Πρότυπο Κόστος Μέρος ΙΙ

Transcript

1 Οργάνωση Παραγωγής & ιοίκηση Επιχειρήσεων ΙΙ Κοστολόγηση Επιχειρήσεων & Λήψη Αποφάσεων Κεφάλαιο 9 Πρότυπο Κόστος Μέρος ΙΙ Νικόλαος Α. Παναγιώτου 2007 ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής ιοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας

2 Περιεχόμενα Παρουσίασης 1. Παραδείγματα Χρήσης Μεθόδου Πρότυπης Κοστολόγησης 2. Εμβάθυνση & Ερμηνεία Αποτελεσμάτων ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 2

3 Μελέτη Περίπτωσης: Παραγωγική Εταιρεία (1/3) Η παραγωγική εταιρεία Α παράγει ένα μόνο προϊόν, γνωστό με την επωνυμία «σίγμα» Το προϊόν συμμετέχει σε μία παραγωγική διαδικασία και το πρότυπο κόστος απεικονίζεται στην ακόλουθη κάρτα πρότυπου κόστους ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 3

4 Μελέτη Περίπτωσης: Παραγωγική Εταιρεία (2/3) Η εταιρεία Α προγραμματίζει να παράγει 10,000 μονάδες του προϊόντος «σίγμα» τον επόμενο μήνα (Απρίλιο) και τα προϋπολογισμένα στοιχεία κόστους με βάση τα στοιχεία της κάρτας προτύπου κόστους είναι αυτά που φαίνονται στον παρακάτω πίνακα Τα ετήσια προϋπολογισμένα σταθερά γενικά έξοδα είναι 1,440,000 ομοιόμορφα κατανεμημένα στους 12 μήνες ( ) ( ) ( ) Πωλήσεις (10,000 μονάδες με τιμή 88 ανά 880,000 μονάδα) Άμεσα Υλικά 2 kg Α με 10 ανά Kg 200,000 1 kg Β με 15 ανά Kg 150, ,000 Άμεσα Εργατικά (3 ώρες με 9 ανά ώρα) 270,000 Μεταβλητά Έξοδα (3 ώρες με 2 ανά άμεση 60, ,000 εργατοώρα) Προϋπολογισμένο Περιθώριο 200,000 Σταθερά Γενικά Έξοδα 120,000 Προϋπολογισμένο Κέρδος 80, ,000/12 ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 4

5 Μελέτη Περίπτωσης: Παραγωγική Εταιρεία (3/3) Η εταιρεία χρησιμοποιεί σύστημα κοστολόγησης μεταβλητού κόστους Τα πραγματικά αποτελέσματα του μηνός Απριλίου φαίνονται στον επόμενο πίνακα Τα ΓΒΕ κατανέμονται στην παραγωγή με βάση τις ώρες άμεσων εργατικών ( ) ( ) Πωλήσεις (9,000 μονάδες με τιμή 90 ανά 810,000 μονάδα) αντί 88 Άμεσα Υλικά 19,000 kg Α (με 11 ανά kg) 209,000 10,000 kg B (με 14 ανά kg) αντί ,400 Άμεσα Εργατικά (28,500 ώρες με 9.60 ανά ώρα) 273,600 Μεταβλητά Έξοδα αντί 54,000 αντί 9 52, ,000 Περιθώριο Κέρδους 134,000 Σταθερά Γενικά Έξοδα 116,000 Κέρδος 18,000 αντί 18,000 kg αντί 10 αντί 9,000 kg αντί 27,000 ώρες ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 5

6 Αποκλίσεις Υλικών Αποκλίσεις στα Άμεσα Υλικά Αποκλίσεις στις Τιμές Υλικών Αποκλίσεις στη Χρήση Υλικών Ταυτόχρονη Απόκλιση σε Τιμή και Ποσότητα Χρήσης ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 6

7 Αποκλίσεις Υλικών Τιμές Υλικών Η πρότυπη τιμή αγοράς υλικών ήταν 10 ενώ η πραγματική ήταν 11, άρα η απόκλιση τιμής είναι 1 Η συνολική απόκλιση με βάση τις ποσότητες που αγοράστηκαν ήταν 19,000Kg. x 1 = 19,000 κατά Άρα η απόκλιση προέκυψε ως: (Πρότυπη Τιμή Πραγματική Τιμή) x (Αγορασθείσα Ποσότητα)? Ποια είναι η απόκλιση για το υλικό Β; ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 7

8 Ποιοτική Ερμηνεία Απόκλισης Τιμών Υλικών Αυξημένες πραγματικές τιμές υλικών σε σχέση με τις πρότυπες μπορεί να σημαίνει αναποτελεσματικότητα της /νσης Προμηθειών Θα μπορούσε όμως να σημαίνει και αλλαγή στις τιμές της αγοράς, παράγοντας μη ελέγξιμος από την επιχείρηση Πιθανόν επίσης να σημαίνει υπαιτιότητα άλλου Τμήματος της επιχείρησης, όπως για παράδειγμα του Τμήματος Προγραμματισμού που πραγματοποίησε έκτακτη και επείγουσα αίτηση προμήθειας ή η ίδια η Παραγωγή που απαιτεί ακριβότερα υλικά λόγω κακής κατάστασης των παραγωγικών μηχανημάτων Για τον υπολογισμό της απόκλισης χρησιμοποιείται η ποσότητα που αγοράστηκε και όχι αυτή που χρησιμοποιήθηκε Με αυτόν τον τρόπο η απόκλιση αναφέρεται άμεσα (στην τρέχουσα περίοδο) και είναι ευκολότερα ερμηνεύσιμη ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 8

9 Αποκλίσεις Υλικών Χρήση Υλικών Η πρότυπη ποσότητα υλικού Α είναι 2kgr Αφού η ποσότητα παραχθέντος προϊόντος είναι 9,000 τμχ., με βάση τον προϋπολογισμό θα έπρεπε να χρησιμοποιηθούν 18,000 kgr A, αναφέρεται όμως η χρησιμοποίηση 19,000 kgr Η απόκλιση που προέκυψε είναι 1,000 kgr x 10 ή 10,000 κατά H απόκλιση προέκυψε ως: (Πρότυπη Ποσότητα Πραγματική Ποσότητα) x (Πρότυπη Τιμή)? Ποια είναι η απόκλιση για το υλικό Β; ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 9

10 Ποιοτική Ερμηνεία Απόκλισης Χρήσης Υλικών Αυξημένες πραγματικές αναλώσεις υλικών σε σχέση με τις πρότυπες μπορεί να σημαίνει αναποτελεσματικότητα της Παραγωγής (απρόσεκτη διαχείριση υλικών, παραγωγικός εξοπλισμός σε κακή κατάσταση, αλλαγές στις μεθόδους παραγωγής κλπ.) Θα μπορούσε όμως να σημαίνει και υπαιτιότητα της /νσης Προμηθειών η οποία προμηθεύτηκε υλικά χαμηλότερης ποιότητας, πιθανά στο βωμό του χαμηλότερου κόστους Ο υπολογισμός της απόκλισης στη χρήση των υλικών θα πρέπει να πραγματοποιείται στο κάθε υλικό ξεχωριστά ώστε να μπορούν να καταλογιστούν οι ευθύνες στους αρμοδίους ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 10

11 Αποκλίσεις Υλικών Αξία & Χρήση Στην πράξη, έχουμε απόκλιση και στην τιμή των υλικών και στις χρησιμοποιούμενες ποσότητες αφού: 18,000 kgr υλικού Α χρειάζονται με πρότυπο κόστος 10 ανά kgr 19,000 kgr υλικού Α χρησιμοποιήθηκαν με κόστος 11 ανά kgr Το πρόβλημα είναι ο καθορισμός των υπευθυνοτήτων για τις αποκλίσεις Η /νση Προμηθειών θα μπορούσε πιθανά να δεχτεί την ευθύνη για την απόκλιση του 1 στην τιμή προμήθειας, όχι όμως και τα 1,000 kgr παραπάνω που προμηθεύτηκαν Η παραγωγή θα δεχόταν πιθανά μόνο την ευθύνη για τα 1,000 επιπλέον kgr Η αναφορά της απόκλισης θα πρέπει να γίνει ξεχωριστά ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 11

12 Τρόπος Αναφοράς Απόκλισης Αξίας & Χρήσης Υλικών Αιτιολογία ( ) 1. Καθαρή απόκλιση τιμών (18,000 kgr x 1 ανά kgr) 18,000 (Κατά) 2. Απόκλιση τιμής/ ποσότητας (1,000 kgr x 1 ανά kgr) 1,000 (Κατά) Η δεύτερη συνιστώσα κόστους δεν θα πρέπει να αποδοθεί σε κανέναν από τους ιευθυντές Για την πρώτη συνιστώσα κόστους, θα πρέπει να καθοριστούν οι υπεύθυνοι ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 12

13 Ποιοτική Ερμηνεία Συνολικής Απόκλισης Υλικών Η συνολική απόκλιση κόστους υλικών προκύπτει ως εξής: (Πρότυπο Κόστος Υλικών) (Πραγματικό Κόστος Υλικών) Στο παράδειγμα, για το υλικό Α η συνολική απόκλιση προκύπτει ως εξής: 2 x 10 /kgr x 9,000 τμχ - 209,000 = - 29,000 Η αρνητική αυτή απόκλιση ισούται με την απόκλιση τιμής ( 19,000 κατά) συν την απόκλιση χρήσης υλικών ( 10,000 κατά) Η παραπάνω συμφωνία προκύπτει όταν η προμηθευόμενη ποσότητα ισούται με τη χρησιμοποιούμενη ποσότητα ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 13

14 Αποκλίσεις Εργατικών Αποκλίσεις στα Άμεσα Εργατικά Αποκλίσεις στο Κόστος Εργατικών Αποκλίσεις στην Αποδοτικότητα των Εργατικών Συνολική Απόκλιση Εργατικών ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 14

15 Αποκλίσεις Εργατικών Κόστος Εργατικών Η πρότυπη τιμή της εργατοώρας είναι 9 ενώ η πραγματική ήταν 9.60, άρα η απόκλιση τιμής είναι 0,60 (εις βάρος της επιχείρησης) Η συνολική απόκλιση με βάση τις εργατοώρες που χρησιμοποιήθηκαν είναι 28,500εω. x 0.60 = 17,100 κατά Άρα η απόκλιση προέκυψε ως: (Πρότυπη Τιμή Πραγματική Τιμή) x (Πραγματικές Ανθρωποώρες) ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 15

16 Ποιοτική Ερμηνεία Απόκλισης Κόστους Εργατικών Η αύξηση της τιμής της ανθρωποώρας μπορεί να έχει προκύψει λόγω κοινής συμφωνίας εργαζομένων και επιχείρησης, οπότε σε αυτήν την περίπτωση, δεν είναι ελέγξιμη Θα μπορούσε όμως να σημαίνει και χρησιμοποίηση περισσότερων εξειδικευμένων εργατών λόγω δυσκολίας στην παραγωγική διαδικασία (θεωρούμε ότι στους υπολογισμούς χρησιμοποιείται το μέσο κόστος ανθρωποώρας εργαζομένων) ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 16

17 Αποκλίσεις Εργατικών Αποδοτικότητα Η πρότυπη ποσότητα ανθρωποωρών για μία μονάδα προϊόντος είναι 3 ώρες Για τα 9,000 τμχ., απαιτούνται κανονικά 27,000 ΑΩ Αφού οι πραγματικές ανθρωποώρες που απαιτήθηκαν για όλες τις μονάδες είναι 28,500 ΑΩ, προκύπτει μία διαφορά 1,500 ΑΩ Η απόκλιση που προέκυψε είναι 13,500 κατά H απόκλιση προέκυψε ως: (Πρότυπες Ώρες Πραγματικές Ώρες) x (Πρότυπο Κόστος ΑΩ) ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 17

18 Ποιοτική Ερμηνεία Αποδοτικότητας Εργατικών Η αποδοτικότητα συνήθως ελέγχεται από τους ιευθυντές της παραγωγής Πολλοί λόγοι μπορεί να επηρεάζουν την αποδοτικότητα Χαμηλή ποιότητα υλικών Χαμηλή ποιότητα εργαζομένων (με ελλιπή εκπαίδευση ή μικρή εμπειρία) Εισαγωγή νέων μηχανημάτων Κακά συντηρημένα μηχανήματα Αλλαγές στην παραγωγική διαδικασία... Είναι πιθανό σε κάποιες περιπτώσεις οι αποκλίσεις να μην είναι ελέγξιμες από την παραγωγή? Αναφέρατε αποκλίσεις μη ελέγξιμες από την παραγωγή ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 18

19 Ποιοτική Ερμηνεία Συνολικής Απόκλισης Εργατικών Η συνολική απόκλιση κόστους εργατικών προκύπτει ως εξής: (Πρότυπο Κόστος Εργατικών) (Πραγματικό Κόστος Εργατικών) Στο παράδειγμα, η συνολική απόκλιση προκύπτει ως εξής: 3 ώρες x 9,000 τμχ x 9 /ώρα - 28,500 ώρες x 9.60 = 243, ,600 = - 30,600 Η αρνητική αυτή απόκλιση ισούται με την απόκλιση τιμής της ΑΩ ( 17,100) συν την απόκλιση αποδοτικότητας εργατικών ( 13,500) ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 19

20 Αποκλίσεις Μεταβλητών ΓΒΕ Αποκλίσεις στα Μεταβλητά ΓΒΕ Αποκλίσεις στο Μον. Κόστος ΓΒΕ Αποκλίσεις στην Αποδοτικότητα των Μεταβλ. ΓΒΕ Συνολική Απόκλιση στα Μεταβλητά ΓΒΕ ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 20

21 Ανάλυση Αποκλίσεων Μον. Κόστους Μεταβλ. ΓΒΕ Τα πραγματικά μεταβλητά γενικά έξοδα είναι 52,000 Το πρότυπο κόστος μεταβλητών ΓΒΕ θα έπρεπε να είναι 28,500 ΑΩ x 2 = 57,000 Επομένως, υπάρχει μία διαφορά (υπέρ της εταιρείας) της τάξεως των 5,000 ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 21

22 Ανάλυση Αποκλίσεων Αποδοτικότητας Μεταβλ. ΓΒΕ Σύμφωνα με την εκφώνηση, τα μεταβλητά ΓΒΕ μεταβάλλονται ανάλογα με τις άμεσες ανθρωποώρες Με βάση τις πρότυπες τιμές, 9,000 τμχ. προϊόντος θα έπρεπε να απαιτούν άμεσες ανθρωποώρες: 9,000 x 3 ΑΩ = 27,000 ΑΩ Με βάση τις πραγματικές τιμές, χρησιμοποιήθηκαν 28,500 ανθρωποώρες, επομένως εμφανίζεται μία απόκλιση 1,500 ανθρωποωρών (σε βάρος της εταιρείας) ή 1,500 x 2 = 3,000 Η συνολική απόκλιση ΓΒΕ είναι: 5,000 3,000 = 2,000 υπέρ της εταιρείας ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 22

23 Ποιοτική Ερμηνεία Αποκλίσεων Μεταβλητών ΓΒΕ Η απόκλιση του κόστους των μεταβλητών ΓΒΕ υπολογίζεται ως εξής: (Προϋπολ. Μεταβλητά ΓΒΕ για τις Πραγματικές Άμεσες Ώρες) (Πραγματικά Μεταβλητά ΓΒΕ) Η απόκλιση της απόδοσης των μεταβλητών ΓΒΕ υπολογίζεται ως εξής: [(Πρότυπες Ώρες Εργατικών) (Πραγματικές Ώρες Εργατικών)] x Πρότυπο Μεταβλητό Μοναδιαίο ΓΒΕ Η συνολική απόκλιση μεταβλητών ΓΒΕ προκύπτει ως το άθροισμα των δύο προηγούμενων ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 23

24 Ποιοτική Ερμηνεία Αποκλίσεων Μεταβλητών ΓΒΕ Από μόνα τους, τα μεταβλητά ΓΒΕ δεν παρέχουν πολλές πληροφορίες Κάθε είδος μεταβλητού ΓΒΕ θα πρέπει να αναλύεται ξεχωριστά και να συγκρίνεται με την προϋπολογιστική τιμή που είχε οριστεί στην αρχή της περιόδου σύγκρισης Συνήθως, τα μεταβλητά ΓΒΕ θεωρούνται ότι μεταβάλλονται ανάλογα με τις ώρες άμεσων εργατικών Σε αυτήν την περίπτωση, οι λόγοι για την ανάλυση της απόκλισης αποδοτικότητας είναι οι ίδιοι με αυτούς που περιγράφηκαν στην αποδοτικότητα των άμεσων εργατικών ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 24

25 Παράδειγμα Ανάλυσης Μεταβλητών & Σταθερών ΓΒΕ Μεταβλητά ΓΒΕ Έμμεσα Εργατικά Ενέργεια Συντήρηση Έμμεσα Υλικά Σταθερά ΓΒΕ Φωτισμός Θέρμανση Αποσβέσεις Επιτήρηση ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 25

26 Βάσεις Επιμερισμού ΓΒΕ Ώρες άμεσης εργασίας Ώρες λειτουργίας μηχανών (αυτοματοποιημένη παραγωγή) Κόστος άμεσης εργασίας Κόστος αναλωθέντων άμεσων υλικών Κόστος άμεσης εργασίας και αναλωθέντων άμεσων υλικών ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 26

27 Αποκλίσεις Σταθερών ΓΒΕ Αποκλίσεις στα Σταθερά ΓΒΕ ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 27

28 Ανάλυση Απόκλισης Σταθερών ΓΒΕ Με βάση τον προϋπολογισμό, τα σταθερά ΓΒΕ ανέρχονταν σε 120,000 Με βάση τις πραγματικές τιμές, τα σταθερά ΓΒΕ προέκυψαν 116,000 Η συνολική απόκλιση σταθερών ΓΒΕ είναι: 120, ,000 = 4,000 υπέρ της εταιρείας Η απόκλιση των σταθερών ΓΒΕ υπολογίζεται με βάση τον ακόλουθο τύπο: (Προϋπολογισμένα Σταθερά ΓΒΕ) (Πραγματικά Σταθερά ΓΒΕ) ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 28

29 Αποκλίσεις Πωλήσεων Αποκλίσεις στο Περιθώριο Πωλήσεων Αποκλίσεις στον Όγκο Πωλήσεων Αποκλίσεις στις Τιμές Πωλήσεων Συνολική Απόκλιση Πωλήσεων ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 29

30 Επεξήγηση Λογικής Ανάλυσης Πωλήσεων Κατά τον τρόπο με τον οποίο αξιολογείται η παραγωγή με χρήση της μεθόδου της πρότυπης κοστολόγησης, κατ αντίστοιχο τρόπο θα πρέπει να αξιολογηθεί η αποτελεσματικότητα της λειτουργίας των Πωλήσεων Η ανάλυση πωλήσεων πραγματοποιείται με χρήση του περιθωρίου συνεισφοράς (contribution margin) ή του κέρδους (actual profit) Η χρήση της αξίας των πωλήσεων για την αξιολόγηση των πωλήσεων μπορεί να οδηγήσει σε παραπλανητικά αποτελέσματα? Τι μπορεί να συμβεί αν η αξία πωλήσεων χρησιμοποιηθεί ως κριτήριο αξιολόγησης; ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 30

31 Ανάλυση Συνολικής Απόκλισης Πωλήσεων Με βάση την εκφώνηση της άσκησης, η προϋπολογιστική τιμή πώλησης είναι 88 και το πρότυπο περιθώριο συνεισφοράς 20 Επειδή οι πωλήσεις αξιολογούνται στον όγκο και την τιμή των πωλήσεων και όχι στο κόστος παραγωγής, το πραγματικό περιθώριο συνεισφοράς υπολογίζεται αφαιρώντας από τα πραγματικά έσοδα (9,000 τμχ. x 90) το πρότυπο κόστος πωλήσεων πολλαπλασιασμένο με τις πραγματικά πωληθείσες τιμές) Πραγματικές Πωλήσεις (9,000 τμχ. με 90) 810,000 Πρότυπο μεταβλητό κόστος πωλήσεων για τα πραγματικά πωληθέντα 612,000 Πραγματικό περιθώριο συνεισφοράς 198,000 Πραγματικό μοναδιαίο περιθώριο συνεισφοράς ( 198,000/9,000) 22 Τελικώς, το περιθώριο συνεισφοράς μετατράπηκε από 20 σε 22 ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 31

32 Πραγματικό Περιθώριο Συνεισφοράς Υλικό Α (2 kg με 10 για 9,000 τμχ.) 180,000 Υλικό Β (1 kg με 15 για 9,000 τμχ.) 135,000 Άμεσα Εργατικά (3 ώρες με 9 την ώρα για 9,000 τμχ. 243,000 Μεταβλητά Έξοδα (3 ώρες με 2 ανά εργατοώρα για 9,000 τμχ Πρότυπο μεταβλητό κόστος πωλήσεων για τα πραγματικά πωληθέντα 612,000 ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 32

33 Ανάλυση Συνολικής Απόκλισης Πωλήσεων Η τελική απόκλιση του περιθωρίου πωλήσεων είναι 2,000 κατά ( 198, ,000) 22x x Άρα, λαμβάνοντας υπόψη ότι τόσο το πραγματικό περιθώριο συνεισφοράς, όσο και το προϋπολογισμένο στηρίζονται σε κόστος των πρότυπων μονάδων, η συνολική απόκλιση πωλήσεων δίνεται από τον τύπο: (Πραγματικό Περιθώριο Συν.) (Πρότυπο Περιθώριο Συν.) ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 33

34 Ανάλυση Αποκλίσεων Πωλήσεων Τιμή Πωλήσεων Η πραγματική τιμή πώλησης είναι 90 ενώ η προϋπολογισμένη τιμή πώλησης είναι 88 Με δεδομένο ότι οι πραγματικές πωλήσεις είναι 9,000 και το μοναδιαίο περιθώριο συνεισφοράς μεταβλήθηκε από 20 σε 22, η απόκλιση λόγω της τιμής υπολογίζεται στα 18,000 υπέρ (Πραγματικό Περιθώριο Προϋπολογισμένο Περιθώριο) x (Πραγματικός Όγκος Πωλήσεων) ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 34

35 Ανάλυση Αποκλίσεων Πωλήσεων Όγκος Πωλήσεων Με βάση την εκφώνηση της άσκησης, ο πρότυπος όγκος πωλήσεων είναι 10,000 τμχ. Ο πραγματικός όγκος πωλήσεων ήταν 9,000 Το πρότυπο περιθώριο συνεισφοράς είναι 20 Η απόκλιση στο περιθώριο συνεισφοράς ανέρχεται σε 1,000 x 20 = 20,000 κατά της εταιρείας Για τα 9,000 τμχ. που πουλήθηκαν, προκύπτει μία απόκλιση στο περιθώριο συνεισφοράς ίσο με 18,000 Ο χρησιμοποιούμενος τύπος είναι ο ακόλουθος: (Πραγματικό Όγκος Πωλ. Προϋπολ. Όγκος Πωλ.) x (Πρότυπο Περιθώριο) ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 35

36 Συνολική Απόκλιση Περιθωρίου Συνεισφοράς Προσθέτοντας αλγεβρικά την απόκλιση όγκου και την απόκλιση τιμής, προκύπτει μία συνολική απόκλιση της τάξεως των 2,000 κατά της εταιρείας (-20, ,000) Η συνολική απόκλιση του περιθωρίου συνεισφοράς προκύπτει με βάση τον τύπο: (Πραγματικό Περιθώριο Συν.) (Προϋπολογισμένο Περιθώριο Συν.) ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 36

37 Ερωτήσεις... ΕΜΠ Τομέας Βιομηχανικής Διοίκησης & Επιχειρησιακής Έρευνας ΙΜ ΙΙ 9 37