ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΔΙΡΦΥΩΝ ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΝΟΜΟΣ ΕΥΒΟΙΑΣ ΔΗΜΟΣ ΔΙΡΦΥΩΝ ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ Πρακτικού από τη Δημόσια Τακτική Συνεδρίαση του Δημοτικού Συμβουλίου του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων, με αριθμό 3/2016 από 21/3/2016. Στην Δημοτική Κοινότητα Ψαχνών, έδρα του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων και στο Δημαρχείο ( Αίθουσα Λευτέρης Μυλωνάς), στην οδό Αβάντων 18, σήμερα την 21η του μηνός Μαρτίου του έτους 2016, ημέρα της εβδομάδας Δευτέρα και ώρα 18 : 30 μ. μ, συνήλθε σε Δημόσια Τακτική Συνεδρίαση το Δημοτικό Συμβούλιο του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων, ύστερα από την αριθ. πρωτ. 3367/ έγγραφη πρόσκληση του Προέδρου, που δημοσιεύθηκε στον ειδικό χώρο ανακοινώσεων και στην ιστοσελίδα του Δήμου και επιδόθηκε στον κ. Δήμαρχο, στα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου, καθώς και στους κατά περίπτωση Προέδρους των Συμβουλίων των Δημοτικών και Τοπικών Κοινοτήτων, ξεχωριστά στον καθένα, με αποδεικτικό επίδοσης και σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 95 του Ν. 3463/06 και 67 του Ν. 3852/2010, για να αποφασίσει για τα θέματα που έχουν εγγραφεί στην Ημερήσια Διάταξη. Πριν από την έναρξη της συνεδρίασης ο Πρόεδρος διαπίστωσε ότι υπάρχει νόμιμη απαρτία, γιατί σε σύνολο 27 μελών, βρέθηκαν παρόντα 22 μέλη, ήτοι: Π Α Ρ Ο Ν Τ Ε Σ Α Π Ο Ν Τ Ε Σ 1. ΑΚΡΙΤΙΔΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ 1. ΓΑΤΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ 2. ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΓΛΥΚΟΥ ΜΑΡΙΑ 2. ΚΑΛΑΒΡΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 3. ΓΑΡΕΦΑΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 3. ΜΙΧΕΛΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 4. ΗΛΙΑΔΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ 4. ΜΠΟΥΡΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ 5. ΚΕΡΑΜΙΔΑΣ ΑΝΑΡΓΥΡΟΣ 5. ΣΤΟΥΠΑΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ 6. ΚΙΑΠΕΚΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ 7. ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ 8. ΚΟΡΩΝΗΣ ΠΕΤΡΟΣ 9. ΚΟΥΛΟΧΕΡΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ 10. ΛΑΜΠΡΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 11. ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ 12. ΜΑΤΡΑΚΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ 13. ΜΟΥΡΤΖΙΛΑΚΗΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ 14. ΜΠΟΥΡΟΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 15. ΜΥΤΑΛΑ ΤΖΕΡΑΝΗ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ 16. ΠΥΘΟΥΛΑ ΓΕΩΡΓΙΑ 17. ΡΑΖΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 18. ΡΟΥΜΠΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ 19. ΣΠΑΘΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ 20. ΤΖΑΘΑ ΓΕΩΡΓΙΑ 21. ΤΣΟΚΟΣ ΗΡΑΚΛΗΣ 22. ΧΑΣΑΝΔΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ Στη συνεδρίαση παραβρέθηκε ο Δήμαρχος Γεώργιος Ψαθάς και ο δημοτικός υπάλληλος Γιαπλές Νικόλαος για την τήρηση των πρακτικών. Ο Δήμαρχος ζήτησε να συζητηθεί, εκτός ημερήσιας διάταξης, ως έκτακτα και κατεπείγοντα, τα παρακάτω θέματα: 1 ο ΕΚΤΑΚΤΟ : «Περί χρηματοδότησης προγράμματος ΒΟΗΘΕΙΑ ΣΤΟ ΣΠΙΤΙ». 2 ο ΕΚΤΑΚΤΟ : «Περί συμμετοχής του Δήμου Διρφύων-Μεσσαπίων ως εταίρου στην Κοινοπραξία που θα υποβάλει την πρόταση η οποία φέρει τον τίτλο FERMIGRATE, κατά την 1 η Πρόσκληση Υποβολής Προτάσεων του Προγράμματος Balkan-Mediterranean /BalkanMed , το οποίο αναπτύχθηκε στο πλαίσιο της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας INTERREG». Το Συμβούλιο ομόφωνα αποφάσισε για το κατεπείγον και το έκτακτο χαρακτήρα των ανωτέρω θεμάτων, λόγω των χρονοδιαγραμμάτων για την υλοποίηση τους. Το μέλος του Συμβουλίου κος Χασάνδρας Νικόλαος, αποχώρησε κατά την συζήτηση και πριν την ψήφιση του 7 ου θέματος και ο κος Λαφαζάνης Γεώργιος, αποχώρησε κατά τη συζήτηση και πριν τη ψήφιση του 9 ου θέματος. Στη συνέχεια ο Πρόεδρος εισηγήθηκε ως κατωτέρω τα θέματα της ημερήσιας διάταξης

2 ΘΕΜΑ 7 ο ΑΡ. ΑΠΟΦΑΣΗΣ 31 / 2016 «Περί έγκρισης Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Δήμου Διρφύων Μεσσαπίων». Ο Πρόεδρος εισηγούμενος το ανωτέρω θέμα της ημερησίας διάταξης έθεσε υπόψη του Δημοτικού Συμβουλίου την υπ. αρ. 7/2016 απόφαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής η οποία αφορά το «Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων» Το τοπικό σχέδιο στοχεύει σε ένα ολοκληρωμένο σχεδιασμό διαχείρισης Αστικών Στερεών Αποβλήτων στο Δήμο Διρφύων Μεσσαπίων, το οποίο θα ενσωματώνει τις νέες απαιτήσεις και στόχους της νομοθεσίας για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων με έμφαση στις αρχές της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης. Θα αναδεικνύει τα απαιτούμενα τοπικά έργα υποδομής και θα προτείνει ενέργειες για τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται σε χώρους επεξεργασίας. Η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 49 της «Τροποποίηση και έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α.) και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων που κυρώθηκαν με την 51373/4684/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2015» επιβάλλει την σύνταξη και έγκριση από τις αρμόδιες Αρχές, Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων. Το εγκεκριμένο σχέδιο διαχείρισης Απορριμμάτων, αποτελεί πλέον προϋπόθεση χρηματοδότησης από την Πολιτεία κάθε έργου υποδομής και εξοπλισμού διαχείρισης των Απορριμμάτων κάθε Δήμου και δεν θα χρηματοδοτηθεί κανένα έργο των Δήμων στο μέλλον, εάν δεν έχει ενταχθεί στο εγκεκριμένο σχέδιο Διαχείρισης των Απορριμμάτων του και δεν έχει εγκριθεί από τις Αρμόδιες Αρχές σύμφωνα με ΦΕΚ174/Α/ Κύριοι στόχοι του εθνικού άρα και του τοπικού σχεδιασμού είναι: ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΥΞΗΣΗ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΥΞΗΣΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΑΥΞΗΣΗ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ Το παρόν Τοπικό σχέδιο διαχείρισης αποβλήτων του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων, όπου επισυνάπτεται, συντάχθηκε σύμφωνα με το Τοπικό Σχέδιο αποκεντρωμένης Διαχείρισης αποβλήτων, με έμφαση στη διαλογή στην πηγή και είναι κατ εφαρμογή της ΠΥΣ 49/2015 (ΦΕΚ 174/α/ ). Όπως επίσης ακολουθεί τη σχετική εθνική νομοθεσία περί διαχείρισης αποβλήτων, είτε ΚΥΑ 29407/3508 (Οδηγία 99/31/ΕΚ), ΚΥΑ 50910/2727, (Οδηγία 2006/12/ΕΚ), Νόμος 4042/2012 (Οδηγία 2008/98/ΕΚ) και Νόμος 2939/2001 (Οδηγία 94/62/ΕΚ), όπως αναλύονται παρακάτω: Νομοθετικό πλαίσιο - Περιγραφή - ΚΥΑ 29407/3508 (Οδηγία 99/31/ΕΚ) «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων» - ΚΥΑ 50910/2727, (Οδηγία 2006/12/ΕΚ) «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων/ Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης» - Νόμος 4042/2012 (Οδηγία 2008/98/ΕΚ) «Ποινική προστασία του περιβάλλοντος- Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» - Νόμος 2939/2001 (Οδηγία 94/62/ΕΚ) «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και άλλων προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις»

3 - ΠΥΣ 49/ «Τροποποίηση και έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α.) και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων που κυρώθηκαν με την 51373/4684/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2015» Περιλαμβάνει: Την Ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης παραγωγής και διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων στο Δήμο. Την εξειδίκευση των εθνικών στόχων σχεδιασμού σε επίπεδο δήμου. Την κατάρτιση προτάσεων και δράσεων για τη διαχείριση των επιμέρους ρευμάτων δημοτικών αποβλήτων, προωθώντας κατά προτεραιότητα την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση, τη διαλογή στην πηγή και την κομποστοποίηση. Ανάλυση του κόστους επένδυσης και διαχείρισης του προτεινόμενου σχεδίου συγκριτικά με το κόστος της υφιστάμενης διαχείρισης των ΑΣΑ. Συμβάλλει: στην αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ Στερεάς Ελλάδος. Ενσωματώνει: τις νέες απαιτήσεις και στόχους της νομοθεσίας για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων με έμφαση στις αρχές της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης. Αναδεικνύει: τα απαιτούμενα τοπικά έργα υποδομής και δράσεις καθώς και τις αναγκαίες συμπληρωματικές κεντρικές υποδομές διαχείρισης αποβλήτων. Υπολογίζει: τον απαιτούμενο προϋπολογισμό για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου προκειμένου να εξεταστεί η δυνατότητα χρηματοδότησης στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου Προτείνει δράσεις: για τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται για ταφή και κατ επέκταση του κόστους διαχείρισης για το Δήμο, για την αύξηση των ποσοστών διαλογής στην πηγή και ανακύκλωσης προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 50% το 2020 και την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών. Ειδικότερα το τοπικό σχέδιο περιλαμβάνει τα εξής: 1. Δράσεις πρόληψης και διαλογής στην πηγή που κατά κύριο λόγο περιλαμβάνουν την καταγραφή του δικτύου κάδων απορριμμάτων ξεχωριστά για σύμμεικτα, ανακυκλώσιμα και βιοαποδομήσιμα απόβλητα. 2. Καταγραφή δικτύου πράσινων σημείων για τη συγκέντρωση υλικών που δεν κατευθύνονται στους κάδους όπως ηλεκτρικός-ηλεκτρονικός εξοπλισμός, ελαστικά, ογκώδη αντικείμενα, τυχόν συγκεντρωμένες μεγάλες ποσότητες ανακυκλώσιμων και παλαιών αντικειμένων. 3. Καταγραφή συστήματος αποκομιδής και μεταφοράς που αφορά τα αναγκαία οχήματα, τους χώρους στάθμευσης και τους σταθμούς μεταφόρτωσης. 4. Δράσεις υποκίνησης, ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. 5. Καταγραφή ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ, Μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών, κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), μονάδων διαχείρισης ανακυκλώσιμων υλικών, ανακύκλωσης ηλεκτρικού - ηλεκτρονικού εξοπλισμού και μονάδων κομποστοποίησης. 6. Καταγραφή των ποσοτήτων στερεών αποβλήτων που παράγονται σήμερα ανά ρεύμα αποβλήτων. 7. Περιγραφή υφιστάμενης κατάστασης με χαρτογράφηση που θα περιλαμβάνει τα σημεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (πλατείες, κοινόχρηστοι χώροι, χώροι άθλησης), τους μεγάλους παραγωγούς (αγορές, χώροι εστίασης, τουριστικές μονάδες, Πανεπιστήμια, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία, τράπεζες), τους παραγωγούς ειδικών και επικινδύνων αποβλήτων (νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, βιοτεχνίες-βιομηχανίες, συνεργεία). 8. Καταγραφή του ανθρώπινου δυναμικού και της οργάνωσης της υπηρεσίας που εμπλέκεται με την διαχείριση των απορριμμάτων.

4 9. Καταγραφή ιδιαίτερων προβλημάτων που πρέπει να επιλυθούν καθώς και η εκτίμηση της εξέλιξης των αναγκών, η επιλογή των δράσεων και των στόχων που θα επιτευχθούν σε βάθος τουλάχιστον 5/ετίας. Το μέλος του Συμβουλίου κος Μπουροδήμος Ιωάννης, ανέφερε ότι το είναι φιλόδοξο σχέδιο, προσαρμοσμένο στην υφιστάμενη νομοθεσία, το οποίο όμως για να υλοποιηθεί χρειάζεται μεγάλη οργάνωση και σχεδιασμό. Πρέπει να υπάρξει συνεργασία με τους όμορους Δήμους και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να κατασκευαστεί μονάδα επεξεργασίας αποβλήτων στα διοικητικά όρια του Δήμου, αναφέροντας ότι ο Δήμος μας έχει μικρό όγκο απορριμμάτων, σε σχέση με τους άλλους δήμους και επιπλέον αναφέρθηκε στα προβλήματα λειτουργίας του Φ.ο.Δ.Σ.Α Στερεάς Ελλάδας και ψηφίζει το παρόν με τις προαναφερόμενες παρατηρήσεις τοποθετήσεις. Το Δημοτικό Συμβούλιο, αφού έλαβε υπόψη την ανωτέρω εισήγηση, την υπ αριθμ. 7 / 2016 Απόφαση της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας και μετά από διαλογική συζήτηση και ανταλλαγή απόψεων ΑΠΟΦΑΣΙΖΕΙ ΚΑΤΑ ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ Εγκρίνει το Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων Δήμου Διρφύων Μεσσαπίων, το οποίο αναλυτικά έχει ως κάτωθι:

5 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ 1.1 Ισχύον νομοθετικό πλαίσιο 2. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ 2.1 Πληθυσμός Νοικοκυριά 2.2 Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων 2.3 Ποσότητα παραγόμενων απορριμμάτων και ποιοτική σύνθεση 2.4 Περιγραφή σημείων ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (& χάρτης) 2.5 Καταγραφή υφιστάμενου εξοπλισμού για αποκομιδή και μεταφορά 3. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ 3.1 Περιγραφή βέλτιστης λύσης Δίκτυο κάδων για προδιαλογή Δίκτυο πράσινων σημείων Εργαστήρια ανάκτησης ανταλλακτικών, επισκευής- ανακατασκευής υλικών Μέθοδος διαχείρισης 4. ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΔΡΑΣΕΩΝ- ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ 4.1 Κοστολόγηση δράσεων διαχείρισης & πρόβλεψη χρηματοδότησης παγίων & λειτουργικών δαπανών 4.2 Xρηματοδότηση τοπικών σχεδίων 5. ΔΡΑΣΕΙΣ ΥΠΟΚΙΝΗΣΗΣ & ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΙΝΑΚΕΣ Πίνακας 1: Πίνακας Συντμήσεων Πίνακας 2: Κοινοτική Νομοθεσία Πίνακας 3: Εθνική Νομοθεσία Πίνακας 4: Πίνακας Νοικοκυριών Πίνακας 5: Πίνακας Συνολικής παραγωγής αποβλήτων Πίνακας 6: Eτήσια συνολική παραγωγή αποβλήτων ανά ρεύμα (%) Πίνακας 7: Eτήσια/εβδομαδιαία συνολική παραγωγή αποβλήτων ανά ρεύμα Πίνακας 8: Μεγάλοι παραγωγοί δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων Πίνακας 9: Χαρακτηριστικά Α/Φ οχημάτων Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων Πίνακας 10: Κάδοι σύμμεικτων και ανακυκλώσιμων αποβλήτων Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων Πίνακας 11: Είδη κάδων Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων Πίνακας 12: Απαιτούμενοι Κάδοι βιοαποβλήτων για τα νοικοκυριά Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων Πίνακας 13: Απαιτούμενοι Κάδοι Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων Πίνακας 14: Tελικές απαιτούμενες βιοδιασπώμενων σακούλων του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων Πίνακας 15: Tελικοί απαιτούμενοι Κάδοι Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων σε σχέση με υπάρχοντες Πίνακας 16: Ενδεικτικό κόστος εγκαταστάσεων & εξοπλισμού Πίνακας 17: Ενδεικτικό κόστος δράσεων ενημέρωσης & ευαισθητοποίησης Πίνακας 18: Ενδεικτικό κόστος εργατικού δυναμικού ΕΙΚΟΝΕΣ Εικόνα 1: Ο Δήμος Διρφύων - Μεσσαπίων στη Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος Εικόνα 2: Διατάξεις Πράσινων Σημείων Εικόνα 3: Τύποι περιεκτών Εικόνα 4: Είδη συμπιεστών Εικόνα 5: Δεματοποιητές για χαρτί / χαρτόνι και πλαστικό Εικόνα 6: Μηχάνημα κομποστοποίησης κλειστού τύπου. Εικόνα 7: Παράδειγμα χαρτογραφικής απεικόνισης των χρήσεων γης στον αστικό ιστό Εικόνα 8: Παράδειγμα χαρτογραφικής απεικόνισης της μέσης ημερήσιας ΠΑ ανά κτίριο Εικόνα 9: Παράδειγμα χαρτογραφικής απεικόνισης των θέσεων κάδων με ταυτόχρονη ταξινόμηση τους κατά είδος και χωρητικότητα. Εικόνα 10: Παράδειγμα χαρτογραφικής απεικόνισης του αριθμού καταστημάτων ανά κτίριο.

6 ΠΙΝΑΚΑΣ 1 : ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΤΜΗΣΕΩΝ ΑΕΚΚ ΑΗΗΕ Απόβλητα Εκσκαφών, Κατασκευών και Κατεδαφίσεων Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού ΑΣΑ Αστικά Στερεά Απόβλητα ΑΥ Ανακυκλώσιμα Υλικά ΑΦΗΣ Ανακύκλωση Φορητών Ηλεκτρικών Στηλών ΒΑ Βιομηχανικά Απόβλητα ΒΑΑ Βιοαποδομήσιμα απόβλητα ΓΣΠ ΔΑ Γεωγραφικά Συστήματα Πληροφοριών Διαχείριση Αποβλήτων Δ.E. Δημοτική Ενότητα ΔσΠ Διαλογή στη πηγή ΕΛ.ΣΤΑΤ. Ελληνική Στατιστική Αρχή ΕΣΔΑ Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων ΚΑΕΔΙΣΠ Κέντρα Ανακύκλωσης Εκπαίδευσης Διαλογής στην Πηγή ΚΔΑΥ Κέντρο Διαλογής Ανακυκλώσιμων Υλικών ΜΚΟ Μη Κυβερνητική Οργάνωση ΜΠΕΑ ΟΤΑ Μικρές Ποσότητες Επικίνδυνων Αποβλήτων Οργανισμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης Π.Ε. Περιφερειακή Ενότητα ΠΕΣΔΑ ΣΜΑ Περιφερειακό Σχέδιο Διαχείρισης Αποβλήτων Σταθμός Μεταφόρτωσης Αποβλήτων Τ.Κ. Τοπική Κοινότητα ΤΣΔ Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης ΥΔΑ Υπηρεσία Διαχείρισης Αποβλήτων ΥΣ Υλικά συσκευασίας ΥΚ Υπηρεσίες καθαρίοτητας ΦΟΔΣΑ Φορέας Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων ΧΑΔΑ Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Αποβλήτων ΧΥΤΑ Χώρος Υγειονομικής Ταφής Αποβλήτων ΧΥΤΥ Χώρος Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων

7 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν Τοπικό Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων, με έμφαση διαλογή στην πηγή συντάσσεται κατ εφαρμογή της ΠΥΣ 49/2015 (φεκ 174/α/ ) «Τροποποίηση και έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α.) και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων που κυρώθηκαν με την 51373/4684/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2015» Το τοπικό σχέδιο, Περιλαμβάνει: - Την Ανάλυση και αξιολόγηση της υφιστάμενης κατάστασης παραγωγής και διαχείρισης των αστικών στερεών αποβλήτων στο Δήμο. - Την εξειδίκευση των εθνικών στόχων σχεδιασμού σε επίπεδο δήμου. - Την κατάρτιση προτάσεων και δράσεων για τη διαχείριση των επιμέρους ρευμάτων δημοτικών αποβλήτων, προωθώντας κατά προτεραιότητα την πρόληψη, την επαναχρησιμοποίηση, τη διαλογή στην πηγή και την κομποστοποίηση. - Ανάλυση του κόστους επένδυσης και διαχείρισης του προτεινόμενου σχεδίου συγκριτικά με το κόστος της υφιστάμενης διαχείρισης των ΑΣΑ. Συμβάλλει: στην αναθεώρηση του ΠΕΣΔΑ Στερεάς Ελλάδος. Ενσωματώνει τις νέες απαιτήσεις και στόχους της νομοθεσίας για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων με έμφαση στις αρχές της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης. Αναδεικνύει τα απαιτούμενα τοπικά έργα υποδομής και δράσεις καθώς και τις αναγκαίες συμπληρωματικές κεντρικές υποδομές διαχείρισης αποβλήτων. Υπολογίζει: τον απαιτούμενο προϋπολογισμό για την υλοποίηση του τοπικού σχεδίου προκειμένου να εξεταστεί η δυνατότητα χρηματοδότησης στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου Προτείνει δράσεις: - για τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται για ταφή και κατ επέκταση του κόστους διαχείρισης για το Δήμο, - για την αύξηση των ποσοστών διαλογής στην πηγή και ανακύκλωσης προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του 50% το 2020, - για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των πολιτών, Ειδικότερα το τοπικό σχέδιο περιλαμβάνει τα εξής: - Δράσεις πρόληψης και διαλογής στην πηγή που κατά κύριο λόγο περιλαμβάνουν την καταγραφή του δικτύου κάδων απορριμμάτων ξεχωριστά για σύμμεικτα, ανακυκλώσιμα και βιοαποδομήσιμα απόβλητα. - Καταγραφή δικτύου πράσινων σημείων για τη συγκέντρωση υλικών που δεν κατευθύνονται στους κάδους όπως ηλεκτρικός-ηλεκτρονικός εξοπλισμός, ελαστικά, ογκώδη αντικείμενα, τυχόν συγκεντρωμένες μεγάλες ποσότητες ανακυκλώσιμων και παλαιών αντικειμένων. - Καταγραφή συστήματος αποκομιδής και μεταφοράς που αφορά τα αναγκαία οχήματα, τους χώρους στάθμευσης και τους σταθμούς μεταφόρτωσης. - Δράσεις υποκίνησης, ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και περιβαλλοντικής εκπαίδευσης για τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. - Καταγραφή ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ, Μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων εκσκαφών, κατασκευών, κατεδαφίσεων (ΑΕΚΚ), μονάδων διαχείρισης ανακυκλώσιμων υλικών, ανακύκλωσης ηλεκτρικού-ηλεκτρονικού εξοπλισμού και μονάδων κομποστοποίησης. - Καταγραφή των ποσοτήτων στερεών αποβλήτων που παράγονται σήμερα ανά ρεύμα αποβλήτων.

8 - Περιγραφή υφιστάμενης κατάστασης με χαρτογράφηση που θα περιλαμβάνει τα σημεία ιδιαίτερου ενδιαφέροντος (πλατείες, κοινόχρηστοι χώροι, χώροι άθλησης), τους μεγάλους παραγωγούς (αγορές, χώροι εστίασης, τουριστικές μονάδες, Πανεπιστήμια, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία, τράπεζες), τους παραγωγούς ειδικών και επικινδύνων αποβλήτων (νοσοκομεία, ιατρικά κέντρα, βιοτεχνίες-βιομηχανίες, συνεργεία) - Καταγραφή του ανθρώπινου δυναμικού και της οργάνωσης της υπηρεσίας που εμπλέκεται με την διαχείριση των απορριμμάτων. - Καταγραφή ιδιαίτερων προβλημάτων που πρέπει να επιλυθούν καθώς και η εκτίμηση της εξέλιξης των αναγκών, η επιλογή των δράσεων και των στόχων που θα επιτευχθούν σε βάθος τουλάχιστον 5/ετίας. Ισχύον νομοθετικό πλαίσιο Α) Κοινοτική νομοθεσία- στόχοι - Οδηγία για τα Απόβλητα 2008/98/EK Η νέα Οδηγία πλαίσιο 2008/98/EK, ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με το Ν. 4042/2012. Η Οδηγία θεσπίζει την ιεραρχία δράσεων για το σχεδιασμό της διαχείρισης των απορριμμάτων (πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση, διάθεση), προβλέπει τη θέσπιση στόχων πρόληψης της παραγωγής των απορριμμάτων μέχρι το 2014, προβλέπει τη χωριστή συλλογή υλικών όπως τουλάχιστον το χαρτί, τα μέταλλα, το πλαστικό, το γυαλί από το 2015 και θέτει τους ανακύκλωσης έως το Οδηγία 1994/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας Η Οδηγία, όπως τροποποιήθηκε με την 2004/12/ΕΚ, καλύπτει όλες τις συσκευασίες που διατίθενται στην αγορά της Κοινότητας και όλα τα απορρίμματα συσκευασίας, είτε έχουν χρησιμοποιηθεί είτε προέρχονται από τις βιομηχανίες, το εμπόριο, τα γραφεία, τα καταστήματα, τις υπηρεσίες, τα νοικοκυριά ή οποιαδήποτε άλλη πηγή, ανεξάρτητα από τα υλικά εκ των οποίων αποτελούνται. Τα κράτη μέλη οφείλουν να θεσπίσουν μέτρα με στόχο την πρόληψη της δημιουργίας απορριμμάτων συσκευασίας και την ανάπτυξη συστημάτων επαναχρησιμοποίησης των συσκευασιών, μειώνοντας τις επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. - Οδηγία 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής απορριμμάτων Η Οδηγία 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής των αποβλήτων, στοχεύει στην πρόληψη ή στη μείωση των αρνητικών επιπτώσεων της ταφής αποβλήτων στο περιβάλλον, και ειδικότερα στις επιπτώσεις στα επιφανειακά ύδατα, στα υπόγεια ύδατα, στο έδαφος, στον αέρα ή στην υγεία του ανθρώπου. Η Οδηγία ταξινομεί τους χώρους ταφής σε τρεις κατηγορίες: Χώροι Υγειονομικής Ταφής Επικινδύνων Αποβλήτων (ΧΥΤΕΑ) Χώροι Υγειονομικής Ταφής μη επικινδύνων αποβλήτων / υπολειμμάτων (ΧΥΤΑ/Υ) Χώροι Υγειονομικής Ταφής αδρανών αποβλήτων (ΧΥΤ Αδρανών) Επιπροσθέτως, αποσκοπώντας στη διασφάλιση της ελεγχόμενης διάθεσης των αποβλήτων, απαγορεύει τη διάθεση τους χωρίς να προηγηθεί η επεξεργασία τους και επιβάλει ποσοτικούς στόχους για την εκτροπή των βιοαποδομήσιμων αστικών αποβλήτων από τους χώρους διάθεσης. Συγκεντρωτικά, το νομικό πλαίσιο εμφανίζεται στο παρακάτω πίνακα: ΠΙΝΑΚΑΣ 2 : ΚΟΙΝΟΤΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Νομοθετικό πλαίσιο Οδηγία για τα Απόβλητα 2008/98/ΕΚ Οδηγία 1994/62/ΕΚ για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας Οδηγία 1999/31/ΕΚ περί υγειονομικής ταφής απορριμμάτων Β). Εθνική Νομοθεσία στόχοι - Νόμος 4042/2012, ΦΕΚ 24Α/

9 Με τον εν λόγω νόμο ενσωματώνεται στην εθνική μας νομοθεσία η Οδηγία 2008/98/ΕΚ. Όπως προαναφέρθηκε, θεσπίζει την ιεραρχία δράσεων για το σχεδιασμό της διαχείρισης των απορριμμάτων (πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση, ανακύκλωση, ανάκτηση, διάθεση), προβλέπει τη θέσπιση στόχων πρόληψης της παραγωγής των απορριμμάτων μέχρι το 2014 επιβάλλοντας πλέον ειδικό πρόστιμο ταφής. Επίσης προβλέπει τη χωριστή συλλογή υλικών όπως τουλάχιστον χαρτί, μέταλλα, πλαστικό και γυαλί από το 2015 και αναφέρει ότι έως το 2020 η προετοιμασία για την επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση των προαναφερθέντων αποβλήτων πρέπει να αυξηθεί κατ ελάχιστον στο 50% ως προς το συνολικό βάρος, ενώ ειδικά για τα βιοαπόβλητα, έως το 2015, αναφέρει ότι το ποσοστό χωριστής συλλογής πρέπει να ανέλθει, κατ ελάχιστον στο 5% του συνολικού βάρους και έως το 2020, κατ ελάχιστον, στο 10% του συνολικού βάρους των ΒΑΑ. - ΚΥΑ 29407/3508, ΦΕΚ 1572Β/ Η οποία δεσμεύει την χώρα για άμεση εισαγωγή τεχνολογιών επεξεργασίας αποβλήτων, θέτει αυστηρότερους κανόνες λειτουργίας των Χ.Υ.Τ.Α., εισάγει σημαντικές αλλαγές στην κοστολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών, απαιτεί σημαντική αναβάθμιση και μετασχηματισμό των φορέων διαχείρισης, απαιτεί αλλαγές στη διαδικασία σχεδιασμού και αδειοδότησης των έργων. Οι απαιτήσεις αυτές, ουσιαστικά οδηγούν στην αναγκαιότητα όσο το δυνατόν λιγότερων και πιο ελεγχόμενων ΧΥΤΑ, οι οποίοι θα λειτουργούν με πολύ υψηλά πρότυπα και σταδιακά, όπου είναι δυνατό, θα μετατρέπονται σε ΧΥΤΥ. Οι πλέον ουσιαστικές υποχρεώσεις που προκύπτουν για την Ελλάδα περιλαμβάνουν: 1. Την υλοποίηση προγραμμάτων επεξεργασίας αποβλήτων, που περιλαμβάνουν: Τη διαλογή υλικών στην πηγή τη μηχανική διαλογή, τη μεταφόρτωση και τη δεματοποίηση, τις τεχνολογίες θερμικής, φυσικής, χημικής και βιολογικής επεξεργασίας και συνδυασμούς αυτών. 2. Τη δέσμευση για μία μέγιστη ποσότητα Β.Α.Α. που επιτρέπεται να οδηγείται σε χώρους ταφής. 3. Τις αλλαγές που προβλέπονται όσον αφορά στον σχεδιασμό, στην κατασκευή, στην αδειοδότηση και στην λειτουργία των ΧΥΤΑ. Τις αλλαγές στην κοστολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών. -ΚΥΑ 50910/2727, ΦΕΚ 1909Β/ Με την παραπάνω Κοινή Υπουργική απόφαση ενσωματώθηκε η βασική Κοινοτική Νομοθεσία που αφορά στα στερεά απόβλητα, όπως αυτή εκφράζεται από την οδηγία 75/442/ΕΟΚ όπως τελικά κωδικοποιήθηκε με την 2006/12/ΕΚ «περί στερεών αποβλήτων». Ειδικότερα, τίθενται οι στόχοι και οι αρχές που πρέπει να ισχύουν σε επίπεδο χώρας και δίνονται οι γενικές κατευθύνσεις της πολιτικής διαχείρισης των στερεών αποβλήτων. Πιο συγκεκριμένα, εξειδικεύεται η εθνική στρατηγική για τα στερεά απόβλητα η οποία στοχεύει στη λήψη των αναγκαίων μέτρων για την ορθολογική και ολοκληρωμένη διαχείριση αυτών και τη βιώσιμη ανάπτυξη. Η διαχείριση των στερεών αποβλήτων διέπεται από τις ακόλουθες αρχές: 1. Την αρχή της πρόληψης δημιουργίας αποβλήτων. 2. Την αρχή «ο ρυπαίνων πληρώνει», με έμφαση στην ευθύνη του παραγωγού των αποβλήτων. 3. Την αρχή της εγγύτητας σύμφωνα με την οποία επιδιώκεται τα απόβλητα, κατά το δυνατόν, να οδηγούνται στην πλησιέστερη κατάλληλη εγκατάσταση επεξεργασίας ή/και διάθεσης, με κύριο κριτήριο την περιβαλλοντικά αποδεκτή και οικονομικά εφικτή διαχείριση. - Νόμος 2939/2001, ΦΕΚ 179Α/2001

10 Ο νόμος αυτός διαμορφώνει το θεσμικό πλαίσιο για την εναλλακτική διαχείριση συσκευασιών και άλλων προϊόντων. Με τον νόμο αυτό, ενσωματώνεται η οδηγία 94/62/ΕΚ στο Εθνικό Δίκαιο, και καθορίζεται το πλαίσιο για την υλοποίηση προγραμμάτων ανακύκλωσης/ επαναχρησιμοποίησης/ αξιοποίησης συσκευασιών και άλλων προϊόντων (μπαταρίες, ηλεκτρονικά κ.α.), θέτοντας συγκεκριμένους ποσοτικούς στόχους και χρονικά όρια πραγματοποίησής τους. Ειδικά, τα σχετικά Προεδρικά Διατάγματα καθορίζουν τους επιμέρους όρους και στόχους για τη διαχείριση των ξεχωριστών ρευμάτων. - Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 49 της «Τροποποίηση και έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α.) και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων που κυρώθηκαν με την 51373/4684/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2015» Σύμφωνα με την πρόσφατη τροποποίηση και έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (ΕΣΔΑ), οι γενικοί στόχοι είναι οι παρακάτω: Σταθεροποίηση παραγωγής αποβλήτων στα επίπεδα του 2011, με φθίνουσα τάση. Προτεραιότητα στη διαλογή αποβλήτων υλικών στην πηγή με σκοπό στη συνέχεια να οδηγηθούν σε αποκεντρωμένες υποδομές διαχείρισης, έναντι της διαχείρισής τους σε εγκαταστάσεις επεξεργασίας σύμμεικτων ΑΣΑ. 3) Ολοκλήρωση του αναγκαίου δικτύου με την προσθήκη του νέου δικτύου των Πράσινων Σημείων σε υποδομές διαχείρισης αποβλήτων έως το ) Μείωση στο ελάχιστο δυνατό της συνολικής ποσότητας ανακτήσιμων αποβλήτων που διατίθενται για υγειονομική ταφή. 5) Ριζικός ανασχεδιασμός του υφιστάμενου σχεδιασμού υποδομών διαχείρισης, με στόχο την ολοκληρωτική αναβάθμιση της ανακύκλωσης και ανάκτησης με χωριστή συλλογή έως το ) Περαιτέρω αξιοποίηση δευτερογενών υλικών (κομπόστ, κομπόστ τύπου Α) εξασφαλίζοντας αυστηρές ποιοτικές προδιαγραφές. 7) Εκπόνηση και εφαρμογή τοπικών σχεδίων αποκεντρωμένης διαχείρισης από όλους τους Δήμους άμεσα. 13) Εξάλειψη της ανεξέλεγκτης διάθεσης αστικών αποβλήτων εντός του 2015 και λοιπών αποβλήτων έως το ) Προτεραιότητα στη διαλογή υλικών στην πηγή (ΔσΠ) σε αποκεντρωμένες υποδομές, έναντι της ανάκτησης σε συγκεντρωτικές εγκαταστάσεις μηχανικής διαλογής σύμμεικτων ΑΣΑ. 16) Αποκατάσταση των κυριότερων ρυπασμένων χώρων διάθεσης αποβλήτων έως το Συγκεντρωτικά, το νομικό πλαίσιο που οριοθετεί τις αρμοδιότητες, τις υποχρεώσεις, καθώς τους στόχους των ΟΤΑ στη διαχείριση των απορριμμάτων εμφανίζεται στο παρακάτω πίνακα: ΠΙΝΑΚΑΣ 3: ΕΘΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ Νομοθετικό πλαίσιο ΚΥΑ 29407/3508 (Οδηγία 99/31/ΕΚ) ΚΥΑ 50910/2727, (Οδηγία 2006/12/ΕΚ) Περιγραφή «Μέτρα και όροι για την υγειονομική ταφή των αποβλήτων» «Μέτρα και Όροι για τη Διαχείριση Στερεών Αποβλήτων/ Εθνικός και Περιφερειακός Σχεδιασμός Διαχείρισης»

11 Νόμος 4042/2012 (Οδηγία 2008/98/ΕΚ) Νόμος 2939/2001 (Οδηγία 94/62/ΕΚ) ΠΥΣ 49/ «Ποινική προστασία του περιβάλλοντος Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/99/ΕΚ Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής Πλαίσιο παραγωγής και διαχείρισης αποβλήτων Εναρμόνιση με την Οδηγία 2008/98/ΕΚ Ρύθμιση θεμάτων Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» «Συσκευασίες και εναλλακτική διαχείριση των συσκευασιών και άλλων προϊόντων Ίδρυση Εθνικού Οργανισμού Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών και άλλων προϊόντων (Ε.Ο.Ε.Δ.Σ.Α.Π.) και άλλες διατάξεις», «Τροποποίηση και έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α.) και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων που κυρώθηκαν με την 51373/4684/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2015» 2. ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ Πληθυσμός Νοικοκυριά Ο Δήμος Διρφύων - Μεσσαπίων είναι δήμος της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας. Η έκταση του Δήμου είναι 779,86 τ.χλμ και ο μόνιμος πληθυσμός του κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του Έδρα του δήμου είναι τα Ψαχνά.. Ο Δήμος Διρφύων Μεσσαπίων αποτελείται από δύο δημοτικές ενότητες. Η Δημοτική ενότητα Διρφύων με μόνιμο πληθυσμό και η Δημοτική ενότητα Μεσσαπίων με μόνιμο πληθυσμό Ο πληθυσμός του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων είναι κυρίως αγροτικός, και υπάρχει αυξομείωση του πληθυσμό, λόγω των φοιτητών του ΤΕΙ και την εισροή παραθεριστών και κατοίκων εξοχικών κατοικιών. Εικόνα 1:Ο Δήμος Διρφύων - Μεσσαπίων στη Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδος

12 Από στοιχεία του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων, ο συνολικός αριθμός του νοικοκυριών του δήμου ανέρχεται σε 6798 νοικοκυριά με μέσο μέγεθος 2,8 μέλη/νοικοκυριό. Στον πίνακα που ακολουθεί αναλύεται η σύνθεση των νοικοκυριών: ΠΙΝΑΚΑΣ 4 : ΠΙΝΑΚΑΣ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΩΝ Νοικοκυριά (ηλεκτροδοτούμενες κατοικίες) Σύνολο νοικοκυριών με 1 μέλος Σύνολο νοικοκυριών με 2 μέλη Σύνολο νοικοκυριών με 3 μέλη Σύνολο νοικοκυριών με 4 μέλη Σύνολο νοικοκυριών με 5 μέλη και πάνω 785 Μέσος αριθμός ατόμων ανά νοικοκυριό 2, Υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης απορριμμάτων Ο Δήμος Διρφύων - Μεσσαπίων χρησιμοποιεί τους παρακάτω χώρους απόθεσης και διάθεσης απορριμμάτων: - ΧΥΤΑ Χαλκίδας, στη θέση Γιαμίνια, Δήμου Χαλκιδέων, 15 χλμ, οδικώς από το κέντρο του Δήμου (Συντεταγμένες ΧΥΤΑ σε ΕΓΣΑ 87, Χ: Y: ) Ο συνολικό όγκος των απορριμμάτων του Δήμου καταλήγουν στον ΧΥΤΑ Χαλκίδας, καθώς απουσιάζουν έργα επεξεργασίας απορριμμάτων (Εργοστάσια Μηχανικής Ανακύκλωσης Κοµποστοποίησης (ΕΜΑΚ) και κέντρα διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών (ΚΔΑΥ)), έργα τελικής διάθεσης (ΧΥΤΑ, ΧΥΤΥ), μονάδες διαχείρισης ΑΕΚΚ και μονάδες ανακύκλωσης ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού. 2.3 Ποσότητα παραγόμενων απορριμμάτων και ποιοτική σύνθεση Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία του Δήμου υπάρχει συνολική καταγραφή του όγκου των αποβλήτων αλλά και των ποσοτήτων ανά ρεύμα. Έτσι αξιοποιώντας τα στοιχεία του Δήμου η συνολική ετήσια παραγωγή των αποβλήτων υπολογίζεται στους 7251,61 τόνους και προκύπτει από την εξέταση καταγραφής των αποβλήτων των δύο τελευταίων ετών: ΠΙΝΑΚΑΣ 5 : ΠΙΝΑΚΑΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Δήμος Έτη ΣΑΑ (tn) Ανακύκλωση (tn) Σύνολο ,98 Ν/Α 7022,98 Διρφύων - Μεσσαπίων ,61 266, ,24 Μ.Ο. 7118, , ,61 Λαμβάνοντας υπόψη τα διαθέσιμα στοιχεία από το Δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων, τον πίνακα της σύστασης των απορριμμάτων στην Ελλάδα σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΚΑ αλλά και το γεγονός ότι οι κύριες δραστηριότητες στο Δήμο Διρφύων -

13 Μεσσαπίων είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία, η ετήσια συνολική παραγωγή αποβλήτων ανά ρεύμα για το Δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων είναι: ΠΙΝΑΚΑΣ 6: ΕΤΗΣΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΝΑ ΡΕΥΜΑ (%) Υλικό Ποσοστό (%) κ.β. Oργανικά 47,00 Χαρτί 20,00 Πλαστικά 8,50 Μέταλλα 4,50 Γυαλί 4,50 Υπόλοιπα 15,50 Σύνολο 100 Σύμφωνα με τον παραπάνω πίνακα και με την εκτίμηση μιας συνολικής ετήσιας παραγωγής αποβλήτων 7251,61 τόνων η ποσότητα ανά ρεύμα αποβλήτου για τον Δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων δίνεται στο παρακάτω πίνακα. Ο υπολογισμός των όγκων έγινε σύμφωνα με τη διεθνή βιβλιογραφία και πιο συγκεκριμένα με τις εξής πυκνότητες : Α) Oργανικά 291 kg/m³ Β) Χαρτί 152 kg/m³ Γ) Πλαστικό/Μέταλλο 152 kg/m³ Δ) Γυαλί 250 kg/m³ Ε) Υπόλοιπα απόβλητα 291 kg/m³. ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΕΤΗΣΙΑ/ΕΒΔΟΜΑΔΙΑΙΑ ΣΥΝΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΝΑ ΡΕΥΜΑ Υλικό Ποσότητα (tn/y) Όγκος (LΤ) Όγκος (Lt/week) Oργανικά 3408, , ,04 Χαρτί 1450, , ,16 Πλαστικά 616, , ,17 Μέταλλα 326, , ,74 Γυαλί 326, , ,73 Υπόλοιπα 1124, , ,64 Σύνολο 7251, , , Περιγραφή σημείων ιδιαίτερου ενδιαφέροντος Παρακάτω δίνονται στοιχεία μεγάλων παραγωγών (αγορές, χώροι εστίασης, τουριστικές μονάδες, Πανεπιστήμια, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία, τράπεζες) καθώς και παραγωγών ειδικών και επικίνδυνων αποβλήτων (νοσοκομεία- ιατρικά κέντρα, βιοτεχνίες-βιομηχανίες, συνεργεία).

14 ΠΙΝΑΚΑΣ 8: ΜΕΓΑΛΟΙ ΠΑΡΑΓΩΓΟΙ ΔΗΜΟΥ ΔΙΡΦΥΩΝ ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ Νοσοκομεία Βιομηχανία Υπηρεσίες Υγείας Δημόσιες Υπηρεσίες Εκπαίδευση 1 7 N/A N/A 1 ΤΕΙ Πολιτισμός Αθλητισμός Επιχειρήσεις Τουριστικές μονάδες Τράπεζες N/A N/A N/A 2 N/A 2.5 Καταγραφή υφιστάμενου εξοπλισμού για αποκομιδή και μεταφορά Ο Δήμος Διρφύων - Μεσσαπίων, συνολικά διαθέτει 11 απορριμματοφόρα από τα χωρητικότητας, 8m³, 12m³, 16m³, και 2 κινητούς ΣΜΑ χωρητικότητας 50 m³. Στον παρακάτω πίνακα φαίνονται αναλυτικά τα στοιχεία τους. ΠΙΝΑΚΑΣ 9: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Α/Φ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΔΙΡΦΥΩΝ -ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ Τύπος Α/Φ Αριθμός Πρέσα 6 Μύλου (Βαρέλα) 4 Κινητοί Σταθμοί Μεταφόρτωσης (50 m³) 2 Ανοικτού τύπου 1 Σύνολο 13 Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την ΠΥΣ 49/2015 για την αποκομιδή αποβλήτων θα πρέπει να υπάρχει απορριμματοφόρο ανά αντίστοιχο ρεύμα αποβλήτου. Η συγκέντρωση των απορριμμάτων γίνεται σε 751 πράσινους κάδους, και 358 μπλε κάδους χωρητικότητας 1100 λίτρων, ενώ δεν υπάρχουν καφέ κάδοι για χωριστή συλλογή βιοαποδομήσιμων υλικών. ΠΙΝΑΚΑΣ 10: ΚΑΔΟΙ ΣΥΜΜΕΙΚΤΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΙΜΩΝ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΔΗΜΟΥ ΔΙΡΦΥΩΝ ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ Χωρητικότητα Κάδων Αριθμός Πράσινοι κάδοι 1100lt 354 Πράσινοι κάδοι 400lt 397

15 Mπλε κάδοι 1100lt 119 Mπλε κάδοι 1100lt 239 Μεταλλικοί κάδοι 1100lt 586 Σύνολο ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Το τοπικό σχέδιο στοχεύει στην κατάρτιση ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού διαχείρισης ΑΣΑ στο Δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων το οποίο θα ενσωματώνει τις νέες απαιτήσεις και στόχους της νομοθεσίας για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων με έμφαση στις αρχές της πρόληψης, επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, θα αναδεικνύει τα απαιτούμενα τοπικά έργα υποδομής και θα προτείνει ενέργειες για τη μείωση των αποβλήτων που οδηγούνται σε χώρους επεξεργασίας μακράν του Δήμου (ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ). Η Πράξη Υπουργικού Συμβουλίου 49 της «Τροποποίηση και έγκριση του Εθνικού Σχεδίου Διαχείρισης Αποβλήτων (Ε.Σ.Δ.Α.) και του Εθνικού Στρατηγικού Σχεδίου Πρόληψης Δημιουργίας Αποβλήτων που κυρώθηκαν με την 51373/4684/ κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σύμφωνα με το άρθρο 31 του Ν. 4342/2015» επιβάλλει την σύνταξη και έγκριση από τις αρμόδιες Αρχές, Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης Απορριμμάτων. Το εγκεκριμένο σχέδιο διαχείρισης Απορριμμάτων, αποτελεί πλέον προϋπόθεση χρηματοδότησης από την Πολιτεία κάθε έργου υποδομής και εξοπλισμού διαχείρισης των Απορριμμάτων κάθε Δήμου και δεν θα χρηματοδοτηθεί κανένα έργο των Δήμων στο μέλλον, εάν δεν έχει ενταχθεί στο εγκεκριμένο σχέδιο Διαχείρισης των Απορριμμάτων του και δεν έχει εγκριθεί από τις Αρμόδιες Αρχές σύμφωνα με ΦΕΚ174/Α/ Κύριοι στόχοι του εθνικού άρα και του τοπικού σχεδιασμού είναι: ΜΕΙΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΑΥΞΗΣΗ ΕΠΑΝΑΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ ΑΥΞΗΣΗ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗΣ ΑΥΞΗΣΗ ΚΟΜΠΟΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΕΛΑΧΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠΟΛΟΙΠΩΝ ΠΟΥ ΟΔΗΓΟΥΝΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ 3.1 Περιγραφή βέλτιστης λύσης Για την πραγματοποίηση των παραπάνω στόχων στο Δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων προτείνεται, προώθηση της ανακύκλωσης, της κομποστοποίησης και της επαναχρησιμοποίησης, που θα οδηγήσουν στην ελαχιστοποίηση των υπολειμμάτων που θα οδηγούνται στους ΧΥΤΑ ή ΧΥΤΥ. Οι παραπάνω δράσεις περιλαμβάνουν διαλογή στην πηγή, επανασχεδιασμό του δικτύου των κάδων προδιαλογής, των πράσινων σημείων, των μέσων και του τρόπου αποκομιδής και μεταφοράς (αριθμός και είδος απορριμματοφόρων, συχνότητα δρομολογίων, κλπ), δημιουργία κέντρου διαλογής ανακυκλώσιμων υλικών και κομποστοποίησης αλλά και δράσεις ενημέρωσης, ευαισθητοποίησης και εκπαίδευσης του πληθυσμού. Υποχρέωση του Δήμου είναι η μέριμνα για τη συλλογή και αποκομιδή των παρακάτω ρευμάτων αποβλήτων : 1). Αστικά Στερεά Απόβλητα (ΑΣΑ) 2). Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (ΑΗΗΕ) 3). Μικρές Ποσότητες Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΜΠΕΑ) 4). Διαλογή στη πηγή οργανικών βιοαποδομήσιμων αποβλήτων (ΒΑΑ) 5). Παρακάτω καθορίζονται εξειδικευμένοι στόχοι για κάθε επιμέρους ρεύμα αποβλήτων, οι οποίοι και αναλύονται στις επόμενες παραγράφους. Οι ποσοτικοί στόχοι συλλογής, προετοιμασίας για επαναχρησιμοποίηση,

16 ανακύκλωσης και ανάκτησης που τίθενται ανά ρεύμα αποβλήτων ισχύουν αναλογικά σε σχέση με την παραγωγή αποβλήτων σε περιφερειακό επίπεδο. Στόχοι στα Αστικά Στερεά Απόβλητα: Πλήρης εφαρμογή προγραμμάτων πρόληψης για τα ΑΣΑ Θέσπιση των ακόλουθων ποσοτικών στόχων διαχείρισης των ΑΣΑ, ως ελαχίστων, σε συμφωνία με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας: Ρεύμα Αποβλήτου Έτος Περιγραφή στόχου Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα(ΚΥΑ 29407/3508/2002) Βιοαπόβλητα (Ν. 4042/2012) Ανακυκλώσιμα υλικά % % Μείωση αποβλήτων που οδηγούνται σε υγειονομική ταφή στο 35% κ.β. σε σχέση με τα επίπεδα παραγωγής του 1997 του συνολικού βάρους σε χωριστή συλλογή Καθιέρωση χωριστής συλλογής τουλάχιστον για χαρτί, γυαλί, μέταλλα και πλαστικό. Η χωριστή συλλογή σε λιγότερα ρεύματα υλικών αποβλήτων μπορεί να γίνεται μόνο εφόσον αυτό τεκμηριώνεται από άποψη περιβαλλοντική, τεχνική και οικονομική. Για τα Πράσινα Σημεία τα ρεύματα αποβλήτων θα είναι περισσότερα. Χρώμα κάθε ρεύματος πανελλαδικά. (πορτοκαλί γυαλί, κίτρινο χαρτίχαρτόνι, κόκκινο πλαστικάμέταλλα ή μπλε για μέταλλα, καφέ βιοαποδομήσιμα, πράσινο ή γκρι μεταλλικό σύμμεικτα. 65% κ.β. προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση & ανακύκλωση με προδιαλογή τουλάχιστον για χαρτί, μέταλλα, πλαστικό και γυαλί Τα πρώτα στοιχεία εκτίμησης ΒΑΑ για την Ελλάδα ήταν το 1997 και για το λόγο αυτό οι ποσότητες υπολογίζονται με βάση την παραγωγή ΒΑΑ 1997 Μικρής κλίμακας μονάδες επεξεργασίας υπολειμματικών συμμείκτων, με σκοπό την περαιτέρω ανάκτηση. Κάλυψη του συνόλου της χώρας με υποδομές υγειονομικά ασφαλούς διάθεσης. Στόχοι στα Απόβλητα Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού:

17 Ενίσχυση συλλογής ΑΗΗΕ με τη συμμετοχή και των Πράσινων Σημείων και ΚΑΕΔΙΣΠ. Επίτευξη υψηλών στόχων χωριστής συλλογής ΑΗΗΕ, κυρίως και κατά προτεραιότητα σε απόβλητα εξοπλισμού ανταλλαγής θερμότητας (ψύξης και κατάψυξης), λαμπτήρων φθορισμού, φωτοβολταϊκών πλαισίων και εξοπλισμού μικρού μεγέθους (κατηγορίες 5 & 6 του Παραρτήματος ΙΙΙ της οδηγίας 2012/19/ΕΕ). Προετοιμασία για επαναχρησιμοποίηση των ΑΗΗΕ, των κατασκευαστικών τους στοιχείων των συναρμολογούμενων μερών και των αναλώσιμων, όπου ενδείκνυται. Οι ποσοτικοί στόχοι σχετικά με τη διαχείριση των ΑΗΗΕ αναφορικά με τη συλλογή είναι: α). Από το 2016 το ελάχιστο ποσοστό συλλογής ορίζεται σε 45% και υπολογίζεται βάσει του συνολικού βάρους των ΑΗΗΕ, τα οποία συλλέχθηκαν σε ένα δεδομένο έτος, εκφράζεται δε ως ποσοστό του μέσου ετήσιου βάρους του ΗΗΕ που διατέθηκε σε κυκλοφορία κατά τα τρία προηγούμενα έτη στη χώρα. β). Από το 2019 το ελάχιστο ποσοστό συλλογής ορίζεται σε 65% του μέσου ετήσιου βάρους των ΗΗΕ που διατέθηκε στην αγορά κατά την προηγούμενη τριετία ή εναλλακτικά στο 85% των ΑΗΗΕ που παράγονται ανά βάρος. Προώθηση της επεξεργασίας του ελαφρού κλάσματος τεμαχισμού ΑΗΗΕ για την ανάκτηση υλικών και ενέργειας. Μικρές Ποσότητες Επικίνδυνων Αποβλήτων (ΜΠΕΑ) : Χωριστή συλλογή των ΜΠΕΑ. Προγράμματα ευαισθητοποίησης του κοινού (άμεση εφαρμογή) Δίκτυο κάδων για προδιαλογή Το δίκτυο των κάδων θα πρέπει να περιλαμβάνει κάδους για την προδιαλογή βιοαποβλήτων και ανακυκλώσιμων υλικών σαν ξεχωριστά ρεύματα. Συγκεκριμένα θα υπάρχουν 4 ρεύματα και τα σύμμεικτα με αντίστοιχα χρώματα σχήματα κάδων ως φαίνονται στο πίνακα που ακολουθεί: ΠΙΝΑΚΑΣ 11 : ΕΙΔΗ ΚΑΔΩΝ ΔΗΜΟΥ ΔΙΡΦΥΩΝ ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ ΡΕΥΜΑΤΑ ΣΥΜΜΕΙΚΤΑ ΧΑΡΤΙ ΠΛΑΣΤΙΚΟ, ΜΕΤΑΛΛΟ ΓΥΑΛΙ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΑ ΧΡΩΜΑ ΚΑΔΟΥ ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΤΡΙΝΟΣ ΜΠΛΕ ΠΟΡΤΟΚΑΛΙ ΚΑΦΕ Με δεδομένο ότι υπάρχουν ήδη στου δήμους μπλε κάδοι και αντιλαμβανόμενοι τις δύσκολες οικονομικές συγκυρίες, δεν προτείνουμε την προμήθεια και κόκκινων κάδων όπως προβλέπεται στην ΠΥΣ 49/2015. Η συλλογή του κοινού ρεύματος πλαστικό-μέταλλο λόγω οικονομικών δυσχερειών και τεχνικών δυσκολιών που μπορεί να προκύψουν στην χωροθέτηση πολλών σε αριθμό κάδων (μείωση θέσεων παρκαρίσματος αλλά και σύγχυση του κοινού για το πιο ρεύμα αποβλήτου αντιστοιχεί σε κάθε κάδο) θα πραγματοποιείται από τους ήδη υπάρχοντες μπλέ κάδους. Το μέγεθος των κάδων που θα χρησιμοποιηθούν και τα σημεία που θα

18 τοποθετηθούν εξαρτάται από την πυκνότητα της δόμησης αλλά και από την ανάλυση του είδους και της ποσότητας των παραγόμενων αποβλήτων στο Δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων. Η μέθοδος που ακολουθείται εξαρτάται από την έκταση, τον αριθμό των νοικοκυριών ενός Δήμου και τον μέσο αριθμό όγκου απορριμμάτων που παράγονται από αυτά. Υπάρχουν τρεις, κυρίως, μέθοδοι για τη χωριστή συλλογή των οργανικών αλλά και «πράσινων» αποβλήτων: Η συλλογή πόρτα-πόρτα από κάθε νοικοκυριό ή κάθε κατοικία, Η συλλογή σε χωριστούς κάδους που βρίσκονται τοποθετημένοι σε πυκνό δίκτυο κοντά στα νοικοκυριά / κατοικίες, και Η συλλογή σε κεντρικά σημεία πράσινα σημεία, όπου ο πολίτης μεταφέρει μόνος του τα διαχωρισμένα απόβλητα. Η συλλογή πόρτα-πόρτα : αφορά την χρήση βιοαποδομήσιμων ή χάρτινων σακουλών για τα οργανικά απόβλητα αλλά και ξεχωριστού μικρού κάδου (βιοκάδος) εντός των κατοικιών. Οι βιοκάδοι κατασκευάζονται συνήθως από πλαστικό και τοποθετούνται δίπλα στον κάδο για τα υπόλοιπα απόβλητα (restwaste) και πιθανόν δίπλα στους κάδους ανακύκλωσης π.χ. υλικά συσκευασιών. Το μέγεθός τους κυμαίνεται από 8 έως 120 λίτρα, ανάλογα με τον αριθμό των ατόμων που εξυπηρετεί. Το χρώμα τους διαφέρει από αυτό των άλλων κάδων και είναι καφέ. Οι χάρτινες σακούλες χρησιμοποιούνται συχνά για την προσωρινή αποθήκευση των οργανικών καθώς δεν χρειάζεται να αφαιρεθούν πριν από την επεξεργασία τους, αφού το χαρτί είναι επίσης βιοαποδομήσιμο. Η συλλογή σε χωριστούς κάδους : που βρίσκονται τοποθετημένοι σε πυκνό δίκτυο κοντά στα νοικοκυριά / κατοικίες βασίζεται σε ένα πυκνό δίκτυο μεγάλων κάδων, σε μικρή σχετικά απόσταση από κάθε νοικοκυριό, που βρίσκονται τοποθετημένοι σε στρατηγικά κεντρικά σημεία (πχ. supermarket, πλατείες κλπ). Ο πολίτης μεταφέρει τα διαχωρισμένα κλάσματα των αποβλήτων στους κάδους απ' όπου συλλέγονται. Οι κάδοι έχουν διαφορετικό χρώμα ανάλογα με το κλάσμα των αποβλήτων που συλλέγεται σε αυτούς. Ειδικά για τα υπολείμματα φαγητού, διανέμονται συχνά δωρεάν- στα νοικοκυριά που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, χάρτινες ή πλαστικές σακούλες, στις οποίες συλλέγουν τα απόβλητα φαγητού τα οποία κατόπιν μεταφέρουν στους κεντρικούς κάδους για συλλογή και επεξεργασία. Η συχνότητα αποκομιδής του οργανικού κλάσματος από τους κεντρικούς κάδους ποικίλει από Δήμο σε Δήμο και είναι υψηλότερη για τα απόβλητα φαγητού και για θερμά κλίματα. Η συλλογή στα πράσινα σημεία : αφορά εγκαταστάσεις σε επιλεγμένα σημεία μιας περιοχής, όπου ο πολίτης μπορεί να μεταφέρει συγκεκριμένες κατηγορίες αποβλήτων για ανακύκλωση. Τα κέντρα αυτά μπορεί να δέχονται απόβλητα όπως γυάλινες φιάλες, κουτάκια αλουμινίου, μπαταρίες και ηλεκτρικές συσκευές καθώς επίσης και διάφορες κατηγορίες αποβλήτων (χαρτί και χαρτόνι, οργανικά και απόβλητα κηπουρικής) Το δίκτυο των κάδων θα πρέπει να έχει ικανοποιητική πυκνότητα και να υποδέχεται ξεχωριστά το χαρτί/χαρτόνι, το πλαστικό και τα μέταλλα, το γυαλί και τα βιοαπόβλητα. Οι πράσινοι κάδοι θα δέχονται τα σύμμεικτα, με στόχο η ποσότητα αυτών να μειωθεί σε πρόβλεψη 5ετίας κατά 50%. Υπό αυτή τη προϋπόθεση, οι υφιστάμενοι πράσινοι κάδοι επαρκούν και δεν θα υπάρξει ανάγκη προμήθειας νέων κάδων αυτού του είδους. Τα βιοαπόβλητα θα πρέπει να συλλέγονται σε ξεχωριστό (καφέ) κάδο ή με την μέθοδο πόρτα πόρτα. Τα βιοαπόβλητα δεν θα αναμιγνύονται με τα περιεχόμενα του πράσινου κάδου. Η μέθοδος συλλογής πόρτα-πόρτα οδηγεί σε υψηλότερα ποσοστά συμμετοχής και υψηλή καθαρότητα του συλλεγόμενου υλικού καθώς δημιουργείται αίσθημα ευθύνης στον πολίτη. Επίσης, δίνεται η δυνατότητα στο προσωπικό του Δήμου να διενεργεί δειγματοληπτικούς οπτικούς ελέγχους και να προβαίνει σε προσωπικές συστάσεις στους ιδιοκτήτες των κάδων, όπου διαπιστώνεται συστηματικά η απόθεση υλικών (π.χ. συσκευασίες), τα οποία δεν αποτελούν στόχο του προγράμματος. Στο

19 σύστημα συλλογής πόρτα-πόρτα, κάθε κτίριο διαθέτει κάδο αποκλειστικής χρήσης, μεγέθους συνήθως λίτρων για τη διαλογή των υπολειμμάτων τροφών, ο οποίος διανέμεται από το Δήμο. Η μέθοδος αυτή είναι κυρίως κατάλληλη για μονοκατοικίες ή κατοικίες με πρασιά, κήπο ή αυλή, ώστε να είναι δυνατή η τοποθέτηση του κάδου συλλογής σε κάποιο εξωτερικό ιδιόκτητο χώρο. Επίσης μπορεί να εφαρμοστεί και σε πολυκατοικίες, εφόσον υπάρχει διαθέσιμος κοινόχρηστος χώρος, όπως πιλοτή. Οι κάτοικοι λαμβάνουν από το Δήμο πρόγραμμα αποκομιδής βιοαποβλήτων, όπου και θα αναγράφονται οι ακριβείς ημέρες και ώρες συλλογής. Τις ημέρες εκείνες οι κάδοι τοποθετούνται από τους ιδιοκτήτες μπροστά από την οικία/πολυκατοικία. Στη συνέχεια και αφού περάσει το απορριμματοφόρο όχημα του Δήμου, ο κάδος μεταφέρεται πάλι εντός του ιδιόκτητου χώρου με ευθύνη του ιδιοκτήτη. Το σύστημα προδιαλογής των βιοαποβλήτων με το σύστημα πόρτα-πόρτα, θα πρέπει να αρχίσει πιλοτικά σε μία περιοχή και θα επεκταθεί σταδιακά στα όρια του Δήμου. Οι κάδοι πρέπει να αναπτύσσονται κατά συστάδες, τουλάχιστον για τα υλικά που υπάρχουν σε μεγαλύτερες ποσότητες, όπως τα βιοαπόβλητα, το χαρτί και το πλαστικό-μέταλλο, μαζί με τον πράσινο κάδο για τα σύμμεικτα. Το μέγεθος και ο αριθμός των ξεχωριστών κάδων θα πρέπει να εξετάζεται, κατά περίπτωση, ανάλογα με τις ιδιαίτερες συνθήκες σε κάθε περιοχή του Δήμου. Γενικά οι σημαντικότεροι παράμετροι σχεδιασμού είναι: ο αριθμός των ρευμάτων (διαφορετικοί κάδοι) των προς ανακύκλωση ή επεξεργασία υλικών η σχέση των σημείων συλλογής με τα σημεία παραγωγής των απορριμμάτων η σχέση των προς ανακύκλωση ή επεξεργασία υλικών με αυτά που οδηγούνται προς απόθεση («κοινά» ή «υπόλοιπα») το είδος του οχήματος συλλογής, και η συχνότητα αποκομιδής. Παράλληλα βέβαια για όλα τα ανακυκλώσιμα υλικά θα πρέπει να υπάρχει και υποδομή παραλαβής τους και στα Πράσινα Σημεία. Λαμβάνοντας υπόψη την υφιστάμενη κατάσταση διαχείρισης στερεών αποβλήτων στο Δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του και τους στόχους και σκοπούς που καλείται να ικανοποιήσει το Τοπικό Σχέδιο, προτείνονται οι εξής δραστηριότητες πρόληψης και διαλογής στην πηγή: 1). Δίκτυο κάδων για την προδιαλογή οργανικών και ανακυκλώσιμων υλικών: Ανάπτυξη δικτύου καφέ κάδων, με προτεραιότητα στις μεγαλύτερες πληθυσμιακά δημοτικές και τοπικές κοινότητες αλλά και σε σημεία μεγάλων παραγωγών (χώροι εστίασης, καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος κλπ). Στους καφέ κάδους θα τοποθετούνται προδιαλεγμένα βιοαπόβλητα (απόβλητα κουζίνας, κήπων κλπ), τα οποία θα συλλέγονται και θα οδηγούνται σε μονάδα κομποστοποίησης για επεξεργασία. Ο στόχος της χωριστής συλλογής προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων για το 2020 ανέρχεται στο 40% των παραγόμενων. Για το λόγο αυτό το δίκτυο θα επεκταθεί σταδιακά σε όλη την έκταση του Δήμου. Ενίσχυση του δικτύου μπλε κάδων, δεν απαιτείται, για τη συλλογή ανακυκλώσιμων (μέταλλο πλαστικό), προκειμένου να μπορεί να επιτευχθεί ο στόχος. Τοποθέτηση επιπλέον πορτοκαλί κάδων συλλογής γυαλιού για τη χωριστή συλλογή γυαλιού στο Δήμο, κυρίως σε μαζικά σημεία εστίασης, διασκέδασης, πλατείες, κεντρικά σημεία και πάρκα καθώς και στα πράσινα σημεία που θα αναπτυχθούν. Τοποθέτηση κίτρινων κάδων συλλογής χαρτιού, για τη χωριστή συλλογή χαρτιού χαρτονιού σε μαζικά σημεία παραγωγής τους (super markets, εμπορικά καταστήματα, μανάβικα κλπ), σε σχολεία καθώς και στα πράσινα σημεία που θα αναπτυχθούν. Ενίσχυση της οικιακής κομποστοποίησης στο Δήμο με την προμήθεια και δωρεάν διανομή, σε πρώτη φάση βιοδιασπώμενων σακούλων αλλά και καφέ κάδων. Στα νοικοκυριά, προβλέπεται η διανομή κατάλληλου ενημερωτικού υλικού

20 καθώς και παρακολούθηση παροχή συμβουλευτικών υπηρεσιών από κατάλληλο επιστήμονα. Η θέση των εξωτερικών κάδων προτείνεται να είναι πλησίον των κάδων ανακύκλωσης των υπόλοιπων υλικών. Τα οργανικά υλικά (καφέ κάδοι) και τα ανακυκλώσιμα υλικά (μπλέ, κίτρινοι, πορτοκαλί κάδοι ) θα συλλέγονται από τα απορριμματοφόρα του Δήμου και θα οδηγούνται στην μονάδα κομποστοποίησης ή στα σημεία μεταφόρτωσης απορριμμάτων (ΣΜΑ) και στη συνέχεια τα ανακυκλώσιμα στις βιομηχανίες ανακύκλωσης. Να σημειωθεί εδώ ότι στον καφέ κάδο θα πρέπει να καταλήγουν οργανικά απόβλητα φυτικής προέλευσης που θα οδηγούνται απευθείας στην μονάδα κομποστοποίησης, απόβλητα τροφών (φρούτα, λαχανικά, κρέας, ψάρια, ζυμαρικά, ρύζι, όσπρια, ψωμί, κέικ, γλυκά, γαλακτοκομικά, τυρί, παχύρευστες κρέμες, γιαούρτι, αυγά, τσόφλια, υπολείμματα και φίλτρα καφέ και τσαγιού) και κήπου νοικοκυριών (γκαζόν, φύλλα, μικρά κλαδιά, κλπ.) και ποσότητες από χαρτοπετσέτες αλλά όχι πλαστικοποιημένα χαρτιά. Τα υλικά στους κάδους ανακύκλωσης θα πρέπει να είναι καθαρά από υπολείμματα και να αποτίθενται ελεύθερα στον κάδο και όχι σε δεμένες σακούλες. Ογκώδη αντικείμενα, ηλεκτρικές-ηλεκτρονικές συσκευές, ΑΗΗΕ, ΜΠΕΑ, ογκώδεις ξύλινες κατασκευές (παλιά έπιπλα κλπ), μεγάλα κλαδιά, κομμένα δέντρα, μεταλλικές κατασκευές θα πρέπει να οδηγούνται στα πράσινα σημεία για διαχωρισμό και επιπλέον διαχείριση ή προώθηση σε αδειοδοτημένους φορείς. 2). Δίκτυο κάδων συλλογής Στην αγορά επικρατούν τροχήλατοι κάδοι χωρητικότητας 1.100, 660, 360, 240 και 120 λίτρων. Υπάρχουν και κάδοι τύπου καμπάνας με μεγαλύτερη χωρητικότητα της τάξης εώς και λίτρων. Στην περίπτωση του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων θα χρησιμοποιηθούν πλαστικοί κάδοι των 50, 120, 240, 660, 1100 λίτρων (πλαστικοί τροχήλατοι κάδοι με πλαστικό επίπεδο καπάκι) των οποίων η χωρητικότητα ανά ρεύμα θα αναλυθεί παρακάτω. Για τη συλλογή των βιοαποβλήτων προτείνεται να εφαρμοστεί ένα σύστημα με την χρήση μικρού κάδου μέσα σε κάθε νοικοκυριό ή και μεγάλο παραγωγό (πχ εστιατόριο) και την τελική συλλογή σε κάδους κοντά στα νοικοκυριά, δηλ. «έμπροσθεν της πόρτας τους». Οι κάδοι θα είναι χωρητικότητας 50, 120, και 240 λίτρων ανάλογα με τον αριθμό των νοικοκυριών που θα εξυπηρετούν, ενώ για εστιατόρια, καφετέριες, ξενοδοχεία, ξενώνες κλπ θα είναι χωρητικότητας 240 λίτρων. Το χρώμα των κάδων θα είναι καφέ και με ειδική σήμανση. Επιπλέον προβλέπεται και η χορήγηση σετ από βιοδιασπώμενες σακούλες. Τα υπολείμματα τροφών θα τοποθετούνται στον κάδο κουζίνας εντός της ειδικής σακούλας και όταν αυτή γεμίσει θα μεταφέρεται στον εξωτερικό κάδο. Οι βιοδιασπώμενες σακούλες είναι χωρητικότητας 10 λίτρων και 50 λίτρων. Οι σακούλες των 10 λίτρων θα διανεμηθούν σε όλα τα νοικοκυριά από τις υπηρεσίες του Δήμου μαζί με κάδους των 10 λίτρων. Οι σακούλες των 50 λίτρων θα διανεμηθούν σε όλα τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (εστιατόρια, ξενοδοχεία, καφετέριες, μπαρ). Ως βιοδιασπώμενη ορίζεται μία σακούλα, η οποία πληρεί τις προδιαγραφές των πρότυπων ΕΝ «Συσκευασίες- Απαιτήσεις για τις ανακτήσιμες συσκευασίες μέσω λιπασματοποίησης και βιοαποδόμησης - Πρόγραμμα δοκιμών και κριτήρια αξιολόγησης για την τελική αποδοχή της εκάστοτε συσκευασίας» και ΕΝ Πρακτικά είναι ένας τύπος σακούλας που βιοδιασπάται και κομποστοποιείται 100% μέσα σε διάστημα το πολύ 2 μηνών. 'Έτσι μπορεί να τοποθετηθεί απευθείας στη διαδικασία της βιολογικής επεξεργασίας, χωρίς να χρειάζεται να απομακρυνθεί όπως οι κοινές πλαστικές σακούλες, προσφέροντας ταυτόχρονα υψηλή ανθεκτικότητα στα υγρά των οργανικών αποβλήτων. Οι κάδοι που θα χρειαστούν έχουν άμεση σχέση με τον αριθμό των νοικοκυριών και τον αριθμό των μεγάλων παραγωγών. Τα στοιχεία που συγκεντρώθηκαν τη βοήθεια των υπηρεσιών του Δήμου ων και της ΕΣΥΕ φαίνονται παραπάνω (βλ. πίνακα 4). Για την εκτίμηση του

21 απαιτούμενο αριθμού κάδων στο Δήμο απαραίτητος αρχικά είναι ο αριθμός των νοικοκυριών αλλά και το είδος των κτιρίων (μονοκατοικίες. πολυκατοικίες, κλπ). Στην περίπτωση μας έχουμε μόνο τον αριθμό και τα μεγέθη των νοικοκυριών. Λαμβάνοντας υπόψη (ο μέσος άνθρωπος παράγει 0,5 kg οργανικού αποβλήτου τη μέρα, μέσης πυκνότητας 290 kg/m³) ότι κάδος των 240 λίτρων μπορεί να καλύψει περίπου κατά μέσον όρο 7 νοικοκυριά, ο κάδος των 120 λίτρων κατά μέσον όρο 3-4 νοικοκυριά και ο κάδος των 50 λίτρων 1-2 νοικοκυριά, οριακά, και για περίοδο ελάχιστης αποκομιδής 1 φορά την εβδομάδα. Σύμφωνα με τα παραπάνω υπολογίστηκε και ο τελικός αριθμός των κάδων. Οι παραπάνω παραδοχές λαμβάνονται από τον οδηγό του ΥΠΕΚΑ (ΕΠΠΕΡΑΑ) και τη διεθνή βιβλιογραφία θεωρώντας ως ελάχιστο χρόνο αποκομιδής μια φορά την εβδομάδα. Τα αποτελέσματα φαίνονται στον πίνακα που ακολουθεί: ΠΙΝΑΚΑΣ 12 : ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΔΟΙ ΒΙΟΑΠΟΒΛΗΤΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΝΟΙΚΟΚΥΡΙΑ ΔΗΜΟΥ ΔΙΡΦΥΩΝ ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ Νοικοκυριά (ηλεκτροδοτούμενες κατοικίες) 6798 Σύνολο κάδων 50 λίτρων για 1-2 νοικοκυριά 2500 Σύνολο κάδων 120 λίτρων για 3-4 νοικοκυριά 700 Σύνολο κάδων 240 λίτρων για 7 νοικοκυριά 100 Σύνολο καφέ κάδων νοικοκυριών 3300 Το συνολικά λίτρα βιοαποβλήτων που μπορούν να εξυπηρετούν οι κάδοι ανά βδομάδα στο πίνακα 12 είναι λίτρα. Άρα με βάση τους πίνακες 6 και 7, και θεωρώντας τις εξής πυκνότητες όγκου για διαχείριση αποβλήτων (διεθνή βιβλιογραφία) : Α) Oργανικά 291 kg/m³ Β) Χαρτί 152 kg/m³ Γ) Πλαστικό/Μέταλλο 152 kg/m³ Δ) Γυαλί 250 kg/m³ και Ε) Υπόλοιπα απόβλητα 291 kg/m προκύπτει ο παρακάτω πίνακας 13 με τους συνολικούς απαιτούμενους κάδους ανά ρεύμα: ΠΙΝΑΚΑΣ 13 : ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΔΟΙ ΔΗΜΟΥ ΔΙΡΦΥΩΝ ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ Υλικό Ποσοστό % κ.β. Αρ. κάδων Εξυπηρ. όγκος σε λίτρα Παρατηρήσεις Oργανικά 47, , 120,και 240 λίτρων Χαρτί 20, λίτρων Πλασ/Μετ 13, λίτρων (239 ήδη υπαρχουν) Γυαλί 4, λίτρων Υπόλοιπα 15, λίτρων (354 ήδη υπαρχουν)

22 Σύνολο Τα συνολικά λίτρα βιοαποβλήτων που εξυπηρετούν οι κάδοι ανά εβδομάδα είναι λίτρα και ο αριθμός των νοικοκυριών 6798, άρα ανά νοικοκυριό και ανά εβδομάδα αντιστοιχούν 33,13 λίτρα. Αν αναλογιστεί κανείς ότι το 80% αυτής της ποσότητας καταλήγει στον καφέ κάδο τότε ανά εβδομάδα και ανά νοικοκυριό αντιστοιχούν 26,50 λίτρα. Στο Δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων θα διανεμηθούν βιοδιασπώμενες σακούλες χωρητικότητας 10 και 50 λίτρων. Οι σακούλες των 10 λίτρων θα διανεμηθούν σε όλα τα νοικοκυριά από τις υπηρεσίες του Δήμου, μαζί με τους κάδους. Ο Δήμος θα χορηγήσει αρχικά δωρεάν σακούλες σε όλα τα νοικοκυριά και τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος για διάστημα 3 μηνών. Σε κάθε ένα από τα νοικοκυριά αντιστοιχούν για το διάστημα των 3 μηνών 36 περίπου σακούλες. Οι απαιτούμενες σακούλες ανά εβδομάδα υπολογίζονται σε περίπου 3. Σε κάθε ένα από τα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος θα διανεμηθούν βιοδιασπώμενες σακούλες 50 λίτρων. Για κάθε ένα κατάστημα χρειάζονται περίπου 12 σακούλες ανά μήνα, δηλαδή 36 σακούλες για τους τρείς μήνες. Λόγω έλλειψης στοιχείων από το Δήμο δεν δύναται να γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό αυτών. Στο σημείο αυτό πρέπει να αναφερθεί ότι δίνεται έμφαση στην προμήθεια των βιοδιασπώμενων σακουλών στις οικίες και στα καταστήματα ώστε να εξασφαλιστεί η συμμετοχή και ευαισθητοποίηση του κοινού, λόγω των παραγόμενων ποσοτήτων οργανικών αποβλήτων. Στη συνέχεια οι πολίτες θα τις προμηθεύονται με δικά τους έξοδα από supermarket και αλλά καταστήματα, τις βιοδιασπώμενες σακούλες. Η μέση λιανική τιμή είναι περίπου 0,1 ευρώ ανά τεμάχιο, και δεδομένου ότι ένα νοικοκυριό χρειάζεται περίπου 3 σακούλες την εβδομάδα, το κόστος ανέρχεται στα 0,3 ευρώ ανά εβδομάδα ή 1 ευρώ μηνιαίως ανά νοικοκυριό. Ακολουθεί πίνακας με τις απαιτούμενες βιοδιασπώμενες σακούλες του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων: ΠΙΝΑΚΑΣ 14: ΤΕΛΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΕΣ ΒΙΟΔΙΑΣΠΩΜΕΝΩΝ ΣΑΚΟΥΛΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΔΙΡΦΥΩΝ - ΜΕΣΣΑΠΙΩΝ Βιοδιασπώμενες σακούλες Αριθμός Σακούλες 10lt Σακούλες 50lt Ν/Α Κάδοι 10lt 6798 Ακολούθως παρουσιάζονται τα τεχνικά χαρακτηριστικά των βιοδιασπώμενων σακούλων: ΒΙΟΔΙΑΣΠΩΜΕΝΕΣ ΣΑΚΟΥΛΕΣ 10 ΛΙΤΡΩΝ Υλικό: Σακούλα από υλικό παρθένο, βιοαποικοδομήσιμο και κομποστοποιήσιμο με βάση το άμυλο, φυτικής προέλευσης, χωρίς πρόσθετα παραδοσιακών πλαστικών υλικών, σύμφωνα με τις προδιέγραφες των προτύπων ΕΝ <<Συσκευασίες-Απαιτήσεις για τις ανακτήσιμες συσκευασίες μέσω λιπασματοποίησης και βιοαποδόμησης - Πρόγραμμα δοκιμών και κριτήρια αξιολόγησης για την τελική αποδοχή της εκάστοτε συσκευασίας» και ΕΝ 14995, με πλαϊνές πτυχές. Χρόνος διάσπασης: έως 8 εβδομάδες Συγκόλληση ραφών: Πάτο-κόλληση Εσωτερική χωρητικότητα: περίπου 10 λίτρα (πραγματική εσωτερική χωρητικότητα)

23 Διαστάσεις σακούλας μαζί με τις πτυχές: 36 εκ. πλάτος στο πάνω μέρος ανοιγμένης σακούλας, 19 εκ. πλάτος στο κάτω μέρος (στην κόλληση), 50 εκ. ύψος σακούλας με επιτρεπόμενη απόκλιση ± 2%. Πάχος: 20 mm (± 2 %) Αντοχή: Δυνατότητα διατήρησης των μηχανικών ιδιοτήτων και των ιδιοτήτων υγρό-διαπερατότητας σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, σε όλες τις φάσεις χρησιμοποίησης για περίοδο τεσσάρων εικοσιτετραώρων. Χρώμα: Άχρωμο - φυσικό Τρόπος κλεισίματος: Με τμήμα της ίδιας της σακούλας Συσκευασία: σακούλες ανά συσκευασία ΒΙΟΔΙΑΣΠΩΜΕΝΕΣ ΣΑΚΟΥΛΕΣ 50 ΛΙΤΡΩΝ Υλικό: Σακούλα από υλικό παρθένο, βιοαποικοδομήσιμο και κομποστοποιήσιμο με βάση το άμυλο φυτικής προέλευσης, χωρίς πρόσθετα παραδοσιακών πλαστικών υλικών, σύμφωνα με τις προδιέγραφες των προτύπων ΕΝ <Συσκευασίες- Απαιτήσεις για τις ανακτήσιμες συσκευασίες μέσω λιπασματοποίησης και βιοαποδόμησης - Πρόγραμμα δοκιμών και κριτήρια αξιολόγησης για την τελική αποδοχή της εκάστοτε συσκευασία> και ΕΝ 14995, με πλαϊνές πτυχές. Χρόνος διάσπασης: έως 8 εβδομάδες Συγκόλληση ραφών: Πάτο-κόλληση Εσωτερική χωρητικότητα: περίπου 50 λίτρα (πραγματική εσωτερική χωρητικότητα) Διαστάσεις σακούλας μαζί με τις πτυχές: 68 εκ. πλάτος στο πάνω μέρος ανοιγμένης σακούλας, 30 εκ. πλάτος στο κάτω μέρος (στην κόλληση), 82 εκ. ύψος σακούλας με επιτρεπόμενη απόκλιση ± 2%. Πάχος: 35 mm (± 2%) Αντοχή: Δυνατότητα διατήρησης των μηχανικών ιδιοτήτων και των ιδιοτήτων υγρό-διαπερατότητας σε θερμοκρασία περιβάλλοντος, σε όλες τις φάσεις χρησιμοποίησης για περίοδο τεσσάρων εικοσιτετραώρων. Χρώμα: Άχρωμο - φυσικό Τρόπος κλεισίματος: Με τμήμα της ίδιας της σακούλας Άλλοι χρήστες πλην των νοικοκυριών (μεγάλοι παραγωγοί, κυρίως εστιατόρια, ξενώνες, καφετέριες) Για το εξεταζόμενο σύστημα διαλογής στην πηγή κρίνεται σημαντική η συμμετοχή των καταστημάτων που παράγουν οργανικά απόβλητα, όπως χώροι εστίασης, καφετέριες, μπαρ, ξενώνες, ενώ γραφεία, μαγαζιά δεν εξετάζονται καθώς δεν θεωρείται ότι παράγουν αξιόλογες ποσότητες οργανικών αποβλήτων. Τα δυνητικά σημεία ενδιαφέροντος για την χωροθέτηση των κίτρινων κάδων του διακριτού ρεύματος συλλογής έντυπου χαρτιού και μικρών χάρτινων συσκευασιών είναι τα Νηπιαγωγεία, Δημοτικά Σχολεία, Γυμνάσια, Λύκεια, Δημόσιες Υπηρεσίες, Αγορές, Αθλητικές και Τουριστικές εγκαταστάσεις. Άρα οι 173 συνολικά απαιτούμενοι κάδοι προτείνεται να τοποθετηθούν στα παραπάνω σημεία. Επίσης, σημεία ενδιαφέροντος για τη συλλογή χαρτιού αποτελούν και οι ιδιωτικές επιχειρήσεις που έχουν μεγάλη κατανάλωση χαρτιού για τις ανάγκες λειτουργίας τους, οι οποίες όμως θα μελετηθούν μεμονωμένα η κάθε μία. Τέτοιες επιχειρήσεις είναι φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης & ξένων γλωσσών, καταστήματα φωτοαντιγράφων & φωτοτυπιών και τράπεζες. Προτείνεται η τυχόν περίσσεια κίτρινων κάδων στα προαναφερθέντα σημεία Τα δυνητικά σημεία ενδιαφέροντος για την χωροθέτηση των πορτοκαλί κάδων του διακριτού ρεύματος συλλογής γυαλιού είναι τα Νηπιαγωγεία, Δημοτικά Σχολεία, Γυμνάσια, Λύκεια, Δημόσιες Υπηρεσίες, Αγορές. Άρα οι 39 συνολικά απαιτούμενοι κάδοι προτείνεται να τοποθετηθούν στα παραπάνω σημεία. Σημεία ενδιαφέροντος για την συλλογή βιοαποβλήτων είναι τα δυνητικά σημεία ενδιαφέροντος για την στοχευόμενη χωροθέτηση των καφέ κάδων του διακριτού

24 ρεύματος συλλογής προδιαλεγμένων βιοαποβλήτων είναι τα εξής λαϊκές αγορές, καταστήματα εστίασης, καφετέριες μπαρ, ταχυφαγεία, οπωροπωλεία ανθοπωλεία κρεοπωλεία ιχθυοπωλεία. Άρα προτείνεται η αγορά επιπλέον καφέ κάδων των 240 λίτρων, στους ήδη που ορίστηκαν παραπάνω για τα νοικοκυριά. Λόγω έλλειψης στοιχείων δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τον ακριβή αριθμό αυτών. Οι κάδοι προτείνεται να τοποθετηθούν πλησίον των υφιστάμενων κάδων συλλογής και θα χρησιμοποιηθούν για την απόρριψη των οργανικών που συλλέγονται στην κουζίνα των νοικοκυριών και των άλλων παραγωγών. Οι κύριοι λόγοι για αυτή την στρατηγική είναι ότι δε θα υπάρξει μείωση των θέσεων στάθμευσης και επιπλέον στη συνείδηση των κατοίκων οι υφιστάμενες θέσεις των κάδων έχουν διαμορφωθεί ως χώροι απόρριψης αποβλήτων. Συνεπώς τοποθετώντας τους κάδους πλησίον των υφιστάμενων δεν αναμένονται παράπονα από τους κατοίκους. Άρα βάση των παραπάνω ακολουθεί ο τελικός πίνακας για τους απαιτούμενους κάδους του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων: ΠΙΝΑΚΑΣ 15 : ΤΕΛΙΚΟΙ ΑΠΑΙΤΟΥΜΕΝΟΙ ΚΑΔΟΙ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΥΣ ΥΠΑΡΧΟΝΤΕΣ Kάδοι Λίτρα Υπάρχοντες Επιπλέον αριθμός Καφέ 10 Ν/Α 6798 Καφέ 50 Ν/Α 2500 Καφέ 120 Ν/Α 700 Καφέ 240 Ν/Α 100 Μπλε Κίτρινο Πορτοκαλί Πράσινοι Για την αποκομιδή κάθε ρεύματος αποβλήτου χρειάζεται και το αντίστοιχο απορριμματοφόρο όχημα. Σύμφωνα με στοιχεία του Δήμου, που φαίνονται στον πίνακα 9 υπάρχουν 6 Α/Φ τύπου πρέσας και 4 τύπου μύλου τα οποία για την αποκομιδή των βιοδιασπώμενων και των σύμμεικτων αποβλήτων επαρκούν. Οι υπολογισμοί γίνονται βάση σεναρίου να υπάρχει αποκομιδή μια φορά τουλάχιστον την εβδομάδα για κάθε ρεύμα. Για τα υπόλοιπα 3 ρεύματα (γυαλί, χαρτί, πλαστικόμέταλλο) χρειάζονται οχήματα τύπου πρέσας προς ανακύκλωση ένα για κάθε ρεύμα. Οπότε στη περίπτωση του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων, προτείνεται η αγορά 2 ακόμα πρεσών ανακύκλωσης, δυναμικότητας 8 m³. Στη περίπτωση στιγμιαίων αιχμών προτείνεται η πύκνωση των δρομολογίων μέσα στη βδομάδα, και η πιθανή ενοικίαση ανατρεπόμενων οχημάτων για αποκομιδή αποβλήτων. Η επιλογή των ωραρίων συλλογής κάθε ρεύματος πρέπει να βασίζεται σε κριτήρια όπου αναφέρονται στις επιπτώσεις που προκαλούνται απέναντι στον πληθυσμό, στο τοπικό περιβάλλον, και στο κόστος διαχείρισης. Αναλυτικά τα κριτήρια επιλογής των ωραρίων συλλογής αναφέρονται στη: Μείωση των οχλήσεων απέναντι στους δημότες με στόχο την βελτίωση του τρόπου διαβίωσης τους και της καθημερινότητάς τους, όπως και της διασφάλισης της υγείας τους. Μη παρενόχληση της κυκλοφορίας των λοιπών οχημάτων.

25 Διατήρηση της αισθητικής και της υγιεινής, ιδιαιτέρως σε δρόμους αυξημένης εμπορικής, βιοτεχνικής ή βιομηχανικής δραστηριότητας και καταστημάτων υγειονομικού ενδιαφέροντος. Διάρκεια του προγράμματος αποκομιδής. Σε περίπτωση προγράμματος όχι 7 ημερών, θα πρέπει να επιλέγονται εκείνες οι ημέρες που καλύπτουν τα παραπάνω κριτήρια. Τονίζουμε ότι εμείς θεωρούμε δυσμενές σενάριο αποκομιδής 7 ημερών. Μείωση της διάρκειας του δρομολογίου στο ελάχιστο δυνατό, με ταυτόχρονη μείωση των νεκρών χρόνων των απορριματοφόρων Δίκτυο πράσινων σημείων To Πράσινο Σημείο (ΠΣ) είναι ένας οριοθετημένος και διαμορφωμένος χώρος με κατάλληλη κτιριακή υποδομή (όπου απαιτείται) και εξοπλισμό, οργανωμένος από το Δήμο, ώστε οι δημότες να αποθέτουν ανακυκλώσιμα υλικά, χωριστά συλλεγέντα, όπως χαρτί, γυαλί, μέταλλα, πλαστικά, υφάσματα, βρώσιμα έλαια ή χρησιμοποιημένα αντικείμενα και εξοπλισμό (όπως ρουχισμό, έπιπλα, ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό), προκειμένου να προωθηθούν στη συνέχεια για ανακύκλωση ή για επαναχρησιμοποίηση. Γενικότερα, η ανάπτυξη των Πράσινων Σημείων συντελεί ουσιαστικά στην υιοθέτηση της εθνικής πολιτικής σχετικά με τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων, καθώς αναμένεται να συμβάλλει σημαντικά στα ακόλουθα: προώθηση της πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων ενίσχυση των δραστηριοτήτων επαναχρησιμοποίησης και ανακύκλωσης, εκτροπή αποβλήτων από τους ΧΥΤΑ, ανακύκλωση οικιακών αποβλήτων χωριστή συλλογή χαρτιού, μετάλλου, πλαστικού και γυαλιού, διαμόρφωση νέας προσέγγισης ως προς το τι είναι και τι δεν είναι απόβλητο, μείωση της ευκολίας απόρριψης χρήσιμων αντικειμένων και υλικών, καθώς και ανάπτυξη νέων προτύπων κοινωνικής συμπεριφοράς Υπάρχουν τρεις τύποι Πράσινων Σημείων ( Π.Σ), διαφοροποιημένοι κατά μέγεθος και συνεπώς και κατά εύρος συλλογής αποβλήτων: Βασικό Πράσινο Σημείο (ΒΠΣ): α) Ελάχιστη έκταση: τ.μ. β) πρόσβαση πολιτών με αυτοκίνητο με πρόβλεψη χώρων προσωρινής στάθμευσης εντός του χώρου του ΠΣ, γ) πρόσβαση των οχημάτων μεταφοράς των κάδων εντός του χώρου του ΠΣ Μικρό Πράσινο Σημείο (ΜΠΣ): α) Ελάχιστη έκταση: 250 τ.μ., β) πρόσβαση πολιτών με τα πόδια εντός του χώρου, γ) δυνατότητα φόρτωσης των οχημάτων μεταφοράς των κάδων εντός ή παραπλεύρως του ΠΣ. Κέντρο Ανακύκλωσης, Εκπαίδευσης Διαλογής στην Πηγή (Κ.Α.Ε.Δ.Ι.Σ.Π.): α) Ελάχιστη έκταση: 350 τ.μ. β) πρόσβαση πολιτών με όχημα εντός του χώρου ή με τα πόδια, αναλόγως της έκτασης του χώρου, γ) δυνατότητα πρόσβασης των οχημάτων μεταφοράς των δεματοποιημένων ανακυκλώσιμων υλικών και των κάδων Τα «πράσινα σημεία» πρέπει να είναι επιλεγμένοι χώροι, σηματοδοτημένοι, σε σημεία σταθερά, γνωστά και προσιτά στους πολίτες. Πρέπει να έχουν μια ελάχιστη πυκνότητα, να διαθέτουν ασφαλείς αποθηκευτικούς χώρους και τον αναγκαίο εξοπλισμό. Το ωράριο της λειτουργίας τους θα ήταν χρήσιμο να εκτείνεται σε δύο εργάσιμες βάρδιες και, τουλάχιστον, το πρωί του Σαββάτου. Τα πράσινα σημεία θα λειτουργούν συμπληρωματικά των συστημάτων διαλογής στην πηγή που θα εφαρμόζονται για τα διάφορα ρεύματα υλικών. Ένα δίκτυο «πράσινων σημείων» με διευρυμένο ωράριο λειτουργίας, για: τη συγκέντρωση υλικών που δεν κατευθύνονται στους κάδους, όπως ηλεκτρικές και ηλεκτρονικές συσκευές, συσσωρευτές, ελαστικά, ογκώδη αντικείμενα τυχόν συγκεντρωμένες μεγάλες ποσότητες ανακυκλώσιμων από πολίτες, επιχειρήσεις, υπηρεσίες, σχολεία

26 την προώθηση της επαναχρησιμοποίησης-ανταλλαγής υλικών όπως ρουχισμό, επίπλων και παλαιών αντικειμένων κλπ. Η πυκνότητα των πράσινων σημείων, έχει τα παρακάτω ελάχιστα αποδεκτά επίπεδα πυκνότητας των ΠΣ, με ορισμένες εξαιρέσεις για τις πολύ αραιοκατοικημένες αγροτικές περιοχές ή τις πολύ πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές: Μέγιστη ακτίνα κάλυψης πληθυσμού: 5 έως 8 χιλιόμετρα (πολύ αραιοκατοικημένες αγροτικές περιοχές: 11 χιλιόμετρα). Μέγιστος χρόνος οδήγησης για τη μεγάλη πλειοψηφία των κατοίκων σε καλές κυκλοφοριακές συνθήκες: 20 λεπτά (πολύ αραιοκατοικημένες αγροτικές περιοχές: 30 λεπτά). Μέγιστος αριθμός κατοίκων ανά ΠΣ: κάτοικοι (σε όλες εκτός από τις πολύ πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές). Μέγιστος αριθμός νοικοκυριών ανά ΠΣ: νοικοκυριά (σε όλες εκτός από τις πολύ πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές). Περιοχές με λιγότερα ΠΣ τείνουν να επιτυγχάνουν χαμηλότερα ποσοστά ανακύκλωσης, εάν όλοι οι άλλοι παράγοντες παραμένουν ίδιοι. Το ΠΥΣ 49, (ΦΕΚ174/Α/ ) αναφέρει ότι κάθε ΟΤΑ θα πρέπει να διαθέτει και να λειτουργεί τουλάχιστον ένα ΠΣ. Άρα βάση των παραπάνω στο Δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων προτείνεται 1 Πράσινο σημείο τύπου Β.Π.Σ στα Ψαχνά και 1 Πράσινο σημείο τύπου Μ.Π.Σ στη Κάτω Στενή. Αδειοδοτήσεις Εγκρίσεις φορέων Αναγκαίες μελέτες Οι απαραίτητες αδειοδοτήσεις, εγκρίσεις φορέων και αναγκαίες μελέτες αφορούν κυρίως τις περιβαλλοντικές και τις πολεοδομικές αδειοδοτήσεις. Οι περιβαλλοντικές αδειοδοτήσεις εξαρτώνται από τις εκάστοτε ιδιαιτερότητες των περιοχών εφαρμογής των ενεργειών που περιγράφονται στο κεφάλαιο 3. Οι ιδιαιτερότητες αυτές αφορούν το είδος των περιβαλλοντικών μελετών (MΠΕ Α ή ΜΠΕ Β) και τις ιδιαιτερότητες των περιοχών (Natura, ζώνες προστασίας, κτλ) Το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο που αφορά τις πολεοδομικές μελέτες που απαιτούνται, αυτή τη στιγμή (πχ για τα πράσινα σημεία) δεν επαρκεί και βρίσκεται υπό διαβούλευση. Αναμένεται εντός του 2016 η έγκριση του νομοθετικού πλαισίου. ΥΠΟΔΟΜΕΣ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΣΗΜΕΙΩΝ Σε αυτό το κεφάλαιο δίνονται βασικές κατευθύνσεις για τις απαιτούμενες υποδομές και τις βασικές συνθήκες λειτουργίας ενός ΠΣ, ανεξαρτήτως μεγέθους ή θέσης. Επισημαίνεται όμως ότι για ΠΣ που εξυπηρετούν περιοχές ιδιάζουσας γεωμορφολογίας (ορεινές περιοχές), υπάρχει σχετική ευελιξία αναφορικά με την τήρηση των κατωτέρω αναφερομένων, στη βάση των αναγκών αλλά και δυνατοτήτων τους. Σχεδιασμός και Διάταξη Τα θέματα που άπτονται του σχεδιασμού των ΠΣ είναι συχνά πολύπλοκα και κάθε ΠΣ έχει να αντιμετωπίσει τις δικές του προκλήσεις ανάλογα με τη θέση του, τη διαθέσιμη έκταση, την αναμενόμενη διακινούμενη ποσότητα και μία σειρά άλλους παράγοντες. Βασικό στοιχείο που θα πρέπει να διασφαλίζεται σε οποιαδήποτε περίπτωση, ανεξαρτήτως μεγέθους ή θέσης του ΠΣ, είναι η λήψη μέτρων για τη συλλογή των όμβριων υδάτων και την αποφυγή τυχόν διαρροών (κατασκευή αδιαπέρατων δαπέδων), προκειμένου να προλαμβάνεται πιθανή ρύπανση του εδάφους, υπεδάφους και των υδάτων. Γενικότερα, σε ότι αφορά στο σχεδιασμό και την κατασκευή ενός ΠΣ, οι οικονομικοί πόροι μπορεί να είναι περιοριστικός παράγοντας, υπάρχουν όμως μέτρα τα οποία συμβάλλουν στη βελτίωση της λειτουργικότητας του ΠΣ, χωρίς να

27 απαιτούν υψηλά επενδυτικά κόστη. Τέτοια μέτρα μπορεί να περιλαμβάνουν για όλους τους τύπους ΠΣ: Τοποθέτηση των κάδων σε θέσεις που προωθούν την ασφαλή χρήση, την εύκολη προσέγγισή τους από τους πολίτες και την αποδοτική διαχείρισή τους από το προσωπικό. Παροχή σαφούς σήμανσης των κάδων. Εισαγωγή μέτρων για την μεγιστοποίηση της αποδοτικής χρήσης του χώρου. Για μεγαλύτερης έκτασης ΠΣ, όπου η είσοδος των δημοτών γίνεται κυρίως με οχήματα προτείνονται επιπλέον τα ακόλουθα μέτρα: Κατασκευή παράδρομου για τη μείωση της κυκλοφοριακής συμφόρησης, όταν η πρόσβαση στο ΠΣ γίνεται από δρόμο ταχείας κυκλοφορίας. Υιοθέτηση συστήματος μονής ροής κυκλοφορίας εντός του ΠΣ με διαφορετική είσοδο και έξοδο οχημάτων Διασφάλιση της σαφήνειας της οδικής σήμανσης, της σήμανσης κυκλοφορίας και της σήμανσης των χώρων στάθμευσης εντός του ΠΣ. Κατασκευή -όπου είναι δυνατόν- δύο λωρίδων εσωτερικής κυκλοφορίας οχημάτων εντός του ΠΣ, καθώς έτσι αποφεύγεται η δημιουργία κυκλοφοριακής συμφόρησης από οχήματα που ακολουθούν κατά τη διάρκεια της απόθεσης αποβλήτων στους κάδους αλλά και διευκολύνονται οι ελιγμοί των οχημάτων συλλογής κάδων κατά τη διάρκεια της συλλογής των πληρωμένων κάδων. Διαχωρισμός της κυκλοφορίας των οχημάτων του κοινού από τα οχήματα συλλογής των κάδων. Πιο οικονομική λύση είναι η υιοθέτηση ξεχωριστού ωραρίου λειτουργίας για το κοινό και για τα οχήματα συλλογής των κάδων που λειτουργεί θετικά και από την άποψη της προστασίας της υγείας και ασφάλειας εργαζομένων και επισκεπτών. Eιδικά στα πράσινα σημεία, θα υπάρχει η πρόβλεψη για δημιουργία χώρων ΑΗΗΕ, και ΜΠΕΑ όπου η συλλογή τους θα γίνεται σε containers (βλ. εικόνα 4). Για τα ογκώδη ΑΗΗΕ θα γίνεται η απόθεση κατευθείαν στα πράσινα σημεία, ενώ για τα μικρά σε όγκο, προτείνεται η συλλογή τους από ιδιώτες επαγγελματίες του χώρου των ΑΗΗΕ (πχ καταστήματα ηλεκτρολογικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού). Για τα ΜΠΕΑ (σύριγγες, φαρμακευτικά είδη) η συλλογή τους θα γίνεται σε κλειστά containers (βλ. εικόνα 4). Σε ότι αφορά στα Βασικά Πράσινα Σημεία, παρατηρείται μεγάλη ποικιλία στις διατάξεις που έχουν επιλεγεί σε άλλες χώρες που εφαρμόζουν χρόνια τώρα το θεσμό των Πράσινων Σημείων. Στο διάγραμμα που ακολουθεί δίνονται δύο κλασσικές διατάξεις ΠΣ, η διάταξη «τύπου πλατείας» και η «μονόδρομη γραμμική» όπως φαίνεται στα ακόλουθα σχήματα: ΕΙΚΟΝΑ 2 : Διατάξεις Πράσινων Σημείων

28 Οι δύο αυτές διατάξεις έχουν διαφορετικά πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα. Για παράδειγμα η διάταξη τύπου πλατείας παρουσιάζει πλεονεκτήματα για τους επισκέπτες, αφού μπορούν να σταθμεύσουν τα οχήματά τους στην πλατεία και να έχουν καλύτερη οπτική εικόνα των κάδων, επιλογή της σειράς απόθεσης των αποβλήτων τους και μικρότερες αποστάσεις να περπατήσουν. Αντίθετα, στη μονόδρομη γραμμική διάταξη, όπου δεν ενδείκνυται η επί μακρόν στάθμευση παρά μόνο η ολιγόλεπτη που απαιτείται για την απόθεση των αποβλήτων στον κατάλληλο κάδο, οι επισκέπτες έχουν να περπατήσουν ή να οδηγήσουν μεγαλύτερες αποστάσεις μεταξύ των κάδων, να κάνουν περισσότερες στάσεις με το αυτοκίνητο και μερικές φορές να κάνουν έναν ή περισσότερους επιπλέον γύρους του ΠΣ προκειμένου να βρουν το σωστό κάδο, γεγονός που προκαλεί περισσότερη κίνηση και ενδεχομένως σχηματισμό ουρών. Από την άλλη μεριά, τα ΠΣ με μονόδρομη γραμμική διάταξη μπορούν να είναι μικρότερα σε έκταση και άρα οικονομικότερα στην κατασκευή αλλά και ευκολότερα στη διαχείριση και παρακολούθησή τους από το προσωπικό. Τα ΠΣ τύπου πλατείας μπορούν να εξυπηρετήσουν πολλούς επισκέπτες την ίδια χρονική στιγμή, αλλά μπορεί να δείχνουν υπερβολικά μεγάλα εάν ο αριθμός των επισκεπτών είναι σχετικά μικρός, οπότε ένα ΠΣ με μονόδρομη γραμμική διάταξη μπορεί να είναι πιο κατάλληλη επιλογή. Οι δύο προαναφερόμενες διατάξεις είναι ενδεικτικές και μπορούν να υιοθετηθούν κάποιες άλλες οι οποίες αποτελούν συνδυασμό αυτών. Επιπλέον μπορούν να προβλέπονται δύο είσοδοι στα ΠΣ κυρίως για λόγους ασφάλειας. Αποθηκευτικός εξοπλισμός Για την προσωρινή αποθήκευση στα ΠΣ των επιτρεπόμενων κατηγοριών αποβλήτων, χρησιμοποιημένων αντικειμένων και εξοπλισμού, πρέπει να χρησιμοποιούνται κατάλληλοι περιέκτες, όπως κάδοι, σκάφες (skips) ή εμπορευματοκιβώτια (containers), διαφόρων μεγεθών, αναλόγως της έκτασης του ΠΣ και των αναμενόμενων παραλαμβανόμενων ποσοτήτων ανά υλικό. Στη συνέχεια παρουσιάζονται (ενδεικτικά) εικόνες από διαφορετικούς τύπους περιεκτών: ΕΙΚΟΝΑ 3 : Τύποι περιεκτών

29 Ο αποθηκευτικός εξοπλισμός θα πρέπει: να πληροί τις υφιστάμενες ευρωπαϊκές ή διεθνείς τεχνικές προδιαγραφές, να είναι κατασκευασμένος από υλικά ανθεκτικά στις καιρικές συνθήκες και στις μηχανικές καταπονήσεις, να μπορεί να μεταφέρεται ή να αδειάζει εύκολα, να καθαρίζεται εύκολα, να είναι κλειστός ή να έχει κάλυμμα ή να βρίσκεται σε στεγασμένο χώρο, σε περίπτωση που τα αποθηκευμένα υλικά, χρησιμοποιημένα αντικείμενα ή εξοπλισμός θα πρέπει να προστατεύονται από τις καιρικές συνθήκες, όπως χρησιμοποιημένα αντικείμενα και εξοπλισμός, απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού, μπαταρίες, μελανοδοχεία, ρουχισμός, έπιπλα, κλπ Λοιπός Εξοπλισμός Eκτός του αποθηκευτικού εξοπλισμού στα ΠΣ, αναλόγως του μεγέθους τους και των διαθέσιμων οικονομικών πόρων, υπάρχει και μία σειρά άλλων μηχανημάτων και εξοπλισμού που μπορούν ή/και πρέπει να διαθέτουν τα ΠΣ. Τα ΠΣ πρέπει να είναι εφοδιασμένα με εξοπλισμό ζύγισης, ενώ η απόδοσή τους μπορεί να βελτιωθεί πολύ με τη χρήση συμπιεστών, δεματοποιητών ή/και κλαδοτεμαχιστών. Εξοπλισμός ζύγισης Όλα τα ΠΣ, ανεξαρτήτως μεγέθους, πρέπει να είναι εφοδιασμένα με ζυγούς για τη ζύγιση των εισερχομένων υλικών που φέρνουν οι επισκέπτες του ΠΣ, ιδιαίτερα στις περιπτώσεις που εφαρμόζεται κάποιο σύστημα ανταμοιβής επισκεπτών. Τα βασικά ΠΣ πρέπει να διαθέτουν επιπλέον γεφυροπλάστιγγες, προκειμένου να ζυγίζονται οι συλλεχθείσες στα ΠΣ ποσότητες, οι οποίες προωθούνται προς ανακύκλωση. Συμπιεστές Η λειτουργία των ΠΣ μπορεί να γίνει πολύ πιο αποτελεσματική μέσω της συμπίεσης των χύδην ανακυκλώσιμων, καθώς απελευθερώνεται χώρος για την αποθήκευση περισσότερων κατηγοριών ανακυκλώσιμων αποβλήτων, ενώ παράλληλα μειώνεται η συχνότητα ρυμούλκησης και αντικατάστασης των περιεκτών. Η συμπίεση μπορεί να εφαρμοστεί σε μια σειρά χύδην υλικών, όπως το χαρτί / χαρτόνι, το πλαστικό, τα μέταλλα και τα απόβλητα κήπων. Ο βαθμός αύξησης της πυκνότητας των χύδην υλικών, που μπορεί να επιτευχθεί με τη συμπίεση, ποικίλει ανάλογα με τον τύπο του συμπιεστή και τη φύση του υλικού, αλλά σε κάθε περίπτωση επιτυγχάνει μείωση της αντικατάστασης περιεκτών περίπου στο ήμισυ έως και στα δύο τρίτα, μειώνοντας με αυτό τον τρόπο το μεταφορικό κόστος.

30 Υπάρχουν τόσο σταθεροί όσο και κινητοί συμπιεστές και η επιλογή μεταξύ αυτών εξαρτάται από διάφορους παράγοντες. Σε οποιαδήποτε περίπτωση πάντως θα πρέπει να γίνεται προσεκτικός χειρισμός τους, ακολουθώντας πάντα τους κανόνες ασφαλείας. ΕΙΚΟΝΑ 4 : Είδη συμπιεστών Δεματοποιητές Η δεματοποίηση είναι μία άλλη μέθοδος που μπορεί να αυξήσει τον αποθηκευτικό χώρο για ανακυκλώσιμα υλικά, ιδιαίτερα για υλικά με χαμηλή πυκνότητα (μικρό ειδικό βάρος), όπως το χαρτί / χαρτόνι και τα πλαστικά. Αυτό το είδος συμπίεσης είναι ιδιαιτέρως χρήσιμο σε μικρά ΠΣ που δεν έχουν διαθέσιμους χώρους. ΕΙΚΟΝΑ 5 : Δεματοποιητές για χαρτί / χαρτόνι και πλαστικό Κλαδοτεμαχιστές Σε ΠΣ που δέχονται βιοαποδομήσιμα απόβλητα κήπων και πάρκων μπορεί να εξοικονομηθεί πολύς αποθηκευτικός χώρος με τη χρήση κλαδοτεμαχιστή, με παράλληλη παραγωγή υλικού έτοιμου να προωθηθεί σε μονάδες κομποστοποίησης. Λοιπές υποδομές Στα ΠΣ μπορεί να προβλέπεται η ύπαρξη ορισμένων βασικών υποδομών, όπως γραφείο, αποθήκη εργαλείων, χώρος αποδυτηρίων για το προσωπικό. Επαναχρησιμοποίηση Η επαναχρησιμοποίηση αντικειμένων / εξοπλισμού στα ΠΣ μπορεί να επηρεάσει θετικά τη συμπεριφορά των πολιτών αλλά και των εργαζομένων στα ΠΣ και ως εκ τούτου συστήνεται να λαμβάνει χώρα σε αυτά, υπό τον όρο ότι υπάρχει επαρκής χώρος. Επιπλέον, τα έξοδα που εξοικονομούνται για το Δήμο όταν αντικείμενα επαναχρησιμοποιούνται αντί να διαχειρίζονται ως απόβλητα είναι σημαντικά, ενώ μπορεί να προκύψουν ακόμη και άμεσα έσοδα από την πώληση των προς επαναχρησιμοποίηση αντικειμένων. Για να λειτουργήσει αποτελεσματικά η επαναχρησιμοποίηση πρέπει η όλη διαδικασία να είναι σχετικά απλή, να υπόκειται σε σαφείς όρους και προϋποθέσεις και το εμπλεκόμενο προσωπικό να είναι καλά ενημερωμένο και εκπαιδευμένο. Θα πρέπει να έχει προβλεφθεί κατάλληλα στεγασμένος χώρος για την υποδοχή των αντικειμένων, ο οποίος να διατηρείται καθαρός και τακτοποιημένος, με κατάλληλη σήμανση για τη διευκόλυνση των επισκεπτών.

31 Αντικείμενα που θα μπορούσαν επίσης υπό προϋποθέσεις να πωλούνται ή και να δωρίζονται προς επαναχρησιμοποίηση περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων έπιπλα, ρούχα, υφάσματα και διάφορα μικροαντικείμενα όπως βιβλία, περιοδικά, γυαλικά, διακοσμητικά, cd και dvd. Τέλος, μία ακόμη βασική παράμετρος που πρέπει να καθορίζεται κατά τη εφαρμογή συστημάτων επαναχρησιμοποίησης στα ΠΣ είναι εάν τα προς επαναχρησιμοποίηση αντικείμενα θα δωρίζονται ή θα πωλούνται έναντι χαμηλού τιμήματος και εφόσον πωλούνται εάν η πώληση θα γίνεται εντός ή εκτός των ΠΣ. Ενδείκνυται τα προς επαναχρησιμοποίηση αντικείμενα / εξοπλισμός να συγκεντρώνονται σε σημεία κοντά στην είσοδο των ΠΣ. Συνοψίζοντας, οι πολίτες οδηγούν τα ανακυκλώσιμα υλικά αλλά και τα είδη για επαναχρησιμοποίηση ή ανταλλαγή με τα οχήματά τους στα πράσινα σημεία. Ο Δήμος τροφοδοτεί το Πράσινο Σημείο απ ευθείας με υλικά (π.χ. ογκώδη) που δεν συγκεντρώθηκαν από τους πολίτες στο Σημείο Συλλογής. Στη συνέχεια τα απόβλητα που συλλέγονται στα πράσινα σημεία θα οδηγούνται για επαναχρησιμοποίηση ή ανακύκλωση ή θα προωθούνται από το Δήμο σε ανεξάρτητους φορείς με τους οποίους συνάπτει συμβάσεις συνεργασίας. Ο Δήμος είναι υπεύθυνος για την έγκαιρη απομάκρυνση των υλικών και τη μεταφορά τους προς τους τελικούς αποδέκτες. Η συχνότητα μεταφοράς εξαρτάται από την αποθηκευτική ικανότητα του πράσινου σημείου. Συμπληρωματικά των κεντρικών πράσινων σημείων που περιγράφηκαν, κρίνεται σκόπιμη η δημιουργία μικρών πράσινων σημείων συλλογής σε διάφορες γειτονιές του Δήμου. Τα σημεία συλλογής εγκαθίστανται συνήθως σε κοινόχρηστους χώρους, δεν απαιτούν περιβαλλοντική αδειοδότηση και έχουν ως στόχο την εξυπηρέτηση πολιτών σε επίπεδο γειτονιάς. Η επιλογή των χώρων για την εγκατάσταση των εν λόγω σημείων συλλογής προτείνεται να πραγματοποιηθεί μετά την οριστικοποίηση της χωροθέτησης των κεντρικών πράσινων σημείων. Σε αυτά τα μικρής έκτασης πράσινα σημεία κατά κύριο λόγο θα υπάρχουν μεγάλοι κάδοι συλλογής ανακυκλώσιμων υλικών (γυαλί, χαρτί, αλουμίνιο, πλαστικό) Εργαστήρια ανάκτησης ανταλλακτικών, επισκευής ανακατασκευής υλικών Τα εργαστήρια αυτά είναι χώροι συλλογής πλαστικών παιχνιδιών, υπολογιστών, ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, ξύλινων κατασκευών, ανταλλακτικών αυτοκινήτων και άλλων συσκευών. Τα υλικά αυτά θα μπορούσαν μέσω επισκευής ή κατάλληλης διαχείρισης να επαναχρησιμοποιηθούν όχι μέσω της διαδικασίας της ανακύκλωσης στην πρώτη ύλη αλλά να διατεθούν πάλι σε ενδιαφερόμενους απευθείας για νέα χρήση. Η προηγούμενη εμπειρία στην Ελλάδα δείχνει ότι τα υλικά αυτά συνήθως καταλήγουν στην καλύτερη περίπτωση απευθείας στους κάδους ανακύκλωσης, επομένως δεν αναμένονται μεγάλες ποσότητες. Επιπλέον το κόστος εγκατάστασης, κατασκευής και λειτουργίας τέτοιου είδους εργαστηρίων κρίνεται υψηλό. Η δράση λοιπόν αυτή δεν αποτελεί προτεραιότητα για το Δήμο για τα επόμενα τουλάχιστον δύο χρόνια. Σε μελλοντικό επίπεδο θα πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη η εθελοντική εργασία ανθρώπινου δυναμικού με σκοπό τη συνολική μείωση του κόστους λειτουργίας τέτοιων εργαστηρίων Μέθοδος Διαχείρισης Γενικά Η προτεινόμενη μέθοδος διαχείρισης των αποβλήτων του Δήμου Διρφύων - Μεσσαπίων περιλαμβάνει τα παρακάτω: Διαλογή των ανακυκλώσιμων υλικών και μεταφορά τους σε ΣΜΑ, ή βιομηχανίες ανακύκλωσης Κομποστοποίηση των οργανικών υλικών (οργανικά απόβλητα κουζίνας, υπολείμματα τροφών, κλαδέματα δέντρων, απόβλητα κήπου). Πράσινα σημεία Η συλλογή των ανακυκλώσιμων υλικών γίνεται στους μπλε, κίτρινους, πορτοκαλί κάδους και καφέ για τα βιοαποδομήσιμα. Ο διαχωρισμός των ανακυκλώσιμων

32 υλικών γίνεται με τις μεθόδους που περιγράφονται στο κεφάλαιο 3.1 (πχ. πόρτα πόρτα, πράσινα σημεία) Τα υλικά διαχωρίζονται σε διαφορετικούς κάδους και αποστέλλονται σε αντίστοιχες εγκαταστάσεις ανακύκλωσης για περαιτέρω επεξεργασία και επαναχρησιμοποίηση. Ο διαχωρισμός του οργανικού κλάσματος από τα ανακυκλώσιμα προτείνεται να γίνεται σε ξεχωριστό κάδο (καφέ) στην πηγή (διαλογή στην πηγή) ενώ τα υπόλοιπα απορρίμματα σε ξεχωριστούς κάδους κώδωνες. Η κομποστοποίηση θα πραγματοποιείται σε μονάδα κλειστού τύπου με θάλαμο ομογενοποίησης (αναδευτήρα) και ωρίμανσης (βιοαντιδραστήρα) ελεγχόμενης ανάδευσης. Στην μονάδα κομποστοποίησης θα καταλήγουν βιαποδομήσιμα αστικά απόβλητα (ΒΑΑ), μετά από διαλογή στην πηγή.. Το παραγόμενο κομπόστ μπορεί να χρησιμοποιείται ως λίπασμα και εδαφοβελτιωτικό. Ένα προτεινόμενο διάγραμμα για το Δίκτυο Συλλογής, Μεταφοράς και Διαχείρισης ΑΣΑ για το Δήμο Διρφύων - Μεσσαπίων ακολουθεί στην επόμενη σελίδα:

33

34 Μονάδα κομποστοποίησης Κομποστοποίηση είναι η ελεγχόμενη βιοξείδωση ετερογενών οργανικών υλικών, με τη βοήθεια ετερότροφων μικροοργανισμών (βακτήρια, μύκητες) οι οποίοι βιοαποδομούν τα οργανικά συστατικά παρουσία οξυγόνου. Προϊόν της κομποστοποίησης είναι το compost, το οποίο είναι πλούσιο σε σταθεροποιημένη οργανική ουσία με υψηλό χουμικό περιεχόμενο. Το compost, ανάλογα με την ποιότητά του, μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εδαφοβελτιωτικό υλικό και ως υπόστρωμα για την καλλιέργεια φυτών. Άλλες εφαρμογές του compost είναι η χρήση του ως βιόφιλτρο και ως ηχομονωτικό υλικό. Οι κυριότερες παράμετροι που επηρεάζουν την εφαρμογή και αποτελεσματικότητα της μεθόδου είναι: σύσταση υποστρώματος μέγεθος των συστατικών του υποστρώματος καθαρότητα του υποστρώματος (ύπαρξη προσμίξεων) υγρασία του υποστρώματος ρh του υποστρώματος θερμοκρασία του υποστρώματος αερισμός του υποστρώματος Στη μονάδα κομποστοποίησης θα οδηγούνται τα οργανικά απόβλητα που απομένουν μετά από τον αρχικό διαχωρισμό ανακυκλώσιμων και οργανικών αποβλήτων. Επιπλέον η μονάδα μπορεί να υποδέχεται απόβλητα κήπων (κλαδιά, φύλλα, χόρτα, άνθη, απορρίμματα εργοστασίων ξύλου, κλπ), τα οποία για μείωση του μεγέθους τους πρώτα θα οδηγούνται σε βιοθρυμματιστή κομποστοποίησης. Τα τεμαχισμένα «πράσινα» απόβλητα (κλαδέματα) θα χρησιμοποιούνται ως πρόσθετο υπόστρωμα στην εντατική χώνευση των βιοαποδομήσιμων. Η κομποστοποίηση θα πραγματοποιείται σε μονάδα κλειστού τύπου με θάλαμο ομογενοποίησης (αναδευτήρα) και ωρίμανσης (βιοαντιδραστήρα) ελεγχόμενης ανάδευσης, αποτελούμενο από περιστρεφόμενα πτερύγια ανάδευσης των υπολειμμάτων. Ο θάλαμος θα είναι εφοδιασμένος με θύρα επιθεώρησης και θύρα εκκένωσης. Τα κλειστού τύπου συστήματα κομποστοποίησης είναι βιοαντιδραστήρες οριζόντιοι ή κάθετοι, όπου το υλικό υφίσταται επεξεργασία υπό πλήρως ελεγχόμενες και αυτοματοποιημένες συνθήκες αερισμού, θερμοκρασίας και ύγρανσης. Εφαρμόζονται δυναμικές συνθήκες αερισμού με συνεχή ανάδευση του υλικού και έλεγχο της θερμοκρασίας μέσω του αερισμού. Ο χρόνος παραμονής στα συστήματα αυτά ποικίλει από τεχνολογία σε τεχνολογία και κυμαίνεται από 7-14 ημέρες. Τα συστήματα αυτά είναι τα πλέον αποτελεσματικά. Το παραγόμενο compost στη συνέχεια θα οδηγείται στη μονάδα εξευγενισμού, όπου γίνεται ο καθαρισμός του από ξένες προσμίξεις (γυαλί, σκληρά πλαστικά, χαλικάκι, φύλλο πλαστικού), καθώς και από τα μη πλήρως κομποστοποιημένα οργανικά στερεά. Ο διαχωρισμός των υλικών με κριτήριο το μέγεθος γίνεται με διέλευση του compost από διάταξη κοσκίνισης με χρήση δονητικού κόσκινου. Από τα διαχωριζόμενα υλικά, τα άχρηστα συλλέγονται σε container από το οποίο μεταφέρονται με όχημα για τη τελική διάθεσή τους σε ΧΥΤΥ. Το παραγόμενο compost από τα οργανικά απορρίμματα θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον Δήμο ή τους δημότες ως λίπασμα ή να χρησιμοποιηθεί σαν εδαφοβελτιωτικό για την κάλυψη και αποκατάσταση ΧΑΔΑ.

35 ΕIKONA 6 : Μηχάνημα κομποστοποίησης κλειστού τύπου. 4. ΚΟΣΤΟΛΟΓΗΣΗ ΔΡΑΣΕΩΝ 4.1 Κοστολόγηση δράσεων διαχείρισης & πρόβλεψη χρηματοδότησης παγίων & λειτουργικών δαπανών Ενδεικτικό κόστος εγκαταστάσεων & εξοπλισμού Στον Πίνακα που ακολουθεί αναλύεται το συνολικό κόστος τόσο για τη διαμόρφωση των προτεινόμενων εγκαταστάσεων (δύο Πράσινων Σημείων και μίας Μονάδας κομποστοποίησης και εξευγενισμού οργανικών υλικών), όσο και για την αγορά του απαραίτητου εξοπλισμού, σύμφωνα με τις τεχνικές προδιαγραφές που περιγράφηκαν στην προηγούμενη ενότητα: ΠΙΝΑΚΑΣ 16 : Ενδεικτικό κόστος εγκαταστάσεων & εξοπλισμού Είδος Δαπάνης Ποσότητα Τιμή Μονάδας Σύνολο Διαμόρφωση εγκαταστάσεων ΒΠΣ, ΜΠΣ & Μονάδας κομποστοποίησης* Αγορά καφέ κάδων 50lt

36 Αγορά καφέ κάδων 120lt Αγορά καφέ κάδων 240lt Είδος Δαπάνης Ποσότητα Τιμή Μονάδας Σύνολο Αγορά κίτρινων κάδων 1.100lt Αγορά πορτοκαλί κάδων 660lt Βιοδιασπώμενες σακούλες 10lt** , Αγορά οικιακών κάδων 10lt Container (ανοικτού ή κλειστού τύπου) χωρητικότητας m3 Γεφυροπλάστιγγα δυναμικότητας tn Ζυγός τύπου πλάστιγγα Συμπιεστής ανακυκλώσιμων χωρητικότητας 8m³ Δεματοποιητής δυναμικότητας τουλάχιστον 7 tn/hr Κομποστοποιητής οργανικών υλικών & κλαδεμάτων δυναμικότητας τουλάχιστον 6 tn/ ημερησίως Δονητικό κόσκινο & χοάνη υποδοχής compost Περονοφόρο όχημα τύπου κλαρκ Απορριμματοφόρο όχημα - πρεσα ανακύκλωσης, δυναμικότητας 8 m³ Σύνολο Σύνολο με ΦΠΑ 23% Μονάδα επεξεργασίας Συμμείκτων απορριμμάτων Ευβοίας ( Σε συνεργασία με Δήμο Χαλκιδέων - ΕΣΠΑ) * Το κόστος διαμόρφωσης εγκαταστάσεων περιλαμβάνει δαπάνες κατασκευής & τοποθέτησης δύο μεταλλικών κτιρίων 200m 2, εγκαταστάσεων φωτισμού & εξαερισμού, σηματοδότησης, διαμόρφωσης ειδικού χώρου, συλλογής υγρών αποβλήτων, τοποθέτησης υδατοπαγίδων και φίλτρων απόσμησης & αποκονίωσης, διαμόρφωσης τουαλετών & αποδυτηρίων εργαζόμενων και αποθηκευτικών χώρων, τοποθέτησης συστήματος πυροπροστασίας, διαμόρφωσης χώρου γραφείων,

37 διαδρόμων λωρίδων εσωτερικής κυκλοφορίας, χώρου parking οχημάτων δήμου και ιδιωτών, κατασκευής παράδρομου από το κεντρικό οδικό δίκτυο κλπ. ** Ο Δήμος θα καλύψει την προμήθεια των νοικοκυριών με βιοδιασπώμενες σακούλες 10lt για χρονικό διάστημα 3 μηνών. Επιπλέον, στις παραπάνω δαπάνες θα πρέπει να συνυπολογιστεί και η δωρεάν παροχή βιοδιασπώμενων σακουλών 50lt στα καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος (εστίασης) του Δήμου για τρεις μήνες, κόστος το οποίο δεν δύναται να υπολογιστεί λόγω έλλειψης στοιχείων για τον ακριβή αριθμό των εν λόγω επιχειρήσεων. Ενδεικτικό κόστος δράσεων ενημέρωσης & ευαισθητοποίησης ΠΙΝΑΚΑΣ 17 : Ενδεικτικό κόστος δράσεων ενημέρωσης & ευαισθητοποίησης Είδος Δράσης Ποσότητα / Περιοδικότητα Κόστος δράσης Ενημερωτικές Ημερίδες Συνέδρια 1 ετησίως Ενημερωτικές / Πολιτιστικές Εκδηλώσεις Τοπικά Φεστιβάλ 1 ετησίως Τηλεοπτικό & ραδιοφωνικό σποτ σε τοπικά μέσα 1 ανά εξάμηνο (2 σποτ ανά ημέρα για 30 ημέρες) Καταχωρήσεις σε τοπικά έντυπα & ηλεκτρονικά μέσα (διαφημίσεις, άρθρα, e-banners, Social Media Campaign) Εξοπλισμός κινητού περιπτέρου αυτόματης πλοήγησης & ενημέρωσης (Info Kiosk)* 1 ανά εξάμηνο Info Kiosk Σχεδιασμός, εκτύπωση και διανομή ενημερωτικών φυλλαδίων: Γενικής ενημέρωσης & παροχής οδηγιών για τη χρήση των κάδων Ενημέρωσης για το Πράσινο Σημείο & παρουσίασης Καλών Πρακτικών φυλλάδια ανά κατηγορία (συνολικά φυλλάδια) Σχεδιασμός και εκτύπωση επεξηγηματικών αυτοκόλλητων για κάδους Οργάνωση εκπαιδευτικών δραστηριοτήτων για μαθητές & ενήλικες αυτοκόλλητα ανά εξάμηνο 500 Mini website 1 mini website 500 Mobile application** 1 application 80

38 Σύνολο Σύνολο με ΦΠΑ 23% * Οι Δήμοι επιβαρύνονται το κόστος αγοράς του εξοπλισμού των κινητών περιπτέρων (Info Kiosk), ενώ το λογισμικό αυτόματης πλοήγησης που θα αναπτυχθεί για τη λειτουργία τους θα είναι το ίδιο για όλους τους Δήμους. Υπεύθυνος για το σχεδιασμό και την προμήθεια του λογισμικού αυτού θα είναι ο ΦΟΣΔΑ Στερεάς Ελλάδας, ο οποίος θα επιμερίσει το κόστος στους υπαγόμενους σε αυτόν Δήμους, κατά την εφαρμογή της συγκεκριμένης δράσης. Το συνολικό κόστος ανάπτυξης και προμήθειας του λογισμικού υπολογίζεται σε και το κόστος που θα αναλογεί σε κάθε Δήμο κυμαίνεται στα 100. ** Υπεύθυνος για το σχεδιασμό και την προμήθεια του mobile application θα είναι ο ΦΟΣΔΑ Στερεάς Ελλάδας, ο οποίος θα επιμερίσει το κόστος στους υπαγόμενους σε αυτόν Δήμους, κατά την εφαρμογή της συγκεκριμένης δράσης. Το συνολικό κόστος ανάπτυξης και προμήθειας του application υπολογίζεται σε και το κόστος που θα αναλογεί σε κάθε Δήμο κυμαίνεται περίπου στα 80. Ενδεικτικό κόστος εργατικού δυναμικού Για την υλοποίηση των δράσεων του παρόντος σχεδίου χρειάζεται να απασχοληθεί το εξής προσωπικό: Δύο πτυχιούχοι μηχανολόγοι μηχανικοί ΠΕ ΤΕ, που θα είναι υπεύθυνοι για την ορθή λειτουργία του Πράσινου Σημείου και της Μονάδας κομποστοποίησης & εξευγενισμού οργανικών υλικών (ένας υπεύθυνος για κάθε Μονάδα). Τέσσερις εργάτες ΔΕ για το χειρισμό των μηχανημάτων που θα υπάρχουν στις δύο Μονάδες (δύο εργάτες για κάθε Μονάδα). Δύο πτυχιούχοι Τεχνικοί ΤΕ (ηλεκτρολόγοι μηχανολόγοι) για τη συντήρηση του εξοπλισμού (ένας Τεχνικός για κάθε Μονάδα). Δύο υπάλληλοι που θα είναι υπεύθυνοι για τη φύλαξη και την καθαριότητα των εγκαταστάσεων (ένας για κάθε Μονάδα) Δύο οδηγοί απορριμματοφόρων και τέσσερις εργάτες για τη συλλογή των τεσσάρων ρευμάτων και των σύμμεικτων, όπως περιγράφηκαν στην ενότητα Ένας πτυχιούχος ΠΕ ΤΕ υπεύθυνος για την οργάνωση και υλοποίηση των δράσεων ενημέρωσης & ευαισθητοποίησης. Το απαιτούμενο ανθρώπινο δυναμικό, καθώς και το κόστος απασχόλησης, περιγράφονται στον παρακάτω πίνακα: ΠΙΝΑΚΑΣ 18 : Ενδεικτικό κόστος εργατικού δυναμικού Περιγραφή θέσης Αριθμός θέσεων Ετήσιο μισθολογικό κόστος (μεικτά) ανά εργαζόμενο Συνολικό ετήσιο μισθολογικό κόστος (μεικτά) Υπεύθυνος Μονάδας Χειριστής μηχανημάτων Τεχνικός Υπάλληλος φύλαξης & καθαριότητας χώρου Οδηγός απορριμματοφόρου

39 Προσωπικό αποκομιδής Υπεύθυνος Δράσεων Ενημέρωσης & Ευαισθητοποίησης Συνολικό Κόστος Λοιπές δαπάνες Το κόστος συντήρησης των εγκαταστάσεων και του εξοπλισμού των Πράσινων Σημείων (ΒΠΣ & ΜΠΣ) και της Μονάδας Κομποστοποίησης ανέρχεται σε περίπου ετησίως. Επιπλέον, οι διάφορες άλλες δαπάνες που ενδέχεται να προκύψουν και δεν έχουν καταχωρηθεί στις παραπάνω κατηγορίες κόστους υπολογίζονται σε ,00 ετησίως. 4.2 Xρηματοδότηση τοπικών σχεδίων Τα Χρηματοδοτικά εργαλεία που μπορούν να αξιοποιηθούν για την χρηματοδότηση των δράσεων των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων, διακρίνονται σε δυο κατηγορίες: 1. Ευρωπαϊκή Χρηματοδότηση, Ελληνικής διαχείρισης 2. Ευρωπαϊκή χρηματοδότηση, Ευρωπαϊκής διαχείρισης Ορισμένες από τις βασικότερες πηγές χρηματοδότησης παρουσιάζονται παρακάτω, ανά κατηγορία δαπανών: 1 η Κατηγορία: Εξοπλισμός κομποστοποίησης, δημοτικοί / οικιακοί καφέ κάδοι συλλογής βιοαποβλήτων και βιοδιασπώμενες σακούλες. 1. Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη" (Ε.Π. "Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α.") Ο Δήμος δύναται να χρηματοδοτηθεί για την κάλυψη των συγκεκριμένων δαπανών από το Ε.Π. "Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α.", μέσω της Δράσης 14.6.ι «Διαχείριση βιοαποβλήτων». Διαθέσιμο ποσό: Το συνολικό διαθέσιμο ποσό για όλες τις Περιφέρειες (πλην της Περιφέρειας Αττικής) είναι ευρώ. Διαδικασία: Οι Δήμοι μπορούν να καταθέσουν τις προτάσεις τους για τη χρηματοδότηση των παραπάνω δαπανών κατόπιν Πρόσκλησης από το ΥΠΕΚΑ. Εκτιμώμενος χρόνος: Η Πρόσκληση από το ΥΠΕΚΑ αναμένεται να δημοσιευθεί κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2016 ή κατά το 1ο τρίμηνο του ΠΕΠ Στερεάς Ελλαδας Ο εξοπλισμός κομποστοποίησης (κομποστοποιητές, καφέ δημοτικοί και οικιακοί κάδοι, σακούλες βιοαποβλήτων) μπορεί επίσης να χρηματοδοτηθεί από το ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας, (μέσω εκχώρησης από Ταμείο Συνοχής), σύμφωνα με το ΦΕΚ 805/Β/ , σελ Διαθέσιμο ποσό: Το συνολικό διαθέσιμο ποσό για δράσεις διαχείρισης απορριμμάτων (κωδικός 018) είναι ευρώ, ενώ για λήψη μέτρων ανακύκλωσης και διαλογή (κωδικός 017) είναι ευρώ

40 Διαδικασία: Οι Δήμοι μπορούν να καταθέσουν τις προτάσεις τους κατόπιν πρόσκλησης από Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας. Εκτιμώμενος χρόνος: Η Πρόσκληση από την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας αναμένεται να δημοσιευθεί κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2016 ή κατά το 1ο τρίμηνο του Ειδικοί όροι: Για να μπορέσει να λάβει ο Δήμος χρηματοδότηση για τις παραπάνω δαπάνες από το ΠΕΠ Στερεάς Ελλάδας, θα πρέπει να καλύπτονται οι ακόλουθοι δείκτες: Δείκτης Μονάδα Μέτρησης Τιμή Στόχος (2023) Κλάσμα χωριστά συλλεχθέντων αστικών στερεών αποβλήτων που οδηγείται σε ανακύκλωση (ανακυκλώσιμα & βιοαπόβλητα) Αστικά στερεά απόβλητα που οδηγούνται σε ασφαλή διάθεση Βιοαποδομήσιμα Αστικά Απόβλητα (ΒΑΑ) που εκτρέπονται από την ταφή Ποσοστό (επί συνολικής παραγωγής ΑΣΑ) Ποσοστό (επί συνολικής παραγωγής ΑΣΑ) Ποσοστό (επί συνολικής παραγωγής ΒΑΑ) 26% 39% 76% 2 η Κατηγορία: Κάδοι σύμμεικτων, χαρτιού, πλαστικού, μετάλλου και γυαλιού 1). Πρόγραμμα LIFE Μέσω του χρηματοδοτικού προγράμματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης για το περιβάλλον LIFE δύναται να χρηματοδοτηθεί τόσο η αγορά καφέ κάδων βιοαποβλήτων, όσο και κάδων των υπολοίπων ρευμάτων. Διαθέσιμο ποσό: Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος LIFE για την περίοδο ανέρχεται σε 3,4 δις και πιο συγκεκριμένα για το σκέλος «Περιβάλλον», στο οποίο μπορούν να ενταχθούν οι παραπάνω δαπάνες, ο συνολικός διαθέσιμος προϋπολογισμός είναι 2,5 δις. Διαδικασία Χρόνος προσκλήσεων: Το πρόγραμμα δημοσιεύει ετήσιες προσκλήσεις για υποβολή προτάσεων κατά την περίοδο Σεπτεμβρίου Οκτωβρίου κάθε έτους έως το 2020 (οι συγκεκριμένες ημερομηνίες ανακοινώνονται κάθε έτος στην ιστοσελίδα του προγράμματος). Ειδικοί όροι: Οι Δήμοι καλούνται να υποβάλουν αποκλειστικά ηλεκτρονική αίτηση μέσω ειδικής πλατφόρμας του Προγράμματος. 2). Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη" (Ε.Π. "Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α.") Το Ε.Π. "Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α."Υ.ΜΕ.ΠΕΡ.Α.Α., μέσω εκχώρησης στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, χρηματοδοτεί την προμήθεια κάδων σύμμεικτων, χαρτιού, πλαστικού, μετάλλου και γυαλιού. Διαθέσιμο ποσό Το συνολικό διαθέσιμο ποσό για όλες τις Περιφέρειες (πλην της Περιφέρειας Αττικής) είναι (κωδικός ταμείου συνοχής 017). Διαδικασία Η Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας ανακοινώνει Πρόσκληση προς τους Δήμους για να υποβάλλουν φάκελο με τις προτάσεις τους. Εκτιμώμενος χρόνος:

41 Η Πρόσκληση από την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας αναμένεται να δημοσιευθεί κατά το τελευταίο τρίμηνο του 2016 ή κατά το 1ο τρίμηνο του ). Πρόγραμμα πλαίσιο για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία CIP/COSME Το πρόγραμμα CIP για την ανταγωνιστικότητα και την καινοτομία, αποτελεί υποπρόγραμμα του Ευρωπαϊκού Προγράμματος για την Ανταγωνιστικότητα των Επιχειρήσεων και τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις (COSME, ) και δύναται να χρηματοδοτήσει δράσεις για την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής µε σεβασμό στο Περιβάλλον, αποτελεσματική διαχείριση αποβλήτων και προώθηση της ανακύκλωσης. Στο πλαίσιο αυτών οι Δήμοι μπορούν να υποβάλλουν αίτηση επιχορήγησης για κάδους των διαφόρων ρευμάτων αποβλήτων. Διαθέσιμο ποσό Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος COSME για την περίοδο , ανέρχεται σε 2.4 δις και η κοινοτική συνδρομή φθάνει το 90% των επιλέξιμων δαπανών. Διαδικασία Οι Δήμοι θα πρέπει να υποβάλλουν τις προτάσεις τους μόνο ηλεκτρονικά, μέσω της ειδικά σχεδιασμένης ηλεκτρονικής πλατφόρμας. φάκελο με τις προτάσεις τους. Εκτιμώμενος χρόνος: Δεν υπάρχει συγκεκριμένη σταθερή περίοδος υποβολής προτάσεων οι προσκλήσεις ανακοινώνονται κάθε φορά στην ιστοσελίδα του προγράμματος COSME. 3 η Κατηγορία: Απορριμματοφόρα Οχήματα 1). Πράσινο Ταμείο του ΥΠΕΚΑ Ο Δήμος μπορεί να αναζητήσει χρηματοδότηση για την αγορά απορριμματοφόρων οχημάτων, με σκοπό την κάλυψη των επιπλέον αναγκών των, μέσα από το Πράσινο Ταμείο του ΥΠΕΚΑ, στα πλαίσια του Εθνικού Σχεδιασμού περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας. Διαθέσιμο ποσό Ο συνολικός προϋπολογισμός βρίσκεται σε στάδιο διαβούλευσης. Διαδικασία Η υποβολή αιτήσεων θα γίνεται κατόπιν πρόσκλησης από το Πράσινο Ταμείο του ΥΠΕΚΑ. Εκτιμώμενος χρόνος: Αναμένεται ανακοίνωση για το χρόνο υποβολής αιτήσεων. 2). Προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης εταιρειών Πόροι για την χρηματοδότηση των απορριμματοφόρων οχημάτων μπορούν επίσης να αντληθούν μέσα από τα προγράμματα Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που εφαρμόζουν μεγάλοι πάροχοι υπηρεσιών & δημοσίων αγαθών, όπως ΕΥΔΑΠ ΑΕ, ΔΕΗ ΑΕ, ΔΕΠΑ ΑΕ, καθώς και εταιρειών που επιθυμούν να προωθήσουν την έννοια της κυκλικής οικονομίας, όπως αυτή ορίζεται από τον σχετικό Ευρωπαϊκό Κανονισμό. Διαδικασία Ο Δήμος συντάσσει έκθεση στην οποία παρουσιάζει τεκμηριωμένα τις ανάγκες και τους λόγους για τους οποίους επιθυμεί να λάβει οικονομική ενίσχυση από το Πρόγραμμα ΕΚΕ της εκάστοτε εταιρείας και την οποία υποβάλλει στο αρμόδιο Τμήμα προς εξέταση. 4η Κατηγορία: Δράσεις ενημέρωσης & ευαισθητοποίησης 1). Ευρωπαϊκή Εβδομάδα Περιβάλλοντος & Europe Direct Οι δράσεις για την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση του πολιτών, σχετικά με τις ενέργειες που προβλέπονται στο παρόν Τοπικό Σχέδιο, μπορούν να ενισχυθούν από το Θεσμό της Ευρωπαικής Εβδομάδας Περιβάλλοντος, με την υποστήριξη τόσο του Υπουργείου Περιβάλλοντος & Ενέργειας και της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, όσο και του Ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE+. Επιπλέον ορισμένες δράσεις αυτής της κατηγορίας δαπανών μπορούν να καλυφθούν από ευρωπαϊκούς πόρους που διατίθενται για τη λειτουργία του

42 Κέντρου Ευρωπαϊκής Πληροφόρησης EUROPE DIRECT, που εδρεύει στο Δήμο Λαμίας και έχει περιφερειακή εμβέλεια. Χρηματοδότηση του συνόλου των ΤοΣΔΑ 1). Πρόγραμμα INVESTMENT PLAN της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Το σύνολο των Τοπικών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων των Δήμων που ανήκουν στον ΦΟΣΔΑ Στερεάς Ελλάδας, μπορεί να λάβει συμπληρωματική χρηματοδότηση μέσω του προγράμματος INVESTMENT PLAN (γνωστό και ως Junker Plan) της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (κανονισμός 2015/1017). Διαθέσιμο ποσό: Ο συνολικός προϋπολογισμός του συγκεκριμένου προγράμματος είναι 315 δις ευρώ για όλες τις χώρες της ΕΕ. Διαδικασία: Αναμένεται η εξειδίκευση των προϋποθέσεων. Εκτιμώμενος χρόνος: Η εκταμίευση κεφαλαίων από το πρόγραμμα αυτό αναμένεται κατά το 1ο τρίμηνο του Ειδικοί όροι: Η διεκδίκηση για τη λήψη χρηματοδότησης από το πρόγραμμα INVESTMENT PLAN πρέπει να γίνει από τον ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, για το σύνολο των τοπικών σχεδίων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και όχι από κάθε Δήμο μεμονωμένα. Βασική προϋπόθεση είναι να έχει ήδη αντληθεί χρηματοδότηση από το ΣΕΣ ). Πρόγραμμα InnovFin της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων Μέσω του προγράμματος Innovfin, η Ευρωπαϊκή Τράπεζας Επενδύσεων ενισχύει δράσεις που πορωθούν την κυκλική οικονομία. Διαθέσιμο ποσό: Ο συνολικός προϋπολογισμός του συγκεκριμένου προγράμματος είναι 24 δις ευρώ για όλες της χώρες της ΕΕ. Διαδικασία: Αναμένεται η εξειδίκευση των προϋποθέσεων. Εκτιμώμενος χρόνος: Η εκταμίευση κεφαλαίων αναμένεται κατά το 1ο τρίμηνο του Ειδικοί όροι: Η διεκδίκηση για τη λήψη χρηματοδότησης από το πρόγραμμα INVESTMENT PLAN πρέπει να γίνει από τον ΦΟΔΣΑ Στερεάς Ελλάδας, για το σύνολο των τοπικών σχεδίων της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας (για ομάδες δήμων ή για το σύνολό τους). Η εφαρμογή κυκλικής οικονομίας στο έργο πρέπει να αποδεικνύεται με βάση τον ευρωπαϊκό κανονισμό. 5. ΔΡΑΣΕΙΣ ΥΠΟΚΙΝΗΣΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ Για να μπορεί ένα ΤΣΔ να έχει επιτυχία, καθοριστικό ρόλο παίζει η εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης των πολιτών. Είναι αυτονόητο ότι για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί ένα Τοπικό Σχέδιο Διαχείρισης, η συμμετοχή των πολιτών είναι απαραίτητη. Από την επικοινωνιακή εκστρατεία του Δήμου, θα καθοριστεί η εφαρμογή και η επιτυχία του ΤΣΔ καθώς το πιο σημαντικό σημείο είναι οι πολίτες να προσαρμοστούν, να εφαρμόσουν τις προτάσεις και να αλλάξουν νοοτροπία. Γι αυτό το λόγο, ο δήμος πρέπει να φτιάξει μια σειρά από δράσεις που αποτελούν την εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού. Αυτές οι σημαντικές για την εφαρμογή δράσεις, χωρίζονται σε τρία στάδια τα οποία έχουν πολλά κοινά μεταξύ τους. Το πρώτο στάδιο είναι εκείνο της αφύπνισης και της ενημέρωσης. Αυτό το στάδιο ξεκινάει λίγο πριν τις δράσεις του προγράμματος και αφυπνίζει τους δημότες ώστε να είναι πιο ενημερωμένοι κατά την υλοποίηση του ΤΣΔ. Συνεχίζεται στην αρχή της εφαρμογής ΤΣΔ και αποτελεί το στάδιο με κύριο στόχο την όσο το δυνατόν περισσότερη ευαισθητοποίηση των πολιτών καθώς είναι ουσιαστικά η πρώτη επαφή του κόσμου με τις δράσεις ανακύκλωσης και κομποστοποίησης.

43 Το δεύτερο στάδιο είναι εκείνο της ενεργοποίησης και καθοδήγησης. Σε αυτό το στάδιο, το οποίο χαρακτηρίζεται και ως πιο ήπιο, πραγματοποιείται με τις μεθόδους που αναφέρονται παρακάτω η καθοδήγηση των δημοτών για να επιτευχθεί η καλύτερη εφαρμογή της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης. Και το τρίτο και τελευταίο στάδιο είναι εκείνο που ενώ η καθοδήγηση συνεχίζεται, γίνεται η καταγραφή της πορείας του προγράμματος ώστε να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές. Αυτό το στάδιο, δείχνει και τα ουσιαστικά αποτελέσματα της εφαρμογής του ΤΣΔ και μέσα από αυτό, χαρακτηρίζεται η επιτυχία του. Οι δημότες δέχονται τις τελευταίες ενημερώσεις και οι αρμόδιοι φορείς αξιολογούν την επίτευξη των στόχων. Οι περισσότερες από τις παρακάτω δράσεις πρέπει να εφαρμόζονται με συγκεκριμένη περιοδικότητα καθ όλη τη διάρκεια της 4ετίας, Εκείνο που κυρίως τις διαφοροποιεί είναι η συχνότητά τους ανά συγκεκριμένη περίοδο. Γραφείο Τύπου: Κατά τη διάρκεια της εφαρμογής του προγράμματος και με στόχο την καλύτερη υλοποίηση της επικοινωνιακής πολιτικής, θα πρέπει να γίνεται χρήση του Γραφείου Τύπου του Δήμου. Από το γραφείο τύπου, θα συντάσσονται και θα αποστέλλονται τα σχετικά Δελτία Τύπου. Η διάρκεια λειτουργίας του Γραφείου Τύπου είναι τέσσερα (4) χρόνια καθώς θα χρειάζεται ενημέρωση για όλα τα στάδια του προγράμματος. Διάρκεια: Καθ όλη την διάρκεια εφαρμογής τους ΤΣΔ Ευρωπαϊκή Εβδομάδα για την Μείωση των Αποβλήτων Ο δήμος μπορεί να λάβει μέρος στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα για την Μείωση των Αποβλήτων. Αυτή την εβδομάδα, προτείνεται να ακολουθηθεί μια σειρά δράσεων προβολής και ενημέρωσης του προγράμματος. Μέσα στην Ευρωπαϊκή Εβδομάδα για την Μείωση των Αποβλήτων, μπορούν να ενταχθούν: Ημερίδα: Μια ημέρα τον χρόνο κατά τη διάρκεια της οποίας θα γίνονται ενημερωτικές παρουσιάσεις και συζητήσεις σχετικά με την πρόληψη, τη διαλογή στην πηγή, την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. Στόχος της ημερίδας είναι η ενημέρωση, ευαισθητοποίηση και περιβαλλοντική εκπαίδευση των Δημοτών. Οι ημερίδες θα γίνονται σε κεντρικό χώρο του Δήμου όπου θα είναι καλεσμένοι οι φορείς, το κοινό αλλά και επιχειρηματίες. Παρουσίαση Πολιτιστικών Δράσεων: Είναι πολύ σημαντικό να συμμετέχουν στα κοινά του Δήμου, οι διάφοροι σύλλογοι. Ο κάθε σύλλογος μπορεί να συμβάλλει με τον τρόπο του και να παρουσιάσει το αποτέλεσμα μιας περιβαλλοντικής δράσεις. Παραδείγματα: ανάδειξη αντικειμένων που έχουν προκύψει από ανακυκλώσιμα προϊόντα. παρουσίαση σχολικών δράσεων σχετικών με το περιβάλλον εκθέσεις φωτογραφιών σχετικών με το περιβάλλον και τα θετικά της ανακύκλωσης. Ενημερωτικές Δράσεις: Εκστρατείες στοχευμένης ενημέρωσης. Για να είναι μια παρουσίαση ενημέρωση πιο πλήρης θα πρέπει να απευθύνεται σε συγκεκριμένο κοινό. Γι αυτό το λόγο, προτείνεται η δημιουργία ξεχωριστών ενημερωτικών εκδηλώσεων που να αφορούν διαφορετικές ομάδες ενδιαφέροντος. Οι ομάδες αυτές χωρίζονται σε : γονείς, επιχειρηματίες και εκπροσώπους των κοινών. Παζάρια ανταλλαγών (Swap Parties): Οι ανταλλαγές ρούχων ξεκίνησαν από τις Η.Π.Α. και η ιδέα αυτή επεκτάθηκε και σε άλλα μεταχειρισμένα είδη, που σε άλλη περίπτωση θα κατέληγαν στους κάδους απορριμμάτων. Τέτοιου είδους παζάρια μπορούν να οδηγήσουν σε μείωση του όγκου των αποβλήτων που καταλήγουν στους κάδους. Οι δράσεις των Swap Parties μπορούν να αλλάζουν κάθε χρόνο. Προτάσεις για Swap Parties: Ανταλλαγή Βιβλίων Ανταλλαγή Ρούχων Ανταλλαγή Οικιακών Ειδών Ανταλλαγή Επιτραπέζιων Παιχνιδιών / Παιδικών Παιχνιδιών Διάρκεια: Μια εβδομάδα / χρόνο

44 Διοργάνωση Φεστιβάλ Είναι συμβολικής σημασίας η διοργάνωση ενός φεστιβάλ την παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος. Αυτό το φεστιβάλ, προτείνεται να γίνει συνολικά τέσσερις φορές. Δηλαδή ένα το χρόνο. Το φεστιβάλ είναι μια μορφή γιορτής για το Περιβάλλον. Ο στόχος του θα είναι να διασκεδάσει και να ψυχαγωγήσει τον κόσμο ενώ παράλληλα θα διαδίδονται και σημαντικά μηνύματα για τα προγράμματα ανακύκλωσης και κομποστοποίησης. Στο Φεστιβάλ μπορούν να λάβουν μέρος οι διάφοροι σύλλογοι του Δήμου (μουσική, χορευτικοί, μαγειρικοί ) ενώ παράλληλα να υπάρχει και μια μορφή σύντομης συζήτησης και ενημέρωσης σχετικά με την περιβαλλοντική πρόοδο. Με αυτό τον τρόπο, η ημέρα περιβάλλοντος γίνεται γιορτή και ο κόσμος ευαισθητοποιείται χωρίς να κουράζεται από ατελείωτες συζητήσεις. Κατά τη διάρκεια του φεστιβάλ, θα μοιράζονται αντικείμενα μέσω του γραφείου Europe Direct Στερεάς Ελλάδας. Τα αντικείμενα αναμνηστικά (καπέλα, μπλουζάκια κλπ) θα καλύπτονται εξ ολοκλήρου από το γραφείο Europe Direct. Ο αριθμός τους, θα υπολογίζεται με βάση τον αριθμό των κατοίκων του Δήμου. Συνεπώς, την ημέρα την του Φεστιβάλ, θα υπάρχουν stands όπου θα γίνεται η διανομή στους παρευρισκόμενους. Διάρκεια: Μια φορά το χρόνο Αξιοποίηση των Μ.Μ.Ε. Τα Μ.Μ.Ε είναι ο σημαντικότερος φορέας επικοινωνίας γι αυτό προτείνεται να γίνει η μέγιστη αξιοποίηση τους με τις παρακάτω προτεινόμενες δράσεις: Δημιουργία Διαφημιστικής Καμπάνιας όπου θα προβάλλονται οι δράσεις ανακύκλωσης κομποστοποίησης. Αυτό θα γίνεται από τα δελτία ειδήσεων τοπικών ραδιοφωνικών και τηλεοπτικών σταθμών, όπου θα προβάλλονται οι ενέργειες του Δήμου και των πολιτών στην προσπάθεια επίτευξης των στόχων του ΤΣΔ. Δημοσίευση Άρθρων στον τοπικό τύπο Τοποθέτηση e-banners σε Websites που αφορούν το Δήμο (αυτά θα παραπέμπουν στο microsite της δράσης). Δημιουργία Ραδιοφωνικών Σποτ. Τα Τηλεοπτικά και Ραδιοφωνικά Σποτ, θα εκπέμπονται από τοπικούς ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς. Η διάρκεια της αξιοποίησης των Μ.Μ.Ε. ορίζεται ως εξής: Πρώτο εξάμηνο: Έντονη παρουσία σε όλα τα μέσα ώστε να γίνουν γνωστές οι δράσεις. Δεύτερο Τρίτο εξάμηνο: Πιο ήπια αναπαραγωγή των διαφημιστικών μέσων. Τέταρτο εξάμηνο: Έντονη παρουσία για να γίνει υπενθύμιση. Πέμπτο Έκτο : Πιο ήπια αναπαραγωγή των διαφημιστικών μέσων. Έβδομο Όγδοο: Έντονη παρουσία με ανανεωμένα σποτάκια που θα αναφέρουν τα σημάδια προόδου. Διανομή Φυλλαδίων Καλών Πρακτικών Εκτύπωση και διανομή ενημερωτικών φυλλαδίων που μέσα θα περιλαμβάνουν και τις καλές πρακτικές. Τα φυλλάδια θα περιλαμβάνουν αναλυτικά στοιχεία για τις διαδικασίες της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης. Διάρκεια: Οι διανομή των φυλλαδίων θα γίνεται σε 3 φάσεις. Η πρώτη θα είναι στο πρώτο στάδιο αφύπνισης, πριν ξεκινήσει το πρόγραμμα. Η επόμενη θα είναι στο δεύτερο χρόνο και δεύτερο στάδιο με προσαρμοσμένο διαφορετικό φυλλάδιο από την πρώτη φορά. Η τελευταία φάση, θα είναι το 4 Ο χρόνο όπου στο φυλλάδιο θα αναφέρονται και τα κεκτημένα. Τοποθέτηση Banner Τοποθέτηση ενός banner κατά τη διάρκεια των ημερίδων, του φεστιβάλ και των υπόλοιπων δράσεων. Δημιουργία Microsite Το Microsite θα είναι ένα ειδικά σχεδιασμένο mini site μέσα στο Site του Δήμου, με ξεχωριστό Domain. Αυτό θα παρέχει όλες τις απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τη δράση και την πρόοδο της. Θα είναι ένας διαδικτυακός χώρος που θα

45 αποτελεί πηγή ενημέρωσης για τις καλές πρακτικές, τη δράση, τα οφέλη και θα δίνει σημαντικά tips στους ενδιαφερόμενους που αφορούν την ανακύκλωση, τη διαλογή στην πηγή και την κομποστοποίηση. Διάρκεια: Ενημέρωση σε όλη τη διάρκεια του ΤΣΔ. Social Media Campaign Στην εποχή της ραγδαίας τεχνολογικής ανάπτυξης, η πιο έξυπνη, οικολογική, αποτελεσματική και οικονομική προώθηση γίνεται μέσω των Social Media. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος που η πλειοψηφία των δράσεων παγκοσμίως προβάλλεται σήμερα στις πλατφόρμες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης απολαμβάνοντας τα εντυπωσιακά αποτελέσματα. Η καλύτερη απόδειξη της ισχύος του διαδικτύου και πιο συγκεκριμένα των Social Media είναι για ακόμη μια φορά οι αριθμοί. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πάνω από 6,500,000 ενεργοί χρήστες του Internet στην Ελλάδα και πάνω από χρήστες παγκοσμίως εκ των οποίων ένα μεγάλο ποσοστό είναι μέλος σε μια ή περισσότερες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης. Το Facebook, είναι η πιο δημοφιλής υπηρεσία Social Media με 1.39 δισεκατομμύρια ενεργούς χρήστες τον μήνα παγκοσμίως. Στην Ελλάδα, υπάρχουν πάνω από ενεργοί χρήστες του Facebook. Τα οικολογικά οφέλη είναι τεράστια, ειδικά όταν το πρόγραμμα είναι περιβαλλοντικό. Ξεφεύγοντας από την ατελείωτη διανομή φυλλαδίων και στοχεύοντας στην Online καμπάνια, τα οφέλη είναι εντυπωσιακά. Σχεδόν κάθε σπίτι πλέον διαθέτει Η/Υ ή Laptop και λογαριασμό στα Social Media. Γι αυτό προτείνεται η δημιουργία και διαχείριση σελίδων στα Social Media και παράλληλα, διοργάνωση διαφημιστικής καμπάνιας μέσω Social Media. Πρόταση: προβολή στοχευμένης διαφήμισης σε περίπου άτομα, κόστος περίπου 40 ευρώ / μήνα. Διάρκεια Διαχείρισης σελίδων Social Media: Καθ όλη τη διάρκεια εφαρμογής ΤΣΔ. Διάρκεια στοχευμένων διαφημίσεων 2 μήνες κάθε χρόνο. Αποστολή Newsletter Δημιουργία και αποστολή Newsletter με στόχο την ενημέρωση για την πορεία της δράσης και παρακίνηση για μεγαλύτερη συμμετοχή. Διάρκεια: Το Newsletter ορίζεται σε ένα ανά 6μηνο. Δημιουργία Application Το application θα έχει την μορφή Game. Κύριος στόχος είναι ο συνδυασμός ενημέρωσης και διασκέδασης. Το application, θα είναι ένα περιβάλλον όπου αντικείμενα - σκουπίδια θα πέφτουν από το πάνω μέρος της οθόνης. Ταυτόχρονα στο κάτω μέρος, θα είναι τοποθετημένοι οι τέσσερις κάδοι. Την ώρα που τα αντικείμενα σκουπίδια θα πέφτουν, ο χρήστης θα πρέπει να τα τοποθετήσει στο σωστό κάδο. Το παιχνίδι θα κρατάει σκορ ενώ θα υπάρχουν διάφορα επίπεδα. Με αυτό τον τρόπο, οι πιο μικρές ηλικίες θα μάθουν διασκεδαστικά την διαδικασία και τη σωστή διάκριση ενώ είναι ένας τρόπος διασκέδασης και για τους μεγάλους. Στην προσπάθεια επίτευξης υψηλότερου score, οι χρήστες θα έχουν εξοικειωθεί πλήρως με την σωστή διάκριση. Το application αυτό, θα μπορεί να υπάρχει και σε web μορφή και να διανεμηθεί στα σχολεία. Δημιουργία Info Kiosk Δημιουργία Info Kiosk και τοποθέτηση σε κεντρικό σημείο του Δήμου. Ο στόχος είναι οι δημότες να μπορούν να ενημερωθούν πλήρως μέσα από το «έξυπνο» περίπτερο για τις διαδικασίες ανακύκλωσης και κομποστοποίησης με απλό, εύκολο και συνοπτικό τρόπο. Σε αντίθεση με τους παραδοσιακούς τρόπους, το Info Kiosk δίνει την δυνατότητα για μια πιο ευχάριστη περιήγηση στις πληροφορίες καθώς συμπεριλαμβάνονται φωτογραφίες, γραφιστικά και χρήσιμα tips σε περιεκτική και σύντομη μορφή. Διάρκεια: Ύπαρξη σε όλη τη διάρκεια του ΤΣΔ. Επισκέψεις στα πράσινα σημεία

46 Προτείνεται η διοργάνωση επισκέψεων στα πράσινα σημεία. Αυτή θα προσφέρει εξοικείωση με τα πράσινα σημεία αλλά και ενημέρωση κατά τη διάρκεια της ξενάγησης σχετικά με τις μεθοδολογίες και τις πρακτικές που πρέπει να τηρούνται για την επίτευξη των στόχων. Συνεργασία με εκπαιδευτικούς για την εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων στα σχολεία Η νέα γενιά είναι και πιο σημαντική ως προς την περιβαλλοντική εκπαίδευση καθώς είναι σε ηλικία που στόχος είναι η πρόληψη να γίνει καθημερινότητα και βίωμα. Γι αυτό το λόγο, θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμη η συνεργασία με εκπαιδευτικούς με στόχο να δημιουργηθεί ένα πρόγραμμα που θα ακολουθείται στα σχολεία. Αυτό το πρόγραμμα θα έχει παιχνίδια εκπαιδευτικού περιβαλλοντικού χαρακτήρα. Μια πρόταση είναι να δημιουργηθεί ένας παιδικός ήρωας σύμβολο ο οποίος θα δίνει στα παιδιά την δυνατότητα να λαμβάνουν το μήνυμα στον δικό τους κώδικα. Για τις πιο μεγάλες ηλικίες, προτείνεται ο εθελοντισμός και η ενεργή ενασχόληση με την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με πολλούς τρόπους όπως επιπρόσθετα σεμινάρια για κατασκευή αντικειμένων από ανακυκλώσιμες ύλες. Αυτό θα οδηγήσει τους νέους να καταλάβουν από πολύ νωρίς το νόημα και την αξία των δράσεων της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης και κατά συνέπεια να την μεταφέρουν και στο σπίτι τους. Στη Στερεά Ελλάδα, υπάρχουν δύο οικολογικά σχολεία πρότυπα: το 2 ο Δημοτικό Σχολείο Ερέτριας και το 6 ο Νηπιαγωγεία Θηβών. Επιπλέον, το 2 ο Δημοτικό Αλιβερίου συμμετέχει στην καμπάνια «Litter Less». Προτείνουμε ο ΦΟΔΣΑ έχοντας ως σχολεία πρότυπα τα προαναφερθέντα, να συντονίσει τη διάχυση των σημαντικών εκπαιδευτικών δράσεων που πραγματοποιούνται και στα υπόλοιπα σχολεία της περιφέρειας. Κάποιες από τις δράσεις που πραγματοποιούνται και έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ευρηματικότητα και την αποτελεσματικότητά τους είναι οι εξής: Γιορτές Αφιερωμένες στο Περιβάλλον Επιβράβευση μαθητών που συμμετέχουν πιο ενεργά στην διαδικασία της ανακύκλωσης. Κάθε τέλος τετραμήνου, επιλογή του μαθητή που έχει συμβάλει πιο δυναμικά στην ανακύκλωση και απονομή δώρου. Ανακύκλωση λαδιού και μπαταριών. Κομποστοποίηση. Δημιουργία μαθηματικού καταρράκτη με τη χρήση πλαστικών κουταλιών. Μελοποίηση ποιημάτων με περιβαλλοντικό μήνυμα. Ανακύκλωση λαμπτήρων. Με πρότυπο τα σχολεία του δάσους, δημιουργία υπαίθριας κουζίνας κατασκευασμένη από την ανακύκλωση της Θήβας. Μόλις αυτές οι δράσεις διαχυθούν και στα υπόλοιπα σχολεία της περιφέρειας, θα επιτευχθεί ένα από τα πιο βασικά ζητούμενα. Η δημιουργία οικολογικής συνείδησης από πολύ μικρή ηλικία. Η επίτευξη αυτού του στόχου, θα είναι καταλυτική στην προσπάθεια αλλαγής συνείδησης και νοοτροπίας καθώς στο αύριο αυτού του τόπου, που είναι τα παιδιά, θα έχει γίνει βίωμα. Παροχή κινήτρου σε επιχειρηματίες Τα καταστήματα παράγουν ένα μεγάλο αριθμό αποβλήτων σε καθημερινή συχνότητα. Συνεπώς είναι ιδιαίτερα σημαντικό να ακολουθούν τους κανόνες καλής πρακτικής. Σε συνδυασμό με τις ξεχωριστές ενημερωτικές δράσεις που αναφέρθηκαν παραπάνω, προτείνεται η παροχή επιβράβευσης στην συγκεκριμένη ομάδα. Προτείνουμε να γίνεται μέτρηση στα απορρίμματα που ανακυκλώνονται από κάθε κατάστημα. Το κατάστημα εκείνο που ανά συγκεκριμένο χρονικό διάστημα (πχ. 3μηνο) παρουσιάζει την καλύτερη πράσινη πολιτική, θα επιβραβεύεται. Η επιβράβευση θα είναι η δωρεάν διαφήμιση και προβολή στον τοπικό τύπο. Στο πλαίσιο της προβολής, θα μπορούσε να πραγματοποιείται και συνέντευξη του ιδιοκτήτη ή υπεύθυνου του καταστήματος για να προβληθούν παράλληλα με το κατάστημα και οι ενέργειες του. Αυτό θα λειτουργεί παραδειγματικά και για τα υπόλοιπα καταστήματα / μαγαζιά.

47 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΞΕΛΙΞΗΣ ΤΟΠΙΚΟΥ ΣΧΕΔΙΟΥ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ Για την παρακολούθηση της επίτευξης των στόχων του τοπικού σχεδίου διαχείρισης αποβλήτων του Δήμου προτείνεται η σύσταση γραφείου παρακολούθησης της εξέλιξης του σχεδίου. Τα στοιχεία θα αποτελούνται από ποσοτικά και ποιοτικά χαρακτηριστικά, για πραγματοποιηθεί να μια αναλυτική παρακολούθηση των αποτελεσμάτων. Οι κύριοι παράγοντες που πρέπει να καταγράφονται και να παρακολουθούνται είναι οι εξής: Μέτρηση όγκου αποβλήτων ανά ρεύμα (χαρτί, γυαλί, πλαστικό/μέταλλο, βιοαποδομήσιμα, σύμμεικτα), με ζυγίσεις στα σημεία απόθεσης του κάθε ρεύματος (πράσινα σημεία, μονάδα κομποστοποίησης, ΧΥΤΥ) και από τα ζυγολόγια εγκαταστάσεων διαχείρισης αποβλήτων. Καταγραφή δικτύου οχημάτων αποκομιδής και κάδων συλλογής ανά ρεύμα, με σκοπό την παρακολούθηση προβλημάτων στον εξοπλισμό συλλογής και αποκομιδής, τον επανασχεδιασμό της χωροθέτησης των κάδων συλλογής και την αντικατάσταση πεπαλαιωμένων ή κατεστραμμένων κάδων, την αντικατάσταση ακατάλληλων οχημάτων. Οι ενέργειες αυτές μπορούν να καταγράφονται από τους υπάλληλους που ασχολούνται με την συλλογή των αποβλήτων ή τους οδηγούς των απορριμματοφόρων. Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού. Καταγραφή αριθμού και είδους δράσεων για την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των δημοτών. Καταγραφή παραπόνων δημοτών αλλά και προβλημάτων που αφορούν το δίκτυο συλλογής. Οικονομικές αναλύσεις και στοιχεία. Τα οικονομικά στοιχεία πρέπει να περιλαμβάνουν όλα τα έξοδα που αφορούν την διαδικασία από την συλλογή μέχρι την τελική διάθεση των αποβλήτων (κόστος ανά άτομο, κόστος ανά τόνο). Μετά την καταγραφή των παραπάνω στοιχείων θα πρέπει να συντάσσεται ετήσια έκθεση παρακολούθησης του σχεδίου για τα παραπάνω στοιχεία. Από την αξιολόγηση της οποίας θα προκύπτουν τυχόν αδυναμίες και κενά στην διαχείριση, τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με κατάλληλες δράσεις και μέτρα. Από αυτή την έκθεση θα προκύπτει και η επίτευξη ή μη των στόχων ανά ρεύμα αποβλήτων και θα αναπροσαρμόζεται το ακολουθούμενο σχέδιο σύμφωνα με τις νέες ανάγκες που θα έχουν προκύψει. Για την παρακολούθηση και την αξιολόγηση της επίτευξης των στόχων του Τοπικού Σχεδίου Διαχείρισης του Δήμου, αλλά και για οποιοδήποτε σχεδιασμό, είναι απαραίτητη η συλλογή αξιόπιστων στοιχείων. Ο δήμος θα πρέπει να μεριμνήσει ώστε να λαμβάνει από τις μονάδες διαχείρισης αποβλήτων τα ζυγολόγια κάθε οχήματος ξεχωριστά, καθημερινά για κάθε δρομολόγιο. Η συλλογή αξιόπιστων στοιχείων θα συμβάλει επίσης στην ευαισθητοποίηση των πολιτών στο έργο του δήμου. ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΛΗΓΡΟΦΟΡΙΩΝ (ΓΣΠ) Η καταγραφή των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών που αφορούν στην ΠΑ, ειδικά στις αστικές περιοχές, είναι ένας σημαντικός παράγοντας για τη βελτιστοποίηση της διαχείρισής τους. Η καταγραφή αυτή διευκολύνει την οργάνωση των ΥΚ και των ΥΔΑ αφού απεικονίζει την πραγματική κατάσταση και τα προβλήματα της αποκομιδής των απορριμμάτων (αλλά και διευκολύνει και την ολοκληρωμένη ΔΑ σε περιφερειακό επίπεδο). Η εισαγωγή και παρουσίαση όλων αυτών των χωρικά μεταβαλλόμενων πληροφοριών που επηρεάζουν έμμεσα ή άμεσα τη ΔΑ και την ατομική ή/και συλλογική συμπεριφορά των πολιτών, προσφέρει σε κάθε αρμόδια υπηρεσία τη δυνατότητα να αναλύσει τα διαθέσιμα στοιχεία, να αναγνωρίσει και να σχεδιάσει λύσεις αντιμετώπισης των υφισταμένων προβλημάτων. Η χρήση ΓΣΠ προσφέρει τη δυνατότητα βελτιστοποίησης μιας πλειάδας παραμέτρων και επιπτώσεων της ΔΑ, που αφορούν είτε το περιβάλλον (π.χ. μείωση της όχλησης από τη τοποθέτηση των κάδων, ελαχιστοποίηση της συνεισφοράς των απορριμμάτων στο φαινόμενο του θερμοκηπίου, ελαχιστοποίηση της αέριας ρύπανσης που προκαλείται από την ανεξέλεγκτη καύση των στερεών

48 αποβλήτων), είτε το συνολικό ή επιμέρους κόστος σε συνδυασμό με της αποτελεσματικότητα και απόδοση της λειτουργίας ή υπηρεσίας (π.χ. αποτελεσματικότητα των υπηρεσιών των ΟΤΑ), είτε συνδυασμό των παραπάνω με στόχο την αειφορία (π.χ. ανάκτηση ενέργειας από τα απόβλητα συνδυαστικά με μείωση του κόστους) Στόχοι Συγκεκριμένα, η ανάπτυξη ενός ΓΣΠ στην υπηρεσία της ΔΑ σε τοπικό επίπεδο στοχεύει σε: βελτιστοποίηση της χωροθέτησης των κάδων, βελτιστοποίηση των δρομολογίων αποκομιδής, σχεδιασμό και εφαρμογή προγραμμάτων ανάκτησης υλικών, εσωτερική και εξωτερική «οροθέτηση επιδόσεων» των ΥΚ με τη χρήση δεικτών αξιολόγησης (benchmarking) προς αναβάθμιση της λειτουργίας και λειτουργικότητας τους και τελικώς της απόδοσης και αποδοτικότητάς τους, διερεύνηση εναλλακτικών σεναρίων για χωροθέτηση των εγκαταστάσεων, επιλογή της βέλτιστης λύσης μέσω πολυκριτηριακής ανάλυσης, μείωση της όχλησης από την τοποθέτηση των κάδων, και αύξηση της διευκόλυνσης προς τους δημότες. Στοιχεία χαρτογραφικής απεικόνισης Για την επιτυχή λειτουργία ενός ΓΣΠ είναι η απεικόνιση σε ψηφιακή μορφή κυρίως των παρακάτω Χρήσεις οικοπέδων-κτιρίων (Εικόνα Α). Μέση ημερήσια ΠΑ ανά κτίριο (Εικόνα Β). Χωροθέτηση κάδων τόσο για σύμμεικτα απορρίμματα όσο και για ανακυκλώσιμα (Εικόνα Γ). Παραγωγοί εξω-οικιακών απορριμμάτων (Εικόνα Δ). Διαστασιολόγηση και δρομολόγηση απορριμματοφόρων οχημάτων. Προκαλούμενη όχληση λόγω της αποκομιδής. ΕΙΚΟΝΑ : Παράδειγμα χαρτογραφικής απεικόνισης των χρήσεων γης στον αστικό ιστό ΕΙΚΟΝΑ 8 : Παράδειγμα χαρτογραφικής απεικόνισης της μέσης ημερήσιας ΠΑ ανά κτίριο

49 ΕΙΚΟΝΑ 9 : Παράδειγμα χαρτογραφικής απεικόνισης των θέσεων κάδων με ταυτόχρονη ταξινόμηση τους κατά είδος και χωρητικότητα. ΕΙΚΟΝΑ 10 : Παράδειγμα χαρτογραφικής απεικόνισης του αριθμού καταστημάτων ανά κτίριο. Το μέλος του Συμβουλίου κα Πύθουλα Γεωργία, μειοψήφησε κατά της παρούσας απόφασης. Η απόφαση αυτή πήρε αύξοντα αριθμό 31 /2016. Αφού εξαντλήθηκαν τα θέματα της ημερήσιας διάταξης, λύεται η συνεδρίαση. Αφού συντάχθηκε και διαβάστηκε το Πρακτικό αυτό, υπογράφεται όπως ορίζει ο Νόμος. Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. Διρφύων-Μεσσαπίων Κοντογιάννης Δημήτριος (υπογραφή) Τα μέλη του Δ.Σ.Διρφύων - Μεσσαπίων (ακολουθούν υπογραφές) Ακριβές απόσπασμα Ψαχνά, 22 / 3 / 2016 Ο Πρόεδρος του Δ.Σ. Διρφύων - Μεσσαπίων Κοντογιάννης Δημήτριος