ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ - ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ

Transcript

1 ΜΕΤΕΩΡΟΛΟΓΙΑ - ΚΛΙΜΑΤΟΛΟΓΙΑ 3. ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΔΑΦΟΥΣ

2 - Θερμοκρασία εδάφους είναι η θερμοκρασία στην επιφάνεια του εδάφους και κάτω από αυτήν, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η βλάστηση που τυχόν υπάρχει - Εξαρτάται από την ηλιακή ακτινοβολία, τη νέφωση, τα κατακρημνίσματα, τη θερμοκρασία, την υγρασία και την ταχύτητα του ανέμου. Ακόμα εξαρτάται από τις ιδιότητες του εδάφους (υφή, περιεκτικότητα σε υγρασία, σύσταση, χρώμα και συνεκτικότητα), την τοπογραφία του εδάφους (μορφή, κλίση, υψόμετρο) και τη βλάστηση - Η θερμοκρασία στην επιφάνεια του εδάφους (γυμνού ή καλυμμένου με χλόη) προσδιορίζεται με τα ακροβάθμια θερμόμετρα, ενώ η θερμοκρασία εδάφους σε βάθος προσδιορίζεται με απλής ένδειξης υδραργυρικά θερμόμετρα, τα λεγόμενα γεωθερμόμετρα

3 Θερμόμετρα επιφανείας εδάφους - Η θερμοκρασία επιφανείας εδάφους λαμβάνεται σε γυμνό έδαφος, καθώς επίσης και σε καλυμμένο με χλόη - Τα θερμόμετρα που χρησιμοποιούνται είναι τα ακροβάθμια θερμόμετρα (μεγιστοβάθμιο και ελαχιστοβάθμιο). Αυτά τοποθετούνται στον περίβολο του μετεωρολογικού κλωβού και προς το νότο του κλωβού και σε έδαφος οριζόντιο, ακάλυπτο, μη σκευαζόμενο - Για τη θερμομέτρηση της επιφάνειας γυμνού εδάφους τα θερμόμετρα τοποθετούνται οριζόντια στην επιφάνεια του εδάφους και τα δοχεία τους να καλύπτονται από λεπτό στρώμα χώματος πάχους 1-2 mm - Για τον προσδιορισμό της θερμοκρασίας επιφάνειας χλοερού εδάφους, τα θερμόμετρα τοποθετούνται οριζόντια, στο μέσο μικρής έντασης (1-2 m2 ) εδάφους και να καλύπτονται από τη χλόη ύψους περίπου 10 cm - Ο προσδιορισμός της θερμοκρασίας του εδάφους κατά τις ώρες των παρατηρήσεων (8.00, 14.00, 20,00) γίνεται από το ελαχιστοβάθμιο θερμόμετρο. Τη μέγιστη και ελάχιστη θερμοκρασία προσδιορίζουμε στις ώρες, από το μεγιστοβάθμιο και ελαχιστοβάθμιο θερμόμετρο αντίστοιχα. Το θερμομετρικό εύρος των θερμομέτρων αυτών, για την Ελλάδα, κυμαίνεται από -30ο C μέχρι 75ο C

4 Θερμόμετρα εδάφους σε βάθος - Για τον προσδιορισμό της θερμοκρασίας του εδάφους σε βάθος χρησιμοποιούνται υδραργυρικά θερμόμετρα απλής ένδειξης και τα οποία λέγονται γεωθερμόμετρα. Τα θερμόμετρα αυτά αποτελούνται από μεγάλο δοχείο που βρίσκεται μέσα στο έδαφος και σε βάθη που κυμαίνονται από λίγα εκατοστά μέχρι μέτρο και από μακρύ υδραργυρικό σωλήνα με θερμομετρική κλίμακα. Τα θερμόμετρα αυτά τοποθετούνται μόνιμα σε θέση ακάλυπτη και οριζόντια. Για καλύτερη ανάγνωση των ενδείξεων αυτά τοποθετούνται μέσα στο έδαφος με κλίση 45ο σε κατάλληλα μεταλλικά στηρίγματα. Άλλος τύπος θερμομέτρου βάθους εδάφους είναι αυτός που κάμπτεται λίγο κάτω από το σημείο που αρχίζει η βαθμολόγηση του σωλήνα, σε ορθή γωνία, εστί ώστε η θερμομετρική κλίμακα να βρίσκεται σε οριζόντια θέση πάνω στην επιφάνεια του εδάφους - Για τη συνεχή καταγραφή της πορείας της θερμοκρασίας του εδάφους σε βάθος χρησιμοποιούνται οι θερμογράφοι βάθους εδάφους. Στους θερμογράφους αυτούς το ευαίσθητο μέρος (δείκτης) στις μεταβολές της θερμοκρασίας βρίσκεται σε απόσταση από το αυτογραφικό σύστημα - Για τον προσδιορισμό της θερμοκρασίας του εδάφους τοποθετείται ο δέκτης, που είναι κυλινδρικό μεταλλικό δοχείο γεμάτο με το θερμομετρικό υγρό (υδράργυρος, οινόπνευμα κ.ά.), οριζόντια στο ανάλογο δοχείο βάθους. Ο δέκτης συγκοινωνεί με το δοχείο Bourdon του θερμογράφου, με ένα λεπτό και μακρύ σωλήνα που περιέχει το ίδιο θερμομετρικό υγρό. Έτσι κάθε αυξομείωση της θερμοκρασίας προκαλεί αντίστοιχη αλλαγή της καμπυλότητας του δοχείου Bourdon, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα η γραφίδα να χαράσσει ανάλογη καμπύλη στην ταινία του αυτογραφικού κυλίνδρου

5 - Θερμόμετρα εδάφους σε βάθος

6 Θερμόμετρα υδάτων (υδροθερμόμετρα) - Τα θερμόμετρα αυτά χρησιμοποιούνται για την μέτρηση της θερμοκρασίας των νερών των ποταμών, των λιμνών, των πηγών και των θαλασσών. Είναι υδραργυρικά θερμόμετρα απλής και άμεσης παρατήρησης. Βρίσκονται μέσα σε μεταλλικό σωλήνα που έχει θυρίδα για να φαίνεται η θερμομετρική στήλη. Το δοχείο του υδραργύρου βρίσκεται μέσα σε δοχείο με οπές στο πάνω μέρος ή περιβάλλεται από ένα πυκνό στρώμα από τρίχες - Για τον προσδιορισμό της θερμοκρασίας του νερού βυθίζεται το υδροθερμόμετρο σ αυτό και αν έχει τρίχες, αυτές απορροφούν το νερό και ενυδατώνονται, εστί ώστε να διατηρείται η θερμοκρασία του θερμόμετρου κατά το δυνατόν ανεπηρέαστη από τη θερμοκρασία του αέρα - Στην περίπτωση που φέρει δοχείο με τρύπες, το δοχείο αυτό γεμίζει με νερό, οπότε το δοχείο υδραργύρου βρίσκεται βυθισμένο στο νερό - Η μέτρηση της θερμοκρασίας για τις πηγές και τα φρεάτια γίνεται σε βάθος cm κάθε 15 ημέρες και πάντα την ίδια ώρα. Στους ποταμούς, στις λίμνες και στις θάλασσες γίνεται μακριά από την ακτή, σε βάθος 50 cm και ώρα 8.00 και κάθε μέρα