ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΟΔΗΓΗΣΗ»

Transcript

1 Α.Τ.Ε.Ι ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΜΗΜΑ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ «ΕΠΙΘΕΤΙΚΗ ΟΔΗΓΗΣΗ» ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΝΑΤΣΙΝΑΣ ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΕΣ: ΕΥΘΥΜΙΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΓΙΑΤΑΓΑΝΑΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ

2 ΟΡΙΣΜΟΣ Η έννοια της επιθετικότητας μπορεί να οριστεί ως η συμπεριφορά που προκαλεί βλάβη, το αποτέλεσμα της συμπεριφοράς αυτής ή ακόμα και η πρόθεση του επιτιθέμενου. Η λέξη κλειδί στον ορισμό της επιθετικότητας είναι ότι το άτομο που προκαλεί κάποιας μορφής βλάβη σε κάποιο άλλο άτομο, το κάνει σκόπιμα.

3 Τύποι Επιθετικότητας: Λειτουργική επιθετικότητα: είναι λογική και μπορεί να υπολογιστεί χρησιμοποιείται από κάποιο άτομο με σκοπό να αυξήσει τα προσωπικά του οφέλη. Συναισθηματική επιθετικότητα: Είναι αντιδραστική και αυθόρμητη κατευθύνεται από συναίσθημα (θυμό) και συχνά η λογική ανάλυση κόστους-κέρδους είναι απούσα.

4 ΤΑ ΑΙΤΙΑ Η επιθετική οδήγηση αφορά μία ή περισσότερες παραβάσεις του κώδικα οδικής κυκλοφορίας. Τα κυριότερα από τα αίτια είναι: Η αίσθηση της «παγίδευσης» Είναι γεγονός ότι η ένταση και η ματαίωση που βιώνει ο οδηγός στο οδόστρωμα καθώς βρίσκεται ακινητοποιημένος, βιάζεται, ο χρόνος τον πιέζει, αλλά, παράλληλα, νιώθει ότι δεν μπορεί να ελέγξει την κίνησή του στο παραμικρό, αυξάνουν την επιθετική οδήγηση Συμβολική αξία Το αυτοκίνητο έχει «συμβολική αξία» για τον ίδιο τον οδηγό του ο οποίος το θεωρεί, στις περισσότερες περιπτώσεις, ως μια προέκταση του εαυτού του που βρίσκεται κυριολεκτικά εκτεθειμένη στις συμπεριφορές των άλλων οδηγών και την οποία καλείται, συχνά «μαινόμενος» όπως φαίνεται, να υπερασπίσει όταν κάποιος τη «θίξει».

5 Προσωπικός χώρος Η κυκλοφοριακή συμφόρηση και οι απροσεξίες των οδηγών απειλούν έντονα το «χώρο» αυτό, δηλαδή το αυτοκίνητο, που αποτελεί μια προέκταση του «προσωπικού χώρου» του οδηγού. «Απο-προσωποποίηση» Πολλές έρευνες υπογραμμίζουν επίσης τη διαδικασία της «απο-προσωποποίησης» που διαδραματίζεται κατά την οδήγηση, η οποία δεν επιτρέπει το συσχετισμό με τον άλλον οδηγό ως άνθρωπο και όχι ως ένα αυτοκίνητο ή ένα αντικείμενο γενικότερα. Στρες και επιθετική οδήγηση Καθημερινά δυσάρεστα γεγονότα μπορεί να «τρελάνουν» τον οδηγό με συνέπεια την επικίνδυνα επιθετική συμπεριφορά

6 ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Δώσαμε την ευκαιρία στον Έλληνα οδηγό να εκφράσει την άποψή του για τον εαυτό του, τους άλλους οδηγούς, απόψεις που αφορούν το φαινόμενο της επιθετικής οδήγησης και σημαντικά ζητήματα που αφορούν την οδήγηση στην χώρα μας. Μας παραθέτει τις οδηγικές του συνήθειες και στοιχεία για την οδηγική του προσωπικότητα. Όλες οι παραπάνω πληροφορίες δόθηκαν μέσω ενός ερωτηματολογίου το οποίο συμπληρώθηκε από δείγμα τριακοσίων οδηγών. Το δείγμα αυτό περιλαμβάνει οδηγούς γυναίκες και άντρες όλων των ηλικιών, μορφωτικών επιπέδων και επαγγελμάτων. Το ερωτηματολόγιο έχει στοιχεία (κυρίως ως προς τη μορφή του) από ήδη δοκιμασμένα ερωτηματολόγια σε έρευνες ξένων πανεπιστημίων. Αποτελείται από τρεις ενότητες. Στην πρώτη συλλέγουμε τα στοιχεία του οδηγού όπως φύλλο, ηλικία πόσα χρόνια οδηγεί κ.α. Επίσης κάνουμε μια πρώτη γνωριμία μαζί του μέσω ερωτήσεων που αφορούν κυρίως την εικόνα που έχει ο ίδιος για τον εαυτό του ως οδηγό. Στην δεύτερη ενότητα ζητάμε από τον οδηγό να μας παραθέσει τις οδηγικές του συνήθειες που αφορούν την επιθετική οδήγηση και τη συχνότητά τους, μέσα από προεπιλεγμένες ερωτήσεις. Κάθε ερώτηση αξιολογείται με ένα βαθμό επιθετικότητας σύμφωνα με το περιεχόμενό της.

7 Η τρίτη και τελευταία ενότητα είναι ένα βήμα για τον οδηγό, όπου μπορεί να εκφράσει την άποψή του για σημαντικά θέματα που αφορούν την επιθετική οδήγηση γενικά αλλά και ειδικά για τη χώρα μας. Τα αποτελέσματα της έρευνας μέσω του ερωτηματολογίου μας δίνουν στοιχεία και απαντήσεις για ζητήματα όπως: πόσο ρεαλιστική εικόνα έχει ο Έλληνας οδηγός για το βαθμό επιθετικότητας που χαρακτηρίζει την οδήγησή του; - Έχει σωστή αντίληψη της πραγματικότητας που συναντά στους δρόμους; - Πόσο επιθετικός είναι; Η παράθεση των αποτελεσμάτων γίνεται και με τη μορφή στατιστικών πινάκων ώστε τα στοιχεία αυτά να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως βάση στατιστικών δεδομένων για οποιαδήποτε χρήση. Επίσης σημειώνονται και με τη μορφή συμπερασμάτων ώστε να δίνεται μια σαφής εικόνα για ζητήματα που αφορούν τον Έλληνα οδηγό, των οποίων η στατιστική αποτύπωση δεν αρκεί για να αποτυπώσει το πραγματικό τους νόημα.

8 ΑΝΑΛΥΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου παρουσιάζονται μέσω απλών στατιστικών διαγραμμάτων ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ

9

10 Το δείγμα μας σε ποσοστό 54% αποτελείται από την ηλικιακή ομάδα και ως επί το πλείστον από άνδρες σε ποσοστό 58%. Το μορφωτικό επίπεδο των ερωτηθέντων είναι αρκετά υψηλό με το 56% αυτών να έχουν φοιτήσει σε κάποια ανώτερη/ανώτατη σχολή. Από τα άτομα που απάντησαν το 60% οδηγεί πάνω από 10 έτη και σε ποσοστό 67% πάνω από Χλμ ανά έτος. Τέλος τα ερωτηματολόγια συμπληρώθηκαν κατά 50% από κατοίκους του νομού Ροδόπης, 27% από το νομό Λάρισας και 23% από το νομό Θεσσαλονίκης

11 ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ Απαντήσεις οδηγών στις πρώτες βασικές ερωτήσεις, συνολικά και ανά περιοχή Πώς βαθμολογείται τον εαυτό σας συνολικά ως οδηγό; Ποσοστά % ανά περιοχή

12 Πώς κατατάσσετε την επιθετικότητά σας ως οδηγό ; Ποσοστά % επί του συνόλου του δείγματος Ποσοστά % ανά περιοχή

13 Πόσο άγχος βιώνετε ως οδηγός σε καθημερινή βάση ; Ποσοστά % επί του συνόλου του δείγματος Ποσοστά % ανά περιοχή ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΤΗΤΑΣ - ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Αρχικά βλέπουμε πώς κατατάσσουν οι ερωτηθέντες τον Έλληνα οδηγό με βάση την καθημερινή τους εμπειρία στους ελληνικούς δρόμους.

14 Το γράφημα μας δείχνει την απόκλιση της άποψης του συνολικού δείγματος για τον Έλληνα οδηγό από την πραγματικότητα. Το επόμενο γράφημα αποτυπώνει την διαφορά της επιθετικότητας των οδηγών σύμφωνα με την απάντηση του καθενός από τα τελικά αποτελέσματα. Από τα δύο γραφήματα διαπιστώνουμε ότι το δείγμα πιστεύει πως ο Έλληνας οδηγός είναι πιο επιθετικός απ ότι στην πραγματικότητα, ενώ η γνώμη του καθενός για την οδηγική του επιθετικότητα συμπίπτει αρκετά με τα αποτελέσματα. Παρακάτω βλέπουμε ένα συγκριτικό γράφημα μεταξύ των περιοχών που συνέβαλαν στην έρευνα με βάση τα τελικά αποτελέσματα επιθετικότητας.

15 Παρακάτω βλέπουμε ένα συγκριτικό γράφημα μεταξύ των περιοχών που συνέβαλαν στην έρευνα με βάση τα τελικά αποτελέσματα επιθετικότητας.

16 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Μόλις το 3% του συνολικού δείγματος θεωρεί τον εαυτό του οδηγό κάτω του μετρίου Το 59% θεωρούνε τον εαυτό τους καλό οδηγό Ούτε ένας εκ των συμμετεχόντων στην έρευνα (0%) δεν χαρακτήρισε τον εαυτό του ως επικίνδυνα επιθετικό οδηγό Ο Έλληνας οδηγός διαβάζοντας τα αποτελέσματα έχει επί το πλείστον σωστή άποψη για την επιθετικότητα του ιδίου Παρατηρούμε μεγάλη απόκλιση στην άποψη των συμμετεχόντων ως προς την επιθετικότητα των άλλων. Πιο συγκεκριμένα το 43% του συνολικού δείγματος δήλωσε ότι οι άλλοι οδηγοί ανήκουν στην κατηγορία ΠΟΛΥ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ όμως τα αποτελέσματα έδειξαν ότι μόνο το 6% είναι όντως σε αυτή την κατηγορία Ένα ιδιαίτερο συμπέρασμα που προκύπτει είναι ότι κανένας από τους οδηγούς της έρευνας δεν ανήκει στην κατηγορία ΕΠΙΚΙΝΔΥΝΑ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟΣ με βάση τις απαντήσεις τους. Το 56% κατέχει Ανώτατη ή Ανώτερη μόρφωση Tο 7% δήλωσαν ότι δεν θα άλλαζε τίποτα στην οδηγική συμπεριφορά των Ελλήνων αν είχαμε καλύτερο οδικό δίκτυο

17 Ένα μεγάλο ποσοστό (69%) του δείγματος πιστεύουν ότι είναι καλό να κάνεις στην άκρη όταν σου κολλάει κάποιος από πίσω σου Μεγάλο μέρος των οδηγών (85%)πιστεύει ότι πρέπει να αποφεύγει τους επιθετικούς οδηγούς στον δρόμο και να μην αντιστέκεται Το 70% που συμμετείχαν είναι έμπειροι οδηγοί. Άνω των 10 ετών Το 67% καλύπτει πάνω από 20 χιλιάδες χιλιόμετρα το χρόνο οδηγώντας Στα συμπεράσματα παρατηρούμε ότι τελικά το μορφωτικό επίπεδο, η εμπειρία τόσο ηλικιακά όσο και χιλιομετρικά σίγουρα παίζουν ρόλο στην επιθετικότητα των οδηγών. Σίγουρα δεν είναι τυχαίο ότι το δείγμα μας είναι ηλικιακά μέτριο, με αρκετή εμπειρία οδηγική, πολλά χιλιόμετρα ετησίως, αρκετά καλό μορφωτικό επίπεδο και τελικά η έρευνά μας δεν κατέληξε ούτε σε έναν επικίνδυνα επιθετικό οδηγό. Τέλος ένα ακόμη ασφαλές συμπέρασμα διαβάζοντας τα αποτελέσματα, είναι ότι το άγχος φέρνει και επιθετικότητα. Οι οδηγοί της Λάρισας που συμμετείχαν στην έρευνά μας είναι και οι λιγότερο επιθετικοί από όλους. Ίσως αν το δείγμα το μοιράζαμε 50% Λάρισα και 50% Θεσσαλονίκη να είχαμε τεράστιες αποκλίσεις στην επιθετικότητα των οδηγών μεταξύ των δύο πόλεων κυρίως λόγω οδηγικού άγχους στην καθημερινότητα.