250 εθελοντές ιατροί όλων των ειδικοτήτων, από τις Πανεπιστημιακές Κλινικές του Πανεπιστημίου Κρήτης: Οφθαλμολογική-BEMMO, Γενικής Ιατρικής,

Transcript

1

2 Το ΠτΟ σε αριθμούς Γενέθλιος τόπος η Ιερά Μονή Βωσάκου, 18 Ιανουαρίου 2008 Διακήρυξη και υπογραφή καταστατικού της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρίας Πανεπιστήμιο των Ορέων, στον Ομαλό Χανίων, 27 Σεπτ χρόνια εθελοντικής δράσης εγγεγραμμένοι εθελοντές-μέλη, όλων των ηλικιών, βαθμίδων εκπαίδευσης και επαγγελμάτων, εκ των οποίων 200 εθελοντές, μέλη ΔΕΠ, ΑΕΙ-ΤΕΙ και επιστήμονες-ερευνητές από ελληνικά και ξένα πανεπιστήμια, διαφόρων γνωστικών αντικειμένων, με διεθνή εμβέλεια και αναγνωρισιμότητα

3 250 εθελοντές ιατροί όλων των ειδικοτήτων, από τις Πανεπιστημιακές Κλινικές του Πανεπιστημίου Κρήτης: Οφθαλμολογική-BEMMO, Γενικής Ιατρικής, Τοξικολογίας, Ψυχιατρικής, Ωτορινολαρυγγολογίας, Ορθοπεδικής, Γυναικολογίας-Μαιευτικής, Νευροχειρουργικής, Καρδιολογίας, Ακτινοδιαγνωστικής, Παιδιατρικής, Χειρουργικής, Κοινωνικής και Οικογενειακής Ιατρικής, Δερματολογίας Περισσότεροι από εξεταζόμενοι ασθενείς 900 παραπομπές ασθενών, για περαιτέρω έλεγχο στα δημόσια νοσοκομεία της Κρήτης

4 Πρωτόκολλα συνεργασίας με την Περιφέρεια Κρήτης, τις Περιφερειακές Ενότητες και το σύνολο των Δήμων της Κρήτης (24) 79 ιατρικές, εκπαιδευτικές και κοινωνικές εξορμήσεις και παρεμβάσεις Συμβιωματικής παιδείας σε σύνολο 126 δράσεων σε 27 δήμους, πάνω από 110 χωριά ορεινών και απομακρυσμένων περιοχών της Κρήτης και των νησιών του νοτίου Αιγαίου, σε σχολεία, φυλακές, ορφανοτροφεία, γηροκομεία, μοναστήρια 42 Καφενεία των Ορέων με συμμετέχοντες πολίτες Έχουμε διανύσει περισσότερα από χιλιόμετρα

5 1920 μαθητές συμμετέχουν σε δράσεις εκπαίδευσης και Αλληλοδιδασκαλίας αστικών και ορεινών σχολείων, από 48 σχολεία, με την συμμετοχή 240 συνοδών εκπαιδευτικών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης παιδικά βιβλία, έχουν μοιραστεί δωρεάν σε κοινωφελή ιδρύματα και σχολεία σε όλους τους νομούς της Κρήτης Περισσότερα από 250 δημοσιευμένα αφιερώματα στον εθνικό, διεθνή και τοπικό τύπο και πάνω από 450 άρθρα σε διαδικτυακές ιστοσελίδες

6

7 στη χώρα απ' όπου έρχομαι, η γενιά των παππούδων μου δεν είχε ακούσει ποτέ να γίνεται λόγος για μακροπρόθεσμη σχεδιοποίηση, για εξωτερικότητες, για μετακίνηση των ηπείρων ή για διαστολή του σύμπαντος. Όμως εξακολουθούσαν, και στα γηρατειά τους ακόμη, να φυτεύουν ελιές και κυπαρίσσια, χωρίς να τους απασχολούν ζητήματα κόστους και απόδοσης. Ήξεραν ότι θα πεθάνουν, έσκαβαν όμως τη γη για τους επερχόμενους, αλλά ίσως και για τη γη την ίδια. Ήξεραν ότι οποιαδήποτε "ισχύ" κι αν είχαν, η ισχύς αυτή δεν θα είχε ευεργετικά αποτελέσματα, αν αυτοί δεν υπάκουαν στις εποχές, αν δεν πρόσεχαν τους ανέμους, αν δεν σέβονταν την ευμετάβλητη Μεσόγειο, αν δεν έκοβαν τα δέντρα την ώρα που έπρεπε και αν δεν άφηναν στο μούστο, τον καιρό που του χρειαζόταν για να βράσει. Δεν σκέφτονταν με όρους απειρότητας - ίσως και να μην καταλάβαιναν και την έννοια της λέξης - όμως δρούσαν, ζούσαν και πέθαιναν σ' ένα χρόνο αληθινά χωρίς τέλος. Προφανώς η χώρα δεν είχε ακόμα αναπτυχθεί... Η τωρινή κρίση οδηγεί σ' ένα σημείο όπου, είτε θα βρεθούμε αντιμέτωποι με μια φυσική ή κοινωνική καταστροφή, είτε πριν ή μετά από αυτό, οι άνθρωποι θ' αντιδράσουν με τον άλφα ή βήτα τρόπο και θα προσπαθήσουν να εγκαθιδρύσουν νέες μορφές κοινωνικής ζωής, που θα έχουν γι' αυτούς κάποιο νόημα. Αυτό δεν μπορούμε να το κάνουμε εμείς, για λογαριασμό τους και στη θέση τους, όπως και δεν μπορούμε να πούμε πώς θα μπορούσε να γίνει. Αυτό που μπορούμε να κάνουμε είναι να καταστρέψουμε τους μύθους που, περισσότερο από το χρήμα και τα όπλα, συνιστούν το τρομαχτικότερο εμπόδιο στο δρόμο μιας ανασυγκρότησης της ανθρώπινης κοινωνίας. Κορνήλιος Καστοριάδης

8

9 στησαμένη μέγαν ιστόν ενί μεγάροισιν ύφαινε Η μακραίωνη και άφθαρτη στο χρόνο κληρονομιά της Υφαντικής τέχνης, της μοναδικής και αρχαιοτέρας πασών χειροτεχνίας, έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην λαϊκή τέχνη της Κρήτης. Τα τελευταία σαράντα χρόνια, το νήμα της Υφαντικής κινδυνεύει να χαθεί. Την άκρη αυτού του νήματος, θέλουμε να πάρουμε στα χέρια μας με την Αποστολή Πηνελόπη Gandhi και να περπατήσουμε τους δρόμους του νήματος-νοήματος, που δίδει το απείρως εκτατό. Τον δρόμο που οδηγεί, στο αίσθημα γαλήνιας βεβαιότητας, όπως συχνά ακούγεται στον τόπο μας, την Κρήτη. Η Αποστολή αυτή, επιχειρεί να ρίξει τις γέφυρες που συνδέουν το χθες με το σήμερα και να αποδείξει πως ο πολιτισμός επιζεί στην κρητική ψυχή και τροφοδοτεί τη ζωντανή αισθητική της Κρήτης. Να επιστρέψουμε στα παραδοτέα των προγόνων μας, στη γη, στις τέχνες και στις τεχνικές μας. Η μόνη αληθινή περιουσία μας και ο μόνος τρόπος, για να μην μας κατακτούν, κατά συνέπεια να μην ελέγχουν το νου, την καρδιά και το σώμα μας.

10 στησαμένη μέγαν ιστόν ενί μεγάροισιν ύφαινε εις την μικράν αυτήν γωνία της ελληνικής γης που ζω, εργάζομαι και προσπαθώ να δημιουργώ δια να αναπτύξω μία σύγχρονη ελληνική τέχνη, εφάμιλλη ενός μακρινού πολιτισμού, του Kρητικού Συνέλεξα παλαιά κεντήματα και δημιούργησα νέα σχέδια, περίπου 250, με μοτίβα παλαιά κρητικά, χωρικά, μινωικά και προσπαθώ να ενώνω το ωραίον με το ωφέλιμον. Οι υφάντριες παίρνουν το σχέδιο, τις κλωστές, τις οδηγίες και εργάζονται στα σπίτια τους και έτσι και τα παιδιά τους επιβλέπουν και κερδίζουν τα προς το ζην Φ. Καλούτση 1912

11

12 12

13 Το όνομα Πηνελόπη Gandhi Από τα Ομηρικά έπη, η Πηνελόπη υφαίνει το μέλλον... Ο Μαχάτμα Γκάντι, ως μία ιδανική έκφραση της μη βίας, προέβαλλε την ιδέα της οικιακής παραγωγής και χειροτεχνικής κατασκευής των υφαντών. Έτσι, πίστευε ότι εκφραζόταν η αγάπη στις ανθρώπινες κινήσεις, η αποφυγή της βίας, η πίστη στην πατρίδα, η κατάργηση της ανθρώπινης εκμετάλλευσης.

14 14

15 Η Ομάδα μας Η ομάδα της Αποστολής, υποστηρίζεται από προσωπικότητες που προέρχονται από διάφορους χώρους της Επιστήμης και της Τέχνης διεθνώς, με επικεφαλής την κυρία Ελένη Γλύκατζη-Αρβελέρ, καθηγητές από το Πανεπιστήμιο Κρήτης, από Πανεπιστήμια του εξωτερικού, το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, το Μουσείο Κυκλαδικής Τέχνης, το Λύκειο Ελληνίδων Χανίων, το Ευρωπαϊκό σχολείο. Υφάντριες και υφαντές της Κρήτης, εκπαιδευτικοί, ιατροί, άνθρωποι που με ευσέβεια, συντήρησαν στο εικονοστάσι τους τις τεχνικές ύφανσης, τα σχέδια, τα ξόμπλια, τις φυτικές βαφές και τα φυσικά νήματα. Συμμετέχουν επίσης, σημαντικές προσωπικότητες με μεγάλο κοινωνικό έργο, από την Ινδία, την Περσία και την Παλαιστίνη.

16

17 Η Πηνελόπη Gandhi κρατεί την άκρη του νήματος... νοήματος Βασιλική του Αγίου Μάρκου Η Αποστολή Πηνελόπη Gandhi, παρουσίασε την πρώτη δράση της, με Έκθεση-Διάδραση, η οποία πραγματοποιήθηκε στην Βασιλική του Αγίου Μάρκου, από την 1 έως τις 17 Νοεμβρίου 2012 στο Ηράκλειο (στο υπέρλαμπρο Βενετικό μνημείο του 1200 μ.χ) Λαϊκές υφάντριες από όλη την Κρήτη, ύφαναν σε έξι παλαιά αργαστήρια, με φυσικά νήματα, από βαμβάκι, μετάξι, μαλλί και λινάρι και φυτικές βαφές Κοινωνικοί επιστήμονες, παιδαγωγοί, αρχαιολόγοι και επιστήμονες άλλων γνωστικών αντικειμένων, δίδαξαν στα παιδιά των σχολείων της Κρήτης, αλλά και στους επισκέπτες, την αρχέγονη και ιερή τέχνη της υφαντικής Πραγματοποιήθηκαν μικρές σπουδές του νήματος-νοήματος, υπό την καθοδήγηση της μεγάλης Ελληνίδος κ. Ελένης Γλύκατζη-Αρβελέρ και σε συνεργασία με ξεχωριστές γυναικείες προσωπικότητες, από την Ινδία, την Περσία, την Παλαιστίνη, όπου παρουσιάστηκαν τα κοινά ξόμπλια και πλουμιά, που έχουν οι πατρίδες τους με την Κρήτη

18 17 ημέρες 54 ομιλίες 35 ομιλητές 26 σχολεία επισκέπτες άνθρωποι ζητούν να ασχοληθούν με τον αργαλειό

19 19

20

21

22 Στόχοι Η Πηνελόπη Gandhi, είναι ένα κοινωνικό συλλογικό αφήγημα, με το μίτο να ενώνει το παρελθόν με το μέλλον. Αγωνίζεται με τον Έλληνα νου της, που την μπόλιασε η ζωή με όλη της τη δύναμη, για να αξιώσει δόξα και τιμή, στα αιωνίως ακατάλυτα Στόχος πρώτος και κύριος, είναι να ξεφύγουμε από τη μίμηση και τον πιθηκισμό του Α-νοήτου, που παράγει πλήξη και τραυματίζει την ψυχή. Όταν παράγεις με τα χέρια σου, παίζεις με το φως, παράγεις πρόταση ζωής. Μακριά από την κρατούσα λογική του πλεονάσματος "μηδέν", που συνηθίσαμε

23 23

24 Στόχος δεύτερος Κοινωνική Παρέμβαση Στόχος δεύτερος, η τοποθέτηση-στήσιμο και λειτουργία 100 αργαστηριών, σε σπίτια νέων γυναικών της Κρήτης, που θα διδαχθούν την τέχνη της υφαντικής από τις λαϊκές υφάντριες, υπερήλικες πλέον

25

26

27 27

28 Στόχος τρίτος Παιδαγωγική Παρέμβαση Στόχος τρίτος, είναι η δημιουργία Καινοτόμων διδακτικών παρεμβάσεων στα σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της Κρήτης, από αυτή τη σχολική χρονιά σε πρώτο στάδιο και σε συνεργασία με καθηγητές από το τμήμα Παιδαγωγικών του Πανεπιστήμιου Κρήτης, την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Κρήτης Υπουργείο Παιδείας, το Ευρωπαϊκό Σχολείο Ηρακλείου και το Κέντρο Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών

29 29

30

31 31

32 Οι παρεμβάσεις αυτές αποτελούν, μια πραγματική καινοτομία στο χώρο της εκπαίδευσης στο πλαίσιο της διδασκαλίας πολιτιστικών αξιών, διδασκαλία που έχει μεγάλη ανάγκη ο μαθητικός πληθυσμός και η σύγχρονη συγκυρία. Η παρέμβαση ξεκίνησε πειραματικά φέτος και υλοποιήθηκε σε 16 σχολεία της Κρήτης ενώ από την επόμενη σχολική χρονιά το πρόγραμμα θα επεκταθεί στα περισσότερα σχολεία της Κρήτης, υπό την καθοδήγηση της ομάδας του Παιδαγωγικού Τμήματος Δημοτικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Κρήτης και θα αναπτυχθεί στα πλαίσια της Ευέλικτης Ζώνης των τάξεων Ε και ΣΤ του δημοτικού σχολείου. Πρωταρχικοί στόχοι είναι η σύνδεση της γνώσης με τη ζωή και η απόκτηση από τους μαθητές τέτοιων δεξιοτήτων, ώστε η κουλτούρα να αποτελέσει ένα σημαντικό οικονομικό εργαλείο και ο πολιτισμός μια δυναμική του μέλλοντος.

33

34

35 Στόχος τέταρτος Στόχος τέταρτος, ήδη υλοποιείται από το 2008 και αφορά στην οργάνωση και υλοποίηση διαφόρων δράσεων, επί τόπου επισκέψεων, συζητήσεων και ανταλλαγή γνώσεων, καταγραφών και βιντεοσκοπήσεων των συναντήσεων, καθώς και των διηγήσεων και των έργων που διατηρούνται ακόμη στις κασέλες των σπιτιών. Επιμελείται, την κυκλοφορία και έκδοση του πολύτιμου και αδημοσίευτου υλικού που συλλέγεται, από την ομάδα της Πηνελόπη Gandhi τα τελευταία χρόνια. Για τους σκοπούς της Αποστολής έχουν πραγματοποιηθεί περισσότερες από 100 συναντήσεις επισκέψεις σε όλη την Κρήτη για την καταγραφή του σπάνιου υλικού με την συμμετοχή 80 εθελοντών, λαϊκών υφαντριών από όλη την Κρήτη.

36

37 Επαναδιεθνοποίηση του κρητικού/ελληνικού πολιτισμού Στόχος πέμπτος, είναι η ευαισθητοποίηση των ανθρώπων, γυναικών και ανδρών, αποτελεί το κύριο μέλημα της Αποστολής, η οποία όχι μόνον θα συμβάλει στη διατήρηση και διάδοση στη νέα γενιά, αλλά θα μπορέσει να βοηθήσει πολλά νοικοκυριά και ανθρώπους της πόλης και της υπαίθρου, με την προσωπική τους ενασχόληση και παραγωγή, να αναπτύξουν οικονομία μικρής κλίμακας, μεγάλης αξίας. Η πολιτιστική κληρονομιά, η σύνδεση του παρελθόντος με το παρόν, η σύνδεση των γενεών και των αξιών τους, αλλά και ζητήματα περιβαλλοντικής, αισθητικής, μουσικής αγωγής, η επαναδιεθνοποίηση του κρητικού/ελληνικού πολιτισμού, μπορούν να είναι μερικά μόνον από τα οφέλη και τους στόχους μιας τέτοιας δράσης.

38 Τρέχουσες δράσεις Από 22 έως και 28 Ιουλίου 2013, είκοσι φοιτητές του Τμήματος Κλωστοϋφαντουργίας του ΤΕΙ Πειραιά, επισκέφθηκαν την Κρήτη και διδάχθηκαν τις παραδοσιακές Κρητικές τεχνικές ύφανσης, νηματοποίησης και βαφής. Οι φοιτητές φιλοξενήθηκαν στα σπίτια των υφαντριών-μελών της Αποστολής Πηνελόπη Gandhi, στα Παλαιά Ρούματα Χανίων, στο Καστέλι Κισάμου, στο Αμάρι Ρεθύμνης, στην Αγιά Μυλοποτάμου Ρεθύμνης, στον Αίμονα Μυλοποτάμου Ρεθύμνης, στην Αλικαρνασσό Ηρακλείου, στην Βιάννο Ηρακλείου, στον Κρούστα Μεραμβέλλου Λασιθίου, στην Ελούντα και στην Σητεία. Το αποτέλεσμα όλης αυτής της προσπάθειας θα καταγραφεί τον Σεπτέμβριο στις διπλωματικές εργασίες των φοιτητών του ΤΕΙ Πειραιά. Η Αποστολή Πηνελόπη Gandhi θα παρουσιαστεί στο Μουσείο Μπενάκη, από τον Σεπτέμβριο μέχρι και το τέλος του έτους, σε μια Έκθεση-Διάδραση, στην οποία μαθητές από όλα τα σχολεία της Αθήνας, θα βιώσουν και θα διδαχθούν τις παραδοσιακές Κρητικές τεχνικές της ύφανσης, της βαφής και της νηματοποίησης.

39 Θερινό Αργαστήρι Υφαντικής τέχνης (Summer school)

40 Στην Ελούντα, από το Σάββατο 20 Ιουλίου μέχρι και το τέλος Αυγούστου, η Βιβλιοθήκη Μανώλης Φουντουλάκης, το Πανεπιστήμιο των Ορέων και η Αποστολή Πηνελόπη Gandhi, γιορτάζοντας τα 100 χρόνια από την Ένωση της Κρήτης με την Ελλάδα, υλοποιούν Έκθεση-Διάδραση για την Ιερή τέχνη της Υφαντικής στην Κρήτη σήμερα, στην οποία έχουν στηθεί αργαστήρια και υφάντριες της περιοχής γνέθουν, βάφουν νήματα και υφαίνουν, με το νήμα-νόημα του πολιτισμού της Κρήτης.

41 41

42

43 Το όνειρο μας Το όνειρό μας, είναι να δούμε την Κρήτη να υφαίνει και να ξυφαίνει στο γύρισμα του χρόνου, μαζί με την υπόλοιπη Ελλάδα.

44 Μάιος 2013