Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων..15

Transcript

1

2 150

3 Περιεχ μενα Ενότητα 1 Χρήση υπολογιστή και διαχείριση αρχείων..15 Κεφάλαιο 1 Εργασία με τα Windows Το περιβάλλον των Windows Χρήση του πληκτρολογίου...19 Χειρισμοί με το ποντίκι...22 Τι είναι τα παράθυρα...27 Εργασία με πολλά παράθυρα...35 Χειρισμός των πλαισίων διαλόγου...36 Τερματισμός των Windows...40 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης...41 Κεφάλαιο 2 Τι περιέχει ο υπολογιστής Εξερεύνηση στα περιεχόμενα του υπολογιστή...43 Η Εξερεύνηση των Windows...44 Δημιουργία φακέλων και αρχείων...48 Ιδιότητες αρχείων και φακέλων...52 Εργασίες με αρχεία...54 Επιλογή πολλών στοιχείων...55 Μετακίνηση στοιχείων...57 Αντιγραφή στοιχείων...59 Δημιουργία συντομεύσεων...60 Μετονομασία στοιχείων...61 Εύρεση στοιχείων...62 Διαγραφή στοιχείων...65 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης...67 Πρακτική εξάσκηση

4 4 Περιεχόμενα Κεφάλαιο 3 Βοηθήματα των Windows WordPad...69 Σημειωματάριο...70 Αριθμομηχανή...75 Ζωγραφική...76 Εκτύπωση...77 Συντήρηση του συστήματός σας...81 Πίνακας Ελέγχου...86 Προσθαφαίρεση στοιχείων των Windows...88 Άμεση ηλεκτρονική βοήθεια...91 Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης...92 Πρακτική εξάσκηση...93 Ενότητα 2 Επεξεργασία κειμένου...95 Κεφάλαιο 4 Εισαγωγή στο Word Η οθόνη του Word...97 Δημιουργία νέου εγγράφου Δημιουργία νέου εγγράφου από πρότυπο Προσθήκη και διαγραφή κειμένου Πρώτα επιλογή, μετά εργασία Εύρεση και αντικατάσταση κειμένου Χρήση έτοιμου κειμένου Μορφοποίηση με το Πινέλο μορφοποίησης Προβολές του Word Ταυτόχρονη εργασία σε πολλά έγγραφα Προεπισκόπηση και εκτύπωση εγγράφων στο Word Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 5 Βασικές μορφοποιήσεις κειμένων Μορφοποίηση χαρακτήρων Αλλαγή γραμματοσειράς και μεγέθους χαρακτήρων Μορφοποίηση με έντονη ή πλάγια γραφή και με υπογράμμιση Εκθέτες και δείκτες Εισαγωγή συμβόλων Μορφοποίηση παραγράφων...132

5 Περιεχόμενα 5 Μεγέθυνση Εμφάνιση και απόκρυψη του Χάρακα Χρήση στηλοθετών Επιλογή παραγράφων Διάστιχο και αποστάσεις παραγράφων Στοίχιση παραγράφων Εσοχές και προεξοχές Κουκκίδες και αρίθμηση Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 6 Βασική διαμόρφωση σελίδων Μέγεθος σελίδας Προσανατολισμός σελίδας Περιθώρια σελίδων Τοποθέτηση κειμένου σε στήλες Δημιουργία και χρήση ενοτήτων Σελιδοποίηση του εγγράφου Κεφαλίδες και υποσέλιδα Αρίθμηση των σελίδων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 7 Βασικές εργασίες με γραφικά Μορφοποίηση παραγράφων με περιγράμματα και σκίαση Εισαγωγή και επεξεργασία Αυτόματων σχημάτων Προσθήκη και επεξεργασία εντυπωσιακών τίτλων Εισαγωγή εικόνων Αλλαγή μεγέθους και μετακίνηση γραφικών Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 8 Βασικές εργασίες με πίνακες Δημιουργία πίνακα Διαγραφή πίνακα Προσθήκη γραμμής ή στήλης Διαγραφή γραμμής ή στήλης Αλλαγή πλάτους στήλης ή ύψους γραμμής Συγχώνευση και διαίρεση κελιών...198

6 6 Περιεχόμενα Καταχώριση δεδομένων στους πίνακες Μορφοποίηση, στοίχιση, και προσανατολισμός του κειμένου Αυτόματη μορφοποίηση πινάκων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 9 Συγχώνευση αλληλογραφίας Το κύριο έγγραφο Δημιουργία αρχείου προέλευσης δεδομένων Χρήση έτοιμου αρχείου προέλευσης δεδομένων Συμπλήρωση του κύριου εγγράφου Συγχώνευση του κύριου εγγράφου και του αρχείου προέλευσης δεδομένων Άλλες εφαρμογές της συγχώνευσης αλληλογραφίας Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 10 Βοήθεια στην εργασία σας με το Word Ορθογραφικός έλεγχος και γλωσσικά εργαλεία Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Ενότητα 3 Λογιστικά φύλλα Κεφάλαιο 11 Γνωριμία με το Excel Οι ιδιαιτερότητες του παραθύρου του Excel Κελιά και διευθύνσεις Σε ποιο κελί θα τοποθετηθούν τα δεδομένα; Καταχώριση δεδομένων Τι καταλαβαίνει το Excel από αυτά που καταχωρίζουμε Διόρθωση των περιεχομένων ενός κελιού Άλλοι τρόποι καταχώρισης στοιχείων Μετακίνηση μέσα στο φύλλο εργασίας Επιλογή πολλών κελιών...241

7 Περιεχόμενα 7 Εργαλεία εντοπισμού δεδομένων Δημιουργία σχολίων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 12 Μορφοποίηση Η γραμμή εργαλείων Μορφοποίησης Μορφοποίηση κελιών Διαγραφή μορφοποιήσεων Μορφοποίηση αριθμών Αυτόματη Μορφοποίηση Ρύθμιση στηλών και γραμμών Αναδιαμόρφωση του βιβλίου εργασίας Σταθεροποίηση τμημάτων παραθύρου Διαμόρφωση σελίδας Αλλαγές σελίδων Προεπισκόπηση και εκτύπωση φύλλου εργασίας Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 13 Τύποι και συναρτήσεις Τύποι Συναρτήσεις Μερικές συνηθισμένες συναρτήσεις Αντιγραφή και συμπλήρωση τύπων Απόλυτες και σχετικές αναφορές Ονόματα περιοχών Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 14 Δημιουργία γραφημάτων Προετοιμασία του φύλλου εργασίας Δημιουργία γραφήματος Χειρισμός γραφήματος Επιλογή στοιχείων σε γράφημα Μορφοποίηση στοιχείων γραφήματος...298

8 8 Περιεχόμενα Τύποι γραφημάτων Αποθήκευση της μορφοποίησης του γραφήματος Επιλογές γραφήματος Επιλογές για τρισδιάστατα γραφήματα Επιλογές για γραφήματα "πίτας" Προσθήκη και αφαίρεση δεδομένων σε γράφημα Φύλλα γραφημάτων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Ενότητα 4 Ηλεκτρονική επικοινωνία Κεφάλαιο 15 Διαδίκτυο και Internet Explorer Μερικά ιστορικά στοιχεία για το Internet Διευθύνσεις του Internet Βασικά στοιχεία για τη χρήση του Internet Ρύθμιση της σύνδεσης Εκκίνηση του Internet Explorer Πλοήγηση στο Internet Το περιβάλλον του Internet Explorer Προσαρμογή του παραθύρου του Internet Explorer Ρυθμίσεις για την εμφάνιση των ιστοσελίδων Ρυθμίσεις για τη φόρτωση εικόνων και πολυμέσων Προσωρινά αρχεία Internet Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 16 Εύρεση και διαχείριση πληροφοριών στον Ιστό Αποθήκευση ιστοσελίδων Δημιουργία συντομεύσεων Επιλογή και αντιγραφή στοιχείων ιστοσελίδας Εύρεση κειμένου Χρήση του Ιστορικού Χρήση των "Αγαπημένων" Αναζήτηση πληροφοριών στο Internet Εκτύπωση πληροφοριών Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση...363

9 Περιεχόμενα 9 Κεφάλαιο 17 Εισαγωγή στο Outlook Διευθέτηση και ξεκίνημα του Outlook Το περιβάλλον του Outlook Οι φάκελοι του Outlook Η Λίστα φακέλων Το Outlook Σήμερα Ρυθμίσεις σύνδεσης Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 18 Βασικές εργασίες με μηνύματα Λήψη μηνυμάτων Ανάγνωση μηνυμάτων Χειρισμός συνημμένων Δημιουργία και αποστολή μηνύματος Απάντηση σε μηνύματα και προώθηση μηνυμάτων Επισύναψη αρχείων Καθορισμός επιλογών παράδοσης και σήμανσης μηνυμάτων Αποθήκευση μηνυμάτων Διαγραφή μηνυμάτων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 19 Μορφοποίηση μηνυμάτων Μορφές μηνυμάτων Καθορισμός της μορφής των μηνυμάτων σας Μορφοποίηση μηνυμάτων Ηλεκτρονική υπογραφή μηνυμάτων Εκτύπωση μηνυμάτων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 20 Διαχείριση και οργάνωση μηνυμάτων Προσαρμογή του τρόπου εμφάνισης των μηνυμάτων Εντοπισμός μηνυμάτων Δημιουργία φακέλων Μετακίνηση μηνυμάτων σε φάκελο...428

10 10 Περιεχόμενα Μετακίνηση και διαγραφή φακέλων Οργάνωση μηνυμάτων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 21 Βιβλίο διευθύνσεων Επαφές Γνωριμία με το φάκελο Επαφές Δημιουργία και επεξεργασία επαφών Ρύθμιση προεπιλογών για τις επαφές Δημιουργία λίστας διανομής Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Ενότητα 5 Βάσεις δεδομένων Κεφάλαιο 22 Εισαγωγή στην Access Γνωριμία με την Access Δημιουργία βάσης δεδομένων Άνοιγμα και κλείσιμο βάσης δεδομένων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 23 Χειρισμός πινάκων Λίγα λόγια για τους πίνακες Δημιουργία πινάκων Τροποποίηση σχεδίασης πινάκων Σχέσεις Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 24 Εργασία σε φύλλα δεδομένων Άνοιγμα πίνακα σε προβολή φύλλου δεδομένων Μορφοποίηση και εκτύπωση του φύλλου δεδομένων Εργασία με δευτερεύοντα φύλλα δεδομένων Χειρισμός δεδομένων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση...509

11 Περιεχόμενα 11 Κεφάλαιο 25 Ερωτήματα Δημιουργία ερωτήματος Προσθήκη κριτηρίων Εκτέλεση ερωτήματος Ερωτήματα ενέργειας Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 26 Φόρμες και σελίδες προσπέλασης δεδομένων Δημιουργία φόρμας Προσαρμογή φόρμας Δημιουργία σελίδας προσπέλασης δεδομένων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 27 Εκθέσεις Δημιουργία εκθέσεων Προσαρμογή έκθεσης Εμφάνιση και εκτύπωση εκθέσεων Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Ενότητα 6 Παρουσιάσεις Κεφάλαιο 28 Εισαγωγή στο PowerPoint Βασικές έννοιες Το παράθυρο του PowerPoint Δημιουργία νέας παρουσίασης Βασικές εργασίες με διαφάνειες Προβολές παρουσίασης Περιήγηση σε μια παρουσίαση Εκτύπωση διαφανειών και σελίδων σημειώσεων Αποθήκευση και άνοιγμα παρουσίασης Έξοδος από το PowerPoint Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση...592

12 12 Περιεχόμενα Κεφάλαιο 29 Εργασία με κείμενο Βασικές τεχνικές χειρισμού του κειμένου To τμήμα Διάρθρωσης Καταχώριση κειμένου απευθείας στη διαφάνεια Μορφοποίηση κειμένου Μετακίνηση και αντιγραφή κειμένου Εύρεση και αντικατάσταση κειμένου Πίνακες στο PowerPoint Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 30 Προσθήκη γραφικών Η γραμμή εργαλείων Σχεδίασης Σχεδίαση βασικών σχημάτων Αυτόματα Σχήματα και πλαίσια κειμένου Εισαγωγή καλλιτεχνικού κειμένου Προσθήκη έτοιμων εικόνων clipart Μορφοποίηση και επεξεργασία γραφικών Ειδικά εφέ σε γραφικά Αλλαγή σειράς στοίβαξης γραφικών Ομαδοποίηση και απομαδοποίηση γραφικών Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 31 Γραφήματα Βασικές έννοιες των γραφημάτων Τύποι γραφημάτων Δημιουργία γραφήματος Αλλαγή τύπου γραφήματος Ορισμός επιλογών γραφήματος Μορφοποίηση στοιχείων γραφήματος Μετακίνηση και αλλαγή μεγέθους γραφημάτων Οργανογράμματα Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση...653

13 Περιεχόμενα 13 Κεφάλαιο 32 Επίτευξη ομοιόμορφης εμφάνισης Υποδείγματα διαφανειών Χρήση προτύπων σχεδίασης Συνδυασμοί χρωμάτων Κεφαλίδες και υποσέλιδα Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Κεφάλαιο 33 Προβολές διαφανειών Εφέ εναλλαγής Συνδυασμοί κίνησης Προσθήκη πολυμέσων σε διαφάνειες Χρονισμός διαφανειών Προβολή διαφανειών Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Παράρτημα Τεχνικές του Office Εκκίνηση των προγραμμάτων του Office Άνοιγμα αποθηκευμένου εγγράφου Αποθήκευση εγγράφου Εκτύπωση Έξοδος από τα προγράμματα του Office Αναίρεση ενεργειών Γραμμές εργαλείων Διαμόρφωση των μενού Μενού συντόμευσης Το σύστημα Βοήθειας Ο Βοηθός του Office Άλλες βοηθητικές λειτουργίες Ερωτήσεις ανακεφαλαίωσης Πρακτική εξάσκηση Ευρετήριο

14 4

15 Κεφάλαιο 5 Βασικές μορφοποιήσεις κειμένων Το μεγάλο πλεονέκτημα των προγραμμάτων επεξεργασίας κειμένου, όπως το Word, είναι η εύκολη μορφοποίηση των πληροφοριών που καταχωρίζετε. Οι μορφοποιήσεις αυτές, που ξεκινούν από τις πολύ απλές και φτάνουν σε ι- διαίτερα σύνθετες επιλογές, ανήκουν σε τρεις βασικά κατηγορίες: Χαρακτηρισμός συγκεκριμένων χαρακτήρων ή λέξεων με ιδιότητες μορφοποίησης χαρακτήρων (όπως η αλλαγή γραμματοσειράς, η γραφή με έντονους ή πλάγιους χαρακτήρες, και η υπογράμμιση χαρακτήρων). Μορφοποίηση ολόκληρων παραγράφων με ιδιότητες μορφοποίησης παραγράφων (όπως το διάστιχο των παραγράφων, η χρήση παραγράφων με κουκκίδες ή αρίθμηση, και η χρήση ρυθμίσεων στοίχισης και εσοχών του κειμένου), και Μορφοποίηση μίας ή και περισσότερων σελίδων του εγγράφου με ιδιότητες όπως η χρήση ενοτήτων, η αξιοποίηση των πινάκων, η χρήση κεφαλίδων και υποσέλιδων, κ.ά., που θα δούμε σε επόμενα κεφάλαια. Μην ξεχνάτε τη βασική αρχή για τη μορφοποίηση έτοιμου κειμένου: πρώτα ε- πιλέγετε αυτό που θέλετε να μορφοποιήσετε και μετά δίνετε τις κατάλληλες διαταγές. Μορφοποίηση χαρακτήρων Η μορφοποίηση των χαρακτήρων αφορά επεμβάσεις που γίνονται επάνω στη γραμματοσειρά με την οποία εμφανίζεται το κείμενο. Η γραμματοσειρά είναι μια σειρά (ή "οικογένεια") χαρακτήρων με ομοιόμορφο σχεδιασμό, τους οποίους χρησιμοποιείτε στα κείμενά σας. 123

16 124 Ενότητα 2: Επεξεργασία κειμένου Οι γραμματοσειρές χωρίζονται σε τρεις κατηγορίες: Σε γραμματοσειρές με πατούρες, που διαβάζονται πιο εύκολα και χρησιμοποιούνται κυρίως για το σώμα μεγάλων εγγράφων, εκδόσεων, κλπ. Σε γραμματοσειρές χωρίς πατούρες, όπως αυτή των τίτλων του βιβλίου, που χρησιμοποιούνται κυρίως για συνδυασμούς λίγων λέξεων, και Σε διακοσμητικές γραμματοσειρές που περιέχουν καλλιγραφικούς χαρακτήρες, κάθε λογής σύμβολα, κ.ο.κ. Αλλαγή γραμματοσειράς και μεγέθους χαρακτήρων Για να γράψετε ελληνικό κείμενο, πρέπει να χρησιμοποιήσετε γραμματοσειρά που περιέχει ελληνικούς χαρακτήρες. Τα Windows και το Word διαθέτουν πολλές τέτοιες γραμματοσειρές (Εικόνα 5.1), των οποίων η χρήση είναι διαφανής (δηλαδή, δε χρειάζεται να κάνετε σεις κάποια συγκεκριμένη προετοιμασία). Αντίθετα, πολλές γραμματοσειρές που μπορεί να βρείτε στο Internet ή να πάρετε από ξένα προγράμματα δε διαθέτουν ελληνικούς χαρακτήρες. Όταν προσπαθήσετε να χρησιμοποιήσετε τέτοιες γραμματοσειρές για να γράψετε ελληνικά, στην οθόνη σας θα εμφανιστούν αντί για γράμματα κενά, τετραγωνάκια, ή κατακόρυφες γραμμές. Εικόνα 5.1 Γραμματοσειρές των Windows και του Word με τις οποίες μπορείτε να γράψετε ελληνικό κείμενο. Για να αλλάξετε τη γραμματοσειρά και το μέγεθος των χαρακτήρων: 1. Επιλέξτε το κείμενο που θέλετε να μορφοποιήσετε. 2. Από το μενού Μορφή διαλέξτε τη διαταγή Γραμματοσειρά (Εικόνα 5.2).

17 Κεφάλαιο 5: Βασικές μορφοποιήσεις κειμένων 125 Εικόνα 5.2 Η διαταγή Γραμματοσειρά του μενού Μορφή. Θα ανοίξει το ομώνυμο πλαίσιο διαλόγου (Εικόνα 5.3). Εικόνα 5.3 Το πλαίσιο διαλόγου Γραμματοσειρά. 3. Από τον κατάλογο Γραμματοσειρά, επιλέξτε το όνομα της γραμματοσειράς και από τον κατάλογο Μέγεθος το μέγεθος (σε στιγμές) των χαρακτήρων που θέλετε να χρησιμοποιήσετε. 4. Πατήστε στο ΟΚ.

18 126 Ενότητα 2: Επεξεργασία κειμένου Συμβουλή: Το ύψος των χαρακτήρων, αλλά και πολλές άλλες τυπογραφικές ρυθμίσεις, μετρούνται συνήθως σε στιγμές (points). Είναι ένα πολύ μικρό, παραδοσιακό μέγεθος, από τον καιρό της εμπειρικής τυπογραφίας με το χέρι. Μία στιγμή είναι ίση με 1/72 της ίντσας (2,54 cm) ή 0,3528 χιλιοστά (Εικόνα 5.4). Εικόνα 5.4 Μεγέθη χαρακτήρων σε στιγμές. Για την επιλογή της γραμματοσειράς και του μεγέθους των χαρακτήρων της μπορείτε, επίσης, να χρησιμοποιήσετε τους πτυσσόμενους καταλόγους Γραμματοσειρά και Μέγεθος γραμματοσειράς της γραμμής εργαλείων Μορφοποίηση (Εικόνα 5.5). Εικόνα 5.5 Οι κατάλογοι Γραμματοσειρά και Μέγεθος γραμματοσειράς στη γραμμή εργαλείων Μορφοποίηση. Μορφοποίηση με έντονη ή πλάγια γραφή και με υπογράμμιση Οι μορφοποιήσεις χαρακτήρων που χρησιμοποιούνται πιο συχνά είναι η έντονη ή πλάγια γραφή, η υπογράμμιση, ή κάποιος συνδυασμός τους, αφού οι μορφοποιήσεις αυτές μπορούν να εφαρμόζονται και συνδυασμένα (π.χ., πλάγια και υπογραμμισμένα). Και οι τρεις αυτές μορφοποιήσεις λειτουργούν σαν "διακόπτες δύο θέσεων". Την πρώτη φορά που τις εφαρμόζετε σε κάποιο κείμενο, ενεργοποιούνται. την επόμενη φορά που τις εφαρμόζετε στο ίδιο κείμενο, απενεργοποιούνται, κ.ο.κ. Για να μορφοποιήσετε με έντονη γραφή, πλάγια γραφή, ή υπογράμμιση: 1. Επιλέξτε το κείμενο που θέλετε να μορφοποιήσετε (ή του οποίου θέλετε να καταργήσετε την αντίστοιχη μορφοποίηση).

19 Κεφάλαιο 5: Βασικές μορφοποιήσεις κειμένων 127 Έντονη γραφή Πλάγια γραφή Υπογράμμιση 2α. Πατήστε με το ποντίκι στο κουμπί Έντονη γραφή, στο κουμπί Πλάγια γραφή, ή στο κουμπί Υπογράμμιση της γραμμής εργαλείων Μορφοποίησης. ή 2β. Πατήστε το συνδυασμό πλήκτρων Ctrl+B (για έντονη γραφή), Ctrl+I (για πλάγια γραφή), ή Ctrl+U (για υπογράμμιση). ή 2γ. Ανοίξτε το μενού Μορφή και διαλέξτε Γραμματοσειρά. Στη συνέχεια: από τον κατάλογο Στυλ (Εικόνα 5.6), διαλέξτε την επιλογή Έντονα ή την επιλογή Πλάγια για έντονη ή πλάγια γραφή ή από τον κατάλογο Στυλ, διαλέξτε την επιλογή Έντονα Πλάγια για έντονη και πλάγια γραφή ή από τον κατάλογο Στυλ υπογράμμισης (Εικόνα 5.7) και από τον κατάλογο Χρώμα υπογράμμισης, διαλέξτε το είδος και το χρώμα της υπογράμμισης που θέλετε. Εικόνα 5.6 Ο κατάλογος Στυλ του πλαισίου διαλόγου Γραμματοσειρά. Συμβουλή: Η υπογράμμιση με το κουμπί υπογράμμισης ή με το συνδυασμό Ctrl+U εφαρμόζει πάντα υπογράμμιση με απλή γραμμή στο "αυτόματο" χρώμα (το προκαθορισμένο χρώμα που χρησιμοποιείτε για το κείμενό σας). Αν θέλετε υπογράμμιση με γραμμή άλλου τύπου ή χρώματος, πρέπει να χρησιμοποιήσετε το μενού Γραμματοσειρά. Εκθέτες και δείκτες Στο πλαίσιο διαλόγου Γραμματοσειρά, το Word παρέχει και άλλες δυνατότητες μορφοποίησης χαρακτήρων. κάποιες από αυτές, διαθέσιμες στην καρτέλα Γραμματοσειρά, όπως η γραφή με κεφαλαίους χαρακτήρες, η νομική γραφή με διακριτή διαγραφή κειμένου, και η σκίαση των χαρακτήρων θα σας φανούν πολύ χρήσιμες σε εξειδικευμένα κείμενα. Επιπλέον, από την καρτέλα Απόσταση χαρακτήρων μπορείτε να αραιώνετε ή να πυκνώνετε το επιλεγμένο κείμενο, καθώς και να το ανεβοκατεβάζετε σε σχέση με τη γραμμή βάσης του.

20 128 Ενότητα 2: Επεξεργασία κειμένου Εικόνα 5.7 Τα διαθέσιμα είδη γραμμών υπογράμμισης. Οι περισσότερες ειδικές δυνατότητες ορίζονται με τη βοήθεια της ενότητας Εφέ της καρτέλας Γραμματοσειρά. Η πιο συνηθισμένη είναι η μορφοποίηση εκθετών και δεικτών. Έτσι παίρνετε εύκολα τους μικρούς μετατοπισμένους αριθμούς που συναντάμε σε μαθηματικούς ή χημικούς τύπους. Για να υπερυψώσετε ή να χαμηλώσετε κείμενο: 1. Επιλέξτε τους αριθμούς ή το κείμενο που θέλετε να υπερυψώσετε ή να χαμηλώσετε. 2. Από το μενού Μορφή δώστε τη διαταγή Γραμματοσειρά. 3. Ενεργοποιήστε την καρτέλα Απόσταση χαρακτήρων. 4. Στον πτυσσόμενο κατάλογο Θέση επιλέξτε, ανάλογα με την περίπτωση, την καταχώριση Υπερυψωμένη ή την καταχώριση Χαμηλωμένη. 5. Στον πτυσσόμενο κατάλογο Κατά ορίστε το μέγεθος της μετατόπισης (σε στιγμές). 6. Πατήστε στο ΟΚ. Το κείμενο θα εμφανιστεί υπερυψωμένο ή χαμηλωμένο ανάλογα με την περίπτωση, αλλά χωρίς να αλλάξει μέγεθος (Εικόνα 5.8). Εικόνα 5.8 Κείμενο ίδιου μεγέθους, υπερυψωμένο ή χαμηλωμένο. Αν θέλετε, όμως, να μετατοπίσετε το κείμενο αλλάζοντας ταυτόχρονα και το μέγεθός του, η τεχνική είναι διαφορετική:

21 Κεφάλαιο 5: Βασικές μορφοποιήσεις κειμένων 129 Για να ορίσετε εκθέτες ή δείκτες 1. Επιλέξτε τους αριθμούς ή το κείμενο που θέλετε να ορίσετε ως εκθέτη ή ως δείκτη. 2. Από το μενού Μορφή δώστε τη διαταγή Γραμματοσειρά. 3. Ενεργοποιήστε την καρτέλα Γραμματοσειρά και, στην ενότητα Εφέ (Εικόνα 5.9), ενεργοποιήστε ανάλογα με την περίπτωση το πλαίσιο ελέγχου Εκθέτης ή το πλαίσιο ελέγχου Δείκτης. Εικόνα 5.9 Επιλογή εφέ στην καρτέλα Γραμματοσειρά. 4. Πατήστε στο ΟΚ. Το κείμενο θα εμφανιστεί, ανάλογα με την περίπτωση, υπερυψωμένο ή χαμηλωμένο και σε μικρότερο μέγεθος (Εικόνα 5.10). Εικόνα 5.10 Κείμενο με εκθέτες και δείκτες. Συμβουλή: Για να χρησιμοποιήσετε οποιοδήποτε άλλο από τα ειδικά εφέ της ενότητας Εφέ, ακολουθήστε τις οδηγίες για την εφαρμογή εκθετών ή δεικτών (Εικόνα 5.11). Εικόνα 5.11 Τα άλλα διαθέσιμα εφέ.

22 130 Ενότητα 2: Επεξεργασία κειμένου Εισαγωγή συμβόλων Με το Word είναι εύκολο να εισάγετε στα κείμενά σας διάφορα σύμβολα που δεν υπάρχουν στο πληκτρολόγιο. Για να εισαγάγετε ένα σύμβολο: 1. Πατήστε με το ποντίκι στο σημείο του εγγράφου όπου θέλετε να εμφανιστεί το σύμβολο. 2. Ανοίξτε το μενού Εισαγωγή και διαλέξτε τη διαταγή Σύμβολο (Εικόνα 5.12). Εικόνα 5.12 Το μενού Εισαγωγή Θα εμφανιστεί το πλαίσιο διαλόγου Σύμβολο, με τα σύμβολα που είναι διαθέσιμα στην τρέχουσα γραμματοσειρά (Εικόνα 5.13). 3. Στην καρτέλα Σύμβολο, διαλέξτε (αν θέλετε) άλλη γραμματοσειρά και πατήστε στο σύμβολο που θέλετε να εισαγάγετε στο κείμενό σας. 4. Το σύμβολο θα εμφανιστεί σε μεγέθυνση. Αν είναι αυτό που θέλατε, πατήστε στο κουμπί Εισαγωγή. αν δεν είναι, διαλέξτε άλλο σύμβολο. 5. Για να κλείσετε το πλαίσιο διαλόγου, πατήστε στο κουμπί Κλεισίματος. Το σύμβολο θα εμφανιστεί στο έγγραφό σας.

23 Κεφάλαιο 5: Βασικές μορφοποιήσεις κειμένων 131 Εικόνα 5.13 Το πλαίσιο διαλόγου Σύμβολο Συμβουλές: Από την καρτέλα Ειδικοί χαρακτήρες μπορείτε να εισάγετε στα έγγραφά σας τυπογραφικά σύμβολα (όπως η μεγάλη παύλα και το μη συλλαβιζόμενο κενό διάστημα), αλλά και συνηθισμένα ειδικά σύμβολα, όπως το σύμβολο πνευματικών δικαιωμάτων (copyright) ή τα ελληνικά εισαγωγικά (με τις διπλές γωνίες). Στον πίνακα της καρτέλας αναγράφεται και ο συνδυασμός πλήκτρων που ενεργοποιεί αυτά τα ειδικά σύμβολα (Εικόνα 5.14). Ένας άλλος τρόπος εισαγωγής ειδικών συμβόλων είναι με τη βοήθεια της Αυτόματης διόρθωσης. Μερικά τέτοια σύμβολα είναι ήδη "προεγκατεστημένα" στην Αυτόματη διόρθωση (Εικόνα 5.15). Εικόνα 5.14 Η καρτέλα Ειδικοί χαρακτήρες του πλαισίου διαλόγου Σύμβολο.

24 132 Ενότητα 2: Επεξεργασία κειμένου Πληκτρολογήστε αυτό......και θα πάρετε αυτό Εικόνα 5.15 Σύμβολα που εμφανίζονται με τη βοήθεια της Αυτόματης διόρθωσης. Εμφάνιση/απόκρυψη Μορφοποίηση παραγράφων Η μια όψη της μορφοποίησης κειμένου αφορά, όπως είδαμε, τη μορφοποίηση σε "τοπική κλίμακα", που έχει σχέση με την εμφάνιση των χαρακτήρων του κειμένου. Η άλλη όψη της μορφοποίησης ενός εγγράφου αφορά τη μορφοποίηση "μεγάλης κλίμακας", δηλαδή τη μορφοποίηση μεγάλων τμημάτων ή και ό- λου του εγγράφου. Η βασική μονάδα της μορφοποίησης "μεγάλης κλίμακας" είναι η παράγραφος. Κάθε έγγραφο αποτελείται από μία ή (συνήθως) περισσότερες παραγράφους. Θα πρέπει πάντα να θυμάστε ότι, για το Word, παράγραφος είναι ό,τι τελειώνει με το πάτημα του πλήκτρου Enter. Έτσι, μια παράγραφος μπορεί να μην περιέχει τίποτε, αλλά μπορεί και να περιέχει ολόκληρες σελίδες του εγγράφου. Αν έχετε ενεργοποιήσει στη Βασική γραμμή εργαλείων το κουμπί Εμφάνιση/απόκρυψη, θα διακρίνετε στο τέλος κάθε παραγράφου το σύμβολο (Εικόνα 5.16). Εικόνα 5.16 Παράγραφοι κειμένου στο Word.

25 Κεφάλαιο 5: Βασικές μορφοποιήσεις κειμένων 133 Στις μορφοποιήσεις παραγράφων περιλαμβάνεται ο ορισμός του διάστιχου (της απόστασης των διαδοχικών γραμμών τους), ο ορισμός εσοχών και προεξοχών, η δημιουργία πινάκων με τη βοήθεια στηλοθετών, και η δημιουργία αριθμημένων λιστών και λιστών με κουκκίδες. Μεγέθυνση Τα προγράμματα του Office σάς δίνουν τη δυνατότητα είτε να πλησιάζετε τα περιεχόμενα της οθόνης σας, για "να δείτε τα πράγματα από κοντά", είτε να α- πομακρύνεστε από αυτά, για να φαίνονται στην οθόνη "όσο γίνεται περισσότερα". Η δυνατότητα αυτή ονομάζεται λειτουργία μεγέθυνσης και υλοποιείται, συνήθως, με επιλογή ποσοστού ή άλλων ειδικών ρυθμίσεων από το πλαίσιο ελέγχου Ζουμ της Βασικής γραμμής εργαλείων. Αν το ποσοστό μεγέθυνσης είναι μεγαλύτερο από 100%, τα περιεχόμενα της οθόνης εμφανίζονται μεγαλύτερα (βλέπετε λιγότερα περιεχόμενα, σαν να φέρατε το έγγραφο πιο κοντά στα μάτια σας). Αν το ποσοστό μεγέθυνσης είναι μικρότερο από 100%, τα περιεχόμενα της οθόνης εμφανίζονται μικρότερα (βλέπετε περισσότερα περιεχόμενα, σαν να απομακρύνατε το έγγραφο). Έτσι, για παράδειγμα, με την επιλογή μεγέθυνσης 200%, ό,τι υπάρχει στην ο- θόνη σας εμφανίζεται διπλάσιο σε μέγεθος από το πραγματικό (βλέπετε όμως τα μισά πράγματα), ενώ με την επιλογή 50%, τα περιεχόμενα στην οθόνη σας εμφανίζονται μισά σε μέγεθος (αλλά βλέπετε τα διπλάσια πράγματα). Στην Εικόνα 5.17 βλέπετε ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα. Εικόνα 5.17 Προβολή εγγράφου σε σμίκρυνση 50%, σε μεγέθυνση 200%, και σε Κανονική προβολή. Προσοχή: Με τους χειρισμούς της λειτουργίας μεγέθυνσης δεν αλλάζει το πραγματικό μέγεθος των περιεχομένων των εγγράφων, αλλά μόνο το πώς φαίνονται στην οθόνη.

26 134 Ενότητα 2: Επεξεργασία κειμένου Για να πλησιάσετε ή να απομακρυνθείτε από το έγγραφο: Πατήστε στον αριθμό του τρέχοντος ποσοστού μεγέθυνσης στο πλαίσιο ρύθμισης Ζουμ της Βασικής γραμμής εργαλείων, πληκτρολογήστε το νέο ποσοστό, και πατήστε Enter. Το πλαίσιο ρύθμισης Ζουμ ή Πατήστε στο κουμπί με το βέλος δίπλα στο πλαίσιο ρύθμισης Ζουμ και διαλέξτε ένα προκαθορισμένο ποσοστό από τη λίστα. ή Ανοίξτε το μενού Προβολή, διαλέξτε Ζουμ, και διαλέξτε κάποιο από τα προκαθορισμένα ποσοστά ή καταχωρίστε το ποσοστό που θέλετε στο πλαίσιο Ποσοστό (Εικόνα 5.18). Εικόνα 5.18 Το πλαίσιο διαλόγου Ζουμ. Εμφάνιση και απόκρυψη του Χάρακα Η μορφοποίηση των παραγράφων ενός εγγράφου διευκολύνεται σημαντικά από τη χρήση του Χάρακα, που θα βρείτε στο επάνω μέρος της οθόνης κάτω από τις γραμμές εργαλείων (Εικόνα 5.19). Ο Χάρακας θα σας φανεί πολύ χρήσιμος στην κατάστρωση των εγγράφων σας, επειδή περιέχει πολλές χρήσιμες ενδείξεις για τις διαστάσεις των παραγράφων, τους τρόπους στοίχισης, και άλλα θέματα μορφοποίησης που θα δούμε αναλυτικά στις επόμενες σελίδες. Μπορείτε να εμφανίζετε ή να κρύβετε το Χάρακα κατά βούληση, αλλά σας συνιστούμε να τον έχετε μόνιμα ορατό επειδή, εκτός

27 Κεφάλαιο 5: Βασικές μορφοποιήσεις κειμένων 135 των άλλων, σας παρέχει και μια μέθοδο γρήγορης πρόσβασης σε διάφορα πλαίσια διαλόγου που ρυθμίζουν στοιχεία της σελίδας. Κουμπί Ένδειξη Ένδειξη Ένδειξη δεξιάς επιλογής προεξοχής αριστερής εσοχής στηλοθέτη πρώτης γραμμής εσοχής Ένδειξη Αριστερός Στηλοθέτης με Δεξιός Στηλοθέτης εσοχής στηλοθέτης στοίχιση στο στηλοθέτης με στοίχιση στην πρώτης κέντρο υποδιαστολή γραμμής Εικόνα 5.19 Ο Χάρακας του Word Για να κρύψετε το Χάρακα: Ανοίξτε το μενού Προβολή και απενεργοποιήστε την επιλογή Χάρακας. Για να έχετε μόνιμα το Χάρακα στην οθόνη σας: Ανοίξτε το μενού Προβολή και ενεργοποιήστε την επιλογή Χάρακας (Εικόνα 5.20). Εικόνα 5.20 Η επιλογή Χάρακας του μενού Προβολή. Για να εμφανίσετε προσωρινά το Χάρακα στην οθόνη: Τοποθετήστε το δείκτη του ποντικιού επάνω στην γκρίζα γραμμή στο επάνω μέρος του εγγράφου (Εικόνα 5.21) και κρατήστε τον εκεί.

28