ΤΕΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΓΕΠ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ

Transcript

1 ΤΕΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΓΕΠ ΕΡΕΥΝΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΤΟΥ ΤΜΗΜΑΤΟΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΚΩΝ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ Ομάδα Έρευνας Αγγελική Λούμου, Επίκουρος Καθηγήτρια Σοφία Αγριοπούλου, Καθηγήτρια Εφαρμογών Μαρίνα Παπαδέλλη, Καθηγήτρια Εφαρμογών Ιωακείμ Σπηλιόπουλος, Καθηγητής Εφαρμογών ΚΑΛΑΜΑΤΑ 2008

2 2

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Απασχολούμενοι Άνεργοι ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

4 4

5 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η έρευνα αυτή αποτελεί μέρος μιας σειράς έξι (6) μελετών / ερευνών για τα ισάριθμα τμήματα του ΤΕΙ Καλαμάτας (ΤΕΙ-Κ) και εντάσσεται στην παρακολούθηση της επαγγελματικής δραστηριότητας των αποφοίτων του ιδρύματος από το οικείο Γραφείο Διασύνδεσης (ΓΔ). Επίσης, στοχεύει στην υποστήριξη των αποφοίτων κατά την ένταξη τους στην αγορά εργασίας, όπως και στη δια βίου επαγγελματική τους πορεία, στο πλαίσιο αλλαγής θέσης εργασίας ή ακόμη και επαγγέλματος. Κύριος αντικειμενικός σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση της απασχόλησης των αποφοίτων ως προς τη συνάφεια αυτής με το αντικείμενο σπουδών τους, τη διάρκεια απασχόλησης και τη σχέση εργασίας. Αναλυτικά τα θέματα που διερευνώνται αφορούν: α. στην εκπαίδευση του απόφοιτου : Στοιχεία για τις σπουδές του στο ΤΕΙ Κ, Στοιχεία για τυχόν μεταπτυχιακές σπουδές, Παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων, β. στην απασχόληση του απόφοιτου : Είδος, διάρκεια και ύψος των αποδοχών της απασχόλησής του, Αντιστοιχία των σπουδών και απασχόλησής, Βαθμός ετεροαπασχόλησης,, Βαθμός ικανοποίησής από την εργασία ως προς τη συνάφεια με τις γνώσεις του και ως προς το ύψος της αμοιβής, Εκτίμηση ικανοποίησης εργοδότη από τη δραστηριότητα του (όπως την εκτιμά ο απόφοιτος) Βαθμός ικανοποίησης των αυτοαπασχολούμενων αποφοίτων, γ. στις ενέργειες για την ανεύρεση της απασχόλησης του απόφοιτου: Διαδικασία για την ανεύρεση της σημερινή; του απασχόληση, Χρονική διάρκεια αναμονής για την είσοδο του στην αγορά εργασίας, δ. στην ανεργία του απόφοιτου: Χρονικό διάστημα ανεργίας του μετά τη λήψη του πτυχίου, Ύπαρξη προηγούμενης εργασιακής εμπειρίας του, Είδος εργασίας που αναζητά, ως προς τη συνάφεια με το αντικείμενο των σπουδών του, Ενέργειες του άνεργου για την ανεύρεση εργασίας, 5

6 Εκτίμηση του για τους λόγους της προσωπικής του ανεργίας. Ο πληθυσμός της έρευνας αποτελείται από όσους αποφοίτησαν από το έτος 2004 μέχρι και το έτος Με βάση τις απαντήσεις στα ερωτήματα της έρευνας επιχειρείται η ανάλυση και η αξιολόγηση ζητημάτων που σχετίζονται σε έναν ευρήτερο βαθμό με την εκπαίδευση των αποφοίτων όπως: η επαγγελματική κατάσταση των αποφοίτων, οι στάσεις και πρακτικές των αποφοίτων ως προς το επάγγελμά τους. η αποτελεσματικότητα της διαδικασίας ανεύρεσης εργασίας. η επάρκεια του περιεχομένου σπουδών σε σχέση με την αγορά εργασίας, η πραγματοποίηση μεταπτυχιακών σπουδών μετά την απόκτηση του πτυχίου. και τέλος η εξαγωγή γενικότερων συμπερασμάτων. 6

7 2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ 2.1 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Η διεξαγωγή της έρευνας έγινε με βάση δομήμενο ερωτηματολόγιο (Παράρτημα 1) το οποίο δομήθηκε σε ερωτήσεις κλειστού τύπου με δυνατότητα συμπλήρωσης τυχόν διαφορετικών απαντήσεων. Ως βάση για τη σύνταξη του ερωτηματολογίου χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο που καταρτίστηκε από την πιλοτική μελέτη της Οριζόντιας Δράσης των ΓΔ των ΤΕΙ της χώρας. Στο ερωτηματολόγιο αυτό έγιναν ορισμένες προσαρμογές ως προς το περιεχόμενο, τη μορφοποίηση και την κωδικοποίηση και τελικά καταρτίστηκε η οριστική μορφή του για τη διεξαγωγή της έρευνας. Η συλλογή των πρωτογενών στοιχείων έγινε με την αποστολή του ερωτηματολογίου σε όλους τους απόφοιτους που περιλήφθηκαν στον πληθυσμό της έρευνας. Οι απαντήσεις στα ερωτήματα του ερωτηματολογίου πραγματοποιήθηκαν είτε με την επιστροφή συμπληρωμένων ερωτηματολογίων από τους απόφοιτους στην ομάδα έρευνας είτε με την συμπλήρωση των ερωτηματολογίων με τη βοήθεια τηλεφωνικών συνεντεύξεων από την ομάδα έρευνας. Ο πληθυσμός της έρευνας περιλαμβάνει όλους τους απόφοιτους του ΤΕΓΕΠ από το έτος 2004 έως και το έτος 2007, οποίος πληθυσμός ανέρχεται σε εκατόν τρία (103) άτομα. Οι απόφοιτοι που αποτέλεσαν την πληθυσμό της έρευνας είναι οι εισαχθέντες σπουδαστές των ακαδημαϊκών ετών , και , αφού το Τμήμα ΤΕΓΕΠ λειτούργησε για πρώτη φορά κατά το ακαδημαϊκό έτος Τα στοιχεία επικοινωνίας με τους απόφοιτους, ελήφθησαν από τη Βάση Δεδομένων που τηρείται στη Γραμματεία του Τμήματος ΤΕΓΕΠ του ΤΕΙ-Κ και η οποία στηρίζεται στο Σύστημα Διαχείρισης Βάσεων Δεδομένων. Οι απαντήσεις κωδικοποιήθηκαν και καταγράφηκαν σε βάση δεδομένων για το σκοπό αυτό χρησιμοποιήθηκε το πρόγραμμα EXCEL. Κατόπιν, διενεργήθηκε έλεγχος των δεδομένων και πραγματοποιήθηκαν ημιαυτόματοι έλεγχοι των δεδομένων αυτών ως προς τη συνέπεια σειράς χαρακτηριστικών (π.χ. έτος γέννησης σε σχέση με το έτος αποφοίτησης) και απορρίφθηκαν δεδομένα με προφανή λάθη. Ως αποτέλεσμα της διαδικασίας αυτής προέκυψε αρχείο 71 εγγραφών- συμπληρωμένων ερωτηματολογίων. 7

8 2.2. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Οι απαντήσεις των αποφοίτων αναλύονται τόσο με τη βοήθεια της περιγραφικής στατιστικής όσο και με τεχνικές στατιστικής συμπερασματολογίας Στο πλαίσια αυτό, παρουσιάζονται τα περιγραφικά στατιστικά για όλες της ερωτήσεις του ερωτηματολογίου. Τα δεδομένα παρουσιάζονται κυρίως σε πίνακες συχνοτήτων που σε μερικές περιπτώσεις και ανάλογα με το ενδιαφέρον της κάθε ερώτησης, συνοδεύονται από γραφικές παραστάσεις. Ακόμη όταν οι μεταβλητές της έρευνας είναι ποσοτικές χρονικό διάστημα απασχόλησης, ή απόκτησης πτυχίου-τότε καταγράφονται στατιστικά στοιχεία των μεταβλητών αυτών όπως μέσος όρος, τυπική απόκλιση, ελάχιστη και μέγιστη τιμή κ.α.. 8

9 3. ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ 3.1 ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ Στο ερωτηματολόγιο απάντησαν 71 απόφοιτοι από τους 103 απόφοιτους στους οποίους είχε αποσταλεί το ερωτηματολόγιο, δηλαδή απάντησε περίπου το 60% του συνόλου Στον πίνακα 1 και στο σχήμα 1 παρουσιάζεται η κατανομή του φύλου των αποφοίτων. Γίνεται φανερό ότι η πλειονότητα των αποφοίτων (66,2%) είναι γυναίκες. Από τους 24 άνδρες, οι 16 απόφοιτοι ή το 66,7% έχουν εκπληρώσει τις στρατιωτικές τους υποχρεώσεις. Πίνακας 1. Φύλλο αποφοίτων Αριθμός Ποσοστό Άνδρες 24 33,8 Γυναίκες 47 66,2 Σύνολο ,0 33,8% άνδρες γυναίκ ες 66,2% Σχήμα 1. Φύλο αποφοίτων 9

10 Πίνακας 2. Τόπος Διαμονής Απόφοιτοι Γεωγραφικό Διαμέρισμα ή Νομός Αριθμός % Περιφέρεια Αττικής 28 39,5 Αθήνα και περίχωρα Πειραιάς Πελοπόννησος 16 22,5 Ν. Μεσσηνίας Ν. Αχαΐας Ν. Αργολίδας Ν. Κορινθίας Ν. Ηλείας Στερεά Ελλάδα και Νησιά Αιγαίου 6 8,5 Ν. Βοιωτίας Ν. Εύβοιας Ν. Ευρυτανίας Ν. Αιτωλοακαρνανίας Ν. Χίου Θεσσαλία, Μακεδονία και Θράκη 11 15,5 Ν. Λάρισας Ν. Θεσσαλονίκης Ν. Ημαθίας Ν. Κοζάνης Ν. Ξάνθης Ήπειρος και Ιόνια Νησιά 5 7,0 Ν. Άρτας Ν. Ιωαννίνων Ν. Πρεβέζης Ν. Κέρκυρας Κρήτη 5 7,0 Ν. Ηρακλείου Ν. Ρέθυμνο Σύνολο Ως προς τον τόπο διαμονής το μεγαλύτερο μέρος των αποφοίτων το 39,5% του συνόλου κατοικεί στην Περιφέρεια Αττικής (Πίνακας 2), στην Πελοπόννησο διαμένει το 22,5% με μεγαλύτερο ποσοστό στο Νομό Μεσσηνίας (9,8%) και στο Νομό Αχαΐας (8,5%). Στις περιφέρειες Στερεάς Ελλάδας και Νησιών Αιγαίου κατοικεί το 8,5%, στις περιφέρειες Θεσσαλίας, Μακεδονίας και Θράκης κατοικεί το 15,5% με μεγαλύτερο ποσοστό στο Νομό Λάρισας 5,5% και Θεσσαλονίκης 4,3%. Στις περιφέρειες Ηπείρου και Ιονίων νήσων κατοικεί το 7% και στην Κρήτη το ίδιο ποσοστό 7%. 10

11 Ως προς την οικογενειακή κατάσταση (Πίνακας 4) η πλειονότητα είναι ανύπανδροι (90,1%) των αποφοίτων και μόνο το 9,9% των αποφοίτων είναι παντρεμένοι 3.2. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ως προς τον τύπο του Λυκείου αποφοίτησης η συντριπτική πλειονότητα των αποφοίτων προέρχονται από Ενιαίο Λύκειο, αφού το 95,8% του συνόλου είναι απόφοιτοι του Ενιαίου λυκείου και μόνον το 4,2% προέρχεται από Τεχνικής ή Τεχνολογικής κατεύθυνσης Λύκειο. Πίνακας 3. Οικογενειακή κατάσταση των αποφοίτων Αριθμός Ποσοστό Ανύπανδρος 64 90,1 Παντρεμένος 7 9,9 Σύνολο ,0 Πίνακας 4. Τύπος Λυκείου αποφοίτησης Αριθμός Ποσοστό Ενιαίο 69 95,8 ΤΕΕ/ΤΕΛ 3 4,2 Σύνολο ,0 Πίνακας 5. Διάρκεια σπουδών σε έτη Έτη σπουδών Αριθμός Ποσοστό , , , ,7 Σύνολο ,0 Πίνακας 6. Περιγραφικά στατιστικά διάρκειας σπουδών Μέσος όρος 5,3 Τυπική απόκλιση 0,95 11

12 Συντελεστής μεταβλητότητας 17,9 Ελάχιστη τιμή 4 Μέγιστη τιμή 7 Πίνακας 7. Βαθμός πτυχίου των αποφοίτων Βαθμός Αριθμός Ποσοστό Καλώς 45 63,4 Λίαν Καλώς 24 33,8 Άριστα 2 2,8 Σύνολο ,0 Η διάρκεια σπουδών υπολογίστηκε από το έτος εισαγωγής και από το έτος αποφοίτησης και αναφέρεται αναλυτικά στον Πίνακα 7. Ο μέσος όρος διάρκειας σπουδών είναι τα 5,3 έτη, η τυπική απόκλιση 0,95 έτη, η ελάχιστη διάρκεια σπουδών 4 έτη και μέγιστη 7 έτη, ο δε συντελεστής μεταβλητότητας είναι 17,9% ο οποίος υποδεικνύει ότι οι μεταβολές των ετών σπουδών είναι σχετικά σημαντικές (Πίνακας 6). Οι απόφοιτοι που ολοκλήρωσαν τις σπουδές τους σε τέσσερα (4) έτη αποτελούν το 21,1% του συνόλου, οι απόφοιτοι που χρειάστηκαν πέντε (5) έτη αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος 39,4% αντίστοιχα, Ένα σημαντικό ποσοστό των αποφοίτων το 26,8% ολοκλήρωσε τις σπουδές του μετά από έξι (6) έτη και το 12,7% αποφοίτησε μετά από επτά (7) έτη. Στον Πίνακα 9 και στο Σχήμα 2 δίνονται τα ποσοστά των αποφοίτων σε σχέση με το βαθμό του πτυχίου τους. Η πλειονότητα των αποφοίτων περίπου το 60% αποφοίτησε με βαθμό «Καλώς», το 33,8 % των αποφοίτων έχουν βαθμό «Λίαν Καλώς» και ένα μικρό ποσοστό 2,8 %του συνόλου με «Άριστα». Ως προς την παρακολούθηση μεταπτυχιακών σπουδών μόνο 8 απόφοιτοι ή το 11,3% του συνόλου έχει παρακολουθήσει ή παρακολουθεί μεταπτυχιακές σπουδές (Πίνακας 8). 12

13 2,8% 33,8% 63,4% Καλώς Λίαν Καλώς Άριστα Σχήμα 2. Βαθμός Πτυχίου των αποφοίτων Παρακολούθηση μεταπτυχιακών Πίνακας 8. Μεταπτυχιακές σπουδές Αριθμός Ποσοστό σπουδών Ναι 8 11,3 Όχι 63 88,7 Σύνολο ,0 Πίνακας 9. Συνάφεια μεταπτυχιακών σπουδών με την ειδικότητα σπουδών στο ΤΕΓΕΠ Αριθμός Ποσοστό Ελάχιστα 1 12,5 Λίγο 2 25,0 Πολύ 4 50,0 Πάρα πολύ 1 12,5 Σύνολο 8 100,0 Πίνακας 10. Λόγοι που οδήγησαν τους απόφοιτους σε μεταπτυχιακές σπουδές* Αριθμός Ποσοστό Εμβάθυνση στο επιστημονικό αντικείμενο σπουδών τους 7 63,6 Ανάγκη εξειδίκευσης 3 27,3 Βοήθεια στην ανεύρεση εργασίας αντίστοιχη των σπουδών τους 1 9,1 Σύνολο ,0 * Οι ερωτώμενοι είχαν τη δυνατότητα περισσότερων από μία επιλογών 13

14 Η πλειονότητα των αποφοίτων που ακολούθησαν μεταπτυχιακές σπουδές (Πίνακας 9), θεωρεί ότι οι μεταπτυχιακές του σπουδές είναι πολύ σχετικές, το 50,0% του συνόλου, με το γνωστικό αντικείμενο του Τμήματος του ΤΕΓΕΠ, πάρα πολύ θεωρεί το 12,5%, ενώ ένα σημαντικό ποσοστό εκτιμά ότι η συνάφεια των μεταπτυχιακών σπουδών με την ειδικότητα σπουδών τους είναι λίγη το 25,0% του συνόλου και ελάχιστη το 12,5% αντίστοιχα. Ως κύριος λόγος που οδήγησε τους απόφοιτους σε μεταπτυχιακές σπουδές αναφέρεται η εμβάθυνση στο επιστημονικό αντικείμενο που έχουνε σπουδάσει το 63,6% των απαντήσεων. Δευτερευόντως αναφέρεται η ανάγκη εξειδίκευσης προκειμένου να ασκήσουν το επάγγελμα που έχουνε σπουδάσει το 27,3% των απαντήσεων, ενώ η ανεύρεση εργασίας δεν θεωρήθηκε από τους απόφοιτους ένας βασικός λόγος για τις μεταπτυχιακές τους σπουδές. 14

15 Πίνακας 11. Γνώση ξένων γλωσσών (αριθμός) Αριθμός ξένων γλωσσών Αριθμός Ποσοστό Μία 51 71,8 Δύο 15 21,1 Τρεις 3 4,2 Καμία 2 2,8 Σύνολο ,0 Πίνακας 12. Γνώση αγγλικών από τους απόφοιτους Αριθμός Ποσοστό Γνώση αγγλικών 69 97,2 Επίπεδο αγγλικών Καλά 28 40,6 Πολύ καλά 31 44,9 Άριστα 10 14,5 Σύνολο ,0 Πίνακας 13. Γνώση γαλλικών από τους απόφοιτους Αριθμός Ποσοστό Γνώση γαλλικών 9 12,7 Επίπεδο γαλλικών Καλά 7 77,8 Πολύ καλά 1 11,1 Άριστα 1 11,1 Σύνολο 9 100,0 Ως προς τη γνώση ξένης γλώσσας (Πίνακας 11) η πλειονότητα των αποφοίτων το 71,8% του συνόλου γνωρίζει μία ξένη γλώσσα τουλάχιστον, το 25,3 % γνωρίζει δύο ή τρεις ξένες γλώσσες και μόνο ένα μικρό ποσοστό το 2,8% των αποφοίτων δεν γνωρίζει καμία ξένη γλώσσα. Πίνακας 14. Γνώση Η/Υ από τους απόφοιτους Γνώση Αριθμός Ποσοστό Μέτρια 7 9,9 Καλά 16 22,5 Πολύ καλά 29 40,8 Άριστα 19 26,8 Σύνολο ,0 15

16 Πίνακας 15. Εργασιακή κατάσταση των αποφοίτων Εργασιακή κατάσταση Αριθμός Ποσοστό Απασχολούμενος 44 62,0 Άνεργος 22 31,0 Μη απασχολούμενος (Στρατιωτική θητεία 5 7,0 Σύνολο ,0 Από τις ξένες γλώσσες (Πίνακας 13 και 14) η συντριπτική πλειονότητα των αποφοίτων το 97,2% του συνόλου γνωρίζει την αγγλική γλώσσα. Από αυτούς, το 45% περίπου τη γνωρίζει πολύ καλά την αγγλική, το 40% περίπου γνωρίζει καλά και το υπόλοιπο 14,5% τη γνωρίζει άριστα. Τη Γαλλική γλώσσα γνωρίζει το 12,7% του συνόλου και από αυτούς το 78% περίπου τη γνωρίζει καλά (πίνακας 14).Τη Γερμανική γλώσσα γνωρίζουν 5 απόφοιτοι ή το 7%του συνόλου, την ιταλική τη γνωρίζουν επίσης 5 απόφοιτοι ή το 7% και την ισπανική τη γνωρίζουν 2 απόφοιτοι ή το2,8% των αποφοίτων. Όλοι οι απόφοιτοι γνωρίζουν Η/Υ (Πίνακας 14), από αυτούς περίπου το 41% γνωρίζει πολύ καλά, περίπου το 27% άριστα, το 22,5% καλά και περίπου 10% μέτρια. Τέλος, όσον αφορά στη συνέχιση της εκπαίδευσης των αποφοίτων, υπάρχει ένας απόφοιτος ο οποίος έχει εισαχθεί σε πανεπιστήμιο και ένας σε ΤΕΙ, υπάρχουν 4 απόφοιτοι που έχουν επιπλέον αποφοιτήσει από κάποιο ΙΕΚ και 33 απόφοιτοι (46,5%) έχουν αποκτήσει επιπλέον κατάρτιση από σεμινάρια. 3.3 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Η κατάσταση απασχόλησης των αποφοίτων καταγράφεται στον πίνακα 15. Η πλειονότητα των αποφοίτων δηλαδή το 62% του συνόλου απασχολείται, ενώ το 31% είναι άνεργο και αναζητά εργασία και το 7% πραγματοποιεί την στρατιωτική του θητεία. Άξιο παρατήρησης είναι ότι όσοι πραγματοποιούν τη στρατιωτική τους θητεία απάντησαν στο ερωτηματολόγιο ως άνεργοι, γεγονός που υποδεικνύει ότι οι δυσκολίες στην αναζήτηση εργασίας διακατέχουν και τους στρατευμένους απόφοιτους. Ο μέσος όρος αναζήτησης εργασίας για αυτούς που απασχολούνται είναι 5 μήνες. 16

17 Από τους ερωτηθέντες που έχουν απασχοληθεί στο παρελθόν, οι 27 δηλαδή ποσοστό 38% του συνόλου είχαν απασχοληθεί στο παρελθόν σε εργασία σχετική με το αντικείμενο των σπουδών τους, μέσος όρος απασχόλησης 5 μήνες και 4 ημέρες και 37 απόφοιτοι δηλαδή ποσοστό 52,1% είχαν απασχοληθεί σε εργασία μη σχετική με το αντικείμενο σπουδών τους, μέσος όρος απασχόλησης 6 μήνες και 26 ημέρες. Ο μέσος όρος απασχόλησης σχετικής και μη σχετικής εργασίας είναι 11 μήνες και 15 ημέρες Απασχολούμενοι Από τους 44 απασχολούμενους η συντριπτική πλειονότητα 42 άτομα δηλαδή το 95,5 % του συνόλου είναι μισθωτοί και οι άλλοι 2 (4,5% αντίστοιχα) είναι ελεύθεροι επαγγελματίες από τους οποίους ο ένας είναι αυτοαπασχολούμενος σε οικογενειακή επιχείρηση και ο άλλος εργάζεται με σύμβαση έργου. Από τους 42 μισθωτούς οι 34 (81,0% του συνόλου) είναι πλήρως απασχολούμενοι και οι άλλοι 8 (19% αντίστοιχα) είναι μερικώς απασχολούμενοι. Πίνακας 16. Αντιστοιχία σπουδών και απασχόλησης Αριθμός Ποσοστό Ελάχιστα 22 50,0 Λίγο 3 6,8 Μέτρια 3 6,8 Πολύ 6 13,7 Πάρα πολύ 10 22,7 Σύνολο ,0 Από τους 44 απασχολούμενους, 22 άτομα, το ήμισυ δηλαδή, δήλωσε ότι η απασχόληση του ελάχιστα αντιστοιχεί στις σπουδές που πραγματοποίησε (Πίνακας 16), ενώ ένα σχετικά σημαντικό ποσοστό (22,7%) δήλωσε ότι υπάρχει πολύ μεγάλη αντιστοιχία σπουδών και απασχόλησης. Επίσης το 13,7 % δήλωσε ότι η συνάφεια των σπουδών τους είναι σημαντική, το 6,8 % δήλωσε ότι η αντιστοιχία είναι μέτρια, και το ίδιο ποσοστό (6,8%) ότι η αντιστοιχία ήταν ελάχιστη. Από τους 44 απασχολούμενους το ένα τρίτο περίπου (Πίνακας 17) βρήκε απασχόληση μέσα από αγγελίες στον τύπο, ένα άλλο τρίτο από φιλικό ή οικογενειακό περιβάλλον, ένα σχετικά μικρό ποσοστό (11,4%) μέσω του ΟΑΕΔ, από την πρακτική άσκηση το 6,8% και ένα παρόμοιο ποσοστό (6,8%) από διαγωνισμούς και 4,6% με τη βοήθεια άλλων διαδικασιών οι οποίες συνίστανται στην αποστολή βιογραφικών σε επιχειρήσεις με δραστηριότητες σχετικές με το αντικείμενο σπουδών. 17

18 Πίνακας 17. Τρόποι εύρεσης της σημερινής απασχόλησης Αριθμός Ποσοστό Αγγελία από τον τύπο 16 36,3 Φιλικό ή οικογενειακό περιβάλλον 15 34,1 ΟΑΕΔ 5 11,4 Πρακτική άσκηση 3 6,8 Διαγωνισμοί 3 6,8 Άλλες διαδικασίες 2 4,6 Γραφείο διασύνδεσης ΤΕΙ 0 0,0 Σύνολο ,0 Πίνακας 18. Μηνιαίες αποδοχές αποφοίτων (Ευρώ) Αριθμός Ποσοστό Έως ,4 Από ,7 Πάνω από ,0 Δεν απαντώ 7 15,9 Σύνολο ,0 Η πλειονότητα των αποφοίτων το 61,4% (Πίνακας 18) αμείβεται με μηνιαίο μισθό έως 800 Ευρώ, ένα ποσοστό 22,7% αμείβεται με μισθό από 801 έως 1500 Ευρώ και 7 άτομα δηλαδή το 15,9% δεν απάντησε. Παρατηρείται ότι δεν υπάρχει απόφοιτος που να αμείβεται με μηνιαίο μισθό πάνω από 1500 Ευρώ. Ως προς την ικανοποίηση από τις αποδοχές (Πίνακας 19) η εκτίμηση είναι μοιρασμένη αφού για το 31,8% του συνόλου αξιολογείται από πολύ έως πάρα-πολύ, για το 34,1% αντίστοιχα μέτρια και για το 29,6% αντίστοιχα από λίγο έως ελάχιστα. Ως προς την ικανοποίηση από την εργασία τους σε σχέση με το αντικείμενο των σπουδών (Πίνακας 20). το μεγαλύτερο μέρος των αποφοίτων συγκεκριμένα το 43,2% δήλωσε ότι δεν είναι ικανοποιημένο λίγο ή ελάχιστα-, ένα σημαντικό ποσοστό το ένα τρίτο περίπου δήλωσε ότι είναι πολύ ή και πάρα πολύ ικανοποιημένο και μέτρια το 18,2% των αποφοίτων Πίνακας 19. Ικανοποίηση από τις αποδοχές Βαθμός ικανοποίησης Αριθμός Ποσοστό 18

19 Ελάχιστα - Λίγο 13 29,6 Μέτρια 15 34,1 Πολύ - Πάρα-πολύ 14 31,8 Δεν απαντώ 2 4,5 Σύνολο ,0 Πίνακας 20. Ικανοποίηση από τη σχέση σπουδών και είδος απασχόλησης Βαθμός ικανοποίησης Αριθμός Ποσοστό Ελάχιστα- Λίγο 19 43,2 Μέτρια 8 18,2 Πολύ - Πάρα-πολύ 16 36,4 Δεν απαντώ 1 2,2 Σύνολο ,0 Πίνακας 21. Λόγοι αναζήτησης άλλης απασχόλησης* Λόγοι αναζήτησης Αριθμός Ποσοστό Σχετική με τις σπουδές 21 47,8 Μη ικανοποιητικές αποδοχές 11 25,0 Μη ικανοποίηση φιλοδοξιών 6 13,6 Άλλοι λόγοι 6 13,6 Σύνολο ,0 *Οι ερωτώμενοι είχαν τη δυνατότητα περισσότερων από μία επιλογών Πίνακας 22. Εκτίμηση ικανοποίησης εργοδότη σε σχέση με την επιστημονική κατάρτιση * Βαθμός εκτίμησης Αριθμός Ποσοστό Αρκετά 12 28,6 Πολύ 18 42,8 Δεν γνωρίζω-δεν απαντώ 12 28,6 Σύνολο ,0 * Η ερώτηση απαντήθηκε μόνο από τους μισθωτούς Από τα 44 άτομα που απασχολούνται, τα 35 δηλαδή το 79,6% του συνόλου δήλωση ότι αναζητά άλλη απασχόληση και μόνο 9 άτομα (20,4%) δεν αναζητούν άλλη απασχόληση. 19

20 Ο κυριότερος λόγος για την αναζήτηση άλλης απασχόλησης (Πίνακας 21) είναι το γεγονός ότι η τωρινή απασχόληση δεν είναι σχετική με τις σπουδές των αποφοίτων και για το λόγο αυτό αναζητούν άλλη απασχόληση σχετική με τις σπουδές τους (47,8% των απαντήσεων), ένας σημαντικός λόγος είναι οι χαμηλές αποδοχές (25,0% των απαντήσεων), άλλος λόγος είναι η μη ικανοποίησης των φιλοδοξιών που αντιπροσωπεύει το 13,6% των απαντήσεων οι άλλοι λόγοι αντιπροσωπεύουν αντίστοιχο ποσοστό. Πίνακας 23. Εκτίμηση της προτίμησης του εργοδότη σε σχέση με απόφοιτο πανεπιστημίου Αξιολόγηση προτίμησης Αριθμός Ποσοστό Θετική 23 54,8 Δεν γνωρίζω 15 35,7 Αμφίβολη 3 7,1 Αρνητική 1 2,4 Σύνολο ,0 Πίνακας 24. Αντιστοιχία απασχόλησης και σπουδών των άνεργων αποφοίτων Βαθμός αντιστοιχίας Αριθμός Ποσοστό Ελάχιστα-Λίγο 6 54,5 Μέτρια 1 9,0 Πολύ-Πάρα πολύ 4 36,5 Σύνολο ,0 Οι απασχολούμενοι εκτιμούν ότι οι εργοδότες τους είναι ικανοποιημένοι από την επιστημονική τους κατάρτιση σε σχέση με την απόδοσή τους στην εργασία σε ποσοστό 42,8% του συνόλου (Πίνακας 22), ένα σημαντικό ποσοστό (28,6% 20

21 αντίστοιχα) εκτιμά ότι οι εργοδότες είναι αρκετά ικανοποιημένοι και ένα παρόμοιο ποσοστό (28,6%) δεν έχει γνώμη ή δεν απαντά. Οι απόφοιτοι στην πλειονότητά τους, ποσοστό 54,8% του συνόλου, (πίνακας 23) εκτιμούν ότι ο εργοδότης τους προτιμά αυτούς σε σχέση με έναν απόφοιτο του πανεπιστημίου για την θέση εργασίας που κατέχουν, ακόμη ένα σημαντικό ποσοστό 35,8% αντίστοιχα δεν μπορεί να εκτιμήσει την άποψη του εργοδότη του, ένα σχετικά περιορισμένο ποσοστό (7,1% αντίστοιχα) διατηρεί αμφιβολίες ως προς την προτίμηση του εργοδότη του και ένα πολύ περιορισμένο ποσοστό (2,4% αντίστοιχα) εκτιμά ότι η εργοδότης του θα προτιμούσε έναν απόφοιτο του πανεπιστημίου Άνεργοι Από τους 22 άνεργους αποφοίτους, 11 άτομα δηλαδή το 50% του συνόλου έχουν εργασθεί στο παρελθόν οι δε άλλοι δεν έχουν εργασθεί καθόλου. Από τις απαντήσεις των άνεργων αποφοίτων που είχαν κατά το παρελθόν απασχοληθεί (Πίνακας 24), η απασχόλησή που είχαν, για την πλειονότητα των αποφοίτων ελάχιστα ή λίγο συσχετιζόταν με το αντικείμενο σπουδών (54,5% του συνόλου), ενώ περίπου το ένα τρίτο (36,5% αντίστοιχα) δήλωσε ότι η απασχόληση αντιστοιχούσε πολύ έως πάρα πολύ με το αντικείμενο σπουδών και ένα περιορισμένο ποσοστό (9,0% αντίστοιχα) εκτίμησε ότι η αντιστοιχία ήταν μέτρια. Ως προς τη διάρκεια της ανεργίας, μετά την απόκτηση του πτυχίου το 36,4% του συνόλου βρίσκεται σε ανεργία για χρονικό διάστημα μικρότερο των 6 μηνών, ένα σημαντικό ποσοστό αποφοίτων (22,7% αντίστοιχα) είναι άνεργο από 6 έως 12 μήνες και το ίδιο ποσοστό (22,7% αντίστοιχα) είναι άνεργο περισσότερο από 24 μήνες και τέλος σχετικά μικρότερο ποσοστό (18,2% αντίστοιχα) είναι άνεργο από 12 έως 24 μήνες (Πίνακας 25). Από τους είκοσι δύο (22) άνεργους μόνο δύο (2) άτομα λαμβάνουν επίδομα ανεργίας το ένα για δύο (2) και το άλλο για έξι (6) μήνες. Πίνακας 25. Διάρκεια ανεργίας Διάρκεια ανεργίας Αριθμός Ποσοστό Έως 6 μήνες 8 36,4 21

22 Από 6 έως 12 μήνες 5 22,7 Από 12 έως 24 μήνες 4 18,2 Περισσότερο από 24 μήνες 5 22,7 Σύνολο ,0 Πίνακας 26. Αναζητούμενη εργασία* Είδος αναζητούμενης εργασίας Αριθμός Ποσοστό Εξειδικευμένη στο αντικείμενο σπουδών 10 33,3 Με προοπτική αξιοποίησης των γνώσεων 10 33,3 Οποιαδήποτε 7 23,4 Άλλο 3 10,0 Σύνολο ,0 *Οι ερωτώμενοι είχαν την δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων Πίνακας 27. Ενέργειες για την εξεύρεση απασχόλησης* Αριθμός Ποσοστό Αγγελίες στον τύπο 19 23,5 Διαγωνισμοί 19 23,5 ΟΑΕΔ 18 22,2 Φιλικό ή οικογενειακό περιβάλλον 16 19,8 Γραφείο διασύνδεση ΤΕΙ 4 4,8 Πρακτική άσκηση 3 3,7 Άλλη διαδικασία 2 2,5 Σύνολο ,0 * Οι ερωτώμενοι είχαν την δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων 22

23 Πίνακας 28 Λόγοι μη εξεύρεσης εργασίας* Αριθμός Ποσοστό Αδυναμία προώθησης αποφοίτων 18 34,6 Ανεργία στον κλάδο 12 23,0 Ανάγκη μεγαλύτερης εξειδίκευσης-εκπαίδευσης 11 21,2 Άλλοι λόγοι 11 21,2 Σύνολο ,0 * Οι ερωτώμενοι είχαν την δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων Η αναζητούμενη εργασία από τους άνεργους στο μεγαλύτερο βαθμό (66,6%) των απαντήσεων (Πίνακας 26) σχετίζεται με το αντικείμενο σπουδών ή την προοπτική αξιοποίησης των γνώσεων τους. Παρόλα αυτά σημαντικό ποσοστό (23,4%) των απαντήσεων δηλώνει ότι αναζητά οποιαδήποτε εργασία. Οι κυριότερες ενέργειες των ανέργων αποφοίτων για ανεύρεση εργασίας (Πίνακας 28) είναι μέσω των αγγελιών στον τύπο, των διαγωνισμών, του ΟΑΕΔ και του φιλικού η συγγενικού περιβάλλοντος. Οι άνεργοι προσδίδουν στις παραπάνω ενέργειες την ίδια περίπου βαρύτητα. Ενέργειες με μικρότερη σημασία είναι μέσω του γραφείου διασύνδεσης του ΤΕΙ και της πρακτικής άσκησης. Οι άνεργοι απόφοιτοι εκτιμούν ότι ο σημαντικότερος λόγος για την μη ανεύρεση εργασίας (Πίνακας 28) είναι η αδυναμία προώθησης των αποφοίτων στην αγορά εργασίας (34,6% των απαντήσεων) με την έννοια ότι ο τίτλος σπουδών είναι πρόσφατος και συνεπώς δεν είναι ευρέως αναγνωρίσιμες οι γνώσεις και οι δεξιότητες που κατέχουν. Ένας άλλος σημαντικός λόγος (23,0% αντίστοιχα) είναι η γενικότερη ανεργία στο κλάδο των γεωπονικών επιστημών. Εξίσου σημαντικό λόγο θεωρούν την ανάγκη μεγαλύτερης εξειδίκευσης και εκπαίδευσης (21,2% αντίστοιχα), ενώ παράλληλα υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό (21,2% αντίστοιχα) που ανέφερε άλλους λόγους. 23

24 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Από τα αποτελέσματα της έρευνας προκύπτουν ότι: Η πλειονότητα των αποφοίτων είναι γυναίκες. Οι απόφοιτοι στο σύνολο τους σχεδόν είναι ανύπανδροι. Οι περισσότεροι απόφοιτοι διαμένουν στο Λεκανοπέδιο της Αθήνας, υπάρχει όμως και ένας ικανός αριθμός που διαμένει στην Πελοπόννησο ιδιαίτερα στο Ν. Μεσσηνίας και Αχαΐας. Παρά την παρατηρούμενη συγκέντρωση ως προς τον τόπο διαμονής ένας σημαντικός αριθμός αποφοίτων διαμένει σχεδόν σε όλη τη χώρα. Πάντως, η επίδραση του μεγέθους του συγκροτήματος της Πρωτεύουσας είναι πολύ εμφανής. Οι απόφοιτοι σχεδόν στο σύνολο τους προέρχονται από το Ενιαίο Λύκειο και σε πολύ μικρότερο βαθμό από τα ΤΕΕ/ΤΕΛ. Η διάρκεια των σπουδών για την πλειονότητα των αποφοίτων κυμαίνεται από πέντε έως έξι έτη, οι απόφοιτοι που περάτωσαν τις σπουδές τους σε τέσσερα έτη είναι περιορισμένοι. Μεταπτυχιακές σπουδές ακολουθεί ένας περιορισμένος αριθμός αποφοίτων. Η συνάφεια των μεταπτυχιακών σπουδών με το γνωστικό αντικείμενο του τμήματος δεν είναι δεδομένη αφού αρκετοί απόφοιτοι επιλέγουν μεταπτυχιακές σπουδές άσχετες με το γνωστικό αντικείμενο του τμήματος αν και ο κυριότερος λόγος επιλογής ήταν η εμβάθυνση στο επιστημονικό αντικείμενο των σπουδών τους. Ακόμη ένα μεγάλο μέρος των αποφοίτων έχει παρακολουθήσει σεμινάρια και παρόμοιες εκπαιδεύσεις κατάρτισης. Όλοι σχεδόν οι απόφοιτοι γνωρίζουν τουλάχιστον μία ξένη γλώσσα. Η αγγλική γλώσσα κατέχει τα πρωτεία αφού τη γλώσσα αυτή γνωρίζει η πλειονότητα των αποφοίτων και μάλιστα σε ικανοποιητικό επίπεδο γνώσης. Η γνώση των άλλων ξένων γλωσσών είναι περιορισμένη. Ολοι οι απόφοιτοι γνωρίζουν τα βασικά προγράμματα των ηλεκτρονικών υπολογιστών και το επίπεδο γνώσης είναι σε πολύ ικανοποιητικό επίπεδο. Η απασχόληση είναι ένα κύριο ζητούμενο αφού στους τρεις απόφοιτους οι δύο είναι απασχολούμενοι και ο ένας είναι άνεργος. Ο μέσος χρόνος αναζήτησης εργασίας είναι πέντε (5) μήνες. Η ετεροαπασχόληση έχει ευρεία διάδοση αφού η πλειονότητα των αποφοίτων δεν απασχολείται σε εργασία συναφή με το γνωστικό αντικείμενο των σπουδών του. Το ίδιο φαινόμενο παρατηρείται και για την εργασία τους στο παρελθόν. 24

25 Ο βασικότερος τρόπος ανεύρεσης εργασίας είναι είτε μέσω των ανακοινώσεων στον τύπο των διαφόρων επιχειρήσεων για ανεύρεση προσωπικού είτε μέσω φιλικού ή οικογενειακού περιβάλλοντος, ενώ η εύρεση απασχόλησης μέσω άλλων τρόπων όπως ΟΑΕΔ, διαγωνισμών και της πρακτικής άσκησης είναι περιορισμένη. Ο τρόπος εύρεσης της απασχόλησης υποδεικνύει ότι τα θεσμοθετημένα όργανα για την απασχόληση, όπως ΟΑΕΔ, Διαγωνισμοί, Γραφείο Διασύνδεσης είναι πολύ λίγο ανεπτυγμένα, ενώ τα άτυπα δίκτυα απασχόλησης είναι αυτά που προσφέρουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες εξεύρεσης απασχόλησης. Η σχέση απασχόλησης για την πλειονότητα των απασχολούμενων αποφοίτων είναι η μισθωτή και ο τρόπος απασχόλησης είναι η πλήρης απασχόλησης αν και υπάρχουν περιπτώσεις με μερική απασχόληση. Οι μηνιαίες αποδοχές για το μεγαλύτερο μέρος των αποφοίτων είναι της τάξης των 800 ευρώ. Για την πλειονότητα αποφοίτων οι αποδοχές του είναι από μέτρια έως ελάχιστα ικανοποιητικές, παρόλα αυτά υπάρχει ένας σημαντικός αριθμός αποφοίτων που είναι ικανοποιημένο από τις αποδοχές του. Η αμφισημία αυτή είναι δυνατόν να ερμηνευτεί από το γεγονός ότι η πλειονότητα των απασχολούμενων είναι καινούργιοι εργαζόμενοι άνευ προϋπηρεσίας αφού η μέση διάρκεια απασχόλησης τους είναι κάτω του έτους και οι αποδοχές τους αντιπροσωπεύουν αποδοχές πρωτοδιοριζόμενου εργαζόμενου. Η ικανοποίηση από την εργασία σε σχέση με το αντικείμενο των σπουδών τους είναι περιορισμένη, γεγονός που υποδεικνύει ότι ένα μεγάλο μέρος των αποφοίτων απασχολείται σε εργασίες άσχετες με το αντικείμενο σπουδών τους, το γεγονός αυτό έρχεται να το επιβεβαιώσει ότι οι περισσότεροι αναζητούν άλλη εργασία και ο το βασικότερο κίνητρο για την αναζήτηση άλλης απασχόλησης είναι η συνάφεια σπουδών και απασχόλησης, αφού άλλωστε το ύψος των αποδοχών αποτελεί δεύτερης σημασίας κίνητρο για την αναζήτηση άλλης εργασίας. Οι απόφοιτοι εκτιμούν θετικά την άποψη του εργοδότη τους για την επάρκεια των γνώσεων τους και την επιστημονική τους κατάρτιση, όπως επίσης θετικά εκτιμούν ότι ο εργοδότης τους προτιμά για τη θέση απασχόλησης που έχουν αυτούς από ένα απόφοιτο πανεπιστημίου. Οι άνεργοι είναι μοιρασμένοι ως προς την ύπαρξη απασχόλησης κατά το παρελθόν. Η απασχόληση τους ήταν γενικά άσχετη με το αντικείμενο σπουδών τους, όμως υπήρξαν και απόφοιτοι που απασχολήθηκαν σε εργασία σχετική με το αντικείμενο σπουδών τους. Η διάρκεια ανεργίας τους είναι σημαντική, για την 25

26 πλειονότητα είναι περισσότερο από έξι (6) μήνες, παρά το γεγονός αυτό, η αναζήτηση εργασίας σχετικής με το αντικείμενο σπουδών ή με την αξιοποίηση των γνώσεων τους είναι από τα βασικά κριτήρια επιλογής, όμως και η αναζήτηση οποιασδήποτε εργασίας παραμένει ένα βασικό κριτήριο. Οι ενέργειες που χρησιμοποιούν για την εξεύρεσης της εργασίας σχετίζονται με τους τρόπους ανεύρεσης των ήδη απασχολούμενων με τη διαφορά ότι οι απόφοιτοι αποτείνονται και στα θεσμοθετημένα όργανα για την απασχόληση όπως ΟΑΕΔ, Διαγωνισμοί κα. Οι λόγοι για την ανεργία είναι η αδυναμία ευρείας αναγνώρισης των επιστημονικών τους γνώσεων και επομένως των δεξιοτήτων τους όπως επίσης και η ανεργία των γεωτεχνικών επιστημόνων αλλά και η γενικότερη ανεργία των επιστημόνων. 26

27 27

28 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 28

29 29

30 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ «ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΓΟΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ του Τμήματος ΤΕΓΕΠ, ΤΕΙ Καλαμάτας» A ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΑΠΟΦΟΙΤΟΥ 1. Ονοματεπώνυμο: Όνομα Πατέρα: Όνομα Μητέρας: Φύλο: 1. Άνδρας 2. Γυναίκα 5α. Έτος Γέννησης: β. Τόπος Γέννησης: Οικογενειακή Κατάσταση: 1. Ανύπανδρος 2. Παντρεμένος 7. Αριθμός παιδιών: Διεύθυνση Κατοικίας: Τ.Κ.: α. Πόλη: β. Νομός: Τηλ.: Οικ Εργ Κιν Ε-mail:

31 B. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ 12. Τύπος Λυκείου Αποφοίτησης: 1. Γενικό/ Ενιαίο 2. ΤΕΕ/ΤΕΛ 3. Πολυκλαδικό 4. Άλλο 13. Έτος εισαγωγής στο ΤΕΙ Καλαμάτας Έτος αποφοίτησης από το ΤΕΙ Καλαμάτας Βαθμός πτυχίου 1. Καλώς 2. Λίαν καλώς 3. Άριστα 16. Έχετε παρακολουθήσει ή παρακολουθείτε μεταπτυχιακές σπουδές; 1. Ναι 2. Όχι Εάν Ναι: 16α. Οι μεταπτυχιακές σας σπουδές είναι: 1. στην Ελλάδα 2. στο Εξωτερικό 16β. Είναι οι μεταπτυχιακές σας σπουδές σχετικές με την ειδικότητα που τελειώσατε στο ΤΕΙ; 1. ελάχιστα 2. λίγο 3. μέτρια 4. πολύ 5. πάρα πολύ 16γ. Ποιοι είναι οι λόγοι που σας οδήγησαν να προχωρήσετε σε μεταπτυχιακές σπουδές; 1. Πιστεύετε ότι θα σας βοηθήσει στην ανεύρεση εργασίας που να αντιστοιχεί στο επίπεδο των σπουδών σας 2. Πιστεύετε ότι χρειάζεστε μεγαλύτερη εξειδίκευση για να ασκήσετε το επάγγελμα που έχετε σπουδάσει 3. Σας ενδιαφέρει να εμβαθύνετε στο επιστημονικό αντικείμενο που έχετε σπουδάσει 4. Αναφέρετε άλλο λόγο Επίπεδο γνώσεως ξένης γλώσσας Γνώση Επίπεδο γνώσης Πτυχίο Αγγλικά 1. Καλά 2. Πολύ καλά 3. Άριστα Γαλλικά 1. Καλά 2. Πολύ καλά 3. Άριστα Γερμανικά 1. Καλά 2. Πολύ καλά 3. Άριστα Ιταλικά 1. Καλά 2. Πολύ καλά 3. Άριστα Ισπανικά 1. Καλά 2. Πολύ καλά 3. Άριστα Άλλη 1. Καλά 2. Πολύ καλά 3. Άριστα