ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ. Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2014, ώρα 15:30-19:30

Transcript

1 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ 15:30-16:00 16:00-16:10 Παρασκευή 5 Δεκεμβρίου 2014, ώρα 15:30-19:30 Προσέλευση Έναρξη-Χαιρετισμοί Συντονιστής: Αναστάσιος Μπονάκης 16:10-16:30 16:30-16:50 16:50-17:10 17:10-17:40 17:40-18:00 18:00-18:20 18:20-19:10 19:10-19:30 «Ο φυσιολογικός ύπνος και οι επιδράσεις του στη μνήμη και στη μάθηση» Δημήτρης Δικαίος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής Α Ψυχιατρική Κλινική, Αιγινήτειο Νοσοκομείο «Η παθολογία του ύπνου στην εφηβεία και η στέρηση ύπνου ως επιλογή. Τι μπορεί να γίνει;» Αναστάσιος Μπονάκης, Λέκτορας Νευρολογίας - Υπνολόγος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιατρική Σχολή, Α Νευρολογική Κλινική, Αιγινήτειο Νοσοκομείο «Διαταραχές ύπνου στις διάφορες ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις της εφηβείας» Ελένη Λαζαράτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής Α Ψυχιατρική Κλινική, Αιγινήτειο Νοσοκομείο Ερωτήσεις Συζήτηση ΔΙΑΛΕΙΜΜΑ «Η Τέχνη ως μέσο επικοινωνίας και εκπαίδευσης σε θέματα υγείας, και συγκεκριμένα στο θέμα του ύπνου» Πέτρος Αλατζάς, MSc Xημικός, Σκηνοθέτης, Ηθοποιός Προβολή της κινηματογραφημένης θεατρικής παράστασης για εφήβους: «Τι θα γίνει, θα κοιμηθούμε απόψε;» Συγγραφή θεατρικού έργου: Αναστάσιος Μπονάκης, Πέτρος Αλατζάς, Σκηνοθεσία: Πέτρος Αλατζάς Ερωτήσεις Συζήτηση 1

2 ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΟΜΙΛΙΩΝ «Ο φυσιολογικός ύπνος και οι επιδράσεις του στη μνήμη και τη μάθηση». Δ. Δικαίος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής, Α Ψυχιατρική Κλινική, Αιγινήτειο Νοσοκομείο Κατά τη διάρκεια της ημέρας ο εγκέφαλος της εγρήγορσης προσλαμβάνει αδιάκοπτα πληροφορίες με τις οποίες είτε έρχεται σε αλληλεπίδραση με τα γεγονότα του περιβάλλοντος και αντιδρά άμεσα είτε συλλέγει μνήμες που θα καλεστεί σε δεύτερο χρόνο να ξαναχρησιμοποιήσει. Μνήμη για τον εγκέφαλο είναι κάθε πληροφορία που προσδίδει νόημα στον υλικό κόσμο που μας περιβάλει, στα γεγονότα που μας κινητοποίησαν συναισθηματικά, αλλά και στις πληροφορίες που θέλουμε να απομνημονεύσουμε και να ανακαλέσουμε ηθελημένα στο άμεσο και απώτερο μέλλον. Έτσι μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει συνειδητή και υποσυνείδητη μνήμη. Ο ύπνος αποτελεί εκείνη τη λειτουργία που οι μνήμες θα παγιωθούν και έτσι θα γίνουν χρήσιμες σε ένα οργανισμό που καλείται από τη μία να επιβιώσει αλλά ταυτόχρονα να εξελιχθεί και να προσαρμοστεί σε ένα συνεχώς μεταβαλλόμενο κοινωνικό περιβάλλον. «Η παθολογία του ύπνου στην εφηβία και η στέρηση ύπνου ως επιλογή. Τι μπορεί να γίνει;». Αναστάσιος Μπονάκης, Λέκτορας Νευρολογίας Υπνολόγος Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Ιατρική Σχολή, Α Νευρολογική Κλινική, Αιγινήτειο Νοσοκομείο Ο ύπνος είναι μια από τις πιο σημαντικές λειτουργίες του ανθρώπινου οργανισμού. Κρυμμένος κάπου στο τέλος της ημέρας συχνά η αξία του περνάει απαρατήρητη ενώ όχι σπάνια ο χρόνος που του αφιερώνουμε θεωρείται χαμένος. Παρά την εμφανή αναζωογονητική του επίδραση, η έλλειψη σωματικής και νοητικής δράσης κατά τον ύπνο τον καθιστούν μη ελκυστικό, ιδιαίτερα στους εφήβους που κατακλυσμένοι από την τεχνολογία της επικοινωνίας και από πρότυπα συνεχούς δραστηριότητας και ανταγωνισμού κλέβουν χρόνο από το δήθεν άχρηστο για να το προσφέρουν στο χρήσιμο. Η στέρηση ύπνου στους εφήβους αποτελεί καταγεγραμμένο γεγονός για τις περισσότερες χώρες του ανεπτυγμένου κόσμου. Το γεγονός αυτό αντιμετωπίζεται από την ιατρική κοινότητα ως πρόβλημα υγείας με συνέπειες στη ψυχική, σωματική και νοητική ανάπτυξη των εφήβων. Η παρούσα ημερίδα ευελπιστούμε να μας φέρει δίπλα στους εκπαιδευτικούς που καλούνται καθημερινά να αντιμετωπίσουν ποικίλες συμπεριφορές μέρος των οποίων σίγουρα σχετίζεται με τις υπνικές συνήθειες των νέων και κυρίως με την επαγόμενη στέρηση ύπνου. Υπνηλία στο μάθημα, αδιαφορία, νευρικότητα, έλλειψη συγκέντρωσης, κακή διάθεση, κακή απόδοση, ροπή σε εξαρτήσεις είναι οι κύριες συμπεριφορές που μπορούν να οφείλονται σε χρόνια στέρηση ύπνου. 2

3 «Διαταραχές ύπνου στις διάφορες ψυχοπαθολογικές εκδηλώσεις της εφηβείας». Ελένη Λαζαράτου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Παιδοψυχιατρικής, Α Ψυχιατρική Κλινική, Αιγινήτειο Νοσοκομείο Η εφηβεία ορίζεται ως η εξελικτική διεργασία στη ζωή του ανθρώπου που αρχίζει βιολογικά με τις μεταβολές της φυσιολογίας της ήβης και τελειώνει ψυχολογικά με την απόκτηση της ταυτότητας του εαυτού και του φύλου, καθώς και του αισθήματος της ανεξαρτησίας που σηματοδοτούν την ενηλικίωση. Οι ψυχικές διαταραχές της εφηβείας εμφανίζονται στo πλαίσιο μιας περιόδου η οποία χαρακτηρίζεται από μεγάλες ψυχολογικές και αναπτυξιακές αλλαγές, στις οποίες ο έφηβος απαιτείται να προσαρμοστεί μέσα σε ένα περιβάλλον που έχει διαφορετικές προσδοκίες απ' αυτόν, από εκείνες της παιδικής του ηλικίας. Μπορεί να έχουν την αφετηρία τους στην παιδική ηλικία και να συνεχίζουν την κλινική τους πορεία στην εφηβεία, ή να σχετίζονται με τα ιδιαίτερα προβλήματα τα οποία καλείται να επιλύσει ο έφηβος κατά τη μετάβαση από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή. «Η Τέχνη ως μέσο επικοινωνίας και εκπαίδευσης σε θέματα υγείας, και συγκεκριμένα στο θέμα του ύπνου», Πέτρος Αλατζάς, MSc Xημικός, Σκηνοθέτης, Ηθοποιός H Τέχνη και η Επιστήμη συνεισφέρουν στη βελτίωση της ποιότητας και του τρόπου ζωής του ανθρώπου. Η Τέχνη μπορεί, με ψυχαγωγικό και άμεσο τρόπο, να επικοινωνήσει την επιστημονική γνώση στην κοινωνία και να συμβάλλει αποφασιστικά στην ενημέρωση του κοινού σχετικά με σοβαρά ζητήματα υγείας, συμμετέχοντας με τον τρόπο αυτό στην πρόληψή τους. Οι μαθητές παρακολουθώντας μια ζωντανή θεατρική παράσταση με αντίστοιχη θεματολογία έχουν την ευκαιρία να αποκομίσουν, με ευχάριστο και πρωτότυπο τρόπο, γνώσεις απαραίτητες για τις σπουδές και τη ζωή τους. Παράλληλα ένα καλλιτεχνικό έργο που συνδυάζει την τέχνη του Θεάτρου και την έγκυρη επιστημονική γνώση λειτουργεί ως πηγή έμπνευσης, ειδικά στους εφήβους, για την συμπληρωματικότητα Τέχνης και Επιστήμης στις ζωές τους. Επίσης, η συμμετοχή μαθητών σε ανάλογα καλλιτεχνικά εγχειρήματα, με την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών τους, μπορεί να αποτελέσει σημαντική εμπειρία για την ανάπτυξη της δημιουργικότητας και έκφρασης τους αλλά και μια ευκαιρία βιωματικής μάθησης σε πολλά επιστημονικά πεδία. 3

4 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΕΛΕΝΗ ΛΑΖΑΡΑΤΟΥ Η Ελένη Λαζαράτου αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, το Η μετεκπαίδευση και η άσκηση της ειδικότητάς της έγινε στη Γαλλία όπου παρέμεινε επί οκταετία και όπου, κατά τα τελευταία έτη, έλαβε θέσεις ευθύνης επιμελητού (Médecin Résident Etranger) στο Παιδοψυχιατρικό Κέντρο Alfred Binet, και βοηθού καθηγητού (Assistant Etranger) στο Πανεπιστήμιο Pierre et Marie Curie, Paris VI. Από τον Φεβρουάριο του 1989 εργάζεται στο Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα Καισαριανής, που ανήκει στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο, στην Α Ψυχιατρική Κλινική του Πανεπιστημίου Αθηνών. Εκλέχτηκε Λέκτορας με αντικείμενο Παιδοψυχιατρική, στην Ιατρική Σχολή του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών το 1999, Επίκουρη Καθηγήτρια το 2005 και Αναπληρώτρια Καθηγήτρια το Στον εκπαιδευτικό-διδακτικό τομέα η δραστηριότητα της εκτείνεται σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο των φοιτητών της Ιατρικής και των ειδικευομένων στην Παιδοψυχιατρική και την Ψυχιατρική, των ιατρών άλλων ειδικοτήτων, καθώς και των σπουδαστών άλλων επαγγελμάτων υγείας. Σε ερευνητικό επίπεδο έχει συμμετάσχει σε πολυκεντρικά διεθνή ερευνητικά προγράμματα που αφορούν την παιδοψυχιατρική, έχει δε οργανώσει από το Κέντρο Κοινοτικής Ψυχικής Υγιεινής Βύρωνα Καισαριανής της Α Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Αθηνών σημαντικές ερευνητικές δραστηριότητες. Έχει διοργανώσει 8 σεμινάρια ή συνέδρια. Έχει παρουσιάσει 61 ανακοινώσεις σε διεθνή και 64 σε ελληνικά συνέδρια. Έχει συμμετάσχει σε 63 στρογγυλά τραπέζια σε ελληνικά συνέδρια και σε 35 σε συνέδρια στο εξωτερικό. Έχει δώσει 51 ομιλίες κατόπιν προσκλήσεως στην Ελλάδα και 7 στο εξωτερικό. Οι δημοσιεύσεις της περιλαμβάνουν 25 πλήρη ξενόγλωσσα άρθρα, 45 ελληνικά και 64 κεφάλαια σε βιβλία. Είναι επίσης συγγραφέας δύο βιβλίων στη Γαλλική γλώσσα και τεσσάρων στην Ελληνική. ΔΗΜΗΤΡΗΣ Γ. ΔΙΚΑΙΟΣ Ο Δημήτρης Γ. Δικαίος είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Ψυχιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του ΠΑ και πήρε ειδικότητα ψυχιατρικής το Εξελέγη στο Πανεπιστήμιο Αθηνών το Η ερευνητική του δραστηριότητα εκτείνεται στα πεδία της Ψυχιατρικής Γενετικής, της Φυσιολογίας και των Διαταραχών του Ύπνου, της Ψυχοφαρμακολογίας και της Επιδημιολογίας. Είναι εισερχόμενος πρόεδρος (president elect) της International Neuropsychiatric Association, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρίας Έρευνας του Ύπνου και αντιπρόεδρος της Εταιρίας για την Προαγωγή της Ψυχιατρικής και των Συναφών Επιστημών. Συμμετείχε στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ιατρικής Εταιρείας Αθηνών και στη Συντακτική Επιτροπή των Αρχείων Ελληνικής Ιατρικής. Είναι μέλος πολλών επιστημονικών εταιριών, ενώ έχει υπάρξει μέλος πολλών οργανωτικών και επιστημονικών επιτροπών Ελληνικών και Διεθνών Συνεδρίων. 4

5 Έχει περισσότερες από 50 Ελληνικές και ξένες δημοσιεύσεις σε περιοδικά με μεγάλο δείκτη απήχησης όπως το Nature Genetics, Science, Molecular Psychiatry, International Clinical Psychopharmacology και σε βιβλία. Περισσότερες από είκοσι δημοσιεύσεις του αναφέρονται στο σύστημα Medline. Έχει συμμετάσχει σε πολλά Συνέδρια ως προσκεκλημένος ομιλητής, σε προεδρεία συνεδριών και ως παρουσιαστής επιστημονικών εργασιών. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΜΠΟΝΑΚΗΣ Νευρολόγος, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών. Εργάζεται στη Β' νευρολογική κλινική του Αττικού Π.Γ.Νοσοκομείου όπου είναι υπεύθυνος του εργαστηρίου επιληψίας. Παράλληλα συνεργάζεται σε θέση ΠΕ ιατρού νευρολόγου με την Α' νευρολογική κλινική του Αιγινήτειου νοσοκομείου. Αποφοίτησε από την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Πατρών το 1994 ενώ το 2002 απέκτησε τον τίτλο Ιατρικής Ειδικότητας Νευρολογίας και το 2009 ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών. Από το 2008 είναι επιστημονικός συνεργάτης του τμήματος Νευροφυσιολογίας στο Νοσοκομείο St Thomas του Guy's and St Thomas NHS Foundation Trust (London) καθώς και κλινικός - επιστημονικός συνεργάτης του κέντρου μελέτης διαταραχών του ύπνου και μονάδας μη επεμβατικού αερισμού Lane Fox Unit στο ίδιο νοσοκομείο. Μέλος της Ελληνικής Νευρολογικής Εταιρείας, του Πανελλήνιου Επιστημονικού Συλλόγου κατά της Επιληψίας, της European Sleep Research Society, του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας για τον Ύπνο και του διοικητικού συμβουλίου της Ελληνικής Εταιρείας Νευροφυσιολογίας. Το διδακτικό του έργο περιλαμβάνει διδασκαλία του μαθήματος της Νευρολογίας στους μαθητές της Μέσης Τεχνολογικής & Επαγγελματικής Νοσηλευτικής Σχολής του ΠΓΝ Αττικής Κ.Α.Τ, συμμετοχή στην εκπαίδευση των φοιτητών του ΣΤ εξαμήνου του τμήματος της Νοσηλευτικής, της Σχολής Επαγγελμάτων Υγείας και Πρόνοιας των ΤΕΙ Αθήνας, στο πλαίσιο της κλινικής άσκησης στη Νοσηλευτική Ψυχικής Υγείας, συμμετοχή στην κλινική εκπαίδευση των 5ετών φοιτητών της Ιατρικής σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών στην κλινική Νευρολογία και εκπαίδευση τεχνικών σε σχολεία ύπνου διοργανωμένα από την Ελληνική Πνευμονολογική Εταιρεία και το κέντρο μελέτης υπνικών διαταραχών του Ευαγγελισμού. Έχει συμμετάσχει σε μεταφράσεις ιατρικών συγγραμάτων, στην Ελληνική έκδοση του "Adams & Victor s Principles of Neurology", στην Ελληνική έκδοση του "Neuroimaging. A comparison to Adams & Victor s Principles of Neurology" και στη συγγραφή Εγχειρίδιων Ιατρικής. Έχει συγγράψει το κεφαλαίο Θεραπευτική των διαταραχών του ύπνου στο υπό έκδοση εγχειρίδιο της Θεραπευτικής των Νευρολογικών Νοσημάτων και το κεφάλαιο Εκτίμηση κινδύνου πτώσεων σε νευρολογικούς ασθενείς" καθώς και κατευθυντήριες οδηγίες στο εγχειρίδιο Εντατική Θεραπεία & Επείγουσα Ιατρική: ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ. Τα κυριότερα αντικείμενα του ερευνητικού του έργου είναι η μελέτη των διαταραχών του ύπνου στα νευροεκφυλιστικά νοσήματα του εγκεφάλου και σε ασθενείς με νευρομυϊκά νοσήματα, η μελέτη του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος κατά των ύπνο των ασθενών με επιληψία καθώς και η μελέτη της ναρκοληψίας και των λοιπών υπερυπνιών Έχει 32 δημοσιεύσεις σε ξενόγλωσσα περιοδικά, 20 ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια και 4 δημοσιεύσεις σε ελληνικά περιοδικά. ΠΕΤΡΟΣ ΑΛΑΤΖΑΣ Χημικός MSc, Ηθοποιός, Σκηνοθέτης Απόφοιτος του Χημικού Τμήματος ΕΚΠΑ και του Διατμηματικού, Διαπανεπιστημιακού Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών "Χημική Ανάλυση & Έλεγχος Ποιότητας". Η διατριβή ειδίκευσης του εστίασε 5

6 στην ανάπτυξη και επικύρωση αναλυτικής μεθόδου προσδιορισμού νευροδιαβιβαστών και μελέτης της βιοσύνθεσης και του μεταβολισμού τους σε δείγματα βιολογικού υγρού από εγκεφάλους πειραματόζωων. Πραγματοποιήθηκε στο Εργαστήριο Αναλυτικής Χημείας του Τμήματος Χημείας του ΕΚΠΑ σε συνεργασία με το Ίδρυμα Ιατρικών και Βιολογικών Ερευνών της Ακαδημίας Αθηνών και τιμήθηκε με υποτροφία από το Ίδρυμα Κρατικών Υποτροφιών. Αποφοίτησε από τη Δραματική Σχολή του θεάτρου ΕΜΠΡΟΣ και εργάζεται ως ηθοποιός από το Έχει συμμετάσχει σε περισσότερες από 30 θεατρικές παραστάσεις, 10 κινηματογραφικές παραγωγές και ισάριθμες τηλεοπτικές σειρές. Έχει σκηνοθετήσει τις παραστάσεις των έργων: Οι νύχτες μακριά σου (Μαριγώ Αλεξοπούλου) στο Θέατρο Εξαρχείων (Νοέμβριος 2009), Ονειρικά τοπία (Γιάννος Κοντραφούρης) στο θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης (Νοέμβριος 2010) και τις εκπαιδευτικού περιεχομένου παραγωγές: "Τι θα γίνει, θα κοιμηθούμε απόψε;" & "Γιατί κοιμάμαι". 6