Τηλ: ,

Transcript

1 Εθνική σχολή δημόσιας διοίκησης & τοπικής αυτοδιοίκησης Προτεινόμενο Θέμα : Γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών ( ) Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να συγκεντρώσει την προσοχή της στις πολιτικές της τις σχετικές με την οικονομική ανάπτυξη και την απασχόληση. Οι παρόντες γενικοί προσανατολισμοί των οικονομικών πολιτικών (ΓΠΟΠ) αντιπροσωπεύουν την ανάκαμψη της στρατηγικής της Λισσαβόνας. Επικεντρώνονται στις μακροοικονομικές πολιτικές και στα μέτρα και τις πολιτικές τα οποία οφείλουν να εφαρμόσουν τα κράτη μέλη ώστε να καταστεί ο Ευρωπαϊκός χώρος ελκυστικότερος για τους επενδυτές και τους εργαζομένους (μικροοικονομικές πολιτικές). Α. ποιες είναι οι μακροοικονομικές πολιτικές υπέρ της οικονομικής αύξησης της απασχόλησης. Β. ποιες είναι οι μικροοικονομικές μεταρρυθμίσεις με στόχο την ανάπτυξη Απάντηση: Η σύσταση (του Συμβουλίου 2005/601/EΚ, της 12ης Ιουλίου 2005) εντάσσεται στο γενικό πλαίσιο της στρατηγικής της Λισσαβόνας, η Ένωση οφείλει να κινητοποιήσει όλα τα μέσα τα οποία διαθέτει προκειμένου να επιτύχει τους στόχους της στρατηγικής αυτής, δηλαδή να καταστεί η Ένωση η ανταγωνιστικότερη οικονομία στον κόσμο έως το Η σύσταση περιλαμβάνει δύο μέρη: το πρώτο εξετάζει την απόδοση που μπορούν να έχουν οι μακροοικονομικές πολιτικές για την ανάκαμψη της στρατηγικής της Λισσαβόνας, ενώ το δεύτερο αναφέρεται στα μέτρα και τις πολιτικές τα οποία θα πρέπει να εφαρμόσουν τα κράτη μέλη για να τονώσουν τη γνώση και την εισαγωγή καινοτομιών, οι οποίες αποτελούν παράγοντες ανάπτυξης (μικροοικονομικές πολιτικές). Οι ΓΠΟΠ εφαρμόζονται σε όλα τα κράτη μέλη και θα ολοκληρωθούν με το «κοινοτικό πρόγραμμα της Λισσαβόνας ». Η οικονομία της Ένωσης: γενική επισκόπηση Σε ένα πρώτο στάδιο, η σύσταση προβαίνει σε απολογισμό της ευρωπαϊκής οικονομίας σήμερα. Η οικονομία, ο ρυθμός της οποίας είχε επιταχυνθεί από τα μέσα του έτους 2003, σημείωσε καθυστέρηση κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2004 λόγω εξωτερικών παραγόντων όπως το υψηλό επίπεδο και οι μεταβολές των τιμών πετρελαίου ή η κάμψη της ανάπτυξης του παγκόσμιου εμπορίου. Το Συμβούλιο σημειώνει ότι η ευθραυστότητα ορισμένων οικονομιών εξηγείται, εν μέρει, από τις διαρθρωτικές ελλείψεις. Το 2005, η αύξηση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) θα πρέπει να συνεχιστεί με μέτριους ρυθμούς. Ο κύκλος παγκόσμιας οικονομικής ανάπτυξης φθάνει σε ωριμότητα και αντισταθμίζει τις αρνητικές συνέπειες των υψηλών διεθνών τιμών του πετρελαίου. Η ενίσχυση της ανάκαμψης εξαρτάται όλο και περισσότερο από την εσωτερική ευρωπαϊκή ζήτηση. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 17 (γωνία Βενιζέλου 1 ος όροφος) 1

2 Οι διαρθρωτικές και μακροοικονομικές πολιτικές πρέπει να μελετηθούν σε βάθος στο πλαίσιο της αύξησης της τιμής των πρώτων υλών, ιδίως του πετρελαίου και της πίεσης για κάμψη των βιομηχανιών τιμών. Τα ποσοστά του δυναμικού ανάπτυξης στο εσωτερικό της Ένωσης εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των επιχειρήσεων και των καταναλωτών, καθώς και από την ευνοϊκή εξέλιξη της διεθνούς οικονομικής συγκυρίας, συμπεριλαμβανομένων και των τιμών του πετρελαίου καθώς και των ισοτιμιών. Η στασιμότητα της ευρωπαϊκής οικονομικής ανάκαμψης παραμένει ανησυχητική, ακόμη και αν, σύμφωνα με τις προβλέψεις, τα ποσοστά ανεργίας σημειώσουν κάμψη. Μακροοικονομικές πολιτικές υπέρ της οικονομικής αύξησης και της απασχόλησης Στόχος του Συμβουλίου είναι οι μακροοικονομικές πολιτικές οι οποίες δημιουργούν τις συνθήκες για τη βελτίωση της ανάπτυξης και της απασχόλησης και εξασφαλίζουν την οικονομική σταθερότητα. Οι νομισματικές πολιτικές μπορούν να συμβάλλουν σε αυτό εξασφαλίζοντας τη σταθερότητα των τιμών. Η σύσταση περιέχει έξι κατευθυντήριες γραμμές τις οποίες πρέπει να ακολουθήσουν τα κράτη μέλη όσον αφορά τις οικονομικές πολιτικές τους, στόχος των οποίων είναι: η διασφάλιση της οικονομικής σταθερότητας προκειμένου να επιτευχθεί βιώσιμη οικονομική ανάπτυξη. Τα κράτη μέλη οφείλουν να τηρήσουν τους δημοσιονομικούς στόχους τους μεσοπρόθεσμα, στο πλαίσιο του συμφώνου σταθερότητας και οικονομικής ανάπτυξης. Δεν πρέπει να ακολουθούν δημοσιονομικές πολιτικές κυκλικών τάσεων, δηλαδή δεν πρέπει να αυξάνουν τις δαπάνες τους σε εποχή εξαιρετικού ελλείμματος εάν το αντίθετο αποδεικνύεται απαραίτητο αλλά αντίθετα να μειώνουν τις δημόσιες δαπάνες. Τα κράτη που παρουσιάζουν εξαιρετικό οικονομικό έλλειμμα οφείλουν να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα για τη διόρθωση του φαινομένου αυτού άμεσα και, εάν είναι αναγκαίο, να προβούν σε διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις η διασφάλιση της βιωσιμότητας της οικονομικής και δημοσιονομικής κατάστασης. Τα κράτη μέλη οφείλουν, λαμβάνοντας υπόψη τις αναμενόμενες δαπάνες που θα προκύψουν από τη γήρανση του πληθυσμού, να μειώσουν το δημόσιο χρέος τους προκειμένου να σταθεροποιήσουν τα δημόσια οικονομικά τους και να ενισχύσουν τα καθεστώτα συνταξιοδότησης, κοινωνικής ασφάλισης και παροχής υπηρεσιών στον τομέα της υγείας ώστε να καταστούν οικονομικά βιώσιμα, κοινωνικά προσαρμοσμένα και προσιτά σε όλους τους πολίτες. Επιπλέον, οφείλουν να λάβουν μέτρα για την αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας των γυναικών, των νέων και των σε μεγάλη ηλικία εργαζομένων η ενθάρρυνση της αποτελεσματικής διάθεσης των πόρων οι οποίοι αποτελούν τη βάση της οικονομικής ανάπτυξης και της απασχόλησης. Τα κράτη μέλη οφείλουν να αναπροσανατολίσουν τις δημόσιες δαπάνες τους προς όφελος άλλων τομέων που ενθαρρύνουν την οικονομική ανάπτυξη. Επιπλέον, οι φορολογικές υπηρεσίες οφείλουν να προσαρμοστούν για να ενισχύσουν το δυναμικό της οικονομικής ανάπτυξης. Πρέπει να δημιουργηθούν και να λειτουργήσουν μηχανισμοί αξιολόγησης προκειμένου να καταστεί δυνατή η συσχέτιση των δημόσιων δαπανών με την επίτευξη των στόχων των πολιτικών που αποσκοπούν στη διασφάλιση της συνοχής των μεταρρυθμίσεων η μέριμνα ώστε η εξέλιξη των μισθών να συμβάλει στην οικονομική σταθερότητα. Τα κράτη μέλη οφείλουν να δημιουργήσουν τις δέουσες συνθήκες για τα συστήματα των ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 17 (γωνία Βενιζέλου 1 ος όροφος) 2

3 μισθολογικών διαπραγματεύσεων, εντός των πλαισίων των ρόλων των κοινωνικών εταίρων. Αυτό πρέπει να οδηγήσει στην εξέλιξη των ονομαστικών μισθών και του κόστους εργασίας έτσι ώστε να είναι συμβιβάσιμα με τη σταθερότητα των τιμών και την εξέλιξη της παραγωγικότητας μεσοπρόθεσμα η ενθάρρυνση αποτελεσματικότερης συνοχής των μακροοικονομικών, διαρθρωτικών πολιτικών και των πολιτικών απασχόλησης. Τα κράτη μέλη οφείλουν να προβούν σε μεταρρυθμίσεις της αγοράς εργασίας και των προϊόντων τα οποία να αυξάνουν δυνητικά την οικονομική αύξηση. Οφείλουν να ενισχύσουν το μακροοικονομικό πλαίσιο βελτιώνοντας την ευελιξία, την κινητικότητα των παραγόντων και την ικανότητα προσαρμογής των αγορών εργασίας και των προϊόντων απέναντι στην παγκοσμιοποίηση, την τεχνολογική πρόοδο, την μετατόπιση της ζήτησης και τις συγκυριακές αυξομειώσεις. Επιπλέον, τα φορολογικά συστήματα και τα συστήματα παροχής υπηρεσιών πρέπει να μεταρρυθμιστούν για να βελτιωθούν τα μέτρα ενθάρρυνσης και να καταστεί η εργασία ενδιαφέρουσα από οικονομική άποψη. Η ικανότητα των αγορών εργασίας να προσαρμοστούν στις οικονομικές απαιτήσεις πρέπει να βελτιωθεί διασφαλίζοντας συγχρόνως την ευελιξία και την ασφάλεια της απασχόλησης καθώς και την επένδυση σε ανθρώπινο δυναμικό η συμβολή στο δυναμισμό και την ορθή λειτουργία της ΟΝΕ. Τα κράτη μέλη της ευρωζώνης οφείλουν να εξασφαλίσουν αποτελεσματικότερο συντονισμό των δημοσιονομικών και οικονομικών πολιτικών τους, ιδίως: - δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στη δημοσιονομική βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών τους - συμβάλλοντας στις πολιτικές που υποστηρίζουν την οικονομική ανάκαμψη μακροπρόθεσμα και οι οποίες εξασφαλίζουν τη σταθερότητα των τιμών προκειμένου να αυξηθεί η εμπιστοσύνη των καταναλωτών και των επενδυτών - συνεχίζοντας τις διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις - μεριμνώντας ώστε η επιρροή της ευρωζώνης στη διεθνή οικονομική σκηνή να είναι στο ύψος της οικονομικής της σπουδαιότητας. Μικροοικονομικές μεταρρυθμίσεις με στόχο την αύξηση της δυνατότητας οικονομικής ανάπτυξης. Το Συμβούλιο θεωρεί ότι η ενίσχυση της δυνατότητας οικονομικής ανάπτυξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης προϋποθέτει τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης και την αύξηση της παραγωγικότητας. Βασικός παράγοντας της οικονομικής αύξησης είναι η επένδυση στους τομείς της έρευνας, της ανάπτυξης, της εισαγωγής καινοτομιών και της εκπαίδευσης. Θα πρέπει να ενισχυθεί η διεθνής διάσταση αυτών από κοινή οικονομική άποψη και να περιοριστούν τα εμπόδια για την κινητικότητα των ερευνητών και των φοιτητών. Το Συμβούλιο εκπονεί δέκα κατευθυντήριες γραμμές για τις μικροοικονομικές μεταρρυθμίσεις με στόχο την αύξηση του δυναμικού της οικονομικής ανάπτυξης, δηλαδή: αύξηση και βελτίωση των επενδύσεων στον τομέα της έρευνας και της ανάπτυξης. Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να παίξουν ρόλο-κλειδί στην αύξηση και τη βελτίωση των επενδύσεων στους τομείς αυτούς. Το Συμβούλιο επιβεβαιώνει έναν γενικό στόχο για επίπεδο επενδύσεων 3% επί του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος έως το Το επίπεδο αυτό επενδύσεων πρέπει να επιτευχθεί μέσω της ορθής κατανομής μεταξύ ιδιωτικών και δημόσιων επενδύσεων. Τα κράτη ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 17 (γωνία Βενιζέλου 1 ος όροφος) 3

4 μέλη πρέπει να συνεχίσουν να εκπονούν μέτρα με στόχο την ενθάρρυνση της έρευνας και της ανάπτυξης, ιδίως: - βελτιώνοντας τις συνθήκες-πλαίσια έτσι ώστε οι επιχειρήσεις να λειτουργούν σε ένα επαρκώς ανταγωνιστικό και ελκυστικό περιβάλλον - αφιερώνοντας αποτελεσματικότερες και παραγωγικότερες δημόσιες δαπάνες στους τομείς αυτούς - αναπτύσσοντας δημόσιες-ιδιωτικές εταιρικές σχέσεις -αναπτύσσοντας και ενισχύοντας τα κέντρα αριστείας των ερευνητικών και διδακτικών ιδρυμάτων -βελτιώνοντας τη μεταφορά τεχνολογιών μεταξύ ερευνητικών ιδρυμάτων - λαμβάνοντας παροτρυντικά μέτρα καθώς και μέτρα για την αποτελεσματικότερη χρήση ώστε να τονωθούν η ιδιωτική έρευνα και η ανάπτυξη - εκσυγχρονίζοντας τη διαχείριση των ερευνητικών ιδρυμάτων και των πανεπιστημίων - μεριμνώντας ώστε να υπάρχει επαρκής αριθμός εξειδικευμένων ερευνητών διευκόλυνση της εισαγωγής καινοτομιών κάθε μορφής. Τα κράτη μέλη θα πρέπει να καταβάλουν προσπάθειές για τη βελτίωση της παροχής υπηρεσιών ενίσχυσης των καινοτομιών, ιδίως για τη διάδοση και τη μεταφορά των τεχνολογιών, τη δημιουργία πόλων καινοτομιών οι οποίοι θα συγκεντρώνουν ερευνητικά ινστιτούτα, πανεπιστήμια κλπ. Επιπλέον, τα κράτη μέλη πρέπει να λάβουν μέτρα με στόχο την ενθάρρυνση της διασυνοριακής μεταφοράς γνώσεων και τη θέσπιση δημόσιων συμβάσεων οι οποίες θα αφορούν καινοτόμες υπηρεσίες και προϊόντα. Η πρόσβαση στην εθνική και διεθνή χρηματοδότηση πρέπει να βελτιωθεί. Για να διασφαλιστεί η τήρηση των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας πρέπει να ληφθούν αποτελεσματικά και προσιτά μέτρα διευκόλυνση της διάδοσης και της αποτελεσματικής χρήσης των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ΤΠΕ) και δημιουργία μίας κοινωνίας της πληροφορίας άνευ αποκλεισμών. Τα κράτη μέλη οφείλουν να ενθαρρύνουν την γενίκευση των ΤΠΕ στις δημόσιες υπηρεσίες, στον τομέα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) και των νοικοκυριών. Οφείλουν να διασφαλίσουν το αναγκαίο πλαίσιο για τις συναφείς τροποποιήσεις κατά την οργάνωση της εργασίας στον οικονομικό τομέα και να προωθήσουν την παρουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης στον τομέα των ΤΠΕ. Μεταξύ άλλων, τα κράτη μέλη οφείλουν να εγγυηθούν τη σταθερότητα και την ασφάλεια των δικτύων και των πληροφοριών ενίσχυση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης. Η Ευρώπη έχει ανάγκη να συνεχίσει την εφαρμογή μίας σύγχρονης και δραστήριας βιομηχανικής πολιτικής η οποία προϋποθέτει την ενίσχυση των ανταγωνιστικών πλεονεκτημάτων της βιομηχανικής βάσης. Αυτό συμπεριλαμβάνει τη θέσπιση συνθηκών-πλαισίων ελκυστικών για τη βιομηχανία, την αύξηση των παραγόντων ανταγωνιστικότητας ώστε να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της παγκοσμιοποίησης, την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών και τη δημιουργία νέων αγορών μέσω της προώθησης νέων τεχνολογικών πρωτοβουλιών οι οποίες βασίζονται σε μία εταιρική σχέση μεταξύ δημοσίου - ιδιωτικού τομέα και στη δημιουργία κέντρων ενδιαφέροντος για τις επιχειρήσεις εντός της Ένωσης ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 17 (γωνία Βενιζέλου 1 ος όροφος) 4

5 ενθάρρυνση της βιώσιμης χρησιμοποίησης των πόρων και ενίσχυση της προστασίας του περιβάλλοντος. Τα κράτη μέλη οφείλουν να δώσουν προτεραιότητα στην αποτελεσματικότητα της ενέργειας και στην ανάπτυξη των βιώσιμων ενεργειών, ιδίως των ανανεώσιμων και να μεριμνήσουν για την ταχεία διάδοση των τεχνολογιών, προστατεύοντας συγχρόνως το περιβάλλον σε ευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο. Τα κράτη μέλη οφείλουν να δώσουν ιδιαίτερη σημασία στις ΜΜΕ καταργώντας τις επιδοτήσεις οι οποίες έχουν αρνητικές συνέπειες για το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η προστασία του περιβάλλοντος πρέπει να συνεχιστεί στους τομείς όπως η καταπολέμηση της απώλειας της βιοποικιλίας, έως το 2010, η αλλαγή του κλίματος και η επίτευξη των στόχων του Κυότο κ.λπ. ανάπτυξη και σε βάθος μελέτη της εσωτερικής αγοράς. Τα κράτη μέλη οφείλουν να επιταχύνουν τη μεταφορά στη νομοθεσία τους των οδηγιών που αφορούν την εσωτερική αγορά να δώσουν προτεραιότητα στην αυστηρότερη και αποτελεσματικότερη εφαρμογή των μέτρων στην εσωτερική αγορά, να εφαρμόζουν αποτελεσματικά την κοινοτική νομοθεσία, να προωθούν την εσωτερική αγορά παροχής υπηρεσιών, να επιταχύνουν την ολοκλήρωση των χρηματοοικονομικών αγορών, κλπ. διασφάλιση του ανοίγματος και της ανταγωνιστικότητας των αγορών ώστε να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την παγκοσμιοποίηση. Για να ωφεληθούν από την παγκοσμιοποίηση, τα κράτη μέλη οφείλουν να δώσουν προτεραιότητα στην κατάργηση των εμπορικών και κανονιστικών εμποδίων που στρεβλώνουν τον ανταγωνισμό. Η πολιτική ανταγωνισμού πρέπει να εφαρμόζεται περισσότερο αποτελεσματικά και οι κρατικές ενισχύσεις να μειωθούν. Το άνοιγμα και η ανταγωνιστικότητα των αγορών προϋποθέτει επίσης επενδύσεις στους τομείς έρευνας και ανάπτυξης, όπως περιγράφεται παραπάνω. Τα κράτη μέλη οφείλουν να προωθήσουν ένα άνοιγμα προς το εξωτερικό, ιδίως σε ένα πολυμερές πλαίσιο να καταστεί ανταγωνιστικότερο το περιβάλλον των επιχειρήσεων. Το Συμβούλιο συστήνει στα κράτη να αυξήσουν τον ανταγωνισμό μεταξύ επιχειρήσεων και να ενθαρρύνουν την ιδιωτική πρωτοβουλία επιβάλλοντας ευνοϊκότερες κανονιστικές διατάξεις. Ζητά να μειωθούν οι διοικητικές επιβαρύνσεις που βαρύνουν τις επιχειρήσεις, ειδικότερα τις ΜΜΕ, να βελτιωθεί η ποιότητα των νομοθεσιών τους και να δοθούν κίνητρα στις επιχειρήσεις ώστε να αναπτύξουν την προσωπική τους εταιρική κοινωνική ευθύνη ενθάρρυνση του επιχειρηματικού πνεύματος και δημιουργία ευνοϊκού περιβάλλοντος για τις ΜΜΕ. Τα κράτη μέλη οφείλουν να βελτιώσουν την πρόσβαση στη χρηματοδότηση ώστε να ενθαρρύνουν τη δημιουργία και την οικονομική ανάπτυξη των ΜΜΕ. Ενα ευνοϊκό περιβάλλον περιλαμβάνει επίσης την απλοποίηση των φορολογικών συστημάτων και την μείωση του μη μισθολογικού κόστους της εργασίας. Επιπλέον, πρέπει να ενισχυθεί το δυναμικό καινοτομίας των ΜΜΕ, ενθαρρύνοντας, π.χ. κατάλληλες υπηρεσίες στήριξης. Πρέπει να ενθαρρυνθούν οι εθνικές νομοθεσίες στον τομέα της χρεοκοπίας, των μεταβιβάσεων επιχειρήσεων κ.λπ. προκειμένου να εκλείψουν τα υφιστάμενα εμπόδια βελτίωση των υποδομών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Οι αποδοτικές και σύγχρονες υποδομές αποτελούν σημαντικό παράγοντα για τη διευκόλυνση της κινητικότητας των ατόμων, των αγαθών και των υπηρεσιών στο εσωτερικό της Ένωσης. Η ύπαρξη υποδομών αποτελεί συχνά αποφασιστικό στοιχείο για τις επιχειρήσεις οι οποίες αναζητούν δυνατότητες εγκατάστασης. Τα κράτη μέλη οφείλουν να δημιουργήσουν τις κατάλληλες συνθήκες για να ενθαρρύνουν την ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 17 (γωνία Βενιζέλου 1 ος όροφος) 5

6 ανάπτυξη τους. Πρέπει να μελετηθεί η ανάπτυξη των εταιρικών σχέσεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Τέλος, τα κράτη οφείλουν να εξετάσουν το θέμα καταλλήλων καθεστώτων τιμολόγησης για τη χρήση των υποδομών. ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ 17 (γωνία Βενιζέλου 1 ος όροφος) 6