ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 06/06/2014

Transcript

1 ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΡΑΛΙΜΝΙΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΙΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 06/06/2014 ΜΑΘΗΜΑ:ΦΥΣΙΟΓΝΩΣΤΙΚΑ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: 2 ΩΡΕΣ Ονοματεπώνυμο:...Τμήμα:... Αριθμός:... Βαθμός:... Ολογράφως:... Υπογραφή:... Οδηγίες: α) Να γράφετε με μελάνι μαύρο ή μπλε. β) Δεν επιτρέπεται η χρήση διορθωτικού υγρού ή ταινίας. γ) Οι ενδείξεις των σχημάτων να συμπληρώνονται στο χώρο που δίδεται γι αυτό το σκοπό. δ) Να συμμορφώνεστε πρόθυμα με τις οδηγίες των επιτηρητών. ε) Η ΔΟΛΙΕΥΣΗ ΤΙΜΩΡΕΙΤΑΙ ΑΥΣΤΗΡΑ Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από τρία (3) μέρη, το ΜΕΡΟΣ Α, το Μέρος Β και το Μέρος Γ. Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από δέκα (10) σελίδες. ΜΕΡΟΣ Α. Να απαντήσετε ΣΕ ΟΛΕΣ τις ερωτήσεις. Κάθε σωστή απάντηση βαθμολογείται με πέντε (5) μονάδες. 1. α. Να συμπληρώσετε τα μέρη του ωαρίου 1 μέχρι 3. (μ. 1,5) β. Σε ποιο μέρος του ωαρίου συναντούμε τη λεκιθίνη και ποιος είναι ο κυριότερος ρόλος της; Μέρος:... (μ.0,5) 1

2 Ρόλος:..... (μ. 1) γ. Να συμπληρώσετε τον πιο κάτω πίνακα που αφορά διαφορές στα γεννητικά κύτταρα του ανθρώπου. Διαφορές Ωάριο Σπερματοζωάριο (μ.2) Ως προς το σχήμα: Ως προς την κινητικότητα: 2. Στο πιο κάτω σχεδιάγραμμα φαίνεται ένα ζεύγος ομολόγων χρωματοσωμάτων με κάποια από τα γονίδια τους. Αν ισχύουν: Υπόμνημα Α:μαύρα μαλλιά α:ξανθά μαλλιά Β: αναδίπλωση της γλώσσας β: μη αναδίπλωση της γλώσσας Γ :καστανά μάτια γ: πράσινα μάτια α. Με βάση μόνο το σχεδιάγραμμα των ομολόγων χρωμοσωμάτων να γράψετε: i. Ποια είναι τα επικρατή γονίδια του ατόμου; (μ. 1) ii. Για ποιο χαρακτηριστικό το άτομο είναι ετερόζυγο; (μ. 1) β. Αφού μελετήσετε τα πιο πάνω ομολόγα χρωματοσώματα, να συμπληρώσετε τον πιο κάτω πίνακα. (μ. 3) Χαρακτηριστικά Γονότυπος Φαινότυπος Χρώμα μαλλιών Χρώμα ματιών Αναδίπλωση γλώσσας 2

3 3. α. Να γράψετε 2 διαφορές ανάμεσα στη μίτωση και τη μείωση. (μ. 2) Μίτωση Μείωση β. Πόσα χρωματοσώματα υπάρχουν σε ένα: (μ. 1) i. σπερματοζωάριο άνδρα... ii. ανθρώπινο μυϊκό κύτταρο.. γ. Στο κείμενο που ακολουθεί υπάρχουν δυο λάθη. Αφού τα εντοπίσετε: i. να τα υπογραμμίσετε, και ii. να ξαναγράψετε σωστά το κείμενο. (μ. 2) «Ο Ιάσωνας έχει τραυματίσει το πόδι του στο ποδόσφαιρο. Τα κύτταρα της πληγής θα αναπληρωθούν με μείωση, όπως γίνεται όταν παράγονται κύτταρα για την ανάπτυξη του. Ενώ για την τη παραγωγή των σπερματοζωαρίων του χρησιμοποιείται η μίτωση». ΜΕΡΟΣ Β. Να απαντήσετε ΜΟΝΟ σε δύο (2) από τις τρεις (3) ερωτήσεις. Η κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με δέκα (10) μονάδες. Ερώτηση 1: α. Το σπέρμα αποτελείται από σπερματοζωάρια και εκκρίματα. Να αναφέρετε (2) δύο όργανα (αδένες), τα οποία παράγουν αυτά τα εκκρίματα. (μ. 2)

4 β. Να γράψετε (2) δύο δευτερεύοντα χαρακτηριστικά του φύλου στον άντρα. (μ. 2 ) γ. Να αναφέρετε ποια ορμόνη είναι υπεύθυνη για την ανάπτυξη των δευτερευόντων φυλετικών χαρακτηριστικών στον άντρα. (μ. 1) δ. Υπάρχουν διάφορες μέθοδοι/τρόποι αντισύλληψης. Να αναφέρετε: (μ. 2 ) ένα (1) χημικό μέσο αντισύλληψης: ένα (1) μηχανικό μέσο αντισύλληψης:.. ε. Σας δίνεται το ακόλουθο σχεδιάγραμμα σε σχέση με το γεννητικό σύστημα του άνδρα. Να δηλώσετε τι παριστάνουν τα μέρη με τις ενδείξεις 1-5. (μ. 2,5) στ. Σε ποιο όργανο του αναπαραγωγικού συστήματος του άντρα, παράγονται τα σπερματοζωάρια; (μ. 0,5)... 4

5 Ερώτηση 2. Διασταυρώνουμε ετερόζυγες τριανταφυλλιές με μωβ άνθη. Το γονίδιο για το μωβ χρώμα άνθους (Μ) είναι επικρατές έναντι του γονιδίου για το λευκό χρώμα (μ). α. Να κάνετε τη διασταύρωση. (μ. 3) Διασταύρωση: Γονείς: Χ Γαμέτες:.... Απόγονοι (γονότυποι): Φαινότυπος:... β. Να γράψετε τη φαινοτυπική αναλογία (ποσοστό) των απογόνων. (μ. 1)... γ. i. Ποιος νόμος του Mendel ισχύει σ αυτήν την περίπτωση; (μ. 1) ii. Να τον διατυπώσετε. (μ. 2) δ. Να εξηγήσετε τους όρους: i. γονίδιο: (μ. 1) ii. αλληλόμορφα γονίδια: (μ. 1) iii. επίκτητα χαρακτηριστικά:... (μ. 1) 5

6 Ερώτηση 3: Από τη διασταύρωση ενός ομόζυγου γαλάζιου παπαγάλου με ένα ομόζυγο κόκκινο παπαγάλο προέκυψαν στην παπαγαλάκια με κόκκινο και γαλάζιο χρώμα στα φτερά σε ποσοστό 100%. (Υπόδειξη: Να συμβολίσετε με ( Γ ) το γονίδιο για το γαλάζιο χρώμα και με ( Κ ) το γονίδιο για το κόκκινο χρώμα). α Να κάνετε τη διασταύρωση. (μ. 3) Διασταύρωση: Γονείς: Χ Γαμέτες:.. Απόγονοι (γονότυποι):.. β. Να απαντήσετε τα πιο κάτω ερωτήματα που αφορούν την πιο πάνω διασταύρωση. i. Τι είδος γονίδια ελέγχουν τα χρώματα σ αυτήν την περίπτωση;..... (μ. 1) ii.πώς ονομάζεται το είδος της κληρονομικότητας; (μ. 1) γ. i. Ποιος νόμος του Mendel ισχύει σ αυτήν την περίπτωση; (μ. 1) ii.να τον διατυπώσετε: (μ. 2) δ. Να εξηγήσετε ποια γονίδια ονομάζονται: i. επικρατή: (μ. 1) ii. υπολειπόμενα:.. (μ. 1) 6

7 ΜΕΡΟΣ Γ. Να απαντήσετε ΜΟΝΟ σε μια (1) από τις δύο (2) ερωτήσεις. Η κάθε ορθή απάντηση βαθμολογείται με δεκαπέντε (15) μονάδες. Ερώτηση 1. α. Ο κύριος Ιορδάνης και η κυρία Θεοδώρα, οι οποίοι είναι υγιείς, αποκτούν ένα κοριτσάκι, τη Δανάη, με αλφισμό. Να εξηγήσετε πώς έγινε αυτό με τη βοήθεια διασταύρωσης. (Υπόδειξη: Να συμβολίσετε με Α το κανονικό γονίδιο και με α το παθολογικό). (μ. 3) Γονότυποι γονιών.... Χ Γαμέτες..... Γονότυποι παιδιών.... Φαινότυποι:.... β. Αναφέρετε (2) δύο φαινοτυπικά χαρακτηριστικά της ασθένειας που θα παρουσιάσει η Δανάη... (μ. 2) γ. Να γράψετε (2) δύο προβλήματα που αντιμετωπίζει ένα αλφικό άτομο. (μ. 2)... δ. Η Δανάη μεγαλώνοντας παντρεύεται το Δημοσθένη ο οποίος είναι υγιής, αλλά η μητέρα του ήταν αλφική. Ποια είναι η πιθανότητα να αποκτήσουν παιδί με την ασθένεια; (Να το εξηγήσετε δείχνοντας τη διασταύρωση) (μ. 3) Γονότυποι γονιών:.... Χ Γαμέτες:... Γονότυποι παιδιών:... Φαινότυποι:.... Φαινοτυπική αναλογία /πιθανότητα: 7

8 ε. Ποια η πιθανότητα η Μαρία και ο Ορέστης να αποκτήσουν κορίτσι; Να το δείξετε με την κατάλληλη διασταύρωση φυλοκαθορισμού. (μ. 3) Γονότυποι γονιών.... Χ Γαμέτες Γονότυποι παιδιών Φαινότυποι:..... Φαινοτυπική αναλογία (ποσοστό):.. στ. Να εξηγήσετε ποια χρωμοσώματα ονομάζονται. (μ. 2) αυτοσωμικά:.. φυλετικά: Ερώτηση 2 α. Να συμπληρώσετε τις ενδείξεις 1-6 στο σχήμα που ακολουθεί. (μ. 3)

9 β. Ποιος είναι ο ρόλος του πλακούντα κατά τη διάρκεια της ανάπτυξης του εμβρύου; (μ. 1) γ. Ποιο αποτέλεσμα θα είχε η ανάμειξη του αίματος της μητέρας με το αίμα του εμβρύου κατά τη διάρκεια της κύησης; (μ. 2) δ. Σε ποιο μέρος του γεννητικού συστήματος της γυναίκας γίνεται: (μ. 1) I. Η γονιμοποίηση του ωαρίου:... II. Η ανάπτυξη του εμβρύου:... ε. Η κυρία Χλόη έχει γεννήσει τρίδυμα. Είναι πολύ χαρούμενη, καθώς τα δύο κοριτσάκια μοιάζουν σαν δυο σταγόνες νερό. Το τρίτο είναι αγόρι. Εξηγήστε με ποιο τρόπο δημιουργήθηκαν τα τρίδυμα.. στ. Συμπληρώστε τον πιο κάτω πίνακα που αφορά ορμόνες της γυναίκας και τη δράση τους. ΟΡΜΟΝΗ Όργανο παραγωγής Ρόλος/Δράση της ορμόνης (μ. 2) Προγεστερόνη 1. (μ.0,5) (μ. 1) 2. Ωχρινοτρόπος (μ.0,5) (μ. 1) 9

10 ζ. Η κ. Δέσποινα σήμερα διάγει την πρώτη ημέρα (6/6/14) του καταμήνιου κύκλου της, όπως φαίνεται στο πιο κάτω ημερολόγιο. Ο καταμήνιος κύκλος της κ. Δέσποινας είναι 28 ημερών. ΙΟΥΝΙΟΣ 2014 Κ Δ Τ Τ Π Π Σ ΙΟΥΛΙΟΣ 2014 Κ Δ Τ Τ Π Π Σ Με τη βοήθεια του ημερολογίου να απαντήσετε στα εξής: i. Να αναφέρετε τις πιθανές ημερομηνίες κατά τις οποίες μπορεί η κ. Δέσποινα να μείνει έγκυος. (μ. 1).. ii. Να αναφέρετε τη διάρκεια ζωής ενός ωαρίου μετά την ωορρηξία. (μ.0,5 ). iii. Να αναφέρετε τη διάρκεια ζωής ενός σπερματοζωαρίου μετά την εκσπερμάτωση μέσα στη γυναίκα. (μ. 0,5).. iv. Ποια μέρα, με βάση το ημερολόγιο, θα ξεκινήσει ο επόμενος καταμήνιος κύκλος της κ. Δέσποινας; (μ. 1).. ΤΕΛΟΣ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟΥ ΔΟΚΙΜΙΟΥ Οι εισηγητές : Συντονιστής ΒΔ Αγλαΐτσα Θωμά Χαράλαμπος Κονναρής Σαλώμη Χατζηκωνσταντίνου Ο Διευθυντής Ανδρέας Φιλίππου 10