Θα ήθελα και εγώ να σας καλωσορίσω στο σημερινό σεμινάριο και να σας. Η εμπορία γυναικών και κοριτσιών δεν είναι ένα νέο φαινόμενο.

Transcript

1 Κυρία Παπαδοπούλου Ευρωβουλευτή, Κυρία Μαυρονικόλα Βουλευτή Κύριε Γενικέ Διευθυντή Υπουργείου Εσωτερικών, Θα ήθελα και εγώ να σας καλωσορίσω στο σημερινό σεμινάριο και να σας ευχαριστήσω που είστε μαζί μας και σήμερα. Η εμπορία γυναικών και κοριτσιών δεν είναι ένα νέο φαινόμενο. Η σημερινή κυβέρνηση και διεθνής κοινότητα δεν είναι οι πρώτες που καλούνται να αντιμετωπίσουν την εμπορία, εντοπίζοντας ολοκληρωμένες λύσεις για την αντιμετώπιση του προβλήματος ένα πρόβλημα που αφορά την παραβίαση των δικαιωμάτων της ζωής των γυναικών και των κοριτσιών. Σήμερα όμως, το μέγεθος που λαμβάνει το συγκεκριμένο έγκλημα, οι μορφές του και ο αντίκτυπος που έχει, είναι πιο μεγάλος, πιο ανησυχητικός και πιο καταστροφικός από ποτέ. Κάθε χρόνο, εκατοντάδες χιλιάδες γυναίκες και παιδία και ως επί το πλείστον κορίτσια, μεταφέρονται, εμπορεύονται και αγοράζονται (εμπορευματοποιούνται ) από συγκεκριμένους αγοραστές, εμπόρους και 1

2 διάφορα δίκτυα του οργανωμένου εγκλήματος, εντος των χωρών αλλά και πέραν εθνικών συνόρων. Η εμπορία προσώπων γίνεται και για άλλους σκοπούς. Γυναίκες και κορίτσια πωλούνται σε οικιακή δουλεία, αναγκαστικούς γάμους, και για σκοπούς εκμετάλλευσης στην εργασία, σε εργοστάσια και γεωργία. Η εμπορία προσώπων είναι ένα πρόβλημα που ξεπερνά τα εθνικά σύνορα. Περιλαμβάνει χώρες προέλευσης, διέλευσης και χώρες προορισμού. Αυτό σημαίνει ότι καμία χώρα που ενεργεί μόνη της κατά του φαινομένου δεν μπορεί να θέσει ένα τέλος. Αντίθετα θα πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας κατά μήκος των συνόρων μας, έτσι ώστε να επιτευχθεί αποτελεσματική εργασία μέσα από τη συμμετοχή κυβερνήσεων, διεθνών οργανισμών και της κοινωνίας των πολιτών. Η εμπορία γυναικών με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση είναι ένα έγκλημα, με έμφυλη διάσταση, που αποτελεί εμπόδιο για τη επίτευξη της ισότητας των φύλων σε όλες τις κοινωνίες. Η εμπορία γυναικών είναι μια μορφή βίας κατά των γυναικών, αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την ανισότητα και τις σχέσεις εξουσίας 2

3 μεταξύ ανδρών και γυναικών, απότοκο των πατριαρχικών κοινωνιών όπως η Κύπρος. Όταν η κυβέρνηση δεσμεύεται για επίτευξη της ισότητας, δημιουργώντας για παράδειγμα εθνικά σχέδια δράσης, πρέπει ταυτόχρονα να αναγνωριστεί ότι αυτό δεν είναι εφικτό εν όσο μερικές γυναίκες στη χώρα μας εξακολουθούν να είναι θύματα εμπορίας προσώπων για σεξουαλική εκμετάλλευση και άλλους σκοπούς. Το 2009 η κυβέρνηση έχει καταργήσει τις θεωρήσεις εισόδου καλλιτέχνιδας και τις αντικατέστησε με τις θεωρήσεις πνευματικού δημιουργού και ερμηνευτές δηλαδή: μουσικός, ηθοποιός, τραγουδίστρια, χορεύτρια κτλ. Παρόμοια πολιτική έχει παρθεί και στο παρελθόν. Συγκεκριμένα, το 1987, οι γυναίκες από τρίτες χώρες εισέρχονταν στην Κύπρο ως καλλιτέχνιδες κάτι το οποίο σήμαινε: αλλοδαπή που εισέρχεται ως μουσικός, ηθοποιός, τραγουδίστρια, χορεύτρια κτλ. Άρα το πόσο καινοτόμος είναι η νέα πολιτική θα το αφήσω στη δική σας κρίση. Όπως είναι γνωστό υπήρξαν διάφορες εξελίξεις για την καταπολέμηση της εμπορίας όπως η δημιουργία της Πολυθεματικής ομάδας και η δημιουργία του εθνικού σχεδίου δράσης. Είναι η θέση μας ότι τα μέτρα αυτά δεν μπορούν να καταπολεμήσουν την εμπορία ενόσω εξακολουθεί να υπάρχει το σύστημα της πορνείας που επιτρέπει σε άνδρες να αγοράζουν τις γυναίκες είτε αυτό γίνεται 3

4 σε καμπαρέ, σε μπυραρίες ή στα λεγόμενα μασατζιδικα ή σε καφενεία ή στο δρόμο. Ενόσω υπάρχει η ζήτηση για σεξουαλικές υπηρεσίες η εμπορία γυναικών θα συνεχίζει να ανθεί και να τροφοδοτεί το σύστημα της πορνείας! Έχουμε ακούσει δηλώσεις από την κυβέρνηση ότι με τη νέα πολιτική η εμπορία γυναικών έχει μειωθεί, διότι βλέπουμε από τις στατιστικές ότι τα αναγνωρισμένα γυναίκες θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης το 2008 ήταν 40 ενώ το 2009 ήταν 23 (σχεδόν οι μισές). Αντί να εστιαστώ στον αριθμό των αναγνωρισμένων θυμάτων, θα ήθελα να θέσω άλλα ερωτήματα. Πόσες υπό κάλυψη έφοδοι γίνονται από την αστυνομία? Ίσως ο αντιπρόσωπος της αστυνομίας να μπορεί να μας δώσει κάποιες απαντήσεις. Πως γίνεται η αναγνώριση θυμάτων? Με ποιες κατευθυντήριες γραμμές? Έχουν γίνει αναγνωρίσεις θυμάτων στις εισόδους της Δημοκρατίας? Δηλαδή, όταν μια γυναίκα εισέρχεται στην Κύπρο για να εργαστεί υπό το καθεστώς ερμηνευτή ή bar maids γίνονται επαρκείς συνεντεύξεις για να αναγνωριστεί ως θύμα? Μπορώ να συνεχίσει θέτοντας χιλιάδες ερωτήματα Γιατί η κυβέρνηση συνεχίζει να δίνει άδειες σε γυναίκες να εργαστούν σε συγκεκριμένα κέντρα υψηλού κινδύνου συνεχίζοντας να τροφοδοτεί την ζήτηση και συνεπώς να συντηρεί την πορνεία?. 4

5 Όπως ήδη θα προσέξατε αναφέρω συχνά την πορνεία και ο λόγος είναι απλός. Η σύνδεση μεταξύ της εμπορίας γυναικών με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση, από τη μια, και της πορνείας από την άλλη, υπάρχει αφού οι γυναίκες θύματα εμπορίας διακινούνται στο σύστημα της πορνείας. Υπάρχουν τα αιώνια επιχειρήματα όπως «είναι το αρχαιότερο επάγγελμα στον κόσμο» και ρωτώ: αφού είναι επάγγελμα ποια είναι τα προσόντα που πρέπει να έχεις εκτός από το να είσαι γυναίκα και νέα? Και γιατί όσοι είναι μέσα στο σύστημα της πορνείας συμπεριλαμβανομένων και όσων το χρησιμοποιούν, ΔΕΝ επιθυμούν ένα τέτοιο μέλλον για τα παιδία τους? Το επιχείρημα ότι η πορνεία δεν πρέπει να συνδέεται με την εμπορία γυναικών βασίζεται στο ότι το πρώτο δηλαδή η πορνεία, γίνεται με την ελεύθερη επιλογή μιας γυναικάς, ενώ το δεύτερο, δηλαδή η εμπορία, γυναικών είναι καταναγκαστική επιλογή. Αυτό, αποτελεί πολύ απλά μια δικαιολογία για να τροφοδοτείται το σύστημα της πορνείας και η ζήτηση για την αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών. Η σύνδεση της πορνείας και της εμπορία ΔΕΝ, και επαναλαμβάνω ΔΕΝ, έγκειται στο ζήτημα της επιλογής. Πρέπει να αναγνωριστεί ότι ο όρος ελεύθερη επιλογή είναι ριζωμένος στο νέοφιλελεύθερο λόγο της προσωπικής επιλογής. Ο όρος επιλογή πρέπει να αναλύεται λαμβάνοντας υπόψη άλλους παράγοντες όπως, οι οικονομικές, κοινωνικές κ.α. επιλογές που έχει μια γυναίκα στη δεδομένη κοινωνία. Η 5

6 ανισότητα μεταξύ των δυο φύλων περιορίζει σημαντικά τις επιλογές μιας γυναικάς. Η πορνεία είτε αυτή είναι με επιλογή ή αναγκαστική δεν έχει καμία σημασία για τους αγοραστές σεξουαλικών υπηρεσιών. Αυτό που ψάχνουν είναι σεξουαλικές υπηρεσίες. Με πιο απλά λογία η πορνεία δεν έχει να κάνει με τις γυναίκες ή τη σεξουαλικότητα των γυναικών αλλά των ανδρών αυτών που δημιουργούν τη ζήτηση. Η πορνεία δεν αφορά το σεξ, την ευχαρίστηση ή την ελευθερία. Δεν αποτελεί προσωπική επιλογή για μια γυναίκα ώστε να έχει μια καλοπληρωμένη εργασία ή ελεύθερη σεξουαλική ζωή. Επιλογή έχει μια γυναίκα όταν έχει πρόσβαση σε ίσες ευκαιρίες. Όταν αυτές οι ευκαιρίες δεν είναι στη διάθεση της, τότε δεν μπορούμε να μιλήσουμε παρά μόνο για μια απόφαση. Η πορνεία είναι ένα σύστημα, μέρος μιας επιχείρησης με εκατομμύρια κέρδη που τροφοδοτείτε από τη ζήτηση για γυναικεία σώματα και σεξουαλικές υπηρεσίες. Είναι καιρός να αντικρούσουμε το μήνυμα ότι η πορνεία και η εμπορία δεν συνδέονται. Την τελευταία δεκαετία, διάφορες κυβερνήσεις και κάποιοι ΜΚΟ προωθούν πολιτικές θέσεις πως η πορνεία είναι εθελοντική και η εμπόρια αναγκαστική. Η πραγματικότητα είναι ότι η πορνεία και η εμπορία γυναικών είναι εξαρτώμενα το ένα από το άλλο. Σε χώρες όπου η εμπορία είναι απαγορευμένη και η αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών όχι η εμπορία επεκτείνεται. 6

7 Θα ήθελα να δώσω κάποια παραδείγματα από άλλες χώρες, συγκεκριμένα τη Σουηδία, τη Γερμανία, τη Ολλανδία και την Ισλανδία. Στη Σουηδία όπου ποινικοποιήθηκε η αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών, η National Rapporteur που είναι υπεύθυνη για τη συλλογή δεδομένων που σχετίζονται με τις έρευνες και καταδίκες για εγκλήματα εμπορία ανθρώπων στη Σουηδία στις ετήσιες εκθέσεις της σημειώνει: «υπάρχουν σαφείς ενδείξεις ότι ο νόμος είχε άμεσο και θετικό αντίκτυπο στον περιορισμό της διακίνησης γυναικών στη Σουηδία. Από το 1999 μέχρι σήμερα ο αριθμός των γυναικών που εμπλέκονται στην πορνεία στο δρόμο έχει μειωθεί από 2,500 το 1999 πριν από την εφαρμογή του νόμου σε 1,500 γυναίκες το Το 2004 υπήρχαν περίπου 500 και το έγκλημα δεν έχει μεταφερθεί σε άλλες τοποθεσίες» Ο αριθμός των γυναικών που εμπλέκονταν στην πορνεία στη Σουηδία έχει μειωθεί κατά 30 50% καθώς η «πρόσληψη» των γυναικών έχει σχεδόν εξαλειφθεί». Είναι σημαντικό να αναφέρω ότι το Σουηδικό μοντέλο πλαισίωσε τη πορνεία ως μια μορφή βίας κατά των γυναικών και ασύμβατη με τις αξίες των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και τις ισότητας των φύλων. 7

8 Το 2010 στη Γερμανία ο αρχηγός της αστυνομίας δήλωσε ότι η εμπορία γυναικών βρίσκεται σε έξαρση. Δήλωσε ότι έχει αυξηθεί κατά 11% από πέρσι και κατά 70% μέσα σε πέντε χρόνια. Ενώ πολλοί προωθούν τη νομιμοποίηση της πορνείας επιχειρηματολογώντας ότι η νομιμοποιήσει θα βελτιώσει τα δικαιώματα των γυναικών στην πορνεία, στη Γερμανία δείχνει το αντίθετο. Δηλαδή, η βιομηχανία του σεξ έγινε μαγνήτης για τους διακινητές και πηγή εκμετάλλευσης Γερμανίδων και άλλων γυναικών από άλλες χώρες. Στην Ολλανδία όπου όλοι και όλες γνωρίζουμε το μοντέλο αντίθετα προς τους ισχυρισμούς ότι η νομιμοποίηση και η αποποινικοποίηση ρυθμίζει την ανάπτυξη της βιομηχανίας του σεξ και το φέρει υπό έλεγχο, η βιομηχανία του σεξ αντιπροσώπευε κατά το 2000 το 5% της οικονομίας της Ολλανδίας. Κατά τη τελευταία δεκαετία όπου νομιμοποιήθηκε η μαστροπεία και οι οίκοι ανοχής η βιομηχανία του σεξ αντιπροσωπεύει το 25% της οικονομίας της Ολλανδίας μια χώρα που οποιαδήποτε ώρα της ημέρας νεαρές γυναίκες είναι στη διάθεση των ανδρών στα περιβόητα παράθυρα και κλαμπ διατιθέμενες για αγορά. 8

9 Τώρα, στην Ισλανδία με ένα πληθυσμό των 320,000 χιλιάδων 37% του πληθυσμού της Κύπρου πέρασε νομοθεσία αρχές του 2010 για το κλείσιμο όλων των καμπαρέ ή νυκτερινών κέντρων όπου οι γυναίκες προωθούνταν στην πορνεία ή για άλλες σεξουαλικές παραστάσεις. Δηλαδή χορός στα γόνατα ή σερβίρισμα ποτών γυμνές κ.α. Πως έγινε αυτό Η Ισλανδία έχει ένα πολύ δυνατό γυναικείο κίνημα και υψηλό αριθμό των γυναικών σε θέσεις κλειδιά. Η πρόεδρος του κράτους στις δηλώσεις της ανέφερε: Οι άνδρες της Ισλανδία θα πρέπει απλά να συνηθίσουν στην ιδέα ότι οι γυναίκες δεν είναι για πώληση. Όλα τα πιο πάνω παραδείγματα καταλήγουν στον ίδιο παρανομαστή τη ζήτηση για αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών. Ας ξεχάσουμε τα νέο φιλελευθερα επιχειρήματα ως προς την ελεύθερη επιλογή. Εάν θέλουμε να δώσουμε στις γυναίκες πραγματικές επιλογές για το σώμα τους τότε θα πρέπει να μιλήσουμε για τα αναπαραγωγικά τους δικαιώματα. Αν θέλουμε να μιλούμε για ελεύθερη επιλογή των γυναικών, ας μιλήσουμε για πρόσβαση σε ίσες ευκαιρίες και να κοιτάξουμε, γιατί οι γυναίκες στην Κύπρο είναι αυτές που ζουν στα όρια της φτώχειας και λαμβάνουν εισοδήματα περίπου 23 % λιγότερα από τους άνδρες, να κοιτάξουμε γιατί έχουμε μόνο 2 γυναίκες υπουργούς και να σταματήσουμε να ζούμε με την ιδέα ότι οι γυναίκες είναι υποκείμενα της βίας και προς πώληση! 9

10 Είναι η θέση μας ότι πολιτικές θα πρέπει να αναπτυχθούν και να εφαρμοστούν συνοδευόμενες από πραγματική πολιτική βούληση για την αντιμετώπιση και την εξάλειψη των αιτιών (τα λεγόμενα root causes) της εμπορίας γυναικών δηλαδή μέτρα πρόληψης. Οι γυναίκες θύματα της εμπορίας είναι θύματα του συστήματος της πορνείας. Εν όσο το σύστημα υπάρχει και αναπτύσσεται η εμπορία γυναικών θα συντηρείται, θα ανθεί και θα διαιωνίζεται επειδή απλά υπάρχει η ζήτηση για αγορά σεξουαλικών υπηρεσιών. Όσο η Κύπρος επιτρέπει στους αγοραστές να αγοράζουν γυναίκες και παραμένουν ατιμώρητοι θα υπάρχει πάντα χώρος για την ύπαρξη του συστήματος της πορνείας με τη συμμετοχή των προαγωγών, των διακινητών, τους αγοραστές, τις δημόσιες αρχές και φυσικά όλη η κοινωνία ως σύνολό η οποία ανέχεται ένα τέτοιο σύστημα. Επιπλέον, όσο οι άνδρες έχουν τη δυνατότητα και το δικαίωμα να αγοράσουν το σώμα μιας γυναίκας, όλες οι γυναίκες στ κοινωνία κινδυνεύουν να γίνουν αντικείμενα βίας! Είναι καιρός να αρχίσει ή συζήτηση για την ποινικοποίηση της αγοράς σεξουαλικών υπηρεσιών. Αρθρο 19Each Party shall consider adopting such legislative and other measures as may be Necessary to establish as criminal offences under its internal law, the use of services which are the object of exploitation as referred to in Article 4 paragraph a of this Convention, with the knowledge that the person is a victim of trafficking in human beings. 10