Μελέτη γραπτής πηγής. Ο Ιωάννης ο Εφέσιος για τις επιδρομές των Σλάβων

Transcript

1 Μελέτη γραπτής πηγής Ο Ιωάννης ο Εφέσιος για τις επιδρομές των Σλάβων

2 Το κείμενο του νικηφόρου Τιβερίου, ο καταραμένος λαός των Σκλαβήνων διέδραμε όλη την Ελλάδα, τη χώρα των Θεσσαλονικέων και ολόκληρη τη Θράκη: κυρίευσαν πολλές πόλεις και κάστρα, λεηλάτησαν και πυρπόλησαν την ύπαιθρο, απήγαγαν αιχμαλώτους και έγιναν κύριοι της διαμονής. Και έγιναν πλούσιοι αρπάζοντας χρυσάφι, ασήμι, αγέλες αλόγων και πολλά όπλα. Έμαθαν ακόμη να πολεμούν καλύτερα από τους Ρωμαίους, ενώ πυκνοδασωμένους τόπους τους και (σχεδόν) αγνοούσαν τα όπλα, αφού χρησιμοποιούσαν μόνο λογχάδια [κοντές

3 Σε τι αναφέρεται; Αν υπάρχει τίτλος, ίσως αναφέρεται στο θέμα Αν όχι, τότε αναζητώ θεματικό πυρήνα Προϋπόθεση: εξομαλύνω γλωσσικά. Π.χ. διέδραμε=διέσ χισε απ άκρου σ άκρο κάνοντας επιδρομές

4 Πώς συνδέεται με όσα γνωρίζω; Οι λογικές πιθανότητες είναι: Δεν σχετίζεται Ταυτίζεται Συμπληρώνει Αντιλέγει

5 Πώς συνδέεται με όσα γνωρίζω; Τι γνωρίζω [από το βιβλίο μου] Οι Άβαροι, συμπαρασύροντας τους Σλάβους, πραγματοποιούσαν πολυάριθμες επιδρομές εναντίον των ευρωπαϊκών επαρχιών της. Στον ελλαδικό χώρο άρχισαν μάλιστα στις αρχές του 7 ου αι. να δημιουργούνται μόνιμες εγκαταστάσεις Σλάβων, ενώ οι Άβαροι, μετά τις λεηλασίες, συνήθιζαν να επιστρέφουν στις βάσεις τους Οι λογικές πιθανότητες είναι: Δεν σχετίζεται Ταυτίζεται Συμπληρώνει Αντιλέγει

6 Πού έχω πληροφορίες; Το τρίτο έτος από το θάνατο του Ιουστίνου Ιουστίνος [Β, επειδή ακολουθείται από τον Τιβέριο] =581 Επί της βασιλείας του νικηφόρου Τιβερίου ο [ ] λαός των Σκλαβήνων διέδραμε όλη την Ελλάδα, τη χώρα των Θεσσαλονικέων και ολόκληρη τη Θράκη τι ονόμαζαν Ελλάδα και Θράκη; έγιναν κύριοι της χώρας, όπου [ ]κλείνουν τέσσερα χρόνια 581+4=585

7 Είναι οι πληροφορίες αξιόπιστες; Πρόκειται για ηγετική φυσιογνωμία του μονοφυσιτισμού. Γεννήθηκε στην Άμιδα (σημ Ντιγιάρμπακιρ) περίπουτο 507 Ο Ιουστινιανός του ανέθεσε δύο σημαντικές αποστολές: Να εκχριστιανίσει τους ειδωλολάτρες της Μικράς Ασίας Να ξεριζώσει την ειδωλολατρία από τους Κωνσταντινουπολίτες Όταν ο Ιουστίνος Β διαδέχτηκε τον Ιουστινιανό, ανέθεσε το 571 στον Ιωάννη τον Σχολαστικό τη δίωξη των μονοφυσιτών ο Ιωάννης ο Εφέσιος υπήρξε θύμα αυτών των διώξεων Πέθανε το 586 περίπου, δηλαδή ίσως ένα χρόνο αφότου έγραψε τη φράση «κλείνουν [ ]τέσσερα χρόνια διαμονής [=585] Μορφωμένος, ώριμος & έμπειρος, ζει στο κέντρο της, μαρτυρεί για μη εκκλησιαστικό ζήτημα έγκυρος

8 Πού έχω γνώμες; Ο καταραμένος λαός των Σκλαβήνων, πρωτόγονοι άνθρωποι, δεν τολμούσαν να βγουν από τα δάση τους και τους πυκνοδασωμένους τόπους τους αντιλαμβανόμαστε ότι είναι οργισμένος με τους εχθρούς της χώρας, ενδεχομένως υποτιμά τους μη μετέχοντες του δικού του πολιτισμόύ Χωρίς φόβο κριτική στο στρατιωτικό και διοικητικό μηχανισμό Έμαθαν ακόμη να πολεμούν καλύτερα από τους Ρωμαίους με δόση υπερβολής, που ενέχει κριτική κατά των Ρωμαίων και εντυπωσιασμό από την ταχεία αφομοίωση των νέων όπλων και πολεμικών τεχνικών από τους Σλάβους

9 Πώς μπορώ να αξιοποιήσω τις γνώμες; Αποδίδοντας με προσεκτικό λεξιλόγιο ό,τι αντιλήφθηκα Εκφέροντας κρίσεις για το αν, πόσο και γιατί είναι προκατειλημμένες (θετικά ή αρνητικά προκατειλημμένες) Π.χ. Ο Ιωάννης ο Εφέσιος αισθάνεται οργή για δύο πράγματα: α) για τη δριμύτητα με την οποία επέπεσαν οι Σλάβοι στις περιουσίες των Ρωμαίων β) για την αδράνεια του στρατιωτικού και του διοικητικού μηχανισμού επί 4 χρόνια Συχνά χρειάζεται να παραθέσω απόσπασμα αυτολεξεί, για να τεκμηριώσω τις δικές μου κρίσεις, όπως «αισθάνεται οργή»