ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ

Transcript

1 ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 16 Η ΕΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΣΤΟ ΕΘΝΙΚΟΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ: Η ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ ΤΟΥ ΔΟΡΥΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

2 Εισαγωγή Στη διεθνή μέχρι σήμερα συζήτηση και πρακτική έχουν καταγραφεί οι ακόλουθες μεθοδολογικές προσεγγίσεις και πρακτικές για την προσέγγιση του τουρισμού ως οικονομικό φαινόμενο: Στον ορισμό του τουρισμού ως «κλάδος παραγωγής ή τομέας υπηρεσιών». Στην ένταξη του τουρισμού στους πίνακες εισροών εκροών και συγκεκριμένα ως κλάδος παραγωγής στην «κεντρική μήτρα». Στον δορυφορικό λογαριασμό τουρισμού που συγκροτείται σε παράλληλη λογική και πρακτική με τους εθνικούς λογαριασμούς. Στον προσδιορισμό του τουρισμού ως ετησίως ιδιαίτερα διαμορφούμενης ιδιωτικής κατανάλωσης, δηλαδή ως ιδιαίτερης κατηγορίας της τελικής ζήτησης

3 Η ιστορική εξέλιξη της ανάπτυξης των δορυφόρων λογαριασμών τουρισμού (Ι) Στηδεκαετίατου '60,ηΓαλλίαήτανηπρώτηχώραπουανέπτυξεμια μορφή Δορυφορικού Λογαριασμού, λειτουργώντας αυτόν συμπληρωματικά στο σύστημα των εθνικών της λογαριασμών. Στη δεκαετία του '80, ο Ο.Ο.Σ.Α. θεμελίωσε κάποια διεθνή πρότυπα για την ερμηνεία των οικονομικών επιδράσεων του τουρισμού μέσω των Οικονομικών Λογαριασμών Τουρισμού "Tourism Economic Accounts (TEA). Όμως, αν και οι TEA αποτελούν ένα χρήσιμο θεμέλιο λίθο για την οικονομική ανάλυση του τουρισμού, όμως δεν είναι ένα πλήρως ενσωματωμένο σύνολο πινάκων. Το 1983, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Τουρισμού (ΠΟΤ) πρότεινε ένα σύστημα για να παρέχει ομοιόμορφα και αναλυτικά μέσα μέτρησης του τομέα του τουρισμού και των συγκρίσεών του με άλλες δραστηριότητες της οικονομίας. Το 1985, η Σουηδία ξεκίνησε τη δημιουργία ενός Δορυφορικού Λογαριασμού Τουρισμού, αλλά μόνο για την πλευρά της προσφοράς του.

4 Η ιστορική εξέλιξη της ανάπτυξης των δορυφόρων λογαριασμών τουρισμού (ΙΙ) Το 1991,τοσυνέδριοτουΠΟΤ ("ΔιάσκεψητηςΟτάβα")αποτέλεσετο έναυσμα ώστε να συζητηθούν οι διάφορες έννοιες και οι προσεγγίσεις για την παροχή συνεπών και περιεκτικών μετρήσεων της τουριστικής δραστηριότητας και των οικονομικών της επιπτώσεων. Ακόμα, έγιναν συστάσεις στις διάφορες χώρες, να ακολουθήσουν ορισμένες οδηγίες για τον καθορισμό των διάφορων δραστηριοτήτων του τουρισμού. Περαιτέρω, η "Διάσκεψη της Οτάβα", συνέστησε ότι η έννοια ενός συστήματος δορυφορικού λογαριασμού, αντλεί τα βασικά του μεγέθη από το Σύστημα των Εθνικών Λογαριασμών -SNA 93 - (UN, 1993). Το 1994, η Στατιστική Υπηρεσία του Καναδά ανέπτυξε τον πρώτο περιεκτικό Δορυφορικό Λογαριασμό Τουρισμού (TSA) και δημοσιοποίησε τα σχετικά αποτελέσματα. Το 1997, η Επιτροπή Τουρισμού (Tourism Committee) του Ο.Ο.Σ.Α., στηριζόμενη στους TEA έκανε την πρώτη πρότασή της για τη δημιουργία ενός Δορυφορικού Λογαριασμού Τουρισμού για τις χώρες του Ο.Ο.Σ.Α..

5 Η ιστορική εξέλιξη της ανάπτυξης των δορυφόρων λογαριασμών τουρισμού (ΙΙΙ) Το 2000, η EUROSTAT, ο Ο.Ο.Σ.Α., & ο Π.Ο.Τ. συμφώνησαν σε ένα τελικό εγχειρίδιο αναφοράς για τη κατάρτιση του TSA, δηλ. το «Μεθοδολογικό Πλαίσιο για τις Στατιστικές του Τουρισμού (Community Methodology on Tourism Statistics), το οποίο είναι το πρώτο βήμα στη διαδικασία ανάπτυξης του νέου στατιστικού οργάνου, του οποίου ο λειτουργικός χαρακτήρας είναι μια σύνθεση που σχετίζεται με τους εθνικούς λογαριασμούς. Η προοδευτική εφαρμογή του από τις χώρες, εξαρτάται από την ανάπτυξη που επιτυγχάνεται στην αντίστοιχη εφαρμογή του Συστήματος των Εθνικών Λογαριασμών (SNA 93). Ο Π.Ο.Τ. (UNWTO, ως μονάδα των Ηνωμένων Εθνών από το 2003) έχει αναλάβει πρωταρχικό ρόλο παγκοσμίως για τις τουριστικές στατιστικές και τους ΔΛΤ, συνεργαζόμενος με διεθνείς οργανισμούς (π.χ. UNSD, OECD, Eurostat, World Bank) για την προώθηση των διεθνών αποδεκτών προτύπων IRTS 2008 και TSA: RMF 2008 του Δ.Λ.Τ. Το 2011 δημοσιεύεται ο Εκτελεστικός Κανονισμός 692/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, η οδηγία 95/57/ΕΚ του Συμβουλίου, καθώς και ο Εκτελεστικός Κανονισμός 1051/2011 για την υποχρεωτική εφαρμογή του, σχετικά με τις ευρωπαϊκές στατιστικές στον τομέα του τουρισμού. Στο πλαίσιο αυτό, δημοσιεύεται και το «Tourism Satellite Accounts (TSA) in Europe-2010 edition» (EC-Eurostat, 2011) που σχετίζεται με τον τρόπο συλλογής και διάδοσης των δεδομένων του Δ.Λ.Τ.

6 Η ιστορική εξέλιξη της ανάπτυξης των δορυφόρων λογαριασμών τουρισμού (ΙV) Παράλληλα με τις παραπάνω προσπάθειες που γίνονται σε εθνικό επίπεδο από δημόσιους φορείς ή Οργανισμούς, ο ιδιωτικό τομέας με τον Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού - World Travel and Tourism Council - ((WTTC), που αντιπροσωπεύει 160 χώρες, κατέβαλε προσπάθειες για τη δημιουργία των ταξιδιωτικών και τουριστικών δορυφορικών λογαριασμών (travel and tourism satellite accounting). Όμως, τα αποτελέσματα των δορυφορικών λογαριασμών του (WTTC), δεν είναι συγκρίσιμα με τους εθνικούς λογαριασμούς ορισμένων χωρών. Ανάλογες προσπάθειες έχουν γίνει και στις ΗΠΑ των οποίων το μεθοδολογικό πλαίσιο που χρησιμοποιείται είναι των ταξιδιωτικών και τουριστικών δορυφορικών λογαριασμών που είναι παρεμφερές του Ο.Ο.Σ.Α., και Π.Ο.Τ, με διαθέσιμα αποτελέσματα των ετών 1992, 1996, 1997.

7 Η ιστορική εξέλιξη της ανάπτυξης των δορυφόρων λογαριασμών τουρισμού (V) Συμπερασματικά επισημαίνεται ότι σήμερα οι Παγκόσμιοι Οργανισμοί και Φορείς που άμεσα ή έμμεσα εμπλέκονται με τον τουρισμό συμφωνούν ότι ο Δορυφορικός Λογαριασμός Τουρισμού είναι η καλύτερη μεθοδολογική προσέγγιση για την εκτίμηση των οικονομικών επιπτώσεων του τουρισμού, γ αυτό και ενθαρρύνουν τις διάφορες χώρες, να υιοθετήσουν και να διαμορφώσουν, κατά περίπτωση, την προσέγγιση αυτή, λαμβάνοντας υπόψη τους τα διεθνώς οριζόμενα πρότυπα και τις σχετικές συστάσεις. Με βάση το παραπάνω προτεινόμενο μεθοδολογικό πλαίσιο, ήδη πολλές χώρες (π.χ. Σουηδία, Νορβηγία, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία, Ελβετία, Μεξικό, Καναδάς, ΗΠΑ) έχουν κάνει σχετικές δημοσιεύσεις, ενώ άλλες (π.χ. Αυστρία, Ισπανία, Γαλλία ) έχουν ξεκινήσει να εφαρμόζουν τον Δορυφορικό Λογαριασμό Τουρισμού με ανάλογες προσαρμογές των στατιστικών τους δεδομένων για την επιστημονική προσέγγιση του τουρισμού στην εθνική τους οικονομία.

8 Το εννοιολογικό περιεχόμενο της προσέγγισης του δορυφορικού λογαριασμού τουρισμού Ο Δορυφορικός Λογαριασμός Τουρισμού είναι ένα ολοκληρωμένο πληροφοριακό σύστημα που χρησιμοποιείται για να δώσει μια συνολική εκτίμηση της συμβολής της τουριστικής δραστηριότητας στην εθνική οικονομία. Είναι ένα από τα βασικότερα εργαλεία προσέγγισης του τουριστικού φαινομένου, αφού συγκεντρώνει, ταξινομεί και διασυνδέει τα στατιστικά στοιχεία που περιγράφουν όλες τις σημαντικές πτυχές του τουρισμού ως ενιαίου και διακριτού τομέα του οικονομικού συστήματος της χώρας. Με αυτή την προσέγγιση ο τουρισμός, διασυνδέεται λειτουργικά με το εθνικό-λογιστικό σύστημα και επιτρέπει από τη μια μεριά την ποσοτική εκτίμηση των κυριότερων μακροοικονομικών μεγεθών του και από την άλλη μεριά των διακλαδικών του σχέσεων. Η σημασία του δορυφορικού λογαριασμού έγκειται στο γεγονός ότι προσφέρει πληροφορίες αναφορικά με τη ζήτηση για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που παράγονται από έναν τομέα, ενώ ερευνάται η αλληλεπίδραση τους στην υπό εξέταση οικονομία μέσα από την περιγραφή των τρόπων με τους οποίους ο ανεφοδιασμός αλληλεπιδρά με άλλες οικονομικές δραστηριότητες

9 Οι στόχοι και η χρήση του Δορυφορικού Λογαριασμού Τουρισμού Οι βασικοί στόχοι του Δορυφορικού Λογαριασμού Τουρισμού είναι να περιγράψει τη δομή της τουριστικής δραστηριότητας μιας χώρας/περιοχής, να μετρήσει το οικονομικό μέγεθός της και τη συνεισφορά της και να συλλέξει όλες τις στατιστικές πληροφορίες που είναι αναγκαίες για να τις διασυνδέσει με τους άλλους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας. Ο Δορυφορικός Λογαριασμός Τουρισμού μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως στατιστικό εργαλείο, το οποίο συνθέτει έννοιες, ορισμούς, συνολικά μεγέθη και ταξινομήσεις και αρθρώνει αυτά τα δεδομένα σε αναλυτικούς πίνακες, σύμφωνα με τις διεθνείς συστάσεις της τουριστικής στατιστικής (IRTS, 2008). Αυτοί οι πίνακες παρέχουν οικονομικά στοιχεία που αφορούν στις εκτιμήσεις μεταξύ χωρών, περιοχών και ομάδων χωρών. Επίσης, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως οδηγός προς τις διάφορες χώρες για την καλύτερη ανάπτυξη των τουριστικών στατιστικών τους συστημάτων με κύριο σκοπό την συμπλήρωση των πινάκων του ΔΛΤ, οι οποίοι μπορούν να ενσωματωθούν στους Εθνικούς Λογαριασμούς.

10 Η χρήση του Δορυφορικού ΛογαριασμούΤουρισμού Την παρουσίαση των τουριστικών δεδομένων, συμβατών με τις αρχές των Εθνικών Λογαριασμών. Περαιτέρω, αυτά τα δεδομένα επιτρέπουν τη σύγκριση με άλλους κλάδους της οικονομικής δραστηριότητας. Να προτείνει πολιτικές που θα εξασφαλίσουν μια βαθύτερη γνώση για τον τουρισμό και τις κοινωνικό-οικονομικές επιδράσεις του. Τον υπολογισμό της προστιθέμενης αξίας του τουρισμού και του ακαθάριστου εγχώριου τουριστικού προϊόντος. Την παροχή πληροφοριών σχετικά με το προφίλ της απασχόλησης σε όλο το φάσμα της τουριστικής βιομηχανίας. Να δειχθεί η λειτουργία της τουριστικής παραγωγής και να εντοπιστούν οι διασυνδέσεις μεταξύ της τουριστικής βιομηχανίας και της υπόλοιπης οικονομίας. Να παρέχει ένα δείκτη μέτρησης του μεγέθους του κεφαλαίου που επενδύεται στον τουρισμό. Να εξακριβώσει τι αγοράζουν οι τουρίστες και ποιες είναι οι βιοτεχνίες/ ωφελούνται περισσότερο από αυτές τις αγορές. βιομηχανίες που Να παρέχει πληροφόρηση σχετικά με τα χαρακτηριστικά των επισκεπτών/ τουριστών (π.χ. οικογενειακή κατάσταση, επάγγελμα).

11 Μεθοδολογικές προσεγγίσεις για τους ΔΛΤ Μεθοδολογική προσέγγιση του Ο.Ο.Σ.Α Σύμφωνα με την μεθοδολογική προσέγγιση του Ο.Ο.Σ.Α., ο Δορυφορικός Λογαριασμός Τουρισμού αποτελείται από ένα σύνολο από δεκατέσσερις (14) αλληλοσυνδεμένους πίνακες, καθένας από τους οποίους δείχνει μια διαφορετική άποψη του τουρισμού. Οι σχετικοί πίνακες επιτρέπουν τη διασύνδεση της ζήτησης για τουριστικά προϊόντα από τους καταναλωτές με την προσφορά των προϊόντων από τις τουριστικές βιομηχανίες, με αποτέλεσμα να δημιουργείται ένας μηχανισμός που αποδίδει την άμεση προστιθέμενη αξία του τουρισμού για κάθε κλάδο.

12 Πίνακες του Δορυφορικού Λογαριασμού Τουρισμού, σύμφωνα με πρόταση του Ο.Ο.Σ.Α. Πίνακας 1 Πίνακας 2 Πίνακας 3 Πίνακας 4 Πίνακας 5 Πίνακας 6 Πίνακας 7 Πίνακας 8 Πίνακας 9 Πίνακας 10 Πίνακας 11 Πίνακας 12 Πίνακας 13 Πίνακας 14 Λογαριασμός παραγωγής των χαρακτηρισμένων τουριστικών κλάδων, καθαρή α (τρέχουσες τιμές). Τουριστική προσφορά και ζήτηση, ανά είδος αγαθού και κατηγορία τουριστών, αποτίμηση σε τιμές καταναλωτή (τρέχουσες τιμές). Προσφορά των κλάδων τουρισμού και άλλων για την ικανοποίηση της ζήτησης κατηγοριών τουριστών, καθαρή αποτίμηση, (σε τρέχουσες τιμές). Προστιθέμενη αξία τουρισμού χαρακτηρισμένων τουριστικών κλάδων και άλλων αποτίμηση (τρέχουσες τιμές). Τουριστική απασχόληση των χαρακτηρισμένων τουριστικών κλάδων και άλλων. Χαρακτηριστικά καταναλωτών, ημερήσιων επισκεπτών και τουριστών, καθαρή αποτί Μικτή συγκέντρωση κεφαλαίου των χαρακτηρισμένων τουριστικών κλάδων, (τρέχου Συνολικό μετοχικό κεφάλαιο των χαρακτηρισμένων τουριστικών κλάδων, (τρέχουσε Λογαριασμός παραγωγής των χαρακτηρισμένων τουριστικών κλάδων, καθαρή αποτ τιμές προηγούμενης περιόδου. Τουριστική προσφορά και ζήτηση, ανά είδος αγαθού και κατηγορία τουριστών αποτίμηση, σε τιμές καταναλωτή (τιμές προηγούμενης περιόδου). Προσφορά των κλάδων τουρισμού και άλλων για την ικανοποίηση της ζήτησης κατηγοριών τουριστών, καθαρή αποτίμηση, σε τιμές προηγούμενης περιόδου. Προστιθέμενη αξία τουρισμού χαρακτηρισμένων τουριστικών κλάδων και άλλων αποτίμηση, σε τιμές προηγούμενης περιόδου. Μικτή απόκτηση παγίου κεφαλαίου (gross fixed capital acquisition) των χαρακτη τουριστικών κλάδων, σε τιμές προηγούμενης περιόδου, Μικτό μετοχικό κεφάλαιο (gross capital stock) των χαρακτηρισμένων τουριστικών κ τιμές προηγούμενης περιόδου.

13 Μεθοδολογικές προσεγγίσεις για τους ΔΛΤ Μεθοδολογική προσέγγιση της EUROSTAT Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Ένωση, (μέσω της EUROSTAT) προτείνεται η εκτίμηση δέκα (10) πινάκων του ΔΛΤ, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Συστήματος Εθνικών Λογαριασμών (ESA 95), (ΕΕ-Eurostat:2003), δεδομένου ότι μερικοί από αυτούς δεν έχουν ακόμα ολοκληρωθεί, αφού ορισμένες έννοιες π.χ. τουριστική κεφαλαιακή επένδυση (tourism capital investment), κοινή κατανάλωση των τουριστικών αγαθών (common consumption of tourism goods) δεν έχουν ακόμα συμφωνηθεί ως προς το εννοιολογικό τους περιεχόμενο.

14 Πίνακες του Δορυφορικού Λογαριασμού Τουρισμού, σύμφωνα με την EUROSTAT ΠΙΝΑΚΑΣ ΚΑΛΥΠΤΟΜΕΝΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΕΠΕΞΗΓΗΣΕΙΣ 1 Εισερχόμενη τουριστική δαπάνη. Είναι τμήμα της συνολικής ζήτησης μιας χώρας, δηλ. μια εξαγωγή. 2 Εγχώρια τουριστική δαπάνη. Είναι τμήμα της εγχώριας συνολικής κατανάλωσης μιας χώρας. 3 Αλλοδαπή τουριστική δαπάνη. Η δαπάνη αυτή δεν συνδέεται με τους άλλους πίνακες του TSA και συνήθως δεν εκτιμάται, αλλά χρησιμοποιείται για σύγκριση των εισαγόμενων υπηρεσιών μιας χώρας 4 Εγχώρια «τελική τουριστική κατανάλωση». Συντίθενται από τους πίνακες 1 και 2. 5 Παραγωγή τουριστικών αγαθών. Παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών μόνο από τουριστικές επιχειρήσεις. Εκτίμηση της προστιθέμενης αξίας (TVA) της τουριστικής βιομηχανίας. 6 Εγχώρια προσφορά και κατανάλωση ανά προϊόν. Σύνθεση των πινάκων 4 και 5 που αποτελούν και την «καρδιά» των TSA. Γίνεται σύγκριση με άλλες βιομηχανίες και εξάγονται δείκτες τουριστικής προσφοράς. 7 Απασχόληση και χρήση εργατικού δυναμικού. Εκτίμηση της τουριστικής απασχόλησης, μέσω της τουριστικής κατανάλωσης. Δεν έχει ακόμα συμφωνηθεί η πλήρη δομή του, λόγω της έλλειψης στοιχείων απασχόλησης. Δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί. 8 Δημιουργία σταθερού τουριστικού κεφαλαίου (επένδυση). 9 Συνολική τουριστική κατανάλωση. Δεν έχει ακόμα ανακοινωθεί 10 Μη οικονομικοί δείκτες. Π.χ. μορφές τουρισμού, υπηρεσίες μεταφοράς, εστίασης, διαμονής, κ.λπ Πηγή: Welsh Economy Research Unit 2004:10 και TSA RMF, 2008, para

15 Διασύνδεση πινάκων Δορυφορικών Λογαριασμών Τουρισμού και πινάκων Εισροών -Εκροών

16 Διασύνδεση πινάκων Δορυφορικών Λογαριασμών Τουρισμού με εθνικούς λογαριασμούς

17 Διεθνής συγκρίσεις των αποτελεσμάτων του Δορυφορικού Λογαριασμού Τουρισμού

18 Ο Δορυφορικός Λογαριασμός Τουρισμού ως εργαλείο άσκησης πολιτικής H απόδοση του τουρισμού Η απόδοση είναι ένας όρος, ο οποίος σχετίζεται με το χρηματοοικονομικό ή οικονομικό όφελος που μπορεί επιτυγχάνει ένας τουριστικός προορισμός από την προσέλκυση και παραμονή τουριστών. Αυτό αποτελεί πρωταρχικό στόχο της τουριστικής πολιτικής, καθότι ένας αυξανόμενος αριθμός τουριστικών προορισμών δίνει έμφαση στην υψηλή απόδοση. Τα κυριότερα μέτρα τουριστικής απόδοσης που έχουν αναπτυχθεί, κάνοντας χρήση τα δεδομένα που προέρχονται από τους Δ.Λ.Τ., είναι η δαπάνη ανά τουρίστα, η απόδοση του κεφαλαίου, η τουριστική κερδοφορία, το Ακαθάριστο Τουριστικό Προϊόν, η προστιθέμενη αξία στον τουρισμό και η τουριστική απασχόληση.

19 Ο Δορυφορικός Λογαριασμός Τουρισμού ως εργαλείο άσκησης πολιτικής Το τουριστικό οικολογικό αποτύπωμα Το Οικολογικό Αποτύπωμα είναι ένα εργαλείο διαχείρισης πόρων που μετρά την επίδραση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη φύση. Αυτό το εργαλείο αξιολογεί την παραγωγική επιφάνεια που χρειάζεται ένα άτομο, ένα προϊόν ή ένας πληθυσμός για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του για κατανάλωση και απορρόφηση των αποβλήτων. Ειδικότερα, το τουριστικό οικολογικό αποτύπωμα (tourism ecological footprint), αποτιμά το σύνολο της βιο-παραγωγικής έκτασης που αντιστοιχεί στην κατανάλωση των πόρων και στην απορρόφηση των αποβλήτων, λόγω ενεργοποίησης της τουριστικής δραστηριότητας σε μια περιοχή και για μια συγκεκριμένη χρονική περίοδο (π.χ. έτος). ΤοΟικολογικόΑποτύπωμακάθεεπιμέρουςστοιχείουτηςτουριστικής δραστηριότητας, προέρχεται είτε από την κατανάλωση πόρων (π.χ. ενέργεια, υδάτινοι πόροι, έκταση γης) είτε από την παραγωγή αποβλήτων (π.χ. στερεών αποβλήτων, υγρών αποβλήτων).

20 Ο Δορυφορικός Λογαριασμός Τουρισμού ως εργαλείο άσκησης πολιτικής Η τουριστική παραγωγικότητα Ο Δορυφορικός Λογαριασμός Τουρισμού μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανάπτυξη δεικτών οικονομικής επίδοσης που περιλαμβάνουν μέτρα, όπως της παραγωγικότητας της εργασίας και του κεφαλαίου, της προστιθέμενης αξίας ανά εργαζόμενο, των τιμών και της κερδοφορίας της τουριστικής βιομηχανίας. Τα μέτρα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ερμηνεύσουν την επίδοση όλων των φορέων της τουριστικής βιομηχανίας και να συγκρίνουν αντίστοιχα μέτρα άλλων περιοχών και χωρών.

21 Συμπεράσματα Μέχρι σήμερα, πολλές χώρες του Ο.Ο.Σ.Α., έχουν ξεκινήσει για σύνταξη Δορυφορικού Λογαριασμού Τουρισμού, έπειτα από καθοδήγηση των διεθνών οργανισμών, όπως του Παγκόσμιου Οργανισμού Τουρισμού, της Ευρωπαϊκής Ένωσης, του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης και του Παγκόσμιου Συμβουλίου για το Ταξίδι και τον Τουρισμό. Παρόλα αυτά, η προτεινόμενη μεθοδολογία δομείται με τρόπο ευέλικτο, ώστε να εντάσσονται οι ιδιαιτερότητες της τουριστικής βιομηχανίας κάθε χώρας. Στο πλαίσιο αυτό, τα διάφορα κράτη έχουν υιοθετήσει διαφορετικές μεθοδολογικές προσεγγίσεις για το Δορυφορικό Λογαριασμό Τουρισμού και έχουν γίνει διαφορετικές ποσοτικές εκτιμήσεις. Ο Δορυφορικός Λογαριασμός Τουρισμού παρέχει τη βάση για ανάπτυξη στατιστικών μέτρων εκτίμησης της απόδοσης του τουρισμού, της τουριστικής παραγωγικότητας και του τουριστικού οικολογικού αποτυπώματος για τον ποσοτικό προσδιορισμό της άμεσης συμβολής του τουρισμού στην οικονομία και της κατανομής των επιδράσεων αυτού σε εθνικό και περιφερειακό επίπεδο. Τα μέτρα αυτά μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως εργαλεία άσκησης τουριστικής πολιτικής.

22 Προβλήματα εξάσκησης και απαντήσεις Πρόβλημα Πως μπορούν οι Δορυφορικοί Λογαριασμοί Τουρισμού να συμβάλλουν στην εκτίμηση του Τουριστικού Οικολογικού Αποτυπώματος; Απάντηση Το Τουριστικό Οικολογικό Αποτύπωμα είναι ένα εργαλείο που εκτιμά την παραγωγική επιφάνεια που χρειάζεται ένα άτομο, ένα προϊόν ή ένας πληθυσμός για να ικανοποιήσει τις ανάγκες του για τουριστική κατανάλωση και απορρόφηση των αποβλήτων. Το Τουριστικό Οικολογικό Αποτύπωμα κάθε επιμέρους στοιχείου της τουριστικής δραστηριότητας, προέρχεται είτε από την κατανάλωση πόρων (π.χ. ενέργεια, υδάτινοι πόροι, έκταση γης) είτε από την παραγωγή αποβλήτων (π.χ. στερεών αποβλήτων, υγρών αποβλήτων). Οι πίνακες των Δορυφορικών Λογαριασμών Τουρισμού με τα λεπτομερή δεδομένα που αντλούνται τόσο από την πλευρά της τουριστικής ζήτησης όσο και της τουριστικής προσφοράς μπορούν να συγκροτήσουν ένα σύστημα δορυφορικής ανάλυσης, το οποίο καταλλήλως αξιοποιούμενο επιτρέπει την εκτίμηση του τουριστικού οικολογικού αποτυπώματος κάθε επιμέρους στοιχείου της τουριστικής δραστηριότητας και κατ επέκταση των άμεσων και έμμεσων επιδράσεων αυτού σε όλο το κύκλωμα της τουριστικής βιομηχανίας. Περαιτέρω, η εκτίμηση του Τουριστικού Οικολογικού Αποτυπώματος μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως εργαλείο άσκησης πολιτικής για τον τουριστικό σχεδιασμό.