ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗ

Transcript

1 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗ Προτεινόμενο Διαγώνισμα Φιλολογική επιμέλεια: Κατσακιώρη Δήμητρα Γ Λυκείου Εμπύρετος πλανήτης Ακόμα κι όσοι είχαν την τύχη να περάσουν λίγες ή πολλές μέρες σε νησί ή βουνό, θα το κατάλαβαν, χάρη στον αδιαμφισβήτητο μετρητή του σώματός τους, ότι ο φετινός έβδομος μήνας του χρόνου δεν ήταν από τους συνηθισμένους. Τα καύματά του δεν ήταν απλώς και μόνο κυνικά, όπως ονομάζονται από παλιά. Δεν οφείλονταν δηλαδή αποκλειστικά στο γεγονός ότι κάθε τέτοια εποχή ο αστερισμός του Κυνός βρίσκεται πιο κοντά στη Γη και τη θερμαίνει. Φέτος ο καβαφικός «θείος Ιούλιος επύρωνε» βαρύτερα. Οι μέρες του με θερμοκρασιακό υψηλό ήταν σημαντικά περισσότερες, σχεδόν όλες τέτοια σκυτάλη τούς είχε παραδώσει άλλωστε ο Ιούνιος. Και το αίσθημα της ασφυξίας, τουλάχιστον για τους πολλούς που βρίσκονταν εγκλωβισμένοι στον αστικό ιστό, δεν χαλάρωνε καν το βράδυ. Ούτε η απουσία του ήλιου δεν ευεργετούσε τα σώματα που, ήδη στα όρια της αντοχής τους, προσκυνούσαν τα κλιματιστικά και τους ανεμιστήρες. Και ήρθε προχθές η NASA να επιβεβαιώσει, με όση επιστημονική αυστηρότητα επιτρέπεται σε αυτά τα πράγματα, ότι ο φετινός Ιούλιος δεν ήταν συνήθης. Ήταν ο θερμότερος μήνας στην καταγεγραμμένη μετεωρολογική ιστορία, έτος εκκίνησης της οποίας είναι το Ειδικότερα, ήταν κατά 0,11 βαθμούς Κελσίου θερμότερος από τον περυσινό Ιούλιο, ο οποίος, σημειωτέον, κατείχε το θερμοκρασιακό ρεκόρ μέχρι τώρα, από κοινού με τον Ιούλιο του 2009 και του Και, σε σχέση με τον παγκόσμιο μέσο όρο των ετών , που χρησιμοποιούνται ως περίοδος αναφοράς, ήταν πιο ζεστός κατά 0,84 βαθμούς Κελσίου. Για τους επιστήμονες, και εννοώ βέβαια όσους δεν αθέτησαν τον όρκο τους για να καταντήσουν κατασκευαστές απαλλακτικών πορισμάτων για τη βιομηχανία, τα αλλεπάλληλα ρεκόρ πιστοποιούν πως είναι ήδη γεγονός ό, τι φοβόμαστε και απευχόμαστε: «Ο πλανήτης γίνεται ολοένα πιο ζεστός». Με τη διάγνωση αυτή του κλιματολόγου Γκάβιν Σμιντ, διευθυντή του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών της NASA, συμφωνεί ο Αυστραλός συνάδελφός του Ντέιβιντ Κάρολι, του Πανεπιστημίου της Μελβούρνης, που προσθέτει ότι ο φετινός Ιούλιος ήταν κατά 1,3

2 βαθμούς θερμότερος από τα προβιομηχανικά επίπεδα. Φταίει το Ελ Νίνιο και μόνο αυτό, όπως ορκίζονται οι θιασώτες της πάση θυσία ανάπτυξης; Ο Αυστραλός κλιματολόγος δεν έχει ψευδαισθήσεις: Από τους 1,3 βαθμούς, μόνο το 0,2 μπορούμε να αποδώσουμε στο Ελ Νίνιο. Το υπόλοιπο, το απειλητικό 1,1, είναι προϊόν της ανθρωπογενούς κλιματικής αλλαγής. Το 1,3 δεν είναι μακριά από το 1,5, που έχει προσδιοριστεί ως σημείο καμπής για την υπερθέρμανση. Μάλιστα ο Γκάβιν Σμιντ πιστεύει ότι δεν είναι πια εφικτή η αντιστροφή ή η ανάσχεση. Ακόμα κι αν μηδενιστούν σήμερα κιόλας οι εκπομπές αερίων, οι επόμενες γενιές θα συνεχίσουν να πληρώνουν. Σύμφωνα, πάντως, με την οικολογική σκέψη, τον πλανήτη δεν τον παραλάβαμε από τους παππούδες μας αλλά από τα εγγόνια μας. Δεν φταίμε εμείς λοιπόν. Αυτά φταίνε, που μας τον παρέδωσαν. Παντελής Μπουκάλας / εφ.καθημερινη / ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Α. Να αποδώσετε την περίληψη του κειμένου ( λέξεις) (Μονάδες 25) Β.1. Να χαρακτηρίσετε ως σωστές (Σ) ή λαθεμένες (Λ) τις ακόλουθες προτάσεις σύμφωνα με τα συμφραζόμενα του κειμένου: α. Ο συγγραφέας αναφέρει ότι όσο ο ήλιος ήταν παρών οι θερμοκρασίες ήταν υψηλές. β. Ο Ιούλιος του 2009 και του 2011 κατέχει το υψηλότερο θερμοκρασιακό ρεκόρ. γ. Δεν φταίει αποκλειστικά το Ελ Νίνιο για την αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη. δ. Η ανθρώπινη παρέμβαση στη φύση ευθύνεται στο μεγαλύτερο ποσοστό για την κλιματική αλλαγή. ε. Η μείωση των εκπομπών αερίων μπορεί να βελτιώσει την κατάσταση στο περιβάλλον. (μονάδες 10) 2. αδιαμφισβήτητο, πιστοποιούν, θιασώτες, ψευδαισθήσεις, ανάσχεση : να γράψετε από ένα συνώνυμο για τις προαναφερθείσες λέξεις και στην πορεία με ένα από τα δύο συνθετικά των λέξεων να σχηματίσετε από μία ομόρριζη λέξη. (μονάδες 10)

3 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗ 3. κυνικά, ευεργετούσε, αυστηρότητα, απευχόμαστε, προσθέτει :να γράψετε από μια αντώνυμη λέξη για τις προαναφερθείσες. (μονάδες 5) 4. Να εντοπίσετε τους τρόπους και τα μέσα πειθούς που χρησιμοποιεί ο συντάκτης στην δεύτερη και τρίτη παράγραφο του κειμένου. Να παραθέσετε συγκεκριμένα παραδείγματα για κάθε περίπτωση. (Μονάδες 6) 5. Να εντοπίσετε στο κείμενο δύο λέξεις/φράσεις με συνυποδηλωτική χρήση και δύο που ανήκουν σε ειδικό λεξιλόγιο. (μονάδες 4) Θέμα έκθεσης: Σε ημερίδα που οργανώνει το σχολείο σου με θέμα την καταστροφή του περιβάλλοντος και κλιματική αλλαγή, αναλαμβάνεις να εκφωνήσεις μία ομιλία, στην οποία επρόκειτο να εκθέσεις τους λόγους που έχουν οδηγήσει τον πλανήτη σε αυτή την κατάσταση και να προτείνεις τρόπους απόκτησης περιβαλλοντικής συνείδησης των νέων μέσα στα πλαίσια του σχολείου ( λέξεις) (Μονάδες 40) Καλή επιτυχία! Ενδεικτικές απαντήσεις Α. Ο αρθρογράφος στο κείμενό του με αφορμή το θερμοκρασιακό ρεκόρ του Ιουλίου του 2016 αναφέρεται στις κλιματολογικές αλλαγές που υφίσταται ο πλανήτης. Συγκεκριμένα, τονίζει ότι οι θερμοκρασίες ήταν τόσο υψηλές που οι άνθρωποι αισθάνονταν ασφυξία και κατέφευγαν σε τεχνολογικά μέσα ψύξης. Η Νasa επιβεβαίωσε ότι η θερμοκρασία που σημειώθηκε ξεπέρασε τις προηγούμενες υψηλότερες θερμοκρασίες και οι επιστήμονες συμπεραίνουν ότι ο πλανήτης γίνεται θερμότερος και αυτό οφείλεται εν μέρει στο φαινόμενο Ελ Νίνιο και κυρίως στην ανθρώπινη παρέμβαση. Τέλος, συνοψίζει ότι ακόμη κι αν μειωθούν οι εκπομπές ρύπων, ο πλανήτης, που μας τον έχουν δανείσει, θα παραδοθεί στις επόμενες γενιές σε άσχημη κατάσταση.

4 Β.1. Λ, Λ, Σ, Σ, Λ 2. αδιαμφισβήτητο = αναντίρρητο / αμφισβήτηση Πιστοποιούν= επιβεβαιώνουν /ποίημα Θιασώτες= υποστηρικτές/ θιασάρχης Ψευδαισθήσεις= αυταπάτες / αισθησιακός Ανάσχεση = παρεμπόδιση /κατοχή 3. κυνικά= ηθικά Ευεργετούσε= έβλαπτε Αυστηρότητα= επιείκεια Απευχόμαστε= ευχόμαστε Προσθέτει= αφαιρεί 4. Δεύτερη παράγραφος = ο τρόπος πειθούς στη δεύτερη παραάγρφο είναι η επίκληση στη λογική με μέσα τα τεκμήρια και συγκεκριμένα τα στατιστικά στοιχεία και αριθμητικά δεδομένα ( ,11 βαθμούς.. Ιούλιο 2009 και =1980..ο,84 βαθμούς κελσίου) και με επίκληση στην αυθεντία καθώς αναφέρεται στη Nasa και στο τι ανακοίνωσε ( και ήρθε προχθές..1880). Τρίτη παράγραφος = όλη η παράγραφος αναπτύσσεται με επίκληση στην αυθεντία καθώς αναφέρεται στις απόψεις επιστημόνων ονοματίζοντάς τους (Γκάβιν Σμιντ..Ντειβιντ Κάρολι..) και επίσης υπάρχει και επίκληση στη λογική με μέσα τα τεκμήρια και συγκεκριμένα αριθμητικά δεδομένα (κατά;1,3 από τους 1,3 βαθμούς μόνο το 0,2..1,1..αλλαγής). 5. συνυποδήλωση: Θείος Ιούλιος, προσκυνούσαν Ειδικό λεξιλόγιο: εκπομπές αερίων, βιομηχανία

5 ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΚΑΤΣΑΚΙΩΡΗ ΕΚΘΕΣΗ: Προσφώνηση : Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι, αγαπητοί συµµαθητές, -τριες, Πρόλογος: Αποτελεί κοινό τόπο πως ο άνθρωπος ως έλλογο ον κατάφερε να ξεπεράσει την αδυναµία να ερµηνεύσει διάφορα φυσικά φαινόµενα χάρη στις ανώτερες διανοητικές του ικανότητες. Αυτό το χάρισµα έδωσε ώθηση και άνθιση σ έναν αξιοθαύµαστο πολιτισµό που χαρακτηρίζεται από υλική και τεχνική ανάπτυξη. Με τον τρόπο αυτό χειραφετήθηκε από τη φύση, αλλά µε την αλόγιστη και βάναυση συµπεριφορά του, σήµερα την έχει καταστρέψει και έρχεται, πλέον, αντιµέτωπος µ αυτό που ονοµάζεται οικολογικό πρόβληµα. Κρίνεται λοιπόν, απαραίτητο να παρουσιαστούν οι λόγοι που έχουν οδηγήσει στην ανατροπή της οικολογικής ισορροπίας. Α Ζητούµενο : Λόγοι οικολογικής καταστροφής: -η ανεξέλεγκτη επιδίωξη του κέρδους από άτομα, κράτη και επιχειρήσεις σε βάρος της οικολογικής ισορροπίας. -ο υπερπληθυσμός αυξάνει τις βιοτικές ανάγκες και κατ επέκταση γίνεται υπερεκμετάλλευση των πρώτων υλών. -η λογική της απεριόριστης οικονομικής και βιομηχανικής ανάπτυξης χωρίς όρια και οικολογικές ευαισθησίες. -ο προσανατολισμός της τεχνολογικής ανάπτυξης και της επιστημονικής έρευνας σε δραστηριότητες που υποβαθμίζουν το περιβάλλον (μεταλλαγμένα προϊόντα, πυρηνική ενέργεια κ.α.) -η απουσία ισχυρής πολιτικής βούλησης σε εθνικό και οικουμενικό επίπεδο για τον περιορισμό των οικονομικών επιδιώξεων εις βάρος του πλανήτη. -η ανεπαρκής έως απούσα οικολογική αγωγή και παιδεία, με συνέπεια την ελλιπή ευαισθητοποίηση του πολίτη για το περιβάλλον. -η εξάπλωση της κουλτούρας του καταναλωτισμού, που συνεπάγεται την υπερεκμετάλλευση του φυσικού πλούτου και την επιβάρυνση του περιβάλλοντος από τα απορρίμματα. Μεταβατική: Η αλαζονική λοιπόν, συμπεριφορά του ανθρώπου απέναντι στη φύση συνιστά μια αυτοκαταστροφική στάση, καθώς υπονομεύει τους όρους ύπαρξής του και υποθηκεύει το μέλλον του πλανήτη. Οι επιπτώσεις της αλόγιστης τεχνολογικής

6 ανάπτυξης είναι έκδηλες, τόσο στη φύση όσο και στον άνθρωπο. Γι αυτό, κρίνεται αναγκαία η καλλιέργεια περιβαλλοντικής συνείδησης των πολιτών - κυρίως των νέων- αλλά και η γενικότερη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση ή τουλάχιστον άμβλυνση του οικολογικού αδιεξόδου. Β Ζητούµενο : Τρόποι απόκτησης περιβαλλοντικής συνείδησης των νέων: ράση από µαθητικές κοινότητες µε στόχο την έµπρακτη συνειδητοποίηση της αξίας του φυσικού περιβάλλοντος. Ενηµερωµένοι και καταρτισµένοι εκπαιδευτικοί που θα εµφυσήσουν στους µαθητές το σεβασµό για τη φύση και την ανάγκη προστασίας της. Ευαισθητοποίηση και ενηµέρωση των νέων για τις επιπτώσεις στη σωµατική και ψυχική υγεία του ανθρώπου. Κρίνονται απαραίτητα σχετικά σχολικά εγχειρίδια, η ανάθεση εργασιών, η επίσκεψη σε περιοχές που αντιµετωπίζουν περιβαλλοντικά προβλήµατα. Υλοποίηση δραστικών μέτρων όπως: ανακύκλωση, αναδάσωση, καθαρισµός πάρκων, δασών, ακτών, δηµιουργία σχολικών εντύπων για ενηµέρωση συνδηµοτών, σύσταση περιβαλλοντικών οµάδων ηµιουργία µαθηµάτων οικολογίας που θα εµφυσήσουν το αίσθηµα ευθύνης, να επιδιώξουν την αισθητική καλλιέργεια καθώς και την ενίσχυση της κριτικής σκέψης. Επίλογος: Είναι, λοιπόν, ευλογοφανές πως ο άνθρωπος οφείλει να αντιληφθεί τη σπουδαιότητα της φύσης. Η αρµονία και η νοµοτέλεια της φύσης του χαρίζει µια ισορροπηµένη ζωή, δίχως ακρότητες και καταχρήσεις. Το ανθρώπινο πνεύµα απελευθερώνεται, ενισχύεται η δηµιουργική φαντασία και ανυψώνονται πνευµατικά οι λαοί. Γι αυτό πρέπει να προασπίσουμε τη μητέρα Γη που αποτελεί το μεγαλύτερο κληροδότημα για τις επόμενες γενιές. Αποφώνηση: Ευχαριστώ για το χρόνο σας.