Υλοποίηση ιστότοπου πολιτιστικού. Σερβίων-Κοζάνης

Transcript

1 ΑΤΕΙ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ Υλοποίηση ιστότοπου πολιτιστικού χαρακτήρα για την περιοχή Σερβίων-Κοζάνης ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Τσικόπουλος Αθανάσιος (ΑΜ: Τ-2974) Επιβλέπων: κ. Κόκκινος Κωνσταντίνος ΛΑΡΙΣΑ 2015

2

3 «Εγώ ο Τσικόπουλος Αθανάσιος, δηλώνω υπεύθυνα ότι η παρούσα Πτυχιακή Εργασία με τίτλο <Υλοποίηση ιστότοπου πολιτιστικού χαρακτήρα για την περιοχή των Σερβίων-Κοζάνης> είναι δική μου και βεβαιώνω ότι: Σε όσες περιπτώσεις έχω συμβουλευτεί δημοσιευμένη εργασία τρίτων, αυτό επισημαίνεται με σχετική αναφορά στα επίμαχα σημεία. Σε όσες περιπτώσεις μεταφέρω λόγια τρίτων, αυτό επισημαίνεται με σχετική αναφορά στα επίμαχα σημεία. Με εξαίρεση τέτοιες περιπτώσεις, το υπόλοιπο κείμενο της πτυχιακής αποτελεί δική μου δουλειά. Αναφέρω ρητά όλες τις πηγές βοήθειας που χρησιμοποίησα. Σε περιπτώσεις που τμήματα της παρούσας πτυχιακής έγιναν από κοινού με τρίτους, α- ναφέρω ρητά ποια είναι η δική μου συνεισφορά και ποια των τρίτων. Γνωρίζω πως η λογοκλοπή αποτελεί σοβαρότατο παράπτωμα και είμαι ενήμερος(-η) για την επέλευση των νομίμων συνεπειών» Τσικόπουλος Αθανάσιος

4 Εγκρίθηκε από την τριμελή εξεταστική επιτροπή Τόπος: Ημερομηνία: ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

5 Περίληψη Σκοπός της πτυχιακής εργασίας είναι η κατασκευή μιας ιστοσελίδας για την περιοχή Σερβίων-Κοζάνης. Το περιεχόμενο του ιστότοπου θα ασχολείται κυρίως με την πλούσια πολιτισμική δραστηριότητα των κατοίκων της περιοχής αλλά και την εικονική περιήγηση σε όλα τα πολιτιστικά μνημεία των Σερβίων Κοζάνης. Πρόκειται για μια περιοχή της χώρας με πλούσια πολιτισμική παράδοση και παρόλα αυτά, δεν έχει γίνει καμία προσπάθεια μέχρι τώρα για την ανάδειξη της μέσα από πολυμεσικές εφαρμογές. Θα χρησιμοποιηθεί η πλατφόρμα ανοικτού κώδικα Joomla, ένα ανοικτό σύστημα διαχείρισης περιεχομένου το οποίο θεωρείται ένα από τα καλύτερα CMS με ευέλικτο περιβάλλον διαχείρισης. Παράλληλα ο φοιτητής θα κάνει μια καλή ανασκόπηση τέτοιων συστημάτων διαχείρισης περιεχομένου καθώς και μια συγκριτική μελέτη αυτών. -i-

6

7 Ευχαριστίες Πρώτα από όλους θα ήθελα να ευχαριστήσω τους γονείς μου για την στήριξη που μου παρείχαν, την πίστη που μου έδειξαν και τις θυσίες που έκαναν για μένα όλα αυτά τα χρόνια. Στην συνέχεια θέλω να ευχαριστήσω τον καθηγητή μου κ. Κόκκινο Κωνσταντίνο για την εμπιστοσύνη που έδειξε στο πρόσωπό μου με την ανάθεση της παρούσας πτυχιακής εργασίας. Τσικόπουλος Αθανάσιος iii-

8

9 Περιεχόμενα ΠΕΡΙΛΗΨΗ...Ι ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ...ΙΙΙ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ...V 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΗΜΕΡΙΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ ΙΣΤΟΤΟΠΩΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΚΑΙ ΜΕΙΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ JOOMLA ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΙΣ ΑΛΛΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΔΟΜΗ ΤΗΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΗΓΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΚΑΙ ΓΛΩΣΣΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΥ ΓΙΑ ΔΙΑΔΙΚΤΥΑΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ HTML APACHE HTTP SERVER CSS PHP MYSQL HTML CSS JAVASCRIPT XML ΠΗΓΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ SERVER XAMPP ΟΡΙΣΜΟΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ CMS ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ CMS v-

10 3.4 ΒΑΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑ ΕΝΟΣ CMS ΕΙΔΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΑΝΟΙΚΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Δημοφιλή ανοικτού κώδικα CMS Πλεονεκτήματα ανοικτού κώδικα CMS Μειονεκτήματα ανοικτού κώδικα CMS ΚΛΕΙΣΤΟΥ ΚΩΔΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ Δημοφιλή κλειστού κώδικα CMS Πλεονεκτήματα κλειστού κώδικα CMS Μειονεκτήματα κλειστού κώδικα CMS ΟΦΕΛΗ ΤΩΝ CMS ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ CMS ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΔΙΑΦΟΡΩΝ OPEN SOURCE CMS Joomla Drupal Zikula Mambo ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΤΟΠΙΚΟΥ SERVER XAMPP ΚΑΙ ΠΙΑ ΠΑΚΕΤΑ ΠΕΡΙΕΧΕΙ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ XAMPP ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ XAMPP ΠΗΓΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ JOOMLA - SPECIFICS ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΟΥ JOOMLA ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ JOOMLA ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΟ JOOMLA Η ΔΟΜΗ ΤΟΥ JOOMLA ΕΙΔΗ ΕΠΕΚΤΑΣΕΩΝ ΤΟΥ JOOMLA ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΒΑΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ JOOMLA ΠΗΓΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ vi-

11 5.1 ΛΟΓΙΚΗ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ ΚΙΝΗΤΡΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ ΠΕΡΙΟΧΗ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ JOOMLA Φόρμα Εισόδου Κεντρική Σελίδα Διαχείρισης ΠΡΟΤΥΠΑ Εγκατάσταση Προτύπου ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ Δημιουργία Κατηγοριών ΆΡΘΡΑ Δημιουργία Άρθρων ΜΕΝΟΥ Δημιουργία Μενού και Στοιχείων Μενου ΧΡΗΣΤΕΣ Δημιουργία Χρηστών ΠΡΟΣΘΕΤΑ (PLUGINS-COMPONENTS-MODULES) Εγκατάσταση Πρόσθετου Πρόσθετα που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του ιστότοπου SEO Τι είναι το Seo Τα στοιχεία και τα στάδια του Seo ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΙΣΤΟΤΟΠΟΥ ΣΕΡΒΙΩΝ-ΚΟΖΑΝΗΣ ΠΗΓΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΙΚΟΝΩΝ vii-

12

13 1 Εισαγωγή 1.1 Σημερινές τεχνικές δημιουργίας ιστοτόπων Μέχρι πριν από κάποια χρόνια, ο μόνος τρόπος για να διατηρηθεί μια ιστοσελίδα ενημερωμένη ήταν μέσω της διαρκούς ενημέρωση της χειροκίνητα με χρήση κώδικα HTML. Τα τελευταία χρόνια, όμως παρέχονται τεχνικές όπου αυτόματα τροποποιούν το περιεχόμενο της ιστοσελίδας και διασύνδεουν αυτόματα τις σελίδες μεταξύ τους. Επιπλέον προσφέρουν τις πλέον φιλικές προς τον χρήστη συνθήκες κατασκευής, όπου καθιστά ικανούς να κατασκευάσουν ιστοσελίδες χρήστες που δεν γνωρίζουν καθόλου HTML, CSS και JavaScript. Οι δημοφιλέστερες τεχνικές δημιουργίας ιστοτόπων είναι το Joomla, Wordpress και Drupal. Το Joomla είναι ένα δημοφιλές σύστημα διαχείρισης περιεχομένου με εκτεταμένη λειτουργικότητα. Είναι ένα από τα κορυφαία συστήματα λογισμικού ανοικτού κώδικα για την δημιουργία ιστοσελίδων και είναι κατάλληλο για την δημιουργία εταιρικών σελίδων, ηλεκτρικών περιοδικών, portals κ.α. Επίσης έχει μια μεγάλη ποικιλία από modules και components που ενισχύουν την αξία της ιστοσελίδας. Το Wordpress είναι μια πλατφόρμα τύπου blog που χρησιμοποιείται τόσο από bloggers όσο και από επιχειρήσεις. Έχει γίνει δημοφιλή επειδή είναι εύκολο στην εγκατάσταση και αρκετά ευέλικτο. Τα άρθρα blog δημοσιεύονται συνήθως κατά ημερομηνία ενώ οι σελίδες χρησιμοποιούνται για την παροχή στατικών πληροφοριών των επιχειρήσεων. Με το Drupal μπορούμε να δημιουργήσουμε εύκολα πολλούς διαφορετικούς τύπους ιστοσελίδων από ένα απλό blog έως μια μεγάλη διαδικτυακή κοινότητα. Διαθέτει ένα ενσωματωμένο εργαλείο αναζήτησης URLs φιλικά προς τις μηχανές αναζήτησης. Επίσης εκτός από αυτά υπάρχει πληθώρα άλλων επιλογών το καθένα από τα οποία με διαφορετικά χαρακτηριστικά και διαφορετικές χρήσεις. Μερικά από αυτά είναι τα εξής: Το Django είναι ένα καινούργιο trend στα web desing CMS, έχει τις δυνατότητες του Drupal αλλά είναι φτιαγμένο σε Python. Είναι πολύ γρήγορο και εξαιρετικό στην κατασκευή e-shop. Το μειονέκτημα του είναι ότι η κοινότητα προγραμματιστών της Python δεν έχει πολύ μεγάλο χρόνο υποστήριξης του CMS. -1-

14 To SilverStripe είναι ένα ανοικτού κώδικα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου και διανέμεται δωρεάν υπό την άδεια χρήσης BSD, είναι γραμμένο σε PHP5 και απαιτεί μια βάση δεδομένων MySQL. Το Xoops είναι ένα εύκολο στη χρήση δυναμικού περιεχομένου web σύστημα γραμμένο σε PHP και μπορεί να χρησιμεύσει ως πλαίσιο για τη χρήση ιστοσελίδων για μικρές, μεσαίες και μεγάλες εταιρείες. Το Mambo είναι από τα πιο γνωστά ανοικτού κώδικα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου και επιτρέπει στον διαχειριστή να έχει μια πλήρως λειτουργική ιστοσελίδα χωρίς να απαιτείται η γνώση συγκεκριμένων τεχνικών. Το typo3 χρησιμοποιείται σε χιλιάδες διακομιστές παγκοσμίως, έχει μεταφραστεί σε δεκάδες γλώσσες και αναπτύσσεται από μια τεράστια κοινότητα χρηστών. Το e107 είναι ένα δωρεάν, εύκολο στη χρήση σύστημα διαχείρισης περιεχομένου γραμμένο σε PHP και χρησιμοποιεί την βάση δεδομένων MySQL για την αποθήκευση περιεχομένου. Το Zikula είναι ένα ελεύθερο ανοιχτού κώδικα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου με ύφος ειδήσεων γραμμένο σε PHP και εστιάζει στο ύφος την εμφάνιση και τη λειτουργικότητα. Το Concrete5 διαχειρίζεται το περιεχόμενο και την εμφάνιση της ιστοσελίδας σαν να εργάζεστε σε ένα επεξεργαστή κειμένου στον υπολογιστή.[1] 1.2 Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της τεχνολογίας Joomla σε σχέση με τις άλλες τεχνικές Τα πλεονεκτήματα της τεχνολογίας Joomla σε σχέση με τις άλλες τεχνολογίες είναι: Φιλικό προς το χρήστη, είναι μια από τις πιο ισχυρές επιλογές CMS που υπάρχουν. Υπάρχει ένας τεράστιος αριθμός πόρων στο διαδίκτυο για να βοηθήσει κάποιον χωρίς εμπειρία. Ισχυρή κοινότητα προγραμματιστών, όπως και το WordPress έτσι και το Joomla έχει μια ισχυρή κοινότητα προγραμματιστών. Η βιβλιοθήκη plugin είναι μεγάλη με ένα πάρα πολύ μεγάλο πλήθος δωρεάν plugins. -2-

15 Επέκταση, οι επεκτάσεις στο σύστημα διαχείρισης περιεχομένου Joomla χωρίζονται σε 5 κατηγορίες (plugins, components, templates, modules, languages). Το καθένα διαφέρει σε δύναμη, λειτουργία και ικανότητα. Ισχυρές δυνατότητες διαχείρισης περιεχομένου, αντίθετα με το WordPress το Joomla αρχικά είχε σχεδιαστεί όπως και το Drupal σαν ένα επιχειρησιακό CMS. Αυτό είναι και το χαρακτηριστικό που το καθιστά ικανό στο χειρισμό πληθώρα αντικειμένων σε σχέση με τις άλλες τεχνικές. Περιβάλλον Multi-user και Multi-level, πολλοί χρήστες μπορούν να αλληλεπιδρούν και να συνεργάζονται σε ένα web site φτιαγμένο σε Joomla. Κάθε χρήστης μπορεί να ανήκει σε διαφορετική ομάδα η οποία διαθέτει και διαφορετικά δικαιώματα. Online επεξεργαστής κειμένου WYSIWYG, δίνει την δυνατότητα στους χρήστες να χρησιμοποιούν επεξεργαστές κειμένου με δυνατότητα online επεξεργασία και μορφοποίηση των κειμένων με πάρα πολύ απλό τρόπο. Πρότυπα, το Joomla έχει την δυνατότητα να διαχωρίζει τον σχεδιασμό ενός web site από το περιεχόμενο του. Ο σχεδιασμός ενός web site μπορεί να αποτελείται περισσότερα από ένα πρότυπα. Στις περισσότερες περιπτώσεις ένα πρότυπο αρκεί. Υπάρχουν αρκετά δωρεάν πρότυπα ή να πληρώσετε κάποιο ποσό για να σας φτιάξει κάποιος. Το σύστημα διαχείρισης περιεχομένου Joomla αναπτύσσεται ραγδαία και βελτιώνετε τα τελευταία τέσσερα χρόνια, με αποτέλεσμα να γίνεται πιο ισχυρό. Χρησιμοποιεί τα δημοφιλή πακέτα αρχιτεκτονικής LAMP που παρέχουν τις α- παραίτητες εκδόσεις σε PHP, MySQL και Apache μας διευκολύνει σημαντικά στην εύρεση φιλοξενίας για τον ιστότοπο. Λόγο του επαναστατικού περιβάλλον διαχείρισης μπορούμε εύκολα να προσαρμόσουμε την εμφάνιση του ιστοτόπου όπως ακριβώς επιθυμούμε. Δημοσίευση απεριόριστων σελίδων καθώς επίσης και δυνατότητα αναζήτησης και αρχειοθέτησης όλου του περιεχομένου. Ευκολία στην προσθήκη περιεχομένου στον ιστότοπο από οποιονδήποτε υπολογιστή διαθέτει σύνδεση στο διαδίκτυο. -3-

16 Δυνατότητα συνεργασίας με όσους μπορούν να συμβάλουν στην επεξεργασία του περιεχομένου από οποιονδήποτε υπολογιστή με καθορισμό του πλαισίου των αρμοδιοτήτων τους. Ενσωματωμένη υποστήριξη διαφημιστικών banners για προώθηση προϊόντων και υπηρεσιών καθώς και υποστήριξη RSS feeds. Είναι πολυγλωσσικό με προεγκατεστημένο σύστημα διαχείρισης 2 η περισσότερων γλωσσών. Είναι συμβατό με όλα τα λειτουργικά συστήματα όπως Linux, FreeBSD, Mac OS X Server, Solaris και AIX. Διαθέτει ισχυρό API διευκολύνοντας έτσι την ανάπτυξη εξελιγμένων επεκτάσεων που διευρύνει τη δύναμη του Joomla προς απεριόριστες κατευθύνσεις. Τα μειονεκτήματα της τεχνολογίας Joomla σε σχέση με τις άλλες τεχνολογίες είναι: Αρχάριοι χρήστες, για να ξεκινήσει ένας Joomla site χρειάζεται κάποιες ειδικές γνώσεις. Τα tutorials που διατίθενται στην επίσημη ιστοσελίδα βοηθούν ακόμα και έναν αρχάριο χρήστη να μάθει αλλά χρειάζεται κάποιο διάστημα να εξοικειωθεί. Στερείται SEO δυνατότητες, υπάρχουν αρκετά θέματα ως προς τη φιλικότητα των Joomla ιστοσελίδων στις μηχανές αναζήτησης. Με παραπάνω δουλειά μπορεί να γίνει πιο φιλικό προς τις μηχανές αναζήτησης. Περιορισμένη υποστήριξη ACL, ο ACL αναφέρεται σε μια λίστα δικαιωμάτων που μπορεί να χορηγηθεί σε συγκεκριμένους χρήστες για συγκεκριμένες σελίδες. Ο ACL είναι ένα μεγάλης σημασίας συστατικό της κάθε επιχείρησης. Πρόσφατα αναπαλαιωμένο ολόκληρο το σύστημα και υπάρχουν πολλοί που έ- χουν παλιές εκδόσεις. Το λογισμικό Joomla δεν συμπεριλαμβάνει συστήματα ροής εργασιών. Περιορισμένη ιεραρχία χρηστών, σε περίπτωση που χρειαστεί να ορίσουμε πολύπλοκα δικαιώματα χρηστών ενδεχομένως να οδηγηθούμε στην εγκατάσταση κάποιας επέκτασης που μπορεί να είναι εμπορική. Περιορισμένη είναι η οργανωτική δομή του περιεχομένου οπότε θα πρέπει να καταφύγουμε ξανά στην εγκατάσταση κάποιας επέκτασης. -4-

17 Το ποσοστό των εμπορικών επεκτάσεων αυξάνεται. Κάποιες από τις εμπορικές επεκτάσεις μπορεί να είναι κρυπτογραφημένες γεγονός που έρχεται σε έντονη αντιπαράθεση με την ιδεολογία του Joomla. Οι επεκτάσεις που δημιουργούνται από τα μέλη της κοινότητας Joomla μπορεί να μην είναι πλήρως καταρτισμένες, με αποτέλεσμα πολλές επεκτάσεις να μην είναι αξιόπιστες. Σε περίπτωση που επέμβουμε στον πηγαίο κώδικα του λογισμικού, θα πρέπει να είμαστε αρκετά προσεκτική ώστε κάθε φορά που πραγματοποιούμε κάποια α- ναβάθμιση να μην χαθούν οι προσαρμογές που πραγματοποιούμε. Τα περισσότερα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου είναι πολύ ισχυρά και διαρκώς αναπτυσσόμενα. Επομένως δεν μπορεί κάποιο να χαρακτηριστεί ως η καλύτερη επιλογή για την κατασκευή μιας ιστοσελίδας. Η επιλογή πρέπει να γίνει ανάλογα με τις απαιτήσεις της εφαρμογής. Σε αυτήν την εργασία επιλέχθηκε το σύστημα διαχείρισης περιεχομένου Joomla, διότι είναι εύκολο στην εκμάθηση και στην εγκατάσταση ακόμα και για μη προγραμματιστές, δεν χρειάζεται να γνωρίζουμε κάποια γλώσσα προγραμματισμού καθώς με την χρήση ενός WYSIWYG επεξεργαστή κειμένου μπορούμε να μορφοποιήσουμε το κείμενο, το Joomla μας δίνει την δυνατότητα να κατασκευάσουμε μια ιστοσελίδα με περισσότερη δομική σταθερότητα του περιεχομένου, παρέχει περισσότερες δυνατότητες σχεδίασης, είναι ελεύθερο στη χρήση και δεν απαιτεί κάποια πληρωμή ή συνδρομή, υποστηρίζει πολλές επεκτάσεις που θα μας βοηθήσουν να προσαρμόσουμε την λειτουργικότητα του ιστοτόπου μας, με τις περισσότερες να είναι δωρεάν και υπάρχει Ελληνική κοινότητα υποστήριξης αλλά και άλλες ιστοσελίδες οι οποίες περιέχουν χρήσιμες πληροφορίες και οδηγίες για την εφαρμογή του Joomla. [2] 1.3 Δομή της πτυχιακής εργασίας Η δομή της παρούσας πτυχιακής εργασίας έχει οργανωθεί στα παρακάτω κεφάλαια: -5-

18 Το κεφάλαιο 1 είναι εισαγωγικό και περιγράφει τις σημερινές τεχνικές δημιουργίας ι- στοτόπων, τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα της τεχνολογίας Joomla και τη δομή της πτυχιακής εργασίας. Το κεφάλαιο 2 περιγράφει αναλυτικά τις τεχνολογίες και τις γλώσσες προγραμματισμού που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή των διαδικτυακών εφαρμογών. Το κεφάλαιο 3 περιγράφει το σύστημα διαχείρισης περιεχομένου, όπως είναι τα ιστορικά στοιχεία, τα χαρακτηριστικά, τα οφέλη, τα πλεονεκτήματα, τα είδη και τα κριτήρια επιλογής. Αναφέρονται οι δύο κατηγορίες συστημάτων και γίνεται μια συνοπτική σύγκριση διαφόρων Open Source CMS. Επίσης στο κεφάλαιο αυτό περιγράφεται ο τοπικός Server Xampp και η αναλυτική μεθοδολογία εγκατάστασης του προγράμματος Xampp. Το κεφάλαιο 4 περιγράφει την εφαρμογή διαχείρισης περιεχομένου Joomla και τις δυνατότητες που προσφέρει. Επίσης περιγράφεται αναλυτικά βήμα προς βήμα η μεθοδολογία εγκατάστασης του συστήματος διαχείρισης περιεχομένου Joomla. Το κεφάλαιο 5 αναφέρεται στην δημιουργία και περιγραφή του ιστοτόπου. Παρουσιάζει την περιοχή διαχείρισης του Joomla, αναλύεται η εγκατάσταση του προτύπου και των προσθέτων που χρησιμοποιήθηκαν και αναλύεται η δημιουργία κατηγοριών, άρθρων και μενού στον ιστότοπο. Επίσης γίνεται παρουσίαση του ιστότοπου Σερβίων- Κοζάνης Το κεφάλαιο 6 αποτελεί μια σύνοψη της πτυχιακής εργασίας και παρατίθενται συμπεράσματα και πιθανές μελλοντικές επεκτάσεις του συστήματος που υλοποιήθηκε. 1.4 Πηγές Κεφαλαίου 1-6- [1] internetatmajor.com %CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BFcms-joomla-wordpress-drupal/

19 [1] wikipediots.blogspot.gr [1] sxoleio.eu [2] [2] [2] %CE%A3%CF%85%CE%B3%CE%BA%CF%81%CE%AF%CE%BD%CE%BF %CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82-cms-joomla-wordpress.html [2] %CE%BC%CE%BF%CF%85/wordpress-vs-joomla- %CF%80%CE%BF%CE%B9%CE%BF- %CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BF- %CE%BA%CE%B1%CE%BB%CF%8D%CF%84%CE%B5%CF%81%CE%BF [2] [2] bigsmall.gr [2] sites.google.com [2] support.omac.gr -introduction&catid=7 [2] [2] -7-

20 wordpress-joomla-differences-gr.html#.vuannpn6ivj -8-

21 2 Τεχνολογίες και γλώσσες προγραμματισμού για διαδικτυακές εφαρμογές Οι γλώσσες προγραμματισμού χρησιμοποιούνται για να διευκολύνουν την οργάνωση και διαχείριση πληροφοριών. 2.1 Html Εικόνα 1: Γλώσσα Σήμανσης Υπερκειμένου Η HTML (Hyper Text Markup Language-Γλώσσα Σήμανσης Υπερκειμένου) είναι η κύρια γλώσσα σήμανσης για τις ιστοσελίδες και τα στοιχεία της είναι τα βασικά δομικά στοιχεία των ιστοσελίδων. Γράφεται με την μορφή στοιχείων HTML τα οποία αποτελούνται από ετικέτες, οι οποίες περικλείονται σε μέσα σύμβολα < > μέσα στο περιεχόμενο της ιστοσελίδας. Η HTML γλώσσα περιέχει έναν πεπερασμένο αριθμό ετικετών ο οποίος δεν παραμένει σταθερός. Ανάμεσα στις ετικέτες μπορούν να τοποθετηθούν κείμενο, εικόνες κλπ. Ο browser δεν εμφανίζει τις ετικέτες HTML αλλά της χρησιμοποιεί για να ερμηνεύσει το περιεχόμενο της σελίδας. Η HTML επιτρέπει την ενσωμάτωση εικόνων και άλλων αντικειμένων μέσα στη σελίδα. Επίσης παρέχει τις μεθόδους δημιουργίας δομημένων εγγράφων καθορίζοντας δομικά σημαντικά στοιχεία για το κείμενο όπως κεφαλίδες, λίστες κ.α.[1] -9-

22 Ιδιότητες που εμφανίζονται στα στοιχεία της γλώσσας σήμανσης υπερκειμένου: Ιδιότητα class: παρέχει την δυνατότητα ταξινόμησης παρόμοιων αντικειμένων στην ίδια κλάση. Χρησιμοποιείται και για να αποδώσει κάποια σημασία στο στοιχείο ή για σκοπούς εμφάνισης. Ιδιότητα id: παρέχει ένα αναγνωριστικό για ένα στοιχείο το οποίο είναι μοναδικό. Χρησιμοποιείται για να ταυτοποιεί το στοιχείο ώστε τα CSS να μπορούν να αλλάξουν τον τρόπο που εμφανίζεται καθώς και τα σενάρια να αλλάξουν τα περιεχόμενα ή την εμφάνιση. Ιδιότητα style: εφαρμόζει στυλ εμφάνισης σε συγκεκριμένα στοιχεία. Ιδιότητα title: προσθέτει μια εξήγηση στο στοιχείο στο οποίο εφαρμόζεται. Στις περισσότερες φορές η ιδιότητα εμφανίζεται ως αναδυόμενο παράθυρο βοήθειας. Ιδιότητα lang: ταυτοποιεί την φυσική γλώσσα των περιεχομένων του στοιχείου ή οποία μπορεί να είναι διαφορετική από το υπόλοιπο έγγραφο. [2] Προέλευση γλώσσας HTML: Το 1980, ο φυσικός Τιμ Μπέρνερς Λι, ο οποίος εργαζόταν στο CERN, επινόησε το ENQUIRE, ένα σύστημα χρήσης και διαμοιρασμού εγγράφων για τους ερευνητές του CERN. Το 1989, πρότεινε ένα σύστημα βασισμένο στο διαδίκτυο, το οποίο θα χρησιμοποιούσε υπερκείμενο. Έτσι έφτιαξε την προδιαγραφή της HTML και έγραψε τον browser και το λογισμικό εξυπηρετητή στα τέλη του 1990.[3] 2.2 Apache HTTP Server Εικόνα 2: Apache HTTP Server -10-

23 Ο Apache HTTP Server είναι ο δημοφιλέστερος εξυπηρετητής του παγκόσμιου ιστού. Αυτό που τον κάνει δημοφιλή είναι ότι λειτουργεί σε αρκετές πλατφόρμες όπως τα Windows, το Linux, το Unix και το Mac OS X. Συντηρείται από μια κοινότητα ανοικτού κώδικα με επιτήρηση από το ίδρυμα λογισμικού Apache. Το πρόγραμμα είναι α- νοικτού κώδικα, διατίθεται δωρεάν και μπορούν να γίνουν ελεύθερα από τον χρήστη προσθήκες στον κώδικά του. Επίσης υποστηρίζει και αρκετές γλώσσες προγραμματισμού όπως MySQL, Php, Python κλπ.[4] Προέλευση γλώσσας Apache HTTP Server : Το 1993 ο Robert McCool δημιούργησε και κυκλοφόρησε την έκδοση NCSA. Ήταν η πρώτη βιώσιμη εναλλακτική επιλογή που παρουσιάστηκε απέναντι στον εξυπηρετητή http της εταιρείας Netscape. Το 1996 ήταν από τους πιο δημοφιλείς όμως από τον Μάρτιο του 2006 έχει μειωθεί το ποσοστό της εγκατάστασής του κυρίως από τον Microsoft Internet Information Services και την πλατφόρμα.net. Τον Οκτώβριο του 2007 το μερίδιο του ήταν 47.73% από όλους τους ιστοτόπους.[4] 2.3 Css Εικόνα 3: : Διαδοχικά Φύλλα Στυλ Η CSS (Cascading Style Sheets-Διαδοχικά Φύλλα Στυλ) είναι μια γλώσσα υπολογιστεί που ανήκει στην κατηγορία των γλωσσών φύλλων στυλ που χρησιμοποιείται για τον -11-

24 έλεγχο της εμφάνισης ενός εγγράφου που έχει γραφτεί με μια γλώσσα σήμανσης. Ελέγχει δηλαδή την εμφάνιση μιας ιστοσελίδας και γενικότερα ενός ιστοτόπου. Είναι μια γλώσσα υπολογιστή προορισμένη να αναπτύσσει στιλιστικά μια ιστοσελίδα δηλαδή να διαμορφώνει περισσότερα χαρακτηριστικά, χρώματα, στοίχιση κ.α. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα είναι ο καθαρότερος κώδικας χωρίς πολλές ιδιότητες στις ετικέτες. Ένα από τα μειονεκτήματα των φύλλων CSS είναι το γεγονός ότι κάποιοι παλιοί φυλλομετρητές δεν τα καταλαβαίνουν.[5] 2.4 Php Εικόνα 4: Php Η PHP είναι μια γλώσσα προγραμματισμού με δυναμικό περιεχόμενο και δημιουργήθηκε για την κατασκευή σελίδων web. Το ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της γλώσσας είναι η ότι ο κώδικας της πρώτα μεταγλωττίζεται στον server και μετά φορτώνεται σαν ένα κανονικό html έγγραφο. [6] Χρήσεις της Php: Χρήση PHP σε ένα απομακρυσμένο εξυπηρετητή ιστοσελίδων Χρήση της PHP σε επίπεδο γραμμής εντολών Εφαρμογές με την PHP -12-

25 Ιστορικά στοιχεία της PHP: Το 1994 ένας φοιτητής ο Rasmus Lerdorf δημιούργησε χρησιμοποιώντας τη γλώσσα προγραμματισμού Perl ένα απλό script με όνομα php.cgi. Ο σκοπός του script ήταν να διατηρεί μια λίστα στατιστικών για τα άτομα που έβλεπαν το online βιογραφικό του σημείωμα. Το script αργότερα το διέθεσε και σε φίλους του, οι οποίοι άρχισαν να του ζητούν να προσθέσει περισσότερες δυνατότητες. Η γλώσσα τότε ονομαζόταν PHP/FI. Το 1997 η PHP/FI έφθασε στην έκδοση 2.0 βασιζόμενη αυτή τη φορά στη γλώσσα C, ενώ αργότερα την ίδια χρονιά οι Andi Gutmans και Zeev Suraski ξαναέγραψαν τη γλώσσα από την αρχή, βασιζόμενοι όμως αρκετά στην PHP/FI 2.0 φθάνοντας έτσι στην έκδοση 3.0. Το 1998 δημιουργήθηκε η έκδοση 4 της PHP και τον Ιούλιο του 2004 διατέθηκε η έκδοση 5, ενώ έχουν ήδη διατεθεί και οι πρώτες δοκιμαστικές εκδόσεις της επερχόμενης PHP 6. [7] 2.5 MySQL Εικόνα 5: MySQL Η MySQL είναι ένα σύστημα διαχείρισης σχεσιακής βάσης και χρησιμοποιεί την SQL γνώστη γλώσσα για την προσθήκη, την πρόσβαση και την επεξεργασία δεδομένων σε μια βάση δεδομένων. Το πρόγραμμα τρέχει έναν εξυπηρετητή παρέχοντας πρόσβαση πολλών χρηστών σε ένα σύνολο βάσεων δεδομένων. Συνεπώς η MySQL είναι ένας πολυνηματικός διακομιστής πολλαπλών χρηστών. Η MySQL χρησιμοποιείται σε κάποιες από τις πιο διαδιδόμενες υπηρεσίες όπως το YouTube, το Google, το Facebook κ.α. Είναι διαθέσιμη από το 1996 αλλά η ιστορία της ξεκινά από το [8] -13-

26 Κάποια από τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα είναι: Χαμηλό κόστος Ευκολία Χρήσης Απόδοση Μεταφερσιμότητα Κώδικας Προέλευσης 2.6 Html 5 Εικόνα 6 : HTML5 Η HTML5 είναι μια γλώσσα σήμανσης υπό ανάπτυξη η οποία αποτελεί τη νέα έκδοση της γλώσσας προγραμματισμού HTML. Είναι μια καινούργια γλώσσα προγραμματισμού που βοηθάει στην δομή και την παρουσίαση του περιεχομένου του παγκόσμιου ιστού. Ένα από τα χαρακτηριστικά της HTML5 είναι ότι προσφέρει GPS, ένα εργαλείο ιδιαίτερα χρήσιμο για το ηλεκτρονικό εμπόριο και τις διαφημίσεις στο διαδίκτυο. Επίσης ένα χαρακτηριστικό της HTML5 είναι η δυνατότητα να επιτρέψει την αναπαραγωγή βίντεο σε mobile web sites χωρίς τι χρήση του flash.[9] -14-

27 Ιστορικά στοιχεία της HTML5: Τον Ιούνιο του 2004 η ομάδα Web Hypertext Application Technology Working Group δούλευε αυτήν την έκδοση με το όνομα Web Applications 1.0. Το 2004 εμφανίστηκαν νέες ιδέες από την ομάδα WHATWG. Το 2007 το πρότυπο Web Forms 2.0 υιοθετήθηκε ως αρχικό βήμα για τις εργασίες της νέας ομάδας εργασίας HTML του W3C. Το 2008 η ομάδα εργασίας δημοσίευσε το πρώτο δημόσιο Working Draft το οποίο είναι ακόμη υπο ανάπτυξη. Το 2010 το πρότυπο ήταν ακόμη σε κατάσταση "Last Call" στο WHATWG.[10] 2.7 Css 3 Εικόνα 7: CSS 3 Η γλώσσα προγραμματισμού CSS 3 είναι η επόμενη γενιά της CSS η οποία βρίσκεται σε φάση ανάπτυξης. Ένας μεγάλος αριθμός προγραμμάτων περιήγησης υποστηρίζουν τις ιδιότητες του CSS 3. Με τη χρήση της CSS 3 γίνεται μια πολύ καλύτερη διαδικασία του web design δημιουργώντας όμορφα εφέ, στρογγυλές γωνίες, σκιά σε κείμενο, διαφάνεια, RGB τιμές χρωμάτων, χρήση πολλαπλών εικόνων φόντου κ.α. Το σημαντικότερο μειονέκτημα IE είναι ότι δεν υποστηρίζει πλήρως τα web design της CSS 3. Σήμερα οι Safari, Firfox, Opera, Chrome και IE9 Preview υποστηρίζουν μεγάλη ποικιλία από συγκεκριμένες CSS 3 μορφές. Το βασικό χαρακτηριστικό είναι ότι προσφέρει νέα selectors τα οποία δίνουν καλύτερη εμφάνιση από τις εικόνες και δυνατότητες εξοικονόμησης χρόνου. Τα οφέλη από την χρήση είναι ότι επιτρέπει την δημιουργία λειτουρ- -15-

28 γιών του στυλ javascript χωρίς όμως να χρησιμοποιείται, και η δυνατότητα δημιουργίας απίστευτων γραφικών.[11] 2.8 JavaScript Εικόνα 8: JavaScript Η JavaScript είναι διερμηνευμένη γλώσσα προγραμματισμού για ηλεκτρονικούς υπολογιστές και μία από τις πιο δημοφιλείς γλώσσες προγραμματισμού στον κόσμο, η ο- ποία στην αρχή αποτέλεσε μέρος της υλοποίησης των φυλλομετρητών ιστού. Η JavaScript είναι μια γλώσσα σεναρίων που βασίζεται στα πρότυπα, είναι δυναμική και έχει συναρτήσεις ως αντικείμενα πρώτης τάξης. Οι βασικές αρχές σχεδιασμού της JavaScript προέρχονται από τις γλώσσες προγραμματισμού Self και Scheme. Είναι γλώσσα βασισμένη σε διαφορετικά προγραμματιστικά παραδείγματα, υποστηρίζοντας αντικειμενοστραφές, προστακτικό και συναρτησιακό στυλ προγραμματισμού. Χρησιμοποιείται και σε εφαρμογές εκτός ιστοσελίδων με παραδείγματα τα έγγραφα PDF, οι εξειδικευμένοι φυλλομετρητές και οι μικρές εφαρμογές της επιφάνειας εργασίας.[12] Ιστορία στοιχεία JavaScript: Δημιουργήθηκε αρχικά από τον Brendan Eich της εταιρείας Netscape με την επωνυμία Mocha. Αργότερα μετονομάστηκε σε LiveScript και τελικά σε JavaScript κυρίως επειδή η ανάπτυξή της επηρεάστηκε περισσότερο από τη γλώσσα προγραμματισμού Java. Το -16-

29 1995 κυκλοφόρησε για πρώτη φορά στην αγορά με το πρόγραμμα περιήγησης στο Web, Netscape Navigator εκδοχή 2.0 με το όνομα LiveScript. Το 1995 μετονομάστηκε από LiveScript σε JavaScript σε μια κοινή ανακοίνωση με την εταιρεία Sun Microsystems. Η JavaScript απέκτησε μεγάλη επιτυχία ως γλώσσα στην πλευρά του πελάτη για εκτέλεση κώδικα σε ιστοσελίδες και η εταιρεία Microsoft ονόμασε την ε- φαρμογή της σε JScript για να αποφύγει δύσκολα θέματα εμπορικών σημάτων. Το 1996 η JScript περιλήφθηκε στο πρόγραμμα Internet Explorer εκδοχή 3.0. Τον ίδιο χρόνο η Netscape ανακοίνωσε ότι είχε υποβάλει τη γλώσσα JavaScript στο Ecma International για εξέταση ως βιομηχανικό πρότυπο, και στη συνέχεια το έργο είχε ως αποτέλεσμα την τυποποιημένη μορφή που ονομάζεται ECMAScript. Το 2009 το έργο CommonJS ιδρύθηκε με στόχο τον καθορισμό ενός κοινού προτύπου βιβλιοθήκης κυρίως για την ανάπτυξη της JavaScript έξω από το πρόγραμμα περιήγησης και μέσα σε άλλες τεχνολογίες.[13] 2.9 Xml Εικόνα 9: XML Η XML(Extensible Markup Language) είναι μια γλώσσα σήμανσης που περιέχει ένα σύνολο κανόνων για την ηλεκτρονική κωδικοποίηση κειμένων. Σχεδιάστηκε με έμφαση την απλότητα, τη γενικότητα και τη χρησιμότητα στο διαδίκτυο. Αν και η σχεδίαση ε- στιάζεται στα κείμενα χρησιμοποιείται για την αναπαράσταση αυθαίρετων δομών δεδομένων. Έως το 2009 έχουν αναπτυχθεί εκατοντάδες γλώσσες που βασίζονται στην XML όπως του RSS, του SOAP και της XHTML. Προεπιλεγμένες κωδικοποιήσεις βα- -17-

30 σισμένες στην XML υπάρχουν για τις περισσότερες εφαρμογές γραφείου, συμπεριλαμβανομένων του Microsoft Office, του OpenOffice κ.α. [14] 2.10 Πηγές Κεφαλαίου 2 [1] el.wikipedia.org [2] el.wikipedia.org 84.CE.B5.CF.82 [3] el.wikipedia.org F.85.CF.83.CE.B7 [4] el.wikipedia.org %CE%B7%CF%81%CE%B5%CF%84%CE%B7%CF%84%CE%AE%CF%82 [4] priwac.com [5] el.wikipedia.org [6] el.wikipedia.org [7] el.wikipedia.org _.CF.84.CE.B7.CF.82_PHP [8] el.wikipedia.org [9] thesecretrealtruth.blogspot.com [10] el.wikipedia.org

31 [11] bloggertrics.blogspot.gr [12] el.wikipedia.org [13] el.wikipedia.org E.B1 [14] el.wikipedia.org

32 3 Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου και εγκατάσταση του τοπικού Server Xampp Εικόνα 10: Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου 3.1 Ορισμός Συστήματος Διαχείρισης Περιεχομένου Τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου (Content Management Systems CMS) είναι εφαρμογές που επιτρέπουν στον χρήστη να διαχειρίζεται online την τροποποίηση του περιεχομένου, όπως κείμενα, εικόνες, πίνακες κ.α. ενός δικτυακού τόπου. Οι εφαρμογές διαχείρισης περιεχομένου επιτρέπουν αλλαγές χωρίς να είναι απαραίτητες ειδικές γνώσεις, καθώς συνήθως τα κείμενα γράφονται μέσω κάποιον online WYSIWYG html editors, που επιτρέπουν την μορφοποίηση των κειμένων μόνο όποτε υπάρχει ανάγκη. Μέσω ενός φυλλομετρητή ο χρήστης μπορεί να συντάξει ένα κείμενο και να το ενημερώσει χωρίς να χρειάζεται να έχει εγκαταστημένα ειδικά προγράμματα επεξεργασίας ιστοσελίδων. Το δυναμικό περιεχόμενο σε ένα website δεν είναι άλλο παρά οι πληροφορίες που παρουσιάζονται στο site και μπορούν να αλλάξουν από τους ίδιους τους διαχειριστές του μέσω κάποιας εφαρμογής, η οποία μπορεί να εισάγει, διορθώνει και να διαγράφει τις εγγραφές σε πίνακες βάσεων δεδομένων, όπου καταχωρούνται όλες αυτές οι πληροφορίες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην χρειάζεται να δημιουργηθούν πολλές ξεχωριστές ιστοσελίδες για την παρουσίαση των πληροφοριών στο site, αλλά ένας ε- νιαίος σχεδιασμός στα σημεία που θέλουμε να εμφανίζεται το περιεχόμενο μας.[1] -20-

33 3.2 Ιστορικά Στοιχεία CMS Αρχικά το Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου (Content Management Systems -CMS) χρησιμοποιήθηκε για να δηλώνει τα συστήματα δημοσίευσης ιστοσελίδων στο διαδίκτυο, καθώς και για τα προγράμματα διαχείρισης περιεχομένου. Τα πρώτα συστήματα CMS αναπτύσσονταν εσωτερικά από το τεχνικό τμήμα των οργανισμών, καθώς ήταν απαραίτητα για την δημοσιοποίηση υλικού όπως ηλεκτρονικά περιοδικά και εφημερίδες μέχρι και την δημοσίευση και αποστολή των εταιρικών newsletters. Το 1995 η ε- ταιρεία CNET με στόχο να εκμεταλλευτεί εμπορικά τα CMS, αποφάσισε να επεκτείνει το σύστημα διαχείρισης περιεχομένου που χρησιμοποιούσε, για την δημοσίευση ηλεκτρονικού υλικού δημιουργώντας την εταιρεία Vignette. Μεταξύ το 2000 και το 2005 ο τομέας πέρασε ένα τεράστιο κύμα συγχωνεύσεων και εξαγορών αφήνοντας έναν αριθμό χρηστών χωρίς υποστήριξη. Μέχρι το 2007 υπήρχαν τρείς τύποι CMS το λογισμικό επεξεργασίας, η ηλεκτρονική επεξεργασία και τα υβριδικά συστήματα. Από το 2008 και μετά τα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου έχουν γίνει εξαιρετικά περίπλοκα επιτρέποντας στους χρήστες να διαχειρίζονται και να τροποποιούν κείμενο, εικόνες, έγγραφα, ήχο, βίντεο και κινούμενες εικόνες. Σήμερα υπολογίζεται ότι υπάρχουν περί τις 500 εφαρμογές CMS κάθε είδους.[2] 3.3 Πλεονεκτήματα CMS Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα, που απορρέουν από την χρήση ενός CMS. Μερικά από αυτά είναι: Μείωση των εξόδων για την διατήρηση της ιστοσελίδας και την αύξηση του εισοδήματος χάριν στην επιτυχημένη παρουσίαση της ιστοσελίδας. Δυνατότητα ιεράρχησης και ροής της διαδικασίας δημιουργίας και δημοσίευσης αντικειμένων στην ιστοσελίδα. -21-

34 Αύξηση της ποιότητας μίας ιστοσελίδας με την χρήση υψηλής ποιότητας προτύπων σχεδίασης, που θα δίνουν μία εντυπωσιακή εικόνα για τον ιδιοκτήτη τους. Οι ανάγκες εκπαίδευσης που απαιτούνται είναι περιορισμένες διότι με τις έτοιμες φόρμες εισαγωγής, μορφοποίησης και προεπισκόπησης που προσφέρουν δεν απαιτούνται πλέον ειδικές γνώσεις προγραμματισμού και σχεδίασης ιστοσελίδων. Ο οργανισμός μπορεί να αποκεντρώσει την διατήρηση του περιεχομένου της ι- στοσελίδας του, μειώνοντας τις οποιεσδήποτε καθυστερήσεις. Ο διαχωρισμός της λειτουργικότητας και της παρουσίασης της ιστοσελίδας από την δημοσίευση και το περιεχόμενο αντίστοιχα, μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά σε έναν οργανισμό με αποτέλεσμα ο καλύτερος καταμερισμός της εργασίας ώστε να προκύψουν τα μέγιστα δυνατά αποτελέσματα. Δυνατότητα πολλαπλών δημοσιεύσεων της πληροφορίας σε διάφορα κανάλια, με αποτέλεσμα ένας οργανισμός να δημοσιεύσει αυτόματα περιεχόμενο σε διάφορα σημεία στην κεντρική σελίδα του, σε διάφορα τμήματα του δικτυακού τόπου του, αλλά να μπορεί πολύ γρήγορα και αυτόματα να δημοσιεύσει υλικό και σε διάφορες συνεργαζόμενες ιστοσελίδες άλλων οργανισμών. Εξοικονομήσει κόστους στον οργανισμό από την χρήση των CMS, εξαιτίας της μείωσης του τεχνικού προσωπικού που απαιτείται για την διαχείριση της ιστοσελίδας.[3] 3.4 Βασικά χαρακτηριστικά Συστημάτων Διαχείρισης Περιεχομένου -22-

35 Βάση Δεδομένων Περιεχομένου: πρόκειται για την βάση δεδομένων που συγκεντρώνει και ιεραρχεί όλο το περιεχόμενο το οποίο πρόκειται να δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα. Οι λύσεις των Συστημάτων Διαχείρισης Περιεχομένου έχουν την δυνατότητα να διαχειρίζονται μια μεγάλη ποικιλία περιεχομένου. Ακόμα μπορούν να διαχειρίζονται διάφορες μορφές κειμένων, αρχείων, άρθρα, εικόνες, βίντεο, γραφικά κ.α. Βάση Διαχείρισης Χρηστών: είναι μια βάση δεδομένων που αποτελείται από τα στοιχεία όλων των διαχειριστών και συντακτών περιεχομένου της ιστοσελίδας που διαχειρίζεται το Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου. Σε αυτήν την βάση αποθηκεύονται οι κωδικοί των χρηστών, καθώς και οι συσχετισμένοι ρόλοι. Βάση Δεδομένων Ατόμων: πρόκειται για την βάση δεδομένων όλων των ατόμων που σχετίζονται με την ιστοσελίδα, την οποία διαχειρίζεται το Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου. Αυτά τα άτομα μπορεί να είναι επισκέπτες, μέλη, εθελοντές κ.λ.π. Σχεδίαση Παρουσίασης: πρόκειται για την οπτική και την αίσθηση της ιστοσελίδας όπως αυτές δημιουργούνται μέσω της γραφικής σχεδίασης. Η παρουσίαση της σελίδας χωρίζεται σε δύο μέρη: Α) Πλαίσιο: αναφέρεται στην εμφάνιση των δομικών χαρακτηριστικών της σελίδας, όπως της κεφαλίδας, του υποσέλιδου κ.α. Β) Γραφική Προσέγγιση: αναφέρεται στην χρωματική παλέτα, τα είδη των γραμματοσειρών και τα γραφικά στοιχεία. Δημιουργία Περιεχομένου: είναι εργαλεία φορμών και προγραμματισμού HTML σε μορφή WYSIWYG που βοηθούν τους χρήστες του CMS να προσθέσουν υλικό χωρίς να χρησιμοποιήσουν τεχνικούς πόρους. Τα WYSIWYG εργαλεία βοηθούν τους συντάκτες περιεχομένου όχι μόνο να προσθέτουν περιεχόμενο στην ιστοσελίδα, αλλά και να παράγουν ένα άρτιας σχεδίασης τελικό προϊόν. Ένα CMS περιλαμβάνει μια μεγάλη ποικιλία λειτουργιών όπως την εισαγωγή γραφικών, δημιουργία πινάκων, ορθογραφικό έλεγχο κ.α. -23-

36 Πληροφοριακή Αρχιτεκτονική: είναι ο χάρτης πλοήγησης της ιστοσελίδας. Ένα Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου επιτρέπει στον διαχειριστή να εγκαταστήσει και να διαχειριστεί την πληροφοριακή αρχιτεκτονική και να ρυθμίσει την παρουσίαση των μενού πλοήγησης. Εργαλεία Ροής: βοηθούν την αυτοματοποίηση της διαδικασίας της ροής του περιεχομένου κατά την διάρκεια της παραγωγή του. Σε ένα Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου εμφανίζονται τρία στάδια: ο ρόλος του σχεδιαστή, ο ρόλος του συντάκτη και ο ρόλος του εκδότη. Μικρότεροι ή λιγότεροι σύνθετοι οργανισμοί χρησιμοποιούν μια απλούστερη προσέγγιση ενός σταδίου για την δημοσίευση του περιεχομένου. Εργαλεία αναζήτησης: επιτρέπουν την αναζήτηση χαρακτηριστικών στοιχείων τόσο σε όλο το μήκος του δικτύου όσο και σε κάποια συγκεκριμένη περιοχή που καθορίζει τον χρήστη. Επίσης αφορά τα εργαλεία αναζήτησης κειμένου από της ιστοσελίδες, τα οποία την κάνουν πιο προσβάσιμη και εύχρηστη. Εργαλεία Ενσωμάτωσης: πρόκειται για πολύ μικρές εφαρμογές που υποστηρίζουν την γρήγορη διασύνδεση ανάμεσα στα CMS και στα συστήματα διαχείρισης οικονομικών δεδομένων, όπως της λογιστικής, της διαχείρισης μελών, των τραπεζικών συναλλαγών κ.α. Φόρμες Βάσης Δεδομένων: εμφανίζονται στην δημοσιευμένη ιστοσελίδα και χρησιμοποιούνται για την συγκέντρωση στοιχείων από τους επισκέπτες της. Οι φόρμες χειρίζονται τις βασικές ανάγκες στην συλλογή δεδομένων. Τα περισσότερα CMS προσφέρουν την δυνατότητα σε χρήστες χωρίς τεχνικές γνώσης να ρυθμίσουν φόρμες. Αναφορές Ιστοσελίδας: πρόκειται για στατικά στοιχεία που συγκεντρώνονται από ένα CMS, ώστε ο διαχειριστής να έχει την καλύτερη επίβλεψή. Οι αναφορές αυτές αναλύουν την καθημερινή κίνηση της ιστοσελίδας, τις σελίδες που -24-

37 συνάντησαν το μεγαλύτερο ενδιαφέρων, την προέλευση των επισκεπτών και την μέση διάρκεια των επισκέψεων στην ιστοσελίδα.[4] 3.5 Η Λειτουργικότητα ενός CMS Οι βασικές κατηγορίες της λειτουργικότητα ενός συστήματος διαχείρισης περιεχομένου είναι: Δημιουργία Περιεχομένου: είναι ένα εύχρηστο περιβάλλον επεξεργασίας κειμένου σχεδιασμένο να λειτουργεί όπως οι βασικές λειτουργίες του Word. Έτσι και οι χρήστες χωρίς ιδιαίτερη τεχνική γνώση μπορούν να δημιουργούν νέες σελίδες ή να ενημερώνουν το περιεχόμενο παλαιών χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζουν κάποια γλώσσα δημιουργίας ιστοσελίδων. Ακόμα επιτρέπει τη διαχείριση της δομής του site, δηλαδή που θα τοποθετηθούν τα τμήματα περιεχομένου των νέων σελίδων και τον τρόπο αλληλοσύνδεσης τους. Διαχείριση Περιεχομένου: πρόκειται για τις δυνατότητες της ροής της εργασίας, παρακολούθηση όλων των εκδόσεων μιας σελίδας και διασφάλιση των αλλαγών σε κάθε τμήμα του site μπορούν να γίνουν μόνο από τα άτομα που έχουν τα ανάλογα δικαιώματα αλλαγών στο συγκεκριμένο τμήμα. Δημοσίευση: Τα συστήματα διαχείρισης περιεχομένου διαθέτουν ισχυρούς μηχανισμούς δημοσίευσης οι οποίοι επιτρέπουν την αυτόματη μορφοποίηση της σελίδας κατά την δημοσίευση. Επίσης μπορούν να επιτρέψουν την ταυτόχρονη δημοσίευση του ίδιου περιεχομένου σε πολλαπλά site. Οι δυνατότητες δημοσίευσης διασφαλίζουν τη σταθερή και ομοιόμορφη εμφάνιση των σελίδων σε όλο το site. Τέλος επιτρέπουν στους συντάκτες του περιεχομένου να επικεντρωθούν στην συγγραφή της πληροφορίας αφήνοντας στο σύστημα τη φροντίδα της παρουσίασης της. Παρουσίαση: Το CMS θα φροντίσει για την πλοήγηση στο site δημιουργώντας τα α- παραίτητα links ανάλογα με το υπάρχον περιεχόμενο. Ακόμα διευκολύνει την υποστή- -25-

38 ριξη διαφορετικών browsers ή και χρήστες με δυσκολίες. Το Σύστημα Διαχείρισης Περιεχομένου μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να κάνει το site πιο δυναμικό και διαδραστικό αυξάνοντας κατακόρυφα την αποτελεσματικότητα του. [5] 3.6 Είδη Συστημάτων Διαχείρισης Περιεχομένου Τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου διακρίνονται σε ορισμένες κατηγορίες ανάλογα με ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά τα οποία παρουσιάζουν. Κατηγοριοποιούνται ανάλογα με το είδος του παρόχου τους και ανάλογα με το που βρίσκεται ο χώρος αποθήκευσης και διαχείρισης της βάσης δεδομένων και του CMS σε: ASP and Licensed (Με βάση το χώρο αποθήκευσης): Στα Συστήματα Υποστήριξης Παρόχου Υπηρεσίας (Application Service Provider- ASP ) ο κατασκευαστής τους φιλοξενεί όλα τα δεδομένα και το λογισμικό στους server της εταιρίας του, με αποτέλεσμα να μηδενίζονται τα έξοδα για μια ακριβή αγορά λογισμικού και υλικού του συστήματος και να μειώνονται οι ανάγκες για τεχνικούς πόρους όπως η συντήρηση του δικτύου των υπολογιστών. Η κύρια δυνατότητα που παρέχει αυτό το είδος CMS είναι η συνεχής εξέλιξη προσφέροντας έτσι το χαρακτηριστικό της άμεσης ανανέωσης της ιστοσελίδας. Στα Συστήματα με Παροχή Άδειας (Licensed) ο πάροχος κατέχει την ά- δεια χρήσης του και την παρέχει στον χρήστη μόλις πουλήσει το προϊόν και πλέον δεν εμπλέκεται στην διαδικασία λειτουργίας του καθώς υπεύθυνος μετά την παροχή της άδειας χρήσης, για την εγκατάσταση, την ρύθμιση και την συντήρηση είναι ο χρήστης. Η προσέγγιση αυτών των CMS εξασφαλίζει ότι φιλοξενείς και διαχειρίζεσαι τα δικά σου δεδομένα. Επομένως τα Licensed είναι ιδανικά για οργανισμούς οι οποίοι διατηρούν ήδη στις εγκαταστάσεις του κάποιο είδος παρόμοιας υπηρεσίας. -26-

39 Commercial, Open Source, Managed Open Source (Με βάση το είδος του παρόχου): Commercial CMS, πρόκειται για λογισμικό που προέρχεται είτε από κερδοσκοπικές είτε μη κερδοσκοπικές εταιρίες και αναπτύσσεται από τους ίδιους τους παρόχους που στη συνέχεια το πουλάνε και το υποστηρίζουν τεχνικά. Open Source CMS, πρόκειται για μια λύση CMS, που δημιουργείται και συντηρείται από κάποιον συνεργάτη μιας κοινότητας χρηστών. Στην συνέχεια διανέμεται στα μέλη αυτής της κοινότητας για συγκεκριμένο σκοπό. Σε αυτό το μοντέλο CMS θα πρέπει στο κόστος του να συμπεριληφθούν και τα έξοδα τεχνικής υποστήριξης τους, τα οποία είναι αυξημένα. Ακόμη θα πρέπει να προστεθεί το εσωτερικό hardware και λογισμικό και το τεχνικό προσωπικό που χρειάζεται για να συντηρηθεί το σύστημα. Managed Open Source, πρόκειται για έναν συνδυασμό της εμπορικής και της ελεύθερης προσέγγισης, όπου ο πάροχος υιοθετεί μια open source λύση και την προσφέρει έπειτα σε άλλους σε συνδυασμό με συμπληρωματικές υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης. Αυτή η λύση σχεδόν δεν υπάρχει στις μέρες μας στην κοινότητα των μη-κερδοσκοπικών παρόχων, παρόλα αυτά οι ειδικοί περιμένουν να εμφανιστεί. [6] 3.7 Ανοικτού κώδικα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου Τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου ανοιχτού κώδικα επιτρέπουν την πρόσβαση και την αλλαγή του πηγαίου κώδικα, τα περισσότερα είναι δωρεάν και μπορεί οποιοσδήποτε να τα κατεβάσει χωρίς κανένα απολύτως κόστος, απαιτούν βασικές τεχνικές γνώσεις για την εγκατάσταση και λειτουργία τους, υποστηρίζονται από μέλη της κοινό- -27-

40 τητας και συνδέονται από αρκετά plugins και modules τα οποία δημιουργούνται στην κοινότητα Δημοφιλή ανοικτού κώδικα CMS Joomla Drupal Plone Typo3 Xoops Πλεονεκτήματα ανοικτού κώδικα CMS Χαμηλό κόστος απόκτησης τους. Οικονομικό κόστος μόνο για τεχνική υποστήριξη και όχι για το λογισμικό. Ταχεία διόρθωση σφαλμάτων. Δυνατότητα δοκιμής πριν αγοραστή. Τεχνική υποστήριξη από την κοινότητα. Ευκολία παραμετροποίησης Μειονεκτήματα ανοικτού κώδικα CMS Ελεύθερο λογισμικό δεν σημαίνει λογισμικό χωρίς κανένα κόστος. Έλλειψη εμπορικής υποστήριξης και τεκμηρίωσης. Δεν συνιστάται για επίπεδο μεγάλων επιχειρήσεων. Μικρή χρηστικότητα που επικεντρώνεται στην τεχνική αρχιτεκτονική. [7] -28-

41 3.8 Κλειστού κώδικα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου Τα Συστήματα Διαχείρισης Περιεχομένου κλειστού κώδικα δεν επιτρέπουν την πρόσβαση και την αλλαγή του πηγαίου κώδικα, παρέχουν στον χρήστη υψηλά επίπεδα α- σφάλειας, η τεχνική υποστήριξη είναι εξειδικευμένη και απαιτούν οικονομικό κόστος για την απόκτηση τους Δημοφιλή κλειστού κώδικα CMS ΙΒΜ Workplace Web Content Management Vignette Content Management Jalios JCMS Powerfront CMS Πλεονεκτήματα κλειστού κώδικα CMS Καλύτερη εκπαίδευση και τεκμηρίωση. Είναι ετοιμοπαράδοτα. Τα επίπεδα ασφάλειας είναι υψηλά. Προσδιορισμένες υπηρεσίες με εξειδικευμένη εμπορική υποστήριξη Μειονεκτήματα κλειστού κώδικα CMS Κόστος παραμετροποίησης. Κόστος ολοκλήρωσης με υπάρχοντα εταιρικά συστήματα.[8] -29-

42 3.9 Οφέλη των CMS Τα οφέλη που προκύπτουν από την εφαρμογή και χρήση ενός συστήματος διαχείρισης περιεχομένου είναι: Μειωμένο κόστος συντήρησης Δεν απαιτούνται ειδικές τεχνικές γνώσεις από τους διαχειριστές με συνέπεια την ελαχιστοποίηση λήψης τεχνικής υποστήριξης. Ευελιξία, βελτιωμένη πλοήγηση και δυνατότητα επέκτασης Ο διαχωρισμός του περιεχομένου από το σχεδιασμό και την πλοήγηση δίνει την δυνατότητα αλλαγής του σχεδιασμού και του τρόπου πλοήγησης χωρίς να είναι απαραίτητη η ενημέρωση όλων των σελίδων. Γρήγορη ενημέρωση, διαχείριση και αρχειοθέτηση της πληροφορίας Η δυνατότητα αναζήτησης του περιεχομένου που καταχωρείται και η αυτόματη αρχειοθέτηση του, η εύκολη χρήση και η άμεση γνώση του τελικού αποτελέσματος, παρέχει μεγάλη συνέπεια στην εμφάνιση του διαδικτυακού τόπου. Υποστήριξη αποκεντροποιημένου συστήματος ενημέρωσης Η ενημέρωση του περιεχομένου μπορεί να γίνει από οπουδήποτε από πολλούς χρήστες και από διαφορετικούς υπολογιστές. Αυξημένη ασφάλεια -30-

43 Η ασφάλεια του σχεδιασμού του site από λανθασμένες ενέργειες που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν προβλήματα στην εμφάνιση του και η αυτόματη δημιουργία των συνδέσμων μεταξύ των σελίδων καθώς και η αποφυγή προβλημάτων ανύπαρκτων σελίδων. Μείωση της επανάληψης της πληροφορίας Η μη επαναλαμβανόμενη πληροφορία σημαίνει πρακτικά μικρότερος φόρτος στον εξυπηρετητή και χρήση λιγότερου χώρου, αφού δεν υπάρχουν πολλές επαναλαμβανόμενες στατικές σελίδες από τη στιγμή που η ανάπτυξη των σελίδων γίνεται δυναμικά. [10] 3.10 Κριτήρια επιλογής των CMS Υπάρχουν κάποια κριτήρια που πρέπει να λάβει κανείς υπόψη πριν αγοράσει, κατεβάσει από το διαδίκτυο και εγκαταστήσει ένα CMS. Τα κριτήρια επιλογής του λογισμικού αυτού είναι: Open Source ή Commercial Στην επιλογή αυτή σημαντικό παράγοντα παίζει το κόστος. Το Open Source λογισμικό παρέχεται δωρεάν. Στην πραγματικότητα όμως κρύβει κόστη σχετικά με την τεχνική υποστήριξη. Χρειάζεται προσοχή καθώς υπάρχουν πολλές βιώσιμες open source λύσεις, αλλά καλό θα ήταν πάντα να συνυπολογίζεται το συνολικό κόστος. ASP ή Licensed Στην επιλογή αυτή σημαντικό παράγοντα παίζει το που θα εγκατασταθεί η βάση δεδομένων και το λογισμικό. Υπάρχουν οργανισμοί που προτιμούν να έχουν τον έλεγχο της ιστοσελίδας και των δεδομένων τους και να φιλοξενούν για το λόγο αυτό το CMS στις εγκαταστάσεις τους ενώ άλλοι οργανισμοί για να γλιτώσουν το διαχειριστικό κόστος, αναθέτουν την εγκατάσταση και την συντήρηση του CMS σε εξωτερικούς συνεργάτες. -31-

44 Χρήστες Περιεχομένου Στο κριτήριο αυτό απαιτείται να υπολογιστεί ο αριθμός των χρηστών που θα συνεισφέρουν στην ιστοσελίδα. Ακόμα σημαντικό παράγοντα παίζει και το είδος του περιεχομένου για το οποίο ο καθένας από αυτούς θα είναι υπεύθυνος και αν το περιεχόμενο αυτό θα δημοσιεύεται άμεσα στον διαδικτυακό τόπο ή θα περνάει από τον έλεγχο κάποιου αρχισυντάκτη. Οι επιλογές αυτές θα βοηθήσουν στην επιλογή συστήματος διαχείρισης περιεχομένου τα οποία θα προσφέρουν ασφαλή λειτουργία ροής περιεχομένου και δυνατότητα διαχείρισης ενός μεγάλου αριθμού συντακτών. Είδη Περιεχομένου Το κριτήριο αυτό αφορά τις μορφές του υλικού που θα εμφανίζεται στην ιστοσελίδα. Οι εφαρμογές διαχειρίζονται κείμενα, γραφικά και φωτογραφίες. Αν στο δικτυακό τόπο δημοσιεύεται υλικό με πλούσια μορφοποίηση τότε το CMS θα πρέπει να προσφέρει αυτές τις δυνατότητες. Μονάδα Συσχετιζόμενων Συστημάτων Το κριτήριο αυτό αφορά την ύπαρξη κάποιας μορφής διασύνδεσης ανάμεσα στο CMS και στα υπόλοιπα συστήματα, όπως αυτό των χορηγιών από τους επισκέπτες της ιστοσελίδας, του συστήματος εξυπηρέτησης πελατών και του συστήματος των ηλεκτρονικών πωλήσεων. Επίσης σημαντικός παράγοντας είναι και η εξέλιξη ενός δικτυακού τόπου διότι οι σχέσεις μεταξύ των εμπλεκόμενων συστημάτων και βάσεων δεδομένων γίνεται πιο πολύπλοκη. Αναφορές Το κριτήριο αυτό αφορά το είδος των στατιστικών αποτελεσμάτων που θα αναφέρει το CMS. Στη περίπτωση που απαιτούνται ιδιαίτερες αναφορές, τότε θα πρέπει να υποστηρίζονται από το επιλεγμένο CMS. -32-

45 Επανασχεδίαση ή Μετακίνηση Το κριτήριο αυτό αφορά την πιθανότητα ανασχεδίασης του δικτυακού χώρου και την μετακίνηση στοιχείων που θα χρησιμοποιηθούν από την παλιά ιστοσελίδα. Η δυνατότητα εύκολης μετακίνησης του κώδικα και των δεδομένων της ιστοσελίδας είναι πολύ σημαντική. Πολυπλοκότητα Εμφάνισης Το κριτήριο αυτό αφορά την υποστήριξη από το λογισμικό της πολύπλοκης παρουσίασης του δικτυακού τόπου. Όταν η ιστοσελίδα περιέχει δυναμικά μενού πλοήγησης χρειάζεται ένα πιο σύνθετο σύστημα διαχείρισης περιεχομένου. [11] 3.11 Συνοπτική σύγκριση διαφόρων Open Source CMS Joomla Εικόνα 11: Λογότυπο Joomla Το Joomla είναι ένα ελεύθερο, ανοιχτού κώδικα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου και χρησιμοποιείται για την δημοσίευση περιεχομένου στον παγκόσμιο ιστό και σε τοπικά δίκτυα. Είναι γραμμένο με γλώσσα προγραμματισμού PHP και αποθηκεύει τα δεδομένα του στη βάση δεδομένων MySQL. Το όνομα του είναι ένας φωνητικός συλλαβισμός από τη λέξη jumla στα σουαχίλι που σημαίνει «όλοι μαζί» και επιλέχθηκε για να αντικατοπτρίσει την αφοσίωση της ομάδας ανάπτυξης στο project. -33-

46 Το Joomla έχει δημιουργηθεί σαν ένα project ανοιχτού κώδικα όπου ομάδες ατόμων έχουν συνεισφέρει για την ανάπτυξη του αλλά και για τα συστήματα που υποστηρίζει. Το μεγαλύτερο πλεονέκτημα είναι ότι υποστηρίζει πολλές λειτουργίες. Κάποια βασικά χαρακτηριστικά του Joomla είναι: Αποθήκευση σελίδων RSS feeds Blogs Forum Ημερολόγια Περιλήψεις ειδήσεων Αναζήτηση στη ιστοσελίδα Το Joomla χρησιμοποιείται από απλές προσωπικές ιστοσελίδες έως περίπλοκες συνεταιρικές εφαρμογές δικτύου. Το Joomla μπορεί να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε χρήστη για την εύκολη διαχείριση των θεμάτων της ιστοσελίδας, για την προσθήκη εικόνων και περιεχομένου ακόμα και για online κρατήσεις. Μερικοί τρόποι με τους οποίους χρησιμοποιείται είναι: Εφημερίδες-περιοδικά Εμπόριο online Εταιρικές ιστοσελίδες Portals Κυβερνητικές εφαρμογές Προσωπικές-οικογενειακές ιστοσελίδες Σχολικές ιστοσελίδες Επιχειρησιακές ιστοσελίδες -34-

47 Το πακέτο του Joomla είναι σχεδιασμένο για εύκολη εγκατάσταση ακόμα και για μη προγραμματιστές, καθώς υπάρχει πολύ υποστηρικτικό υλικό διαθέσιμο για αρχάριους. Για πολλούς ανθρώπους η αληθινή δυνατότητα του Joomla βρίσκεται στο πλαίσιο της εφαρμογής, που κάνει δυνατό για χιλιάδες σχεδιαστές ανά τον κόσμο να δημιουργήσουν δυναμικές προσθήκες και επεκτάσεις. Μερικές διαθέσιμες επεκτάσεις είναι: Εταιρικοί κατάλογοι Forum και λογισμικό chat Ημερολόγια newsletters Συστήματα διαφήμισης με banner Υπηρεσίες συνδρομών και διευθύνσεων Σχεδιασμός δυναμικών φορμών [11] Drupal Εικόνα 12: Λογότυπο Drupal Το Drupal είναι ένα ελεύθερο λογισμικό, αρθρωτό σύστημα διαχείρισης περιεχομένου γραμμένο στη γλώσσα προγραμματισμού PHP και απαιτεί μια βάση δεδομένων MySQL. Το Drupal επιτρέπει στο διαχειριστή συστήματος να οργανώνει το περιεχόμενο, να αυτοματοποιεί διαχειριστικές εργασίες, να διαχειρίζεται τους επισκέπτες και να προσαρμόζει την παρουσίαση. Η λέξη Drupal είναι μια αγγλική μετάφραση της Ολλανδικής λέξης druppel που σημαίνει «πτώση». -35-

48 Οι ενότητες που διαθέτει το Drupal παρέχουν μια ευρεία ποικιλία χαρακτηριστικών όπως των συστημάτων ηλεκτρονικού εμπορίου, της ροής δεδομένων, της συλλογής φωτογραφιών κ.α. Ακόμα περιλαμβάνει σύστημα ταξινόμησης ή κατηγοριοποίησης το ο- ποίο προσαρμόζεται στις ανάγκες του χρήστη. Επίσης προσφέρει υπηρεσίες οι οποίες είναι: Ομαδοποίηση ειδήσεων Διαχείριση χρήστη Ικανότητα συζητήσεων Έκδοση ροής εργασίας Λειτουργίες μετά-δεδομένων Μερικές χρήσεις του Drupal είναι: Διαχείριση περιεχομένου: Μέσω μιας απλής βασισμένη σε φυλλομετρητή διεπαφής τα μέλη μπορούν να δημοσιεύουν ιστορίες, εικόνες, ψηφοφορίες κ.α. Weblog: Μια ενιαία εγκατάσταση μπορεί να διαμορφωθεί ως μεμονωμένη προσωπική weblog περιοχή ή ως πολλαπλάσια μεμονωμένα weblogs Συνεργασία: Χρησιμοποιείται για τη διαχείριση της κατασκευής του Drupal. Η ενότητα προγράμματος είναι κατάλληλη για να υποστηρίζει άλλα ανοικτά έργα λογισμικού. Κοινότητα βασισμένη στη συζήτηση: Μια περιοχή του Drupal μπορεί να χρησιμοποιηθεί επιτυχώς ως φόρουμ συζήτησης. Συνήθεις ερωτήσεις(faq) To Drupal έχει θεωρηθεί από μερικούς δυσκολότερο να εγκατασταθεί και να διαμορφωθεί από ένα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου. Επίσης μερικοί πιστεύουν ότι το Drupal έχει μια πολύ απότομη καμπή εκμάθησης και ότι κάποιος πρέπει να είναι ικανός με τις βάσεις δεδομένων για να το χρησιμοποιήσει. Μερικοί από τους λόγους που το Drupal ξεχωρίζει είναι: Είναι εύκολο στη χρήση και στην εγκατάσταση. -36-

49 Έχει πολλά χαρακτηριστικά όπως η μηχανή αναζήτησης φιλικών ηλεκτρονικών διευθύνσεων. Προσφέρει πολλές ενότητες με αποτέλεσμα να προστεθεί περισσότερη λειτουργικότητα στη σελίδα. Έχει πολλούς χρήστες και μεγάλη κοινότητα με αποτέλεσμα να παρουσιάζει μεγαλύτερη ευκολία στο να βρεθούν λύσεις στα προβλήματα.[12] Zikula Εικόνα 13: Λογότυπο Zikula To Zikula είναι ελεύθερο ανοικτού κώδικα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου που ε- στιάζει στο ύφος, την εμφάνιση και τη λειτουργικότητα. Είναι γραμμένο σε PHP με στοιχεία MySQL. Είναι λογισμικό που δημιουργεί έναν δυναμικό ιστοχώρο και παρέχει στον διαχειριστή μια σελίδα την οποία μπορεί να διαχειριστεί με ελάχιστη γνώση HTML μέσο ενός φυλλομετρητή ιστού. Μερικά χαρακτηριστικά του Zikula είναι: Είναι ένας πίνακας διαχείρισης βασισμένος στον φυλλομετρητή του διαδικτύου, έτσι ώστε να μην υπάρχει καμιά ανάγκη για πρόσβαση FTP. Δυνατότητα διαχείρισης της πρόσβασης των χρηστών. Δυνατότητα τροποποίησης του κώδικα, ώστε να καλύπτει τις απαιτήσεις του προγράμματος. Υποστηρίζει λειτουργίες αποθήκευσης σελίδων. Υποστηρίζει τη λειτουργία Short-URLs, δηλαδή σύντομων ηλεκτρονικών διευθύνσεων. -37-

50 Παρέχει εύκολες βελτιώσεις, ώστε ο χρήστης να έχει ενημέρωση με τις πιο πρόσφατες εκδόσεις. Προσφέρει δυνατότητα ελέγχου αδειών. Προσφέρει ενότητα διαμόρφωσης ταχυδρομείου. Το Zikula παρέχει: RSS feeds Διαδικτυακά forum Ψηφοφορίες Έκδοση σε διάφορες γλώσσες Ηλεκτρονικό εμπόριο Συνομιλία Συλλογές φωτογραφιών Συνδέσεις Στο Zikula η εγκατάσταση είναι εύκολη, αλλά η δημιουργία νέων προτύπων είναι μια διαδικασία αρκετά δύσκολη καθώς δεν υπάρχει εγχειρίδιο για το CSS και για να το μάθει κανείς πρέπει να πειραματιστεί.[13] Mambo Το Mambo είναι ένα ανοικτού κώδικα σύστημα διαχείρισης περιεχομένου που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία και διαχείριση ιστοσελίδων μάσα από μια απλή πλατφόρ- -38-

51 μα δικτύου. Τα δικαιώματα του προστατεύονται από την Mambo Foundation. Η αρχιτεκτονική του Mambo βασίζεται σε έναν κεντρικό διακομιστή που είναι συνδεδεμένος με το διαδίκτυο και κάνει ιστοσελίδα διαθέσιμη στους επισκέπτες, στην γλώσσα προγραμματισμού PHP χρησιμοποιείται για να καθοριστούν οι απαιτήσεις διαδικασίες για την εξυπηρέτηση των ιστοσελίδων και στη βάση δεδομένων MySQL που αποθηκεύει το περιεχόμενο της ιστοσελίδας που έχει δημιουργηθεί από το Mambo. Το Mambo είναι δημοφιλές λόγω της ευκολίας χρήσης του αλλά και των προηγμένων χαρακτηριστικών. Μπορεί να διαχειρίζεται κείμενο, εικόνες, έγγραφα τα βασικά στοιχεία ενός δικτυακού τόπου. Κάποια από τα προηγμένα χαρακτηριστικά που περιλαμβάνει είναι: Αποθήκευση σελίδων Εκτυπώσιμές εκδόσεις σελίδας Περιλήψεις ειδήσεων RSS feeds Blogs Forum Ημερολόγια Αναζήτηση Εκδόσεις σε διάφορες γλώσσες Δημοσκοπήσεις Στο Mambo μπορούν να προστεθούν και κάποια συστατικά τα οποία μπορούν να επιτελέσουν πρόσθετες λειτουργίες όπως συλλογή φωτογραφιών, ηλεκτρονικό εμπόριο κλπ. Αυτά τα συστατικά εγκαθίστανται μαζί με το Mambo αλλά κάποια από αυτά να χρειάζονται τροποποιήσεις. Η εγκατάσταση στο Mambo είναι αρκετά απλή αφού ο χρήστης θα πρέπει να επιλέξει μόνο την τοποθεσία που θα το εγκαταστήσει. Με εύκολο τρόπο μπορεί κανείς να δημιουργήσει δικά του πρότυπα χωρίς να ασχοληθεί καθόλου με προγραμματισμό σε HTML. Είναι εύκολο στη χρήση καθώς κάθε συστατικό είναι πολύ εύκολο να κατανοηθεί με κάποια προβληματάκια όταν αυξηθεί αρκετά το περιεχόμενο της σελίδας.[14] -39-

52 3.12 Ορισμός του τοπικού Server Xampp και πια πακέτα περιέχει Εικόνα 14: Λογότυπο Xampp Το XAMPP είναι ένα πακέτο προγραμμάτων ελεύθερου λογισμικού το οποίο περιέχει ένα εξυπηρετητή ιστοσελίδων την βάση MySQL και ένα διερμηνέα. Το XAMPP μπορεί να εξυπηρετεί δυναμικές ιστοσελίδες τεχνολογίας PHP/MySQL. Είναι ανεξάρτητο πλατφόρμας και τρέχει σε Microsoft Windows, Linux, Solaris, και Mac OS X και χρησιμοποιείται ως πλατφόρμα για σχεδίαση και ανάπτυξη ιστοσελίδων με τις τεχνολογίες όπως Php, Jsp, Servlets. To XAMPP έχει την δυνατότητα αναβάθμισης σε νέες εκδόσεις του εξυπηρετητή ιστοσελίδων http Apache, της βάσης δεδομένων MySQL και τις γλώσσες Php και Perl. Η ονομασία του προέρχεται από τις λέξεις: X (cross-platform), A (Apache), M (MySQL), P (Php) και P (Perl). Με απλά λόγια το XAMPP είναι ένα χρήσιμο βοήθημα που μας δίνει την δυνατότητα να κάνουμε τον υπολογιστή μας ένα web server.[15] Τα πακέτα που περιέχει το XAMPP στα Windows είναι: Apache HTTPD MySQL PHP Perl FileZilla FTP Server phpmyadmin OpenSSL Freetype Webalizer -40-

53 Mod perl eaccelerator mcrypt SQLite Mercury Mail Transport System Fake sendmail for windows FPDF Class 3.13 Χρήση του Xampp Οι σχεδιαστές του XAMPP προόριζαν το λογισμικό ως ένα εργαλείο για την ανάπτυξη και την δοκιμή ιστοσελίδων τοπικά στον υπολογιστή χωρίς να είναι απαραίτητη η σύνδεση του λογισμικού στο διαδίκτυο. Στη πράξη ορισμένες φορές το XAMPP χρησιμοποιείται και για την φιλοξενία ιστοσελίδων. Το XAMPP περιέχει ένα ειδικό εργαλείο για την προστασία με κωδικό των σημαντικότερων μερών. Επίσης υποστηρίζει την δημιουργία και διαχείριση βάσεων δεδομένων τύπου MySQL και SQLite. Όταν εγκατασταθεί το XAMPP σε κάποιον τοπικό υπολογιστή διαχειρίζεται τον localhost ως ένα απομακρυσμένο κόμβο ο οποίος συνδέεται με το FTP.[16] 3.14 Εγκατάσταση του Xampp Για το στήσιμο της ιστοσελίδας θα πρέπει να εγκαταστήσουμε το εργαλείο XAMPP το οποίο θα επιτρέπει στον υπολογιστή μας να συμπεριφέρεται σαν έναν web server. Κατεβάζουμε το λογισμικό που διατίθεται δωρεάν από τον σύνδεσμο: Πατώντας κλικ στον σύνδεσμο μεταφερόμαστε στην παρακάτω σελίδα: -41-

54 Εικόνα 15: Σελίδα για download του Xampp Από την σελίδα αυτή επιλέγουμε ανάλογα με το λειτουργικό σύστημα που χρησιμοποιούμε την αντίστοιχη επιλογή. Επιλέγουμε XAMPP for Windows v5.6.3 και ανοίγει η παρακάτω σελίδα: Εικόνα 16: Σελίδα για download του Xampp -42-

55 Από την σελίδα αυτή κάνουμε download και θα κατέβει στον υπολογιστή μας ένα αρχείο.exe έτοιμο για εγκατάσταση. Εικόνα 17: Σελίδα για download του Xampp Αφού το αρχείο έχει κατέβει στον υπολογιστή μας κάνουμε διπλό κλικ ώστε να ξεκινήσει η εγκατάσταση. Στο παράθυρο που εμφανίζεται επιλέγουμε Next. Εικόνα 18: Setup του Xampp -43-

56 Στη συνέχεια επιλέγουμε ποια από τα χαρακτηριστικά του XAMPP θέλουμε να εγκατασταθούν και επιλέγουμε Next. Εικόνα 19: Επιλογή χαρακτηριστικών του Xampp Επιλέγουμε τον φάκελο εγκατάστασης του XAMPP. Όπως βλέπουμε στην παρακάτω εικόνα η εγκατάσταση του XAMPP έγινε μέσα στον σκληρό δίσκο C. Στη συνέχεια Next για να προχωρήσουμε στην εγκατάσταση. -44-

57 Εικόνα 20: Επιλογή φακέλου εγκατάστασης Στο παράθυρο που εμφανίζεται τσεκάρουμε το κουτάκι αν θέλουμε να μάθουμε κάποιες πληροφορίες για την Bitnami και επιλέγουμε Next. Εικόνα 21: Πληροφορίες για Bitnami -45-

58 Το πρόγραμμα είναι έτοιμο για εγκατάσταση. Πατάμε Next για να ξεκινήσει. Εικόνα 22: Έναρξη εγκατάστασης Διαδικασία εγκατάστασης Εικόνα 23: Διαδικασία εγκατάστασης -46-

59 Επιλέγουμε αν θέλουμε να ξεκινήσει το Control Panel του XAMPP και πατάμε Finish. Εικόνα 24: Ολοκλήρωση εγκατάστασης Εμφάνιση Control Panel του XAMPP Εικόνα 25: Control Panel του XAMPP -47-

60 Ρύθμιση του XAMPP. Στο Control Panel του XAMPP κάνουμε Start στον Apache server και στη βάση δεδομένων MySQL για να τρέξουν και πατάμε Quit. Εικόνα 26: Control Panel του XAMPP Ανοίγουμε τον browser και πληκτρολογούμε την διεύθυνση: που μας φέρνει στην σελίδα καλωσορίσματος του XAMPP. Εικόνα 27: Σελίδα καλωσορίσματος του XAMPP -48-

61 Εικόνα 28: Σελίδα καλωσορίσματος του XAMPP Κάνουμε κλικ στο Status για να δούμε σε τη κατάσταση βρίσκονται τα στοιχεία του XAMPP. Μας ενδιαφέρει κυρίως η βάση δεδομένων MySQL και η γλώσσα προγραμματισμού Php. Εικόνα 29: Status του XAMPP -49-

62 Αφού βεβαιωθούμε ότι τα στοιχεία που θέλουμε είναι ενεργοποιημένα, ολοκληρώνεται η διαδικασία εγκατάστασης του τοπικού server XAMPP Πηγές Κεφαλαίου 3 [1] b95-5b46-4a56-a535-0c d42 [2] pacific.jour.auth.gr [2] aetos.it.teithe.gr [3] pacific.jour.auth.gr [4] pacific.jour.auth.gr [5] [6] pacific.jour.auth.gr [7] [8] [9] [10] pacific.jour.auth.gr [11] pacific.jour.auth.gr -50-

63 [12] pacific.jour.auth.gr [13] ] pacific.jour.auth.gr [14] pacific.jour.auth.gr [15] el.wikipedia.org [16] el.wikipedia.org [17] eclass.teipat.gr E2.HTM -51-

64 4 Joomla - Specifics Εικόνα 30: Λογότυπο Joomla 4.1 Ιστορικά στοιχεία του Joomla Το JOOMLA είναι αντίγραφο ενός άλλου συστήματος διαχείρισης περιεχομένου του MAMBO του οποίου υπήρξε fork. Tον Αύγουστο του 2005, όπου τα πνευματικά δικαιώματα του Mambo ανήκαν στην εταιρεία Miro Intl Pty Ltd, η εταιρεία δημιούργησε έναν μη κερδοσκοπικό οργανισμό με σκοπό να χρηματοδοτήσει το project και να το προστατέψει από πιθανές αγωγές. Η ομάδα υλοποίησης είχε ενστάσεις και διαφωνίες σχετικά με διάφορους όρους που έχει θέσει η εταιρεία οι οποίοι κατά τη γνώμη των μελών της είναι αντίθετες με τους κανόνες χρήσης και διάδοσης του λεγόμενου λογισμικού ανοιχτού πηγαίου κώδικα. Η ομάδα δημιουργεί μια ιστοσελίδα που ονομάζεται OpenSourceMatters.org (OSM) για την διανομή πληροφοριών στην κοινότητα του λογισμικού με αποτέλεσμα να προσελκύει πολύ κόσμο ο οποίος ενθαρρύνει την ομάδα υλοποίηση. Στις 18 Αυγούστου του 2005 ο Andrew Blake καλεί τους φίλους της κίνησης να προτείνουν ονόματα για το project. Την 1η του Σεπτέμβρη του 2005 ανακοινώνεται στο κοινό πως το όνομα που επιλέχθηκε ήταν το Joomla μια φωνητική γραφή της γλώσσας Σουαχίλι που σημαίνει όλοι μαζί ή ως σύνολο. Η πρώτη έκδοση του joomla (joomla 1.0.0) ανακοινώθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου Ήταν μια νέα ονομασία Mambo σε συνδυασμό με διορθώσεις κάποιον σφαλμάτων στο περιβάλλον διαχείρισης και στον κώδικα της ασφάλειας. Η δεύτερη έκδοση του Joomla λανσάρεται στις 22 Ιανουαρίου του 2008 και εισάγει πολλές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της πλατφόρμας αλλά και νέα λειτουργικότητα σε σχέση με τον προκάτοχό της. -52-

65 Από την πρώτη έκδοσή του μέχρι και σήμερα το Joomla έχει γίνει δημοφιλές και σύμφωνα με την επίσημη αναφορά Open Source CMS Market Share Report, από τον Ο- κτώβριο του 2009 το Joomla είναι το πιο δημοφιλές Web CMS.[1] 4.2 Τι είναι το Joomla Το JOOMLA είναι μια δωρεάν εφαρμογή ανοικτού κώδικα συστήματος διαχείρισης περιεχομένου το, οποίο είναι γραμμένο με γλώσσα προγραμματισμού PHP για την διαχείριση και δημοσίευση περιεχομένου στον ιστό και ενδοδικτύων, αποθηκεύοντας τα δεδομένα του στη βάση δεδομένων MySQL και περιλαμβάνει χαρακτηριστικά όπως τροφοδοσίες RSS, cache των σελίδων, εκτυπώσιμες εκδόσεις των σελίδων, blogs, ημερολόγια, αναζήτηση κ.α. Μερικά από τα πλεονεκτήματα του Joomla είναι η ευκολία χρήσης και εγκατάστασης, διαθέτει απλά εργαλεία διαχείρισης, ευέλικτο για τη δημιουργία σχεδίων για ιστοτόπους και εύκολη η πρόσθεση εικόνων και περιεχομένου. [2] 4.3 Χαρακτηριστικά το Joomla Διαχείριση Χρηστών Το Joomla έχει ένα σύστημα καταγραφής το οποίο επιτρέπει να διαμορφώνουν προσωπικές επιλογές. Ο έλεγχος ταυτότητας είναι ένα σημαντικό μέρος της διαχείρισης των χρηστών και της υποστήριξης του joomla πολλαπλών πρωτοκόλλων. Αυτό επιτρέπει στους χρήστες να χρησιμοποιούν τις υπάρχουσες πληροφορίες του λογαριασμού τους για τον εξορθολογησμό της διαδικασίας εγγραφής. Media Manager Είναι το εργαλείο για την εύκολη διαχείριση των αρχείων ή φακέλων και μπορείτε να διαμορφώσετε τις ρυθμίσεις τύπου MIME για να χειριστείτε οποιαδήποτε τύπο αρχείου. -53-

66 Το λογισμικό είναι ενσωματωμένο στα εργαλεία συντάκτη του άρθρου ώστε να μπορείτε να πάρετε τις εικόνες και αρχεία ανά πάσα στιγμή. Διαχείριση Γλώσσας Υπάρχει διεθνής υποστήριξη για πολλές γλώσσες του κόσμου και κωδικοποίηση UTF- 8. Αν χρειαστεί η ιστοσελίδα να είναι σε μια γλώσσα και ο πίνακας σε έναν άλλο διαχειριστή, με πολλές γλώσσες είναι δυνατόν. Διαχείριση Banner Είναι εύκολο να δημιουργηθεί banner στην ιστοσελίδα και να έχουμε κέρδος χρησιμοποιώντας την διαχείριση banner, ξεκινώντας με τη δημιουργία ενός προφίλ του πελάτη. Διαχείριση Επαφών Η διαχείριση επαφών βοηθά να βρεθεί το σωστό πρόσωπο και τα στοιχεία επικοινωνίας του. Επίσης υποστηρίζει πολλαπλές μορφές επικοινωνίας σε συγκεκριμένα άτομα καθώς και ομάδες. Δημοσκοπήσεις Αν θέλουμε να μάθουμε περισσότερα σχετικά για τους χρήστες είναι εύκολο να δημιουργήσουμε δημοσκοπήσεις με πολλαπλές επιλογές. Αναζήτηση Βοηθάει στους χρήστες να περιηγηθούν στα πιο δημοφιλή είδη αναζήτησης και να παρέχει στο διαχειριστή με στατιστικά στοιχεία αναζήτησης. -54-

67 Ολοκληρωμένο Σύστημα Βοήθειας Το joomla έχει ένα ενσωματωμένο τμήμα που μπορεί να βοηθήσει τους χρήστες να βρουν αυτό που χρειάζονται. Οι περισσότερες σελίδες έχουν ένα κουμπί βοήθειας επάνω δεξιά, βοηθώντας να κατανοήσετε πλήρως όλες τις επιλογές σε αυτή την σελίδα. Ένα γλωσσάριο επεξηγεί τους όρους σε απλά αγγλικά, ένα εργαλείο πληροφόρησης σύστημα σας βοηθά να αντιμετωπίσετε. [3] 4.4 Η δομή του Joomla Περιοχή διαχείρισης (Backend): Μέσα από περιοχή διαχείρισης ο διαχειριστής κάνει όλες τις τροποποιήσεις που αφορούν στον ιστότοπο. Μπορεί να χειριστεί λειτουργίες όπως πρόσθεση περιεχόμενου, εμφάνιση ή απόκρυψη στοιχείων, δημιουργία χρηστών και γενικά ότι έχει σχέση με το Joomla. Πρότυπα (Templates): Τα πρότυπα χρησιμοποιούνται για τον διαχωρισμό του περιεχόμενο από την εμφάνιση. Στα πρότυπα γενικά ορίζονται οι σχεδιαστικοί κανόνες που αφορούν στην ιστοσελίδα. Υπάρχουν δύο τύποι προτύπων, τα Site Templates που ελέγχουν την εμφάνιση του Front-end της ιστοσελίδας μας και τα Administrator Templates που ελέγχουν το Back-end, το σύστημα διαχείρισης της ιστοσελίδας. Μενού: Η πλοήγηση του χρήστη στην ιστοσελίδα γίνεται με την χρήση των μενού. Η δημιουργία τους γίνεται δυναμικά και συνδέονται με αντικείμενα του Joomla, όπως κατηγορίες και άρθρα. Τα μενού μπορεί να είναι κατακόρυφα ή οριζόντια και δεν υπάρχει περιορισμός στον αριθμό των μενού σε μια ιστοσελίδα Joomla. Πρόσθετα (plug-ins): Τα πρόσθετα είναι μικρά πακέτα κώδικα τα οποία χρησιμοποιούνται για κάποιες ειδικές λειτουργίες. Για παράδειγμα η μηχανή αναζή- -55-

68 τησης του Joomla για να μπορεί ο χρήστης να αναζητεί περιεχόμενο μέσα στην σελίδα. Εφαρμογές (Components): Η χρήση των εφαρμογών αποσκοπεί στην δυνατότητα επέκτασης του Joomla. Άλλες είναι εμπορικές και άλλες είναι ελεύθερης διανομής. Δημόσιο τμήμα (Front-end): Το δημόσιο τμήμα είναι αυτό που εμφανίζεται στον φυλλομετρητή του τελικού χρήστη. Τα άρθρα, τα μενού και γενικά όλα τα στοιχεία της ιστοσελίδας που θέλουμε να εμφανίζονται στον χρήστη βρίσκονται στο δημόσιο τμήμα.[4] 4.5 Είδη επεκτάσεων του Joomla Οι επεκτάσεις στο Joomla επεκτείνουν την λειτουργικότητα της Joomla ιστοσελίδας. Διακρίνονται σε πέντε είδη επεκτάσεων, κάθε μια από αυτές τις επεκτάσεις χειρίζεται μια συγκεκριμένη λειτουργία. Components (Συστατικά): Τα συστατικά είναι οι μεγαλύτερες και πιο πολύπλοκες επεκτάσεις. Αποτελούνται από δύο μέρη την τοποθεσία και τον διαχειριστή. Τα συστατικά παράγουν το μεγαλύτερο τμήμα μιας σελίδας, επειδή ένα συστατικό οδηγείτε από ένα στοιχείο του μενού. Plugins (Πρόσθετα): Είναι προηγμένες επεκτάσεις και στην ουσία είναι χειριστές γεγονότων. Κατά την εκτέλεση οποιουδήποτε μέρος του Joomla, μιας μονάδας ή ενός συστατικού, ένα γεγονός μπορεί να ενεργοποιηθεί με αποτέλεσμα το plugin που είναι εγγεγραμμένο για να χειριστεί αυτό το γεγονός εκτελείτε Templates (Πρότυπα): Τα πρότυπα περιγράφουν το βασικό σχεδιασμό μιας ι- στοσελίδας. Ενώ το CMS διαχειρίζεται το περιεχόμενο της ιστοσελίδας, τα πρότυπα καθορίζουν το στυλ, την εμφάνιση και τη διάταξη του χώρου. Υπάρχουν δύο τύποι προτύπων, τα Site Templates που ελέγχουν την εμφάνιση του Front-

69 end της ιστοσελίδας μας και τα Administrator Templates που ελέγχουν το Backend, το σύστημα διαχείρισης της ιστοσελίδας. Modules (Ενότητες): Συνδέονται με τα συστατικά του joomla για να εμφανίζεται το νέο περιεχόμενο ή οι εικόνες. Οι ενότητες του joomla μοιάζουν με κουτιά όπως είναι η μονάδα αναζήτησης. Languages (Γλώσσες): Είναι απλές επεκτάσεις που χρησιμοποιούνται ως βασικό μέρος ή ως επέκταση. Ακόμα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για PDF ή PSD σε μετατροπές Joomla.[5] 4.6 Δημιουργία Βάσης Δεδομένων Για να δημιουργήσουμε τη βάση δεδομένων θα πρέπει πάμε στην κεντρική σελίδα του XAMPP, ανοίγοντας έναν browser και πληκτρολογώντας την διεύθυνση: όπως εμφανίζεται στο παρακάτω παράθυρο.[6] Εικόνα 31: Αρχική σελίδα του XAMPP -57-

70 Στην συνέχεια πηγαίνουμε στο menu με τα εργαλεία του xampp και από τα Tools κάνουμε κλικ στο phpmyadmin (το οποίο είναι το εργαλείο διαχείρισης της βάσης δεδομένων του MySQL) μας πηγαίνει στην αρχική οθόνη του προγράμματος διαχείρισης MySQL phpmyadmin. Εικόνα 32: Πρόγραμμα διαχείρισης MySQL phpmyadmin Κάνοντας κλικ στις βάσεις δεδομένων πηγαίνουμε στην σελίδα στη οποία θα δημιουργήσουμε την βάση δεδομένων. Βάζουμε το όνομα της βάσης και κάνουμε κλικ στην δημιουργία. -58-

71 Εικόνα 33: Πρόγραμμα διαχείρισης MySQL phpmyadmin Στην παρακάτω σελίδα βλέπουμε ότι δημιουργήθηκε η βάση δεδομένων με το όνομα mysitenew που θα την χρειαστούμε στο joomla. Εικόνα 34: Πρόγραμμα διαχείρισης MySQL phpmyadmin -59-

72 4.7 Εγκατάσταση του Joomla Το πακέτο εγκατάστασης του JOOMLA μπορούμε να το βρούμε στη διεύθυνση Εικόνα 35: Download joomla Κάνοντας download μεταφερόμαστε στην παρακάτω σελίδα η οποία μας δείχνει της εκδόσεις του συστήματος διαχείρισης περιεχομένου JOOMLA. -60-

73 Εικόνα 36: Download joomla Πατώντας κλικ στην έκδοση joomla μας ανοίγει ένα zip αρχείο το οποίο το αποθηκεύουμε. Εικόνα 37: Download joomla -61-

74 Πηγαίνουμε στον σκληρό δίσκο C στον φάκελο που εγκαταστήσαμε το XAMPP και μπαίνουμε μέσα στον φάκελο htdocs. Εικόνα 38: Φάκελος XAMPP Δημιουργούμε έναν φάκελο με το όνομα mysitenew μέσα στον οποίο θα εγκαταστήσουμε το joomla. Εικόνα 39: Φάκελος XAMPP -62-

75 Μπαίνουμε στον φάκελο και κάνουμε αποσυμπίεση το αρχείο zip του joomla. Εικόνα 40: Φάκελος mysitenew Ανοίγουμε τον browser μας και πληκτρολογούμε την διεύθυνση: Εμφανίζεται η αρχική οθόνη εγκατάστασης του Joomla. Εικόνα 41: Αρχική οθόνη εγκατάστασης του Joomla -63-

76 Επιλέγουμε γλώσσα (Greek-Ελληνικά), όνομα ιστοσελίδας, διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, όνομα και τον κωδικό διαχειριστή και κάνουμε κλικ στο επόμενο. Εικόνα 42: Εγκατάσταση του Joomla Στην επόμενη σελίδα εισάγουμε τις ρυθμίσεις της βάσης δεδομένων MySQLi όπως είδος βάσης, όνομα διαχειριστή, όνομα χρήστη, όνομα βάσης, πρόθεμα πίνακα και κάνουμε κλικ στο επόμενο. Εικόνα 43: Εγκατάσταση του Joomla -64-

77 Στην επόμενη σελίδα δεν αλλάζουμε κάτι και κάνουμε κλικ στο εγκατάσταση. Εικόνα 44: Εγκατάσταση του Joomla Η εγκατάσταση του Joomla έχει ξεκινήσει και περιμένουμε μέχρι να ολοκληρωθεί. Εικόνα 45: Εγκατάσταση του Joomla -65-

78 Για να ολοκληρωθεί επιτυχώς η εγκατάσταση θα πρέπει να διαγράψουμε τον φάκελο installtion. Εικόνα 46: Εγκατάσταση του Joomla Για να επιλέξουμε την γλώσσα μας στο Joomla κάνουμε κλικ στο Επιπλέον βήματα: Εγκατάσταση γλωσσών. Εδώ μπορούμε να επιλέξουμε διάφορα πακέτα γλωσσών. Επιλέγουμε Greek και κάνουμε κλικ στο επόμενο. Εικόνα 47: Εγκατάσταση γλώσσας -66-

79 Στην επόμενη σελίδα επιλέγουμε την προεπιλεγμένη γλώσσα για τον διαχειριστή και για την ιστοσελίδα. Επιλέγουμε επόμενο και ολοκληρώνετε η διαδικασία εγκατάστασης του συστήματος διαχείρισης περιεχομένου Joomla. Εικόνα 48: Εγκατάσταση γλώσσας 4.8 Πηγές Κεφαλαίου 4 [1] en.wikipedia.org [2] el.wikipedia.org [3] [4]

80 %CE%B5%CE%AF%CE%BD%CE%B1%CE%B9-%CF%84%CE%BFjoomla.htmllayout=blog [5] en.wikipedia.org [6] [7]

81 5 Δημιουργία και Περιγραφή του ι- στοτόπου 5.1 Λογική Ιστότοπου Στο κεφάλαιο αυτό θα ασχοληθούμε με τα στοιχεία εκείνα που σχηματίζουν το βασικό περιεχόμενο του ιστοτόπου που κατασκευάσαμε με τη βοήθεια του συστήματος Joomla. Προτού εισέλθουμε στην κεντρική σελίδα διαχείρισης του Joomla θα πρέπει να μελετηθεί όσον αφορά τον τρόπο που θα παρουσιαστεί και ποιες είναι οι βασικές λειτουργίες που θα κάνει. Οτιδήποτε χρησιμοποιηθεί έχει την δική του θέση με απώτερο σκοπό την εύκολη για τον χρήστη λειτουργία του. Για να επιλέξουμε ποιες πληροφορίες είναι σημαντικές για τον χρήστη πρέπει να επικεντρωθούμε για ποιόν λόγο κάποιος χρήστης θα ενδιαφερθεί για τον ιστοτοπό μας. Ο ιστότοπος μας αναφέρεται στους χρήστες που επιθυμούν να βρουν διάφορες πληροφορίες για την περιοχή τον Σερβίων, όπως είναι η ι- στορία, τα σημαντικά γεγονότα της περιοχής, τα έθιμα κ.α. Επίσης θα ενημερώνουμε τους χρήστες για τα αξιοθέατα της περιοχής, τις δραστηριότητες των κατοίκων και διάφορα καταλύματα- ξενοδοχεία της περιοχής για τους επισκέπτες. Τέλος θα χρησιμοποιηθούν διάφορα πρόσθετα/ενθέματα μέσω τον οποίων έχουμε την δυνατότητα να ενημερώνεται κανείς για διάφορα θέματα όπως την ημερομηνία, την ώρα, τoν καιρό και πολλά άλλα. 5.2 Κίνητρο για την δημιουργία του ιστότοπου Το κίνητρο για την δημιουργία του ιστοτόπου ήταν το ενδιαφέρων μου για τις τρέχουσες τεχνολογίες του παγκόσμιου ιστού και την δημιουργία ιστοσελίδων και πως αυτή θα γίνει φιλική και εκπαιδευτική για τους απλούς χρήστες. Ένας από τους βασικότε- -69-

82 ρους λόγους κατασκευής του ιστότοπου είναι ότι στην περιοχή των Σερβίων με την πλούσια πολιτιστική παράδοση και ιστορία της περιοχής, την ύπαρξη αρχαιολογικών και πολιτιστικών μνημείων και την πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα των κατοίκων δεν υπάρχει ένας ιστότοπος για την ανάδειξη και την διαφήμιση της περιοχής των Σερβίων. Ένας άλλος λόγος για την δημιουργία του ιστότοπου είναι μια ιδέα που γεννήθηκε από συνομιλίες με παλιούς κατοίκους της περιοχής, που λέγανε ενδιαφέρουσες ιστορίες για την περιοχή των Σερβίων και τα γύρο χωριά. Επίσης ο ιστότοπος δημιουργήθηκε και για εκπαιδευτικό σκοπό γιατί μέσα από τα άρθρα οι νέοι της περιοχής μπορούν να μαθαίνουν για την ιστορία, τις παραδόσεις, τα έθιμα για την περιοχή που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν όλα αυτά τα χρόνια. Τέλος ο συγκεκριμένος ιστότοπος δημιουργήθηκε για την προβολή και διαφήμιση του τόπου στους έξω από τον δήμο πολίτες με αποτέλεσμα να αναδειχθεί η περιοχή και να γίνει τουριστικός προορισμός για αυτούς. Αυτό το ενδιαφέρον έχε ως αποτέλεσμα να θελήσω να μάθω περισσότερα για την συγκεκριμένη τεχνολογία, ποια συστήματα υπάρχουν αυτή τη στιγμή στην αγορά και πώς θα μπορούσε να υλοποιηθεί ένα τέτοιο σύστημα. 5.3 Ανάπτυξη του ιστότοπου Οι πληροφορίες για την ανάπτυξη του ιστοτόπου με διάφορα άρθρα τα οποία θα αναδεικνύουν την περιοχή και φωτογραφικό υλικό που χρησιμοποιήθηκε ήταν ένα από τα σημαντικότερα μέρη της πτυχιακής εργασίας γιατί μέσα από αυτήν την διαδικασία μάθαινα και εγώ ο ίδιος διάφορες πληροφορίες της περιοχής που δεν ήξερα. Αρχικά έψαξα στο διαδίκτυο για σελίδες από τις οποίες θα μπορούσα να βρω πληροφορίες για την περιοχή. Μέσα από την ιστοσελίδα wikipedia.org βρήκα ενδιαφέρουσες πληροφορίες για την ιστορία, παραδόσεις, σημαντικά γεγονότα κ.α. Για τα αξιοθέατα και τις δραστηριότητες των κατοίκων βρήκα πληροφορίες από το Για την καστροπολιτεία βρήκα πληροφορίες από το Επίσης επισκέφτηκα την βιβλιοθήκη του δήμου και έψαξα βιβλία τα οποία θα με βοηθούσαν στην εργασία. Για την ιστορία του τόπου πήρα πληροφορίες από τα βιβλία: Κ. Σαββιλωτίδης- Χ. Τζήρα: Τα Σέρβια του χθες, Μορφωτικός όμιλος Σερβίων, 2001 και Κ Καμπουρίδης- Γ. Σαλακίδη: Η επαρχία Σερβίων του 16 ο αιώνα μέσα από οθωμανικές πηγές, Α. Σταμούλης, Το τίτλο της ιστοσελίδας Τα Σέρβια τον εμπνεύστηκα από ένα βιβλίο -70-

83 που είχα στο σπίτι, Μηνά Μαλούτα: Τα Σέρβια,1956 που είναι ένα από τα παλαιότερα βιβλία που βγήκαν για τα Σέρβια με πληροφορίες για τα ιστορικά γεγονότα της περιοχής. Για τα αξιοθέατα της περιοχής πήρα πληροφορίες από το βιβλίο Κ. Σαββιλωτίδης: servia, Μορφωτικός όμιλος Σερβίων, 2001 που αναδεικνύει την περιοχή. Πληροφορίες για την περιοχή πήρα και από μεγάλους σε ηλικία ανθρώπους που μέσα από τις αφηγήσεις τους μάθαινα για τα παλαιά χρόνια. Τέλος το φωτογραφικό υλικό ήταν ένας συνδυασμός από διαδίκτυο και επίσκεψη στο λαογραφικό μουσείο των Σερβίων στο οποίο βρήκα πλούσιο φωτογραφικό υλικό. 5.4 Περιοχή Διαχείρισης του Joomla Το πιο σημαντικό κομμάτι στο Joomla είναι το περιεχόμενο της ιστοσελίδας και πως αυτό θα είναι οργανωμένο με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να είναι εύκολη η πλοήγηση των χρηστών στην ιστοσελίδα. Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε αποτελεσματικά το περιεχόμενο του Joomla μας δίνεται η δυνατότητα να το οργανώσουμε σε επιμέρους κομμάτια, τα οποία είναι οι κατηγορίες, τα άρθρα, το μενού κ.α Φόρμα Εισόδου Για να εισέλθουμε στη σελίδα διαχείρισης του Joomla πληκτρολογούμε στη γραμμή διεύθυνσης την διεύθυνση Για να έχουμε πρόσβαση στη διαχείριση δίνουμε το όνομα χρήστη (user name) και τον κωδικό ασφαλείας (password). -71-

84 Εικόνα 49: Σελίδα εισόδου στην διαχείριση του Joomla site μας Κεντρική Σελίδα Διαχείρισης Εφόσον δώσουμε τα σωστά στοιχεία μεταβαίνουμε στο σύστημα ως διαχειριστές και μας εμφανίζεται η παρακάτω σελίδα η οποία είναι η κεντρική σελίδα διαχείρισης του Joomla. Εδώ υπάρχουν οι βασικότερες λειτουργίες της εφαρμογής για την δημιουργία και ανάπτυξη του site. Κάποιες από τις βασικές λειτουργίες είναι η δημιουργία/διαχείριση άρθρων, κατηγοριών, μενού, διαχείριση πολυμέσων, επεκτάσεων, προσθέτων κ.α. -72-

85 Εικόνα 50: Κεντρική Σελίδα Διαχείρισης 5.5 Πρότυπα Τα πρότυπα (Templates) καθορίζουν την εμφάνιση και το στυλ της ιστοσελίδας όπως είναι το ύφος, το χρώμα, το μέγεθος της γραμματοσειράς κ.α. Υπάρχουν δύο τύποι προτύπων, τα Site Templates που ελέγχουν την εμφάνιση του Front-end της ιστοσελίδας μας και τα Administrator Templates που ελέγχουν το Back-end, το σύστημα διαχείρισης της ιστοσελίδας. Η αρχική σελίδα περιέχει μια λίστα προεγκατεστημένων προτύπων. Ένα κίτρινο αστεράκι εμφανίζεται δίπλα από το πρότυπο που χρησιμοποιείται την εκάστοτε στιγμή. Τα πρότυπα μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε διαφορετικά τμήματα του site. Μπορούμε δηλαδή να χρησιμοποιούμε διαφορετικά πρότυπα σε διαφορετικές υποσελίδες της ιστοσελίδας μας. [1] Εγκατάσταση Προτύπου Για να αρχίσουμε την δημιουργία της ιστοσελίδας μας θα πρέπει να επιλεχθεί το σωστό πρότυπο σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κάθε χρήστη έτσι ώστε να καλύπτει τις ανάγκες και προδιαγραφές του ιστότοπου. Πολύ σημαντικό ρόλο στην εμφάνιση ενός ιστότοπου κατέχουν τα χρώματα τα οποία μπορούν να αφορούν στο φόντο των σελίδων, -73-

86 στο φόντο των μενού, στο φόντο της κεφαλίδας ή στο υποσέλιδο και στο χρώμα των τίτλων. Για τους δικούς μας στόχους, θέλουμε ο ιστότοπος μας να είναι απλός στη μορφή, με απαλά χρώματα για να μην κουράζει τους επισκέπτες του site και καθώς πρόκειται για έναν ιστότοπο που ασχολείται με την περιοχή των Σερβίων, να περιλαμβάνει μια κινούμενη διαφάνεια με εικόνες (slideshow) στο πάνω μέρος της αρχικής σελίδας και δεξιά-αριστερά διάφορα ενθέματα χρήσιμα για τους επισκέπτες της περιοχής. Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλά δωρεάν διαθέσιμα πρότυπα για Joomla ιστοσελίδες αλλά το πρότυπο που θα επιλεχθεί θα πρέπει να είναι συμβατό με την έκδοση του Joomla που διαθέτουμε. Στην συγκεκριμένη εργασία επιλέχτηκε το δωρεάν πρότυπο «TD Esgat Free» από την διεύθυνση: neral_joomla_3.x_templates/td_esgat_free.html Για να χρησιμοποιήσουμε το συγκεκριμένο πρότυπο πρέπει να το εγκαταστήσουμε στο Joomla. Από την σελίδα διαχείρισης πηγαίνουμε: Επεκτάσεις ->Διαχείριση Επεκτάσεων ->Αναζήτηση Βρίσκουμε το αρχείο που κατεβάσαμε και επιλέγουμε: Μεταμόρφωση & Εγκατάσταση -74-

87 Εικόνα 51: Εγκατάσταση προτύπου Πηγαίνουμε Επεκτάσεις->Διαχείριση Επεκτάσεων και πατάμε να γίνει προεπιλεγμένο το πρότυπο που εγκαταστήσαμε. Εικόνα 52: Προεπιλεγμένο Πρότυπο -75-

88 Αν θέλουμε να τροποποιήσουμε το πρότυπο θα πρέπει να κάνουμε κλικ πάνω στο όνομα του. Οι επιλογές που μας εμφανίζονται εδώ δεν είναι συγκεκριμένες και εξαρτώνται από το πρότυπο που χρησιμοποιούμε. Υπάρχουν πρότυπα στα οποία μπορούμε να επιλέξουμε διαδοχικές εικόνες οι οποίες θα εμφανίζονται η μια μετά την άλλη. Για το πρότυπο της συγκεκριμένης εργασίας υπάρχουν οι επιλογές όπως είναι για το logo, slider, menu κ.α. Θα πρέπει τις αλλαγές που κάνουμε να τις αποθηκεύουμε. Με το πρώτο κουμπάκι Αποθήκευση αποθηκεύουμε τις αλλαγές ενώ με το δεύτερο αποθηκεύει τις αλλαγές και κλείνει το παράθυρο. Εικόνα 53: Διαχείριση Προτύπων 5.6 Κατηγορίες Η κατηγορία στο Joomla βοηθάει στην αρχειοθέτηση των άρθρων. Με τις κατηγορίες ομαδοποιούνται τα άρθρα και έτσι ο διαχειριστής μπορεί να τροποποιεί μια φορά τα δικαιώματα μιας κατηγορίας και οι αλλαγές να επηρεάζουν τα άρθρα που ανήκουν σε αυτήν την κατηγορία.[2] -76-

89 5.6.1 Δημιουργία Κατηγοριών Όταν σε ένα site έχουμε πολλά άρθρα καλό θα ήταν να τα χωρίζουμε σε κατηγορίες και υποκατηγορίες. Για να δημιουργήσουμε μια κατηγορία επιλέγουμε από τη γραμμή μενού του πίνακα ελέγχου: Περιεχόμενο->Διαχείριση Κατηγοριών->Προσθήκη Νέας Κατηγορίας Εικόνα 54: Προσθήκη Νέας Κατηγορίας Στο παρακάτω παράθυρο επιλέγουμε τον τίτλο της κατηγορίας (Ιστορία), στη λίστα γονική κατηγορία Parent επιλέγουμε αν η κατηγορία που θέλουμε να δημιουργήσουμε θα ανήκει σε κάποια άλλη κατηγορία ή όχι δηλαδή αν θα είναι υποκατηγορία (No Parent),από την επιλογή κατάσταση Status επιλέγουμε την κατάστασή της δημοσιευμένη-αδημοσίευτη (Published), από την επιλογή πρόσβαση Access καθορίζουμε ποιος θα έχει πρόσβαση στην κατηγορία (Public) το ψευδώνυμο Alias εισάγουμε το όνομα που θα χρησιμοποιεί το Joomla (istoria) και κάποια ακόμα στοιχεία που δεν είναι υποχρεωτικό να συμπληρωθούν όπως για παράδειγμα μια μικρή περιγραφή της κατηγορίας. Στη συνέχεια πατάμε αποθήκευση και μας ενημερώνει ότι η κατηγορία αποθηκεύτηκε επιτυχώς. Για να δημιουργήσουμε μια νέα κατηγορία πατάμε το κουμπί αποθήκευση και νέο και ακολουθούμε την ίδια διαδικασία. -77-

90 Εικόνα 55: Δημιουργία Νέας Κατηγορίας Οι κατηγορίες και υποκατηγορίες που δημιουργήσαμε για τον ιστότοπο μας είναι: Αρχική Ιστορία Τα Σέρβια Ιστορία/Ονομασία Σημαντικά γεγονότα στη διάρκεια των αιώνων Έθιμα των Σερβιωτών στις γιορτές Ενδυμασία Τραγούδια Αξιοθέατα Αξιοθέατα/Φύση Βυζαντινή Καστροπολιτεία Βυζαντινές Εκκλησίες Εκδηλώσεις Πολιτιστικές Εκδηλώσεις Κοινωνικές Εκδηλώσεις -78-

91 Δραστηριότητες Εναλλακτικός Τουρισμός Αθλητικές Εκδηλώσεις Φωτογραφίες Διαμονή Ξενοδοχεία Καταλύματα Επικοινωνία Χρήσιμα Τηλέφωνα 5.7 Άρθρα Τα άρθρα αποτελούν σημαντικό κομμάτι ενός ιστότοπου που βασίζεται σε σύστημα διαχείρισης περιεχομένου. Τα άρθρα περιέχουν κείμενο και οπτικό υλικό όπως φωτογραφίες, video κ.α. Ένα μεγάλο κομμάτι της αισθητικής άποψης ενός site αλλά και της οπτικής εμπειρίας που απολαμβάνουν οι χρήστες εξαρτάται από την ικανότητα του διαχειριστή να δημιουργεί καλαίσθητα άρθρα.[3] Δημιουργία Άρθρων Για να δημιουργήσουμε τα άρθρα που χρειαζόμαστε για το site μας μπορούμε είτε να επεξεργαστούμε και να μετονομάσουμε τα ήδη υπάρχουσα, είτε να τα διαγράψουμε και να δημιουργήσουμε νέα από την αρχή. Για να δημιουργήσουμε ένα άρθρο επιλέγουμε από την γραμμή μενού του πίνακα ελέγχου: Περιεχόμενο->Διαχείριση Άρθρων->Προσθήκη Νέου Άρθρου -79-

92 Εικόνα 56: Προσθήκη Νέου Άρθρου Στο παρακάτω παράθυρο εισάγουμε τον τίτλο του άρθρου (Τα Σέρβια), στο ψευδώνυμο εισάγουμε το όνομα που θα χρησιμοποιεί το Joomla (ta-servia), από την επιλογή Κατάσταση επιλέγουμε την κατάσταση του άρθρου (Δημοσιευμένο), από την Κατηγορία ε- πιλέγουμε σε ποια κατηγορία θέλουμε να ανήκει το άρθρο (Τα Σέρβια), στην επιλογή Κύριο επιλέγουμε εάν θέλουμε το άρθρο να εμφανίζεται στην πρώτη σελίδα (Ναι), από την επιλογή Πρόσβαση καθορίζουμε ποιοι θέλουμε να έχουν πρόσβαση σε αυτό το άρθρο (Public) και από την επιλογή Γλώσσα σε ποια γλώσσα θέλουμε να εμφανίζεται το άρθρο. Στην περιοχή Toogle Editor γράφουμε το κείμενο που θα περιέχει το άρθρο. Ε- πίσης μπορούμε να χωρίσουμε το κείμενο σε δύο κομμάτια χρησιμοποιώντας το κουμπί Περισσότερα, έτσι ο editor διασπά αυτόματα το κείμενο ώστε να εμφανίζεται στο front end σε μορφή web blog, δηλαδή εμφανίζει την εισαγωγή του κειμένου και το link το οποίο οδηγεί στην εμφάνιση ολόκληρου του άρθρου. -80-

93 Εικόνα 57: Δημιουργία Άρθρου Κάτω από το κείμενο του άρθρου εμφανίζονται τα εικονίδια: Με το εικονίδιο Άρθρο μπορούμε να εισάγουμε ένα link προς κάποιο άρθρο μας, με το εικονίδιο εικόνα μπορούμε να εισάγουμε μια εικόνα στο άρθρο μας, με το εικονίδιο αλλαγή σελίδας αλλάζουμε σελίδα στο σημείο που θα βρίσκεται ο δρομέας. Με τον τρόπο αυτό μπορούμε να χωρίσουμε το άρθρο σε σελίδες και να υπάρχουν κουμπάκια για να αλλάξουμε σελίδα και με το εικονίδιο περισσότερα όπως είπαμε και παραπάνω εμφανίζεται μόνο το αρχικό κομμάτι του άρθρου και πατώντας το κουμπάκι link ο χρήστης μπορεί να διαβάσει το υπόλοιπο. Στην περιοχή Επιλογές Δημοσίευσης μπορούμε στην ημερομηνία δημιουργίας να βάλουμε την ημερομηνία δημιουργίας ή όποια άλλη θέλουμε και μπορούμε να καθορίσουμε από πότε μέχρι πότε θα είναι δημοσιευμένο το άρθρο. Επίσης μπορούμε να γράψουμε το όνομα του αρθογράφου που δημιούργησε το άρθρο ή κάποιο ψευδώνυμο. -81-

94 Εικόνα 58: Επιλογές Δημοσίευσης Άρθρου Πατώντας το κουμπί αποθήκευση μας ενημερώνει ότι το άρθρο αποθηκεύτηκε επιτυχώς. Για να δημιουργήσουμε ένα νέο άρθρο πατάμε το κουμπί αποθήκευση και νέο και ακολουθούμε την ίδια διαδικασία. Τα άρθρα που δημιουργήσαμε για τον ιστότοπο μας είναι: Τα Σέρβια Ιστορία/Ονομασία Σημαντικά γεγονότα στη διάρκεια των αιώνων Έθιμα των Σερβιωτών στις γιορτές Ενδυμασία Τραγούδια Αξιοθέατα/Φύση Βυζαντινή Καστροπολιτεία Βυζαντινές Εκκλησίες Πολιτιστικές Εκδηλώσεις Κοινωνικές Εκδηλώσεις Εναλλακτικός Τουρισμός Αθλητικές Εκδηλώσεις -82-

95 Φωτογραφίες Ξενοδοχεία Καταλύματα Χρήσιμα Τηλέφωνα 5.8 Μενού Τα μενού είναι τα αντικείμενα που βοηθάνε τον επισκέπτη στην πλοήγηση μέσα στην ιστοσελίδα. Στο Joomla το περιεχόμενο είναι εντελώς ανεξάρτητο από τον τρόπο με τον οποίο θέλουμε να εμφανίζεται αυτό το περιεχόμενο στην ιστοσελίδα. Για να εμφανιστεί το περιεχόμενο αυτό στην ιστοσελίδα πρέπει να δημιουργηθεί ένας σύνδεσμος ο οποίος θα οδηγεί σε αυτό το περιεχόμενο. Με τα μενού συνδέουμε όλα τα αντικείμενα περιεχομένου όπως είναι τα άρθρα και οι κατηγορίες. Κάθε μενού πρέπει να έχει και αναγνωριστικό όνομα το οποίο χρησιμοποιείται εσωτερικά από το Joomla. Τα μενού μπορεί να είναι είτε οριζόντια είτε κατακόρυφα.[4] Δημιουργία Μενού και Στοιχείων Μενου Τα μενού είναι ένα από τα βασικότερα στοιχεία του ιστοτόπου. Μέσω των μενού η πλοήγηση γίνεται πιο κατανοητή στο χρήστη. Για να δημιουργήσουμε ένα μενού επιλέγουμε από την γραμμή μενού του πίνακα ελέγχου: Μενού->Διαχείριση Μενού->Προσθήκη Νέου Μενού -83-

96 Εικόνα 59: Προσθήκη Νέου Μενού Στο παρακάτω παράθυρο καθορίζουμε τον Τίτλο του μενού που θα είναι το όνομα που θα προβάλλεται στη περιοχή διαχείρισης, το Είδος Μενού που εισάγουμε ένα όνομα που θα χρησιμοποιεί το Joomla και στην Περιγραφή δίνουμε μια περιγραφή για το μενού μας. πατάμε αποθήκευση. Πατώντας αποθήκευση το μενού μας έχει αποθηκευτεί. Εικόνα 60: Προσθήκη Μενού -84-

97 Για την δημιουργία νέων στοιχείων μενού επιλέγουμε το μενού που επιθυμούμε να προσθέσουμε στοιχεία από τον σύνδεσμο μενού και στην συνέχεια το μενού που θέλουμε να επεξεργαστούμε. Στο παρακάτω παράθυρο επιλέγουμε τον τίτλο του μενού, στο είδος στοιχείο μενού πατάμε «Επιλογή» και στη συνέχεια Άρθρα->Μεμονωμένο Άρθρο. Στην επιλογή άρθρου πατάμε «Επιλογή» και κάνουμε κλικ πάνω στο άρθρο που επιθυμούμε και στην συνέχεια αποθήκευση. Εάν επιθυμούμε το νέο στοιχείο να αποτελεί υπό-μενού για κάποιο άλλο στοιχείο στο μενού μας, τότε επιλέγουμε το γονικό στοιχείο από την λίστα «Γονικό Στοιχείο». Εικόνα 61: Νέο Στοιχείο Μενού Στη συνέχεια ορίζουμε την Κατάσταση αν θέλουμε να είναι δημοσιευμένο, ελέγχουμε το επίπεδο προσβασιμότητας των χρηστών και διάφορες άλλες παραμέτρους που έχουν να κάνουν με την εμφάνιση και πατάμε αποθήκευση ή αποθήκευση και νέο για να συνεχίσουμε. Τα στοιχεία μενού και υπό-μενού που δημιουργήσαμε για τον ιστότοπο μας είναι: Αρχική Ιστορία Τα Σέρβια -85-

98 Ιστορία/Ονομασία Σημαντικά γεγονότα στη διάρκεια των αιώνων Έθιμα των Σερβιωτών στις γιορτές Ενδυμασία Τραγούδια Αξιοθέατα Αξιοθέατα/Φύση Βυζαντινή Καστροπολιτεία Βυζαντινές Εκκλησίες Εκδηλώσεις Πολιτιστικές Εκδηλώσεις Κοινωνικές Εκδηλώσεις Δραστηριότητες Εναλλακτικός Τουρισμός Αθλητικές Εκδηλώσεις Φωτογραφίες Διαμονή Ξενοδοχεία Καταλύματα Επικοινωνία Χρήσιμα Τηλέφωνα 5.9 Χρήστες Οι χρήστες σε ένα ιστότοπο που έχει κατασκευαστεί με Joomla χωρίζονται δυο κατηγορίες, οι επισκέπτες (Guests) και εγγεγραμμένοι χρήστες (Registered users). Οι επισκέπτες ανάλογα με το πώς ο διαχειριστής έχει ρυθμίσει την ιστοσελίδα μπορούν να δουν ορισμένα από αυτά ή και όλα. Οι εγγεγραμμένοι χρήστες που έχουν αποκτήσει όνομα χρήστη και κωδικό πρόσβασης μπορούν να παρέχουν και περιεχόμενο. Χωρίζονται σε δύο υποκατηγορίες στους χρήστες Frond-end και στους χρήστες Back-end. Οι -86-

99 χρήστες Frond-end έχουν την δυνατότητα να δημιουργίας και έκδοσης περιεχομένου στην ιστοσελίδα. Πρωταρχικός τους στόχος είναι να παρέχουν περιεχόμενο και όχι να διαχειρίζονται ή να τροποποιούν τη δομή τους. Αυτοί οι πάροχοι περιεχομένου μπορούν να παρέχουν περιεχόμενο χρησιμοποιώντας ένα εργαλείο επεξεργασίας χωρίς να χρειάζονται να έχουν γνώσεις κωδικοποίησης σε HTML. Υπάρχουν τέσσερα διακριτά επίπεδα: εγγεγραμμένος, συγγραφέας, συντάκτης και εκδότης. Οι χρήστες Back-end αναφέρονται ως οι διαχειριστές της ιστοσελίδας αλλά έχουν την δυνατότητα στο να αλλάζουν στοιχεία στη δομή. Υπάρχουν τρία διακριτά επίπεδα: manager, διαχειριστές, υπερδιαχειριστές.[5] Δημιουργία Χρηστών Από το μενού διαχείριση χρηστών μπορεί κανείς να δημιουργήσει ένα νέο χρήστη ή και μια ομάδα χρηστών. Για να δημιουργήσουμε ένα νέο χρήστη επιλέγουμε από την γραμμή μενού του πίνακα ελέγχου: Χρήστες->Διαχείριση Χρηστών->Προσθήκη Νέου Χρήστη Εικόνα 62: Προσθήκη Νέου Χρήστη -87-

100 Στο παρακάτω παράθυρο επιλέγουμε το όνομα, το όνομα σύνδεσης, τον κωδικό πρόσβασης και την διεύθυνση του ηλεκτρικού ταχυδρομείου. Εικόνα 63: Δημιουργία Χρήστη Από την επιλογή Assigned User Groups (Συνδεδεμένες Ομάδες Χρηστών) επιλέγουμε σε ποια κατηγορία χρηστών ανήκει ο νέος χρήστης και πατάμε αποθήκευση. Εικόνα 64: Κατηγορία Χρηστών -88-

101 5.10 Πρόσθετα (Plugins-Components-Modules) Το πακέτο του Joomla αποτελείται από πολλά διαφορετικά κομμάτια, τα οποία είναι σχεδιασμένα να είναι όσο το δυνατόν πιο μορφοποιημένα, έτσι ώστε οι διάφορες επεκτάσεις και ενσωματώσεις να γίνονται εύκολα. Τα Plugins είναι επεκτάσεις του background του Joomla και τα οποία επεκτείνουν τις λειτουργικές δυνατότητες του συστήματος. Τα Components επιτρέπουν στους διαχειριστές να εκτελούν εργασίες όπως η επέκταση των χαρακτηριστικών των χρηστών, η δημιουργία αντιγράφων ασφαλείας του ιστότοπου κ.α. Τα Modules εκτελούν εργασίες όπως η εμφάνιση ενός ημερολογίου, η εισαγωγή αυτοσχέδιου κώδικα μέσα στον κώδικα του συστήματος κ.α. Είναι στοιχεία τα οποία εμφανίζονται σε επιλεγμένα σημεία εκτελώντας κάποια συγκεκριμένη λειτουργικότητα. [6] Εγκατάσταση Πρόσθετου Με τη χρήση των προσθέτων η ιστοσελίδα μας γίνετε πιο εντυπωσιακή και πιο φιλική προς τον επισκέπτη. Στο διαδίκτυο υπάρχουν πολλά δωρεάν διαθέσιμα πρόσθετα για το Joomla αλλά αυτό που πρέπει να προσέξουμε είναι το πρόσθετο πρέπει να είναι συμβατό με την Joomla έκδοση που διαθέτουμε. Πρόσθετα μπορούμε να βρούμε στην ιστοσελίδα: Εφόσον κατεβάσουμε στον υπολογιστή μας το πρόσθετο που επιθυμούμε πηγαίνουμε στην σελίδα διαχείρισης: Επεκτάσεις->Διαχείριση Επεκτάσεων->Επιλογή Αρχείου Εκεί βρίσκουμε το αρχείο που κατεβάσαμε και επιλέγουμε «Μεταμόρφωση και Εγκατάσταση» -89-

102 Εικόνα 65: Εγκατάσταση Πρόσθετου Πρόσθετα που χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή του ι- στότοπου JCE Editor - Πρόσθετο κειμενογράφου (com_jce_246) Η εφαρμογή JCE Editor είναι ο δημοφιλέστερος δωρεάν κειμενογράφος για το Joomla. Δίνει την δυνατότητα να δημιουργήσουμε το είδος του περιεχομένου που θα θέλουμε χωρίς περιορισμούς και χωρίς να χρειάζεται να γνωρίζουμε HTML, CSS. Ο JCE έχει εργαλεία που βοηθούν την διαχείριση των αρχείων αλλά και των φωτογραφιών με τις οποίες ο συντάκτης θέλει να εμπλουτίσει το άρθρο του. -90-