Ηγεσία και εσωτερική εκπαιδευτική πολιτική στο ελληνικό σχολείο. Μανώλης Κουτούζης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου

Transcript

1 Ηγεσία και εσωτερική εκπαιδευτική πολιτική στο ελληνικό σχολείο Μανώλης Κουτούζης ΚΑΝΕΠ/ΓΣΕΕ Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο Κύπρου

2 Το πλαίσιο Αναζήτηση ποιότητας αποτελεσματικότητας Αποκέντρωση αρμοδιοτήτων Διαμόρφωση «εσωτερικής εκπαιδευτικής πολιτικής».

3 Οι νέες προκλήσεις Συμμετοχή - Συλλογικότητα Ενεργοποίηση και Αξιοποίηση των εκπαιδευτικών Το νέο περιβάλλον Η αμφισβήτηση του (δημόσιου) σχολείου Ηγετικός (;) ρόλος του διευθυντή

4 Η πραγματικότητα στο Ελληνικό σχολείο Οι διευθυντές απαντούν: Έρευνα στο Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας (Γ ΚΠΣ)

5 Αρμοδιότητες Εκπαιδευτικών Στελεχών Αρμοδιότητες και Καθήκοντα Στελεχών Εκπαίδευσης 1. Διοικητικές 2. Γραφειοκρατικές / Διεκπεραιωτικές 3. Παιδαγωγικές

6 Να γνωρίζω την εκπαιδευτική νομοθεσία δραστηριότητες με τα υψηλότερα ποσοστά στην κλίμακα «Πολύ σημαντική» Δραστηριότητα N % Να εξασφαλίζω την ύπαρξη εκπαιδευτικών όλων των ειδικοτήτων από την έναρξη και σε όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους Να εφαρμόζω απαρέγκλιτα και ισότιμα για όλο το προσωπικό την ισχύουσα εκπαιδευτική νομοθεσία Να ενημερώνομαι για τις εκάστοτε ισχύουσες εκπαιδευτικές διατάξεις Να εξασφαλίζω την ύπαρξη όλων των αναγκαίωνδιδακτικώνμέσωνγιαόλοτο διδακτικό έτος

7 5 δραστηριότητες με τα υψηλότερα ποσοστά στην κλίμακα «Ελάχιστα σημαντική» Δραστηριότητα N % Να εφαρμόζω τις προβλεπόμενες ποινές/ κυρώσεις προς όλο το προσωπικό Να αξιολογώ το έργο των διδασκόντων Να εκδίδω τα αποτελέσματα για την αποφοίτηση και προαγωγή των μαθητών να διαμορφώνω κανόνες/ κανονισμούς για το προσωπικό Να συμπληρώνω στοιχεία και δεδομένα που μου ζητούνται από υπηρεσίες (π.χ. Στατιστική Υπηρεσία, ΥπΕΠΘ, Κ.Ε.Ε.,., κ.λπ.)

8 5 δραστηριότητες με τα υψηλότερα ποσοστά στην κατηγορία «Πολύς χρόνος» Δραστηριότητα N % Να κάνω ενέργειες ώστε να επιλύονται λειτουργικά θέματα (π.χ. τεχνικές εργασίες, συντήρηση κτιρίου, κ.λπ.) 98 Να διαχειρίζομαι τους υπάρχοντες οικονομικούς πόρους (π.χ. χρηματοδότηση) 70 Να τηρώ το αρχείο του σχολείου (π.χ. Πρωτόκολλο, Μαθητολόγιο, κ.λπ.) Να επιλύω άμεσα και προσωπικά προβλήματα (λειτουργικά και προσωπικά) που ανακύπτουν Να κάνω ενέργειες ώστε το σχολείο να αποκτήσει και να διατηρήσει τον τεχνολογικό εξοπλισμό του (π.χ. τεχνικές εργασίες, συντήρηση κτιρίου, κ.λπ.)

9 5 δραστηριότητες με τα υψηλότερα ποσοστά στην κατηγορία «Ελάχιστος ή καθόλου χρόνος» Δραστηριότητα N % Να εφαρμόζω τις προβλεπόμενες ποινές/ κυρώσεις προς το προσωπικό Να εφαρμόζω τις προβλεπόμενες ποινές/ κυρώσεις προς τους μαθητές Να αξιολογώ το έργο των διδασκόντων Να ενεργώ ώστε να επικοινωνούν οι μαθητές του σχολείου μου με μαθητές άλλων σχολείων Να διαμορφώνω κανόνες/ κανονισμούς για το προσωπικό

10 Τα 5 σημαντικότερα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Διευθυντές Δραστηριότητα N % Δεν έχω γραμματειακή υποστήριξη Αναλώνομαι κατά κύριο λόγο σε γραφειοκρατικές ενέργειες Ο φόρτος εργασίας είναι δυσανάλογος με τις απολαβές μου Είναι πολύς ο φόρτος εργασίας Αναλώνομαι στην επίλυση τρεχόντων ζητημάτων (π.χ. επισκευή κτιρίου, φωτοτυπίες κ.λπ.) και δεν έχω χρόνο για ουσιαστικό διοικητικό ή/και παιδαγωγικό έργο

11 Ηγεσία στο Ελληνικό Σχολείο; Όσο διευρύνεται ο διεκπεραιωτικός γραφειοκρατικός ρόλος τόσο συρρικνώνονται τα περιθώρια της «Ηγεσίας» Όταν αξιοποιείται η σχετική αυτονομία και διαμορφώνεται «Εσωτερική Εκπαιδευτική Πολιτική» δημιουργούνται προϋποθέσεις «Ηγεσίας»

12 ΗΓΕΣΙΑ Διορατικότητα Ζητήματα στρατηγικής Άνθρωποι Μετασχηματισμός Όραμα - Προοπτική ΔΙΟΙΚΗΣΗ Business Plans Εφαρμογή Υλοποίηση Διαχειριστικά ζητήματα Λειτουργία Συστημάτων Εσωτερική Λειτουργία Ορθολογισμός

13 Διαμόρφωση οράματος και (στρατηγικών) στόχων Κατανόηση και ανάπτυξη των μελών του οργανισμού (αφοσίωση, ικανότητα, προσαρμοστικότητα) Επανασχεδιασμός του οργανισμού κουλτούρα

14 ΕΣΩΤΕΡΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ Υπό-επίδοση Διαρροή Σχέσεις μονάδας με τοπική κοινωνία Επαγγελματική Ανάπτυξη των εκπαιδευτικών Οικονομική διαχείριση Επικοινωνία Ενημέρωση Κουλτούρα

15 1. Η ηγεσία στους εκπαιδευτικούς οργανισμούς φαίνεται να επηρεάζει σημαντικά τη μάθηση στη σχολική τάξη. Είναι ο δεύτερος σημαντικότερος παράγοντας - μετά τη διδασκαλία - σε έμμεση η άμεση επίδραση στη μάθηση! Η ηγεσίαως «καταλύτης» 2. Σχεδόν όλοι οι «επιτυχημένοι» ηγέτες αντλούν τις βασικές πρακτικές τους από το ίδιο "ρεπερτόριο" 3. Οι τρόποι με τους οποίους οι ηγέτες εφαρμόζουν και αξιοποιούν τις πρακτικές αυτές και όχι οι ίδιες οι πρακτικές δείχνουν ανταπόκριση στο πλαίσιο και στις συνθήκες και όχι υποταγή σε αυτές 4. Οι ηγέτες στους εκπαιδευτικούς οργανισμούς βελτιώνουν τη διδασκαλία με έμμεσο τρόπο μέσω της επίδρασής τους στην παρακίνηση των εκπαιδευτικών, τη δέσμευση και της συνθήκες εργασίας. 5. Η ηγεσία στους εκπαιδευτικούς οργανισμούς έχει ισχυρότερη επίδραση (στα σχολεία και τους μαθητές) όταν είναι ευρέως κατανεμημένη 6. Κάποιοι τρόποι κατανομής είναι πιο αποτελεσματικοί από άλλους 7. Ένας μικρός αριθμός προσωπικών χαρακτηριστικών μπορεί να εξηγήσει ένα μεγάλο ποσοστό διαφοροποιήσεων στην αποτελεσματικότητα της ηγεσίας

16 ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ ΗΘΟΣ - ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΑ Είναι μια αναπαράσταση αυτού που τα μέλη του οργανισμού πιστεύουν συλλογικά για τον οργανισμό και τον εαυτό τους μέσα σε αυτόν. Αντανακλά το τι εκτιμούν και παρουσιάζουν στους άλλους ως σημαντικό. Το πώς αντιλαμβάνεται ένας οργανισμός τον εαυτό του διαμορφώνει αυτό που τελικά γίνεται ή/και αυτό που εκπροσωπεί για τους άλλους

17 ΚΟΥΛΤΟΥΡΑ Διευθυντές που δημιουργούν θετικό κλίμα Εκπαιδευτικοί που νοιάζονται και συμμετέχουν Αίσθηση κοινότητας (στόχων κ.α) Επιθυμία για βελτίωση Επαγγελματική ανάπτυξη Στήριξη Αξιοποίηση της εμπειρίας του εκπαιδευτικού, των μετόχων, της τοπικής κοινωνίας