ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ «Αιτιολόγηση, νομιμοποίηση και δίκαιο»

Transcript

1 ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ ΚΑΙ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ «Αιτιολόγηση, νομιμοποίηση και δίκαιο» Εναρκτήρια Συνεδρίαση: Διημερίδα 9ης/10ης Μαρτίου 2012 Τόπος: Goethe-Institut Αθηνών (οδός Ομήρου 14-16) INTERDISZIPLINÄRES SEMINAR VON RECHTSPHILOSOPHIE UND RECHTSGESCHICHTE Begründung, Legitimation und Recht Eröffnungssitzung: Tagung vom 9./10. März 2012 Ort: Goethe-Institut Athen (Omirou Str ) SÉMINAIRE INTERDISCIPLINAIRE DE PHILOSOPHIE ET D HISTOIRE DU DROIT «Motivation, légitimation et droit» Séance inaugurale: Colloque du 9/10 mars 2012 Lieu: Goethe-Institut d Athènes (14-16, rue Omirou) 1

2 Συνδιοργανωτές: Ἑλληνικὴ Ἑταιρεία δικαιοφιλοσοφικῆς καὶ δικαιοϊστορικῆς ἐρεύνης Goethe-Institut Αθηνών Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών Νομικό Συμβούλιο του Κράτους Mitveranstalter: Griechische Gesellschaft für rechtsphilosophische und rechtshistorische Forschung Goethe-Institut Athen Französisches Kulturinstitut Athen Juristischer Staatsdienst Co-organisateurs: Société hellénique de recherche philosophique et historique du droit Goethe-Institut d Athènes Institut Français d Athènes Conseil Juridique de l État 2

3 Διημερίδα 9ης/10ης Μαρτίου 2012 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Παρασκευή Χαιρετισμοί Παρουσίαση του Τόμου 5 Πεπραγμένων της Εταιρείας («Αγα θό, συμφέρον και δίκαιο») υπό Αντ. Χάνου, Επίκουρου Καθηγητή του Παντείου Πανεπι στημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, Χρυσ. Τσούκα, Επίκουρης Καθηγήτριας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, Χαρ. Παπαχαραλάμπους, Επίκουρου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Κύπρου Γνωστοποίηση του Πίνακος των λοιπών Συνεδριάσεων του Διεπιστημονικού Φροντιστηρίου 2012 υπό Νικ. Σιαβελή, Δι κηγόρου Διάλειμμα Αιτιολόγηση, νομιμοποίηση και δίκαιο Ι. Φιλοσοφική-διεπιστημονική θεώρηση Διεύθυνση συζητήσεως: Δημ. Χαραλάμπης, Καθηγητής του Εθνικού και Κα - ποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Ιωάννης Στράγγας, Καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Κοι νωνικών και Πολιτικών Επιστημών: Αιτιολόγηση και νο μιμοποίηση ως παραπληρωματικές συνι στώ σες της αποφά σεως Herbert Schnädelbach, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Humboldt του Βερολίνου: Werte, Normen und das Recht (= Αξίες, κανόνες και το δίκαιο) [Μετάφραση: Χαρ. Παπαχαραλάμπους, Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Κύπρου ] Pierre-Yves Quiviger, Καθηγητής του Πανεπιστημίου των Παρισίων 1: Le droit naturel: légitimation philosophique ou motivation politique de la loi? (= Το φυσικό δίκαιο: φιλοσοφική νομιμοποίηση ή πολιτική αιτιολόγηση του νόμου;) 3

4 [Μετά φραση: Χριστ. Χαλανούλη, Δρ. Νομ., Δικηγόρος] Συζήτηση Δείπνο Σάββατο ΙΙ. Δικαιοϊστορική θεώρηση Διεύθυνση συζητήσεως: Φώτιος Κατζούρος, Επίτιμος Σύμβουλος Επι κρατείας Michel Humbert, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου των Παρισίων 2: Le juge antique, un arbitre à la recherche de la vraisemblance (= Ο αρχαίος δικαστής, ένας διαιτητής στην αναζήτηση του αληθοφανούς) [Μετάφραση: Ι. Τζαμτζής, Επίκουρος Καθηγητής του Πανεπι στημίου Ιωαννίνων ] Jan Schröder, Καθηγητής του Πανεπιστημίου της Τυ βίγ - γης: Zur Geschichte der Begründung richterlicher Entscheidungen in kodifizierten Rechtssystemen (= Επί της ιστορίας της αιτιολογήσεως των δικαστικών αποφάσεων εις τα κωδικοποιημένα δικαιϊκά συστήματα) [Μετάφραση: Μιχ. Τσαπόγας, Δρ. Νομ., Ειδικός Επιστήμων στον Συνήγορο του Πολίτη ] Συζήτηση Διάλειμμα ΠΙΑ. Διακλαδική ουσιαστικοδικαιϊκή θεώρηση Διεύθυνση συζητήσεως: Ι. Στράγγας, Καθηγητής του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Otto Pfersmann, Καθηγητής του Πανεπιστημίου των Πα ρισίων 1: La confusion logonomique: la question de la grande transformation paratopique des systèmes juridiques (= H λογονομική σύγχυση: Το ζήτημα των μεγάλων παρατοπι κών μεταμορφώσεων των δικαιϊκών συστημάτων) [Μετάφραση: Χαρ. Αθανασοπούλου, Δρ. Νομ., Δικηγόρος] Thomas Gutmann, Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Münster Βεστφαλίας: Schuldrecht und Gerechtigkeit (= Ενοχικό δίκαιο και δικαιο σύνη) 4

5 [Μετάφραση: Απ. Χελιδόνης, Επίκουρος Καθηγητής του Δημο κρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης] Frank Saliger, Καθηγητής της Bucerius Law School του Αμ βούργου: Grenzen normativistischer Begründung im Strafrecht (= Τα όρια της κανονοκρατικής αιτιολογήσεως εις το ποι νικό δίκαιο) [Μετάφραση: Δημ. Καραμαγκιώλης, Δρ. Νομ., Δικηγόρος] Συζήτηση Διάλειμμα ΙΙΙB. Διακλαδική δικονομικοδικαιϊκή θεώρηση Διεύθυνση συζητήσεως: Ι. Στράγγας, Καθηγητής του Παντείου Πανε πιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών Matthias Jestaedt, Καθηγητής του Πανεπιστημίου του Freiburg i.br.: Begründungsstil als Reflexionshorizont - Das Beispiel des Bundesverfassungsgerichts (= Το ύφος της αιτιολογίας ως ορίζων της αναστοχάσεως - Το παράδειγμα του γερμανι κού Ομοσπονδιακού Συνταγματικού Δικαστηρίου] [Μετάφραση: Βασ. Βουλέλη, LL.M., Δικηγόρος ] Soraya Amrani-Mekki, Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου των Παρισίων 10 (Nanterre): La motivation des décisions de ju stice en matière civile (= H αιτιολόγηση των δικαστικών απο φάσεων επί αστικών διαφορών) [Μετάφραση: Χρυσ. Τσουκα, Επίκουρη Καθηγήτρια του Ε - θνι κού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών] Ingeborg Puppe, Ομότιμη Καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Βόννης: Feststellen, zuschreiben, werten: semantische Über legungen zur Begründung von Strafurteilen und deren re visionsrechtlichen Überprüfbarkeit (= Διαπιστώνειν, καταλογίζειν, αξιολογείν: σημασιολογικές σκέψεις περί της αιτιολογίας των ποινικών αποφάσεων και του αναιρετικού ελέγχου αυτών) [Μετάφραση: Θεμ. Σοφός, Δρ. Νομ., Δικηγόρος ] Συζήτηση Πέρας της Επιστημονικής Διημερίδας Γεύμα 5

6 Tagung vom 9./10. März 2012 PROGRAMM Colloque du 9/10 mars 2012 PROGRAMME 6 Freitag / Vendredi Begrüßungen / Salutations Vorstellung des Bands 5 der Akten der Gesellschaft ( Gut, Interesse und Recht ) von / Présentation du Tome 5 des Actes de la Société ( Bien, intérêt et droit ) par Ant. Chanos, Assistenzprofessor an der Panteion-Universität zu Athen / Professeur assistant à 1ʼUniversité Panteion d Athènes, Chrys. Tsouka, Assistenzprofessorin an der Nationalen und Kapodistria-Universität zu Athen / Professeur assistante à 1ʼUniversité Nationale et Kapodistriaque dʼathènes, Char. Papacharalambous, Assistenzprofessor an der Universität Zypern / Professeur assistant à 1ʼ Université de Chypre Ankündigung der weiteren Sitzungen des Interdisziplinären Seminars 2012 von / Annonce des séances ultérieures du Séminaire Interdisciplinaire 2012 par Ν. Siavelis, Rechtsanwalt / Avocat Pause / Pause Begründung, Legitimation und Recht / Motivation, légitimation et droit I. Philosophische-interdisziplinäre Betrachtung Aspect philosophique-interdisciplinaire Diskussionsleitung / Présidence: Dim. Charalarambis, Professor an der Natio nalen und Kapodistria-Universität zu Athen / Professeur à lʼuni versité Nationale et Kapodistriaque dʼathènes J. Strangas, Professor an der Panteion-Universität zu Athen /

7 Professeur à lʼuniversité Panteion dʼathènes: Αιτιολόγηση και νομιμοποίηση ως παραπληρωματικές συνιστώσες της απο φάσεως [= Begründung und Legitimation als komplementäre Komponenten der Entscheidung / La motivation et la légitimation en tant que composantes complémentaires de la décision] Herbert Schnädelbach, emer. Professor an der Humboldt- Universität zu Berlin: Werte, Normen und das Recht [= Valeurs, normes et 1e droit ] Pierre-Yves Quiviger, Professeur à lʼuniversité de Paris 1: Le droit naturel: légitimation philosophique ou motivation politique de la loi? [= Das Naturrecht: philosophische Legitimation oder politische Begründung des Gesetzes?] Diskussion / Discussion Büfett / Cocktail Samstag / Samedi II. Rechtshistorische Betrachtung Aspect historique du droit Diskussionsleitung / Présidence: Photios Katzouros, Honorargerichtsrat am Sta at srat / Conseiller d État honoraire Michel Humbert, Professeur émer. de 1ʼUniversité de Paris 2: Le juge antique, un arbitre à la recherche de la vraisemblance [= Der antike Richter, ein Schiedsrichter auf der Suche nach der Wahrscheinlichkeit ] Jan Schröder, Professor an der Universität Tübingen: Zur Geschichte der Begründung richterlicher Entscheidungen in kodifizierten Rechtssystemen [= De 1 histoire de la motivation des décisions judiciaires dans des systèmes juridiques codifiés ] Diskussion / Discussion Pause / Pause IIIΑ. Intradisziplinäre materiellrechtliche Betrachtung Aspect intradisciplinaire du droit matériel Diskussionsleitung / Présidence: J. Strangas, Professor an der Panteion-Uni - ve rsität zu Athen / Professeur à lʼuniversité Panteion dʼathè nes 7

8 Otto Pfersmann, Professeur à l Université de Paris 1: La confusion logonomique: la question de la grande transformation paratopique des systèmes juridiques [= Die logonomische Konfusion: die Frage der großen paratopischen Transformationen der Rechtssysteme ] Thomas Gutmann, Professor an der Universität Münster/ Westf.: Schuldrecht und Gerechtigkeit [= Le droit des obligations et la justice ] Frank Saliger, Professor an der Bucerius Law School, Hamburg: Grenzen normativisctischer Begründung im Strafrecht [= Les limites de la motivation normativiste en droit pénal] Diskussion / Discussion Pause / Pause IIIB. Intradisziplinäre prozeßrechtliche Betrachtung Aspect intradisciplinaire du droit procédural Diskussionsleitung / Présidence: J. Strangas, Professor an der Panteion-Uni - ve rsität zu Athen / Professeur à lʼuniversité Panteion dʼathè nes Matthias Jestaedt, Professor an der Universität Freiburg i.br.: Begründungsstil als Reflexionshorizont - Das Beispiel des Bundesverfassungsgerichts [= Le style de motivation en tant qu horizon de la réflexion - L exemple de la Cour Constitutionnelle Fédérale allemande ] Soraya Amrani-Mekki, Professeur à lʼuniversité de Paris 10 (Nanterre): La motivation des décisions de justice en matière civile [= Die Begründung gerichtlicher Entscheidungen in Zivilsachen] Ingeborg Puppe, Emer. Professorin an der Universität Bonn: Feststellen, zuschreiben, werten: semantische Überlegungen zur Begründung von Strafurteilen und deren revisionsrechtlichen Überprüfbarkeit [= Constater, imputer, évaluer: considérations sémantiques sur la motivation des jugements pénaux et leur contrôlabilité en cassation] Diskussion / Discussion Abschluß der Tagung / Clôture du Colloque Mittagessen / Déjeuner 8