμέτ Νταβούτογλου. Σε ό,τι αφορά στα διμερή ζητήματα, πέραν των γενικών αναφορών για τις στενές σχέσεις ΗΠΑ - Κύπρου (πιθανόν να δηλωθεί δημόσια η «στρατηγική εταιρική σχέση»), δεν φαίνεται να υπάρχει κάποια διμερή συμφωνία προς υπογραφή, η οποία θα απαιτούσε την παρουσία τόσο υψηλόβαθμου αξιωματούχου της αμερικανικής κυβέρνησης. Πηγή στη Λευκωσία ανέφερε ότι επίκειται η υπογραφή δύο διακρατικών συμφωνιών Κύπρου-ΗΠΑ, η μία για την ασφάλεια κι η άλλη για ανταλλαγή πληροφοριών, ωστόσο μπορούν κάλλιστα να υπογραφούν από την Αμερικανίδα πρέσβειρα. Καθαρά για τις διμερείς μας σχέσεις Η Αμερικανίδα πρέσβειρα στην Κύπρο Κάθλιν Ντόχερτι στη συνέντευξη που έδωσε στην «Κ» την περασμένη Κυριακή απάντησε και στο ερώτημα τι να αναμένουμε από την επικείμενη επίσκεψη Κέρι στην Κύπρο, λέγοντας τα παρακάτω: «Προφανώς, ο κ. Κέρι έχει μία πολύ ευρεία ατζέντα που θα συζητήσει με τον Πρόεδρο και τον υπουργό Εξωτερικών. Προφανώς, οι διμερείς μας σχέσεις, που περιλαμβάνουν και τις ανησυχίες για την περιοχή, πώς θα μπορούσαν να επηρεάσουν την Κύπρο και πώς θα μπορούσαμε να εργαστούμε από κοινού για να αντιμετωπίσουμε κάποια από τα περιφερειακά και τα διεθνή ζητήματα, θα συζητηθούν. Επίσης, το κυπριακό πρόβλημα θα είναι πολύ σημαντικό. Ξέρετε, αυτή είναι η πρώτη φορά που Αμερικανός ΥΠΕΞ έρχεται στην Κύπρο καθαρά για τις διμερείς μας σχέσεις και όχι για άλλους λόγους. Πραγματικά, δεν μπορώ να σκεφτώ, τις τελευταίες δύο δεκαετίες τουλάχιστον, να είχαμε κάτι ανάλογο. Συνεπώς, θεωρώ ότι αυτή η πραγματική επίσκεψη του κ. Κέρι μεταφέρει ένα σύνολο μηνυμάτων και καταδεικνύει το ενδιαφέρον μας για την Κύπρο, για το τι συμβαίνει στην περιοχή για την Κύπρο, καθώς και το κυπριακό πρόβλημα. Ο κ. Κέρι έρχεται για να ακούσει όλους και να διαπιστώσει πώς θα μπορούσαμε να είμαστε υποστηρικτικοί».

9 09-POLITIKI _Master_cy 30/10/15 19:23 Page 9 Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 ΠΟΛΙΤΙΚΗ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 9 Εσπασε ο «νόμος της σιωπής» για τα θύματα βίας Καμία ανοχή από πολιτεία και κοινωνία στους παραβάτες. Μέλημα η προστασία των ανηλίκων, διαμηνύει ο Ιωνάς Νικολάου Συνέντευξη στον ΑΠΟΣΤΟΛΟ ΤΟΜΑΡΑ Μήνυμα ότι η πολιτεία θα πατάξει τα περιστατικά βίας, αλλά και κάθε είδους παρενόχλησης και κακοποίησης ανηλίκων, στέλνει ο υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξης. Σε συνέντευξή του στην «Κ», ο Ιωνάς Νικολάου σκιαγραφεί τα μέτρα που λαμβάνει η Δημοκρατία για την τρομοκρατία, ενώ τοποθετείται ξεκάθαρα για την πορεία των ερευνών. - Πόσο θωρακισμένη είναι η Δημοκρατία απέναντι σε αυτό που απασχολεί τον δυτικό κόσμο και είναι η δράση ακραίων μουσουλμανικών στοιχείων στην περιοχή της Μέσης Ανατολής; <<<<<<< Αξιοποιούνται όλα τα μέσα που διατίθενται και αξιολογείται κάθε ύποπτη περίπτωση που έρχεται στην Κύπρο. - Από τον καιρό που ξεκίνησε το θέμα με τη Συρία, αλλά και προηγουμένως, λαμβάνονται μέτρα πρόληψης της τρομοκρατίας. Από τον περασμένο Φεβρουάριο, πέρα από τη στρατηγική κατά της τρομοκρατίας, που έχει εγκριθεί από το Υπουργικό Συμβούλιο τον περασμένο Οκτώβριο, έχουμε καταρτίσει συγκεκριμένο σχέδιο σειράς μέτρων πρόληψης και ελέγχου, τα οποία εφαρμόζονται τόσο στις επίσημες εισόδους στην Κυπριακή Δημοκρατία, που είναι τα αεροδρόμια και τα λιμάνια όσο και με μέτρα που σχετίζονται με τα οδοφράγματα, καθώς και την προστασία συγκεκριμένων εγκαταστάσεων ξένων συμφερόντων υψηλού κινδύνου, όπως τις θεωρούμε. Στο πλαίσιο αυτό, έχουμε ενισχύσει τα πιο πάνω σημεία. Έχουμε, επίσης, πάρει μέτρα με περιπολίες και στατικές φρουρές, ενισχύοντας συγκεκριμένους χώρους που μπορεί να επηρεάζονταν είτε από ξένα συμφέροντα είτε εξυπηρετούσαν διπλωματικές αποστολές στην Κύπρο. - Πόσο ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα ότι τα Κατεχόμενα αποτελούν σημείο από το οποίο μεταβαίνουν Ευρωπαίοι Τζιχαντιστές προς τη Συρία; - Στο πλαίσιο των μέτρων που έχουν ληφθεί συγκαταλέγεται και η σωστή αξιοποίηση και αξιολόγηση των πληροφοριών που λαμβάνονται είτε μέσω άλλων Υπηρεσιών Ασφαλείας είτε με τα μέσα που έχει στη διάθεσή της η Δημοκρατία. Μέχρι σήμερα έχουν διερευνηθεί κάποιες περιπτώσεις και ειδικότερα πληροφορίες και περιπτώσεις προς αποφυγή γεγονότων που θα έθεταν σε κίνδυνο την κρατική ασφάλεια. Είχαμε, για παράδειγμα, την περίπτωση στη Λάρνακα, όπου ανακαλύφθηκε μεγάλη ποσότητα αμμωνίας, περιπτώσεις με ομάδες Αράβων, οι οποίοι μέσω των Κατεχομένων έστελναν αυτοκίνητα στη Συρία, μέσω Τουρκίας. Στα αεροδρόμια έχουν εγκατασταθεί συστήματα και τεχνολογία, που επιτρέπουν να ελέγχεται κάθε πρόσωπο που επισκέπτεται την Κύπρο από τρίτες χώρες ή ύποπτα πρόσωπα από την Ε.Ε., σύμφωνα με σχετικές πληροφορίες. Τα ίδια ακριβώς μέτρα που λαμβάνουμε εμείς, λαμβάνονται και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. - Οι αρχές ασφαλείας έχουν πληροφορίες αν υπάρχει δίκτυο μετακίνησης τρομοκρατών μέσω Κατεχομένων προς τη Συρία; - Δεν έχουμε τέτοιες πληροφορίες. Ένα τέτοιο ενδεχόμενο δεν αποκλείεται, γιατί είναι μεταξύ εκείνων των σεναρίων που και διερευνώνται Αποστάσεις από την «τρικυμία» που έπληξε τη Νομική Υπηρεσία κράτησε ο υπουργός Δικαιοσύνης και Δημοσίας Τάξεως Ιωνάς Νικολάου, στη συνέντευξή του στην «Κ». και απασχολούν τις αρχές ασφάλειας του τόπου και είναι πάντοτε στην καθημερινή έγνοια τους. Μέχρι στιγμής δεν υπάρχουν στοιχεία, ούτε και συγκεκριμένες περιπτώσεις. - Πόσο θα πρέπει να ανησυχεί η Κύπρος από μία ενδεχόμενη επιδείνωση της έκρυθμης κατάστασης στη Συρία; - Έχουμε αποδείξει ότι είμαστε ένας χώρος ασφαλής, αλλά και πολλές εκθέσεις που έχουν κυκλοφορήσει τον τελευταίο καιρό κατατάσσουν την Κύπρο ως έναν από τους πιο ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ ασφαλείς προορισμούς στην Ε.Ε. Μάλιστα, αν δεν κάνω λάθος είμαστε στις τέσσερις πιο ασφαλείς χώρες στην Ε.Ε. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι ενόσω συνεχίζεται αυτή η κατάσταση, θα συνεχίσουν να λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα και πάντοτε αυτά θα είναι σε υψηλό επίπεδο. Μάλιστα, να επισημάνω ότι τα μέτρα αξιολογούνται και αναπροσαρμόζονται κατά τρόπο ώστε να είναι πιο αποτελεσματικά. - Πόσο σας ανησυχεί και πού οφείλεται αυτή η έξαρση που παρατηρείται τελευταία με τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης ανηλίκων; - Βεβαίως με ανησυχεί, όμως κανένας δεν μπορεί να πει ότι είναι φαινόμενο των τελευταίων χρόνων. Δυστυχώς, τα θέματα βίας στην οικογένεια, πολύ περισσότερο δε τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης και κακοποίησης, καλύπτονταν μέχρι τώρα από τον «νόμο της σιωπής», όμως φαίνεται ότι, πλέον, η κοινωνία δεν ανέχεται τέτοιες συμπεριφορές και κατά συνέπεια τέτοια περιστατικά αποκαλύπτονται συνεχώς στην Αστυνομία, διερευνώνται και πολλοί οδηγούνται στη φυλακή. Όμως, εκείνο που με ανησυχεί ιδιαίτερα είναι το γεγονός ότι παρόλο ότι τα περιστατικά αυτά διερευνώνται και κάποιοι οδηγούνται στη φυλακή, δυστυχώς, υπάρχουν άνθρωποι οι οποίοι συνεχίζουν να επιδεικνύουν αυτού του είδους τις συμπεριφορές. Γι αυτό το λόγο, πέρα από τη νομοθεσία που έχει ψηφιστεί τελευταία, φαίνεται ότι χρειάζεται να ληφθούν πρόσθετα μέτρα κυρίως στην προσπάθεια της πρόληψης, αλλά και της θεραπείας. Ερευνες για οικονομία - Ως πολίτης είστε ικανοποιημένος από την πορεία, αλλά κυρίως από το αποτέλεσμα των ερευνών για την οικονομία; - Ως πολίτης θα αδημονούσα, όπως και οι υπόλοιποι πολίτες, να οδηγηθούν οι υποθέσεις αυτές ενώπιον της δικαιοσύνης. Δικαιολογώ την ανησυχία των πολιτών, έχοντας κατά νου το τι συνέβαινε στο παρελθόν. Ως υπουργός Δικαιοσύνης και γνωρίζοντας περισσότερα για τις υποθέσεις αυτές θέλω να επισημάνω ότι οι υποθέσεις προχωρούν σε ικανοποιητικό βαθμό. Η προσπάθεια που γίνεται έχει ως στόχο, όχι απλώς να διερευνηθεί και να καταχωρηθεί στο Δικαστήριο, αλλά τη σωστή στοιχειοθέτηση, ώστε να μπορούν να αποδειχθούν ενώπιον του Δικαστηρίου και να καταδικαστούν οι υπεύθυνοι. Το υπουργείο μου εμπλέκεται κυρίως στα αιτήματα δικαστικής συνδρομής και έχουμε ζητήσει τη συνδρομή πολλών χωρών. -Είναι ικανοποιητικός ο αριθμός των δύο υποθέσεων που μέχρι σήμερα έχουν παραπεμφθεί ενώπιον της δικαιοσύνης; - Σίγουρα, όχι, δεν είναι ικανοποιητικός. Όμως, εκείνο το οποίο χρειάζεται δεν είναι απλώς να οδηγηθεί μία υπόθεση ενώπιον του Δικαστηρίου, αλλά να μπορεί όταν θα οδηγηθεί να είναι σωστά τεκμηριωμένη για να μπορεί να σταθεί στο Δικαστήριο και να καταδικαστεί αυτός που ευθύνεται. Εάν δεν γίνει σωστή προετοιμασία, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να απαλλαγούν οι ένοχοι. Έχουμε μέχρι σήμερα δύο υποθέσεις που εκκρεμούν στο Δικαστήριο, να είστε βέβαιοι ότι σύντομα θα έχουμε και άλλες υποθέσεις, η διερεύνηση των οποίων είναι σε πολύ προχωρημένο στάδιο, περιμένουμε, ως γνωστόν, από την Ελλάδα ανταπόκριση στο αίτημα δικαστικής συνδρομής, για να καταθέσει ο κ. Ανδρέας Βγενόπουλος και δύο άλλοι συνεργάτες. - Η κατάσταση που δημιουργήθηκε στη Νομική Υπηρεσία επηρέασε ή επηρεάζει τις έρευνες για την οικονομία; - Δεν θα ήθελα να αναμειχθώ ή να κάνω την όποια αναφορά στα όσα θλιβερά έχουν γίνει στη Νομική Υπηρεσία. Όμως, θέλω να πιστεύω ότι δεν επηρεάζουν. - Θα πρέπει να διοριστεί νέος βοηθός γενικός εισαγγελέας; - Είναι θέμα για το οποίο θα αποφασίσει ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας. The Ultimate Driving Machine

10 10-POLITIKI_Master_cy 30/10/15 21:54 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ χαράζουν τον νέο πολιτικό χάρτη Το παρασκήνιο του εκλογικού μέτρου και οι αλλαγές στην εκλογική διαδικασία Της ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Κίνηση ματ από τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου ή πολιτικό «αλισβερίσι» μεταξύ των δύο μεγάλων κομμάτων η κατάθεση πρότασης για αύξηση του εκλογικού μέτρου; Ήδη στα κοινοβουλευτικά πηγαδάκια αυξάνονται οι φωνές που κάνουν λόγο για παρασκηνιακή συμφωνία ΔΗΣΥ και ΑΚΕΛ, με κύριο και τελικό στόχο να αυξήσουν το ποσοστό της κρατικής χορηγίας που θα λαμβάνουν και να φιμώσουν τους «μικρούς». Ο συναγερμικός πρόεδρος παίρνει αποκλειστικά επάνω του την ευθύνη της πρότασης και το ενδεχόμενο πολιτικό κόστος που μπορεί να του επιφέρει η εν <<<<<<< Στο ΑΚΕΛ ανησυχούν για τη συνταύτιση με τον ΔΗΣΥ, ξεκαθαρίζουν, ωστόσο, πως δεν τίθεται κανένα ζήτημα παρασκηνιακών διαβουλεύσεων. λόγω πρωτοβουλία. Το ΑΚΕΛ, μπροστά στις σκιές που πλανώνται περί συνδιαλλαγής με τον Αβέρωφ Νεοφύτου, απορρίπτει κατηγορηματικά τα περί προσυμφωνημένης απόφασης και ενεργοποιεί τις μηχανές του για προώθηση μιας σειράς μέτρων, με στόχο τη βελτίωση του εκλογικού νόμου. Το τι ακριβώς διημείφθη μέχρι και την αιφνίδια απόφαση του προέδρου του ΔΗΣΥ να επαναφέρει το ζήτημα αύξησης του εκλογικού μέτρου αποτελεί θολό τοπίο, το σίγουρο, όμως, είναι πως με τη σύμπλευση ΔΗΣΥ-ΑΚΕΛ στην αλλαγή του εκλογικού νόμου, το υφιστάμενο πολιτικό σκηνικό αλλάζει άρδην από τον ερχόμενο Μάιο. Στο παρασκήνιο Η αφορμή για να επανέλθει στην ατζέντα των συζητήσεων η αύξηση του εκλογικού μέτρου δεν είναι άλλη από το αυξημένο, πλέον, ενδεχόμενο εισδοχής στο Κοινοβούλιο ακραίων κινημάτων, όπως το ΕΛΑΜ. Αυτός είναι και ο λόγος που η ηγεσία του ΑΚΕΛ φαίνεται τόσο αποφασισμένη να φτάσει μέχρι τέλους την αύξηση του εκλογικού ορίου, έστω και αν αυτό έχει ως αποτέλεσμα να της χρεώνεται από πολλούς ζήτημα πλήρους σύμπλευσης με τη Δεξιά. Μπροστά στα όσα του καταλογίζουν τα μικρότερα κόμματα, ότι δηλαδή το ΑΚΕΛ ξεφεύγει από τις βασικές αρχές και φιλοσοφίες του και συμπλέει με τον ΔΗΣΥ, κομματικοί κύκλοι απαντούν πως η αύξηση του εκλογικού μέτρου δεν είναι μία θέση καινούργια για το κόμμα. Αντιθέτως, θυμίζουν πως η πρόταση για υιοθέτηση του εκλογικού μέτρου στο 4% τέθηκε το 1990 από το ΑΚΕΛ, όταν τότε ίσχυε η ενισχυμένη αναλογική. Απαντούν με νόημα δε στις επικρίσεις των «μικρών» πως ο πλουραλισμός δεν εκφράζεται με το να έχεις τέσσερα μονοεδρικά κόμματα. Οι φημολογίες, ωστόσο, που πλανώνται για παρασκηνιακές διαβουλεύσεις και προσυμφωνημένες καταστάσεις με το κυβερνών κόμμα Ο Αβέρωφ Νεοφύτου δείχνει έτοιμος να αναλάβει προσωπικά την ευθύνη της πρότασης, ενώ ο Άντρος Κυπριανού αξιοποιεί τη συγκυρία για κατάθεση νέων προτάσεων, που αφορούν στην εκλογική διαδικασία. αναμφίβολα ενοχλούν το ΑΚΕΛ. Ήδη συναγερμικοί κύκλοι αναφέρουν πως αν δεν υπήρχε ζήτημα προσυνεννόησης του Αβέρωφ Νεοφύτου με τον Άντρο Κυπριανού, τότε ο Αβέρωφ Νεοφύτου δεν θα είχε λόγο να καταθέσει κάτι τέτοιο. Άλλοι κύκλοι από την Πινδάρου ωστόσο απορρίπτουν τα περί παρασκηνίου και αναφέρουν πως ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ θεωρεί πολιτική ευθύνη το να καταθέσει την εν λόγω πρόταση έστω και αν δεν εξασφαλίσει πλειοψηφία. Στελέχη από το ΑΚΕΛ πάντως θεωρούν άδικα τα δημοσιεύματα που ενισχύουν τέτοιες φημολογίες. Υποστηρίζουν, μάλιστα, σε μία προσπάθεια να διαλύσουν τις όποιες σκιές περί διαβούλευσης του ζητήματος σε επίπεδο ηγεσίας πως γενικός γραμματέας και πρόεδρος του ΔΗΣΥ βρίσκονταν στο εξωτερικό, όταν ξέσπασε το ζήτημα αύξησης του εκλογικού μέτρου. Αυτός είναι και ο λόγος που το ΑΚΕΛ δεν είναι διατεθειμένο να προχωρήσει σε καμία διαβούλευση, ακόμα και τώρα, με τον ΔΗΣΥ, αλλά θα περιοριστεί στο να καταθέσει τις προτάσεις του στην Επιτροπή Εσωτερικών στις 5 Νοεμβρίου, με τελικό στόχο την ψήφισή τους στο τέλος Νοεμβρίου. Χρονολογείται η αύξηση του εκλογικού μέτρου «Αν, όμως, ΑΚΕΛ και ΔΗΣΥ δεν είχαν ήδη προσυμφωνήσει πώς ο Αβέρωφ Νεοφύτου επέλεξε να καταθέσει τη δεδομένη χρονική στιγμή την πρόταση νόμου;», διερωτώνται πολιτικοί κύκλοι. Όπως αναφέρουν στελέχη από τον ΔΗΣΥ και από το ΑΚΕΛ, η αλλαγή του εκλογικού νόμου δεν αποτελεί κεραυνό εν αιθρία, υπάρχει στο τραπέζι από τον Αβέρωφ Νεοφύτου εδώ και καιρό. Να θυμίσουμε, άλλωστε, πως ένα χρόνο πριν, το κυβερνών κόμμα είχε καταθέσει μία ολοκληρωμένη πρόταση για αλλαγή του εκλογικού νόμου, συμπεριλαμβάνοντας πέραν της αύξησης του εκλογικού μέτρου, την οριζόντια ψηφοφορία και τους βουλευτές επικρατείας. «Το μεγάλο λάθος έγινε τότε», αναφέρουν στην Εζεκία Παπαϊωάννου στελέχη τα οποία αντιλαμβάνονται την ηθική διάσταση που υπάρχει γύρω από την απόφαση να αλλάξει το εκλογικό μέτρο, λίγους μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές. Εξηγούν ότι ο λόγος που δεν προχώρησε τότε ο εκλογικός νόμος είναι το γεγονός <<<<<<< Η αύξηση του μέτρου λίγους μήνες πριν από τις εκλογές είναι ένα ζήτημα που απασχολεί την Εζεκία Παπαϊωάννου. ότι το ΑΚΕΛ αντιδρούσε για λόγους αρχής, τόσο στο ζήτημα οριζόντιας ψηφοφορίας όσο και στην εισαγωγή βουλευτών επικρατείας. Η αύξηση του μέτρου λίγους μήνες πριν από τις εκλογές είναι ένα ζήτημα που απασχολεί την Εζεκία Παπαϊωάννου, καθώς μέχρι σήμερα υπήρχε η άτυπη συμφωνία να μην προωθούνται αλλαγές στον εκλογικό νόμο, λίγο καιρό πριν από εκλογική διαμάχη. Άλλωστε κύκλοι από την ΕΔΕΚ αναφέρουν ότι το κόμμα της Αριστεράς θα έχει κόστος από αυτή του την απόφαση, αφήνοντας να εννοηθεί το τέλος συνεργασίας της ΕΔΕΚ με την Εζεκία Παπαϊωάννου. Το ΑΚΕΛ πάντως δεν είναι διατεθειμένο να χρεωθεί τις κατηγορίες περί φίμωσης και έλλειψης δημοκρατίας, έστω και αν αποδέχεται το ζήτημα ηθικής διάστασης στη χρονική συγκυρία που αναμένεται να ψηφιστεί η αύξηση του εκλογικού μέτρου. «Υπάρχουν κι άλλα έξι εκλογικά νομοσχέδια στην Επιτροπή Εσωτερικών, που θα ρυθμίζουν κανονιστικές διατάξεις των εκλογών», αναφέρουν στελέχη, υπογραμμίζοντας πως το εκλογικό μέτρο δεν είναι το μόνο ζήτημα που τίθεται επί τάπητος, αλλά υπάρχουν στο τραπέζι κι άλλα ανοικτά ζητήματα που αφορούν στις εκλογές. Ήδη το ΑΚΕΛ αξιοποιεί τη συγκυρία της συζήτησης του εκλογικού μέτρου, μπαίνει δυναμικά στο κοινοβουλευτικό παιχνίδι και καταθέτει σωρεία προτάσεων για βελτίωση της λειτουργίας της Βουλής, τη διαφάνεια και τη λογοδοσία των κομμάτων, προμηνύοντας για κάποιους πολιτικούς κύκλους πως η κοινοβουλευτική απομόνωσή του έχει, πλέον, ημερομηνία λήξης. ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ Αμφίδρομη δυσφορία Αβέρωφ και βουλευτών Η γκρίνια μελών της κοινοβουλευτικής ομάδας για τον πρόεδρο - Εσωκομματικές αναταράξεις λόγω εκλογών Σε μία ανεπίσημη διελκυστίνδα φαίνεται να βρίσκεται το τελευταίο διάστημα ο Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου με την κοινοβουλευτική του ομάδα. Για τους καλά γνωρίζοντες, η κόντρα αυτή υποβόσκει εδώ και καιρό, ωστόσο όσο πλησιάζει η προεκλογική περίοδος και οι ενδιαφερόμενοι για το ψηφοδέλτιο αποκαλύπτονται τόσο η κατάσταση φαίνεται να εντείνεται και να βγαίνει στο προσκήνιο. Κομματικοί κύκλοι επικρίνουν συχνά την υφιστάμενη κοινοβουλευτική ομάδα ως ιδιαίτερα αδύναμη, η οποία φοβούμενη το πολιτικό κόστος αρνείται πολλές φορές να υπερασπιστεί σε κρίσιμα και ενίοτε αμφιλεγόμενα νομοσχέδια την κυβέρνηση, με αποτέλεσμα όλο το φορτίο να βρίσκεται στα χέρια λίγων. Από την άλλη πλευρά μερίδα βουλευτών εκφράζει παράπονα εδώ και καιρό ότι η ηγεσία του κόμματος τείνει να τους παραγκωνίζει και να προωθεί νέα στελέχη, έμμισθο προσωπικό και κυβερνητικούς αξιωματούχους για τις επικείμενες εκλογές. Τα όσα χωρίζουν τις δύο πλευρές κατατέθηκαν προσφάτως σε συνεδρία της κοινοβουλευτικής ομάδας, με τις δύο πλευρές να κηρύττουν έστω και προσωρινώς, εκεχειρία. Οι διαφωνίες κατατέθηκαν σε μία πολύωρη συνεδρία της κοινοβουλευτικής ομάδας την περασμένη Τρίτη, ούτως ώστε να επιλυθούν μια και καλή παρεξηγήσεις που προκύπτουν τελευταίως και οδηγούν σε αχρείαστες εσωκομματικές προστριβές λίγο πριν από τις βουλευτικές εκλογές. Το ζήτημα των έμμισθων στελεχών και των κυβερνητικών αξιωματούχων που φημολογείται πως θα κατέβουν στις επικείμενες εκλογές, η ίση εκπροσώπηση και προβολή των υποψηφίων και η πορεία του κόμματος ήταν τα κύρια ζητήματα που συζητήθηκαν στη συνεδρία της περασμένης Τρίτης, με τον συναγερμικό πρόεδρο να δίνει ξεκάθαρες απαντήσεις στους βουλευτές. «Πλέον δεν τίθεται κανένα ζήτημα ψυχικής απόστασης των βουλευτών με την ηγεσία», αναφέρουν βουλευτές μετά τη συνεδρία, χαρακτηρίζοντας τη συζήτηση που έγινε ως ιδιαίτερα εποικοδομητική και ειλικρινή. Η αφορμή Τι προκάλεσε την έντονη δυσφορία των βουλευτών, με αποτέλεσμα να τα βάζουν με τον πρόεδρο του ΔΗΣΥ είναι ένα ζήτημα που απασχολεί διάφορους κύκλους πέριξ της Πινδάρου. Ήδη στα πολιτικά πηγαδάκια αναφέρουν σκωπτικά ότι αν ο Αβέρωφ Νεοφύτου μπορούσε να αλλάξει πλήρως την κοινοβουλευτική του ομάδα θα το έκανε ασυζητητί, κάτι που άρχισε να προκαλεί ενόχληση στους συναγερμικούς βουλευτές. Ωστόσο, αφορμή για να βγει στο προσκήνιο η κόντρα, ήταν το πρόσφατο ζήτημα που προέκυψε με την αύξηση του εκλογικού μέτρου. Οι γαλάζιοι βουλευτές αναφέρουν πως, πέραν του ότι ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ απέφυγε να τους ενημερώσει για την πρόθεσή του να καταθέσει εκ νέου πρόταση για αύξηση του εκλογικού μέτρου πριν να αναχωρήσει για τη Μαδρίτη με άλλα πρωτοκλασάτα στελέχη του κόμματος, την επικοινωνιακή διαχείριση του ζητήματος επέλεξε να την αναλάβουν νέα ηλικιακά στελέχη και «να αγνοήσει τόσο τους βουλευτές όσο και τους δύο αντιπροέδρους Βουλευτές παραπονιούνται ότι ο Αβέρωφ Νεοφύτου ενδιαφέρεται μόνο για την ψήφο τους. Η άλλοι δε τους επικρίνουν πως φοβούνται πολιτικό κόστος. του κόμματος». Κίνηση η οποία ενέτεινε τα παράπονα που επικρατούν ότι ο Αβέρωφ Νεοφύτου ενδιαφέρεται αποκλειστικά στο να εξασφαλίζει πλειοψηφία στη βουλή και όχι να αφουγκράζεται τις ανησυχίες της ομάδας του για κρίσιμα νομοσχέδια. Κύκλοι που βρίσκονται δίπλα στον συναγερμικό πρόεδρο απορρίπτουν ήδη κατηγορηματικά τα περί παραγκωνισμού και της προώθησης συγκεκριμένων στελεχών. Όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγές, στόχος του Αβέρωφ Νεοφύτου ήταν και είναι η ίση εκπροσώπηση και προβολή όλων των στελεχών που ενδιαφέρονται να μπουν στη μάχη των βουλευτικών εκλογών. Άλλωστε και κατά τη συζήτησή του με την κοινοβουλευτική ομάδα ο Αβέρωφ Νεοφύτου φαίνεται να ξεκαθάρισε το εν λόγω ζήτημα, διαψεύδοντας δημοσιεύματα που θέλουν τον ίδιο να εμπλέκεται στην επιλογή και την προώθηση συγκεκριμένων στελεχών και βάζοντας συνεπώς ένα ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΧΡΗΣΤΟΥ τέρμα στα «κακόβουλα σχόλια». Πέραν της προώθησης νέων στελεχών, ταμπού για μεγάλη μερίδα βουλευτών φαίνεται να αποτελεί και το ενδεχόμενο καθόδου έμμισθων στις επικείμενες εκλογές. Όπως εξηγούν κάποιοι βουλευτές «ο ΔΗΣΥ δεν είναι ΑΚΕΛ και ούτε πρέπει να λειτουργεί όπως το κόμμα της Αριστεράς, προωθώντας στελέχη από τον έμμισθο κομματικό σωλήνα» καθώς «θα αδυνατούν να εκφράσουν ελεύθερο πολιτικό λόγο λόγω και της οικονομικής τους εξάρτησης από το κόμμα». Αφορμή για το άνοιγμα του κεφαλαίου των εμμίσθων είναι δημοσιεύματα που αναφέρουν πως ενδιαφέρονται για τις βουλευτικές εκλογές, χωρίς ωστόσο να έχουν παραιτηθεί από τη θέση τους ένα χρόνο πριν από τις εκλογές, όπως άλλωστε επιβάλλει και το καταστατικό του κόμματος. Στις ενστάσεις των βουλευτών ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ δεσμεύτηκε πάντως πως κανένα έμμισθο στέλεχος δεν πρόκειται να θέσει υποψηφιότητα ενόσω ο ίδιος είναι πρόεδρος, καθησυχάζοντας έτσι και τις ανασφάλειές τους Στο παιχνίδι ο Χάρης Ποιοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι θα μπουν στην αρένα των βουλευτικών εκλογών είναι ένα ζήτημα που ξεφεύγει από τα στενά όρια της γαλάζιας κοινοβουλευτικής ομάδας, απασχολώντας μια μεγάλη μερίδα πολιτικών κύκλων. Πέραν του υπουργού Άμυνας Χριστόφορου Φωκαΐδη, ο οποίος φέρεται να ενδιαφέρεται για έδρα στην Επαρχία Αμμοχώστου, το κεφάλαιο που προκαλεί ιδιαίτερο ενδιαφέρον πέριξ της Πινδάρου δεν είναι άλλο από τις βλέψεις του Χάρη Γεωργιάδη, καθώς το ενδεχόμενο διεκδίκησης έδρας αλλάζει άρδην και τη σκακιέρα στα εσωκομματικά του ΔΗΣΥ. Αν και στην αρχή θεωρείτο απομακρυσμένο σενάριο η παραίτησή του από τον υπουργικό θώκο, πλέον αυξάνονται οι φωνές που τον θέλουν να ενδιαφέρεται να επιστρέψει στα κοινοβουλευτικά έδρανα και να ετοιμάζει πλέον το δικό του επιτελείο. Εκτός από τη βουλευτική έδρα, ο υπ. Οικονομικών φαίνεται να φιλοδοξεί να αναλάβει με τις ευλογίες Αβέρωφ και τη θέση του αναπληρωτή προέδρου του ΔΗΣΥ την οποία κατέχει ακόμα ο ευρωβουλευτής Λευτέρης Χριστοφόρου. Αυτό αναμένεται να έχει τεράστιες προεκτάσεις καθώς για την ίδια θέση ενδιαφέρον δείχνει ο τρίτος τη τάξει στην ηγεσία του κόμματος Νίκος Τορναρίτης, ο αντιπρόεδρος Γιώργος Γεωργίου και ένας από τους πλέον έμπιστους του συναγερμικού προέδρου, ο εκπρόσωπος Τύπου Πρόδρομος Προδρόμου. ΜΑΡΙΝΑΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΔΟΥ Eμπροσθοφυλακή και βαρίδια Παρά το γεγονός ότι έστω και προσωρινά, κόμμα και κοινοβουλευτική ομάδα φέρεται να έχουν επιλύσει τις όποιες διαφορές τους, κομματικοί κύκλοι τείνουν να επαναλαμβάνουν πως η Κοινοβουλευτική Ομάδα δεν αποτελεί τίποτα άλλο παρά βαρίδι για τον συναγερμικό πρόεδρο αλλά και πλήγμα στο προφίλ του μεγαλύτερου κόμματος. Οι ίδιες πηγές αναφέρουν πως η τοποθέτηση ενός μεγάλου αριθμού ικανών στελεχών στους προεδρικούς λόφους, έπληξε αναπόφευκτα τη λειτουργία του κόμματος, ενώ μεγάλη ανησυχία επικρατεί για το ποιοι θα πλαισιώσουν το ψηφοδέλτιο ούτως ώστε το κόμμα να καταφέρει να κρατήσει την πρωτιά. Αυτή τη στιγμή, στελέχη του κόμματος τείνουν να επικρίνουν την αποστασιοποίηση των υφιστάμενων βουλευτών σε κρίσιμα ζητήματα όπως και τη «ροπή τους στον λαϊκισμό». Όπως αναφέρουν οι ίδιοι κύκλοι η μεγάλη πλειοψηφία των βουλευτών ενώ δείχνει μεγάλο ζήλο σε ζητήματα σκανδάλων, απέφευγε να τοποθετείται σε κρίσιμα νομοσχέδια, όπως αυτό των εκποιήσεων και του πλαισίου αφερεγγυότητας φοβούμενη το ενδεχόμενο πολιτικό κόστος, ρίχνοντας έτσι αποκλειστικά το βάρος της όποιας επικοινωνιακής και πολιτικής διαχείρισης του ζητήματος στις πλάτες του Αβέρωφ Νεοφύτου, του Πρόδρομου Προδρόμου και του στενού συνεργάτη του συναγερμικού προέδρου, Μιχάλη Σοφοκλέους.

11 11- EPIKAIROTHTA_Master_cy 30/10/15 21:18 Page 11 Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 11 Στις οθόνες των κινητών από σήμερα το 4G της Cyta Σε Λευκωσία και Λεμεσό το επίσημο λανσάρισμα - επέκταση στην υπόλοιπη Κύπρο σύντομα Του ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΟΜΑΡΑ Δυναμική είσοδο στην τέταρτη γενιά κινητής τηλεφωνίας πραγματοποιεί η Cyta, η οποία αν και καθυστερημένα σε σχέση με τους ανταγωνιστές της, ανεβάζει στροφές σε ό,τι αφορά στις προσφερόμενες ταχύτητες για ίντερνετ σε κινητά τηλέφωνα και tablet. Ο ημικρατικός οργανισμός, μετά από περίοδο τεχνολογικής προσαρμογής και δοκιμών, είναι έτοιμος να ανακοινώσει και επίσημα τον εμπλουτισμό του προσφερόμενου πακέτου τηλεπικοινωνιακών υπηρεσιών, αφήνοντας πίσω το 3G, το οποίο θα συνυπάρχει με το 4G: μία εξέλιξη που ουσιαστικά εξισορροπεί τα μέχρι στιγμής <<<<<<<< Με το υφιστάμενο κόστος που προσφέρεται το 3G θα παρέχεται στους πελάτες της Cyta και το 4G, το οποίο βρίσκεται σε λειτουργία από τα ξημερώματα Κυριακής. δεδομένα που επικρατούν στην αγορά προϊόντων κινητής τηλεφωνίας. Το λανσάρισμα της τέταρτης γενιάς ίντερνετ για κινητά και tablet θα πραγματοποιηθεί την επόμενη εβδομάδα και στόχο θα έχει να αναδείξει τα πλεονεκτήματα που έχει η Cyta έναντι των άλλων εταιρειών, που ήδη προσφέρουν ταχύτητες 4G. Ένα από αυτά έχει να κάνει με το πλεονέκτημα που πιστεύεται ότι έχει ο τηλεπικοινωνιακός οργανισμός με τις υποδομές που διαθέτει και εκτός αστικών κέντρων. Ο σχεδιασμός εισαγωγής του 4G έχει επεκταθεί και εκτός πόλεων, Παγκύπρια κάλυψη με ταχύτητες τέταρτης γενιάς ίντερνετ σε κινητά τηλέφωνα υπόσχεται ο ημικρατικός οργανισμός, ο οποίος βάζει σε προτεραιότητα τα αστικά κέντρα και τις τουριστικές περιοχές. περιλαμβάνοντας κομβικά σημεία της υπαίθρου, κάτι που εκτιμάται ότι θα δώσει αβαντάζ στην Cyta και θα της επιτρέψει σε πρώτη φάση να φέρει στα ίσια το παιχνίδι ανταγωνισμού με τις υπόλοιπες εταιρείες που εδώ και μερικούς μήνες προσφέρουν ήδη στην τηλεπικοινωνιακή αγορά ταχύτητες 4G. Η εισαγωγή στην τέταρτης γενιάς ίντερνετ κινητής τηλεφωνίας θα γίνει σταδιακά, αρχής γενομένης από τα μεγάλα αστικά κέντρα και θα επεκταθεί, όπως σχεδιάζεται, σε σύντομο χρονικό διάστημα και στην υπόλοιπη Κύπρο με τελικό στόχο την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη κάλυψη των ελεύθερων περιοχών. Από τα ξημερώματα Κυριακής Από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου οι πελάτες του ημικρατικού οργανισμού σε Λευκωσία και Λάρνακα απολαμβάνουν ήδη ταχύτητες τέταρτης γενιάς. Η εφαρμογή του 4G έχει ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να τεθεί σε πλήρη ισχύ τις επόμενες εβδομάδες. Με βάση τους προγραμματισμούς, μετά από Λευκωσία και Λάρνακα το 4G θα επεκταθεί και στα υπόλοιπα αστικά κέντρα της Κύπρου, καθώς και στις τουριστικές περιοχές. Το τρίτο βήμα που θα ολοκληρώσει την αναβάθμιση των ταχυτήτων ίντερνετ της Cyta θα είναι η κάλυψη των αγροτικών περιοχών. Η επίσημη ανακοίνωση για το 4G θα πραγματοποιηθεί αύριο, Δευτέρα. Σύμφωνα με την επικοινωνιακή στρατηγική που έχει εκπονηθεί, θα διατηρηθεί χαμηλό προφίλ στην εισαγωγή τέταρτης γενιάς ίντερνετ κινητής τηλεφωνίας. Στόχος είναι η παραπέρα προώθηση των υφιστάμενων πακέτων κινητής τηλεφωνίας, τα γνωστά RED, τα οποία θα εμπλουτιστούν με τις νέες ταχύτητες. Ως προς το κόστος της προσφερόμενης νέας υπηρεσίας, αυτό θα παραμείνει αμετάβλητο και στα σημερινά επίπεδα του 3G. Οι πελάτες του ημικρατικού οργανισμού σε Λευκωσία και Λεμεσό σε πρώτη φάση <<<<<<<< Το τέταρτης γενιάς ίντερνετ για κινητά θα εμπλουτίσει τα υφιστάμενα τηλεπικοινωνιακά πακέτα του οργανισμού, τα γνωστά RED. θα μπορούν να «τρέχουν» με τις νέες ταχύτητες, εφόσον οι ίδιοι το επιλέξουν. Αυτό σημαίνει πρακτικά ότι όταν τα κινητά τους εντοπίσουν σήμα 4G, θα πρέπει οι ίδιοι να επιλέξουν τη νέα υπηρεσία για να μπορούν να συνδεθούν. Για την εισαγωγή τέταρτης γενιάς ίντερνετ στα κινητά ο ημικρατικός οργανισμός προχώρησε σε μία επένδυση, η οποία περιελάμβανε τον εκσυγχρονισμό και αντικατάσταση της υφιστάμενης υποδομής του δικτύου, το οποίο, εκτός των άλλων, θα μειώσει αισθητά και το κόστος λειτουργίας. Ολικό λίφτινγκ στα δίκτυα Σε συνολική αναβάθμιση των υπηρεσιών προχωρά η Cyta, επιδιώκοντας τον εκσυγχρονισμό όλων των δικτύων της, τα οποία θα λειτουργούν υποστηρικτικά προς το βελτιωμένο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας. Πέραν της παροχής της τέταρτης γενιάς κινητής, αναμένεται να αναπτυχθούν οι απαραίτητες υποδομές, με στόχο να ικανοποιηθεί η επιπρόσθετη χρήση/ζήτηση, η οποία θα προκύψει με το δίκτυο 4G, καθώς ο σταθμός βάσης, τον οποίο θα χρησιμοποιήσει ο πελάτης/συνδρομητής, θα πρέπει να είναι συνδεδεμένος με το υπόλοιπο δίκτυο, με αρκετή μάλιστα χωρητικότητα, ούτως ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την επιπλέον ζήτηση. Εξάλλου, η αναβάθμιση δεν αφορά αποκλειστικά στην κινητή τηλεφωνία, αλλά και στον ριζικό εκσυγχρονισμό των υπόλοιπων δικτύων του ημικρατικού οργανισμού, αφενός των σταθερών, όπου θα γίνει μετάβαση σε δίκτυο ευρυζωνικής σταθερής τηλεφωνίας και αφετέρου των ευρυζωνικών υπηρεσιών, <<<<<<<< Εκτός από την κινητή, η Cyta προχωρά σε αναβάθμιση σταθερών δικτύων και ευρυζωνικών υπηρεσιών. στις οποίες θα πραγματοποιηθεί αναβάθμιση των ταχυτήτων πρόσβασης στο διαδίκτυο. Όπως πληροφορείται η «Κ», αρκετά σύντομα θα πρέπει να αναμένονται οι σχετικές αναβαθμίσεις ταχυτήτων, με αναπροσαρμογές στις υπάρχουσες τιμές, με τους συνδρομητές να επωφελούνται, από τη μία, με υψηλότερες ταχύτητες διαδικτύου και από την άλλη να επιλέγουν το κόστος, το οποίο επιθυμούν. Από πλευράς του ημικρατικού οργανισμού, φαίνεται να αναγνωρίζεται ότι οι υψηλότερες ταχύτητες, τις οποίες προσφέρουν οι ανταγωνιστικές εταιρείες, αποτελούν δέλεαρ για τους χρήστες του διαδικτύου. Ωστόσο, η αναβάθμιση των ταχυτήτων, η οποία βρίσκεται στα σκαριά, δεν δύναται εκ των πραγμάτων να μη γίνει με φειδώ, μιας και η Cyta διαχρονικά δείχνει να επενδύει περισσότερο στην ποιότητα, παρά στον όγκο των προσφερόμενων υπηρεσιών, σε συνδυασμό με την υποστήριξη και την εξυπηρέτηση των πελατών.

12 12-PARAPOLITIKA_Master_cy 30/10/15 19:23 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 Κυρ εισαγγελέα, μην πυροβολείτε τους αγγελιαφόρους! Τοπίο στην ομίχλη Το τραγούδι του Άκη Πάνου «Το θολωμένο μου μυαλό» μου θυμίζει εσχάτως ο γενικός εισαγγελέας Κώστας Κληρίδης, καθότι από τις τηλεφωνικές και άλλες παρεμβάσεις του στα κανάλια και στα ραδιόφωνα φαίνεται ότι βρίσκεται σε πανικό. Διότι ένας ανεξάρτητος αξιωματούχος, του διαμετρήματος που θέλει το Σύνταγμα να έχει ο γενικός εισαγγελέας, δεν γίνεται όπου κάτσει κι όπου σταθεί να κατηγορεί ασύστολα δημοσιογράφους και, μάλιστα, με τα ονόματά τους. Διερωτώμαι, μπορεί να αποδείξει ότι οι δημοσιογράφοι στους οποίους αναφέρεται είναι πουλημένοι; Θα μου πείτε ότι εκείνους που πούλησαν τον τόπο με μεθόδους εξόφθαλμες και βούλιαξαν την οικονομία δεν μπόρεσε τρία χρόνια τώρα να τους στείλει στο δικαστήριο και θα αποδείξει ότι οι δημοσιογράφοι που δεν του χαρίζονται είναι πιασμένοι; Στο κάτω-κάτω ας πρόσεχε. Δεν είναι οι δημοσιογράφοι που εξευτελίστηκαν στο Δικαστήριο. Δεν ξέρω δημοσιογράφο, αλλά ούτε και κανένα πρώην ή νυν ανεξάρτητο αξιωματούχο της πολιτείας που να έχει αποκτήσει μέσα σε μία νύχτα παρατσούκλι, όπως το Ε.Τ., με το οποίο βάφτισε ο πρώην γενικός εισαγγελέας τον νυν και, μάλιστα, μέσα στο δικαστήριο! Κι όμως ο νυν πυροβολεί τους αγγελιαφόρους (δημοσιογράφους) που μετέδωσαν τα διαδραματισμένα. Ξέρετε, ένα λαϊκό απόφθεγμα λέει ότι όποιος δεν μπορεί (ή και δεν θέλει) να δείρει τον γάιδαρο, δέρνει το σαμάρι! Εκλογικό μέτρο Με την απόφαση του ΑΚΕΛ για αύξηση του εκλογικού μέτρου, το σίριαλ αναμένεται ότι θα τελειώσει πριν το τέλος αυτού του μήνα με όλο το πακέτο -δηλαδή χρηματοδότηση κομμάτων, εκλογικό μέτρο και όλα τα 6 εκλογικά νομοσχέδια που θα ρυθμίζουν θέματα, όπως ο τρόπος που θα ψηφίζουμε, ταυτότητες κ.λπ., μέχρι και κανονιστικές διατάξεις- να κλείνει τέλη Νοεμβρίου. Άρα, το δίλημμα αν είναι πολύ αργά εφτά μήνες πριν τις εκλογές να υψωθεί ο πήχης του μέτρου μπορεί να τίθεται, αλλά τα δύο μεγάλα κόμματα θεωρούν ότι μαζί με τα υπόλοιπα έπρεπε να κλείσει κι αυτό. Ξερά και χλωρά Το ζήτημα της χρηματοδότησης των κομμάτων και της διαφάνειας ενδιαφέρει την Επιτροπή Γκρέκο, η οποία φτάνει σήμερα στην Κύπρο για να δει αύριο την Ολομέλεια να ψηφίζει το σχετικό νόμο. Κι όπως είπε πηγή της στήλης από το ΔΗΚΟ δίκην παραπόνου, Επικίνδυνο παιγνίδι το κινητό τηλέφωνο, κυρ Εισαγγελέα, ιδιαίτερα για όσους θεωρούν ότι μπορούν να διαβάλλουν όσους τους ασκούν κριτική ή να καταδικάζουν δια μηνυμάτων, διότι προφανώς θεωρούν εαυτόν ανέγγιχτον! «έτσι, μαζί με τα ξερά θα καούν και τα χλωρά». Μόνο που οι πληροφορίες μας λένε ότι το ΔΗΚΟ όχι μόνο δεν έχει πρόβλημα με την αύξηση του εκλογικού μέτρου, καθώς κρυφίως χαμογελούν και τα μουστάκια του, απλώς θα τηρήσει τα προσχήματα, τηρώντας αποχή από την ψηφοφορία. Πόσο θα είναι το εκλογικό μέτρο; Κάτι μεταξύ 3,5% και 4,5%. Πάντως, η κόκκινη πηγή της στήλης μας είπε ότι δεν έχει γίνει οποιαδήποτε παρασκηνιακή συνεννόηση Άντρου-Αβέρωφ, διότι απουσίαζαν και οι δύο στο εξωτερικό και δεν «έκατσε η μπίλια» να συναντηθούν τις μέρες που θα έπρεπε να συζητηθεί. Μάλιστα, η ίδια πηγή μας είπε ότι ο Πάφιος αρχηγός του ΔΗΣΥ θέλει να αλλάξει όλη την κοινοβουλευτική του ομάδα, όχι γιατί δεν τιμά τους παλαιούς βουλευτές, αλλά διότι έχει ανάγκη από μία dream team νέων και καταρτισμένων, όπως λέει, η Πινδάρου. Και δεν έχει άδικο ο Αβέρωφ, αφού η δημοσκόπηση της «Κ» έδειξε καθαρά ότι η εικόνα της κοινοβουλευτικής ομάδας του κόμματος είναι τοπίο στην ομίχλη. Συνεργασίες ενόψει Ας αρχίσουν, λοιπόν, οι χοροί στο χώρο του λεγόμενου «Κέντρου» για εκλογικές συνεργασίες. Φυσικά, θα ήταν ιδανικό για τους ψηφοφόρους του «Κέντρου» αν γινόταν ένας μεγάλος συνασπισμός με όλα «τα συγγενή στο Κυπριακό» κόμματα, ενώ θα ήταν και πιο υγειές για την πολιτική ζωή του τόπου στις σημερινές συνθήκες. Ωστόσο, όπως είπε στη στήλη κοινοβουλευτική πηγή του «Κέντρου», «δυστυχώς δεν είναι το Κυπριακό που δεν αφήνει να ενωθούν τα κόμματά μας, αλλά οι καρέκλες, μαύρες τζιαί σκοτεινές». Τούτων λεχθέντων, μάλλον, θα δούμε να γεννιούνται άλλου τύπου εκλογικές συνεργασίες, για τις οποίες υπάρχουν διάφορες ιδέες. Η οριζόντια που χάθηκε Να θυμίσουμε ότι μετά το «κούρεμα» κι όταν κορυφώθηκε η αγανάκτηση των πολιτών, γινόταν πολύς λόγος από τα πολιτικά κόμματα που είχαν το καθένα περάσει σε άμυνα, για το ενδεχόμενο εισαγωγής της οριζόντιας ψηφοφορίας. Το θέμα αυτό έχει πλήρως αποκλεισθεί. Η πρόταση Αβέρωφ για αύξηση του εκλογικού μέτρου στην αιτιολογική έκθεση είναι μερικές γραμμές και αναφέρει ότι η σύγχρονη τάση είναι αυτή και προτείνουμε το 5%. Τι είπε ο Αβέρωφ Να θυμίσουμε, επίσης, ότι δύο βδομάδες πριν από τις ευρωεκλογές του Μάη του 2014 στο πλαίσιο δημόσιας συζήτησης μεταξύ του προέδρου του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου και του Γ.Γ. του ΑΚΕΛ Άντρου Κυπριανού στην αίθουσα τελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου, επί της Καλλιπόλεως, ετέθη το ερώτημα περί της οριζόντιας ψηφοφορίας. Παραθέτουμε παρακάτω τις απαντήσεις που έδωσαν οι δύο αρχηγοί. Αβέρωφ Νεοφύτου: «Οριζόντια ψηφοφορία: Υπέρμαχος της οριζόντιας ψηφοφορίας. Το κόμμα μου εδώ και δώδεκα χρόνια κατέθεσε πρόταση στη Βουλή για την οριζόντια ψηφοφορία. Δεν θέλουμε τον κόσμο αρνιά στις κομματικές μάντρες. Να ανοίξουμε. Να ανοιχτούμε στην κοινωνία. Δεν θέλουμε κομματικοποίηση της κοινωνίας, αλλά κοινωνικοποίηση των κομμάτων και της πολιτικής. Υπέρμαχος της οριζόντιας ψηφοφορίας!» Τι είπε ο Άντρος «Οριζόντια ψηφοφορία: Δεν έχω αμφιβολία ότι ηχεί πολύ εύηχα στα αυτιά του κόσμου. Το ερώτημα είναι ότι τον υποψήφιο τον υποστηρίζεις στη βάση ποιων κριτηρίων. Το αν έχει καλό παρουσιαστικό; Αν έχει ευφράδεια λόγου; Αν μπορεί να λέει ατάκες ή με βάση της πολιτικές θέσεις που μπορεί να διατυπώνει για τα διάφορα ζητήματα; Ε, δεν Ο ΗΡΩΣ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ Αβέρωφ Νεοφύτου Ο πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου, ο οποίος κατάφερε και θα κάνει το δικό του με το εκλογικό μέτρο, ενώ θα αποκτήσει και νέα κοινοβουλευτική ομάδα, όπως ονειρεύεται, διότι «ανήρ Πάφιος ουκ έστιν αγαθός». μπορώ αν θα είμαι υποψήφιος του ΑΚΕΛ να υποστηρίζω τις ίδιες θέσεις που υποστηρίζει ένας υποψήφιος του ΔΗΣΥ. Και αν είμαι ψηφοφόρος, δεν μπορώ να διανοηθώ πώς θα μπορούσα να υποστηρίξω δύο άτομα, τα οποία έχουν εκ διαμέτρου αντίθετες απόψεις. Είτε θα υποστηρίξω μία συγκεκριμένη πολιτική για να οδηγηθούν τα πράγματα προς μία κατεύθυνση ή θα ψηφίσω με κάποια άλλα κριτήρια, που είναι το πόσο ωραία ντύνομαι, το πόσο ωραία εμφάνιση έχω, το πόσο ωραία μιλώ, που ξέρετε ότι όσο πιο ωραία μιλά κάποιος είναι πιο εύκολο να παρασύρει τον κόσμο σε λανθασμένες κατευθύνσεις, να μου επιτρέψετε να πω». Διαρροές από ποιον Η Εζεκία Παπαϊωάννου έχει πληροφορηθεί περί των διαρροών σχετικά με την κατάθεση Μιλτή Νεοφύτου για τον Δημήτρη Χριστόφια και την άλλη με τα μπότοξ Σιζόπουλου. Αν και ο εισαγγελέας είχε πει μερικές μέρες πριν στο Δικαστήριο ότι έχει όλο το υλικό της Focus στο συρτάρι του, στο ΑΚΕΛ μάθανε, λέει, ότι η διαρροή δεν έγινε από το συρτάρι του Κώστα Κληρίδη. Που πάει να πει ότι έχουν κι άλλοι υλικό στα συρτάρια τους. Σχετικά δε με τον Μαρίνο Σιζόπουλο, η ίδια πηγή μας είπε ότι η διαρροή έγινε από συρτάρι στη Νομική Υπηρεσία. Γράφει Ο ΙΑΝΟΣ ΑΜΕΡΩΤΑ / Γράφει ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ Μ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ ΓεΣΥ εκτός Mνημονίου; ΒΟΛΕΣ / Γράφει ο ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΑΡΗΣ Μόνο δημόσια υγεία Τον Μάρτη, μάλλον, θα είμαστε εκτός Mνημονίου. Αυτό δείχνουν τα στοιχεία, αυτό λέει συνεχώς ο υπουργός των Οικονομικών και ο πρόεδρος του Συναγερμού. Υπάρχουν, όμως, θέματα, που ακόμα δεν έχουν κλείσει. Θέματα καυτά, που όλο τα σπρώχνουμε και τα σπρώχνουμε με τον φόβο να μας μείνουν στο ράφι. Το σημαντικότερο από αυτά είναι το Γενικό Σχέδιο Υγείας. Και είναι και το δυσκολότερο, δεδομένου πως κανένας άμεσα εμπλεκόμενος δεν επιθυμεί να ταράξουν ούτε εκατοστό τα λιμνάζοντα νερά στον χώρο της Υγείας. Όσοι εργάζονται στα κρατικά νοσηλευτήρια δεν θέλουν την αυτονόμησή τους, με αβέβαιο το μέλλον τους. Από τους γιατρούς, μέχρι τους νοσοκόμους και το μη ιατρικό προσωπικό. Οι ιδιώτες γιατροί θα χάσουν όλα τα μαύρα, αφού όλοι οι ασθενείς θα παίρνουν απόδειξη για τις επισκέψεις. Οι φαρμακέμποροι θα χρειαστεί να πωλούν τα φάρμακα φθηνότερα, αφού θα γίνεται μία παραγγελία για όλη την Κύπρο από τον αρμόδιο οργανισμό. Οι ασφαλιστικές εταιρείες, με δεδομένο πως η Τρόικα ευνοεί μονοασφαλιστικό ΓεΣΥ και όχι πολυασφαλιστικό, βάζουν το δικό τους τροχοπέδη. Για τα μοναστήρια στο υπουργείο της Υγείας τα είπαμε ξανά. Οι μίζες σήμερα πάνε σύννεφο. Είναι, ίσως, το υπουργείο με τις περισσότερες έρευνες σε λειτουργούς και διευθυντές, που θα φύγουν από τα γραφεία τους. Ο έλεγχος και οι διαδικασίες θα μετακυλήσουν είτε στα αυτονομημένα, πλέον, νοσοκομεία, είτε στον Οργανισμό Ασφάλισης και Υγείας. Και αυτοί,δηλαδή, αρνητικοί. Όλο το βάρος πέφτει στην πλάτη του υπουργού της Υγείας. Δήλωσε κατ επανάληψη, και προσωπικά είμαι σίγουρος πως εννοεί κάθε λέξη που λέει, πως δέχτηκε να αναλάβει ως υπουργός για να υλοποιήσει το ΓεΣΥ. Θα χρειαστεί, όμως, και βοήθειες. Και εντός, αλλά και εκτός του υπουργείου του. Εντός χρειάζεται γραφειοκράτες που να πιστεύουν στην αξία του Σχεδίου Υγείας και να τραβήξουν κουπί. Εκτός του υπουργείου χρειάζεται πολιτική βούληση από τους συνάδελφους του υπουργούς για να προχωρήσει στο υπουργικό συμβούλιο, αλλά και από τα κόμματα και τους βουλευτές για να περάσει από την Βουλή. Τόσο η αυτονόμηση των νοσοκομείων όσο και το ΓεΣΥ σε δεύτερο χρόνο. Η πολιτική βούληση εξυπακούει πλήρη, ίσως, ρήξη με τους κακομαθημένους γιατρούς των δημόσιων νοσοκομείων, σύγκρουση με τους φίλους τους, μετρημένους στα δάκτυλα των δύο χεριών φαρμακέμπορους και σύγκρουση με τους γνωστούς τους ιδιοκτήτες των Η πολιτική βούληση αν υπάρχει ή αν βρεθεί, μπορεί να τελειώσει το ΓεΣΥ σε τρεις μήνες. ασφαλιστικών εταιρειών. Αν προσπαθήσουν να τα βρούνε με όλους, ΓεΣΥ δεν θα δούμε ποτέ. Θα παραμείνουμε η μόνη χώρα στην Ευρώπη που οι πολίτες της θα αγχώνονται σε κάθε περίεργο πόνο στο σώμα τους. Θα παραμείνουμε η μόνη τριτοκοσμική χώρα στην Ευρώπη που οι πενηντάρηδες πάνε ακόμη στον παιδίατρό τους για την πρώτη διάγνωσή τους, γιατί δεν ξέρουν και δεν έχουν πού να πάνε. Η πολιτική βούληση αν υπάρχει ή αν βρεθεί, μπορεί να τελειώσει το ΓεΣΥ σε τρεις μήνες. Αν καταφέρουν τα κόμματα να ξεφύγουν από τον μικρόκοσμό τους και αν καταλάβουν πως μπορεί να τσακωθούν με όσους σήμερα έχουν πάρε δώσε, θα κερδίσουν την μάχη με την κοινωνία. Η υγεία είναι ένα από τα λίγα αγαθά που αφορά σε όλους μας. Είναι ένα από τα λίγα θέματα που αγγίζει τον κάθε ένα πολίτη. Είναι, ίσως, το μοναδικό θέμα που να αφορά στην πλατιά μάζα και δεν έγινε η παραμικρή τροποποίηση, όχι μεταρρύθμιση, εδώ και δεκαετίες. Είμαστε καθηλωμένοι σε πρακτικές και νοοτροπίες του 80. Και αυτό είναι το μεγαλύτερο δυστύχημα. Ο Γιώργος Παμπορίδης έχει την ευκαιρία να γίνει ο υπουργός που θα εφαρμόσει το ΓεΣΥ και να καθιερωθεί στην πολιτική σκηνή του τόπου. Οι μάχες που έχει να δώσει είναι πολλές. Μία μεγάλη μάχη είναι και με τον χρόνο. Και δεν εννοώ το 2018, αλλά τον ελάχιστο χρόνο που απομένει μέχρι να φύγει η Τρόικα. Γιατί χωρίς Τρόικα φοβάμαι πως Γε- ΣΥ γιοκ.. dmdemetriou.com «Στα δημόσια νοσοκομεία μπορεί να ταλαιπωρείσαι, μπορεί να υποφέρεις από την κακή οργάνωση και τις λίστες αναμονής, αλλά, τουλάχιστον, δεν σε κλέβουν και δεν σε κοροϊδεύουν. Στον ιδιωτικό τομέα μπαίνεις για μία απλή ίωση και σε αντιμετωπίζουν σαν να είσαι ετοιμοθάνατος. Πανάκριβες εξετάσεις και αχρείαστες θεραπείες, μόνο και μόνο για να σε ξεζουμίσουν οικονομικά». Άνθρωπος ο οποίος έπεσε στα χέρια ασυνείδητων γιατρών έβγαζε φωτιές από την οργή του, αφού διαπίστωσε από άλλους γιατρούς ότι πλήρωσε πολλές χιλιάδες ευρώ για αχρείαστες και ψυχοφθόρες εξετάσεις. Ωστόσο, δεν τολμούσε να πάει στην Αστυνομία να καταγγείλει την υπόθεση, θεωρώντας ότι θα ήταν χαμένος κόπος και τίποτα δεν μπορούσε να γίνει. Έλεγε τον πόνο του στην καφετέρια και καταριόταν τους επίορκους γιατρούς. Στην παρέα των καφενόβιων και συνταξιούχους αξιωματούχος του κράτους, ο οποίος έβγαζε «χολή» για τις ιδιορρυθμίες των γιατρών: «Σπουδάζουν για δεκαπέντε με είκοσι χρόνια και θέλουν να βγάλουν τα χρήματα των σπουδών τους σε λίγα χρόνια. Διέθεσαν τα καλύτερα χρόνια της ζωής τους σε ατέλειωτο διάβασμα και μελέτη και μόλις πιάσουν δουλειά μάχονται για να ζήσουν όσα έχασαν, με τον πιο σπάταλο τρόπο. Λιμουζίνες, τεράστια σπίτια και εξοχικά και ένα σωρό άλλες υπερβολές. Νομίζουν ότι είναι μικροί θεοί αν μάλιστα βγάλουν και όνομα- και συμπεριφέρονται ως μεγάλοι διάβολοι». Ο άνθρωπος έχασε πρόσφατα αγαπημένο του πρόσωπο σε ιδιωτικό νοσηλευτήριο, αφού πρώτα πλήρωσε ό,τι είχε και δεν είχε και πιστεύει ότι οι γιατροί ευθύνονται για τον θάνατο του δικού του ανθρώπου. Στην παρέα του καφενέ και ο πιο ψύχραιμος, αλλά και πιο τυχερός, ο οποίος έβαζε ευχές στους γιατρούς, που τον έσωσαν από σίγουρο θάνατο. Μιλούσε με τα καλύτερα λόγια για την ευγένεια και για τη συμπεριφορά συγκεκριμένου γιατρού, ο οποίος υπηρετεί με αυταπάρνηση το λειτούργημά του και πληρώνεται λογικά και χωρίς να κλέβει. Μάλιστα, όπως έμαθε δεν λαμβάνει χρήματα από ανθρώπους που δεν έχουν να πληρώσουν. Ο άλλος συνδαιτυμόνας ήταν δημόσιος υπάλληλος και παρόλο που μπορεί να χρησιμοποιεί τα ιδιωτικά νοσηλευτήρια, λόγω ασφάλειας της συζύγου του, εντούτοις επιμένει να πηγαίνει στα δημόσια νοσοκομεία, αφού εκεί αισθάνεται ότι οι γιατροί τον βλέπουν ως ασθενή και όχι σαν πελάτη. Ταλαιπωρείται με τα ραντεβού και τις άλλες δυσλειτουργίες του συστήματος, αλλά στο Δημόσιο αισθάνεται σιγουριά. Στην παρέα των καφενόβιων υπήρχε και ο κοσμογυρισμένος, ο οποίος επέμενε ότι η μόνη λύση για να αντιμετωπιστεί το μπάχαλο με την υγεία στην Κύπρο είναι να υιοθετηθεί το παράδειγμα του Καναδά, των Σκανδιναβικών Χωρών και άλλων σοβαρών χωρών, όπου η υγεία είναι θέμα μόνο του Δημοσίου. Όλοι οι γιατροί πληρώνονται πάρα πολύ καλά μόνο από το κράτος και οι προσφερόμενες υπηρεσίες είναι σε πολύ ψηλά επίπεδα. Οι γιατροί αφοσιώνονται στην επιστήμη, ασχολούνται με τις επιμορφώσεις και σίγουρα δεν σκέφτονται ούτε πώς να πληρώσουν για κλινικές και νοσοκόμους, ούτε πώς να βγάλουν τρελά λεφτά. Βεβαίως, υπάρχει η αυστηρή αξιολόγηση από ανεξάρτητους ελεγκτές, αλλά δεν φοβούνται και δεν ανησυχούν, αφού έχουν τα μέσα, τον χρόνο και τα έσοδα για να κάνουν άριστα τη δουλειά τους. Στην Κύπρο της αραχτής και της λαμογιάς, όπου σε κλέβουν ακόμη και από τις τράπεζες και όπου σχεδόν τίποτα δεν φαίνεται να λειτουργεί σωστά, τουλάχιστον στον τομέα της υγείας, το διεφθαρμένο σύστημα ας κάνει μία εξαίρεση. Ας προσφέρει υψηλής ποιότητας υγεία στους πολίτες και σίγουρα το κόστος θα είναι στο τέλος της ημέρας πολύ χαμηλότερο για τον τόπο. Θα υπάρξει οικονομία κλίμακας και δεν θα γεμίζει το νησί με πανάκριβα μηχανήματα που υπολειτουργούν και ανεβάζουν το κόστος της νοσηλείας σε δυσθεώρητα ύψη. Ακόμη και τα ιατρικά λάθη με την εξειδίκευση των γιατρών θα μειωθούν και βεβαίως ο έλεγχος στο Δημόσιο είναι πολύ πιο αυστηρός από τον έλεγχο στον ιδιωτικό τομέα, που φαίνεται να είναι ανύπαρκτος. Και ας μην ξεχνούμε ότι ο Ιπποκράτης ήταν Έλληνας και έχουμε και ένα σωρό ανάργυρους αγίους γιατρούς.

13 13-GNOMES CY_Master_cy 30/10/15 19:24 Page 13 Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 ΑΠΟΨΕΙΣ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ l 13 ANAΔΙΑΤΑΞΕΙΣ / Tης ΜΕΛΑΝΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΥ Eυρωπαϊκή αδράνεια στη συριακή κρίση Ενόσω μαίνεται ο πόλεμος στη Συρία σε μια μάχη όλων έναντι πάντων και ενώ οι Σύριοι πρόσφυγες στην προσπάθειά τους να αποδράσουν από την κόλαση του πολέμου κατά εκατοντάδες καταλήγουν άψυχα σώματα στη θάλασσα της Μεσογείου ή και αν καταφέρουν να περάσουν απέναντι βρίσκονται παγιδευμένοι στα αφιλόξενα σύνορα μεταξύ ευρωπαϊκών χωρών, κινδυνεύοντας από το κρύο και τις κακουχίες, σε μια παράλληλη τροχιά ξετυλίγεται ένα αμφίρροπο διπλωματικό παιχνίδι. Την περασμένη Παρασκευή, οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Σαουδική Αραβία, η Τουρκία και το Ιράν βρέθηκαν γύρω από το ίδιο τραπέζι σε μια διεθνή σύνοδο για τη Συρία. Η Βιέννη φιλοξένησε αυτή τη νέα διπλωματική προσπάθεια για την εξεύρεση ενός πολιτικού διεξόδου στο τετραετές πολεμικό αδιέξοδο που έχει προκαλέσει ο συριακός εμφύλιος, ο οποίος όμως δεν είναι ακριβώς ένας εμφύλιος πόλεμος, αφού μετατράπηκε σε ένα θέατρο ενός ανελέητου ξεκαθαρίσματος λογαριασμών των μεγάλων περιφερειακών και παγκόσμιων δυνάμεων. Οι πέντε αντιπροσωπεύουν τον σχηματισμό των συμμαχιών επί του συριακού εδάφους. Από τη μία, η Ρωσία και το Ιράν αποτελούν τους στενότερους σύμμαχους του υφιστάμενου καθεστώτος στη Δαμασκό, το οποίο εκπροσωπεί ο Μπασάρ αλ Άσαντ. Στην αντίπερα όχθη, οι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία και, εσχάτως, η Τουρκία, από διαφορετική αφετηρία και με αμφίβολη ομοιογένεια και κοινούς στόχους, αλλά και επιδιώξεων συνασπίζονται προς ενίσχυση της συριακής αντιπολίτευσης κατά του Μπασάρ αλ Άσαντ. Τα αποτελέσματα αυτής της νέας προσπάθειας της διπλωματίας παρέμεναν άγνωστα όταν γραφόταν το συγκεκριμένο κείμενο. Ωστόσο, η συνάντηση ως τέτοια αναδεικνύει δύο σημαντικά γεγονότα. Αφενός, το πρώτο αξιοπρόσεκτο της συγκεκριμένης σύναξης αποτελεί η συμμετοχή του Ιράν. Γεγονός που σηματοδοτεί την επιστροφή της Τεχεράνης στη διεθνή πολιτική σκηνή ως ενεργό πλέον μέλος της παγκόσμιας κοινότητας, αποτέλεσμα της συμφωνίας των με το Ιράν για το πυρηνικό του πρόγραμμα τον περασμένο Ιούλιο. Αφετέρου, εξίσου αξιοπρόσεκτη παραμένει η περιορισμένης κλίμακας ενεργοποίηση της ευρωπαϊκής διπλωματίας στις διεθνείς συνομιλίες για την τύχη της Συρίας. Αν και το βράδυ πριν από τη διεθνή σύνοδο, οι υπουργοί Εξωτερικών των ΗΠΑ, της Ρωσίας, της Τουρκίας και της Σαουδικής Αραβίας είχαν διευρυμένες διαπραγματεύσεις με τη συμμετοχή και άλλων ομολόγων τους από χώρες της περιοχής (Αίγυπτο, Λίβανο, Ιράκ, Κατάρ, ΗΑΕ, Ομάν) και την Ευρωπαϊκή Ένωση (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία και την επικεφαλής της διπλωματίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης), ωστόσο, γεγονός παραμένει πως στη διεθνή σύνοδο για τη Συρία, η Ευρωπαϊκή Ένωση απουσίαζε, αυτοπεριοριζόμενη σε δευτερεύοντα ρόλο. Μια απουσία που υποδηλώνει την ασύνετη αδράνεια της ευρωπαϊκής διπλωματίας όλα τα προηγούμενα χρόνια και ενόσω εξελισσόταν η συριακή κρίση. Αδράνεια, όμως, που κόστισε ακριβά, δεδομένων των τραγικών πλέον αποτελεσμάτων και για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ένωση. Επί της ουσίας, για τέσσερα χρόνια, οι Βρυξέλλες επέλεξαν να παραμείνουν κρυμμένες πίσω από την αμερικανική διπλωματία και τις προτεραιότητες που οι ΗΠΑ είχαν θέσει στο πλαίσιο ενός ανταγωνισμού ισχύος με τη Ρωσία στην περιοχή. Τέσσερα χρόνια μετά, η Ευρωπαϊκή Ένωση βρίσκεται αντιμέτωπη με μια προσφυγική κρίση που δεν μπορεί να διαχειριστεί. Όπως μάλιστα αξιωματούχοι της δηλώνουν ανοικτά, η προσφυγική αυτή κρίση, η χειρότερη από τη λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και μετά, απειλεί, όσο ποτέ προηγουμένως, να τινάξει στον αέρα το ίδιο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα. Η αποτυχία της ευρωπαϊκής διπλωματίας που συνεπάγεται και τον περιορισμό της σε δευτερεύοντα ρόλο στην αναζήτηση πολιτικών λύσεων στη συριακή κρίση, σε συνδυασμό και με τις ενδογενείς αδυναμίες διαχείρισης της προσφυγικής κρίσης έχουν πλέον οδηγήσει τις Βρυξέλλες να αναζητούν σανίδα σωτηρίας στην Τουρκία. Σε μια προσπάθεια εξευμενισμού της Άγκυρας προκειμένου να σταματήσει να «εξάγει» προς την Ευρώπη Σύριους πρόσφυγες, οι Βρυξέλλες, αναστέλλοντας το ίδιο το αξιακό ευρωπαϊκό οικοδόμημα, υποκύπτουν στη μία μετά την άλλη απαιτήσεις της τουρκικής πρωτεύουσας. Πλην όμως, η σανίδα στην οποία προσπαθεί να επιβιβαστεί η Ευρωπαϊκή Ένωση πολύ σύντομα θα αποδειχτεί πως δεν είναι ούτε γερή ούτε και σωτήρια, αφού θα την φέρει αντιμέτωπη με μια σειρά από νέα αδιέξοδα. antonioum@kathimerini.com.cy Από τις διαδηλώσεις που ακολούθησαν τις αστυνομικές επιδρομές στα αντικυβερνητικά ΜΜΕ στην Τουρκία. Είναι δύσκολο να γράφεις για επετείους και ακόμη δυσκολότερο όταν πρέπει να εσωκλείσεις στο λόγο αυτό καθαυτό της επετείου τα γενέθλια της κυκλοφορίας της Καθημερινής στην Κύπρο. Η Καθημερινή είναι από τις πλέον ιστορικές εφημερίδες του ελληνισμού, από εκείνες που περπάτησαν βήμα το βήμα με τις εξελίξεις, τα γεγονότα και τη μοίρα της νεότερης Ελλάδας. Η χώρα, μπαίνοντας και βγαίνοντας διαρκώς (λες και, όντως, είναι αυτή η μοίρα της διαρκώς) σε πολιτικά σταυροδρόμια τόσο εντός όσο και εκτός, πάσχιζε να βρει βηματισμό και ταυτότητα, να μπει στη σύγχρονη εποχή από το μεσοπόλεμο και εντεύθεν. Η Καθημερινή ήταν εκεί, χτίζοντας το δικό της «παρών» σε συνέργεια με την εκάστοτε παρούσα πολιτική και κοινωνική πραγματικότητα της Ελλάδας. Το μαρτυρούν τα πρωτοσέλιδα, τα ζωντανά χαρτιά και κείμενα της δραματικής ιστορίας όπως εξελισσόταν στην Ευρώπη, το φέρουν και τα ονόματα που πέρασαν από τις σελίδες της και άφησαν το αποτύπωμά τους στα πολιτικά ΕΝ ΚΑΜΙΝΩ / Του ΜΙΧΑΛΗ ΤΣΙΚΑΛΑ Ο Νοέμβριος του 2008 Η Καθημερινή παρουσιάζει στην πρώτη σελίδα (αντίθετα με τα εκτυπωτικά ήθη της εποχής) την καταστροφή της Σμύρνης, ούσα περιβεβλημένη με μαύρο πλαίσιο, αντιλαμβανόμενη την αίσθηση της Ιστορίας. δρώμενα. Στο τιμόνι δε αυτής κάθισαν ονόματα της εμβέλειας της κ. Ελένης Βλάχου. Κάθισα, τις προάλλες, να δω μία από εκείνες τις εκπομπές «που δεν βλέπονται», εννοώ εκείνες της παλιάς ΕΡΤ, με την επωνυμία «Μαρτυρίες», που δεν θα λάβουν ποτέ την τηλεθέαση που τους αξίζει. Καλεσμένη η κ. Ελένη Βλάχου για να μιλήσει τότε για τις εμπειρίες και τις αναμνήσεις της. Τις γνωριμίες που έκανε στην πορεία της ζωής, της καριέρας της και της Καθημερινής. Μία άλλη Ελλάδα, ξέρετε, δεν τη γνώρισα, αλλά είναι σίγουρα μία άλλη Ελλάδα, την οποία θα ήθελα να γνωρίσω από κοντά. Στις 2 Νοεμβρίου 2008, η Καθημερινή κυκλοφορεί και στην Κύπρο. Μία μοναδική εξέλιξη για τη χώρα, αλλά και ένα χρέος με σκοπό να ακολουθηθεί το μονοπάτι που έχει ήδη χαραχτεί και έχει κάνει τη διαφορά στην Ελλάδα: μέσω της ύλης και όχι της εντύπωσης. Μέσω του απτού και όχι του εφήμερου. Σήμερα, Νοέμβριος του 2015, η Καθημερινή συνεχίζει, έχοντας να επιδείξει μία πορεία σταθερότητας και εγκυρότητας, μέσα από ρεπορτάζ που πράγματι γράψανε τη δική τους ιστορία. Κείμενα που συμπορεύτηκαν με τα πρόσφατα και δραματικά γεγονότα, όπως ήταν το «κούρεμα» του Τα δε πριν εκείνης της χρονιάς, ο τρόπος καταγραφής των γεγονότων, αλλά και συνάμα προειδοποίησης κυρίως προς τους έχοντας την εξουσία για το πού οδηγείται ο τόπος, αποτελούν την επικεφαλίδα των όσων αντιπροσωπεύει η Καθημερινή: γεγονός που καταφέραμε να αποτυπώσουμε και θα προσφέρουμε οσονούπω μέσα από το συνέδριο του Economist, που λαμβάνει και φέτος χώρα μαζί με τη συμβολή της «Κ». Εν κατακλείδι, επιθυμούσα να γράψω και έγραψα λίγα λόγια, γιατί λίγα μπορώ να πω και να γράψω μπροστά σε τόσα χρόνια ιστορίας, μπροστά σε τόσα κείμενα και σε τόσα ονόματα που προηγήθηκαν. Εύχομαι να βρίσκονται πάντα άξιοι συνεχιστές του έργου της Καθημερινής και το έργο αυτό καθεαυτό να συνεχίσει να περνάει κρυστάλλινο και διαυγές στην κοινωνία και στον αναγνώστη, στα γεμάτα προκλήσεις χρόνια που έρχονται. tsikalasm@kathimerini.com.cy ΜΕΤΑTΡΟΠΕΣ / Της Δρος ΕΡΑΤΟΥΣ ΚΟΖ. ΜΑΡΚΟΥΛΛΗ Το μπούμερανγκ της ανοχής Η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι ΗΠΑ έχουν ένα μεγάλο μερίδιο ευθύνης για τον τρόπο με τον οποίο έχει εξελιχθεί η πολιτική κατάσταση στην Τουρκία και στη γύρω περιοχή και πιο συγκεκριμένα για την ανοχή που επέδειξαν όλα αυτά τα χρόνια έναντι των δραματικών συνεπειών μιας τουρκικής εξωτερικής πολιτικής, που μόνο συγκρούσεις έχει προκαλέσει με τους γείτονές της και μιας καταπιεστικής και ανελεύθερης πολιτικής στο εσωτερικό. Οι εκλογές που διεξάγονται σήμερα θα διαδραματίσουν ένα καθοριστικό ρόλο για τις περαιτέρω εξελίξεις, τόσο στην ίδια τη χώρα όσο και στις γειτονικές περιοχές, που με τον ένα ή τον άλλο τρόπο επηρεάζει η Τουρκία, περιλαμβανομένης και της κατεχόμενης περιοχής της Κύπρου, που βρίσκεται κάτω από τον στρατιωτικό και πολιτικοοικονομικό έλεγχο και εξάρτηση της Άγκυρας. Σε διάστημα πέντε μόλις μηνών μία δεύτερη εκλογική αναμέτρηση διεξάγεται στην Τουρκία, για τον απλό λόγο ότι τα αποτελέσματα της πρώτης δεν έφεραν το επιθυμητό αποτέλεσμα της απόλυτης πλειοψηφίας στο κυβερνών κόμμα «Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης» και στον Πρόεδρο της χώρας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος οραματίζεται να μετατρέψει το πολιτικό σύστημα της Τουρκίας σε Προεδρικό, με ισχυρές εξουσίες στα χέρια του και τη δυνατότητα να κυβερνήσει με τον αυταρχικό τρόπο που τον χαρακτηρίζει τα τελευταία 13 χρόνια. Οι εξελίξεις των τελευταίων ετών με τα απανωτά σκάνδαλα, τους αυξανόμενους περιορισμούς θεμελιωδών ελευθεριών, που κυρίως έπληξαν την ελευθερία της έκφρασης, με κύριο στόχο τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και το σοβαρό έλλειμμα ασφαλείας που δημιουργήθηκε εκ νέου με την αναζωπύρωση του Κουρδικού, θα έπρεπε να είχαν οδηγήσει την Ευρωπαϊκή Ένωση και τις ΗΠΑ σε μία εντελώς διαφορετική αντιμετώπιση των κυβερνώντων στην Άγκυρα. Αν οι εξελίξεις αυτές λάμβαναν χώρα σε οποιοδήποτε άλλο κράτος εκτός από την Τουρκία, θα είχαν υιοθετηθεί μέχρι τώρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Δύση, γενικότερα, μέτρα εναντίον του και σίγουρα ο οποιοσδήποτε διάλογος με το κράτος αυτό για πιθανή ένταξη στην Ε.Ε. θα οδηγούσε σε αδιέξοδο. Τουναντίον, στην προκειμένη περίπτωση, εν μέσω όλων αυτών των δραματικών εξελίξεων, με αποκορύφωμα το φονικό τρομοκρατικό κτύπημα στην Άγκυρα και το πρόσφατο κλείσιμο αντιπολιτευόμενων Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης, η Ευρωπαϊκή Ένωση συνεχίζει να υποκύπτει στις απαιτήσεις της Τουρκίας, ενώ τα συμφέροντα φαίνεται να υπερισχύουν σε βάρος αρχών και αξιών που αποτελούν την ηθική βάση της ίδιας της ύπαρξης της Ένωσης. Το γεγονός ότι η δημοσιοποίηση της περιοδικής έκθεσης για την Τουρκία, που κάθε χρόνο κυκλοφορεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις αρχές Οκτωβρίου, αναβλήθηκε φέτος για μετά τις εκλογές για να μην αποκαλυφθεί η σοβαρή επιδείνωση της κατάστασης είναι ενδεικτικό των αβαριών που είναι διατεθειμένη να κάνει η Ε.Ε. Από την άλλη, οι εξελίξεις στη γειτονική Συρία έχουν πάρει μία άκρως εκρηκτική και επικίνδυνα ανεξέλεγκτη τροπή, που απειλεί όχι μόνο την ίδια την ύπαρξη της Συρίας ως χώρας, αλλά και την περιφερειακή ειρήνη και ασφάλεια, με τον μισό σχεδόν πληθυσμό της να έχει προσφυγοποιηθεί ή μετακινηθεί εντός της επικρατείας, με εκατοντάδες χιλιάδες τα θύματα, με το προσφυγικό πρόβλημα να κτυπά την πόρτα της ίδιας της Ευρώπης, αναζητώντας απεγνωσμένα λύσεις, με την εξάπλωση του θρησκευτικού εξτρεμισμού και της τρομοκρατίας και το «Ισλαμικό Κράτος» να εδραιώνεται σε ιρακινά και συριακά εδάφη και με τους Κούρδους να υφίστανται επιθέσεις από το «Ισλαμικό Κράτος» και την Τουρκία ταυτόχρονα. Ο ρόλος της Τουρκίας σε όλη αυτή τη δραματική τροπή των πραγμάτων συνεχίζει να διαγράφεται υποχθόνιος και ζοφερός όσον αφορά στην ίδια την ανάφλεξη της κρίσης και τη συντήρηση και στρατιωτικοοικονομική στήριξη όλων εκείνων των εξτρεμιστικών στοιχείων που ευθύνονται για την επιδείνωση της κατάστασης. Εξαιρετικά σημαντική, λοιπόν, η σημερινή εκλογική αναμέτρηση στην Τουρκία για το μέλλον της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου στη χώρα, που βρίσκεται υπό απειλή, αλλά και για τις περιφερειακές εξελίξεις. Οι αντιδράσεις του κυβερνώντος κόμματος σε μία ενδεχόμενη επανάληψη των αποτελεσμάτων των εκλογών χωρίς την επιδιωκόμενη απόλυτη πλειοψηφία, καθώς και οι αντιδράσεις του Προέδρου Ερντογάν στο ενδεχόμενο μη πραγματοποίησης των στόχων του για διευρυμένες προεδρικές εξουσίες παραμένουν απρόβλεπτες και αναμένεται να διαδραματίσουν καθοριστικό ρόλο στις εσωτερικές εξελίξεις, κυρίως έναντι των Κούρδων που φαίνεται να αποκτούν, πλέον, μία δυνατή φωνή στο Κοινοβούλιο και στα πολιτικά δρώμενα του τόπου. Οι Βρυξέλλες και η Ουάσινγκτον θα πρέπει, επιτέλους, να αναθεωρήσουν την πολιτική τους έναντι της Τουρκίας, προτού είναι αργά και οι συνέπειες της ανοχής τους στραφούν ως μπούμερανγκ και πλήξουν τα ίδια τα ζωτικά τους συμφέροντα. erato@marcoullis.com AKAΡΙΑΙΑ / Της ΕΛΕΝΗΣ ΞΕΝΟΥ Μία πάπια, ποια πάπια; Σιγή ιχθύος ο κ. Δημήτρης μας. Καθώς, βέβαια, και το υπόλοιπο ΑΚΕΛ. Και για να το θέσω πιο λαϊκά, «κάνουν τις πάπιες» (παλιά μου τέχνη κόσκινο). Αναφέρομαι, προφανώς, στη νέα αποκάλυψη που είδε το φως της δημοσιότητας πριν λίγες μέρες. Και η νέα αυτή αποκάλυψη λέει πως ο κ. Μιλτιάδης Νεοφύτου (φιλαράκι του κ. Δημήτρη μας και άνθρωπος των κουτσοδουλειών του) μίλησε και είπε στην κατάθεσή του πως δόθηκαν δύο εκατομμύρια λίρες για την προεκλογική του Χριστόφια από τον Βγενόπουλο (βλέπε Focus). Όπως έχει δημοσιευτεί ο κ. Μιλτιάδης ισχυρίζεται πως όταν ο ίδιος ρώτησε τον φίλο του Δημήτρη εκείνος του απάντησε πως «έχουν ανάγκη τα χρήματα και θα τα πάρουν». Λες και ο Βγενόπουλος και η Focus ήταν κάποιο φιλανθρωπικό ίδρυμα, το οποίο μοίραζε εκατομμύρια στις πολιτικές μας προσωπικότητες από βίτσιο και όχι γιατί κάποια στιγμή όλα αυτά θα έπρεπε να εξαργυρωθούν με ανταλλάγματα. Δεν γνωρίζει κανείς αν οι ισχυρισμοί του κ. Νεοφύτου ευσταθούν. Αυτό, άλλωστε, αποτελεί αντικείμενο έρευνας από τη Νομική Υπηρεσία. Εκείνο, ωστόσο, που γνωρίζει κάθε νοήμων πολίτης είναι πως οι αποκαλύψεις αυτές δεν έτυχαν κανενός σχολίου ούτε από τον κ. Δημήτρη μας, ούτε από το ίδιο το ΑΚΕΛ. Ο μεν πρώτος περιορίστηκε να πει ότι μελετά το θέμα με τους δικηγόρους του, λες και πρόκειται για μία αντιδικία που έχει με κάποιο γείτονά του, <<<<<<< Εκείνο που γνωρίζει κάθε νοήμων πολίτης είναι πως οι αποκαλύψεις δεν έτυχαν κανενός σχολίου ούτε από τον κ. Δημήτρη μας, ούτε από το ΑΚΕΛ. ενώ το ΑΚΕΛ προσπάθησε να στρέψει την προσοχή της κοινής γνώμης αλλού αντ αλλού (και πάλι παλιά μου τέχνη κόσκινο). Μίλησε ο κ. Άντρος Κυπριανού για διαπλοκή της εφημερίδας που δημοσίευσε το θέμα με την πηγή της είδησης και άρχισε να γίνεται ντόρος για το πώς και γιατί διέρρευσε η κατάθεση Νεοφύτου. Με λίγα λόγια, κανείς από τους φερόμενους ως διαπλεκόμενους δεν αισθάνθηκε την ανάγκη να πει κάτι, έστω και μία πρόταση, η οποία να απευθύνεται στους πολίτες αυτού του τόπου που και πάλι έμειναν με το στόμα ανοιχτό, ακούγοντας τα εκατομμύρια να πετούν πάνω από τα κεφάλια των κομμάτων. Το θέμα δεν είναι μόνο νομικό. Είναι, κυρίως, θέμα πολιτικής ηθικής. Βγαίνει μία εφημερίδα, δημοσιεύει το περιεχόμενο μιας κατάθεσης Νεοφύτου στην οποία υπάρχουν ισχυρισμοί ότι ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας μας τα πήρε από τον Βγενόπουλο, αλλά κανείς δεν αισθάνεται την ανάγκη να εξηγήσει στο λαό τι στο καλό συμβαίνει. Αντ αυτού, παίζουν όλοι την πάπια με την ελπίδα ότι θα βρεθεί ο τρόπος να παραμείνει καθαρό το κούτελό τους. Και στο ενδιάμεσο μας τσαμπουνάνε αμπελοφιλοσοφίες περί κάθαρσης και εξυγίανσης και τερματισμού της διαφθοράς και τιμωρίας των ενόχων και πίρι πίρι το παπίρι. Επειδή, όμως, και ο εμπαιγμός της νοημοσύνης των πολιτών έχει κάποια όρια, καλό θα ήταν να βάλουμε την εξίσωση κάτω. Ο κ. Αβέρωφ παραδέχτηκε προ μηνών ότι ο ΔΗΣΥ έλαβε λεφτά από την Focus (όταν πρόεδρος του κόμματος ήταν ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας). Την ίδια ώρα υπό κατηγορία είχε βρεθεί και το ΑΚΕΛ, το οποίο, όμως, δεν είχε παραδεχτεί κάτι τέτοιο. Και την ίδια ώρα κανείς ακόμα δεν γνωρίζει τι ακριβώς έχει συμβεί με τον Βγενόπουλο και αν τελικά θα βρεθούν οι ένοχοι του μεγαλύτερου αυτού σκανδάλου της χώρας. Τέλος, βγαίνει ξαφνικά και η κατάθεση Νεοφύτου, όπου ανακατεύει ακόμη περισσότερο την ήδη θολή εικόνα της υπόθεσης FOCUS και της χρηματοδότησης των κομμάτων, αλλά όλοι εξακολουθούν να παριστάνουν τις πάπιες. Και εγώ ο αδαής πολίτης έρχομαι να διερωτηθώ: Υπάρχει καμία άλλη χώρα στον κόσμο, στην οποία ο πρώην και ο νυν Πρόεδρος της Δημοκρατίας φέρονται να έχουν πάρει χρήματα για τις προεκλογικές τους από κάποιο αντίστοιχο Βγενόπουλο και, παρόλα αυτά, αντί να βρίσκονται στα σπίτια τους μέχρι να διαλευκανθεί η υπόθεση, όχι μόνο βρίσκονται στις θέσεις τους, αλλά παριστάνουν και τους πολέμιους της διαπλοκής και της διαφθοράς; Σας ρωτώ να μου πείτε. Υπάρχει; elenixenou11@gmail.com

14 14-EPISTOLES CY_Master_cy 30/10/15 19:20 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΑΠΟΨΕΙΣ Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 Διδάγματα εθνικών επετείων Του ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ Α. ΛΑΜΠΙΤΣΗ Υ πάρχει το ερώτημα αν όντως εμείς οι Έλληνες μαθαίνουμε από τους εορτασμούς των εθνικών μας επετείων. Αν κρίνει κανείς από τις δηλώσεις των πολιτικών, μάλλον δεν μαθαίνουμε. Οι παραλληλισμοί στους οποίους προβαίνουν, σε μία προσπάθεια να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους μέσα από τα διδάγματα των εθνικών επετείων, προκαλούν πολλές φορές θυμηδία και φανερώνουν, ακριβώς, την απουσία μάθησης. Εξάλλου, αν συνέβαινε το αντίθετο δεν θα επαναλαμβάναμε τα λάθη μας. Ας πάρουμε, για παράδειγμα, την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, την οποία εορτάσαμε στο μέσον της εβδομάδας που πέρασε. Ποια τα διδάγματά της και, κατ επέκταση, ποια σχέση έχουν αυτά με το σήμερα; Το πρώτο δίδαγμα προέρχεται από το γεγονός ότι ακόμη και ένα δικτατορικό καθεστώς είχε την προνοητικότητα να αρχίσει αθόρυβα την προετοιμασία της Ελλάδας για την αντιμετώπιση του ενδεχομένου η χώρα να δεχθεί επίθεση από την Ιταλία, μέσω Αλβανίας, την οποία είχε καταλάβει ο Μουσολίνι τον Απρίλιο του Μετά τον τορπιλισμό της «Έλλης», το καθεστώς τήρησε σιγή ιχθύος, προκειμένου να κρατήσει την ουδετερότητα και να δώσει έστω και την παραμικρή ελπίδα για αποφυγή του πολέμου. Την ίδια, όμως, ώρα προπαρασκεύαζε τη χώρα για τα έσχατα. Η άμυνα της Ηπείρου ανατέθηκε στον υποστράτηγο Χαράλαμπο Κατσιμήτρο, διοικητή της 8ης μεραρχίας, ενώ το απόσπασμα της Πίνδου ανατέθηκε στον συνταγματάρχη Κωνσταντίνο Δαβάκη. Ήταν ευτυχής συγκυρία το γεγονός ότι οι δύο αυτοί ψυχωμένοι στρατιωτικοί είχαν αναλάβει τον σχεδιασμό και την οργάνωση του έργου τούτου. Είναι χαρακτηριστικό αυτό που έχει καταγραφεί σε έκδοση του National Geographic: «Στην ιδιοφυή προετοιμασία του εδάφους, στην ακατάβλητη οργανωτική τους δραστηριότητα και στην ακλόνητη πίστη τους στη νίκη οφείλει η Ελλάδα τις πρώτες αμυντικές επιτυχίες που θα αποτελούσαν τη βάση της αντεπίθεσης και της νίκης που θα ακολουθούσαν». Πρώτο, λοιπόν, δίδαγμα: σοβαρή προετοιμασία για αντιμετώπιση του εχθρού και ανάθεση καίριων πόστων σε άξιους και ικανούς. Ό,τι, δηλαδή, απουσιάζει από τη σύγχρονη ελληνική πραγματικότητα. Το δεύτερο δίδαγμα έχει να κάνει με τη μελέτη όλων των δεδομένων, πριν από τη λήψη της οποιασδήποτε απόφασης. Η μελέτη των γεγονότων οδηγεί στο συμπέρασμα ότι η άρνηση της Ελλάδας να αναγνωρίσει στην Ιταλία «το δικαίωμα να καταλάβει διά των ενόπλων δυνάμεών της ορισμένα στρατηγικά σημεία του ελληνικού εδάφους» δεν ήταν το αποτέλεσμα μιας στιγμιαίας ηρωικής έξαρσης. Αντιθέτως, ήταν μία καλά μελετημένη πολιτική απόφαση, που επιβαλλόταν από την ανάλυση της πραγματικότητας. Είχε, ακόμα, μελετηθεί και το ενδεχόμενο προσχώρησης στη «Νέα Τάξη» του Άξονα, γεγονός, βέβαια, που θα οδηγούσε στον εδαφικό ακρωτηριασμό της χώρας. Ταυτόχρονα, είχε μελετηθεί και το ενδεχόμενο ότι θα νικούσαν οι σύμμαχοι και αυτό θα εξασφάλιζε στην Ελλάδα τουλάχιστον τα Δωδεκάνησα. Επομένως, και αν ακόμα ηττάτο προσωρινά η Ελλάδα από την Ιταλία, μακροχρόνια θα είχε να αποκομίσει πολλαπλά οφέλη. Το τρίτο δίδαγμα σχετίζεται με τις έννοιες «σύνεση» και «συναίνεση», τις οποίες πρέπει να εντάξουμε στην εθνική μας ζωή. Το 1945, ενώ ο πόλεμος τελείωσε για όλους τους λαούς, οι Έλληνες, που συνέβαλαν καθοριστικά στη συμμαχική νίκη, οδηγήθηκαν σε αδελφοκτόνο σπαραγμό, χάνοντας έτσι την ευκαιρία να αξιοποιήσουν τις θυσίες τους. Πράγμα το οποίο έκαναν κατ επανάληψη. Θυμίζω τους δύο εμφυλίους πολέμους κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, που εξαιτίας τους δεν μπόρεσαν να παρακολουθήσουν τις διπλωματικές εξελίξεις που αφορούσαν στο μέλλον του Αγώνα και της Ελλάδας. Η άλλη περίπτωση σχετίζεται με τον Εθνικό Διχασμό κατά τη διάρκεια του Α Παγκοσμίου πολέμου και τα όσα δραματικά συνέβησαν, που οδήγησαν στη Μικρασιατική Καταστροφή. Γι αυτό θεωρώ πως οι πολιτικοί θα πρέπει, πρωτίστως, να γνωρίζουν ιστορία. Και όταν μιλούν για ιστορικά γεγονότα, να τα ερμηνεύουν κατά τρόπο διδακτικό και όχι κατά το δοκούν. Η ιστορική αλήθεια μπορεί να αποβεί εξαιρετικά ωφέλιμη στην οικοδόμηση του μέλλοντος. lampitsis.p@cytanet.com.cy Τ ο ερώτημα ποιος κρατά το κλειδί της λύσης στο Κυπριακό απασχολεί συχνά τη δημόσια συζήτηση. Η συνήθης απάντηση περιέχεται στη φράση «το κλειδί της λύσης βρίσκεται στην Άγκυρα» και αυτό φαίνεται να κυριαρχεί στη γενικότερη συζήτηση καθώς, είναι λογικό, η χώρα που εισέβαλε στην Κύπρο να έχει και την ευθύνη να λάβει αποφάσεις. Αυτή η άποψη, αν και περιλαμβάνει πτυχές της ουσίας, ήταν και παραμένει μία συντηρητική στάση, που ισοδυναμεί με άρνηση της φύσης της δημιουργικής πολιτικής ως διαδικασίας που οδηγεί σε πρόοδο και αλλαγές. Ειδικότερα: καθώς ένα κλειδί κρατά η Τουρκία, οι πρωταγωνιστές της ιδέας για ένταξη της Κύπρου στην Ε.Ε. «οικοδόμησαν» ένα δεύτερο κλειδί, το ευρωπαϊκό κλειδί της νήσου. Αυτό δείχνει ότι η φοβική διπλωματία και η πολιτική της καταγγελίας έχουν αντίδοτο: τη σχεδιασμένη πολιτική δράση που συμβάλλει στην ανατροπή των συσχετισμών δύναμης! Έτσι, σήμερα, η Κύπρος είναι μέλος της Ε.Ε., η Τουρκία υποψήφιο μέλος, συνεπώς η Κύπρος κρατά ένα κλειδί για να ξεκλειδώσει ορισμένες εξελίξεις και να σχεδιάσει ένα πολιτικό πλάνο με στόχο την επίλυση. Τα κλειδιά δεν είναι άφθονα, ούτε ο «κλειδαράς» ενδιαφέρεται κάθε μέρα για ενδιάμεσες λύσεις, όπως η αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία ή η εφαρμογή του Πρωτοκόλλου της Άγκυρας. Το πραγματικό κλειδί κινητοποιεί δυνάμεις, συμμαχίες και ισχύ μόνο για το μείζονα στόχο, την επίλυση μέσα στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, την κινητοποίηση της διπλωματίας των διασυνδέσεων για να επιλύονται μεγάλα ευρωπαϊκά προβλήματα. Είναι μία παλαιά συνήθεια να αποδίδουμε τα αδιέξοδα σε τρίτους, στους ξένους, στους άλλους ως ένα βολικό άλλοθι για όσα δεν μπορούμε να επιτύχουμε με τη δική μας δράση ή για όσα εξελίσσονται με την αδράνειά μας. Πώς έγινε κατορθωτή η ένταξη της νήσου στην Ε.Ε.; Πώς αποκτήσαμε ένα κλειδί για να αλλάξουμε τα δεδομένα; Αν κατανοούμε τον τρόπο που οδήγησε στην επιτυχία, μπορούμε να κατανοήσουμε και την ανάλογη στρατηγική Πού είναι το κλειδί της λύσης; και στο Κυπριακό, όπως αυτή έγινε λ.χ. κατανοητή από τους Ιρλανδούς για να επιλύσουν το δικό τους ιστορικό σχίσμα, χρησιμοποιώντας ως «κλειδί» το ευνοϊκό περιβάλλον που δημιουργεί η καθημερινή πρακτική της Ε.Ε. σε ένα κράτοςμέλος. Ένα τρίτο «κλειδί» βρίσκεται στη Λευκωσία και σε συνδυασμό με το δεύτερο κλειδί υπόσχεται πολύ περισσότερα. Οι Ε/κ έχουν κάθε συμφέρον να παίξουν δημιουργικά το ευρωπαϊκό χαρτί σε συνεννόηση με τους Τ/κ. Σήμερα, τον ηγετικό ρόλο στο ζήτημα αυτό οφείλουν να τον παίξουν όλοι όσοι αντιλαμβάνονται ότι το μέλλον των Τ/κ βρίσκεται στην Ε.Ε., σε διασύνδεση με την επίλυση και σε αποσύνδεση με την υποτονική τουρκική υποψηφιότητα. Το κλειδί σε αυτή την πτυχή είναι η αξιοπιστία, η έντιμη συνεννόηση, ώστε η Λευκωσία να γίνει η ηγετική δύναμη, η οποία με ιδέες και συνεννοήσεις να φέρει την τ/κ κοινότητα στο δρόμο της «τ/κ άνοιξης». Αυτό Του ΛΑΡΚΟΥ ΛΑΡΚΟΥ σημαίνει κίνητρα και αμοιβαία οφέλη, ικανή να βοηθήσει περισσότερο την κοινή προσπάθεια για επίλυση. Αυτή η συγκυρία προσφέρει μία ακόμα ευκαιρία, καθώς η κρίση με το προσφυγικό στην Ευρώπη αναθερμαίνει την ευρωτουρκική σχέση και αυτό επιτρέπει στη Λευκωσία να ασκήσει διπλωματία με περισσότερα μέσα σε διασύνδεση με τις εν εξελίξει συνομιλίες για επίλυση του Κυπριακού με περιοχές ειδικότερου ενδιαφέροντος για τα κυπριακά συμφέροντα. Στη φράση «το κλειδί της λύσης το κρατά η Τουρκία» συναντά κανείς την πολιτική της παραίτησης, την πολιτική η οποία με την αδράνεια και την αμηχανία της αφήνει τα πράγματα να κυλούν στον χρόνο, να παγιώνονται, έτσι, τα τετελεσμένα και ο κάθε χρόνος να προσθέτει νέα βάση στο ιστορικό υλικό που κουβαλά η Κύπρος από την εποχή της εισβολής. Ένα κράτος-μέλος της Ε.Ε., διαθέτει κλειδιά, μόνο αν διαθέτει Οι εκλογές στην Τουρκία και εμείς Σ το ερώτημα του τι θα πρέπει να περιμένουμε εμείς από τις τουρκικές εκλογές, η απάντηση είναι ότι δεν αναμένουμε τίποτα. Όσοι από την πλευρά μας αναμένουν διαφοροποίηση της τουρκικής πολιτικής αναλόγως του αποτελέσματος των τουρκικών εκλογών, φαίνεται ότι δεν έχουν γνώση δύο βασικών παραμέτρων, οι οποίες χαρακτηρίζουν την τουρκική πολιτική στο Kυπριακό. Η πρώτη παράμετρος είναι η σταθερότητα και η προσήλωση στον στόχο που έχει επιδείξει και διατηρεί η τουρκική πλευρά στο διηνεκές. Αυτή η στοχοπροσήλωση γίνεται ανεξάρτητα του ποιος είναι ή του ποιος φαίνεται να είναι στην εξουσία στην Τουρκία. Η δεύτερη παράμετρος έχει να κάμει με τον ίδιο τον στόχο της Τουρκίας στο Kυπριακό. Η Τουρκία έχει στρατηγικό στόχο, αλλά έχει και τακτική, την οποία εφαρμόζει προκειμένου να τον πετύχει. Ο στόχος της είναι απλός στην κατανόησή του και έχει καθοριστεί ήδη από τη δεκαετία του Ο στόχος ήταν και παραμένει η επανάκτηση της Κύπρου. Ο τρόπος με τον οποίο αυτός ο στόχος θα επιτευχθεί έχει καθορισθεί κατά τρόπο τακτικό: μέσω της δημιουργίας εκείνων των συνθηκών, οι οποίες θα επιτρέπουν στην Τουρκία να ελέγχει την Κύπρο στρατιωτικά, πολιτικά και οικονομικά. Καθόλη τη διάρκεια των εξήντα και πλέον χρόνων, από την εποχή, δηλαδή, που καθορίστηκε ο στόχος, όλες οι κυβερνήσεις της Τουρκίας είτε είναι στρατιωτικές δικτατορίες είτε «προοδευτικές» είτε «δεξιές» είτε «αριστερές» δεν έχουν λοξοδρομήσει ούτε εκατοστό από αυτό τον στόχο. Αντίθετα είναι, βεβαίως, τα πράγματα στην πλευρά τη δική μας, όπου χωρίς ποτέ να αναλύσουμε ή να αντιληφθούμε καταστάσεις και γεγονότα, λειτουργούμε περισσότερο με το συναίσθημα παρά με τη λογική, με αποτέλεσμα πάντοτε να είμαστε οι χαμένοι της κάθε παρτίδας ή του κάθε γύρου του Κυπριακού. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο θα πρέπει να εξετάσουμε και τη βλακώδη προσέγγιση η οποία και έχει καταστήσει δέσμιο μεγάλο μέρος της πολιτικής Του ΚΩΣΤΗ Ε. ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ αυτοπεποίθηση, αν κατανοεί τη σημασία του να αξιοποιείς τα πλεονεκτήματά σου με αποφασιστικότητα και καθαρή στρατηγική. Το κλειδί ίσως να βρίσκεται στην ανακάλυψη του προφανούς: αν αξιοποιείς τα κλειδιά που εσύ διαθέτεις, οι συμμαχίες, η διεθνής στήριξη, τα επωφελή για όλους τους παίκτες κίνητρα οδηγούν σε αλλαγή στάσης και σε λύσεις με αξιοποίηση της τέχνης των διασυνδέσεων. Χρειαζόμαστε το κλειδί που οδηγεί στην ανατροπή και την επίλυση. Η ειρήνη και η σταθερότητα χωρίς κατοχικά στρατεύματα, η ανάπτυξη και η πρόοδος, η ευρωπαϊκή πορεία της Τουρκίας, η ενσωμάτωση των Τ/κ στη ζώνη της σταθερότητας, το φυσικό αέριο, συνιστούν ένα αξιόπιστο, δικό μας «κλειδί» για να πάμε από το περιθώριο στην πρώτη σελίδα του διεθνούς ενδιαφέροντος. ηγεσίας του τόπου, σύμφωνα με την οποία σε περίπτωση επικράτησης του Ερντογάν θα «επιτρέψει» στην Τουρκία να λύσει το Κυπριακό. Αυτή η υπεραπλουστευμένη προσέγγιση είναι εκτός πραγματικότητας, όπως είναι και η αντίστροφη θεώρηση, ότι δηλαδή ενδεχόμενη ήττα του Ερντογάν θα σημαίνει την επίλυση ή ακόμη και «παράθυρο ευκαιρίας» για λύση του Κυπριακού. Όλες αυτές οι προσεγγίσεις και οι ευσεβείς πόθοι της πλευράς μας αγνοούν τα αδυσώπητα γεγονότα, τα οποία είναι ξεκάθαρα μπροστά μας. Η Τουρκία εξακολουθεί και θα συνεχίσει να επιδιώκει την επανάκτηση της Κύπρου. Ήδη από τη δεκαετία του 1950 έχει καθορίσει και τον τρόπο επίτευξης του στόχου, που είναι η Διζωνική Δικοινοτική Ομοσπονδία. Η εφαρμογή της και ο διαχωρισμός της Κύπρου που θα επιτευχθεί μέσω της, θα καταστήσει ουσιαστικά την Κύπρο ένα προτεκτοράτο της Τουρκίας, ένα κράτος ανάπηρο και εξαρτώμενο από τη βούληση της Τουρκίας αν θα του επιτρέψει ποτέ να λειτουργήσει σωστά και κατά τρόπο δημοκρατικό. Θα έπρεπε να είχαμε αντιληφθεί ότι μόνο μέσα από λύση δημοκρατική, με βάση την αρχή «ένας λαός, ένα κράτος» και με ενιαίους θεσμούς, η Κύπρος μπορεί να ατενίζει το μέλλον με αισιοδοξία. Όσο εξακολουθούμε να εθελοτυφλούμε και να προσωποποιούμε καταστάσεις τόσο χειρότερα θα είναι τα πράγματα για την πλευρά μας, κάθε φορά που οι ψευδαισθήσεις τελειώνουν. Υ.Γ. Το μόνο θετικό σημείο που θα μπορούσε να προκύψει από τις τουρκικές εκλογές είναι η εκπροσώπηση στη Βουλή των καταπιεσμένων λαών της Τουρκίας, οι οποίοι έχουν συσπειρωθεί στο κόμμα της Δημοκρατίας, με προέχοντες τους Κούρδους. Η τυχόν επιτυχία του κόμματος αυτού έχει πρώτιστα συμβολικό χαρακτήρα, αλλά και το μήνυμα ότι λαοί οι οποίοι διεκδικούν την ελευθερία τους και επιμένουν στους στόχους τους, στο τέλος βγαίνουν νικητές. Ο κ. Κωστής Ε. Ευσταθίου είναι αναπληρωτής πρόεδρος της ΕΔΕΚ Τα δισεκατομμύρια των Τζιχαντιστών από την αρχαιοκαπηλία Τ ο παράνομο εμπόριο αρχαιοτήτων ίσως να αποτελεί τη μεγαλύτερη πηγή εσόδων για τους Ισλαμιστές του «ISIS». Οι εικόνες καταστροφής πολύ σημαντικών αρχαιολογικών χώρων πιθανότατα αποτελούν την κάλυψη για την αφαίρεση και προσφορά σημαντικών αρχαιοτήτων στη μαύρη αγορά. Σύμφωνα με στοιχεία που αποκάλυψαν η Interpol, η Unesco και το αρμόδιο γραφείο του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τον έλεγχο των ναρκωτικών και την πρόληψη του εγκλήματος, ο τζίρος από το παράνομο εμπόριο αρχαιοτήτων ανέρχεται στα 6 με 8 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό το οποίο εκτιμάται ότι είναι 40 φορές μεγαλύτερο από τον τζίρο της νόμιμης εμπορίας αρχαιοτήτων και έργων τέχνης. Την τελευταία δεκαετία, το φαινόμενο της παράνομης διακίνησης αρχαιοτήτων και άλλων πολιτιστικών αντικειμένων εντοπίζεται, κυρίως, σε περιοχές της Μέσης Ανατολής και της Ασίας, όπου μαίνονται πόλεμοι, εχθροπραξίες και εμφύλιες συρράξεις. Υπό τον μανδύα του φανατισμού, οι Ισλαμιστές και άλλοι φανατικοί Μουσουλμάνοι εισέρχονται σε αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία και καταστρέφουν επιδεικτικά. Αυτό το κάνουν καθαρά για λόγους ιδεοληψίας ή μήπως αυτό γίνεται για να δώσουν κάλυψη στην πώληση των αρχαιολογικών θησαυρών; Έκθεση, η οποία ετοιμάστηκε για λογαριασμό του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, αναφέρει ότι το «Ισλαμικό Κράτος» εμπλέκεται έντονα τα τελευταία χρόνια στο παράνομο Του ΝΙΚΟΥ ΚΕΤΤΗΡΟΥ εμπόριο αρχαιοτήτων, το οποίο, σημειώνει, αποτελεί μία από τις κύριες πηγές χρηματοδότησής του. Ο «Isis», σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία φορολογεί τη μαύρη αγορά αρχαιοτήτων με 20% έως 50%, ανάλογα με την περιοχή και το είδος της αρχαιότητας. Ενδεικτική είναι η περίπτωση του Ιράκ. Με το που μπήκαν μέσα οι Ισλαμιστές έσπευσαν να προβάλουν βίντεο με τους «βανδαλισμούς» αρχαίων μνημείων στις περιοχές των αρχαίων πόλεων Νινευί και Καλάχ, γύρω από τη Μοσούλη και συνέχισαν το έργο τους στην αρχαία πόλη Χάτρα, όπου άρπαξαν και κατέστρεψαν μνημεία ηλικίας 2000 ετών. Για να αντιληφθούμε, όμως, τα ποσά που διακινούνται για τις αρχαιότητες, τον Δεκέμβριο του 2007 μία μικρή φιγούρα ύψους μόλις 8 εκατοστών και ηλικίας 5000 ετών από το Ιράκ πουλήθηκε σε δημοπρασία του οίκου Sotheby s στις Ηνωμένες Πολιτείες, έναντι του ποσού των 57 εκατομμυρίων δολαρίων. Βεβαίως, πολλοί από τους συλλέκτες είναι φυσικό να μην έχουν ιδέα για τις πρακτικές που χρησιμοποιούνται και ούτε πού καταλήγουν τα εκατομμύριά τους. Πιθανότατα, μάλιστα, να μην τους ενδιαφέρει κιόλας. Κάποιοι, όμως, από αυτούς είναι τόσο ανίδεοι που στη διαδικασία της μαύρης αγοράς χάνουν πολλά λεφτά, ως κορόϊδα. Είναι χαρακτηριστικό το παράδειγμα που αναφέρει σε ρεπορτάζ της η Deutsche Welle: «...ένα αγαλματάκι από την εποχή των Φαραώ στην Αίγυπτο (664 έως 332 π.χ.), σύμφωνα με τα έγγραφα γνησιότητας που διέθετε, φέρεται να εντοπίστηκε σε ανασκαφή το 1900 στην Αίγυπτο. Αργότερα υποτίθεται βρέθηκε στη Νέα Υόρκη και από το 1960 ήταν σε μία γερμανική συλλογή. Στην πραγματικότητα, όμως, το αγαλματίδιο κλάπηκε το 2013 από την Αίγυπτο». Το θέμα, πάντως, της χρηματοδότησης των Τζιχαντιστών μέσω της αρχαιοκαπηλίας αναδεικνύει και ένα άλλο μεγάλο ζήτημα: την υποκρισία των ισχυρών και συγκεκριμένα των Αμερικανών στον πόλεμο κατά του «Ισλαμικού Κράτους». Πώς; Μα οι Αμερικανοί είναι οι καλύτεροι πελάτες των αρχαιολογικών θησαυρών στη μαύρη αγορά. Με αυτά τα λεφτά εξοπλίζονται σε κάποιο βαθμό οι Τζιχαντιστές και πληρώνονται οι μισθοφόροι που πολεμούν στο πλευρό τους.

15 15- EPIKAIROTHTA_Master_cy 30/10/15 21:17 Page 15 ΥΓΕΙΑ Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 Η Κ ΑΘ Η Μ Ε Ρ Ι Ν Η l 15 Ο καρκίνος πρέπει να αντιμετωπίζεται με σεβασμό, όχι με φόβο Ο καρκίνος του θυρεοειδούς είναι η τρίτη πιο συχνά εμφανιζόμενη μορφή της ασθένειας σε γυναίκες Του ΙΑΚΩΒΟΥ ΙΑΚΩΒΟΥ Ημερίδα με θέμα «Όζοι και Καρκίνος του Θυρεοειδούς» πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή στη Λευκωσία, χορηγός επικοινωνίας της οποίας ήταν η εφημερίδα Καθημερινή. Η ημερίδα έγινε με συνεργασία του Διεθνούς Ινστιτούτου Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία, της Σχολής Δημόσιας Υγείας του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ και της Μονάδας Καρκίνου του Θυρεοειδούς του Ογκολογικού Κέντρου της Τράπεζας Κύπρου, στο πλαίσιο του ερευνητικού έργου THYROCHEM. Κατά τη διάρκεια της ημερίδας συζητήθηκε η επιδημιολογία του καρκίνου του θυρεοειδούς σε Κύπρο και Ρουμανία, ενώ ως στόχο της είχε την ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με την αυξανόμενη συχνότητα εμφάνισης παθήσεων του θυρεοειδούς αδένα, αλλά και την πρόταση παρεμβάσεων για τη διαχείρισή τους στη δημόσια υγεία και σε ατομικό επίπεδο. Δρ Σάββας Φράγκος Τι είναι ο καρκίνος του θυρεοειδούς; Αναφερόμαστε σε καρκίνο του θυρεοειδούς όταν τα καρκινικά κύτταρα σχηματίζονται από τα κύτταρα του θυρεοειδούς αδένα, ενός ενδοκρινή αδένα που περιέχει δύο ειδών κύτταρα: αυτά που εκκρίνουν θυροξίνη και αυτά που εκκρίνουν καλσιτονίνη, μία ουσία που καθορίζει τον μεταβολισμό του ασβεστίου στο αίμα. Αν τα κακοήθη κύτταρα δημιουργούνται από τα κύτταρα που παράγουν θυροξίνη, έχουμε τον καλώς διαφοροποιημένο καρκίνο θυρεοειδούς, δηλαδή τον < < < < < < < Στην Κύπρο παρουσιάζονται περίπου 200 νέα περιστατικά τον χρόνο με αυξητική τάση. Η αναλογία φύλου είναι περίπου πέντε γυναίκες προς έναν άνδρα. θηλώδη ή τον θυλακιώδη και αν τα κακοήθη κύτταρα προέρχονται από τα άλλα κύτταρα, τον μυελωειδές, που αποτελεί μία διαφορετική οντότητα. Ο συνήθης καρκίνος θυρεοειδούς είναι ο θηλώδης και ο θυλακιώδης. Ο καρκίνος του θυρεοειδούς έχει εμπεδωθεί σαν μία «αθώα» μορφή καρκίνου. Ισχύει; Ποια η συχνότητα εμφάνισής του στην Κύπρο και ποιο φύλο «χτυπά» πιο συχνά; Μία ασθενής με καρκίνο θυρεοειδούς από την Ολλανδία έχει γράψει ένα βιβλίο με τίτλο: «Δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως καλός καρκίνος». Με αυτό υπονοείται ότι ο καρκίνος του θυρεοειδούς πρόκειται για καρκίνο που πρέπει να αντιμετωπίζεται με σεβασμό, αλλά όχι με φόβο. Πρόκειται για τον πιο συχνό καρκίνο των ενδοκρινών αδένων, αλλά παραμένει μία από τις σπανιότερες μορφές. Στην Κύπρο 200 περίπου νέα περιστατικά παρουσιάζονται κάθε χρόνο, με την τάση να είναι αυξητική και την αναλογία φύλου να είναι περίπου πέντε γυναίκες προς έναν άνδρα. Πόσο δύσκολη είναι η διάγνωσή του και ποια τα συμπτώματά του; Ως συνήθως, ασθενείς με καρκίνο θυρεοειδούς δεν εμφανίζουν συμπτώματα, ενώ οι αναλύσεις αίματος είναι κατά κανόνα φυσιολογικές. Συνήθως, η ανακάλυψη των όζων του θυρεοειδούς γίνεται τυχαία. Μόνο το 5% των όζων είναι ψηλαφητοί, αλλά υπολογίζεται ότι μεταξύ 19% και 67% των ατόμων έχουν όζους εντός του θυρεοειδούς. Τυχαία ευρήματα μπορούν να βρεθούν λόγω του γεγονότος ότι τα άτομα έχουν υποβληθεί σε άλλες εξετάσεις π.χ. υπερηχογράφημα καρωτίδων, αξονική ή μαγνητική Ο δρ Σάββας Φράγκος, πυρηνικός ιατρός. τομογραφία ή PET/CT. Μετά τη διαπίστωση της ύπαρξης όζων, πρέπει οπωσδήποτε να γίνει υπερηχογράφημα θυρεοειδούς και αναλόγως των αποτελεσμάτων να γίνει βιοψία λεπτής βελόνης, κατά προτίμηση υπό καθοδήγηση υπερήχων και τα κύτταρα να αποσταλούν για εξέταση. Αναλόγως των αποτελεσμάτων της, ο ασθενής θα αποσταλεί για χειρουργική αφαίρεση ή θα παραμείνει σε παρακολούθηση. Ποιες είναι οι κύριες μέθοδοι θεραπείας και ποια τα ποσοστά ίασης; Κύρια θεραπεία του καρκίνου θυρεοειδούς είναι η ολική θυρεοειδεκτομή (αφαίρεση ολόκληρου του θυρεοειδούς) και, ακολούθως, στις πλείστες των περιπτώσεων, η χορήγηση του ραδιενεργού ιωδίου για την εξάλειψη του υπολειπόμενου του καλού θυρεοειδούς ή του καρκίνου, αν αυτός δεν έχει αφαιρεθεί πλήρως στην εγχείρηση. Σε άτομα κάτω των 45 ετών, το ποσοστό ίασης ξεπερνά το 95%, ενώ στα άτομα άνω των 45 το ποσοστό Ο δρ Κωνσταντίνος Μακρής, επίκουρος καθηγητής, Τεχνολογικό Πανεπιστήμιο Κύπρου. πλήρους ίασης αγγίζει στις πλείστες των περιπτώσεων το 95%. Δρ Κωνσταντίνος Μακρής Τι μελετά και ποιοι είναι οι στόχοι του ερευνητικού έργου THYROCHEM; Το THYROCHEM αποτελεί μία έρευνα χρηματοδοτημένη από το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας και πρόκειται για μία συνεργασία μεταξύ του Διεθνούς Ινστιτούτου Κύπρου για την Περιβαλλοντική και Δημόσια Υγεία, του Νοσοκομείου «Αρχιεπίσκοπος Μακάριος ΙΙΙ» και του Ινστιτούτου «Ion Chiricuta», στη Ρουμανία. Στόχος της είναι η ανάλυση πιθανών συσχετισμών μεταξύ της εμφάνισης όζων του θυρεοειδούς και της έκθεσης σε χημικούς παράγοντες, που έχουν ενοχοποιηθεί για την πρόκληση διαταραχών στην ομοιόσταση του ενδοκρινικού συστήματος. Ποιοι παράγοντες ενδεχομένως να προκαλούν τον καρκίνο του θυρεοειδούς; Τα τελευταία χρόνια οι όζοι του θυρεοειδούς διαγιγνώσκονται όλο και πιο συχνά και σε ένα μικρό ποσοστό μπορεί να οδηγήσουν και στην εμφάνιση καρκίνου του θυρεοειδούς, χωρίς όμως να έχει διερευνηθεί εκτενώς ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου που οδηγούν σε αυτόν. Κλασικοί παράγοντες που εξηγούν μερικώς τα ποσοστά είναι η έλλειψη ιωδίου, η ηλικία, η παχυσαρκία και η έκθεση σε ακτινοβολία, ενώ βάσει μελετών σε πειραματόζωα, περιβαλλοντικές εκθέσεις σε χημικά δεν μπορούν να παραβλέπονται, καθώς συμβάλλουν στη δημιουργία διαταραχών στο ενδοκρινικό σύστημα, που μπορεί να οδηγήσει στην περαιτέρω δημιουργία όζων. Πού εντοπίζονται αυτά τα χημικά; Τα χημικά αυτά βρίσκονται σε ευρέως χρησιμοποιημένα προϊόντα, όπως υλικά συσκευασίας ή πρόσθετα τροφίμων, φυτοφάρμακα και προϊόντα προσωπικής φροντίδας. Η έκθεση του ανθρώπινου οργανισμού συμβαίνει μέσω της κατάποσης, της εισπνοής και της δερματικής απορρόφησης, κατά τη χρήση των προαναφερθέντων προϊόντων.

16 16-GNOMES ELLADA_Master_cy 30/10/15 23:19 Page Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 1 Nοεμβρίου 2015 Αδύναμος κρίκος σε διαλυμένο παζλ Ηπροσφυγική κρίση που συγκλονίζει σήμερα την Ευρώπη ενδέχεται να διαλύσει όσα κτίσθηκαν με κόπο και προσοχή τα τελευταία 40 χρόνια. Κανείς δεν ξέρει πού θα οδηγηθεί το ευρωπαϊκό project. Κανείς δεν ξέρει επίσης πότε θα σταματήσει η ανεξέλεγκτη ροή προσφύγων και μεταναστών. Εντάξει η Συρία, το Ιράκ, το Αφγανιστάν. Τι θα συμβεί όμως αν κάποια στιγμή καταρρεύσει η Αίγυπτος, μία χώρα που η νεολαία της συνθλίβεται από την ανεργία και μπορεί εύκολα να παρασυρθεί από τις σειρήνες του εξτρεμισμού; Ας μην ξεχνάμε ότι πίσω από την Αίγυπτο υπάρχουν άλλες <<<<<< Η προσφυγική κρίση ενδέχεται να διαλύσει όσα κτίσθηκαν με κόπο και προσοχή τα τελευταία 40 χρόνια στην Ευρώπη. χώρες που ταιριάζουν απόλυτα στον ορισμό του failed state. Η ευρωπαϊκή ηγεσία τα έχει χαμένα. Το πρόβλημα δεν έχει άμεση λύση, ούτε καν μεσοπρόθεσμη και σίγουρα όχι χωρίς την ενεργό συμμετοχή της Ρωσίας. Είναι μία κουβέντα να ισχυρισθεί κανείς πως το διαλυμένο παζλ της Συρίας ή του Ιράκ μπορεί να ξανασυγκολληθεί έτσι ώστε να αρχίσει η ανοικοδόμηση της περιοχής. Οσοι γνωρίζουν το θέμα είναι απαισιόδοξοι. Οι Ιταλοί είχαν λύσει το πρόβλημα με τρόπο πρακτικό και κυνικό. «Λάδωσαν» τον μακαρίτη Καντάφι, ο οποίος είχε την τεχνογνωσία για να διαλύσει τα κυκλώματα των διακινητών. Η Ευρώπη δεν έχει τους μηχανισμούς και την εμπειρία για να αντιμετωπίσει επιχειρησιακά το ζήτημα. Οι ανεγκέφαλοι που θεωρούσαν ότι ένας ευρωπαϊκός στόλος θα μπορούσε να Του ΑΛΕΞΗ ΠΑΠΑΧΕΛΑ Το ευρωπαϊκό έλλειμμα Του ΚΩΣΤΑ ΙΟΡΔΑΝΙΔΗ αποκρούσει τις ροές προσφύγων κατάλαβαν ότι αυτό απλά δεν γίνεται. Ποιος θα πάρει την ευθύνη να βυθίσει βάρκες και να πνίξει ψυχές; Το πρόβλημα, λοιπόν, δεν θα λυθεί εύκολα και θα προκαλέσει πολλούς ακόμη τριγμούς. Οι ίδιοι οι Γερμανοί εκπλήσσονται με τη σκληρότητα των ανατολικών νέων μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και τις δυνάμεις του εθνολαϊκισμού που παίρνουν τα πάνω τους. Από μία άποψη η Αθήνα και το Βερολίνο έχουν μία αρκετά κοινή αντιμετώπιση του προβλήματος. Πέρα, όμως, από ευαισθησίες, που ενίοτε ενέχουν στοιχεία υποκρισίας, οι μεγάλες ροές προσφύγων και μεταναστών δοκιμάζουν τις αντοχές πολιτικών συστημάτων και τοπικών κοινωνιών. Στη Γερμανία αριστεροί ή πράσινοι τοπικοί άρχοντες δίνουν το μήνυμα πως οι κοινωνίες τους και οι τοπικές δομές έχουν υπερβεί τα όριά τους. Οι πολιτικές επιπτώσεις γίνονται αισθητές πλέον στη Γερμανία, αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Ισχυροί ηγέτες δεν υπάρχουν. Το ντόμινο μπορεί εύκολα να επεκταθεί και να προσλάβει διαστάσεις έντονου απομονωτισμού, ευρωσκεπτικισμού και στο τέλος να δούμε φράχτες να υψώνονται στα πιο απίθανα μέρη. Η Ελλάδα είναι ένας αδύναμος κρίκος μέσα σε αυτή την καταιγίδα. Την ώρα που το ελληνικό κράτος λειτουργεί με ψίχουλα και χάρη στην αυτοθυσία λίγων και αποφασισμένων βρισκόμαστε αντιμέτωποι με κάτι πρωτόγνωρο και γιγαντιαίο. Η γειτονιά μας δεν είναι η πιο σταθερή και ασφαλής. Αν η κρίση συνεχίσει ανεξέλεγκτη τίποτα δεν θα πρέπει να αποκλείεται. Ούτε, για παράδειγμα, μία de facto ή και επίσημη εξαίρεση της Ελλάδας από τους κανόνες της συνθήκης Σένγκεν. Ο εφιάλτης μιας απομονωμένης χώρας στα όρια της κατάρρευσης με δεκάδες χιλιάδες εγκλωβισμένους πρόσφυγες στο έδαφός της δεν είναι εντελώς απομακρυσμένος... Ημεταναστευτική κρίση είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετώπισε ποτέ η Ευρωπαϊκή Ενωση, με επιπτώσεις καταλυτικότερες και από το πρόβλημα του χρέους των χωρών του Νότου. Η κρίση στην οικονομία -πέραν της οικτρής ελληνικής ιδιαιτερότητος- οφείλεται εις την παραδοξότητα υιοθετήσεως ενός σκληρού νομίσματος, στερούμενου ευελιξίας, δίχως την απαραίτητη πολιτική ενότητα. Το εγχείρημα θα συναντούσε σοβαρά προβλήματα γι αυτό και χώρες όπως η Βρετανία, η Σουηδία και η Δανία έκριναν σκόπιμο να παραμείνουν εκτός της Ευρωζώνης. Η μεταναστευτική κρίση έχει διαφορετικά χαρακτηριστικά, δηλωτικά ωστόσο μιας γενικότερης αδυναμίας της Ενώσεως για τη διαμόρφωση πολιτικής που να αφορά στον άμεσο περίγυρό της, σε συνδυασμό με μια παρωχημένη αντίληψη ενός «ευρωπαϊκού κάστρου» απρόσβλητου στην πίεση αλλοφύλων και αλλοδόξων, σε μια εποχή παγκοσμιοποιήσεως. Κατ αρχήν οι ροές μεταναστών δεν είναι αποκλειστικά συνέπεια των εμφυλίων συγκρούσεων ή παρεμβάσεων για την ανατροπή των μπααθικών καθεστώτων στον αραβικό κόσμο. Ο πλούτος της Ευρώπης -παρά την οικονομική κρίση- το δημοκρατικό πολίτευμα, ο σεβασμός των ατομικών δικαιωμάτων αποτελούν πόλο έλξεως ακατανίκητης ισχύος για τα έθνη της Μέσης Ανατολής και της Βορείου Αφρικής. Διατυπώνονται κατηγορίες για ατυχείς παρεμβάσεις των Ηνωμένων Πολιτειών στην ευρύτερη περιοχή ζωτικών συμφερόντων της Ευρώπης, που είχαν ως συνέπεια την αποσταθεροποίηση αυταρχικών καθεστώτων. Αλλά με εξαίρεση τη Βρετανία και τη Γαλλία που αυτενεργούν σε συνεργασία με τους Αμερικανούς, δεν έγινε ποτέ καμία απόπειρα διαμορφώσεως κοινής, ανεξαρτήτου ευρωπαϊκής εξωτερικής πολιτικής, όχι κατ ανάγκη αντίθετης προς εκείνη των ΗΠΑ. Η αδυναμία εκπονήσεως ενιαίας πολιτικής προωθήσεως ευρωπαϊκών συμφερόντων είχε συνέπειες, και το μεταναστευτικό πρόβλημα -στην παρούσα συγκυρία- είναι μία από αυτές. Η αντίληψη του «ευρωπαϊκού κάστρου» λειτούργησε εξίσου ανασταλτικά. Καμία μεγάλη δύναμη δεν είναι δυνατόν να επιβιώσει εάν δεν επεκταθεί, εάν δεν εντάξει αλλογενή στοιχεία στον σκληρό πυρήνα της. Το ομοιογενές είναι ασύμβατο προς κάθε αυτοκρατορική αντίληψη. Η ενσωμάτωση της Τουρκίας στο ευρωπαϊκό σύστημα αποτελούσε στο παρελθόν βασικό στόχο της Ευρωπαϊκής Ενώσεως. Παράλληλα η Γαλλία προωθούσε ενίσχυση των σχέσεων της Ευρώπης με τις χώρες του Μαγκρέμπ. Παρά τις πολιτιστικές και θρησκευτικές διαφορές, υπήρχε μακρά πολιτική συνάφεια και εξοικείωση με την Ευρώπη των χωρών αυτών, που θα μπορούσαν να είναι το ανάχωμα στις ακατάσχετες ροές προσφύγων και μεταναστών από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική. Η ανάσχεση του μεταναστευτικού ρεύματος θα γινόταν επί του εδάφους των χωρών αυτών. Η ενσωμάτωση της Τουρκίας στην Ευρώπη ανεστάλη όχι λόγω των αντιρρήσεων της Ελλάδος ή της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε μεταγενέστερη φάση, αλλά για λόγους οικονομικούς και διατηρήσεως της «ευρωπαϊκής καθαρότητος». Προσφάτως και υπό την πίεση των προσφυγικών ροών, η καγκελάριος της Γερμανίας Αγκελα Μέρκελ, που αντιδρούσε πεισματικά στην ένταξη της Τουρκίας στην Ε.Ε., μετέβη στην Αγκυρα και παρείχε αφειδείς υποσχέσεις στον πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Ηταν μια κίνηση καθαρώς αμυντική, βεβιασμένη, που επιπλέον δημιουργεί τον κίνδυνο μετατροπής της Ελλάδος σε «χωματερή» της προσφυγικής δυστυχίας. Το έλλειμμα ευρωπαϊκής ηγεσίας είναι δραματικό και εμφανές. Τ α δεδομένα της προσφυγικής κρίσης είναι απλά, οι δυναμικές αμείλικτες, η καθημερινότητα τραγική και οι κίνδυνοι θανάσιμοι για κάθε πρόσφυγα, για κάθε ευρωπαϊκή χώρα, για την ίδια την Ευρωπαϊκή Ενωση. Οσο δύσκολο κι αν φαίνεται να βρεθεί λύση που θα προστατεύει ανθρώπους και θεσμούς, τόσο αναγκαίο είναι να δούμε τα πράγματα όπως είναι και να εκτιμήσουμε τι μπορούμε να κάνουμε και τι μας εμποδίζει να κάνουμε περισσότερα. Μερικά δεδομένα: Ανθρωποι που κινδυνεύουν στη χώρα τους θα φύγουν. Οταν φθάνουν να εγκαταλείψουν τα πάντα δεν θα σταματήσουν έως ότου βρεθούν εκεί που πιστεύουν ότι είναι ασφαλείς. Οπου πάνε θα χρειαστούν στέγη, τροφή, περίθαλψη και προοπτικές για μια αξιοπρεπή ζωή. Εάν αντιμετωπίσουν συρματοπλέγματα και στρατό, θα συνεχίσουν να αναζητούν διέξοδο έως ότου την βρουν. Οι συνοριοφύλακες δεν μπορούν να σκοτώνουν πρόσφυγες που δεν πειθαρχούν στην απαγόρευση εισόδου, ούτε λιμενοφύλακες θα βουλιάζουν πλεούμενα γεμάτα άνδρες, γυναίκες και παιδιά. Οι ευρωπαϊκές χώρες θα σώζουν ανθρώπους και θα προσφέρουν βασικές υπηρεσίες σε όσους φθάνουν σε αυτές. Το λαχείο του θανάτου και οι πρόσφυγες Από την άλλη, ενώ είναι προφανές ότι άνθρωποι κινδυνεύουν, ενώ πληρώνουν τεράστια ποσά σε διακινητές που δεν δίνουν λογαριασμό σε κανέναν, όλες οι κυβερνήσεις και το διεθνές σύστημα διακυβέρνησης συμμετέχουν σε μια κοροϊδία που στόχο έχει να μην αποδεχθούν ότι ο κόσμος που γνωρίζαμε κλονίζεται. Ο διαμελισμός της Συρίας και το ποτάμι ανθρώπων που διασχίζει την Τουρκία, την Ελλάδα, τα Βαλκάνια και την Κεντρική Ευρώπη έως τη Σκανδιναβία, μαρτυρούν ότι το ιερό μοντέλο του εθνικού κράτους, όπως το γνωρίζουμε τα τελευταία 200 χρόνια, δοκιμάζεται έντονα. Από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Ενωσης, όσο κι αν κάθε χώρα αγωνιά για τα σύνορα, την εδαφική ακεραιότητα και την κυριαρχία της, όλες γνωρίζουν ότι μόνο μια συλλογική λύση μπορεί να τις προστατέψει. Αυτή η κρίση, ακόμη περισσότερο και από την οικονομική, θα καθορίσει εάν η Ευρώπη μπορεί να βρει το σθένος για ισχυρότερη ένωση ή εάν οι ηγέτες της θα επιλέξουν την πρόσκαιρη φυγή της απραξίας, έως τη στιγμή που το εγχείρημα της Ε.Ε. δεν θα σώζεται πλέον. Αλλο δεδομένο: ένα εισιτήριο της Turkish Airlines για ενήλικο σε σημερινή πτήση από τη Σμύρνη στις 9 π.μ. για Φρανκφούρτη, με online κράτηση την Παρασκευή (όταν οι τιμές ήταν στο Ηαλυσιδωτή συνάρτηση είναι ολοφάνερη. Την πιστοποιούμε, αλλά δεν βγάζουμε τις συνέπειες. Για να εκλεγεί βουλευτής ένας πολίτης σήμερα, χρειάζεται πολλά χρήματα. Για να πετύχει ένα κόμμα την είσοδό του στη Βουλή, πρέπει να επιβαρύνει το ταμείο του κράτους με το κόστος χιλιάδων πρόσθετων διορισμών στη δημοσιοϋπαλληλία. Γιατί; Επειδή το πολιτικό μας σύστημα λειτουργεί με τη λογική και τους νόμους της αγοράς. Η ψήφος του πολίτη εξαγοράζεται από το κόμμα με αντάλλαγμα την ισόβια σίτιση από τον κρατικό κορβανά. Ή υποκλέπτεται η ψήφος του πολίτη με τη μεθοδική πλύση εγκεφάλου του, τα χρυσοπληρωμένα τεχνάσματα της εμπορικής διαφήμισης. Για να εξασφαλιστούν οι μισθοί των προεκλογικά διορισμένων, το κράτος υποχρεώνεται σε εξωφρενικό υπερδανεισμό, ο υπερδανεισμός έχει οδηγήσει τη χώρα σε αδιέξοδη χρεοκοπία, η χρεοκοπία σε απώλεια της εθνικής κυριαρχίας, σε εξευτελιστική επιτρόπευση της λειτουργίας του κράτους, σε διεθνή εξευτελισμό και ατίμωση του ελληνικού ονόματος. Για το κόστος τής (παρ όλα αυτά συνεχιζόμενης) διαφημιστικής πλύσης εγκεφάλου των ψηφοφόρων, πολιτευτές και κόμματα καταφεύγουν στη «διαπλοκή»: Αρμέγουν μυθώδη ποσά από κεφαλαιούχους, στους οποίους ανταποδίδουν, όταν κερδίζουν την εξουσία, ασύδοτες προνομίες σκανδαλώδεις αναλήψεις δημόσιων έργων, προμήθειες του Δημοσίου, διαγραφές χρεών κ.τ.ό. Ετσι, ένα σημαντικό μέρος του κοινωνικού ή του δάνειου δημόσιου χρήματος περνάει στα χέρια ιδιωτών (μαστροπών) και καταλήγει, το συνηθέστερο, σε ξένες Τράπεζες. Η πολιτική της εξαγοράς ψήφων (και «πραιτωριανών» αφοσιωμένων στο κόμμα) με αντιπαροχή διορισμών στο Δημόσιο, οδηγεί νομοτελειακά την Ελλάδα σε όλο και βαθύτερη παρακμή. Τα χρήματα της εξαγοράς μένουν (ίσως) στη χώρα συντηρώντας προκλητική και επικίνδυνη κοινωνική αδικία, όμως επιτείνεται η διάλυση των δημόσιων υπηρεσιών, των οργανωτικών προϋποθέσεων της παραγωγικότητας, της επιχειρηματικής ανάπτυξης, της επιστημονικής έρευνας, η αποσάθρωση των δομών σχολικής και πανεπιστημιακής εκπαίδευσης. Τα κόμματα ψηφοθηρούν ιδρύοντας οπουδήποτε πανεπιστημιακές σχολές ή Τμήματα, ακόμα και νοσοκομεία χωρίς υποδομές και προσωπικό μόνο για να κερδίζουν εντυπώσεις. Γέννημα της ψηφοθηρίας ο κρατικός μηχανισμός στην Ελλάδα είναι ένα πελώριο, πολυπλόκαμο, νοσηρό κοινωνικό εκτόπλασμα, που το συγκροτούν, σε μέγιστο ποσοστό, αργόσχολοι, παραιτημένοι από την πάλη της ζωής, με νόημα ύπαρξης μοναδικό την προσμονή μιας πρόωρης σύνταξης. Αν ψευτολειτουργεί ακόμα αυτό το άσυλο της ραστώνης και της ολιγοεργίας, είναι χάρη στις εξαιρέσεις: ανθρώπους με συνείδηση θύματος σε ρόλο λειτουργού. Η ιστορική μας λοιπόν πραγματικότητα καταστροφής και ατίμωσης που ζούμε, είναι μια αλυσιδωτή συνάρτηση συμπτωμάτων: Οσοι μας κυβερνούν, εξαρτούν την εξουσία τους από μαστροπούς (απροσχημάτιστα ή συγκαλυμμένα). Οι μαστροποί είναι κυρίαρχοι του παιχνιδιού, ανεξέλεγκτοι. Η κρατική υπαλληλία αναπαράγει τη συνάρτηση της εξουσίας με άνομα συμφέροντα (ιδιοτελή): χρηματίζεται, συνδικαλίζεται, εκβιάζει με λογική και μεθόδους μαφίας. Οι Του ΝΙΚΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΑΡΑ ΕΠΙΦΥΛΛΙΔΑ Tου ΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑΝΝΑΡΑ υψηλότερό τους), στοίχιζε τουρκικές λίρες, ή 379 ευρώ. Το ταξίδι, μέσω Κωνσταντινούπολης, διαρκεί λίγο λιγότερο από επτά ώρες. Το κόστος του τόσο επικίνδυνου θαλασσινού περάσματος από την Τουρκία έως τα ανατολικά ελληνικά νησιά είναι, όπως λένε οι πρόσφυγες, πάνω από ευρώ. Τα χιλιάδες πλέον ευρώ που δίνονται σε διακινητές για το υπόλοιπο του ταξιδιού, οι κίνδυνοι και οι μήνες ταλαιπωρίας, δείχνουν το παράλογο της υπόθεσης. Η έλλειψη των «σωστών χαρτιών» κοστίζει σε χρήμα, σε χρόνο και σε χιλιάδες ζωές. Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης ανακοίνωσε ότι έως την Παρασκευή, άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στη Μεσόγειο φέτος. Μεταξύ τους οι τουλάχιστον 22 (εκ των οποίων 13 παιδιά) που πνίγηκαν στα ανοικτά της Κω και της Ρόδου το βράδυ της Πέμπτης προς Παρασκευή. Δεκάδες ακόμη αγνοούνται. Πρέπει να παρθούν αποφάσεις αμέσως. Πρώτα, όμως, πρέπει να κατανοήσουμε και τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει η Ευρώπη. Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η Ενωση επηρεάζουν την εσωτερική πολιτική σκηνή των χωρών-μελών και τις μεταξύ τους σχέσεις. Οσο οι πολίτες θα φοβούνται τις αλλαγές στη ζωή τους που συνεπάγεται η είσοδος μεγάλου αριθμού Η Μονοεδρική Περιφέρεια <<<<<< στόχος κινήματος αληθινά ριζοσπαστικού. ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΑΝΔΡΕΑ ΠΕΤΡΟΥΛΑΚΗ. APETROULAKIS@KATHIMERINI. GR προσφύγων και μεταναστών, τα ξενοφοβικά κόμματα θα ενισχύονται και η συνεργασία των χωρών για την εξεύρεση λύσεων θα εμποδίζεται. Η Ενωση θα οδηγηθεί σε αδιέξοδο. Μια λύση που θα επέτρεπε στην Ευρώπη να εκπληρώσει το καθήκον της ως φάρος πολιτισμού και ανθρωπισμού θα ήταν να θεσπιστεί καθεστώς όπου η παραμονή προσφύγων θα συνδέεται με τις εξελίξεις στη χώρα τους: όταν εξασφαλιστεί η ειρήνη στην πατρίδα τους να ενθαρρύνονται να επιστρέψουν για την ανοικοδόμηση. Αυτό απαιτεί σύστημα διεθνών εγγυήσεων από ένα σύστημα διακυβέρνησης που θα έχει την αποφασιστικότητα να επιβάλλει την ειρήνη. Είναι δύσκολο να επιτευχθεί, αλλά βλέπουμε τι κοστίζει η απουσία του. Η αίσθηση ότι οι αλλαγές είναι προσωρινές θα βοηθήσει τις χώρες που φιλοξενούν πρόσφυγες να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη ευκολία τα προβλήματα που προκύπτουν. Ισως επιτρέψει και τη θέσπιση συστήματος που να βοηθάει τους πρόσφυγες να παραμείνουν σε όμορες με τη δική τους χώρες ή να ταξιδέψουν οργανωμένα και με ασφάλεια, να αποφύγουν τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν σήμερα. Είναι απάνθρωπο να αφήσουμε να συνεχιστεί το λαχείο ζωής και θανάτου στη θάλασσά μας. υπόλοιποι πολίτες αμύνονται απέναντι στη θεσμοποιημένη ζούγκλα αντιτάσσοντας επίσης εγωκεντρική ιδιοτέλεια: φοροδιαφυγή, αργομισθία, πλαστογραφημένη ή πρόωρη σύνταξη, καταπάτηση δημόσιας γης, αυθαίρετο κτίσμα. Ολα ξεκινάνε, είναι ολοφάνερο, από την πελατειακή σχέση πολίτη - πολιτευόμενου, πολιτευόμενου - μαστροπών κεφαλαιούχων ή κυβέρνησης - ξένων δανειστών. Η πελατειακή σχέση συνιστά τον τρόπο εκλογής βουλευτών και κομμάτων, αυτήν κατασφαλίζει κάθε ώς τώρα Εκλογικό Σύστημα. Επομένως, όλα μπορούν να αλλάξουν, αν αλλάξει το Εκλογικό Σύστημα: ας υιοθετήσουμε σύστημα που να αποκλείει την πελατειακή σχέση ελευθερώνοντας πολιτευτές και κόμματα από τον εφιάλτη της εξαγοράς ψήφων και διαφημιστικής άγρας ψήφων. Και τέτοιο Εκλογικό Σύστημα μοιάζει να είναι το βασισμένο στη μονοεδρική περιφέρεια. Που σημαίνει: ότι η χώρα διαιρείται σε (περίπου ισόποσες πληθυσμικά) εκλογικές περιφέρειες, τόσες όσα τα δύο τρίτα του αριθμού των μελών του Κοινοβουλίου. Σε κάθε περιφέρεια προβλέπεται ένας υποψήφιος από κάθε κόμμα για να διεκδικήσει τη μία έδρα που δικαιούται κάθε περιφέρεια. Ο μικρός αριθμός ψηφοφόρων στην εξαιρετικά σμικρυμένη περιφέρεια και η απουσία συνυποψηφίων από το ίδιο κόμμα καθιστούν περιττή την πολυέξοδη διαφήμιση. Υποχρεωτικά τα κριτήρια επιλογής επικεντρώνονται στις ικανότητες και στην ποιότητα των προσώπων. Το υπόλοιπο ένα τρίτο των μελών του Κοινοβουλίου εκλέγεται από ένα δεύτερο ψηφοδέλτιο που το ρίχνει ο πολίτης σε ξεχωριστή κάλπη επιλέγοντας το κόμμα της προτίμησής του. Είναι ψηφοδέλτιο «επικρατείας» (ίδιο σε όλες τις περιφέρειες) και συγκροτείται από κάθε κόμμα για να προτείνει στους ψηφοφόρους την επιτελική ομάδα (κατά σειρά αξιολογικής προτεραιότητας των προσώπων) που θα διαχειριστεί τους τομείς λειτουργίας του κράτους. Ο πολίτης επομένως ρίχνει δύο ψηφοδέλτια σε διαφορετική το καθένα κάλπη: Με το ένα επιλέγει το πρόσωπο που θα αντιπροσωπεύσει στη Βουλή την τοπική του περιφέρεια, και με το άλλο επιλέγει το κόμμα που προτιμάει για να σχηματίσει κυβέρνηση. Δεν απαγορεύεται η ταυτόχρονη υποψηφιότητα του ίδιου προσώπου και στα δύο ψηφοδέλτια. Και ο πολίτης μπορεί να ψηφίσει υποψήφιο ενός κόμματος για την περιφέρειά του, και άλλο κόμμα για τον σχηματισμό κυβέρνησης. Το εκλογικό αυτό σύστημα εφαρμόζεται στη Γερμανία από τη δεκαετία του 1960 είναι δοκιμασμένο υπεραρκετά. Το μεταπρατικό μας κρατίδιο έχει αντιγράψει από τους Γερμανούς, επί διακόσια χρόνια τώρα, όλους σχεδόν τους θεσμούς κρατικού βίου διοίκηση, σύστημα Δικαίου, σχολικό σύστημα, άρθρωση πανεπιστημιακών Σχολών κ.λπ. Δεν θα υποστεί μείωση του κύρους του με μια ακόμη αντιγραφή, προκειμένου να αντιπαλαίψει τον πνιγμό ιστορικού τέλους, καταστροφής και ντροπής, που ζει σήμερα. Λογικό θα ήταν, την πρόσληψη του γερμανικού εκλογικού συστήματος να την συνοδεύει, για πληρέστερη εξυπηρέτηση του στόχου, και ο συνεπής διαχωρισμός της εκτελεστικής από τη νομοθετική εξουσία: το ασυμβίβαστο υπουργικού και βουλευτικού αξιώματος. Οπως και το μέτρο δραστικής μείωσης του αριθμού των βουλευτών. Δεν είναι απίθανο, η τίμια πρόσληψη της Μονοεδρικής Περιφέρειας να είναι η σωτηρία μας. Πάντως αξίζει να γίνει στόχος κινήματος, κοινή απαίτηση πολιτών από κάθε κομματική προέλευση.

17 17-ELLADA FALYREAS_Master_cy 30/10/15 23:05 Page 17 Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 17 Εμείς οι «παλιοί» και η λατρεία του καινούργιου Tου ΣΤΕΦΑΝΟΥ ΚΑΣΙΜΑΤΗ Το κερασάκι στην τούρτα της επίσκεψης Ολάντ στην Αθήνα ήταν, φυσικά, το Μουσείο της Ακρόπολης, όπου παρετέθη γεύμα προς τιμήν του Γάλλου προέδρου προτού η εξοχότης του αναχωρήσει διά Παρισίους. Το θεώρησα φυσικό να ήταν αυτό το επιστέγασμα των περιποιήσεων, διότι ως το νεότερο από τα αρχιτεκτονικά κοσμήματα της πόλης, το Μουσείο της Ακρόπολης είναι η βιτρίνα που θέλουμε να δείχνουμε στον κάθε υψηλό προσκεκλημένο. Αφότου το νέο μουσείο εγκαινιάστηκε, επί Σαμαρά στο υπουργείο Πολιτισμού, εκεί τους τρέχουμε όλους, αν έχετε προσέξει. Μια προσεγμένη ιδιωτική, εννοείται ξενάγηση στα εκθέματα και έπειτα γεύμα στο εστιατόριο είναι η κατάληξη του προγράμματος κάθε επίσημου καλεσμένου, εφόσον τον υπολογίζουμε. Του επιδεικνύουμε ό,τι πιο «state of the art» διαθέτουμε από μουσείο και κτίριο, ελπίζοντας προφανώς ότι θα τους μείνει ως η τελευταία εντύπωση από την Αθήνα που θα σφραγίσει τη μνήμη. Λίγο παλαιότερα, θυμηθείτε, τη θέση του Μουσείου της Ακρόπολης την είχε το Μέγαρο των Φίλων της Μουσικής. Αλλά οι καιροί είναι δύσκολοι για το Μέγαρο. Το αφήσαμε στην τύχη του (σημειωτέον ότι δύο φορές ώς τώρα οι εξελίξεις ματαίωσαν την κατάθεση νομοσχεδίου για τη σωτηρία του) και τρέχουμε με το καινούργιο κοσκινάκι μας, κατά την παροιμία, το Μουσείο της Ακρόπολης. Ενας σοβαρός λόγος για την προτίμηση να επιδεικνύουμε το Μουσείο της Ακρόπολης είναι οπωσδήποτε και το θέμα των Μαρμάρων του Παρθενώνα: το γνωστό εθνικό κόμπλεξ που μας κληροδότησε η Μερκούρη αυτή που οι θαυμαστές της τη θυμούνται με το μικρό της όνομα. Ο σοβαρότερος όμως, πιστεύω, είναι, πολύ απλά, ότι το εντυπωσιακό κτίριο είναι καινούργιο. Είναι, δε, ο σοβαρότερος, επειδή ένα από τα πιο ευδιάκριτα στοιχεία αυτού που θα το έλεγαν παλαιότερα «ο χαρακτήρας μας» (εγώ το αντιλαμβάνομαι περισσότερο ως ένα κοινό ήθος που επικρατεί) είναι η λατρεία του καινούργιου. Δεν πρόκειται για τίποτε ιδιαίτερο. Κοινότατο είναι και απολύτως ανθρώπινο. Λέγεται «αρχοντοχωριατιά» και συμβαίνει στους ανερμάτιστους όταν πλουτίζουν ξαφνικά δείτε, ας πούμε, τους Αραβες των πετρελαιοπαραγωγών χωρών και θα καταλάβετε τι εννοώ. Εδώ, αυτή η λατρεία του καινούργιου (κινητό τηλέφωνο, αυτοκίνητο, μουσείο, οτιδήποτε) έγινε στοιχείο του κοινού ήθους με την ευμάρεια που ήλθε ιδίως από τη δεκαετία του 1990 κι έπειτα. Το είδαμε να εκδηλώνεται εντονότερα σε αγαθά τα οποία μπορούσαν ευκολότερα να γίνουν σύμβολα επίδειξης και μάλιστα, σε ορισμένες περιπτώσεις, αυτή ήταν η τάση που διαμόρφωσε ολόκληρους τομείς της αγοράς, όπως λ.χ. στα αυτοκίνητα, όπου είχε επικρατήσει η τρέλα να αλλάζουμε μοντέλο ανά τριετία ή τετραετία. Τώρα μάλιστα Παρότι ευεξήγητο, προσωπικώς, εξακολουθώ να το βρίσκω περίεργο ότι έχουμε μια τέτοια λατρεία για το καινούργιο, όταν την ίδια ώρα έχουμε και τέτοια έπαρση για την ένδοξη καταγωγή μας από τους «Αρχαίους» (ό,τι και αν σημαίνει αυτό...), όταν δηλαδή περιμένουμε από τους άλλους να μας αναγνωρίζουν ως «παλιούς». Συγγνώμη που θα το θέσω με τέτοιο τρόπο, αλλά ο γενικός γραμματέας του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, ένας Ισπανός ονόματι Λοπέθ Ιστούριθ, είναι μεγάλο γατόνι! Διότι στο συνέδριο του ΕΛΚ, προ εβδομάδος, επαίνεσε τον Αντώνη Σαμαρά ως «τον άνθρωπο που θέλεις να έχεις μαζί σου όταν βρίσκεσαι σε κρίση» και εξήγησε τους λόγους: θάρρος, ρεαλισμό, διορατικότητα κ.ά. Ανάμεσά τους, όμως, περιέλαβε και την «ηρεμία». Εκτιμώ βαθύτατα τον κ. Ιστούριθ, αλλά δεν θα τον εμπιστευόμουν ούτε για να μου πει τι ώρα είναι... ΣΚΙΤΣΟ ΤΟΥ ΔΗΜΗΤΡΗ ΧΑΝΤΖΟΠΟΥΛΟΥ Αλλά δεν τρέχει και τίποτε αν εγώ το βρίσκω περίεργο, διότι η αντίφαση δεν συνιστά πρόβλημα για τον Νέο Ελληνισμό. Αντιθέτως, είναι η απόδειξη του γνησίου της ταυτότητος: χαμένοι κάπου ανάμεσα στο καινούργιο που θεωρούμε ότι μας αξίζει και σε ένα μακρινό παρελθόν, για το οποίο απαιτούμε από τους άλλους να μας το αναγνωρίζουν ει δυνατόν μάλιστα, να μας το αναγνωρίζουν διαρκώς, γιατί είμαστε ευαίσθητοι και μας πέφτει εύκολα η αυτοπεποίθηση. Κάπου εκεί ενδιαμέσως χάνονται και ξεχνιούνται διάφορα: από στέκια καλλιτεχνικά και πολιτικά συνδεδεμένα με τη σύγχρονη ιστορία μας μέχρι το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, για το οποίο μόνον εξαγγελίες προθέσεων ακούγονται κάθε φορά που αναλαμβάνει ένας νέος υπουργός Πολιτισμού. Ολο αυτό είναι ζήτημα εθνικής ανασφάλειας, στο βάθος διότι τόσο τα αρχαία κλέη όσο και η λατρεία του καινούργιου είναι αξίες τις οποίες ενστερνιζόμαστε, επειδή ακριβώς τις αναγνωρίζουν και τους αποδίδουν μεγάλη σημασία κάποιοι τρίτοι, τους οποίους εμείς θεωρούμε ανώτερους, όσο και αν αποφεύγουμε να το παραδεχόμαστε. Ανασφάλεια για τη θέση μας στον κόσμο και την ταυτότητά μας, όπως λ.χ. και οι φρικτές αγριοφωνάρες του τιμητικού αγήματος, όταν υποτίθεται ότι έψαλλαν τον εθνικό μας ύμνο, στην κατάθεση στεφάνου από τον Ολάντ στο μνημείο του Αγνώστου. Το 1997, στις βρετανικές εκλογές που έδωσαν την κυβέρνηση στον Μπλερ, έτυχε να γνωρίσω έναν πολιτικό των Συντηρητικών, ο οποίος μισούσε γενικώς και με πάθος τον Μάικλ Χέζελταϊν. Ως πολιτισμένος άνθρωπος που ήταν, εκδήλωνε το αβυσσαλέο μίσος του με χιούμορ. Το πιο αστείο από όσα του καταλόγιζε, και το οποίο μου έμεινε, ήταν η αιτίαση ότι «αγόρασε ο ίδιος τα έπιπλά του». Εννοούσε, δηλαδή, ότι ο Χέζελταϊν είτε δεν είχε οικογενειακά κειμήλια είτε δεν μπορούσε να τα εκτιμήσει (ομολογώ ότι δεν τόλμησα να ρωτήσω). Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την περίπτωσή μας. Αν μπορούσαμε να καταλάβουμε ότι η κληρονομιά της κλασικής αρχαιότητας είναι κάτι άυλο, το οποίο ανήκει πλέον σε όποιον έχει τη διάθεση να μάθει και, επίσης, ότι η παράδοση είναι κάτι που μπορεί να δημιουργείται κάθε στιγμή γύρω μας, θα είχαμε πολύ υγιέστερη σχέση με την πραγματικότητα ως λαός. Ναι, ίσως πουν κάποιοι, αλλά δεν θα ήμασταν αυτό που είμαστε! Καλύτερα να μην ήμασταν, γι αυτό ακριβώς το λέω... ΦΑΛΗΡΕΥΣ kassimatis@kathimerini.gr >> smart a Daimler brand 2 2

18 18-ELLADA_Master_cy 30/10/15 23:45 Page Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΕΛΛΑΔΑ Κυριακή 1 Nοεμβρίου 2015 Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ άφηνε τη χώρα να φύγει Ο Ζ. Κατρεμέρ, της Liberation, «άκουσε» τα πρόσωπα της ελληνικής κρίσης και μιλά στη «Κ» Συνέντευξη στην ΕΛΕΝΗ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ Ο Ζαν Κατρεμέρ είναι ο ανταποκριτής της γαλλικής εφημερίδας Liberation στις Βρυξέλλες από το Εχει καλύψει τις μεγαλύτερες ευρωπαϊκές κρίσεις των τελευταίων ετών αλλά η κρίση χρέους που ξεκίνησε το 2010 αποτελεί τη μεγαλύτερη στην καριέρα του. Πρόσφατα παρουσίασε ένα ντοκιμαντέρ στο τηλεοπτικό δίκτυο ARTE που προσπαθούσε να εξηγήσει την ελληνική κρίση των τελευταίων μηνών, στην οποία έχει συνεντεύξεις με μερικούς από τους πιο σημαντικούς πρωταγωνιστές του ελληνικού δράματος, όπως τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ζ.-Κ. Γιούνκερ, τον Γάλλο επίτροπο Νομισματικών Υποθέσεων, Π. Μοσκοβισί, αλλά αλλά και τον Γερμανό ΥΠΟΙΚ, Β. Σόιμπλε. Μιλάει στην «Κ» για τη διαπραγμάτευση, το δημοψήφισμα αλλά και για το αν έχουμε πια ξεπεράσει τον κίνδυνο εξόδου από το ευρώ. Οντας στις Βρυξέλλες εδώ και αρκετό καιρό, τι νομίζετε ότι ήταν διαφορετικό με την ελληνική κρίση αυτή τη φορά; Επί της ουσίας δεν υπάρχουν πραγματικές διαφορές με τα προηγούμενα επεισόδια της ελληνικής κρίσης. Υπάρχει πάντα μία απρόθυμη ελληνική κυβέρνηση να μεταρρυθμίσει το πελατειακό της κράτος, η οποία είναι γραφειοκρατική, διεφθαρμένη και ανίκανη να τινάξει απαρχαιωμένες οικονομικές δομές και τελικά προτιμά να επικεντρώσει τις προσπάθειές της στη μεσαία τάξη και στους λιγότερα έχοντες, αυξάνοντας τους φόρους και μειώνοντας μισθούς και συντάξεις. Αυτό συνέβη για άλλη μία φορά. Για επτά μήνες, η κυβέρνηση ΣΥ- Ο Βαρουφάκης είναι ένας ταχυδακτυλουργός, ένα είδος κλόουν για να διασκεδάσει το κοινό του. Μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός καθηγητής αλλά και η πολιτική καταστροφή για τη χώρα του. ΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ δεν έκανε τίποτα σχετικά με τις μεταρρυθμίσεις, αυξάνοντας τη δυσπιστία των εταίρων της. Η μόνη διαφορά σε σχέση με τις προηγούμενες κρίσεις, είναι ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πίστευε πραγματικά ότι οι πιστωτές της Ελλάδα θα δέχονταν να δανείσουν τη χώρα χωρίς πραγματικά ανταλλάγματα, μόνο και μόνο από τον φόβο τους για Grexit. Οι προηγούμενες κυβερνήσεις που γνώριζαν την ισορροπία των δυνάμεων προτίμησαν να προσποιηθούν ότι κάνουν μεταρρυθμίσεις, μειώνοντας τις δημόσιες δαπάνες και κατηγορώντας τους Ευρωπαίους ως υπεύθυνους γι αυτό. Ηταν όντως το Grexit στο τραπέζι ή χρησιμοποιήθηκε από τους Ευρωπαίους ως διαπραγματευτικό χαρτί; Ο ΣΥΡΙΖΑ χρησιμοποίησε το Grexit και όχι οι Ευρωπαίοι! Το κόμμα ήταν βαθιά διχασμένο πάνω σε αυτό το θέμα και ο τρόπος που επικοινωνήθηκε, ιδιαίτερα με τις παρεμβάσεις του Γιάνη Βαρουφάκη, συνήθως μπέρδευε ακόμα περισσότερο. Αλλά μετά έξι μήνες κρίσης, ειδικά όταν ανακοινώθηκε το δημοψήφισμα, ακόμη και οι πιο ένθερμοι υποστηρικτές της Ελλάδας πίστεψαν ότι τελικά το Grexit ήταν αυτό που πραγματικά επιθυμούσε ο Αλέξης Τσίπρας. Πιστεύω λοιπόν ότι την 11η Ιουλίου η πλειοψηφία της κυβέρνησης ήταν έτοιμη όχι να βγάλει την Ελλάδα εκτός ευρώ αλλά να την αφήσει να φύγει. Είναι όπως όταν σε μία σχέση ο ένας από τους δύο έχει αποφασίσει να χωρίσει, που τελικά τίποτα δεν μπορεί να τον αναγκάσει να μείνει. Οταν ο Τσίπρας αρνήθηκε να φύγει, όλοι ανακουφίστηκαν. Η απόδειξη είναι ότι η Γερμανία έχει συμφωνήσει να χρηματοδοτήσει ένα τρίτο σχέδιο βοήθειας προς την Ελλάδα, αυτό που δεν ήθελαν τότε ούτε να ακούσουν. Μιλώντας σε υψηλόβαθμους αξιωματούχους όπως τον Ζ.-Κ. Γιούνκερ, τον Π. Μοσκοβισί και τον Β. Σόιμπλε για το ντοκιμαντέρ σας ποια νομίζετε ότι θεωρήθηκε ως η πιο δραματική στιγμή του ελληνικού δράματος τους τελευταίους 8 μήνες; Η ανακοίνωση του δημοψηφίσματος, δεν υπάρχει αμφιβολία. Θεωρήθηκε ως μαχαιριά ενός αναμφισβήτητα απρόβλεπτου εταίρου. Τόσο απρόβλεπτου που στις 11 Ιουλίου ο Αλέξης Τσίπρας μετέτρεψε το «όχι» του δημοψηφίσματος σε ένα «ναι» στη λιτότητα με ακόμη μεγαλύτερη λιτότητα! Οντας στην Αθήνα κατά τη διάρκεια του δημοψηφίσματος και μιλώντας με τους Ελληνες πολίτες αναμένατε τα αποτελέσματα των εκλογών του Σεπτεμβρίου; Ειλικρινά ήμουν πεπεισμένος ότι ο Τσίπρας θα επανεκλεγόταν. Αυτό που προκαλεί εντύπωση στην Ελλάδα, είναι η συνολική ανυποληψία για την παλιά πολιτική τάξη. Ζαν Κατρεμέρ: Υπάρχει πάντα μία απρόθυμη ελληνική κυβέρνηση να μεταρρυθμίσει το πελατειακό της κράτος, η οποία είναι γραφειοκρατική, διεφθαρμένη και ανίκανη να τινάξει απαρχαιωμένες οικονομικές δομές Γιατί το Ποτάμι σαν κόμμα δεν απογειώθηκε; Επειδή δεν έκανε επαρκή ρήξη με την παλαιά τάξη πραγμάτων. Οι Ελληνες γνωρίζουν ότι το κράτος τους και οι ολιγάρχες τους είναι υπεύθυνοι για τη δυστυχία τους και όχι οι Ευρωπαίοι ή οι Γερμανοί. Ο Τσίπρας έχει μία κάποια καθαρότητα και εκπροσωπεί τη ρήξη με το βαθύ κράτος. Οι Ελληνες θέλουν να πιστέψουν ότι είναι σε θέση να μεταρρυθμίσει το κράτος, έστω και αν δεν έχει κάνει ακόμη τίποτα. Του έδωσαν τέσσερα χρόνια για να πετύχει, αλλά προσέξτε αν απογοητεύσει! Πιστεύετε ότι ο Φρ. Ολάντ έπαιξε σημαντικό ρόλο στην επίλυση της κρίσης; Πιστεύετε ότι τη χρησιμοποίησε και για να ανεβάσει τη δημοτικότητά του στην εσωτερική γαλλική πολιτική σκηνή περισσότερο; Η αντιμετώπιση της Ελλάδας από τη γαλλική κοινή γνώμη δεν διαφέρει από αυτήν της γερμανικής. Δεν πρέπει να σας μπερδεύει ο θόρυβος που δημιουργεί η ριζοσπαστική Αριστερά που είναι πολύ ενεργή στα μέσα ενημέρωσης και στα κοινωνικά δίκτυα, γεγονός που δημιουργεί σε ορισμένους την εντύπωση ότι συμβαίνει το αντίθετο. Σίγουρα, οι Γάλλοι φοβόντουσαν περισσότερο από τους Γερμανούς τις συνέπειες ενός Grexit τόσο για τη Ζώνη του Ευρώ όσο και για την ίδια τη Γαλλία. Η κρίση με τη Lehman Brothers υπενθυμίζει τον ρόλο του απρόβλεπτου γεγονότος για την οικονομία. Ετσι έκαναν ό,τι μπορούσαν για πείσουν τους Γερμανούς να μην πιέσουν την Ελλάδα προς την έξοδο από την Ευρωζώνη και, ταυτοχρόνως, να πείσουν τους Ελληνες ότι δεν διέθεταν καμία άλλη, εναλλακτική λύση. Ποιος νομίζετε ότι ήταν ο ρόλος του Γ. Βαρουφάκη τους τελευταίους 8 μήνες; Ενας ταχυδακτυλουργός, ένα είδος κλόουν για να διασκεδάσει το κοινό του. Αμέσως πιέστηκε από τους συνομιλητές του, καθώς ο ίδιος αλαζονικά εμφανιζόταν με πλήρη άγνοια των ευρωπαϊκών μηχανισμών, την πολιτική εξουσία και ακόμη και την πραγματική οικονομική κατάσταση στη χώρα του. Μπορεί να είναι ένας εξαιρετικός καθηγητής οικονομικών στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Αυστραλία, ένας μεγάλος αρθρογράφος των New York Times αλλά και η πολιτική καταστροφή για τη χώρα του. Ηταν λάθος του Τσίπρα που άφησε τον Βαρουφάκη στον ρόλο του πρωταγωνιστή για τόσο πολύ καιρό. Αυτό έκανε τον Βαρουφάκη υπερφίαλο. Φάνηκε από την ανάλυση που έκανε στο αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος. Είδε σε αυτό έναν θρίαμβο των απόψεών του υπέρ του Grexit, ενώ στην πραγματικότητα ήταν μια ψήφος εμπιστοσύνης στο πρόσωπο του πρωθυπουργού. Νομίζετε ότι το Grexit μπορεί να επιστρέψει; Η ελληνική κρίση δεν έχει τελειώσει ούτε για τους ίδιους τους Ελληνες αλλά ούτε και για την Ευρωζώνη. Επειδή τα χειρότερα δεν έχουν λυθεί όπως η μείωση της γραφειοκρατίας, η καταπολέμηση της διαφθοράς, η δημιουργία μιας αμερόληπτης και αποτελεσματικής διοίκησης, η δημιουργία μιας ανοικτής οικονομίας κ.λπ. θα απαιτηθεί το θάρρος του Τσίπρα να τα βάλει με το λόμπι των επιδομάτων, τους ολιγάρχες, την Εκκλησία, τον στρατό, τα συνδικάτα... Αν αποτύχει, δεν βλέπω πώς θα αποφύγουμε το Grexit. Ετσι, μπορούμε μόνο να ελπίζουμε ότι Τσίπρας θα πετύχει. Στη Ν.Δ. ελπίζουν σε ψηφοφόρους Οι αρχικοί φόβοι και ο πήχυς της συμμετοχής στην εσωκομματική εκλογική διαδικασία Της ΕΛΛΗΣ ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΥ «Αν έρθουν να ψηφίσουν πολίτες, θα είναι θαύμα. Αν έρθουν , και πάλι καλά θα είναι...», παραδέχονται κορυφαία στελέχη της Νέας Δημοκρατίας που συνομολογούν ότι ο πήχυς των εκλογών της 22ας Νοεμβρίου του 2015 είναι σαφώς χαμηλότερος από εκείνον που είχε θέσει το επιτελείο Σαμαρά το 2009 στις εκλογές για την ανάδειξη της τότε νέας ηγεσίας στο κόμμα. Σε εκείνη την αναμέτρηση, τον Νοέμβριο του 2009, την πρώτη με συμμετοχή όλων των μελών του κόμματος, σύμφωνα τουλάχιστον με την επίσημη εκδοχή της Νέας Δημοκρατίας, είχαν ψηφίσει πολίτες αριθμός πρωτόγνωρος για εσωκομματική διαδικασία της Κεντροδεξιάς. Ωστόσο, η συνεχής συρρίκνωση της εκλογικής δύναμης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης κάνει ακόμη πιο δύσκολο τον αγώνα των τεσσάρων διεκδικητών της ηγεσίας, οι οποίοι έχουν μπροστά τους περιορισμένο ορίζοντα δράσης. Ολοι τους, για διαφορετικό λόγο ο καθένας, αντιλαμβάνονται ότι η σειρά κατάταξής τους στην εκλογική μάχη συναρτάται άμεσα από τον αριθμό των ψηφοφόρων που θα προσέλθουν στις κάλπες και δευτερευόντως από τα ποιοτικά χαρακτηριστικά τους. Και όλοι τους συνομολογούν ότι ουδείς μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια πόσοι θα επιλέξουν τελικά να πάνε στις κάλπες και να ψηφίσουν τον υποψήφιο της αρεσκείας τους. Οι φόβοι Στην αντίστροφη μέτρηση για τις «γαλάζιες» κάλπες δείχνουν να έχουν καταλαγιάσει οι αρχικοί φόβοι, κυρίως του επιτελείου του νυν προέδρου του κόμματος Βαγγ. Μεϊμαράκη, σε σχέση με τη διεξαγωγή της εκλογικής διαδικασίας. Ηδη, η εταιρεία Infosolucion, η οποία έδωσε την καλύτερη προσφορά και πήρε το έργο, εργάζεται πυρετωδώς για τη διεξαγωγή, ενώ φέρεται να έχει εγγυηθεί ότι η διαδικασία θα ολοκληρωθεί χωρίς απρόοπτα. Η εταιρεία έχει διασφαλίσει ότι δεν θα υπάρξουν διπλοψηφίσαντες, καθώς θα τεθεί σε λειτουργία online σύστημα το οποίο θα «χτυπάει» στην περίπτωση που κάποιος επιχειρήσει να ψηφίσει και σε δεύτερο εκλογικό τμήμα. Με δεδομένη την απόφαση να ψηφίσει όποιος το επιθυμεί μέλος ή μη του κόμματος, υπό την προϋπόθεση ότι θα δώσει τα 3 ευρώ και θα εγγραφεί οι κατάλογοι βάσει των οποίων θα γίνουν οι εκλογές είναι οι κατάλογοι του υπουργείου Εσωτερικών που χρησιμοποιήθηκαν στις τελευταίες εθνικές εκλογές. Αυτό που όλοι απεύχονται είναι να «πέσει το σύστημα», όπως συνέβη το 2009 επί τρεις και πλέον ώρες, γεγονός το οποίο είχε ως αποτέλεσμα μεγάλος αριθμός μελών του κόμματος που είχε πάει να ψηφίσει να ταλαιπωρηθεί αφάνταστα. «Αν το πρόβλημα επαναληφθεί, η EUROKINISSI Το οικονομικό κόστος των εκλογών προβληματίζει στελέχη της Νέας Δημοκρατίας. <<<<<< Ξεπερνιούνται οι προβληματισμοί για το οnline σύστημα Πώς θα διασφαλισθεί ότι δεν θα υπάρξουν διπλοψηφίσαντες. ψηφοφορία θα διακοπεί μέχρι να επιλυθεί», έχει ήδη προειδοποιήσει ο κ. Κυρ. Μητσοτάκης, ο οποίος, πάντως, όπως και οι συνυποψήφιοί του, εκτιμά ότι οι εκλογές θα ολοκληρωθούν επιτυχώς, χωρίς ανάλογα τέτοια κρούσματα. Το ερώτημα Eνα μεγάλο ερώτημα, το οποίο μένει να απαντηθεί, είναι πώς θα αντιμετωπιστεί το οικονομικό κόστος των εκλογών στο κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο είναι, ούτως ή άλλως, υπερχρεωμένο. Σύμφωνα με τους πλέον μετριοπαθείς υπολογισμούς, το κόστος για τη διεξαγωγή των εκλογών, που περιλαμβάνει το λογισμικό που θα αποτρέπει διπλοψηφίες, τα tablet που θα χρησιμοποιηθούν, τα ψηφοδέλτια, τους φακέλους, τις σφραγίδες και ό,τι άλλο, υπολογίζεται σε τουλάχιστον με ευρώ. Οι επιτελείς του κόμματος ευελπιστούν να καλύψουν το κόστος από την κρατική επιχορήγηση. Το ζητούμενο, ωστόσο, είναι τι θα γίνει αν το ποσό αυτό δεν φτάσει για να καλύψει τις όποιες ανάγκες προκύψουν κατά τη διάρκεια της διαδικασίας. Οι κάλπες Η ειδική επιτροπή που συστάθηκε πρόσφατα από τον γραμματέα της Κεντρικής Επιτροπής Ανδρέα Παπαμιμίκο, στην οποία συμμετέχουν κεντρικά στελέχη του κόμματος, όπως μεταξύ άλλων ο γραμματέας Οργανωτικού κ. Κόλιας, οι κ. Φ. Ταυρής και Μεν. Δασκαλάκης, αλλά και οι εκπρόσωποι των τεσσάρων υποψηφίων, αποφάσισε ότι θα στηθούν 900 εκλογικά τμήματα και κάλπες σε ολόκληρη την επικράτεια. Τόσες είχαν στηθεί και στην αναμέτρηση Σαμαρά - Μπακογιάννη για την ηγεσία της Ν.Δ. το Τις επόμενες ημέρες, θα εξειδικευθούν οι περιοχές και οι χώροι όπου θα στηθούν τα εκλογικά κέντρα, αλλά και σειρά κρίσιμων ζητημάτων που αφορούν στην εκλογική διαδικασία. Μπορεί όλα τα παραπάνω να ακούγονται «τεχνικά», ωστόσο, στην πραγματικότητα, είναι εξαιρετικά κρίσιμα και ουσιαστικά. Ανοικτό παραμένει το ενδεχόμενο διεξαγωγής ειδικής συνεδρίασης της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της Νέας Δημοκρατίας προκειμένου, όπως ζητούν δύο από τους υποψηφίους για την ηγεσία και ορισμένοι βουλευτές, να έχουν οι διεκδικητές την ευκαιρία να αναλύσουν το όραμά τους για την επόμενη ημέρα στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης. Ο πρόεδρος του κόμματος και υποψήφιος Βαγγ. Μεϊμαράκης εξακολουθεί να εκφράζει προβληματισμό για τη χρησιμότητα μιας τέτοιας συνεδρίασης, η οποία, όπως σημειώνει, μπορεί να καλλιεργήσει περαιτέρω το κλίμα εσωστρέφειας στο κόμμα. Αντιθέτως, οι κ. Κυρ. Μητσοτάκης και Αδωνις Γεωργιάδης κορυφώνουν τις πιέσεις για τη διεξαγωγή της, με τον πρώτο να «φωτογραφίζει» και τον κ. Απ. Τζιτζικώστα κρυπτόμενο ουσιαστικά πίσω από τις επιφυλάξεις του κ. Μεϊμαράκη. Τι θα γίνει με τις τηλεμαχίες Και με τα περίφημα ντιμπέιτ, τι θα γίνει; Ο κ. Κυριάκος Μητσοτάκης επιμένει με ένταση στην ανάγκη διεξαγωγής της τηλεμαχίας μεταξύ των τεσσάρων διεκδικητών της ηγεσίας, με το επιχείρημα ότι αν δεν γίνονται δημόσιες συζητήσεις, η συζήτηση καταντά παραπολιτική, με υπονοούμενα, σπόντες και άλλα συναφή... τεχνάσματα. Την ίδια άποψη έχει και ο κ. Αδωνις Γεωργιάδης, σε αντίθεση με τον κ. Ευάγγελο Μεϊμαράκη, ο οποίος θεωρεί ότι μία τέτοια διαδικασία θα βλάψει την εικόνα συνοχής, που με κόπο επιχειρεί να διασφαλίσει η Νέα Δημοκρατία και περίπου προεξοφλείται ότι δεν θα συνηγορήσει στη διεξαγωγή της μέσα στο επόμενο διάστημα. Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατεί στο εσωτερικό του κόμματος, πάντως, είναι και το γεγονός ότι αν και θεωρητικά έχουν όλοι συνηγορήσει υπέρ της διεξαγωγής τους, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει κανένα νεότερο για την πραγματοποίηση ή μη δύο κομματικών συνδιασκέψεων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Κι αυτό το θέμα παραμένει ανοικτό. Το πρόβλημα είναι ότι αν τελικώς όλα τα παραπάνω αποφασιστεί να γίνουν, ο χρόνος που μεσολαβεί έως τις κάλπες είναι πλέον μικρός. Οπότε το θέμα είναι αν θα προλάβουν να διοργανωθούν. Και εννοείται ότι όσο περνούν οι μέρες, οι πιθανότητες μειώνονται σχεδόν δραστικά.

19 19-ELLADA_Master_cy 30/10/15 23:48 Page 19 Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 ΕΛΛΑΔΑ Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 19 Στη σκακιέρα της διπλωματίας και των αγωγών Oι επιλογές της κυβέρνησης και οι δύσκολες ισορροπίες Του ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΕΛΛΙΣ Ενα νέο ενεργειακό τοπίο δημιουργείται στον περιβάλλοντα χώρο της Ελλάδας, από τα Βαλκάνια μέχρι τη ΝΑ Μεσόγειο, με σαφή δυτικό προσανατολισμό και μεσοπρόθεσμη στόχευση τον περιορισμό της εξάρτησης από τη Ρωσία. Οι εξελίξεις έχουν τη διακριτική, και ενίοτε επιθετικά παρεμβατική, στήριξη των ΗΠΑ, οι οποίες παροτρύνουν χώρες της περιοχής να ενταχθούν στο υπό σχεδιασμό περιφερειακό σύστημα εκμετάλλευσης και μεταφοράς πηγών ενέργειας. Ταυτόχρονα, η Ουάσιγκτον προσβλέπει και στη δική της άμεση συμμετοχή, μέσω της θαλάσσιας μεταφοράς αμερικανικού σχιστολιθικού αερίου σε τερματικούς σταθμούς της περιοχής, όπως αυτός της Αλεξανδρούπολης. Η γεωγραφική θέση της προσδίδει στην Ελλάδα κεντρικό ρόλο και την καθιστά περιφερειακό ενεργειακό κόμβο. Από τη μια, ο Διαδριατικός αγωγός ΤΑΡ, σημαντικό τμήμα του οποίου διαπερνά την ελληνική επικράτεια και η κατασκευή του αναμένεται να αρχίσει το 2016, θα μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν στην Ιταλία. Από την άλλη, ο κάθετος διασυνδετήριος αγωγός Ελλάδας - Βουλγαρίας (IGB), στον οποίο δυνητικά θα μεταφέρεται αέριο όχι μόνο από τις ΗΠΑ, αλλά και από χώρες της περιοχής που έχουν ανακαλύψει σημαντικά κοιτάσματα, όπως το Ισραήλ, η Αίγυπτος και η Κύπρος. Από το τερματικό της Αλεξανδρούπολης το αέριο θα μεταφέρεται όχι μόνο στη Βουλγαρία, αλλά σε όλα τα ανατ. Βαλκάνια. Η προοπτική μετεξέλιξης της Ελλάδας σε Gas Trading Hub θα βρεθεί ψηλά στην ατζέντα του Αμερικανού υπ. Εξωτερικών, Τζον Κέρι, κατά την επικείμενη επίσκεψή του στην Αθήνα, πιθανώς στις 13/11. Στη διάρκειά της θα εξετασθεί σε βάθος και ίσως ανακοινωθεί η ενεργειακή συνεργασία Ελλάδας - ΗΠΑ, με τη συμμετοχή της Cheniere Energy, της πρώτης αμερικανικής εταιρείας που αναμένεται από το 2016 να εξάγει σχιστολιθικό αέριο προς την Ευρώπη, χρησιμοποιώντας τερματικούς σταθμούς σε πολλές χώρες. Η εξέλιξη αυτή είναι απόρροια της ρεαλιστικής στροφής της κυβέρνησης Τσίπρα μετά την αποχώρηση του κ. Λαφαζάνη από το υπ. Ενέργειας και το άδοξο τέλος του φλερτ με τη Μόσχα. Η Αθήνα επέλεξε να μη διαταραχθεί η σχέση με την Αμερική, αντιλαμβανόμενη ίσως ότι τα περιθώρια κινήσεων στο γεωπολιτικό πεδίο είναι περιορισμένα, αλλά και τη χρησιμότητα O Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Τζον Κέρι και ο Ελληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας είχαν συναντηθεί σε θετικό κλίμα τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη, ενώ προσεχώς αναμένεται η επίσκεψη του πρώτου στην Αθήνα. της στήριξης των ΗΠΑ, μέσω του ρόλου τους στο ΔΝΤ, αλλά και της προώθησης ιδιωτικών επενδύσεων στην Ελλάδα. Θετικές κρίσεις από τον Κέρι Η μεταστροφή της Αθήνας έτυχε θετικής υποδοχής από την Ουάσιγκτον, όπως φάνηκε στη συνάντηση του Αλ. Τσίπρα με τον Τζον Κέρι, τον Σεπτέμβριο στη Νέα Υόρκη. Ο Αμερικανός υπ. Εξωτερικών χαρακτήρισε τον πρωθυπουργό εντυπωσιακό (formidable) πολιτικό, και αποφάσισε να επισκεφθεί την Αθήνα εντός του Νοεμβρίου. Από την άλλη, οι εξελίξεις προκάλεσαν την έντονη δυσφορία της Μόσχας, η οποία απέσυρε το ενδιαφέρον για συμμετοχή της στις ιδιωτικοποιήσεις (ΤΡΑΙΝΟΣΕ, ΟΛΘ), ενώ ασκεί πιέσεις στη Σόφια για την ανατροπή των σχεδίων κατασκευής του IGB που θα πλήξει τη σχεδόν μονοπωλιακή παρουσία της στην περιοχή. Το νέο σκηνικό συνεργασίας οικοδομείται προσεκτικά και συνολικά. Τις τελευταίες εβδομάδες έχουν επισκεφθεί την Αθήνα η Αμερικανίδα βοηθός υπ. Εξωτερικών για ευρωπαϊκές υποθέσεις, Βικτόρια Νούλαντ, ο ειδικός συντονιστής του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την ενέργεια, Αμος Χόκσταϊν, και άλλοι χαμηλόβαθμοι αξιωματούχοι. Δεν είναι τυχαίο ότι πρόσφατα βρέθηκε στην Αθήνα και ο Βούλγαρος υπ. Εξωτερικών, Ντάνιελ Μίτοφ, ο οποίος στο περιθώριο της Γ.Σ. του ΟΗΕ τον Σεπτέμβριο, συμμετείχε σε τριμερή συνάντηση με τους κ. Κοτζιά και Χόκσταϊν. Στον περιφερειακό ενεργειακό σχεδιασμό εντάσσεται, με τις ευλογίες της Ουάσιγκτον, και η στρατηγική συνεργασία Ελλάδας - Ισραήλ, το οποίο ο κ. Τσίπρας θα επισκεφθεί στις 25/11 (στις 26 θα μεταβεί στην Παλαιστίνη) αμέσως μετά την επίσκεψη Κέρι. Ανάλογης σημασίας είναι και η συνεργασία με την Αίγυπτο και την Κύπρο. Οι πρόεδροι Αλ Σίσι και Αναστασιάδης θα έρθουν στην Αθήνα τον Δεκέμβριο για να συμμετάσχουν σε τριμερή διάσκεψη κορυφής όπου, μεταξύ άλλων, θα εξετασθεί η αξιοποίηση των κοιτασμάτων αερίου της περιοχής. Οταν η Μόσχα ζητούσε «διευκολύνσεις» Σε κατάσταση ακινησίας έχουν περιέλθει οι πολιτικές σχέσεις Ελλάδας - Ρωσίας μετά το έντονο φλερτ της πρώτης κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ με τη Μόσχα, εν μέσω των διαπραγματεύσεων της χώρας για τη συμφωνία με τους δανειστές, που δημιούργησε την εντύπωση μιας εκτεταμένης, στρατηγικού τύπου συνεργασίας, η οποία ουδέποτε επιβεβαιώθηκε στην πράξη. Οπως αναφέρουν διπλωματικές πηγές, το έναυσμα για την αναθέρμανση των διμερών σχέσεων θα το δώσουν, τους επόμενους μήνες, οι εκδηλώσεις στο πλαίσιο του εορτασμού του έτους Ρωσίας στην Ελλάδα το 2016 και αντίστοιχα, οι εκδηλώσεις του έτους Ελλάδας στη Ρωσία. Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν ωστόσο ότι η νέα φάση δεν θα έχει τη φόρτιση των περασμένων μηνών, καθώς η ελληνική κυβέρνηση, μετά την υπογραφή της νέας συμφωνίας που οδήγησε στο τρίτο μνημόνιο, έχει πλέον άλλες προτεραιότητες στο πλαίσιο των δυτικών οργανισμών και σε πολιτικό και σε διπλωματικό επίπεδο, καθώς η προσθήκη του προσφυγικού στην ατζέντα της χώρας και η καλλιέργεια των ελληνοαμερικανικών σχέσεων τους τελευταίους μήνες έχουν εδραιώσει τους προσανατολισμούς της κυβέρνησης στο πλαίσιο της Ε.Ε. αλλά και του ΝΑΤΟ. Η μεγάλη, αλλά απολύτως παρασκηνιακή, συζήτηση μεταξύ Ελλάδας - Ρωσίας και ΗΠΑ τους προηγούμενους μήνες και μέχρι το καλοκαίρι αφορούσε, μεταξύ άλλων, και την παροχή διευκολύνσεων προς τις ρωσικές Ενοπλες Δυνάμεις, ένα ζήτημα που πιεστικά είχαν θέσει στο τραπέζι οι Ρώσοι. Από τις αρχές του 2015, λίγο μετά τον σχηματισμό κυβέρνησης ΣΥ- ΡΙΖΑ - ΑΝΕΛ, υπήρξε μια γενικευμένη συζήτηση σε οικονομικό, πολιτικό και στρατιωτικό πεδίο. Οπως αναφέρουν πληροφορίες που ποτέ δεν διαψεύστηκαν, η Μόσχα είχε ζητήσει από την ελληνική κυβέρνηση σειρά διευκολύνσεων, όταν η κρίση στη Συρία οξύνονταν από τις αρχές του έτους και ο Βλαντιμίρ Πούτιν αναζητούσε εναλλακτικές επιλογές, καθώς η βάση της Ρωσίας στη Λαττάκεια φαινόταν δύσκολο, ή και απίθανο τότε, να διατηρηθεί. Οι διευκολύνσεις είχαν συζητηθεί και σε υψηλό επίπεδο, και συγκεκριμένα μεταξύ του Ελληνα πρωθυπουργού Αλ. Τσίπρα και του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν. Η Ρωσία είχε θέσει ζητήματα σχετικά με τον ελλιμενισμό των πολεμικών πλοίων της που μετέχουν στον στόλο της στη Μεσόγειο και το θέμα του ανεφοδιασμού των πλοίων νότια της Κρήτης. Είχε επιδιώξει επίσης μια διμερή συμφωνία για την ολιγοήμερη παραμονή των ρωσικών πολεμικών πλοίων σε ελληνικό λιμάνι για την ξεκούραση του προσωπικού. ΣΩΤΗΡΗΣ ΣΙΔΕΡΗΣ

20 20-DIETHNH_Master_cy 30/10/15 23:36 Page l Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ ΔΙΕΘΝΗ Κυριακή 1 Νοεμβρίου 2015 Διανυκτέρευση στο Πάσαου με ύπνο στα πατώματα Πυρ ομαδόν δέχεται το σχέδιο της Μέρκελ για διαχείριση των προσφύγων από την Ε.Ε. Του απεσταλμένου μας στο ΜΟΝΑΧΟ ΤΑΣΟΥ ΤΕΛΛΟΓΛΟΥ <<<<<< Η δημοφιλία της καγκελαρίου καταρρέει, ενώ καθημερινώς οργανώνονται επιθέσεις εναντίον προσφύγων και παράνομων μεταναστών. Το Πάσαου είναι μια «μεσαία» πόλη στα σύνορα της Γερμανίας με την Αυστρία και την Τσεχία. Το περασμένο Σαββατοκύριακο έφθασαν από την Αυστρία στη Γερμανία άνθρωποι και άλλοι τη Δευτέρα. «Η αυστριακή αστυνομία δεν κάνει το παραμικρό για να σταματήσει τους πρόσφυγες» δήλωνε την Τρίτη ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας, Χορστ Ζεχόφερ, καλώντας την καγκελάριο Μέρκελ «να κλείσει» τα σύνορα με την Αυστρία. Λαϊκισμός; Οχι ακριβώς. Αυτοί που έφτασαν στο Πάσαου το περασμένο Σαββατοκύριακο κοιμήθηκαν στο πάτωμα της κλειστής εγκατάστασης εξαγωγικών εκθέσεων. Στρώματα δεν υπήρχαν. Τουλάχιστον ύστερα από ημέρες ψύχους και βροχής, τους εξασφαλίσθηκε θέρμανση. Ομως αυτή εδώ δεν είναι μία χώρα όπου «επιτρέπεται» να κοιμάται κάποιος στο πάτωμα. Το Πάσαου, η «Λέσβος» της Γερμανίας, διοικείται από έναν σοσιαλδημοκράτη δήμαρχο, τον Γιούργκεν Ντούπερ. Ο ίδιος λέει ότι θα μπορούσε να διαχειρισθεί τα κύματα των νεοαφικνούμενων υπό δύο προϋποθέσεις: «Αφενός να μας δίνουν οι γειτονικές χώρες έγκαιρα πληροφορίες για το πόσοι έρχονται κάτι που δεν γίνεται σήμερα και αφετέρου να συμφωνούν γρήγορα τα κρατίδια της Γερμανίας για το πώς θα κατανεμηθούν εκείνοι που έρχονται...». Αυτό που ζητεί ο δήμαρχος του Πάσαου για την πόλη, το ζητεί και η κ. Μέρκελ για τη Γερμανία και την Ευρώπη, συνολικά. Κεντρική ιδέα της καγκελαρίου είναι ότι «όποιος πρόσφυγας δεν καταγράφεται, δεν έχει δικαιώματα». Ετσι αν ένας Σύρος φτάσει στην Ελλάδα, έχει δύο επιλογές: «Να καταγραφεί κανονικά και να πάρει ένα δωρεάν αεροπορικό εισιτήριο για μία ευρωπαϊκή χώρα που δεν θα είναι υποχρεωτικά της επιλογής του ή να επιχειρήσει να φτάσει μόνος του σε όποιο σημείο θέλει όπως σήμερα χωρίς οι χώρες από τις οποίες διέρχεται να του δώσουν την παραμικρή βοήθεια, ιατρική, μεταφοράς κ.λπ.». Το σχέδιο αυτό φυσικά δεν απαντά σε μία σειρά από ζητήματα, όπως, για παράδειγμα, τι θα γίνει εάν ο Σύρος θέλει να μεταβεί στη χώρα όπου βρίσκεται η οικογένειά του. Αυτές οι χώρες είναι σήμερα κυρίως η Γερμανία και η Σουηδία. Γιατί, αν είναι να δηλωθεί, αλλά να πάει κάπου μακριά από τους δικούς του, η όλη προοπτική δεν οδηγεί πουθενά... Καθημερινές επιθέσεις Οι αντίπαλοι της κ. Μέρκελ της καταλογίζουν ότι δεν έχει σχέδιο, αλλά πορεύεται «μέρα με τη μέρα», την ώρα που: α) η δημοφιλία της ίδιας και η απήχηση του κόμματός της καταρρέουν και β) καθημερινώς οργανώνονται επιθέσεις εναντίον εγκαταστάσεων που φιλοξενούν πρόσφυγες αλλά και εναντίον μεμονωμένων προσφύγων και παράνομων μεταναστών. Σε ημερήσια βάση, ο γερμανικός Τύπος φιλοξενεί σενάρια ότι η κοινοβουλευτική ομάδα της καγκελαρίου θα μπορούσε να την αντικαταστήσει για παράδειγμα με τον κ. Σόιμπλε... αλλά η κ. Μέρκελ αντιμετωπίζει μάλλον με χιούμορ την όλη κατάσταση. Σε μία συνάντηση με 60 πολίτες στην «καρδιά» του προβλήματος, στη Νυρεμβέργη της Βαυαρίας, όταν ένας κάτοικος της είπε ότι «...διαφωνούσα με την πολιτική σας έως ότου πήρατε τη συγκεκριμένη θέση για το προσφυγικό, κάτι που και ένας φίλος μου έκανε...», η κ. Μέρκελ του απάντησε: «Ε, είμαστε τουλάχιστον τρεις που το βλέπουμε έτσι»... Για να αποδώσει όμως το σχέδιό της καταγραφή, κατανομή, συνεργασία και έγκαιρη προειδοποίηση για το «πόσοι βρίσκονται στον δρόμο» η Γερμανίδα καγκελάριος χρειάζεται έναν πολιτικό όσο κανέναν άλλο: Τον Αλέξη Τσίπρα. Ομως αυτό ακριβώς είναι και το πρόβλημα. Ο κ. Τσίπρας δεν έχει ούτε τα χρήματα, ούτε το προσωπικό, αλλά ούτε και την κυβερνητική οργανωτική εμπειρία για να υλοποιήσει την πολιτική της έγκαιρης και έγκυρης καταγραφής, που θα έκανε το όλο σύστημα να λειτουργήσει. Πολλοί ηγέτες βαλκανικών χωρών χαρακτήρισαν, στη συνάντηση της περασμένης Κυριακής, την Ελλάδα «τον πιο αδύναμο κρίκο» στην προσπάθεια της Ευρωπαϊκής Ενωσης να αντιμετωπίσει το προσφυγικό ζήτημα. Ωστόσο, τόσο οι επικριτές της κ. Μέρκελ όσο και υποστηρικτές της πολιτικής της, όπως ο Λουξεμβούργιος υπ. Εξωτερικών, Γκ. Ασελμπορν, λένε ότι δεν υπάρχει χρόνος για την υλοποίηση του σχεδίου της, εάν δεν ανακοπούν οι προσφυγικές ροές. Στο hotspot (κέντρο καταγραφής) της Μόριας στη Λέσβο, μπορούν σήμερα να καταγράφονται πρόσφυγες την ημέρα (σ.σ. και όχι «σωστά»), αλλά η ροή προς το νησί παραμένει, παρά τις ήδη χειμερινές καιρικές συνθήκες, σε άτομα την ημέρα. Της ανταποκρίτριάς μας στις ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΕΛΕΝΗΣ ΒΑΡΒΙΤΣΙΩΤΗ «H προσφυγική κρίση σίγουρα αλλάζει τη ζυγαριά όπου λαμβάνονται οι αποφάσεις για την Ελλάδα» τονίζει Ευρωπαίος αξιωματούχος, μιλώντας στην «Κ». Και ίσως η κυβέρνηση να έχει να διαχειρισθεί μια εξαιρετικά πολύπλοκη κρίση, την προσφυγική, ωστόσο η ίδια κρίση φαίνεται ότι της δίνει και ένα διαπραγματευτικό πλεονέκτημα. Ενώ έως το καλοκαίρι η Ελλάδα ήταν αυτή που απασχολούσε αποκλειστικά τις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, σήμερα η αντιμετώπιση του προσφυγικού ζητήματος βρίσκεται στην κορυφή της ατζέντας σειράς Ευρωπαίων ηγετών, αλλά και των δύο ισχυρότερων ανθρώπων στην Ε.Ε., της Γερμανίδας καγκελαρίου Αγκελα Μέρκελ και του προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ. Και οι δύο δεν έχουν καμία διάθεση να προσθέσουν άλλη μία κρίση στο εσωτερικό της Ενωσης, τη στιγμή που γνωρίζουν πολύ καλά ότι η Ελλάδα είναι πλέον απαραίτητη για την αποτελεσματική διαχείριση της προσφυγικής κρίσης. Πιέσεις Γι αυτό και μία σειρά από αξιωματούχους στις Βρυξέλλες αλλά και στο Βερολίνο, ενώ επισήμως λένε ότι δεν μπορεί να συνδεθεί η προσφυγική κρίση με χαλάρωση στους όρους του προγράμματος, πίσω από τις κλειστές πόρτες μιλούν για ανταλλάγματα που μπορεί να αποσπάσει η Αθήνα εάν προβεί στους κατάλληλους χειρισμούς... Ευρωπαίος αξιωματούχος έλεγε στην «Κ» ότι ο κ. Αλέξης Τσίπρας κατά τη διάρκεια της «μίνι Συνόδου» της περασμένης Κυριακής (ηγετών 11 κρατών-μελών που βρίσκονται στη διαδρομή των προσφύγων από την Ελλάδα προς τη Γερμανία), «έδωσε δείγματα ωρίμανσης και συγχρόνως άρχισε να μαζεύει πόντους προς εξαργύρωση». Την περασμένη Κυριακή και κατόπιν ιδιαίτερης πίεσης ο Ελληνας πρωθυπουργός βρέθηκε στη δύσκολη θέση να συμφωνήσει σε δύο σημεία με μεγάλο κόστος. Πρώτον, τη δημιουργία θέσεων υποδοχής μέχρι το τέλος του έτους για μετανάστες που έρχονται στη χώρα (αυτή τη στιγμή η Ελλάδα έχει δυνατότητα να φιλοξενήσει μόλις ) και, δεύτερον, τη συνεργασία με την ΠΓΔΜ αλλά και την Αλβανία για τη διαχείριση των εξωτερικών συνόρων. Ενα πολύ λεπτό σημείο στη διαχείριση της κρίσης, στο οποίο καταλυτικό ρόλο παίζει πάλι η Ελλάδα, είναι η ελληνοτουρκική συνεργασία. Σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο «είναι ιδιαίτερα σημαντικό να υπάρχει μία συναντίληψη της κατάστασης στο Αιγαίο μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας». Το τίμημα της Ε.Ε. προς την Τουρκία Η Γερμανίδα καγκελάριος επιθυμεί με ταχύτατες διαδικασίες να αποκλείσει τους Αφγανούς από τη διαδικασία υποβολής αιτήσεων ασύλου μαζί και εκείνους που φθάνουν από το Πακιστάν και το Μπανγκλαντές, έχοντας παράλληλα ψηφίσει νόμο για την άμεση απέλαση των παράτυπων μεταναστών από χώρες των δυτικών Βαλκανίων. Ταυτόχρονα, προτίθεται να υλοποιήσει άμεσα τις δεσμεύσεις της απέναντι στην τουρκική ηγεσία, με την επανέναρξη των ενταξιακών διαπραγματεύσεων παρά τις κυπριακές αντιρρήσεις. «Εμείς σπάσαμε δικά μας ταμπού, ανοίγοντας τα σύνορά μας, ζητάμε τώρα από άλλες χώρες, την Ελλάδα, την Κύπρο, την Τουρκία, τη Σλοβενία, να ξεπεράσουν δικά τους ταμπού. Ναι, η Ε.Ε. θα πληρώσει κάποιο τίμημα στην Τουρκία για να λυθεί αυτό το πρόβλημα» τόνισε στην «Κ» κυβερνητική πηγή στο Βερολίνο. Για τη Γερμανία είναι ζήτημα αλληλεγγύης η υπέρβαση αυτών των «ταμπού», όπως τα αποκαλεί, για να προστατευθεί η ίδια από τα κύματα των προσφύγων που καταλήγουν εκεί. «Δεν μας μένει πολύς χρόνος, στις 9 Νοεμβρίου πρέπει στη Σύνοδο των υπουργών Εσωτερικων και Μετανάστευσης να δούμε αν μπορεί αυτή η πολιτική να πετύχει», λέει άλλη πηγή από το Χριστιανοδημοκρατικό Κόμμα. Τι θα γίνει αν διαπιστωθεί ότι η Ε.Ε. κάνει «πολύ αργά, πολύ λίγα»; Το πιθανότερο είναι ότι η Γερμανία θα κλείσει τα συνορά της, ό,τι και αν συνεπάγεται αυτό για τους υπόλοιπους... Πόντοι προς εξαργύρωση από την Αθήνα <<<<<< Μετά την εφαρμογή των δεσμεύσεων Τσίπρα στη Σύνοδο Κορυφής μπορεί να συζητηθούν ως αντάλλαγμα οι όροι του ελληνικού χρέους. Τα τηλεφωνήματα Σύμφωνα με άλλο αξιωματούχο που βρισκόταν εντός της Συνόδου της περασμένης Κυριακής, όταν η συζήτηση έφτασε στο θέμα ενίσχυσης της συνεργασίας με την ΠΓΔΜ και την Αλβανία για την καλύτερη φύλαξη των συνόρων, ο κ. Τσίπρας διέκοψε για να μιλήσει τηλεφωνικώς και να ενημερώσει την Αθήνα για τους όρους. Μία κίνηση που έφερε στις μνήμες πολλών με ανησυχία σκηνές από την καλοκαιρινή διαπραγμάτευση και τις συχνές διακοπές για να συμβουλευτεί ο πρωθυπουργός τους στενούς του συνεργάτες για το κατά πόσον αυτό που διαπραγματευόταν «θα περνούσε» από την Κοινοβουλευτική Ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ. Ομως σε αυτή την κρίση, ο Ελληνας πρωθυπουργός, μέσα σε λιγότερο από δύο εβδομάδες, βρέθηκε ενώπιον δύο ιδιαίτερα δύσκολων ζητημάτων. Αυτό της περασμένης Κυριακής, αλλά και το πολυσυζητημένο σχέδιο δράσης με την Τουρκία για το οποίο επέμεναν οι ηγέτες της Ε.Ε. «Τώρα η Ελλάδα πρέπει να περάσει από τη συνταγογράφηση στη θεραπεία» λέει άλλος αξιωματούχος στην «Κ». Και η θεραπεία δεν είναι άλλη, όπως αυτός εννοούσε, από δύο πράγματα: α) να «συγκρατήσει» έναν αριθμό μεταναστών, περί τους , που θα είναι και ο βασικός όγκος ανθρώπων που θα μετεγκατασταθούν στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες και β) να συνεργαστεί με την Τουρκία πρωτίστως ώστε να υπάρχει μία συντονισμένη αποτρεπτική δράση. «Βασικά, Ελλάδα και Τουρκία να κάνουν αυτό το πέρασμα δύσκολο ώστε να το σκέφτεται κανείς δύο φορές πριν ξεκινήσει αυτό το ταξίδι», ισχυρίστηκε ο ίδιος αξιωματούχος. Σε αυτό το πλαίσιο, έλεγαν οι ίδιες πηγές, θα μπορούσε να ζητήσει ο Αλέξης Τσίπρας ανταλλάγματα. «Αν τα ζητήσει τώρα πριν από την εφαρμογή των δεσμεύσεων, θα είναι σαν να βάζει το πιστόλι στο πόδι του και να το πυροβολεί» έλεγε χαρακτηριστικά αξιωματούχος της Ε.Ε., θέλοντας να τονίσει ότι είναι σημαντικό να δείξει πρώτα την ικανότητά του στην αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης και ύστερα «να εξαργυρώσει τα ανταλλάγματα». Παραλλήλως, αυτό που αναμένεται σε Βερολίνο και Βρυξέλλες είναι ότι η εξαργύρωση αναπόφευκτα θα έχει να κάνει με τους όρους του χρέους. Σε περίπτωση που η ελληνική πλευρά ζητούσε κάτι πιο συγκεκριμένο και άμεσο, όπως π.χ. διευκόλυνση με τον ΦΠΑ στην εκπαίδευση ή τη ρύθμιση για τα «κόκκινα» δάνεια, τότε θα έχανε μία μεγάλη διαπραγματευτική ευκαιρία για να αποσπάσει κάτι από αυτή τη δύσκολη κρίση. Δύσκολο και συνεχές το έργο ανακούφισης των πληγέντων «Εξω από τον χώρο της Μόριας βρίσκονται τα σύνορα της Ευρώπης», τόνιζε πρόσφατα με νόημα ο εισηγητής της Επιτροπής Μετανάστευσης της Κοινοβουλευτικής Συνέλευσης του Συμβουλίου της Ευρώπης Αντρέα Ριγκόνι από τη Λέσβο. Ισως, πράγματι, τα σύνορα της Ευρώπης να σταματούν ακριβώς εκεί, καθώς η υποσχεθείσα ευρωπαϊκή αλληλεγγύη δεν έφτασε ποτέ παρά τις μεγαλοστομίες, την ώρα που ο αριθμός που έδινε στη δημοσιότητα η Υπατη Αρμοστεία είναι συγκλονιστικός: περισσότεροι από μισό εκατομμύριο πρόσφυγες και μετανάστες έφθασαν ήδη στην Ελλάδα εντός του έτους. Κοινή διαπίστωση; Λίγες ημέρες αφότου εγκαινιάστηκε το πρώτο hotspot στο νησί, στο Κέντρο Καταγραφής Μεταναστών και Προσφύγων στη Μόρια οι εικόνες είναι τραγικές. Αλλά αυτό που εκτυλίσσεται δεν είναι προσφυγική κρίση. Είναι πρωτίστως κρίση αλληλεγγύης. Και σε αυτή την κρίση, ίσως η μόνη που κατάφερε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων της αλληλεγγύης είναι η Κοινωνία των Πολιτών. Ειδικότερα και ενδεικτικά, το Ιδρυμα Open Society Foundations (OSF) παρεμβαίνει τα τελευταία 25 χρόνια με συγκεκριμένες δράσεις, πληθώρα προγραμμάτων για την υποστήριξη των μεταναστευτικών και προσφυγικών πληθυσμών στην Ευρώπη. Οι ιθύνοντες του OSF διέβλεψαν από νωρίς την κρίση και το επερχόμενο ανθρωπιστικό ζήτημα στην Ελλάδα, τονίζοντας ότι συνολικά η Ευρώπη πρέπει να επαναδιεκδικήσει το όραμά της για μία κοινωνία βασισμένη στην αλληλεγγύη. Σε αυτό το πνεύμα ξεκίνησε τη δραστηριοποίησή του το 2013 στην Ελλάδα το SolidarityNow, με πρωτοβουλία του OSF. Ομάδα σημαντικών ανθρώπων από τον ακαδημαϊκό χώρο, τον χώρο της επιστήμης και τον επιχειρηματικό κόσμο ηγήθηκαν αθόρυβα, με συνέπεια να επιτελούν σύνθετο έργο στο πλευρό της Κοινωνίας των Πολιτών. Ετσι: Δημιούργησαν και λειτουργούν δύο Κέντρα Αλληλεγγύης, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, έχοντας προσφέρει από το 2014 έως σήμερα <<<<<< Δωρεές 10 εκατ. ευρώ έχει διαθέσει το Ιδρυμα Open Society Foundations, που από το 2013 έχει ενεργοποιηθεί πλήρως στην Ελλάδα. δωρεάν ιατρικές, νομικές κ.ά. υπηρεσίες σε περισσότερους από ανθρώπους. Συνεργάζονται με καταξιωμένες οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών στηρίζοντας προγράμματα για τους μεταναστευτικούς πληθυσμούς. Στηρίζουν Μη Κυβερνητικές Οργανώσεις, όπως το PRAKSIS και η METAδραση, για να προσφέρουν ιατρική περίθαλψη και υπηρεσίες διερμηνείας. Μετά από αίτημα της Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, το SolidarityNow υποστηρίζει δύο κινητές μονάδες στην Κω και στη Λέρο, μέσω των οποίων προσφέρθηκε βοήθεια σε περίπου νεοαφιχθέντες το διάστημα Ιανουαρίου-Αυγούστου Αναπτύσσουν συνέργεια με τον Δήμο Θεσσαλονίκης για πρόγραμμα στέγασης προσφύγων. «Απαντώντας» στο έλλειμμα εθνικού και ευρωπαϊκού σχεδίου αντιμετώπισης της κρίσης, το SolidarityNow διέθεσε σε δωρεές, αποκλειστικά για την ανακούφιση πληγέντων από την προσφυγική κρίση στην Ελλάδα για το 2015, ποσό άνω των 10 εκατ. ευρώ. Απώτερος στόχος; Να προωθηθούν πολιτικές και πρακτικές που θα προστατεύουν τους πρόσφυγες και τις μετακινήσεις τους. Γιατί όπως λένε αυτοί που συγκροτούν την πρωτοβουλία, αυτή είναι η τελευταία ευκαιρία για τα κράτη της Ε.Ε να επιδείξουν αλληλεγγύη. Γ.Μ.