ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ

Transcript

1 ΓΕΩΡΓΙΚΗ ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ (Περιλαμβάνονται επαναλαμβανόμενα θέματα. Εφόσον όμως περιλαμβάνουν διαφοροποιημένα υποερωτήματα, απαντώνται κανονικά.) 1. Ποιες είναι οι συνθήκες δημιουργίας δρόσου; Ποια η γεωργική σημασία της δρόσου για τις ορεινές, παράκτιες και νησιώτικες περιοχές; Πως δημιουργούνται οι βροχές οριζόντιας και κατακόρυφης μεταφοράς; Τη νύχτα, το έδαφος ψύχεται εξαιτίας της θερμικής ακτινοβολίας που εκπέμπει στο διάστημα, το ίδιο και η επιφάνεια των παρεδάφιων σωμάτων. Όταν η θερμοκρασία τους κατέλθει στην θερμοκρασία του σημείου δρόσου, του παρεδάφιου στρώματος αέρα, τότε οι υδρατμοί που περιέχονται στον αέρα αυτό, συμπυκνώνονται με διάφορες μορφές πάνω στις επιφάνειες αυτές. Όταν κατά τη συμπύκνωση των υδρατμών, η θερμοκρασία της επιφάνειας των παρεδάφιων στρωμάτων πέσει κάτω από την θερμοκρασία του σημείου δρόσου του παρεδάφιου στρώματος αέρα, αλλά παραμένουνε πάνω από το 0, τότε σχηματίζεται η δρόσος. Αν πέσει κάτω από τους 0, τότε η δρόσος λέγεται παγωμένη δρόσος. Οι συνθήκες δημιουργίας της δρόσου, (όπως και γενικά των συμπυκνώσεων μικρής διαρκείας) είναι - Ο αίθριος νυχτερινός ουρανός (έτσι ώστε να είναι έντονη η νυχτερινή ακτινοβολία), - Η μεγάλη αφετική ικανότητα των επιφανειών και η θερμική τους μόνωση από το έδαφος, - Η άπνοια ή ο υποπνέων άνεμος, - Η συνεχής τροφοδοσία του αέρα με υδρατμούς, μέσω της παρουσίας ποταμών, λιμνών ή θαλασσών και - Η μεγάλη τιμή της σχετικής υγρασίας των παρεδάφιων στρωμάτων του αέρα και η μικρή τιμή της ειδικής υγρασίας στην τροπόσφαιρα, έτσι ώστε να είναι ανεμπόδιστη η διαφυγή της γήινης ακτινοβολίας στο διάστημα. Για τις περιοχές με υγρά κλίματα, όπως τις παράκτιες και νησιώτικες περιοχές, το φαινόμενο έχει προφανώς μικρή σημασία. Στις ορεινές όμως και στις ξηρές περιοχές, όπου υπάρχουν φυτά που διαβιούν σε ξηροθερμικές συνθήκες, αποτελεί πηγή νερού για το έδαφος και την επικρατούσα σ αυτό βλάστηση κι έτσι αποκτά πολύ μεγάλη σημασία στη γεωργία. Οι βροχές οριζόντιας μεταφοράς δημιουργούνται από μεταφορά θερμών και υγρών αερίων μαζών πάνω σε ψυχρότερες περιοχές, ενώ οι βροχές κατακόρυφης μεταφοράς σχηματίζονται από ισχυρές ανοδικές κινήσεις των αερίων μαζών. 2. Να περιγράψετε την πορεία της θερμοκρασίας και της σχετικής υγρασίας κατά τη διάρκεια ενός 24ώρου σε ένα οροπέδιο και σε μια παρακείμενη κοιλάδα, μια μέρα που επικρατεί καλός καιρός. Γενικά, μέσα στο 24ωρο, η θερμοκρασία, όταν επικρατεί καλός καιρός, παρουσιάζει κατά κανόνα απλή κύμανση με μέγιστο που σημειώνεται 1-2 ώρες μετά τη μεσουράνηση του ήλιου (μεσημέρι), και το ελάχιστο που παρατηρείται λίγα λεπτά μετά την ανατολή του ηλίου. Σε ένα οροπέδιο, σε συνθήκες καλού καιρού, σημειώνεται μείωση της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια της ημέρας, και αύξησή της κατά τη διάρκεια της νύχτας, σε σχέση με μια πεδιάδα. Η αλλαγές αυτές, επηρεάζονται από το υψόμετρο του οροπεδίου. Για παράδειγμα, στα 100 μέτρα ύψος, η μείωση της θερμοκρασίας την ημέρα μπορεί να σημειώσει τους 1,5 2 C, ενώ η αύξηση στη νύχτα, τους 3 C. Η σχετική υγρασία, παρατηρείται μειωμένη τη νύχτα, σε σχέση με μια πεδιάδα. Στα 100 μέτρα ύψος, η σχετική υγρασία μπορεί να μειωθεί κατά 15-20%. Μια κοιλάδα, παρουσιάζει μείωση των ελαχίστων και μεγίστων θερμοκρασιών. Η μείωση αυτή ποικίλλει, ανάλογα με την έκταση της κοιλάδας. Δηλαδή, σε μια κλειστή κοιλάδα, η μείωση των ελαχίστων θερμοκρασιών είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των μεγίστων, χειμώνα καλοκαίρι. Ενώ, σε μια ανοιχτή κοιλάδα, παρατηρείται το αντίθετο. 3. Ποια νέφη προκαλούν χαλαζοπτώσεις; Πως σχηματίζονται οι χαλαζόκοκκοι; Ποια είναι τα θετικά και τα αρνητικά των αντιχαλαζικών δικτύων; Τις χαλαζοπτώσεις τις προκαλούνε πάντοτε νέφη κατακόρυφης ανάπτυξης και κατά κανόνα, τα νέφη τύπου Cumulonimbus (Cb), δηλαδή τους σωρειτομελανίες. Στις ανώτερες περιοχές των νεφών αυτών, η θερμοκρασία είναι πολύ κάτω από το 0, με αποτέλεσμα να συμβαίνει αυτόματη πήξη των υδροσταγονιδίων του νέφους που βρίσκονται σε υπέρτηξη, κι έτσι σχηματίζονται οι χαλαζόκοκκοι. Εξαιτίας των έντονων ανοδικών και καθοδικών κινήσεων που επικρατούν, οι χαλαζόκοκκοι συγκρούονται με άλλα υδροσταγονίδια ή μεταξύ τους και αυξάνουν έτσι το μέγεθός τους, το

2 οποίο όταν γίνει τέτοιο που να μη μπορούν να συγκρατήσουν τα ανοδικά ρεύματα, τότε εγκαταλείπουν το νέφος και πέφτουν στην επιφάνεια του εδάφους. Τα αντιχαλαζικά δίκτυα έχουνε αδιαμφισβήτητη αποτελεσματικότητα κατά της χαλαζόπτωσης, αλλά έχουνε δυο σημαντικά μειονεκτήματα, τα οποία είναι το μεγάλο κόστος τους, καθώς και η πρόκληση καθυστέρησης της ωρίμανσης των προϊόντων. Γι αυτό και δεν χρησιμοποιούνται γενικά σε μεγάλη κλίμακα. Χρησιμοποιούνται κυρίως στην κάλυψη καλλιεργειών υψηλής εισοδηματικής αξίας, όπως είναι τα φυτώρια, οι ανθοκαλλιέργειες και τα πρώιμα λαχανικά. 4. Να αναφέρετε τις έμμεσες μεθόδους αντιπαγετικής προστασίας. Που στηρίζεται ο καπνισμός και η ομίχλη ως επίσης και η χρήση ανεμιστήρων; Σε ποιες περιοχές είναι αποτελεσματική η μέθοδος του καπνισμού; Οι έμμεσες μέθοδοι αντιμετώπισης του παγετού είναι η επιλογή θέσεων καλλιέργειας φυτών, η εφαρμογή καλλιεργητικών τεχνικών που να δημιουργούν συνθήκες μείωσης της έντασης του παγετού και η επιλογή κατάλληλων φυτικών ειδών που να μπορούν να αντιμετωπίσουν τον παγετό. Άλλες έμμεσες μέθοδοι είναι η λίπανση και ο εφοδιασμός των φυτών με ρυθμιστικές ουσίες οι οποίες επιδρούν στον ρυθμό εξέλιξης (επιτάχυνση ή επιβράδυνση) των διαφόρων φαινολογικών σταδίων του φυτού. Επίσης μπορεί να ρυθμιστεί και το βάθος και ο χρόνος σποράς έτσι ώστε τα φυτά να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν με επιτυχία την κρίσιμη περίοδο. Η μέθοδος δημιουργίας καπνού ή ομίχλης, στηρίζεται στη μείωση των απωλειών της εκπεμπόμενης θερμικής ενέργειας από το έδαφος στο περιβάλλον. Η χρήση ανεμιστήρων στηρίζεται στην παροχή θερμότητας στο περιβάλλον των φυτών, μέσω θερμικής αναστροφής που υπάρχει σε νύχτες παγετού ακτινοβολίας. Η μέθοδος του καπνισμού είναι αποτελεσματική σε ανοιχτές και επίπεδες προστατευόμενες περιοχές, διότι έτσι αξιοποιούνται οι θερμικά μετακινούμενες αέριες μάζες προς όφελος τους. Αν οι περιοχές είναι επικλινείς, (ή σε κοιλάδες μικρής έκτασης), τότε οι ψυχρές αέριες μάζες που κατέρχονται από τις πλαγιές, εκτοπίζουν το δημιουργούμενο στρώμα καπνού, καθιστώντας τη μέθοδο αναποτελεσματική. 5. Ποια είναι η ταχύτητα του ανέμου στο κέντρο της πόλης, σε προαστιακή περιοχή και σε περιοχή ελεύθερης δόμησης; Η ταχύτητα του ανέμου μέσα στο κέντρο της πόλης εμφανίζει σημαντικά μειωμένες τιμές, σε σύγκριση με μια προαστιακή περιοχή ή μια περιοχή ελεύθερης δόμησης. Αυτό οφείλεται στην αυξημένη τραχύτητα της επιφάνειάς της που προκύπτει από τα διαφορετικά ύψη των κτιρίων. Δηλαδή, μέγιστες ταχύτητες εμφανίζονται σε διαφορετικά ύψη. Έτσι, ενώ στο κέντρο της πόλης η μέγιστη ταχύτητα των 10 m/sec εμφανίζεται στα 500 μ περίπου, σε προαστιακή περιοχή και σε περιοχή ελεύθερης δόμησης, την φτάνει στα περίπου 400 μ και 270 μ αντίστοιχα. 6. Τι είναι και που οφείλονται οι βροχές οριζόντιας και κατακόρυφης μεταφοράς. Τι είναι η θύελλα παρασυρόμενης χιονός, ποια η γεωργική σημασία της χιονόπτωσης; Οι βροχές μεταφοράς είναι αυτές που προκαλούνται από τη μεταφορά αερίων μαζών σε κατάσταση τέτοια που να ψύχονται, να συμπυκνώνονται οι υδρατμοί που θα σχηματίσουν τα νέφη των βροχών. Οι βροχές οριζόντιας μεταφοράς σχηματίζονται από τη μεταφορά θερμών και υγρών αερίων μαζών πάνω σε ψυχρότερες περιοχές, ενώ οι βροχές κατακόρυφης μεταφοράς σχηματίζονται από ισχυρές ανοδικές κινήσεις των αερίων μαζών. Η χιονόπτωση έχει μεγάλη γεωργική σημασία, καθώς το χιόνι αποτελεί προστατευτικό μέσο γύρω από τα φυτά, παρεμποδίζοντας έτσι την ψύξη τους. Το χιόνι πάχους 30 εκ προστατεύει αποτελεσματικά από τον παγετό τα ευαίσθητα σε αυτόν νεαρά φυτά, ακόμα κι όταν η θερμοκρασία στον αέρα πέσει κάτω από το 0. Η θερμοκρασία του καλυμμένου απ το χιόνι εδάφους μπορεί να είναι 10 μεγαλύτερη και πλέον από την αντίστοιχη θερμοκρασία του ακάλυπτου εδάφους. Επομένως, οι καλλιεργητές σε ορεινές και πολύ ψυχρές περιοχές δημιουργούν σε μικρές αποστάσεις διαδοχικά αναχώματα για να συσσωρευτεί εκεί το χιόνι και να το χρησιμοποιήσουν. Η χιονόπτωση παίζει επίσης έναν σημαντικό ρόλο ως προς τον εμπλουτισμό του εδάφους με νερό. Το χιόνι, επειδή λιώνει προοδευτικά αποτελεί αξιόλογη πηγή νερού, όταν το έδαφος έχει την δυνατότητα να το απορροφήσει. Βασική προϋπόθεση είναι να μην έχει μεγάλες κλίσεις το έδαφος και να είναι βραδεία η τήξη του χιονιού, έτσι ώστε να αποφευχθούν η επιφανειακή απορροή ή η πλημμύρα. 7. Τι γνωρίζετε για το μικροκλίμα δενδροκομίου; Οι μικροκλιματικές συνθήκες που επικρατούν εντός του δενδροκομίου, παρουσιάζουν ομοιότητες με τις αντίστοιχες των δασικών εκτάσεων, που χαρακτηρίζονται από πυκνή δενδρώδη βλάστηση. Όσο πιο πυκνή είναι η φύτευση και μεγάλη η φυλλική επιφάνεια των δέντρων, τόσο περισσότερες και οι ομοιότητες. Γενικά,

3 σε καλυμμένες από δέντρα περιοχές, παρουσιάζονται μικρότερη μέγιστη θερμοκρασία την ημέρα και μεγαλύτερη ελάχιστη θερμοκρασία τη νύχτα. Αυτό οφείλεται στο ότι την ημέρα, η κόμη των δέντρων παρεμποδίζει την είσοδο σημαντικού ποσού ακτινοβολίας, δημιουργώντας στον υποόροφο συνθήκες σκίασης, η ένταση της οποίας είναι ανάλογη με την πυκνότητα του φυλλώματος των κομών. Η σκίαση αυτή, σε συνδυασμό με την έντονη εξατμισοδιαπνοή που λαμβάνει χώρα κατά τις θερινές περιόδους, προκαλεί επικράτηση χαμηλών θερμοκρασιών σε σχέση με μια ακάλυπτη από δέντρα περιοχή. Τη δε νύχτα, η κόμη των δέντρων, παρεμποδίζει την διαφυγή της αποδιδόμενης από το έδαφος θερμικής ακτινοβολίας, με αποτέλεσμα η θερμοκρασία στον υποόροφο να είναι υψηλότερη. Έτσι σημειώνεται ένα μικρότερο ημερήσιο θερμοκρασιακό εύρος. Στο δενδροκομίο, η κατάσταση αυτή ποικίλλει, καθώς αν η φύτευση είναι αραιή και η φυλλική επιφάνεια μικρή, τότε το ΗΘΕ θα είναι μεγαλύτερο, καθώς θα παρουσιάζει μικρότερες τιμές θερμοκρασίας τη νύχτα και μεγαλύτερες την ημέρα. Γενικά, όμως ισχύει ότι το δενδροκομίο παρουσιάζει εξισορρόπηση των θερμοκρασιακών ακροτήτων. Η σχετική υγρασία εντός του δενδροκομίου είναι μεγαλύτερη, σε σχέση με ακάλυπτες από δένδρα εκτάσεις, ενώ η ταχύτητα του ανέμου παρουσιάζει χαμηλότερη ένταση. Το ύψος της βροχής που φτάνει στο έδαφος είναι μικρότερο, σε σχέση με αυτό που φτάνει στην ελεύθερη γύρω περιοχή και ποικίλλει πάλι ανάλογα με τις αποστάσεις φύτευσης και την πυκνότητα της κόμης, αλλά και από την διάρκεια και ένταση της βροχής, τους ανέμους που επικρατούν, κ.α. Ένα μεγάλο ποσό νερού της βροχής κρατείται από την κόμη του δέντρου, και απ αυτό το μεγαλύτερο ποσό εξατμίζεται απ ευθείας και μεταφέρεται στην ατμόσφαιρα. 8. Τι είναι και που οφείλεται η ομίχλη ακτινοβολίας; Σε ποιες περιοχές και με ποιες συνθήκες ευνοείται το φαινόμενο; Η ομίχλη ακτινοβολίας, είναι τύπος ομίχλης που οφείλεται στην ψύξη υγρού, σχετικά, στρώματος αέρα που βρίσκεται σ επαφή με την επιφάνεια του εδάφους και έχει ψυχθεί αρκετά εξαιτίας της έντονης νυχτερινής ακτινοβολίας από το έδαφος. Σχηματίζεται πάνω από την ξηρά μόνο τη νύχτα, σε συνθήκες ανέφελου ουρανού. Ευνοϊκές περιοχές σχηματισμού του τύπου αυτού ομίχλης είναι οι πεδινές εκτάσεις και οι κοιλάδες, καθώς και οι ελώδεις και βαλτώδεις εκτάσεις. Μπορεί όμως να μετακινηθεί και στη θάλασσα έως 15 χλμ μακριά από την ξηρά. Οι συνθήκες που την ευνοούν είναι οι αίθριες και νήνεμες ή με ασθενείς ανέμους νύχτες. Με νηνεμία έχουνε μικρότερο πάχος από ότι με ελαφρύ άνεμο, ενώ κατά την ψυχρή περίοδο έχει μεγαλύτερη διάρκεια από ότι στην θερινή. 9. Ποιες είναι οι μέθοδοι αντιχαλαζιακής προστασίας; Πως μπορεί να γίνει πρόβλεψη χαλαζόπτωσης; Η αντιμετώπιση του χαλαζιού γίνεται με τη χρήση δικτύων για την κάλυψη των καλλιεργειών και με επεμβάσεις διαφόρων ουσιών, όπως Ιωδιούχο άργυρο στο χαλαζοφόρο νέφος, εκρηκτική ύλη, ξηρός πάγος, διάφορες υγροσκοπικές ουσίες, δηλαδή αλάτι, ουρία ή νιτρικό αμμώνιο κ.α. Η πρόβλεψη χαλαζόπτωσης σε μια περιοχή γίνεται με ένα ισχυρής εμβέλειας ραντάρ το οποίο τοποθετείται σε κατάλληλη θέση και εντοπίζει κάθε νέφος ύποπτο για χαλαζόπτωση. Με τους κατάλληλους χειρισμούς, μπορεί να προσδιοριστεί το μέγεθος του νέφους, το ύψος του από την επιφάνεια του εδάφους, η διεύθυνση και η ταχύτητά του, ως και το μέγεθος των χαλαζόκοκκων. Η πρόβλεψη για το ποιες περιοχές και πότε ακριβώς θα πληγούν, μπορεί να γίνει το πολύ δυο ώρες πριν εκδηλωθεί η χαλαζόπτωση, αν και στις περισσότερες περιπτώσεις, ασφαλέστερη πρόβλεψη μπορεί να γίνει μόνο λίγα λεπτά πριν την εκδήλωση του φαινομένου. 10. Που στηρίζεται η μέθοδος παγετοπροστασίας με ανεμιστήρες; Σε ποιες περιπτώσεις δεν έχει αποτέλεσμα η παγετοπροστασία με καπνισμό ή ομίχλη; (ερ.4) 11. Πως σχηματίζεται η δρόσος και ποια η γεωργική της σημασία; Πώς σχηματίζονται οι ορογραφικές βροχές; Είναι ωφέλιμες στη γεωργία; (ερ.1) Οι ορογραφικές βροχές σχηματίζονται από την εκτόνωση της αέριας μάζας κατά τη διάρκεια των ανοδικών κινήσεων στις προσήνεμες πλευρές των βουνών. Οι βροχές αυτές πέφτουν στην προσήνεμη πλευρά του βουνού και η βροχόπτωση αυξάνει με το ύψος, έως τα 2,5 χλμ περίπου, μετά τα οποία όμως μειώνεται, λόγω ελάττωσης της αέριας μάζας σε υδρατμούς. Στην υπήνεμη πλευρά του βουνού ο ουρανός γίνεται αίθριος, λόγω των καθοδικών κινήσεων της αέριας μάζας. 12. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις για την φαινολογική κλιματική κατάταξη ενός τόπου; Τι σύνταξη έχουν οι φαινολογικοί χάρτες και τα διαγράμματα;

4 Για την φαινολογική κλιματική κατάταξη ενός τόπου, πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι φαινολογικές παρατηρήσεις, οι οποίες πληρούν κάποιες προϋποθέσεις. Μια πρώτη αρχή είναι η χρησιμοποίηση παρατηρήσεων ενός φυτικού είδους σε βάθος πολλών ετών. Οι παρατηρήσεις αυτές πρέπει να γίνονται από τον ίδιο παρατηρητή και το μελετώμενο φυτικό είδος να απαντάται στην περιοχή σε ικανοποιητικό ποσοστό. Γενικά, τα καταλληλότερα φυτά, που πρέπει να χρησιμοποιούνται για τις φαινολογικές παρατηρήσεις, που θα συνθέσουν την φαινολογική κλιματική κατάταξη του τόπου, είναι τα αυτοφυή του τόπου αυτού. Ο λόγος, είναι το ότι οι καλλιεργούμενες ποικιλίες εμφανίζουν παραλλαγές στην εκδήλωση των διαφόρων βλαστικών σταδίων τους. Παράλληλα, τα φυτά των οποίων κάποια βλαστικά στάδια εξαρτώνται περισσότερο από τις μετεωρολογικές συνθήκες, είναι προτιμώμενα. Για παράδειγμα, από τα δημητριακά, είναι προτιμότερο να γίνουν φαινολογικές παρατηρήσεις στα χειμερινά σιτηρά, από ότι στα θερινά, καθώς τα στάδια ανάπτυξής τους επηρεάζονται ιδιαίτερα από τις κλιματικές συνθήκες που θα επικρατούν κατά την ημέρα σποράς. Με βάση λοιπόν τις φαινολογικές παρατηρήσεις που λαμβάνονται στα καλλιεργούμενα φυτά, συντάσσονται οι φαινολογικοί χάρτες και τα ισοφανή διαγράμματα. Για τη σύνταξη ενός ισοφανούς διαγράμματος, λαμβάνονται οι συχνότητες εμφάνισης ορισμένου σταδίου ανάπτυξης μιας δεδομένης ποικιλίας σε χρονικά διαστήματα 5-10 ημερών. Απ τα δεδομένα αυτά, βρίσκεται η μέση ημερομηνία εμφάνισης του σταδίου αυτού και σημειώνεται στον χάρτη της περιοχής. Με την ένωση των σημείων αυτών, σχηματίζονται τα ισοφανή διαγράμματα του δεδομένου σταδίου ανάπτυξης, ενώ ο χάρτης που περιλαμβάνει τα διαγράμματα αυτά είναι ο φαινολογικός χάρτης. Τέλος, ακολουθεί συσχετισμός καθενός από τα μετεωρολογικά δεδομένα (θερμοκρασία, βροχή κ.α.) με την απόδοση της ποικιλίας, με τελικό σκοπό την σύνταξη των φαινολογικών χαρτών που θα περιέχουνε ζώνες απόδοσης σε συνάρτηση με τα δεδομένα του καιρού. 13. Τι διαπερατότητα έχουν οι ανεμοφράκτες που χρησιμοποιούνται σε γεωργικές ανεμόπληκτες περιοχές; Η διαπερατότητα των ανεμοφρακτών εξαρτάται από τον τρόπο φύτευσης και από το τι φυτικά είδη είναι. Όταν η πυκνότητα φύτευσης είναι τέτοια που να μην υπάρχουν κενά στη γραμμή φύτευσης, τότε ο ανεμοφράκτης, αφήνει μέρος του ανέμου να περάσει ανάμεσα στο φύλλωμά του. Έτσι μειώνεται η ταχύτητά του και αποφεύγεται η δημιουργία στροβιλισμού στην αντίθετη από τη διεύθυνση του ανέμου πλευρά του φράχτη. Τα κενά δεν πρέπει να υπάρχουν στη γραμμή φύτευσης, έτσι ώστε να μην επιταχυνθεί ο άνεμος μέσα από αυτά. Αν η διαπερατότητα του ανεμοφράκτη είναι μικρή, δηλαδή η φύτευση των φυτικών ειδών πολύ πυκνή, τότε η προστασία των φυτών περιορίζεται μόνο στην υπήνεμη πλευρά και κοντά στον φράκτη. Μετά δημιουργείται στροβιλισμός του αέρα κι έτσι η προστασία μειώνεται σημαντικά. Αντιθέτως, σε μέτριας πυκνότητας ανεμοφράκτες, η προστασία είναι μεν μικρότερη, αλλά εκτείνεται σε μεγαλύτερη απόσταση. Γενικά, ένας σωστός ανεμοφράκτης πρέπει να έχει διαπερατότητα 40-50%. Με βάση αυτό το πρότυπο, ο ανεμοφράκτης θα πρέπει να αποτελείται από ορθόκλαδα μεγάλου ύψους δέντρα με φυλλική κάλυψη έως το έδαφος. Επιπλέον χαρακτηριστικά είναι να είναι επιπολαιόριζα, ώστε να αποφεύγονται οι ανταγωνιστικές τάσεις με τα καλλιεργούμενα φυτά, και να μην είναι φυλλοβόλα, ιδίως όταν πρόκειται για περιοχές που πλήττονται από ισχυρούς ψυχρούς ανέμους κατά το χειμώνα. 14. Αντιχαλαζιακά δίκτυα: πώς τοποθετούνται, πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα, πώς γίνεται η πρόβλεψη της χαλαζόπτωσης; Τα αντιχαλαζιακά δίκτυα, τοποθετούνται σε ειδική εγκατάσταση που έχει σχήμα αμφίπλευρης στέγης και καλύπτει κάθε γραμμή δένδρων ή πρέμνων, παραμένοντας έτσι ακάλυπτος ο χώρος μεταξύ των γραμμών. Έτσι, οι χαλαζόκοκκοι πέφτοντας πάνω στο τεντωμένο δίχτυ αναπηδούν και συσσωρεύονται στην περιοχή μεταξύ των γραμμών φύτευσης. (ερ.3 & ερ.9) 15. Μερικός και ολικός παγετός. Σε ποιες περιοχές δεν είναι αποτελεσματικά ο καπνισμός και η ομίχλη, που βασίζεται η λειτουργία ανεμομεικτών και ελικοπτέρων; Όταν η ελάχιστη θερμοκρασία της ημέρας είναι 0 C ή κάτω των 0 C, τότε έχουμε μερικό παγετό. Όταν όμως η μέγιστη θερμοκρασία της ημέρας είναι 0 C ή κάτω των 0 C, τότε έχουμε ολικό παγετό. (ερ.4) 16. Θερμοκρασία αέρος σε α) δενδροκαλυμμένες περιοχές π.χ. δάση, β) ακάλυπτες ή με χαμηλή ποώδη βλάστηση περιοχές π.χ. λιβάδια Α) Κατά τη διάρκεια της ημέρας, η κόμη των δέντρων παρεμποδίζει την είσοδο της ηλιακής ακτινοβολίας στον υποόροφο, δημιουργώντας έτσι συνθήκες σκίασης, η ένταση της οποίας ποικίλλει ανάλογα με την πυκνότητα του φυλλώματος. Οι συνθήκες αυτές σε συνδυασμό με την έντονη εξατμισοδιαπνοή που παρατηρείται στις θερμές ημέρες, προκαλούν την επικράτηση χαμηλών θερμοκρασιών αέρα. Η μείωση αυτή

5 μπορεί να υπερβεί τους 8 10 C σε σύγκριση με μια ακάλυπτη περιοχή ή ένα λιβάδι. Κατά τη διάρκεια της νύχτας, η κόμη των δέντρων εμποδίζει τη διαφυγή της αποδιδόμενης από το έδαφος θερμικής ακτινοβολίας, με αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας του αέρα στον υποόροφο. Γενικά, οι δενδροκαλυμμένες περιοχές παρουσιάζουν μικρότερα μέγιστα θερμοκρασίας την ημέρα και μεγαλύτερα ελάχιστα τη νύχτα, μειώνοντας έτσι το ημερήσιο θερμοκρασιακό εύρος. Η κόμη των δέντρων είναι που ουσιαστικά συμβάλλει στην εξισορρόπηση των θερμοκρασιακών ακροτήτων. Β) Σε περιοχές ακάλυπτες ή με χαμηλή ποώδη βλάστηση, όπως λιβάδια ή περιοχή με χλοοτάπητα, οι ελάχιστες τιμές θερμοκρασίας είναι μικρότερες από ότι σε μια δενδροκαλυμμένη περιοχή, καθώς είναι ανεμπόδιστη η διαφυγή της θερμικής ακτινοβολίας από το έδαφος, και οι μέγιστες θερμοκρασίες μεγαλύτερες, καθώς είναι ανεμπόδιστη η διέλευση της ηλιακής ακτινοβολίας στο έδαφος. Οι μέγιστες τιμές μάλιστα εμφανίζονται νωρίτερα σε σχέση με τις δενδροκαλυμμένες περιοχές. 17. Κλιμόγραμμα, θερμοϋετόγραμμα. Σχεδιάστε ένα θερμοϋετόγραμμα στο οποίο να ξεχωρίζουν οι ξηρές και υγρές περίοδοι Το κλιμόγραμμα αποτελείται από τον συνδυασμό στο χρόνο δυο κλιματικών στοιχείων σε διαγραμματικό δείκτη. Το θερμοϋετόγραμμα, είναι το κλιμόγραμμα που περιλαμβάνει την ένωση με ευθείες στο επίπεδο, 12 σημείων που το καθένα αποτελεί τη μηνιαία θερμοκρασία και βροχόπτωση. Δηλαδή αν έχουμε ένα σημείο (Ti,Pi), i=1,2.,12 όπου Τ και Ρ η μηνιαία θερμοκρασία και η μηνιαία βροχόπτωση αντίστοιχα και i ο υπ αριθμόν μήνας, τότε η ένωση με ευθείες των 12 σημείων αυτών, βγάζουν το θερμοϋετόγραμμα.