Δημοπρασίες NOME Η εμπειρία από τη μέχρι σήμερα εφαρμογή

Transcript

1 Δημοπρασίες NOME Η εμπειρία από τη μέχρι σήμερα εφαρμογή Δημήτρης Αμοργιανιώτης Διευθυντής Στρατηγικής και Λειτουργιών, WATT AND VOLT Μάρτιος 2019

2 Μηχανισμός Δημοπρασιών ΝΟΜΕ Υπό διαβούλευση από το 2014, μετά την απόσυρση του ν. 4273/2014 που αφορούσε τη δημιουργία νέας καθετοποιημένης εταιρείας ηλεκτρικής ενέργειας, γνωστότερης ως «μικρή ΔΕΗ». Προβλέφθηκε τελικά η δημιουργία του με τον Ν.4389/2016 Ν.4336/2016 και θεσπίστηκε επίσημα με τον Βασική φιλοσοφία Πώληση ποσοτήτων λιγνιτικής και υδροηλεκτρικής παραγωγής, σε σταθερή τιμή, από την ΔΕΗ Α.Ε. σε εναλλακτικούς προμηθευτές, μέσω δημοπρασιών προθεσμιακών προϊόντων Δυνατότητα εναλλακτικών προμηθευτών να προσφέρουν πιο ελκυστικές τιμές στους τελικούς καταναλωτές Σταδιακή Μετακίνηση πελατών από τη ΔΕΗ στους εναλλακτικούς προμηθευτές - Απελευθέρωση αγοράς προμήθειας

3 Μηχανισμός Δημοπρασιών ΝΟΜΕ Στόχοι Ανάπτυξη Υγιούς Ανταγωνισμού στη Λιανική Αγορά Ηλεκτρικής Ενέργειας μέσω της «Ισότιμης Πρόσβασης Επιλέξιμων Προμηθευτών στο εγχώριο ενεργειακό μίγμα» Μείωση των μεριδίων λιανικής και χονδρικής αγοράς της ΔΕΗ Α.Ε. < 50% έως το Δεκ 2016: 87,24% -Δεκ 2017: 75,24% -Δεκ 2018: 62,24% -Δεκ 2019: 49,24% Σύνδεση της πορείας μείωσης του μεριδίου αγοράς της ΔΕΗ Α.Ε. με την πώληση λιγνιτικών μονάδων της Εταιρείας, και αλληλεπίδραση της διαδικασίας αυτής με τις δημοπρατούμενες ποσότητες ΝΟΜΕ. Η μη ολοκλήρωση της πώλησης οδηγεί σε επαύξηση των δημοπρατούμενων ποσοτήτων σε επόμενες δημοπρασίες κατά το ποσοστό της απόκλισης των στόχων x την κατανάλωση του συστήματος

4 Αποτελέσματα Δημοπρασιών ΝΟΜΕ Σταδιακή απόκλιση των τελικών τιμών από τις αντίστοιχες τιμές εκκίνησης, παρά την αύξηση της ετήσιας δημοπρατούμενης ποσότητας Οκτ Ιαν Απρ Ιουλ Οκτ Φεβ Απρ Ιουλ Οκτ Φεβ-19 Δημοπρατούμενη Ποσότητα (MWh/h) Χρονική Διάρκεια Προϊόντος 1Y 3M 3M 3M 1Y 3M 3M 3M 1Y 3M Αριθμός Συμμετέχοντων Αριθμός Επιτυχόντων Τιμή Εκκίνησης ( /ΜWh) 37,37 37,37 37,37 32,05 32,05 32,05 32,05 36,34 36,34 36,34 Τιμή Δημοπρασίας ( /ΜWh) 37,50 41,14 40,02 43,05 45,20 41,25 42,05 48,84 54,74 54,04 Μέση Δημοπρατούμενη Ποσότητα/Συμμετέχοντα Μέση Κατοχυρωθείσα Ποσότητα/Επιτυχόντα Περισσότεροι Συμμετέχοντες Μεγαλύτερες Ανάγκες Πελατολογίου Σύγκριση με πολύ υψηλότερη Οριακή Τιμή Συστήματος Εξαγωγές

5 Διαχρονική Εξέλιξη Μεριδίου Αγοράς ΔΕΗ Προμήθεια Η/Ε Μερίδιο Αγοράς ΔΕΗ 88,18% τον Οκτώβριο ,22% από τον Οκτώβριο 2016 Συνολική Μείωση 17,53% από τον Μάιο ,96% από τον Οκτώβριο 2016 Μείωση 1,16% Μείωση 6,41% Μείωση 9,96% 1 η Δημοπρασία ΝΟΜΕ

6 Διαχρονική Εξέλιξη Μεριδίου Αγοράς ΔΕΗ Α.Ε. - Προμήθεια Η/Ε Η μείωση αυτή αφορούσε κυρίως πελάτες Μέσης Τάσης έναντι πελατών Χαμηλής Τάσης (18,31% έναντι 2,76%) Ο ρυθμός μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ στην Προμήθεια Πελατών ΜΤ έχει υπάρξει πολύ υψηλότερος του αντίστοιχου ρυθμού μείωσης του μεριδίου της ΔΕΗ στην προμήθεια πελατών ΧΤ15 Μήνας Στόχος Μεριδίου Αγοράς ΔΕΗ Α.Ε. Πραγματικό Μερίδιο ΔΕΗ Α.Ε. Δεκ-16 87,24% 89,93% -2,69% Δεκ-17 75,24% 85,52% -10,28% Δεκ-18 62,24% 80,57% -18,33% Δεκ-19 49,24% 75,03% -25,79% Δ Απόκλιση από τους ορισθέντες στόχους

7 Μηχανισμός Δημοπρασιών ΝΟΜΕ Μια άλλη ανάγνωση. Εναλλακτικοί Προμηθευτές Οκτώβριος 2016 Φεβρουάριος 2019 Αριθμός Προμηθευτών % Αθροιστικό Μερίδιο Αγοράς (βάσει όγκου δήλωσης φορτίου) 11,82% 21,78% 84% Όγκος Δήλωσης Φορτίου (GWh) % Αριθμός Μετρητών % Δ% Ο αριθμός των εναλλακτικών προμηθευτών διπλασιάστηκε από τον Οκτώβριο του 2016 Ο όγκος δήλωσης φορτίου των πελατών των εναλλακτικών παρόχων επίσης διπλασιάστηκε Ο αριθμός των, εκπροσωπούμενων από εναλλακτικούς παρόχους, μετρητών αυξήθηκε 6 φορές, στους μετρητές κατά τον Φεβρουάριο 2019, ενώ με τον τρέχοντα ρυθμό μετακίνησης (περίπου μετρητές μηνιαίως), το νούμερο αυτό θα έχει υπερβεί τους έως το τέλος του 2019

8 Οφέλη Μηχανισμού ΝΟΜΕ Εξοικονόμηση Κόστους έναντι Αγοράς Ενέργειας σε Οριακή Τιμή Συστήματος Σταθεροποίηση Κόστους Αγοράς Ενέργειας και μείωση της μεταβλητότητας

9 Οφέλη Μηχανισμού ΝΟΜΕ Πηγή: Δελτίο Μηνιαίας Έκθεσης Διείσδυσης και Μεριδίων Χονδρικής και Λιανικής του Χρηματιστήριου Ενέργειας Ιανουάριος εκ. ευρώ εξοικονόμηση κόστους έναντι της ΟΤΣ, για το σύνολο των εναλλακτικών προμηθευτών για την περίοδο 12/ /2019 Αν ίσχυε το επιπρόσθετο κόστος αυτό, οι εταιρείες προμήθειας: α. είτε δε θα δραστηριοποιούνταν καθόλου εξαρχής σε αυτήν την αγορά, β. είτε θα προσάρμοζαν τα τιμολόγια τους προς τα πάνω κάτι που θα καθιστούσε δύσκολη την προσέλκυση πελατών του δεσπόζοντος προμηθευτή, γ. είτε θα διέκοπταν τη λειτουργία τους

10 Χρήση Ποσοτήτων ΝΟΜΕ εκ μέρους των Προμηθευτών Η χρήση των ποσοτήτων ΝΟΜΕ που έχει γίνει από τους προμηθευτές που κατοχύρωσαν ποσότητες μέσω των δημοπρασιών, ανέρχεται σε πολύ υψηλά επίπεδα >90% Πηγή: Δελτίο Μηνιαίας Έκθεσης Διείσδυσης και Μεριδίων Χονδρικής και Λιανικής του Χρηματιστήριου Ενέργειας Ιανουάριος 2019

11 Οφέλη Μηχανισμού ΝΟΜΕ Τι προσέφερε τελικά ο Μηχανισμός ΝΟΜΕ στους εναλλακτικούς παρόχους; Σημαντική εξοικονόμηση κόστους έναντι της αγοράς ενέργειας σε Οριακή Τιμή Συστήματος Σταθεροποίηση της τιμής αγοράς ενέργειας εκ μέρους τους και άρα μεγαλύτερη προβλεψιμότητα του κόστους τους. -> δυνατότητα να σταθεροποιηθούν κατά το αρχικό, και κατά τεκμήριο δυσκολότερο, στάδιο δραστηριοποίησής τους έως την απόκτησης ενός κρίσιμου μεγέθους επίτευξης οικονομιών κλίμακος Δυνατότητα δραστηριοποίησης στην αγορά προμήθειας (για όσους προμηθευτές δεν δραστηριοποιούνταν ήδη) Κέρδη από την εξαγωγή σε αγορές του εξωτερικού, της υπολειπόμενης ποσότητας σε σχέση με το φορτίο κατανάλωσης των πελατών τους Χωρίς τον μηχανισμό ΝΟΜΕ Δε θα είχε επιτευχθεί το άνοιγμα της αγοράς που έχει επιτευχθεί και διατηρηθεί έως σήμερα Δε θα είχε διατηρηθεί η όποια διείσδυση είχε επιτευχθεί πριν από την εφαρμογή του μηχανισμού Οι καταναλωτές ηλεκτρικής ενέργειας είναι πλέον σε θέση να επιλέξουν μεταξύ: Διαφορετικών τιμολογίων, προσαρμοσμένων στις δικές τους ανάγκες Διαφορετικών παρεχόμενων υπηρεσιών Συνδυασμών προϊόντων ηλεκτρικού ρεύματος και φυσικού αερίου

12 Η επόμενη ημέρα μετά τα ΝΟΜΕ Ο μηχανισμός ΝΟΜΕ λήγει επίσημα με την τελευταία Δημοπρασία του 2019, η ισχύς της οποίας θα διαρκέσει για ένα ακόμα έτος, κατά τη διάρκεια του οποίου θα αποσύρονται σταδιακά οι ποσότητες των προηγούμενων δημοπρασιών. Σταδιακή απεμπλοκή από τη φιλοσοφία του Μηχανισμού ΝΟΜΕ Περισσότερες δυνατότητες μέσω της νέας Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας αλλά και υψηλότερη μεταβλητότητα του κόστους ενέργειας Ανάγκη για περισσότερες και μεγαλύτερες διεθνείς διασυνδέσεις, ώστε να μειωθεί το κόστος της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας το οποίο παραμένει το υψηλότερο στην περιοχή. Έμφαση στις υπηρεσίες, στις νέες τεχνολογίες και στην εξοικονόμηση ενέργειας Προσαρμογή των τιμολογίων λιανικής στις χονδρεμπορικές τιμές αγοράς και το πραγματικό κόστος αγοράς (όχι απαραίτητα αύξηση) Ο Μηχανισμός ΝΟΜΕ, δεν μπορεί πλέον, με την υφιστάμενη μορφή, να εξυπηρετήσει τον αρχικό στόχο του Με την ενσωμάτωση του αυξημένου κόστους των δικαιωμάτων εκπομπών ρύπων στο κόστος του λιγνίτη, θα αυξηθούν ραγδαία οι τιμές εκκίνησης των επόμενων δημοπρασιών από τον Ιούλιο και μετά > 54 ευρώ Δεν υφίσταται πλέον η έννοια της πρόσβασης των εναλλακτικών παρόχων σε «φθηνή παραγωγή Η/Ε» όπως ήταν ο αρχικός σχεδιασμός του μηχανισμού.

13 Ένας Νέος Μηχανισμός; Τρία ενδεχόμενα υπάρχουν για την επόμενη ημέρα του Μηχανισμού ΝΟΜΕ: Α. Πλήρης κατάργηση του μηχανισμού Β. Παράταση του ισχύοντος μηχανισμού για μια επιπρόσθετη μεταβατική περίοδο Γ. Δημιουργία ενός νέου παρεμφερούς μηχανισμού πρόσβασης των εναλλακτικών παρόχων σε φθηνές πηγές καυσίμου Νέος Μηχανισμός Ισότιμη Πρόσβαση των εναλλακτικών προμηθευτών σε φθηνή παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας Προσδιορισμός του φορτίου βάσης των Εναλλακτικών Προμηθευτών για το επόμενο τρίμηνο αναφοράς Καθορισμός του κόστους παραγωγής από τις επιλεχθείσες πηγές παραγωγής Η/Ε Αναλογική (pro-rata) κατανομή των ποσοτήτων στους υφιστάμενους προμηθευτές, βάσει των εκάστοτε μεριδίων αγοράς τους, σε αντικατάσταση των δημοπρασιών Δυνατότητα κατανομής ενός μικρού επιπρόσθετου περιθωρίου (+10%) για περαιτέρω ανάπτυξη πελατολογίου Παροχή του ίδιου περιθωρίο για νεοεισερχόμενους προμηθευτές Χρηματοοικονομικός συμψηφισμός με τον παραγωγό-πωλητή για μη χρησιμοποιηθείσες ποσότητες. Με άλλα λόγια, ο πωλητής θα εκκαθαρίζεται με ΟΤΣ για αυτές τις ποσότητες έναντι της ρυθμιστικής τιμής του μηχανισμού Μη δυνατότητα διενέργειας εξαγωγών. Όλες οι εξαγωγές εκκαθαρίζονται σε ΟΤΣ. Διαφορετικά προϊόντα για πελάτες ΜΤ και πελάτες ΧΤ

14 Γιατί δεν απελευθερώνεται γρηγορότερα η αγορά προμήθειας Υψηλές χρεώσεις προμηθευτών -> Αδυναμία επίτευξης ελκυστικών τιμών -> Όχι σημαντική οικονομική εξοικονόμηση για τον καταναλωτή έναντι των τιμολογίων του δεσπόζοντος προμηθευτή Επιφυλακτικότητα εκ μέρους των καταναλωτών Η μείωση η οποία επήλθε, οφείλεται κυρίως στη μετακίνηση πελατών ΜΤ, φαινόμενο το οποίο φαίνεται να έχει επέλθει κορεσμός. Πολύ υψηλότερο κόστος προώθησης και πιο αργός χρόνο προσέλκυσης πελατών Χαμηλής Τάσης Έκπτωση συνέπειας της ΔΕΗ, από 1/7/2016, η οποία καθιστά τις τιμές του δεσπόζοντος προμηθευτή συγκρίσιμες με εκείνες των ιδιωτών παρόχων για πολλούς πελάτες Πόσο μπορεί πραγματικά να μειωθεί το μερίδιο αγοράς του δεσπόζοντος προμηθευτή; Πελάτες Υψηλής Τάσης (περίπου το 12,50% της συνολικής ζήτησης) Βιομηχανικοί πελάτες Μέσης Τάσης Αγροτικός Τομέας Κρατικοί Φορείς και ευρύτερος Δημόσιος Τομέας (Υπουργεία, ΟΤΑ, Κρατικοί Οργανισμοί, Λοιπές ΔΕΚΟ, Εγκαταστάσεις Στρατού και Σωμάτων Ασφαλείας κ.α.) Υπάλληλοι-συνταξιούχοι ΔΕΗ, και ευρύτερο περιβάλλον αυτών Συστηματικοί Κακοπληρωτές (επιχειρήσεις και νοικοκυριά) Ρεαλιστικά, το μερίδιο της ΔΕΗ Α.Ε. στην αγορά προμήθειας Η/Ε δύσκολα θα μειωθεί σε επίπεδα χαμηλότερα του 60%

15 Γιατί δεν απελευθερώνεται γρηγορότερα η αγορά προμήθειας Θα μπορούσαν να είχαν επιτευχθεί οι αρχικοί στόχοι; Γιατί πρέπει να γίνει σε σύντομο χρονικό διάστημα η απελευθέρωση της αγοράς; Με τον ισχύοντα ρυθμό μετακίνησης πελατών από τη ΔΕΗ στους εναλλακτικούς παρόχους: ο δεσπόζων προμηθευτής είχε και έχει τον απαιτούμενο χρονικό περιθώριο σταδιακής προσαρμογής του χαρτοφυλακίου του σε νέες στρατηγικές κατευθύνσεις και δραστηριότητες, ώστε να αντισταθμίσει την απώλεια εσόδων από την προμήθεια Η/Ε οι εναλλακτικοί πάροχοι μπορούν να απορροφήσουν με πιο βιώσιμο τρόπο το εισερχόμενο πελατολόγιο, από πλευράς -πιστωτικού κινδύνου - βέλτιστης εξυπηρέτησης και - γενικότερης εμπειρίας του πελάτη Το ζητούμενο δεν είναι να ανοίξει γρήγορα η αγορά προμήθειας Το ζητούμενο είναι να γίνει αυτό με υγιή, στέρεο και μακροπρόθεσμα βιώσιμο τρόπο

16 Συμπεράσματα Έχει απελευθερωθεί η αγορά προμήθειας Η/Ε Απελευθερώθηκε βάσει των θεσμοθετημένων στόχων Μπορούσαν να έχουν επιτευχθεί οι στόχοι αυτοί; Είναι αυτό απαραίτητα κακό; Συνέβαλλαν τα ΝΟΜΕ σε αυτό το άνοιγμα; Θα μπορούσε να έχει σχεδιαστεί καλύτερα ο μηχανισμός; Μπορεί να προσφέρει περισσότερα στο μέλλον ο τρέχων Μηχανισμός ΝΟΜΕ; Θα είχε νόημα ένας νέος παρόμοιος μηχανισμός; Ναι Όχι Μάλλον Όχι Όχι Ναι Ναι Μάλλον Όχι Υπό προϋποθέσεις μόνο