Πράσινη επιχειρηματικότητα: «Το τερπνόν μετά του ωφελίμου»

Transcript

1 ΗΜΕΡΙΔΑ: Καινοτομία και επιχειρηματικότητα σε περίοδο οικονομικής κρίσης Πράσινη επιχειρηματικότητα: «Το τερπνόν μετά του ωφελίμου» Κοζάνη Απρίλιος 2012 Λ.Ι. Τσικριτζής Αναπληρωτής καθηγητής ΤΕΙ

2 Ανεργία αποφοίτων ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας κατά Τμήμα ( , Έρευνα Γ.Δ) Τμήμα Φυτικής Παραγωγής ΦΠ Ζωικής Παραγωγής ΖΠ Ανεργία αποφοίτων (5-7 έτη από λήψης πτυχίου) 15,3 % 54 % 11,7 % 44 % Εμπορ & Ποιοτ. 19,7 % 46,2% Ελέγχου Αγρ. Προϊόντων ΕΠΕΑΠ Χρημ-οικονομ. Εφαρμογών ΧΟ 27,9 % 61,6% Ανεργία + Αεργία + + ετεροαπασχόληση Γεωτεχνολ & Περιβαλ ΓΕΩΠΕ 17,8 % 73 % Τεχνολογιών Αντιρρύπανσης ΤΕΑΝ Σύνολο των ΤΕΙ της χώρας 12,4 % Μέση ανεργία αποφοίτων ΤΕΙ (ΕΣΥΕ 2005) 23 % ελλιπή στοιχεία 4 έτη μετά αποφοίτηση 53 %

3 Ανεργία αποφοίτων ΤΕΙ Δυτ. Μακεδονίας κατά Τμήμα (Συνέχεια) Τμήμα Ανεργία αποφοίτων (5-7 έτη από λήψης πτυχίου) Ανεργία + Αεργία + Ποσοστό μεταβολής + ετεροαπασχόληση εισακτέων σε σχέση με τις προτάσεις του ΤΕΙ Τμήμα Μηχανολογίας Τμήμα Ηλεκτρολογίας Τμήμα Βιομ. Σχεδιασμού Τμήμα Λογιστικής Τμήμα Διοίκησης Σύνολο των ΤΕΙ της χώρας 10,3 % 25,5 % +33,3 % 5,6 % 29 % +24,7 % 9,1 25 % + 8,33 % 9,5 % 40% -61,7 % 15,5 40% -59,3 % 12,4 % [Μέση ανεργία αποφοίτων ΤΕΙ (ΕΣΥΕ 2005)]

4 Οι πόρτες του δημοσίου θα είναι κλειστές για πολλά χρόνια (αναλογία 1:8?)

5 Περιβαλλοντική προστασία: απειλή ή σύμμαχος της απασχόλησης; Πριν χρόνια: Φοβικές αντιδράσεις Τώρα : Η ορθολογική διαχείριση του περιβάλλοντος ενισχύει τις επενδύσεις δημιουργεί πράσινες θέσεις εργασίας προωθεί την καθαρή παραγωγή και τα πράσινα προϊόντα Το παράδειγμα του πρωτοκόλλου του Κιότο : φοβίες & προσδοκίες

6 Πράσινη ανάπτυξη Δεν είναι απλά μια φιλο-περιβαλλοντική πολιτική Ολοκληρωμένο μοντέλο οργάνωσης της οικονομίας κοινωνίας: Μοχλός ανάπτυξης το περιβάλλον, Αειφόρος διαχείριση των φυσικών πόρων Καινοτομία, Καθαρές τεχνολογίες Εμπλοκή της κοινωνίας των πολιτών παραδείγματα Ενδεικτικοί τομείς πράσινων δραστηριοτήτων Διαχείριση υγρών & στερεών αποβλήτων, (ανακύκλωση, κομπόστ κλπ) Παράγωγη καθαρής ενέργειας (ΑΠΕ) Βιολογική γεωργία Οικοτουρισμός

7 Ορισμός πράσινης απασχόλησης (πράσινων θέσεων εργασίας) O ορισμός συνεχώς διευρύνεται σε νέους τομείς

8 «Υποχρεωτικές» πράσινες θέσεις εργασίας λογω εφαρμογής νομοθεσίας (ΕΕ 15) Στοιχεία και εκτιμήσεις 2000 για την Ευρώπη των 15 Για την εφαρμογή των οδηγιών για αέρα / νερά / απόβλητα: 40 δις /έτος νέες θέσεις εργασίας /έτος Δραστηριότητα Απασχόληση % Αριθμός Εργαζομένων Ατμοσφαιρική Ρύπανση (ΑΡ) Επεξεργασία Υγρών Αποβλήτων (ΕΥΑ) Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων (ΔΣΑ) Τομέας Έρευνας (Ερ.) Θόρυβος (Θ) Άλλες (Αλ.) Σύνολο

9 Πράσινες θέσεις εργασίας Στον κόσμο / Στην Ευρώπη Για κάθε 1 δις $ πράσινες επενδύσεις ανθρωπο-έτη εργασίας ΗΠΑ: Πρόβλεψη για 2 εκ. πράσινες θέσεις εργασίας στις ΑΠΕ / εξοικονόμηση / μαζικές μεταφορές (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, 2010) Ευρώπη (2000, EC, Directorate General Environment) ΠΡΟΒΛΕΨΗ για (2009, Green new deal, Ευρωπαίοι Πράσινοι) ΠΡΟΒΛΕΨΗ για (ΙΝΕ-ΓΣΕΕ, 2010) ΠΡΟΒΛΕΨΗ για 2020 Πρωτοπόροι Αυστρία Δανία Γερμανία ( θέσεις στις ΑΠΕ από το ;)

10 Green Peace, 2009

11 Κι εδώ τι κάνουμε ;;

12 Η Ελλάδα σ π ε ύ δ ε ι β ρ α δ έ ω ς!

13 Έχουμε μείνει πολύ πίσω, παρά τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα Όμως οι προβλέψεις θετικές. Αρκεί να..ξεκολλήσουμε Green Peace, 2009

14 Πράσινη επιχειρηματικότητα και αυτο-απασχόληση ΤΟΜΕΙΣ Αφορά νέες ΜΜΕ ή βελτίωση πράσινου προφίλ παλιών (μείωση οικολογικού αποτυπώματος) Πρωτογενής (βιολογικά προϊόντα, διαχείριση δασών, βιοποικιλότητα) Δευτερογενής (Τρόφιμα, Χειροτεχνία, Ανακύκλωση, Ήπιες μορφές ενέργειας) Τριτογενής (εμπόριο πράσινων προϊόντων) Τεταρτογενής (επικοινωνία, προβολή, πιστοποίηση) Ειδικά η περιβαλλοντική πιστοποίηση είναι αυστηρή διότι ενσωματώνει δύο κατηγορίες απαιτήσεων : Standards ποιότητας (πχ Ecolabels για προϊόντα) και

15 Πράσινη επιχειρηματικότητα (ΙΙ) Πράσινοι επιχειρηματίες: Ιδιώτες ΟΤΑ, ΜΚΟ, Συνεταιρισμοί (κοινωνική οικονομία) Πανεπιστήμια, ΤΕΙ Νέο ήθος στην παραγωγή, κατανάλωση, τρόπο ζωής Πού ασκείται: Οπουδήποτε Σε προστατευόμενες περιοχές Μειονεκτήματα: Πιθανό υψηλό κόστος προϊόντων και υπηρεσιών Υποδομές, θεσμικό πλαίσιο, κοινωνικές αγκυλώσεις

16 Προστατευόμενες περιοχές (Natura, κλπ) Ευρώπη : Οι κάτοικοι συνήθως θέλουν να ενταχτούν στις προστατευόμενες Ελλάδα : Αντίθετη νοοτροπία Τι αλλάζει στις περιοχές αυτές: Περιορίζεται η οικιστική δραστηριότητα Αυξάνεται όμως η αξία της γης και η ζήτηση Νέες μορφές εκμετάλλευσης και θέσεις εργασίας Υποκατάσταση Δημοσίου από ιδιώτες Παραδείγματα Αυστρία (15% του ΑΕΠ) Κρότων (θαλάσσιο πάρκο, αντί αλιείας)

17 Ενδεικτικές μικρο-επιχειρήσεις στον τομέα του αγροτο-οικο-τουρισμού Γραφεία διοργάνωσης δραστηριοτήτων οικοτουριστικού ενδιαφέροντος Αγροτουριστικοί ξενώνες ποιοτικές ταβέρνες Επιχειρήσεις παραγωγής και πώλησης παραδοσιακών προϊόντων Επισκέψιμα αγροκτήματα Παραδοσιακά οινοποιεία -τυροκομεία Εργαστήρια λαϊκής τέχνης Οδηγοί βουνού σημάνσεις μονοπατιών Επιχειρήσεις διαφήμισης του τόπου και παραγωγής διαφημιστικού υλικού

18 Επιχειρηματικές προτάσεις στον τομέα παροχής υπηρεσιών και εμπορίου Εταιρίες παροχής και στήριξης πράσινου Μικρό αρχικό κεφάλαιο και εγκαταστάσεις λογισμικού και πράσινων ιστοσελίδων Πράσινο ηλεκτρονικό εμπόριο - Δικτυώσεις και συνεργασίες πράσινων καταστημάτων Υπηρεσίες τηλε-εργασίας και ελαχιστοποίησης των απωλειών χρόνου και των μεταφορών. Δράσεις πιστοποίησης ποιότητας και αριστείας για απόκτηση και διατήρηση π.χ. γαλάζιων σημαιών. Υπηρεσίες περιβαλλοντικής πληροφόρησης. Δράσεις οικο-συμβουλευτικής για το νοικοκυριό, τον καταναλωτή, την καθημερινότητα, τον εργαζόμενο και τον επαγγελματία. Εταιρίες πράσινης δημοσιότητας και επικοινωνίας

19 Ενδεικτικές μικρο-επιχειρήσεις στον αγροτικό τομέα Βιολογική γεωργία και κτηνοτροφία Μεταποίηση - παραγωγή ποιοτικών προϊόντων (τροφίμων, οίνων κλπ) Παραγωγή βιολιπασμάτων Τεχνική υποστήριξη σε μονάδες παραγωγής ενεργειακών φυτών και βιοκαυσίμων Παραγωγή τροφής για βιολογική κτηνοτροφία Φυτώρια τοπικής χλωρίδας Μονάδες αναπαραγωγής, ανάκτησης, αποκατάστασης και στήριξης τοπικής πανίδας Τράπεζες γενετικού υλικού / ανταλλαγές σπόρων

20 Επιχειρηματικές ιδέες για οικολογικές παρεμβάσεις σε πόλεις Εταιρίες οικολογικής δόμησης, βιοκλιματικές εφαρμογές, μονώσεις, στεγανώσεις, ταρατσόκηποι Εταιρίες οικολογικής ανάπλασης πόλεων, δομημένων χώρων και κτιρίων Υπηρεσίες ελέγχου και αντιμετώπισης της ρύπανσης εσωτερικών χώρων Ανανεώσιμες πηγές ενέργειας για αυτοπαραγωγούς Πράσινες καινοτόμες πρακτικές για την καθημερινότητα και βιομηχανική παραγωγή,

21 Ενδεικτικές επιχειρήσεις στους τομείς απορρύπανσης, αποκατάστασης, διαχείρισης νερών, αποβλήτων Εταιρίες περιβαλλοντικής αποκατάστασης (λατομεία, οδικοί άξονες) Επιχειρήσεις απορρύπανσης εδάφους, υπόγειων και επιφανειακών νερών Εταιρείες επεξεργασίας (ανακύκλωσης) και εναλλακτικής διαχείρισης απορριμμάτων και «άχρηστων» υλικών Διαχείριση αποβλήτων και βιολογικών καθαρισμών Συστήματα ανακύκλωσης και καθαρισμού υδάτων Διαχείριση τοξικών

22 Προγράμματα χρηματοδότησης (Ι) 1) ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ (εγκατάσταση ΑΠΕ, Εξοικονομώ κλπ) 2) Προγράμματα κοινωνικής οικονομίας (10% στην Ευρώπη) NEW 3) ΠΡΑΣΙΝΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ (Υπουργ. Πολιτισμού Τουρισμού) 4) ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ (Υπουργ. Πολιτισμού Τουρισμού) 5) ΝΕΑ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (Γενική Γραμμ. Βιομηχαν) 6) LEADER (μέχρι το 2015) Αγροτουρισμός, Αξιοποίηση φυσικών πόρων 7) ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΑΝΕΡΓΩΝ ΣΕ ΚΕΚ ΜΕ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΣΕ ΠΡΑΣΙΝΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ (ΕΣΠΑ, προγράμματα κατάρτισης ανέργων) 8) ΝΟΜΟΣ 3908/2011 (Ο ΝΕΟΣ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΣ ΝΟΜΟΣ)

23 Προγράμματα χρηματοδότησης (ΙΙ) Άλλα προγράμματα ΠΕΠ Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα Άμβλυνση περιφερειακών ανισοτήτων (έχει και περιβαλλοντική διάσταση) LIFE Φύση (ΕΠΠ) Περιβάλλον (πχ ΤΕΙ, ΑΝΚΟ) Επιμέρους προγράμματα ανά Υπουργείο π.χ ΕΠΕΑΕΚ του Υπ. Παιδείας Προγράμματα προστασίας Περιβάλλοντος και Π.Ε. EQUAL Ισότητα Ίσες ευκαιρίες στην απασχόληση (έχει και Περιβαλλοντικές δράσεις) ΙΝΤEREG Διασυνοριακή συνεργασία (Πρέσπα ΕΠΠ) URBAN Προστασία ανάπλαση αστικών περιοχών ΠΡΑΣΙΝΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ / ΠΡΑΣΙΝΕΣ ΥΠΟΔΟΜΕΣ (παλιό)

24 Το αδιέξοδο της υπερ-παραγωγής και της υπερ-κατανάλωσης : Σπατάλη φυσικών πόρων Χαμηλή αξιοποίηση ανθρώπινων πόρων Και η πράσινη διέξοδος : Λιγότερες εισροές Λιγότερα απόβλητα Λιγότερες επιπτώσεις Περισσότερη απασχόληση

25 Ποιο δρόμο να διαλέξω Υποστήριξη αποφοίτων Δομές επιχειρηματικότητας (ΥΠΑΝ / ΚΥΕ /ΑΝΚΟ Παρατηρητήρια / Αντένες / ΓΔ Κλαδικές μελέτες Τμημάτων Συμπληρωματική κατάρτιση Εγχειρίδιο πράσινης επιχειρηματικότητας

26 Δεν περιμένουμε από τους άλλους να λύσουν τα προβλήματά μας

27