τα βιβλία των επιτυχιών

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "τα βιβλία των επιτυχιών"

Transcript

1 Τα βιβλία των Εκδόσεων Πουκαμισάς συμπυκνώνουν την πολύχρονη διδακτική εμπειρία των συγγραφέων μας και αποτελούν το βασικό εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούν οι μαθητές των φροντιστηρίων μας. Μέσα από τη διαρκή τους αξιοποίηση στις τάξεις μας διασφαλίζουμε τον εμπλουτισμό τους, τη συνεχή τους βελτίωση και την επιστημονική τους αρτιότητα, καθιστώντας τα βιβλία των Εκδόσεών μας εγγύηση για την επιτυχία των μαθητών. τα βιβλία των επιτυχιών

2 ΝΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚ βιολογία β τόμος Γ ΛΥΚΕΙΥ ΣΠΥΔΩΝ ΥΓΕΙΑΣ

3 Σειρά: Γενικό Λύκειο Γ Λυκείου Σπουδών Υγείας Βιολογία Γ Λυκείου β τόμος Νότα Λαζαράκη ISBN: SΕΤ: Σχεδιασμός έκδοσης, σελιδοποίηση: Γεωργία Λαμπροπούλου Συμπληρωματική σελιδοποίηση: Μαλβίνα Κότο Προσαρμογή εξωφύλλου: ρώ Νικολάου Υπεύθυνη έκδοσης: Μαλβίνα Κότο opyright 2019 ΕΚΔΣΕΙΣ ΠΥΚΑΜΙΣΑΣ, Νότα Λαζαράκη για την ελληνική γλώσσα σε όλο τον κόσμο Κυκλοφορία έκδοσης: Ιούλιος 2019 Επικοινωνία με συγγραφέα: Απαγορεύεται η με οποιονδήποτε τρόπο, μέσο και μέθοδο αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, μετάφραση, διασκευή, θέση σε κυκλοφορία, παρουσίαση, διανομή και η εν γένει πάσης φύσεως χρήση και εκμετάλλευση του παρόντος έργου στο σύνολό του ή τμηματικά, καθώς και της ολικής αισθητικής εμφάνισης του βιβλίου (στοιχειοθεσίας, σελιδοποίησης κ.λπ.) και του εξωφύλλου του, σύμφωνα με τις διατάξεις της υπάρχουσας νομοθεσίας περί προστασίας πνευματικής ιδιοκτησίας και των συγγενικών δικαιωμάτων περιλαμβανομένων και των σχετικών διεθνών συμβάσεων. Αριθμός έκδοσης: 1η Αριθμός αντιτύπων: 1000 Λ. Βουλιαγμένης 46 & Αλεξιουπόλεως, ΤΚ Αργυρούπολη Τ

4 περιεχόμενα Κεφάλαιο 1 Το γενετικό υλικό...11 Κεφάλαιο 2 Αντιγραφή, έκφραση και ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας Κεφάλαιο 3 Ιοί Κεφάλαιο 4 Tεχνολογία του ανασυνδυασμένου DNA Κεφάλαιο 5 Μενδελική κληρονομικότητα Κεφάλαιο 6 Μεταλλάξεις Κεφάλαιο 7 Αρχές και μεθοδολογία της Βιοτεχνολογίας Κεφάλαιο 8 Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας στην Ιατρική Κεφάλαιο 9 Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας στη γεωργία και την κτηνοτροφία Κεφάλαιο 10 Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας στη βιομηχανία Κεφάλαιο 11 Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας στην προστασία του περιβάλλοντος Συνδυαστικά θέματα Ασκήσεις με απάντηση Ερωτήσεις με απάντηση Γενετικός κώδικας Απαντήσεις Απαντήσεις ασκήσεων Απαντήσεις ασκήσεων σχολικού βιβλίου...509

5 1 κεφάλαιο το γενετικό υλικό

6

7 Το γενετικό υλικό Το DNA είναι το γενετικό υλικό Πρωτεΐνες Νουκλεϊκά οξέα ι ερευνητές του 20ού αιώνα θεωρούσαν ότι οι πρωτεΐνες είναι το γενετικό υλικό των οργανισμών, διότι οι πρωτεΐνες παρουσιάζουν μεγαλύτερη ποικιλομορφία από τα νουκλεϊκά οξέα. μεγάλη ποικιλία των πρωτεϊνών οφείλεται στον συνδυασμό των 20 διαφορετικών αμινοξέων που τις αποτελούν, ενώ τα νουκλεϊκά οξέα είναι συνδυασμός μόνο 4 νουκλεοτιδίων. Μερικοί αιρετικοί για την εποχή τους ερευνητές είχαν υποψιαστεί ότι οι πρωτεΐνες δεν αποτελούν γενετικό υλικό των οργανισμών Βιολογία όμως αποτελεί θετική επιστήμη και αυτό σημαίνει ότι μπορεί κάθε ερευνητής να διατυπώνει απόψεις, αλλά δεκτές γίνονται μόνο εκείνες που αποδεικνύονται με πειράματα και παρατηρήσεις. Χρειάστηκε συνεπώς να πραγματοποιηθούν αρκετά πειράματα, που αρχικά κλόνισαν την πεποίθηση ότι οι πρωτεΐνες είναι γενετικό υλικό και στην πορεία απέδειξαν με τρόπο αδιαμφισβήτητο ότι: το DNA αποτελεί το γενετικό υλικό των οργανισμών. Αποικία Αποικία ονομάζεται ένα σύνολο από μικροοργανισμούς που έχει προκύψει από τις διαδοχικές διαιρέσεις ενός κυττάρου, καθώς το τελευταίο αναπτύσσεται σε στερεό θρεπτικό υλικό. ι αποικίες είναι ορατές με γυμνό μάτι. Αποικία Μετά τη μεταφορά ενός μικροοργανισμού σε θρεπτικό υλικό ακολουθούν οι διαδοχικές διαιρέσεις του και η εμφάνιση ενός μεγάλου αριθμού νέων κυττάρων, τα οποία είναι όλα γενετικά αντίγραφα του αρχικού. Το σύνολο των πανομοιότυπων αυτών κυττάρων αποτελεί έναν κλώνο μικροοργανισμών, διότι ο όρος «κλώνος» χρησιμοποιείται από τη σύγχρονη επιστήμη για να περιγράψει ένα σύνολο πανομοιότυπων μορίων ή κυττάρων ή οργανισμών. Συνεπώς, κάθε αποικία αποτελεί έναν κλώνο πανομοιότυπων κυττάρων. 11

8 1 Τι έδειξαν τα πειράματα του Griffith Griffith δεν απέδειξε ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό. Τα πειράματά του έδειξαν ότι ένας «ειδικός παράγοντας» που υπάρχει στα παθογόνα βακτήρια μετασχηματίζει τα μη παθογόνα σε παθογόνα, ακόμη κι αν τα παθογόνα έχουν νεκρωθεί λόγω της θέρμανσης. Δεδομένου ότι οι πρωτεΐνες των οργανισμών με τη θέρμανση μετουσιώνονται και η μετουσίωση είναι ένα μη αναστρέψιμο φαινόμενο, τα πειράματα αυτά οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι οι πρωτεΐνες δεν μπορούν να είναι το γενετικό υλικό. Πειράματα του Griffith Griffith χρησιμοποίησε δύο διαφορετικά στελέχη του βακτηρίου πνευμονιόκοκκος (Diplococcus pneumoniae), που ξεχωρίζουν μορφολογικά όταν καλλιεργηθούν σε θρεπτικό υλικό λόγω της παρουσίας ή μη ενός προστατευτικού καλύμματος. Το στέλεχος με το προστατευτικό κάλυμμα σχηματίζει λείες αποικίες και είναι παθογόνο, καθώς σκοτώνει τους ποντικούς που μολύνει, ενώ εκείνο που στερείται καλύμματος σχηματίζει αδρές αποικίες και δεν είναι παθογόνο. Griffith χρησιμοποίησε υψηλή θερμοκρασία για να σκοτώσει τα λεία βακτήρια και με αυτά μόλυνε ποντικούς, οι οποίοι παρέμειναν ζωντανοί. Όταν όμως ανέμειξε νεκρά λεία βακτήρια με ζωντανά αδρά και με το μείγμα μόλυνε ξανά ποντικούς, τότε αυτοί πέθαναν, ενώ στο αίμα τους ανιχνεύτηκαν ζωντανά λεία βακτήρια. Griffith συμπέρανε ότι μερικά αδρά βακτήρια «μετασχηματίστηκαν» σε λεία παθογόνα ύστερα από αλληλεπίδραση με τα νεκρά λεία βακτήρια, αλλά δεν μπόρεσε να δώσει ικανοποιητική απάντηση για το πώς συνέβη αυτό. Ένεση λείων βακτηρίων σε ποντικούς Ένεση αδρών βακτηρίων σε ποντικούς Ένεση νεκρών λείων βακτηρίων σε ποντικούς ι ποντικοί πεθαίνουν. ι ποντικοί επιβιώνουν. ι ποντικοί επιβιώνουν. Μείγμα λείων και αδρών βακτηρίων Ένεση λείων νεκρών ζωντανών αδρών βακτηρίων ι ποντικοί πεθαίνουν. Παρουσία λείων ζωντανών βακτηρίων 12

9 Το γενετικό υλικό Πειράματα των Avery, Mac-Leod και Mcarty Τα πειράματα των συγκεκριμένων ερευνητών αποτελούν την in vitro επανάληψη των πειραμάτων του Griffith. ι ερευνητές διαχώρισαν τα συστατικά των νεκρών λείων βακτηρίων (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λιπίδια και νουκλεϊκά οξέα) και έλεγξαν ποιο από αυτά είχε την ικανότητα μετασχηματισμού. Με άλλα λόγια, οι ερευνητές μετέφεραν ένα προς ένα τα συστατικά των λείων σε ζωντανά αδρά βακτήρια, όπως φαίνεται στον πίνακα που ακολουθεί, και έλεγξαν σε κάθε περίπτωση εάν το κάθε συστατικό είχε τη δυνατότητα να μετασχηματίσει τα αδρά βακτήρια σε λεία. Βιολογικά μακρομόρια Θυμάστε πιθανόν από προηγούμενη τάξη ότι τα βιολογικά μακρομόρια που αποτελούν συστατικά όλων των κυττάρων κατατάσσονται σε τέσσερις μόνο κατηγορίες: πρωτεΐνες, νουκλεϊκά οξέα, πολυσακχαρίτες, λιπίδια. Zωντανά αδρά + Πρωτεΐνες λείου Τα αδρά βακτήρια δεν μετασχηματίζοντα σε λεία Zωντανά αδρά Zωντανά αδρά + Υδατάνθρακες λείου + Λιπίδια λείου Τα αδρά βακτήρια δεν μετασχηματίζοντα σε λεία Τα αδρά βακτήρια δεν μετασχηματίζοντα σε λεία Άρχισε να είσαι τώρα αυτό που θα γίνεις μετά. W. James Zωντανά αδρά + DNA λείου Τα αδρά βακτήρια μετασχηματίζοντα σε λεία Από τα πειράματα αυτά διαπιστώθηκε ότι το DNA έχει την ικανότητα να μετασχηματίζει τα αδρά στελέχη σε λεία. Βιοχημικά δεδομένα Βιοχημικά δεδομένα που υποστήριζαν ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό των οργανισμών: ποσότητα του DNA σε κάθε οργανισμό είναι σταθερή και δεν μεταβάλλεται από αλλαγές στο περιβάλλον. Όλα τα κύτταρα του οργανισμού έχουν την ίδια ποσότητα DNA. ι γαμέτες έχουν τη μισή ποσότητα DNA (απλοειδείς) από τα σωματικά κύτταρα (διπλοειδή). ποσότητα του DNA είναι κατά κανόνα ανάλογη με την πολυπλοκότητα του οργανισμού. Όσο εξελικτικά ανώτερος είναι ένας οργανισμός τόσο περισσότερο DNA περιέχει σε κάθε κύτταρό του. αναλογία Α+Τ/G+ Βιοχημικό δεδομένο που υποδεικνύει ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό αποτελεί επίσης η αναλογία A+T/G+, για την οποία θα μιλήσουμε σε επόμενη ενότητα. Σήμερα είναι γνωστό ότι η αναλογία A+T/G+ διαφέρει μεταξύ οργανισμών που προέρχονται από διαφορετικά είδη. In vitro σημαίνει ότι η βιολογική διαδικασία πραγματοποιείται στον δοκιμαστικό σωλήνα, ενώ in vivo σε ζωντανό οργανισμό. 13

10 1 Ιχνηθέτηση ιχνηθέτηση: εφαρμόστηκε στο πείραμα των Hershey και hase, εφαρμόζεται στη μελέτη καρυότυπου, εφαρμόζεται στην αναζήτηση συγκεκριμένων αλληλουχιών στο γονιδίωμα των οργανισμών με τη βοήθεια ανιχνευτών, όπως θα δούμε σε επόμενο κεφάλαιο. ι Hershey και hase δεν θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ραδιενεργό άζωτο για τα πειράματά τους διότι το άζωτο αποτελεί συστατικό τόσο των πρωτεϊνών όσο και του DNA, οπότε δεν θα ήταν δυνατή η ανίχνευση της καθεμίας κατηγορίας ουσιών. Παράδειγμα in vivo διαδικασίας αποτελεί η απόδειξη του ημισυντηρητικού μηχανισμού της αντιγραφής του DNA. Τα πειράματα του Griffith πραγματοποιήθηκαν επίσης in vivo. In vitro παράδειγμα αποτελεί η ανάλυση των ενζύμων που συμμετέχουν στην αντιγραφή του DNA καθώς και τα πειράματα των Avery κ.λπ. Ιχνηθέτηση είναι η σήμανση χημικών μορίων με τη χρήση ραδιενεργών ισοτόπων, φθοριζουσών ουσιών κ.λπ. ιχνηθέτηση είναι μία εξαιρετικά χρήσιμη τεχνική στις σύγχρονες εφαρμογές της Βιολογίας. Εκτός ύλης... αλλά απαραίτητα για την κατανόηση Βακτηριοφάγοι ή φάγοι είναι ιοί που μολύνουν βακτήρια. κατασκευή τους είναι περίπλοκη καθώς αποτελούνται από μία πρωτεϊνική συνήθως πολυεδρική κεφαλή, η οποία συνδέεται με μία ουρά και καταλήγει σε νημάτια. υρά και νημάτια είναι επίσης πρωτεϊνικής σύστασης. Στο εσωτερικό της κεφαλής εντοπίζεται το γενετικό υλικό του φάγου, ένα μόριο DNA, που σήμερα είναι γνωστό ότι φέρει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες για τον πολλαπλασιασμό του. Λυτικός κύκλος και πείραμα των Herhey και hase Προκειμένου να πολλαπλασιαστεί ένας φάγος, προσκολλάται με τα νημάτια της ουράς του στο κυτταρικό τοίχωμα ενός βακτηρίου, το οποίο και διατρυπά με τη βοήθεια ενός ενζύμου που διαθέτει. Κατ' αυτό τον τρόπο το DNA του φάγου εισέρχεται στο κυτταρόπλασμα του βακτηρίου, όπου και αρχικά αντιγράφεται. Από την αντιγραφή προκύπτουν πολλά νέα και πανομοιότυπα ιικά μόρια DNA, τα οποία στη συνέχεια μεταγράφονται και μεταφράζονται, οπότε και σχηματίζονται οι πρωτεΐνες της κεφαλής, των νηματίων και της ουράς. Τα πρωτεϊνικά συστατικά συνδυάζονται με το DNA και προκύπτουν τελικά πολλοί νέοι φάγοι. ι φάγοι, όπως όλοι οι νέοι(!), είναι και φιλόδοξοι και λύουν (σπάζουν) το κύτταρο από το εσωτερικό και απελευθερώνονται στο περιβάλλον όπου και συναντούν νέα βακτήρια. 35 S και 32 P Για να κατανοήσετε το πείραμα των Hershey και hase, πρέπει να γνωρίζετε ότι: ένα ραδιενεργό στοιχείο ενσωματώνεται μόνο σε μόρια που φυσιολογικά περιέχουν το αντίστοιχο (μη ραδιενεργό) στοιχείο, οι πρωτεΐνες περιέχουν S, διότι μερικά αμινοξέα περιέχουν S στις πλευρικές τους ομάδες R, όπως η μεθειονίνη και η κυστεΐνη, αλλά οι πρωτεΐνες δεν περιέχουν Ρ, το DNA περιέχει Ρ στις φωσφορικές ομάδες των νουκλεοτιδίων του, ενώ το DNA δεν περιέχει S. 14

11 Το γενετικό υλικό Πείραμα των Hershey και hase Το πείραμα αυτό αποτέλεσε την οριστική επιβεβαίωση ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό των οργανισμών. ι ερευνητές μελέτησαν τον κύκλο του βακτηριοφάγου Τ 2, ενώ είχαν ιχνηθετήσει τις πρωτεΐνες των φάγων με ραδιενεργό θείο ( 35 S) και το DNA τους με ραδιενεργό ( 32 P). φώσφορος ενσωματώνεται στο DNA αλλά όχι στις πρωτεΐνες, ενώ το S ενσωματώνεται στις πρωτεΐνες αλλά όχι στο DNA. Με τους ραδιενεργούς φάγους μόλυναν τα βακτήρια. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μόνο το DNA των φάγων εισέρχεται στα βακτηριακά κύτταρα και είναι ικανό να δώσει τις απαραίτητες εντολές για να πολλαπλασιαστούν και να παραχθούν νέοι φάγοι. Βακτηριοφάγος Ιχνηθετημένες πρωτεΐνες με ραδιενεργό S Ιχνηθετημένo DNA με ραδιενεργό P Μόλυνση Είσοδος γενετικού υλικού To ραδιενεργό S δεν ανιχνεύεται στο εσωτερικό των βακτηρίων. ραδιενεργός P ανιχνεύεται στο εσωτερικό των βακτηρίων. 15

12 1 Το DNA αποτελείται από νουκλεοτίδια που ενώνονται με φωσφοδιεστερικό δεσμό Χημική σύσταση του DNA και του RNA Το DNA όπως και το RNA είναι νουκλεϊκά οξέα, δηλαδή είναι μακρομόρια τα οποία αποτελούνται από νουκλεοτίδια. Τα νουκλεοτίδια διακρίνονται σε δεοξυριβονουκλεοτίδια και ριβονουκλεοτίδια. Τα δεοξυριβονουκλεοτίδια αποτελούν τα συστατικά του DNA, ενώ τα ριβονουκλεοτίδια του RNA. Δομή των δεοξυριβονουκλεοτιδίων ι αζωτούχες βάσεις A και G ανήκουν στις πουρίνες, ενώ οι βάσεις T και ανήκουν στις πυριμιδίνες. Αυτό θα σας χρειαστεί στο 8ο κεφάλαιο Φωσφορική ομάδα Αζωτούχος βάση P 5 H 2 4 Πεντόζη Κάθε νουκλεοτίδιο του DNA αποτελείται από: Μία πεντόζη (σάκχαρο με 5 άτομα άνθρακα), η οποία ονομάζεται δεοξυριβόζη. Μία φωσφορική ομάδα, η οποία συνδέεται με τον 5 άνθρακα της δεοξυριβόζης. Μία αζωτούχο βάση, η οποία συνδέεται με τον 1 άνθρακα της δεοξυριβόζης και μπορεί να είναι μία από τις: αδενίνη (Α), θυμίνη (Τ), γουανίνη (G), κυτοσίνη (). O N Ν O 16

13 Το γενετικό υλικό Σχηματισμός πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας Μία πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα σχηματίζεται από την ένωση πολλών νουκλεοτιδίων με φωσφοδιεστερικό δεσμό. δεσμός αυτός είναι ομοιοπολικός και δημιουργείται μεταξύ του υδροξυλίου του 3 άνθρακα της πεντόζης του πρώτου νουκλεοτιδίου και της φωσφορικής ομάδας (η οποία είναι συνδεδεμένη με τον 5 άνθρακα της πεντόζης) του επόμενου νουκλεοτιδίου. Για τον λόγο αυτό, ο δεσμός ονομάζεται 3 5 φωσφοδιεστερικός δεσμός. OH P 5 H 2 N Ν N N N 5 G A G T φωσφοδιεστερικός δεσμός Όλοι οι δεσμοί μεταξύ των νουκλεοτιδίων είναι πάντα 3 5 φωσφοδιεστερικοί δεσμοί, είτε αναπτύσσονται μεταξύ δεοξυριβονουκλεοτιδίων είτε μεταξύ ριβονουκελοτιδίων ή και ακόμη ενός δεοξυριβονουκλεοτιδίου και ενός ριβονουκλεοτιδίου. Όπως θα μελετήσουμε ακολούθως, αυτό μπορεί μερικές φορές να συμβαίνει, διότι οι φωσφοδιεστερικοί δεσμοί επιτυγχάνονται με τη βοήθεια ειδικών ενζύμων και τα ένζυμα που υπάρχουν στα κύτταρα μπορούν να συνδέσουν νουκλεοτίδια μόνο με 3 5 φωσφοδιεστερικό δεσμό. 3-5 φωσφοδιεστερικός δεσμός 3 OH P 5 H 2 3 N Ν N N N 3 T T A G A A G A A T A 5 T T T 2 Κατά τον σχηματισμό ενός φωσφοδιεστερικού δεσμού παράγεται ένα μόριο 2, ενώ η διάσπαση ενός φωσφοδιεστερικού δεσμού είναι υδρόλυση και συνεπώς απαιτεί ένα μόριο 2. Ανεξάρτητα από τον αριθμό των νουκλεοτιδίων από τα οποία αποτελείται η πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα, το πρώτο της νουκλεοτίδιο έχει πάντα ελεύθερη φωσφορική ομάδα συνδεδεμένη στον 5 άνθρακα της πεντόζης του και το τελευταίο νουκλεοτίδιό της έχει ελεύθερο το υδροξύλιο του 3 άνθρακα της πεντόζης του. Για τον λόγο αυτό, αναφέρεται ότι ο προσανατολισμός της πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας είναι

14 1 ανακάλυψη της διπλής έλικας του DNA είναι η μεγαλύτερη βιολογική ανακάλυψη του 20ού αιώνα αναλογία Α+Τ/G+ Τι σημαίνει ότι η αναλογία A+T/G+ διαφέρει μεταξύ οργανισμών που προέρχονται από διαφορετικά είδη; Λόγου χάρη, η αναλογία αυτών των βάσεων του DNA ενός κυττάρου σας είναι πολύ διαφορετική από την αντίστοιχη ενός κατοικίδιου που πιθανόν φροντίζετε στο σπίτι σας. Αντίθετα, η δική σας αναλογία A+T/G+ και η αντίστοιχη ενός φίλου σας είναι πολύ κοινή και χαρακτηριστική για όλα τα μέλη του ανθρώπινου είδους. ομοιότητα στην αναλογία απορρέει από τον ρόλο του DNA ως γενετικό υλικό, καθώς εσείς, ο φίλος σας και εντέλει όλοι οι άνθρωποι μοιραζόμαστε μεγάλο ποσοστό όμοιας γενετικής πληροφορίας. ελάχιστη απόκλιση που πιθανόν παρουσιάζει η αναλογία σας από του φίλου σας οφείλεται στην παρουσία ορισμένων διαφορετικών γονιδίων, τα οποία καθιστούν καθέναν από εσάς άτομα μοναδικά! Βιοχημικά και πειραματικά δεδομένα για τη διατύπωση του μοντέλου της διπλής έλικας Με τα πειράματα που αναφέρθηκαν κατέστησαν σαφείς οι ιδιότητες του DNA, ενώ ήταν γνωστή και η χημική του σύσταση. Όμως, μέχρι το 1953 δεν υπήρχε αποδεκτή πρόταση για τη δομή του DNA στον χώρο. Ζεύγη βάσεων Αδενίνη Γουανίνη Σκελετός πεντοζών φωσφορικών ομάδων Θυμίνη Κυτοσίνη ανακάλυψη της διπλής έλικας του μορίου στον χώρο ήταν το αποτέλεσμα της ερευνητικής εργασίας δύο ομάδων επιστημόνων, των Wilkins και Franklin, καθώς και των Watson και rick και αποτέλεσε τη μεγαλύτερη βιολογική ανακάλυψη του 20ού αιώνα. ι ερευνητές οδηγήθηκαν στη συγκεκριμένη ανακάλυψη στηριζόμενοι σε ορισμένα βιοχημικά και πειραματικά δεδομένα, όπως: Δεδομένα από την ανάλυση του ποσοστού των βάσεων σε διαφορετικούς οργανισμούς δείχνουν ότι σε κάθε μόριο DNA ο αριθμός των νουκλεοτιδίων που έχουν ως αζωτούχο βάση την αδενίνη είναι ίσος με τον αριθμό των νουκλεοτιδίων που έχουν ως αζωτούχο βάση τη θυμίνη. Το ίδιο συμβαίνει και μεταξύ των νουκλεοτιδίων που έχουν κυτοσίνη με εκείνα που έχουν γουανίνη. 18

15 Το γενετικό υλικό αναλογία των βάσεων (A+T)/(G+) διαφέρει από είδος σε είδος και σχετίζεται με το είδος του οργανισμού. Με τη χρήση ακτίνων Χ προέκυψαν αποτελέσματα που αφορούσαν την απεικόνιση του μορίου του DNA, τα οποία βοήθησαν στη διατύπωση του μοντέλου της διπλής έλικας. Μοντέλο της διπλής έλικας Το DNA αποτελείται από δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες, που σχηματίζουν στον χώρο μία δεξιόστροφη διπλή έλικα: διπλή έλικα έχει έναν σκελετό που αποτελείται από επαναλαμβανόμενα μόρια φωσφορικής ομάδας δεοξυριβόζης, τα οποία ενώνονται με φωσφοδιεστερικό δεσμό. σκελετός αυτός είναι υδρόφιλος και βρίσκεται στο εξωτερικό του μορίου, σε αντίθεση με τις υδρόφοβες αζωτούχες βάσεις, οι οποίες βρίσκονται προς το εσωτερικό του μορίου. P P P 5 άκρο P 3 άκρο T Δεσμοί υδρογόνου G Βάσεις G A G 3 άκρο 5 άκρο P P P Σάκχαρο P Φωσφοδιεστερικός δεσμός Υδρόφιλες και υδρόφοβες ομάδες, εμφάνιση και εξέλιξη της ζωής Θυμάστε ότι οι υδρόφοβες και οι υδρόφιλες ομάδες των φωσφολιπιδίων συμβάλλουν στη συγκρότηση της διπλοστιβάδας, που συμμετέχει στον σχηματισμό και τη λειτουργία της κυτταρικής μεμβράνης. ι εξελικτικοί βιολόγοι διατείνονται ότι εξαιτίας αυτής της διπλής φύσης των φωσφολιπιδίων σχηματίστηκαν οι πρώτες μεμβράνες, πριν από δισεκατομμύρια χρόνια, και συνέβαλαν στον σχηματισμό των αρχέγονων κυττάρων. Στη συνέχεια, στο εσωτερικό των κυττάρων αυτών νουκλεοτιδικές αλυσίδες σχημάτισαν δίκλωνα μόρια, τα μόρια DNA, πάλι εξαιτίας υδρόφιλων και υδρόφοβων ομάδων, τα οποία ως ασφαλείς φορείς της γενετικής πληροφορίας συνέβαλαν στην εμφάνιση της αυτο-οργάνωσης και αυτο-αναπαραγωγής των κυττάρων! ι αζωτούχες βάσεις της μίας αλυσίδας συνδέονται με δεσμούς υδρογόνου με τις αζωτούχες βάσεις της απέναντι αλυσίδας, σύμφωνα με τον κανόνα της συμπληρωματικότητας. αδενίνη συνδέεται μόνο με τη θυμίνη και η γουανίνη μόνο 19

16 1 Είναι σημαντικό να κατανοήσετε ότι οι φωσφοδιεστερικοί δεσμοί δημιουργούν τον σταθερό σκελετό του μορίου DNA, ενώ οι δεσμοί υδρογόνου σταθεροποιούν τη δευτεροταγή δομή του. με την κυτοσίνη. ι δεσμοί υδρογόνου που αναπτύσσονται μεταξύ των βάσεων σταθεροποιούν τη δευτεροταγή δομή του μορίου. Ανάμεσα στην αδενίνη και τη θυμίνη σχηματίζονται δύο δεσμοί υδρογόνου, ενώ ανάμεσα στη γουανίνη και την κυτοσίνη τρεις. ι δύο αλυσίδες ενός μορίου είναι συμπληρωματικές, γεγονός που υποδηλώνει ότι η αλληλουχία της μίας αλυσίδας καθορίζει την αλληλουχία της άλλης. συμπληρωματικότητα παίζει σημαντικό ρόλο στην αντιγραφή του DNA. Κάθε αλυσίδα χρησιμοποιείται ως καλούπι για τη σύνθεση μίας συμπληρωματικής, με αποτέλεσμα τη δημιουργία δύο δίκλωνων μορίων DNA πανομοιότυπων με το αρχικό. ι δύο αλυσίδες είναι αντιπαράλληλες, δηλαδή απέναντι από το 3 άκρο της μίας βρίσκεται το 5 άκρο της άλλης. μισυντηρητικός τρόπος αντιγραφής Κάθε αλυσίδα του DNA χρησιμοποιείται ως καλούπι για τη σύνθεση μίας συμπληρωματικής, ώστε από ένα αρχικό μόριο DNA προκύπτουν δύο πανομοιότυπα μεταξύ τους μόρια, αλλά και με το αρχικό, καθένα από τα οποία αποτελείται από μία μητρική και μία θυγατρική αλυσίδα. μηχανισμός, όπως θα δούμε σε επόμενο κεφάλαιο, ονομάζεται ημισυντηρητικός τρόπος αντιγραφής του DNA. Εκτός ύλης Rosalind Franklin ανακάλυψη της δομής του DNA πραγματοποιήθηκε από γυναίκα, τη Rosalind Franklin. ι Watson και rick στηρίχθηκαν στην έρευνα της Franklin, καθώς: 1. Αντιλήφθηκαν τη δομή του μορίου από μία φωτογραφία του DNA που ο Wilkins είχε πάρει από το γραφείο της Franklin και την έδειξε στον Watson. Εκείνος κατανόησε τότε τη δομή της διπλής έλικας, και τη συμπεριέλαβε στις έρευνές του. 2. rick είδε σε μία μη δημόσια έκθεση τις μετρήσεις της Franklin για το κυτταρικό DNA, και αντιλήφθηκε ότι οι δύο αλυσίδες του μορίου είναι αντιπαράλληλες. Franklin πέθανε σε μικρή ηλικία από καρκίνο των ωοθηκών λόγω των ραδιενεργών υλικών που χρησιμοποιούσε στις έρευνές της, και η προσφορά της αναγνωρίστηκε μετά τον θάνατό της. Στο ανδροκρατούμενο πανεπιστημιακό κατεστημένο της εποχής της, η επιστήμονας έδωσε μάχες προκειμένου να ακολουθήσει την καριέρα που επιθυμούσε. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την υποκλοπή των αποτελεσμάτων των ερευνών της και τον πρόωρο θάνατό της, την κατέστησαν σύμβολο του φεμινιστικού κινήματος. Αξίζει να αναφερθεί ότι συχνά η Franklin αναφέρεται και ως η «Σταχτοπούτα στο παραμύθι για την ανακάλυψη του DNA». 20

17 Το γενετικό υλικό Το γενετικό υλικό ελέγχει όλες τις λειτουργίες του κυττάρου Λειτουργίες του γενετικού υλικού Λειτουργίες του γενετικού υλικού των οργανισμών: Αποθήκευση της γενετικής πληροφορίας. Στο γενετικό υλικό κάθε οργανισμού περιέχονται οι πληροφορίες που καθορίζουν τα χαρακτηριστικά του οργανισμού αυτού. ι πληροφορίες αυτές οργανώνονται σε λειτουργικές μονάδες που ονομάζονται γονίδια. Διατήρηση και μετάβαση της γενετικής πληροφορίας από κύτταρο σε κύτταρο και από οργανισμό σε οργανισμό, ρόλοι οι οποίοι εξασφαλίζονται με την αντιγραφή του DNA. Έκφραση των γενετικών πληροφοριών, που επιτυγχάνεται με τη σύνθεση των πρωτεϊνών. ρισμοί και επισημάνσεις Γονιδίωμα είναι το γενετικό υλικό ενός κυττάρου. Στα ευκαρυωτικά κύτταρα, ο όρος αναφέρεται κυρίως στο γενετικό υλικό που βρίσκεται στον πυρήνα. Το μόριο του DNA είναι δίκλωνο, γι' αυτό αναφερόμαστε συχνά στο μήκος του χρησιμοποιώντας τη φράση «ζεύγη βάσεων». Τα διπλοειδή κύτταρα και οι διπλοειδείς οργανισμοί είναι τα κύτταρα ή οι οργανισμοί που φέρουν δύο αντίγραφα του γονιδιώματός τους. Διπλοειδή κύτταρα είναι τα σωματικά των ανώτερων οργανισμών. Τα απλοειδή κύτταρα και οι απλοειδείς οργανισμοί είναι τα κύτταρα ή οι οργανισμοί που φέρουν ένα αντίγραφο του γονιδιώματός τους. Απλοειδή κύτταρα είναι τα βακτήρια και οι γαμέτες. Αποθήκευση της γενετικής πληροφορίας γενετική ταυτότητα κάθε ατόμου ανώτερων ειδών σχηματίζεται όταν ένα ωάριο γονιμοποιείται από ένα σπερματοζωάριο και σχηματίζεται το ζυγωτό. Το ζυγωτό διαιρείται πολλές φορές, αλλά κάθε κύτταρο που προκύπτει από αυτό περιέχει ακριβώς την ίδια γενετική πληροφορία με το ζυγωτό. Στο μόριο του DNA των κυττάρων μας αποθηκεύεται διά βίου η γενετική πληροφορία που μας έδωσαν οι γονείς μας. Στην πραγματικότητα, στο DNA αποθηκεύεται η γενετική πληροφορία του ατόμου ακόμη και πολύ μετά τον θάνατό του, καθώς σε υπολείμματα οργανισμών που έζησαν πολλά χρόνια πριν είναι δυνατό να ανιχνεύονται μόρια DNA, η ανάλυση των οποίων μαρτυρά τη γενετική τους ταυτότητα. Απλοειδή και διπλοειδή Πιθανόν είναι ορθότερη η διατύπωση των ορισμών ως ακολούθως: Τα απλοειδή κύτταρα, και συνεπώς οι απλοειδείς οργανισμοί, φέρουν μία πληροφορία για κάθε τους ιδιότητα. Τα διπλοειδή κύτταρα και οι διπλοειδείς οργανισμοί φέρουν δύο πληροφορίες για κάθε ιδιότητα, μία μητρικής και μία πατρικής προέλευσης. (Για κάθε μόριο DNA που περιέχουν υπάρχει ένα ακόμη ιδίου μεγέθους που φέρει αντίστοιχες γενετικές πληροφορίες.) Αυτό διότι η λέξη «αντίγραφο» παραπέμπει σε απόλυτη ομοιότητα, κάτι που δεν ισχύει για τη μητρικής και πατρικής προέλευσης γενετική μας πληροφορία. 21

18 1 αναδίπλωση του DNA των βακτηρίων είναι απαραίτητη, καθώς η διάμετρος ενός βακτηρίου είναι κατά κανόνα 5-10μm. Ωστόσο, υπάρχουν και ορισμένα εξαιρετικά μικρά βακτήρια, όπως αυτά του γένους Mycoplasma με διάμετρο 0,3μm. Βακτήρια υπάρχουν και υπήρχαν πάντα και παντού Βαθιά μέσα στις σπηλιές, στους πάγους, στον πυθμένα των ωκεανών, το έντερο των ζώων, τις θερμές πηγές υπάρχει μία εξαιρετική ποικιλομορφία βακτηρίων. ι βιολόγοι όσο περισσότερο μελετούν τα βακτήρια τόσο εκπλήσσονται από την ικανότητά τους να αναπτύσσονται σε ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες και να εκμεταλλεύονται κάθε σπιθαμή της βιόσφαιρας με αποτελεσματικούς τρόπους και πρόσφορα μέσα. σταθερή παρουσία τους στη Γη επί δισεκατομμύρια χρόνια υποδεικνύει την υψηλή προσαρμοστικότητά τους και τους καθιστά τους πλέον επιτυχημένους κατοίκους του πλανήτη. Ti Σε επόμενο κεφάλαιο θα μελετήσουμε το πλασμίδιο Ti, στο οποίο περιλαμβάνονται και γονίδια που προκαλούν όγκους σε φυτά! Το γενετικό υλικό των προκαρυωτικών είναι ένα κυκλικό μόριο DNA Ως προκαρυωτικά χαρακτηρίζονται τα κύτταρα που δεν έχουν οργανωμένο πυρήνα και μεμβρανώδη οργανίδια. Προκαρυωτικά κύτταρα είναι τα βακτήρια. Κύριο γενετικό υλικό των προκαρυωτικών οργανισμών Το κύριο γενετικό υλικό των προκαρυωτικών κυττάρων είναι ένα δίκλωνο, κυκλικό μόριο DNA (μήκους 1mm), που αναδιπλώνεται και πακετάρεται με τη βοήθεια πρωτεϊνών με αποτέλεσμα το τελικό του μήκος να είναι 1μm. Τα προκαρυωτικά κύτταρα περιέχουν ένα μόνο αντίγραφο του γονιδιώματός τους (απλοειδή). Πλασμίδια Τα πλασμίδια είναι δίκλωνα, κυκλικά μόρια DNA, το μέγεθος των οποίων ποικίλλει, που εντοπίζονται σε πολλά βακτήρια και περιέχουν μικρό ποσοστό της γενετικής πληροφορίας του κυττάρου (1-2%). Ένα βακτήριο μπορεί να μην περιέχει πλασμίδια, είτε να περιέχει ένα ή και περισσότερα πλασμίδια. Τα πλασμίδια αντιγράφονται ανεξάρτητα από το κύριο μόριο DNA του βακτηρίου και περιέχουν διάφορα γονίδια. Μεταξύ των γονιδίων που περιέχονται στα πλασμίδια είναι: γονίδια ανθεκτικότητας σε διάφορα αντιβιοτικά, γονίδια που σχετίζονται με τη μεταφορά γενετικού υλικού. Επιπλέον, τα πλασμίδια έχουν τη δυνατότητα να ανταλλάσουν γενετικό υλικό τόσο μεταξύ τους όσο και με το κύριο DNA του κυττάρου, καθώς και να μεταφέρονται από ένα βακτήριο σε άλλο. 22

19 Το γενετικό υλικό Το γενετικό υλικό των ευκαρυωτικών οργανισμών έχει πολύπλοκη οργάνωση Ευκαρυωτικά ονομάζονται τα κύτταρα που περιέχουν οργανωμένο πυρήνα και μεμβρανώδη οργανίδια. Τα ευκαρυωτικά κύτταρα φέρουν το γενετικό τους υλικό συγκεντρωμένο κυρίως στον πυρήνα, ενώ ένα πολύ μικρό ποσοστό του DNA των κυττάρων αυτών βρίσκεται στα μιτοχόνδρια και τους χλωροπλάστες (για τα φυτικά κύτταρα). ι ανώτεροι οργανισμοί αποτελούνται από ευκαρυωτικά κύτταρα. Όμως και πολλοί μονοκύτταροι οργανισμοί είναι ευκαρυωτικοί, όπως τα πρωτόζωα, οι μύκητες και τα μονοκύτταρα φύκη. Πυρήνας ευκαρυωτικών κυττάρων Το γενετικό υλικό των ευκαρυωτικών κυττάρων αποτελείται από πολλά, γραμμικά μόρια DNA. Το γενετικό υλικό των ευκαρυωτικών κυττάρων έχει πολύ μεγάλο μήκος. Μεγαλύτερο από αυτό των προκαρυωτικών κυττάρων. Το γενετικό υλικό του ανθρώπου αποτελείται από 46 μόρια DNA, συνολικού μήκους 2 μέτρων! πυρήνας έχει διάμετρο 10 5 m. αριθμός και το μήκος των μορίων του DNA ενός ευκαρυωτικού κυττάρου είναι χαρακτηριστικά για τα διαφορετικά είδη οργανισμών. Το γονιδίωμα των ευκαρυωτικών κυττάρων υπάρχει συνήθως σε δύο αντίγραφα, δηλαδή τα ευκαρυωτικά κύτταρα είναι διπλοειδή. Ευκαρυωτικά κύτταρα καλά σχηματισμένος και οργανωμένος πυρήνας των ευκαρυωτικών κυττάρων περιβάλλεται από πυρηνική μεμβράνη που τον διαχωρίζει από το υπόλοιπο κυτταρόπλασμα. Όμως, στο κυτταρόπλασμα των ευκαρυωτικών κυττάρων υπάρχουν και άλλα μεμβρανώδη οργανίδια, όπως μιτοχόνδρια, λυσοσώματα κ.ά. Ευκαρυωτικά κύτταρα είναι τα πρωτόζωα, οι μύκητες, τα φύκη και τα σωματικά κύτταρα των ανώτερων οργανισμών. Εκτός ύλης... αλλά απαραίτητα για την κατανόηση Αριθμός μορίων DNA στον πυρήνα αριθμός των μορίων DNA που υπάρχουν στον πυρήνα ενός κυττάρου εξαρτάται από το είδος του οργανισμού και, στην πραγματικότητα, ισούται με τον αριθμό των χρωμοσωμάτων που χαρακτηρίζει το είδος ή είναι διπλάσιος αυτού κατά τη χρονική στιγμή που το κύτταρο έχει διπλασιάσει το DNA του προκειμένου να διαιρεθεί. Παραδείγματα: 23

20 1 Είδος οργανισμού Μόρια DNA Αριθμός χρωμοσωμάτων Άνθρωπος 46 ή Γάτα 38 ή Πολική αρκούδα 74 ή Αστακός 200 ή Σημαντικό! Μη συσχετίσετε τον αριθμό των χρωμοσωμάτων με την πολυπλοκότητα των οργανισμών! Κριτήριο της πολυπλοκότητας ενός είδους αποτελεί ο αριθμός των βάσεων (κατά κανόνα). Ένα είδος μπορεί, συνεπώς, να χαρακτηρίζεται από μεγάλο αριθμό χρωμοσωμάτων, όπως ο αστακός, στα οποία να εντοπίζεται σχετικά μικρός αριθμός βάσεων. Επίπεδα οργάνωσης του ευκαρυωτικού DNA 1ο επίπεδο οργάνωσης: διπλή έλικα του DNA συνδέεται με τις ιστόνες (πρωτεΐνες), σχηματίζοντας τα νουκλεοσώματα. 2ο επίπεδο οργάνωσης: Τα νουκλεοσώματα αναδιπλώνονται με αποτέλεσμα το DNA να πακετάρεται σε μεγαλύτερο βαθμό, σχηματίζοντας τελικά τα ινίδια της χρωματίνης. Στην αναδίπλωση συμμετέχουν και άλλα είδη πρωτεϊνών. 3ο επίπεδο οργάνωσης: Κατά την κυτταρική διαίρεση, τα ινίδια χρωματίνης συσπειρώνονται και σχηματίζουν τα μεταφασικά χρωμοσώματα. Νουκλεόσωμα λέξη αποτελεί σύνθεση του λατινικού όρου «nucleus» (πυρήνας) και του ελληνικού «σώμα», ακριβώς διότι τα νουκελοσώματα είναι σωματίδια που παρατηρούνται στον πυρήνα των ευκαρυωτικών κυττάρων. Νουκλεόσωμα Το νουκλεόσωμα αποτελεί τη βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης. Κάθε νουκλεόσωμα αποτελείται από 8 μόρια πρωτεϊνών που ονομάζονται ιστόνες (οκταμερές ιστονών), γύρω από τις οποίες τυλίγεται τμήμα DNA μήκους 146 ζευγών βάσεων. 24

21 Το γενετικό υλικό 146 ζεύγη βάσεων DNA Ιστόνες Κυτταρικός κύκλος κυτταρικός κύκλος είναι η πορεία της ζωής ενός κυττάρου, από τη στιγμή της δημιουργίας του από ένα προϋπάρχον κύτταρο μέχρι τη στιγμή που θα διαιρεθεί και πάλι προκειμένου να σχηματιστούν δύο θυγατρικά κύτταρα. Διακρίνεται στη μεσόφαση και τη μίτωση. Κατά τη μεσόφαση συντίθενται τα απαραίτητα συστατικά για την επιτέλεση των κυτταρικών λειτουργιών, ενώ πραγματοποιείται και η αντιγραφή του γενετικού υλικού. Κατά τη μίτωση πραγματοποιείται η διαίρεση του κυττάρου. Όλα τα κύτταρα διαιρούνται; Σχεδόν Εξαίρεση από τον κανόνα αποτελούν ορισμένα πολύ εξειδικευμένα κύτταρα, όπως τα νευρικά, που δεν διαιρούνται παρά μόνο λίγους μήνες μετά τη γέννηση του ατόμου. Τα υπόλοιπα διαιρούνται καθόλη τη ζωή του, αλλά με συχνότητες που διαφέρουν ανάλογα με το είδος του κυττάρου! Τα κύτταρα των οστών σας διαιρούνται κάθε 7 έτη, ενώ τα κύτταρα του επιθηλίου του εντέρου σας σχεδόν κάθε 24 ώρες! ΚΥΤΤΑΡΙΚΣ ΚΥΚΛΣ G1 Κυτταρική διαίρεση Μίτωση Διαχωρισμός χρωματίδων G2 Διπλασιασμένα χρωμοσώματα S Αντιγραφή του DNA Δεδομένων όσων συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του κυτταρικού κύκλου, είναι εύκολο να κατανοήσετε ότι ένα ανθρώπινο κύτταρο στην αρχή της μεσόφασης έχει 46 μόρια DNA στον πυρήνα του, δηλαδή 46 χρωμοσώματα. Μετά την αντιγραφή έχει 92 μόρια DNA, που όμως συγκροτούν 46 χρωμοσώματα. Το ίδιο συμβαίνει μέχρι και τη μετάφαση της μίτωσης, ενώ κατά το τέλος της κυτταρικής διαίρεσης προκύπτουν δύο κύτταρα, καθένα εκ των οποίων έχει 46 μόρια DNA, δηλαδή 46 χρωμοσώματα. 25

τα βιβλία των επιτυχιών

τα βιβλία των επιτυχιών Τα βιβλία των Εκδόσεων Πουκαμισάς συμπυκνώνουν την πολύχρονη διδακτική εμπειρία των συγγραφέων μας και αποτελούν το βασικό εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούν οι μαθητές των φροντιστηρίων μας. Μέσα από

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γ Γενικού Λυκείου Θετικής κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 1α Το Γενετικό Υλικό

Βιολογία Γ Γενικού Λυκείου Θετικής κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 1α Το Γενετικό Υλικό Βιολογία Γ Γενικού Λυκείου Θετικής κατεύθυνσης Κεφάλαιο 1α Το Γενετικό Υλικό Το DNA είναι το γενετικό υλικό Αρχικά οι επιστήμονες θεωρούσαν ότι οι πρωτεΐνες αποτελούσαν το γενετικό υλικό των οργανισμών.

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου

Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου Βιολογία Κατεύθυνσης Γ Λυκείου 2013-2014 ΓΕ.Λ. ΣΟΡΩΝΗΣ ΜΑΣΤΗ ΧΡΙΣΤΙΝΑ Κεφάλαιο 1 ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Ταξίδι στο χρόνο 1869 Απομονώνεται DNA από τον κυτταρικό πυρήνα 1903 Αποδεικνύεται ότι τα χρωμοσώματα

Διαβάστε περισσότερα

τα βιβλία των επιτυχιών

τα βιβλία των επιτυχιών Τα βιβλία των Εκδόσεων Πουκαμισάς συμπυκνώνουν την πολύχρονη διδακτική εμπειρία των συγγραφέων μας και αποτελούν το βασικό εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούν οι μαθητές των φροντιστηρίων μας. Μέσα από

Διαβάστε περισσότερα

ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ. 2η έκδοση. βιολογία ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ. 2η έκδοση. βιολογία ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ 2η έκδοση βιολογία Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ περιεχόμενα Κεφάλαιο 1 Το γενετικό υλικό...13 Κεφάλαιο 2 Αντιγραφή, έκφραση και ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας... 65 Κεφάλαιο 3 Ιοί...127

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 1 ο -Το γενετικό υλικό

Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης. Κεφάλαιο 1 ο -Το γενετικό υλικό Βιολογία Θετικής Κατεύθυνσης Κεφάλαιο 1 ο -Το γενετικό υλικό Το γενετικό υλικό Ιστορική αναδρομή 1869: Το DNA εντοπίζεται στον πυρήνα των κυττάρων 1944: Μέχρι τότε δεν ήταν γνωστό ότι αποτελεί το γενετικό

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1: Το Γενετικό Υλικό 1.

Κεφάλαιο 1: Το Γενετικό Υλικό 1. Κεφάλαιο 1: Το Γενετικό Υλικό 1. Ο πνευμονιόκοκκος είναι: α. μύκητας β. βακτήριο γ. ιός δ. πρωτόζωο 2. Στο πείραμα του Griffith τι αποτελέσματα είχε ο εμβολιασμός με βακτήρια, θάνατο(θ) ή επιβίωση (Ε),

Διαβάστε περισσότερα

(αδρές αποικίες) Θέρμανση (λείες αποικίες) ζωντανά ποντίκια ζωντανά ποντίκια νεκρά ποντίκια

(αδρές αποικίες) Θέρμανση (λείες αποικίες) ζωντανά ποντίκια ζωντανά ποντίκια νεκρά ποντίκια Το DNA είναι το γενετικό υλικό 1. Πείραμα Griffith (1928) Βακτήριο πνευμονιόκοκκου (Diplococcus pneumoniae) Χωρίς κάλυμμα Με κάλυμμα (αδρές αποικίες) Θέρμανση (λείες αποικίες) ζωντανά ποντίκια ζωντανά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟΥ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2015 ΘΕΜΑ 1 Ο 1. γ 2. δ 3. α 4. δ 5. δ ΘΕΜΑ 2 Ο Α) Το γενετικό υλικό των προκαρυωτικών κυττάρων είναι ένα δίκλωνο

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12-9-2015

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12-9-2015 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 12-9-2015 ΘΕΜΑ Α Α1. α. in vitro β. in vivo γ. in vitro δ. in vitro Α2. γ Μεταξύ των δύο δεοξυριβονουκλεοτιδίων έχουμε συμπληρωματικότητα (Α=Τ)

Διαβάστε περισσότερα

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Το γενετικό υλικό ΘΕΜΑ: 1 ο (Μονάδες 25 ) Να επιλέξετε τη σωστή απάντηση στις παρακάτω ερωτήσεις. 1. Το πείραµα των Hershey και Chase ήταν:

Διαβάστε περισσότερα

Η ζητούμενη σειρά έχει ως εξής: αδενίνη < νουκλεοτίδιο < νουκλεόσωμα < γονίδιο < χρωματίδα < χρωμόσωμα < γονιδίωμα.

Η ζητούμενη σειρά έχει ως εξής: αδενίνη < νουκλεοτίδιο < νουκλεόσωμα < γονίδιο < χρωματίδα < χρωμόσωμα < γονιδίωμα. ΚΕΦ. 1 ο ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΡΙΣΕΩΣ 1. Να κατατάξετε σε σειρά αυξανόμενου μεγέθους τις παρακάτω έννοιες που σχετίζονται με το γενετικό υλικό των οργανισμών: νουκλεόσωμα, χρωμόσωμα, αδενίνη, νουκλεοτίδιο, γονίδιο

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ_ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ_ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΚΟΝΑ_1.1 In vivo πειράματα απόδειξης της έννοιας του μετασχηματισμού και in vitro απόδειξη ότι το DNA είναι αυτό που προκαλεί το μετασχηματισμό. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Γιατί πιστεύετε ότι θανατώνονται τα βακτήρια

Διαβάστε περισσότερα

θετικής κατεύθυνσης Παραδόσεις του μαθήματος Επιμέλεια: ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ

θετικής κατεύθυνσης Παραδόσεις του μαθήματος Επιμέλεια: ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ Βιολογία θετικής κατεύθυνσης Παραδόσεις του μαθήματος Επιμέλεια: ΑΡΓΥΡΗΣ ΓΙΑΝΝΗΣ 1ο κεφάλαιο Το γενετικό υλικό Τι αποτελεί το γενετικό υλικό; Από το 1869, που το DNA εντοπίστηκε στον πυρήνα των κυττάρων,

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία. Γ Λυκείου. NEA ΕΚΔΟΣΗ προσαρµοσµένη στις απαιτήσεις των εξετάσεων των τελευταίων ετών

Βιολογία. Γ Λυκείου. NEA ΕΚΔΟΣΗ προσαρµοσµένη στις απαιτήσεις των εξετάσεων των τελευταίων ετών Στέργος Σαλαμαστράκης, Μαρία Μπαρμπαρή-Σαλαμαστράκη, Σπύρος Σαλαμαστράκης Βιολογία Γ Λυκείου Οµάδα Προσανατολισµού Θετικών Σπουδών NEA ΕΚΔΟΣΗ προσαρµοσµένη στις απαιτήσεις των εξετάσεων των τελευταίων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο : ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο : ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο : ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Το DNA είναι το γενετικό υλικό. Ποιο πίστευαν αρχικά οι επιστήμονες πως είναι το μόριο που μεταφέρει τη γενετική πληροφορία; Παρ όλο που το DNA εντοπίστηκε στον πυρήνα των

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ)

ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΛΥΣΕΙΣ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΓΙΑ Β ΛΥΚΕΙΟΥ) ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να γράψετε στο τετράδιο σας τον αριθμό κάθε μιας από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Πανελλαδικών 2000-2013

Θέματα Πανελλαδικών 2000-2013 Θέματα Πανελλαδικών 2000-2013 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Κεφάλαιο 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΘΕΜΑ 1 ο Γράψτε τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις και δίπλα το γράμμα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ. Με αναφορά τόσο στους προκαρυωτικούς όσο και στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς

ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ. Με αναφορά τόσο στους προκαρυωτικούς όσο και στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Με αναφορά τόσο στους προκαρυωτικούς όσο και στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς Λειτουργίες Γενετικού Υλικού o Αποθήκευση της γενετικής πληροφορίας. Η οργάνωση της γενετικής πληροφορίας

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις για το Κεφάλαιο 1: Το γενετικό υλικό

Ασκήσεις για το Κεφάλαιο 1: Το γενετικό υλικό Ασκήσεις για το Κεφάλαιο 1: Το γενετικό υλικό A) Ερωτήσεις με πολλές πιθανές απαντήσεις Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα ή τα γράμματα που αντιστοιχούν στη σωστή φράση ή στη φράση που συμπληρώνει σωστά την

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ Το μόριο DNA μιας χρωματίδας μεταφασικού χωμοσώματος ενός φυσιολογικού ευκαρυωτικού κυττάρου περιέχει το 29% των νουκλεoτιδίων του με αζωτούχα βάση την T. a. Ποιο είναι

Διαβάστε περισσότερα

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 2/12/2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΝΟΤΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες

Διαβάστε περισσότερα

1.1. Το γενετικό υλικό είναι το DNA 1. ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ

1.1. Το γενετικό υλικό είναι το DNA 1. ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1. ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 1.1. Το γενετικό υλικό είναι το DNA ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ 1.1.1 Γιατί οι επιστήμονες πίστευαν ότι τα μόρια που μεταφέρουν τη γενετική πληροφορία είναι οι πρωτεΐ νες; Οι επιστήμονες

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 1 ο Το γενετικό υλικό Μεθοδολογία Ασκήσεων

Κεφάλαιο 1 ο Το γενετικό υλικό Μεθοδολογία Ασκήσεων Κεφάλαιο 1 ο Το γενετικό υλικό Μεθοδολογία Ασκήσεων 1. Ένα μόριο νουκλεϊκού οξέος για να χαρακτηρισθεί πλήρως θα πρέπει να γνωρίζουμε αν είναι: i. DNA ή RNA ii. iii. Μονόκλωνο ή δίκλωνο Γραμμικό ή κυκλικό

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο... 2 I. Το γενετικό υλικό... 2 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ... 5 ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΤΕ ΤΑ ΚΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΛΕΞΗ... 8 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ...

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο... 2 I. Το γενετικό υλικό... 2 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ... 5 ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΤΕ ΤΑ ΚΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΛΕΞΗ... 8 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ... ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο... 2 I. Το γενετικό υλικό... 2 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΠΟΛΛΑΠΛΗΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ... 5 ΝΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΕΤΕ ΤΑ ΚΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΚΑΤΑΛΛΗΛΗ ΛΕΞΗ.... 8 ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ... 9 ΙΑΓΩΝΙΣΜΑ...12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ο I. Το γενετικό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21/09/2015 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ 1 Ο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος. Σπύρος Δ. Συγγελάκης

Πρόλογος. Σπύρος Δ. Συγγελάκης ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ «Ερωτήσεις θεωρίας» «Σχόλια και Επισημάνσεις» «Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής» «Ερωτήσεις Σωστό - Λάθος» «Ερωτήσεις κρίσεως Συνδυαστικές» «Αναλυτική μεθοδολογία ασκήσεων» «Λυμένες ασκήσεις

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Πανελλαδικών

Θέματα Πανελλαδικών Θέματα Πανελλαδικών 2000-2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΟΜΟΓΕΝΩΝ Κεφάλαιο 1 Περιεχόμενα Περιεχόμενα 1 Κεφάλαιο 1 ο Το γενετικό υλικό Θέμα 1 ο 2 Θέμα 2 ο 8 Θέμα

Διαβάστε περισσότερα

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ / Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 04/09/2016 ΘΕΜΑ Α Α.1. β. Α.2. β. Α.3. γ. Α.4. δ. ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α.5. β. Μονάδες 25 ΘΕΜΑ Β Β. 1. Ιχνηθέτηση. είναι η σήμανση χημικών

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ κατεύθυνσης

ΒΙΟΛΟΓΙΑ κατεύθυνσης Κεφάλαιο 1 ο ΒΙΟΛΟΓΙΑ κατεύθυνσης Θέματα μικρής δυσκολίας (κατάλληλα για 2 ο Θέμα Πανελληνίων) 1. Ποιο είναι το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξε ο Griffith με το πείραμα που πραγματοποίησε; Ο Griffith κατέληξε

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΖΑΡΦΤΖΙΑΝ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ 1. Σε ένα πείραμα παρόμοιο με αυτό που διεξήγαγε ο Griffith, αφού θανατώσατε με

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝ/ΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΖΑΡΦΤΖΙΑΝ ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ 1. Σε ένα πείραμα παρόμοιο με αυτό που διεξήγαγε ο Griffith, αφού θανατώσατε με

Διαβάστε περισσότερα

Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Σ Τ Η Ρ Ι Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑ.Λ

Φ Ρ Ο Ν Τ Ι Σ Τ Η Ρ Ι Α ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΘΕΤΙΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΠΑ.Λ Βιολογία ΘΕΜΑ Α κατεύθυνσης 1. δ 2. α 3. γ 4. δ 5. γ 6. α 7. δ 8. α 9. α 10. α ΘΕΜΑ Β Β1. Η ραδιενέργεια 32 Ρ θα βρίσκεται στο κλάσμα Β, δηλαδή στο κλάσμα εκείνο που περιλαμβάνει τα βακτήρια που έχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΣΤ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ. ΘΕΜΑ 1 Ο Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής.

ΤΕΣΤ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ. ΘΕΜΑ 1 Ο Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. 1 ΤΕΣΤ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΘΕΜΑ 1 Ο Απαντήστε στις παρακάτω ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής. 1. Γραμμικό μόριο DNA θα βρούμε: Α. Σε πλασμίδια Β. Στο κύριο μόριο DNA του βακτηρίου. Γ. Σε

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2001 1. Στα προκαρυωτικά κύτταρα το γενετικό υλικό είναι: μονάδες 5 α. γραμμικό δίκλωνο DNA β. γραμμικό μονόκλωνο DNA γ. κυκλικό δίκλωνο DNA δ. κυκλικό μονόκλωνο DNA. 2. Το

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/09/2013

ΘΕΜΑ 1 Ο ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/09/2013 ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 22/09/2013 ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Το ζεύγος των φυλετικών

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ. 3. Τι γενετικές πληροφορίες μπορεί να φέρει ένα πλασμίδιο;

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ. 3. Τι γενετικές πληροφορίες μπορεί να φέρει ένα πλασμίδιο; ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΘΕΩΡΙΑΣ ΕΝΟΤΗΤΑ 1.4. Οργάνωση του γενετικού υλικού προκαρυωτικών και ευκαρυωτικών κυττάρων. 1. Ποια είναι η μορφή του DNA των προκαρυωτικών κυττάρων και ποιο είναι το μήκος τους; 2. Ποια είναι

Διαβάστε περισσότερα

Κατάταξη Αδενίνη 1 Γονίδιο 4 Νουκλεοτίδιο 2 Νουκλεόσωμα 3 Βραχίονας 5 Χρωματίδα 6 Γονιδίωμα 8 Καρυότυπος 9 Μεταφασικό χρωμόσωμα 7

Κατάταξη Αδενίνη 1 Γονίδιο 4 Νουκλεοτίδιο 2 Νουκλεόσωμα 3 Βραχίονας 5 Χρωματίδα 6 Γονιδίωμα 8 Καρυότυπος 9 Μεταφασικό χρωμόσωμα 7 Α1. 1. δ 2. α 3. δ 4. γ 5. γ Βιολογία ΘΕΜΑ A κατεύθυνσης Α2. Κατάταξη Αδενίνη 1 Γονίδιο 4 Νουκλεοτίδιο 2 Νουκλεόσωμα 3 Βραχίονας 5 Χρωματίδα 6 Γονιδίωμα 8 Καρυότυπος 9 Μεταφασικό χρωμόσωμα 7 ΘΕΜΑ Β 1.

Διαβάστε περισσότερα

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ Β' Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ' Λ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 17//2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΝΟΤΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Διαβάστε περισσότερα

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Τα πειράματα που οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Τα πειράματα που οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΑ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Τα πειράματα που οδήγησαν στο συμπέρασμα ότι το DNA είναι το γενετικό υλικό Πείραμα Griffith (1928) o O Griffith ήταν Βρετανός βακτηριολόγος του οποίου το ερευνητικό ενδιαφέρον

Διαβάστε περισσότερα

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 21/09/2014 ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Για το γονιδίωμα της γάτας

Διαβάστε περισσότερα

Μόρια-κλειδιά των ζωντανών οργανισμών καθώς περιέχουν την γενετική πληροφορία Νουκλεϊκά οξέα:

Μόρια-κλειδιά των ζωντανών οργανισμών καθώς περιέχουν την γενετική πληροφορία Νουκλεϊκά οξέα: Μόρια-κλειδιά των ζωντανών οργανισμών καθώς περιέχουν την γενετική πληροφορία 1. Δεοξυριβονουκλεϊκό οξύ (DNA) Νουκλεϊκά οξέα: Φορέας της γενετικής πληροφορίας 2. Ριβονουκλεϊκό οξύ (RNA) Συμμετοχή στην

Διαβάστε περισσότερα

1. Ο Griffith στα πειράματά του χρησιμοποίησε:

1. Ο Griffith στα πειράματά του χρησιμοποίησε: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΣΕΙΡΑ: ΧΕΙΜΕΡΙΝΑ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 27/11/11 ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Ο Griffith στα πειράματά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Μ.ΒΡΑΧΝΟΥΛΑ Σελίδα 1

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. Μ.ΒΡΑΧΝΟΥΛΑ Σελίδα 1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Μ.ΒΡΑΧΝΟΥΛΑ Σελίδα 1 ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Σε ένα δίκλωνο µόριο DNA ο λόγος Α / C είναι 1/ 4. Το μήκος του είναι 20.000 ζεύγη βάσεων. Ποια η εκατοστιαία σύσταση και ποιος ο αριθµός των νουκλεοτιδίων που

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Π Ο Λ Λ Α Π Λ Η Σ Ε Π Ι Λ Ο Γ Η Σ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΗ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Π Ο Λ Λ Α Π Λ Η Σ Ε Π Ι Λ Ο Γ Η Σ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΗ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Π Ο Λ Λ Α Π Λ Η Σ Ε Π Ι Λ Ο Γ Η Σ ΝΑ ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ ΤΗ ΣΩΣΤΗ ΑΠΑΝΤΗΣΗ 1. Η ποσότητα του DNΑ α. είναι ίδια σε όλους τους απλοειδείς οργανισµούς β. είναι σταθερή σε όλους τους διπλοειδείς οργανισµούς

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΑΣΚΗΣΕΩΝ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ Τα προβλήματα αυτού του κεφαλαίου αναφέρονται στον υπολογισμό : 1. νουκλεοτιδίων ή αζωτούχων βάσεων ή πεντοζών ή φωσφορικών ομάδων 2. φωσφοδιεστερικών δεσμών ή μορίων

Διαβάστε περισσότερα

τα βιβλία των επιτυχιών

τα βιβλία των επιτυχιών Τα βιβλία των Εκδόσεων Πουκαμισάς συμπυκνώνουν την πολύχρονη διδακτική εμπειρία των συγγραφέων μας και αποτελούν το βασικό εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιούν οι μαθητές των φροντιστηρίων μας. Μέσα από

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ (ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ) 2000 ΗΜΕΡΗΣΙΟ 3. Στα προκαρυωτικά κύτταρα το γενετικό υλικό είναι:

ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ (ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ) 2000 ΗΜΕΡΗΣΙΟ 3. Στα προκαρυωτικά κύτταρα το γενετικό υλικό είναι: 1 ο ΓΕΝΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ - ΚΑΠΕΤΑΝΑΚΕΙΟ ΘΕΜΑΤΑ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΩΝ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ ΣΤΟ 1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ (ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ) 2000 ΗΜΕΡΗΣΙΟ 3. Στα προκαρυωτικά κύτταρα το γενετικό υλικό είναι: α. γραµµικό δίκλωνοdνα β. γραµµικό

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΠΟΥΔΩN ΥΓΕΙΑΣ ΝΈA ΕΚΔΟΣΗ. Στέργος Σαλαμαστράκης Μαρία Μπαρμπαρή-Σαλαμαστράκη Σπύρος Σαλαμαστράκης

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΜΑΔΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΣΠΟΥΔΩN ΥΓΕΙΑΣ ΝΈA ΕΚΔΟΣΗ. Στέργος Σαλαμαστράκης Μαρία Μπαρμπαρή-Σαλαμαστράκη Σπύρος Σαλαμαστράκης Στέργος Σαλαμαστράκης Μαρία Μπαρμπαρή-Σαλαμαστράκη Σπύρος Σαλαμαστράκης ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΕΡΙΛΑΜΒΆΝΕΙ ΤΑ ΚΕΦΆΛΑΙΑ: 1. Το γενετικό υλικό, 2. Αντιγραφή, έκφραση και ρύθμιση της γενετικής πληροφορίας, 4. Τεχνολογία

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση:

KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου Ενότητα 1.1: Χημεία της ζωής Ενότητα 2.1: Μακρομόρια Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: 1. Για ποιο λόγο θεωρείται αναγκαία η σταθερότητα

Διαβάστε περισσότερα

Το γενετικό υλικό. κεφάλαιο. Πνευμονιόκοκκοι (Diploccoccus pneumoniae) Φωτογραφία από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης

Το γενετικό υλικό. κεφάλαιο. Πνευμονιόκοκκοι (Diploccoccus pneumoniae) Φωτογραφία από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης Το γενετικό υλικό κεφάλαιο Πνευμονιόκοκκοι (Diploccoccus pneumoniae) Φωτογραφία από ηλεκτρονικό μικροσκόπιο σάρωσης To DNA είναι το γενετικό υλικό Η απάντηση δόθηκε το 1944, όταν οι Avery, Mac-Leod και

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Δ ΤΑΞΗΣ ΕΣΠΕΡΙΝΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ

Διαβάστε περισσότερα

Ασκήσεις. 1 ο Κεφάλαιο: Το Γενετικό Υλικό

Ασκήσεις. 1 ο Κεφάλαιο: Το Γενετικό Υλικό Ασκήσεις 1. Αν ο λόγος A + Τ / C + G στη μια αλυσίδα του DNA είναι 7/10, πόσος είναι ο ίδιος λόγος: α. στη συμπληρωματική της αλυσίδα, β. στο μόριο; 2. Αν ο λόγος A + G / T + C στη μια αλυσίδα του DNA

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΘΕΜΑ Α A1. β Α2. γ Α3. γ Α4. α Α5. δ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΚΑΙ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΤΕΤΑΡΤΗ 15 ΙΟΥΝΙΟΥ 2016 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ (ΝΕΟ

Διαβάστε περισσότερα

Βιομόρια: Τα μόρια που βρίσκονται στα κύτταρα των οργανισμών και αποτελούν απαραίτητο συστατικό αυτών.

Βιομόρια: Τα μόρια που βρίσκονται στα κύτταρα των οργανισμών και αποτελούν απαραίτητο συστατικό αυτών. Κεφάλαιο 1: ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Βιομόρια: Τα μόρια που βρίσκονται στα κύτταρα των οργανισμών και αποτελούν απαραίτητο συστατικό αυτών. Βιολογικά μακρομόρια ( ή πολυμερή ): Κατηγορία βιομορίων με μεγάλο ΜΒ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ_ Β ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ_ Β ΛΥΚΕΙΟΥ Θα πρέπει να γνωρίζετε: Τη χημική σύσταση και τη δομή των νουκλεοτιδίων Πώς σχηματίζεται μια πολυνουκλεοτιδική αλυσίδα Πώς σταθεροποιείται η διπλή έλικα του DNA Τι υποδηλώνει ο όρος συμπληρωματικές αλυσίδες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. δ 2. β 3. γ 4. γ 5. β Β. Ερωτήσεις σωστού λάθους 1. Λάθος 2. Σωστό 3. Λάθος 4. Λάθος 5. Σωστό ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 18 / 05 / 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΧΕΙΡΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

1 ο κεφάλαιο-το γενετικό υλικό 1.1. Το DNA είναι το γενετικό υλικό

1 ο κεφάλαιο-το γενετικό υλικό 1.1. Το DNA είναι το γενετικό υλικό 1 ο κεφάλαιο-το γενετικό υλικό 1.1. Το DNA είναι το γενετικό υλικό 1.1.1.Με βάση την εικόνα που σας δίνεται (πείραμα Griffith) να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. Α. Το συστατικό των βακτηρίων

Διαβάστε περισσότερα

1 ο κεφάλαιο-το γενετικό υλικό 1.1. Το DNA είναι το γενετικό υλικό

1 ο κεφάλαιο-το γενετικό υλικό 1.1. Το DNA είναι το γενετικό υλικό 1 ο κεφάλαιο-το γενετικό υλικό 1.1. Το DNA είναι το γενετικό υλικό 1.1.1.Με βάση την εικόνα που σας δίνεται (πείραμα Griffith) να απαντήσετε στις ερωτήσεις που ακολουθούν. Α. Το συστατικό των βακτηρίων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΘΟΓΟΝΟ (σκότωνε τα ποντίκια που µόλυνε)

ΠΑΘΟΓΟΝΟ (σκότωνε τα ποντίκια που µόλυνε) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ 1 ΠΟΙΟ ΜΟΡΙΟ ΜΕΤΑΦΕΡΕΙ ΤΗ ΓΕΝΕΤΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑ; Το 1969 εντοπίστηκε στον πυρήνα των κυττάρων το DNA Μέχρι το 1944 δεν ήταν γνωστό ότι αποτελεί το γενετικό υλικό των οργανισµών

Διαβάστε περισσότερα

3. Σε ένα σωματικό κύτταρο ανθρώπου που βρίσκεται στη μεσόφαση πριν την αντιγραφή υπάρχουν:

3. Σε ένα σωματικό κύτταρο ανθρώπου που βρίσκεται στη μεσόφαση πριν την αντιγραφή υπάρχουν: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΣΕΙΡΑ: ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο οπερόνιο της λακτόζης: Α. Η πρωτεΐνη καταστολέας

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. α Α3. δ Α4. β Α5. α 1 ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΤΕΤΑΡΤΗ 5 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2012 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ:

Διαβάστε περισσότερα

Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου

Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Απρίλιος Μάιος 12 Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου Βιολογία Γενικής Παιδείας Β Λυκείου (Ερωτήσεις που παρουσιάζουν ενδιαφέρον) 1. Τι είναι τα βιομόρια και ποια είναι τα βασικά χαρακτηριστικά τους; Βιομόρια

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β )

ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ & ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ Γ ΤΑΞΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΟΥ ΕΠΑΛ (ΟΜΑΔΑ Β ) ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 18 / 05 / 2011 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1ο Να γράψετε στο τετράδιό σας τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω ημιτελείς προτάσεις 1 έως 5 και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη λέξη ή τη φράση, η οποία

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 04/11/2018 Νότα Λαζαράκη Αλέξανδρος Παπαγιαννακόπουλος ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία

Θέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία Θέματα πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία 2013-2014 Θέματα πολλαπλής επιλογής Μετουσίωση είναι το φαινόμενο α. κατά το οποίο συνδέονται δύο αμινοξέα για τον σχηματισμό μιας πρωτεΐνης β. κατά

Διαβάστε περισσότερα

Επιβίωση ποντικών 1 ζωντανά βακτήρια S ΟΧΙ 2 ζωντανά βακτήρια R ΝΑΙ ένεση σε ποντικούς 3 βακτήρια S που προηγουμένως θανατώθηκαν με θέρμανση ΝΑΙ

Επιβίωση ποντικών 1 ζωντανά βακτήρια S ΟΧΙ 2 ζωντανά βακτήρια R ΝΑΙ ένεση σε ποντικούς 3 βακτήρια S που προηγουμένως θανατώθηκαν με θέρμανση ΝΑΙ 1. ΤΟ ΓΕΝΕΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ Το DA είναι το γενετικό υλικό Να περιγράψετε το πείραμα του Griffith Ο Griffith ασχολήθηκε με δύο στελέχη 1 του πνευμονόκοκκου (του βακτηρίου 2 Diplococcus pneumoniae) που είχαν τις

Διαβάστε περισσότερα

Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΟΜΑΔΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΘΕΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ 04/11/2018 Νότα Λαζαράκη Αλέξανδρος Παπαγιαννακόπουλος ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: Α1. Σε ένα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ: αφαίρεση ενός μορίου νερού - σύνθεση ενός διμερούς ΥΔΡΟΛΥΣΗ : προσθήκη ενός μορίου νερού - διάσπαση του διμερούς στα συστατικά του

ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ: αφαίρεση ενός μορίου νερού - σύνθεση ενός διμερούς ΥΔΡΟΛΥΣΗ : προσθήκη ενός μορίου νερού - διάσπαση του διμερούς στα συστατικά του ΣΥΜΠΥΚΝΩΣΗ: αφαίρεση ενός μορίου νερού - σύνθεση ενός διμερούς ΥΔΡΟΛΥΣΗ : προσθήκη ενός μορίου νερού - διάσπαση του διμερούς στα συστατικά του ΤΑ ΜΟΝΟΜΕΡΗ ΣΥΝΔΕΟΝΤΑΙ ΜΕ ΟΜΟΙΟΠΟΛΙΚΟ ΔΕΣΜΟ. 1. ΠΡΩΤΕΪΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ( ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ( ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑΤΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΜΟΥ (YΠΟ ( ΣΥΓΓΡΑΦΗ): ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ (Θα περιέχει ερωτήσεις θεωρίας µε απαντήσεις, ασκήσεις ανοικτούκλειστού τύπου µε

Διαβάστε περισσότερα

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i..

Τα χημικά στοιχεία που είναι επικρατέστερα στους οργανισμούς είναι: i.. ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «XHMIKH ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΚΥΤΤΑΡΟΥ» ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΧΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Όταν αναφερόμαστε στον όρο «Χημική Σύσταση του Κυττάρου», τί νομίζετε ότι

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01%

ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01% ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΜΑΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (C, H, N, O) 96% ΜΙΚΡΟΘΡΕΠΤΙΚΑ (πχ. Na, K, P, Ca, Mg) 4% ΙΧΝΟΣΤΟΙΧΕΙΑ (Fe, I) 0,01% Ο άνθρακας, το υδρογόνο, το οξυγόνο και το άζωτο συμμετέχουν, σε σημαντικό βαθμό, στη

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 1 ΚΑΙ 2 ΘΕΜΑ 1 ο Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. β 2. δ 3. α 4. γ 5. δ Β. Ερωτήσεις σωστού λάθους 1. Λάθος 2. Σωστό 3. Σωστό 4. Σωστό 5.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ, ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ EIKONA 2.1 Ημισυντηρητικός μηχανισμός αντιγραφής του DNA 1. Να γράψετε τα ένζυμα που (α) προκαλούν ξετύλιγμα των αλυσίδων του αρχικού (μητρικού μορίου) DNA και (β) συνθέτουν τις νέες αλυσίδες του DNA.

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA (ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ)

ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA (ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ) ΣΧΕΔΙΟ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΑΝΑΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΟΥ DNA (ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ) Ι) ΠΡΟΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Οι μαθητές θα πρέπει : Να γνωρίζουν ποιο μόριο είναι ο φορέας της γενετικής

Διαβάστε περισσότερα

igenetics ΜΑΘΗΜΑ 3 Το γενετικό υλικό

igenetics ΜΑΘΗΜΑ 3 Το γενετικό υλικό igenetics ΜΑΘΗΜΑ 3 Το γενετικό υλικό ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΓΕΝΕΤΙΚΟΥ ΥΛΙΚΟΥ ΑΠΟΘΗΚΕΥΣΗ Στο DNA (RNA ιών) οι πληροφορίες για τα χαρακτηριστικά ενός οργανισμού (γονίδια) ΔΙΑΤΗΡΗΣΗ Από κύτταρο σε κύτταρο και από

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α1. β. Α2. γ. Α3. δ. Α4. γ. Α5. β Β1. 5, 4, 2, 1, 3. Β2. Τα δομικά μέρη του οπερονίου της λακτόζης είναι κατά σειρά τα εξής:

ΘΕΜΑ Α ΘΕΜΑ Β ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α1. β. Α2. γ. Α3. δ. Α4. γ. Α5. β Β1. 5, 4, 2, 1, 3. Β2. Τα δομικά μέρη του οπερονίου της λακτόζης είναι κατά σειρά τα εξής: ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΕΚΝΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΔΕΥΤΕΡΑ 10 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 2014 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. β Α2. γ Α3. δ Α4. γ Α5. β ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Φίλη μαθήτρια, φίλε μαθητή,

Φίλη μαθήτρια, φίλε μαθητή, Φίλη μαθήτρια, φίλε μαθητή, Το βιβλίο αυτό φιλοδοξεί να σε βοηθήσει στην κατανόηση των σύγχρονων δεδομένων της Μοριακής Βιολογίας και της Βιοτεχνολογίας, να αποτελέσει σύμμαχό σου στη μελέτη και να προκαλέσει

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Διατήρηση και συνέχεια της ζωής

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5. Διατήρηση και συνέχεια της ζωής ΚΕΑΛΑΙΟ 5 ιατήρηση και συνέχεια της ζωής 5.2 H ροή της γενετικής πληροφορίας 3 Πώς βρέθηκε η δομή του DNA στο χώρο; Η ανακάλυψη της δομής του DNA πραγματοποιήθηκε το 1953 από τους Watson και Crick. Από

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητική εργασία Β τετραμήνου των μαθητών: Μελαμπιανάκη Ειρήνη Νίμεσχαϊμ Κάτριν Πολόβινα Σοφία Σαμιόγλου Νικολέτα Στυλιανάκη Κωνσταντίνα

Ερευνητική εργασία Β τετραμήνου των μαθητών: Μελαμπιανάκη Ειρήνη Νίμεσχαϊμ Κάτριν Πολόβινα Σοφία Σαμιόγλου Νικολέτα Στυλιανάκη Κωνσταντίνα Ερευνητική εργασία Β τετραμήνου των μαθητών: Μελαμπιανάκη Ειρήνη Νίμεσχαϊμ Κάτριν Πολόβινα Σοφία Σαμιόγλου Νικολέτα Στυλιανάκη Κωνσταντίνα Υπεύθυνη καθηγήτρια: Δασκαλάκη Κατερίνα Μοίρες 2012-2013 Περιεχόμενα

Διαβάστε περισσότερα

Τμήμα Βιολογίας Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Γ εξάμηνο 2014-2015 Διαλέξεις κάθε Τρίτη 13-15 μ.μ. και Παρασκευή 11-13

Τμήμα Βιολογίας Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Γ εξάμηνο 2014-2015 Διαλέξεις κάθε Τρίτη 13-15 μ.μ. και Παρασκευή 11-13 Τμήμα Βιολογίας Μάθημα: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΥΤΤΑΡΟΥ Γ εξάμηνο 2014-2015 Διαλέξεις κάθε Τρίτη 13-15 μ.μ. και Παρασκευή 11-13 Ισιδώρα Παπασιδέρη, Καθηγήτρια...για περισσότερα... http://kyttariki.biol.uoa.gr, ttp://multimedia.biol.uoa.gr

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1 ΕΝΟΤΗΤΑ 14: Ο ΦΟΡΕΑΣ ΤΗΣ ΓΕΝΕΤΙΚΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ (DNA) 14.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι δύο πολυνουκλεοτιδικές αλυσίδες του DNA αποτελούνται από νουκλεοτίδια τα οποία ενώνονται με φωσφοδιεστερικούς δεσμούς. Πιο συγκεκριμένα

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ (ανάκληση γνώσεων από Β Λ)

ΒΙΟΛΟΓΙΑ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ. ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ (ανάκληση γνώσεων από Β Λ) 1 ΒΙΟΛΟΓΙΑ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΚΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ - Γ Λ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ (ανάκληση γνώσεων από Β Λ) 1. Κατά τον σχηματισμό ενός μορίου RNA αποβάλλονται 2008 μόρια νερού. Να βρεθεί το μήκος του. [2009b (βάσεις)]

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA

Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA Κεφάλαιο 4: Ανασυνδυασμένο DNA 1. Η ανάπτυξη της γενετικής μηχανικής επέτρεψε: α. την κατανόηση των μηχανισμών αντιγραφής του γενετικού υλικού β. την απομόνωση των πλασμιδίων από τα βακτήρια γ. την πραγματοποίηση

Διαβάστε περισσότερα

Β. Σελ 60 σχολικού: «Η αποµόνωση του συνολικού έως και σελ 61 από µία cdna βιβλιοθήκη.». Γ. ι ι α α α ι α α ι α α α! " # $ % & ' ( ) ( ) ( * % + α ι α

Β. Σελ 60 σχολικού: «Η αποµόνωση του συνολικού έως και σελ 61 από µία cdna βιβλιοθήκη.». Γ. ι ι α α α ι α α ι α α α!  # $ % & ' ( ) ( ) ( * % + α ι α ! THΛ: 270727 222594 THΛ: 919113 949422 Απαντήσεις: " # $ % & ' 1=γ, 2=β, 3=γ, 4=β, 5=δ. " # $ % ( ' εδοµένα από την ανάλυση του ποσοστού των βάσεων σε µόρια DNA από διαφορετικούς οργανισµούς έδειχναν

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ

ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ο 1. Με ποιο μηχανισμό αντιγράφεται το DNA σύμφωνα με τους Watson και Crick; 2. Ένα κύτταρο που περιέχει ένα μόνο χρωμόσωμα τοποθετείται σε θρεπτικό υλικό που περιέχει ραδιενεργό

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ /12/2017

ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ /12/2017 ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΚΕΦ 1-2-4 03/12/2017 ΘΕΜΑ A Α. Να επιλέξετε την ορθή πρόταση στα παρακάτω: Α1. Βασική μονάδα οργάνωσης της χρωματίνης αποτελεί το α. νουκλεοτίδιο

Διαβάστε περισσότερα

28/11/2010 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. (10 μόρια)

28/11/2010 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ. ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. (10 μόρια) ΕΠΩΝΥΜΟ:... ΤΣΙΜΙΣΚΗ &ΚΑΡΟΛΟΥ ΝΤΗΛ ΓΩΝΙΑ THΛ: 270727 222594 ΟΝΟΜΑ:... ΤΜΗΜΑ:... ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΑΡΤΑΚΗΣ 12 - Κ. ΤΟΥΜΠΑ THΛ: 919113 949422 28/11/2010 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Να βάλετε

Διαβάστε περισσότερα

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ / Β Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ Γ Λ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 28/02/2016 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ 1 Ο Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο. 3. Το DNA των μιτοχονδρίων έχει μεγαλύτερο μήκος από αυτό των χλωροπλαστών.

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο. 3. Το DNA των μιτοχονδρίων έχει μεγαλύτερο μήκος από αυτό των χλωροπλαστών. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΜΗΜΑ: ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να γράψετε τον αριθμό της καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις 1-5 και δίπλα του τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση

Διαβάστε περισσότερα

ΛΥΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΛΥΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΛΥΣΗ ΑΣΚΗΣΗΣ 1 ΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ α) Αφού τα σωµατικά κύτταρα της γάτας έχουν 19 ζεύγη οµολόγων χρωµοσωµάτων, άρα περιέχουν 38 απλοειδή χρωµοσώµατα στην αρχή της Μεσόφασης (G 1 -φάση), πριν

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις:

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ. Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: ΘΕΜΑ 1 Ο ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ Α. Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο οπερόνιο της λακτόζης: Α. Η πρωτεΐνη καταστολέας συνδέεται με το ρυθμιστικό γονίδιο Β. Το

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ

ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Στο φλοιό της Γης απαντώνται 92 χημικά στοιχεία, από τα οποία 27 μόνο είναι απαραίτητα για τη ζωή. ΠΟΣΟΣΤΟ ΣΤΟΙΧΕΙΑ 96% ο άνθρακας (C), το υδρογόνο (H), το οξυγόνο (O) και

Διαβάστε περισσότερα

ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA. Θανος Εξαρχου Γ1

ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA. Θανος Εξαρχου Γ1 ΤΟ DNA ΚΑΙ RNA Θανος Εξαρχου Γ1 ΤΟ DNA Το δε(σ)οξυριβο(ζο)νουκλεϊ(νι)κό οξu είναι νουκλεϊκό οξύ που περιέχει τις γενετικές πληροφορίες που καθορίζουν τη βιολογική ανάπτυξη όλων των κυτταρικών μορφών ζωής

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο DNA των μιτοχονδρίων περιέχονται πληροφορίες για:

ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Στο DNA των μιτοχονδρίων περιέχονται πληροφορίες για: ΜΑΘΗΜΑ / ΤΑΞΗ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ / Β Λ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑΣ Γ Λ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 05/03/2017 ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ: ΝΟΤΑ ΛΑΖΑΡΑΚΗ ΘΕΜΑ Α Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1.

Διαβάστε περισσότερα

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΕΘΟΔΟ ΣΥΣΤΗΜΑ & ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ www.2001.gr Ν.ΓΡΗΓΟΡΑ & ΦΡΟΥΡΙΟΥ 9 ΤΗΛ. 2531024049

Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΕΘΟΔΟ ΣΥΣΤΗΜΑ & ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ www.2001.gr Ν.ΓΡΗΓΟΡΑ & ΦΡΟΥΡΙΟΥ 9 ΤΗΛ. 2531024049 ΝΙΚΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ 5 η ΕΚΔΟΣΗ Η ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΔΥΝΑΜΗ ΣΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΜΕ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΜΕΘΟΔΟ ΣΥΣΤΗΜΑ & ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ www.2001.gr Ν.ΓΡΗΓΟΡΑ & ΦΡΟΥΡΙΟΥ 9 ΤΗΛ. 2531024049 1 2 3 ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΜΕΤΑΞΥ DNA και RNA DNA Δίκλωνο

Διαβάστε περισσότερα

Νουκλεϊκά οξέα: νήµατα και αγγελιαφόροι της ζωής

Νουκλεϊκά οξέα: νήµατα και αγγελιαφόροι της ζωής Νουκλεϊκά οξέα: νήµατα και αγγελιαφόροι της ζωής Αριστοτέλης Κωτίτσας Οι λειτουργίες των οργανισµών πραγµατοποιούνται χάρη στις πρωτεΐνες. Ο βιολογικός ρόλος των πρωτεϊνών καθορίζεται από τη µορφή τους.

Διαβάστε περισσότερα

4 DNA ελικάση Δ Περιέχουν πανομοιότυπο DNA. 6 Πριμόσωμα ΣΤ Σταθερότητα κατά μήκος της κάθε πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας

4 DNA ελικάση Δ Περιέχουν πανομοιότυπο DNA. 6 Πριμόσωμα ΣΤ Σταθερότητα κατά μήκος της κάθε πολυνουκλεοτιδικής αλυσίδας Θέμα 1 ο 1. Αντιστοιχείστε όλες τις έννοιες της στήλης 1 με όλες τις φράσεις της στήλης 2 (Οι αντιστοιχίσεις να γραφούν στην κόλλα απαντήσεων σας & όχι στη φωτοτυπία των θεμάτων) 1 2 1 Αδελφές χρωματίδες

Διαβάστε περισσότερα