Διαγενεακή ισορροπία και ασφαλιστική αδιαλλαξία

HTML
DOWNLOAD

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Διαγενεακή ισορροπία και ασφαλιστική αδιαλλαξία"

Ἀδράστεια Σπυρόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Διαγενεακή ισορροπία και ασφαλιστική αδιαλλαξία Πώς διαβάζει η κοινή γνώμη το ασφαλιστικό; Ημερίδα Γενικής Γραμματείας Νέας Γενιάς «Διαγενεακή Δικαιοσύνη και Δημόσια πολιτική την εποχή της κρίσης», Αθήνα 17 Ιουνίου 2010 Πλάτων Τήνιος και Σταύρος Πουπάκης Επίκουρος καθηγητής, Φοιτητής Τμήμα Στατιστικής και ασφαλιστικής επιστήμης Πανεπιστήμιο Πειραιώς 1

2 Κοινή γνώμη και ασφαλιστικό Το πώς αντιδρά η κοινή γνώμη κρίσιμο σημείο Αποτυχία 2001 χρεώθηκε στις αντιδράσεις Στην πράξη η επίκληση κοινής γνώμης γίνεται για να στηρίξει προειλημμένες αποφάσεις ή να αποτρέψει την ουσιαστική συζήτηση Παρουσιάζεται ως δεδομένη, μονολιθική και κωφή σε επιχειρήματα. Καταβάλλεται προσπάθεια να : να δούμε πώς σκέφτονται οι ερωτώμενοι, άρα από τι εξαρτάται η στάση της κοινής γνώμης, Τα περιθώρια να μεταπειστεί και πώς θα μπορούσε να αλλάξει. 2

3 Άλλη μια έρευνα γνώμης για το ασφαλιστικό. Παρουσιάζεται άλλη μια έρευνα. Γιατί; Προστιθέμενη αξία σε 4 διαστάσεις: 1. Πραγματοποιήθηκε σε εποχή ηρεμίας Ιούνιο Υπάρχει σημείο σύγκρισης. Ερωτήσεις προσαρμοσμένες από δημοσιευμένη έρευνα σε Γερμανία, Ιταλία, Γαλλία, Ισπανία - Τ.Boeri,Α. Börsch-Supan και G.Tabelini, 2002,2003, Προσπάθεια εντοπισμού βαθμού σιγουριάς και περιθωρίων να μεταπειστεί τα άτομα του δείγματος. Είναι γνωστό ότι όλοι αντιπαθούν το ασφαλιστικό Όμως, υπάρχουν Διαστάσεις διαφοροποιήσεων; Ταμείο, γενιά, 4. Προσπάθεια να εισαχθεί το κόστος επιλογών κόστος ευκαιρίας Δεν υπάρχει δωρεάν γεύμα. 3

4 Πιθανές διαστάσεις απόψεων μεταξύ γενεών Αντικειμενικά συμφέροντα διαφέρουν μεταξύ γενεών Αεροπλανάκι -- επιβάρυνση της απούσας γενιάς - υπεράσπιση γενιάς Αλλά, διαφέρουν και μεταξύ Ταμείων Μετακύληση κόστους από τον ένα κλάδο στον άλλο. υπεράσπιση Ταμείου Το ασφαλιστικό έχει τόσο διάσταση ισορροπίας των γενεών αλλά και μια κλαδική διάσταση. Πιθανότητα απόψεις αντιπροσωπεύουν Δέσμευση πορείας (path dependence) Άρα είναι ήδη προϊόν του συστήματος που προσπαθούμε να αλλάξουμε κοινή γνώμη εισάγει συντηρητισμό. Όμως, για να λειτουργήσει αυτό προϋποθέτει ότι η κοινή γνώμη μπορεί να διαβάσει το ασφαλιστικό και να εκτιμήσει το δικό της συμφέρον. Άρα κατανόηση συστήματος κρίσιμη παράμετρος. 4

5 Έρευνα γνώμης τεχνικά χαρακτηριστικά Ερωτηματολόγιο σε μορφή CATI (Computer Assisted Telephone Interview) Ξεχωριστό για συνταξιούχους / εργαζόμενους Κοινές ερωτήσεις με Boeri κ.ά. Τυχαία Πανελλαδική δειγματοληψία με quotas 1000 Ερωτηματολόγια Ιούνιος εργαζόμενοι, 288 συνταξιούχοι 9 μέση διάρκεια Έγινε με ιδία πρωτοβουλία από τον Σταύρο Πουπάκη (3ετή προπτυχιακό φοιτητή) υπό την επίβλεψη του επικ. Καθηγητή Π.Τήνιου 5

6 1 έτος μετά Ν3655: πλήρης απαξίωση στην Ελλάδα. 0% Σταθεροποίηση 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% Οι νέοι αμέτοχοι: διαφορά στο ΔΞ 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Σταθεροποίησαν το ασφαλιστικό σύστημα Δεν ήταν επαρκείς, ήταν απλά το πρώτο βήμα για την σταθεροποίηση Δεν βοήθησαν. Μια σοβαρή μεταρρύθμιση έχει αργήσει υπερβολικά 0% Σταθεροποίησαν το ασφαλιστικό σύστημα Δεν ήταν επαρκείς, ήταν απλά το πρώτο βήμα για την σταθεροποίηση Δεν βοήθησαν. Μια σοβαρή μεταρρύθμιση έχει αργήσει υπερβολικά ΔΞ Γερμανία Ιταλία Ελλάδα Νέοι (-30) Συνταξιούχοι Άποψη για τις προηγούμενες μεταρρυθμίσεις Ποια από τις παρακάτω προτάσεις πιστεύετε ότι περιγράφει καλύτερα τις αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα; Οι μεταρρυθμίσεις: 6

7 Αβυσσαλέα άγνοια. 64% είναι σίγουροι, αλλά κάνουν λάθος Μεσήλικες πιο ειλικρινείς και ρεαλιστικές 45% 40% 41% 35% 30% Ξέρουν πως λειτουργεί 25% Κάνουν λάθος 20% 15% 15% ΔΞ 10% Συντα ξ % 0% 20% 40% 60% 80% 100% 0% Γερμανία- Ιταλία Ελλάδα Κατανόηση του τρόπου λειτουργίας Για ποιο σκοπό πιστεύετε ότι χρησιμοποιούνται οι εισφορές που πληρώνετε; Βασική αρχή λειτουργίας του διανεμητικού συστήματος Ορθό για τις σημερινές συντάξεις. 7

8 Πλειοψηφία απορριπτική. Αλλά χαραμάδα συνεννόησης Νέοι πιο διαλλακτικοί. Διατεθειμένοι να ακούσουν; % 37% 16% 27% Ναι, όσο χρειάζεται 27% ΔΞ 2% Όχι, με τίποτα 27% % 27% 32% 37% 7% 15% 34% 18% % 23% 4% 30% Ναι, αλλά λίγο 11% Όχι, μόνο αν είναι ανάγκη 33% Συνταξι ούχοι 24% 34% 13% 27% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Όχι, με τίποτα Όχι, μόνο αν είναι ανάγκη Ναι, αλλά λίγο Ναι, όσο χρειάζεται ΔΞ Θυσίες ανά γενιά Είσαστε διατεθειμένος να θυσιάσετε εσείς και το σύνολο της γενιάς σας κάποια προνόμια ή να υποστείτε περισσότερες επιβαρύνσεις, γενικά, για χάριν του κοινωνικού συνόλου και των νεότερων γενεών; 8

9 Παράθυρο συνεννόησης αν οι αλλαγές γενικευμένες για την γενιά και όχι για το Ταμείο Πολύ μεγαλύτερη διαφορά στους νέους (!) Νέοι προσωπικ ά ή το δικό σας Ταμείο; 34,1% 25,8% 11,1% 25,6% Ταμείο Γενιά 15% 16% 34% 27% 10% 5% 0% 20% 40% 60% 80% 100% και το σύνολο της γενιάς; 27,5% 33,0% 11,0% 26,7% Μεγαλύτεροι Ταμείο 10% 22% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Γενιά 9% 27% Όχι, με τίποτα Όχι, μόνο αν είναι ανάγκη 0% 20% 40% 60% 80% 100% Ναι, αλλά λίγο Ναι, όσο χρειάζεται ΔΞ Όχι, με τίποτα Όχι, μόνο αν είναι ανάγκη Ναι, αλλά λίγο Ναι, όσο χρειάζεται Θυσίες ανά γενιά και ΔΞ ανά Ταμείο Πατριωτισμός γενιάς / Ταμείου 9

10 Η άγνοια συμβαδίζει με απόρριψη. Εκπαιδευτικός ρόλος κοινωνικού διαλόγου Ξέρουν 6% 38% 3% Δεν ξέρουν 12% 25% 2% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Όχι, με τίποτα Όχι, μόνο αν είναι ανάγκη Ναι, αλλά λίγο Ναι, όσο χρειάζεται ΔΞ Διάκριση ανά επίπεδο κατανόησης: Αυτοί που κατανοούν πιο συζητήσιμοι (+ είναι σε θέση να εκτιμήσουν το συμφέρον τους) 10

11 Κατηγορίες Διαλλακτικότητας Αδιάλλακτοι Μέγιστη αντίσταση Αρνητικοί Αρκετή αντίσταση Αντιφατικοί Αντιφατικέςθέσεις Συζητήσιμοι Μικρή αντίσταση Διαλλακτικοί Ελάχιστη αντίσταση Θυσιάζει σαν Θυσιάζει σαν Δημογραφικό γενιά ταμείο σαν πρόβλημα Όχι, με τίποτα Όχι, με τίποτα Διαφωνώ Όχι, μόνο αν είναι ανάγκη Όχι, μόνο αν είναι ανάγκη Διαφορετικές απαντήσεις που προδίδουν σύγχυση και ασαφή εικόνα Ναι, αλλά λίγο Ναι, χρειάζεται όσο Ναι, αλλά λίγο Ναι, χρειάζεται όσο Συμφωνώ 11

12 Πλειοψηφία αντιφατικών θέσεων: Δυνατότητα μετάπεισης;; Τελείως αδιάλλακτοι πολύ λιγότεροι στους νέους Εργαζόμενοι Αδιάλλακτοι 13% Διαλλακτικοί 13% Αρνητικοί 21% Συζητήσιμοι 10% Αντιφατικοί 45% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Αδιάλλακτοι Αρνητικοί Αντιφατικοί Συζητήσιμοι Διαλλακτικοί Ασφαλιστική Διαλλακτικότητα 12

13 Σύνολο συνταξιούχων Διάκριση νέοι/μεγαλύτεροι Συνταξιούχοι Αδιάλλακτοι 6% Διαλλακτικοί 25% Έως έως 75 Αρνητικοί 38% Συζητήσιμοι 19% 75 και άνω Αντιφατικοί 13% 0% 20% 40% 60% 80% 100% Αδιάλλακτοι Αρνητικοί Αντιφατικοί Συζητήσιμοι Διαλλακτικοί Ασφαλιστική Διαλλακτικότητα 13

14 Η σύνταξη ως ασφαλές καταφύγιο από την κρίση. Λύση σε ατομικό πρόβλημα Φοβάστε την κρίση; Και γιατί; τους εργαζομενου ς 31% Οχι 87% τους συνταξιούχο υς 14% Ναι 13% Το ίδιο 56% Κύριοι λόγοι που φοβούνται ή δεν φοβούνται την κρίση των συντάξεων Όσοι δεν φοβούνται την κρίση Φοβάμαι για τα παιδιά μου 30% Δεν με αγγίζει πια 15% Όσοι φοβούνται την κρίση Ακρίβεια 60% Και όχι επιδείνωση ελλειμμάτων των ταμείων Σχέσεις συνταξιούχων-εργαζομένων Αναμφισβήτητα η κρίση μας επηρεάζει όλους. Πιστεύετε ότι σας επηρεάζει περισσότερο ή λιγότερο από τους εργαζομένους; 14

15 Συμπέρασμα: Είναι η απόρριψη αλλαγών θέσφατο; Γενικά η κοινή γνώμη: Απροετοίμαστη Απληροφόρητη και ταυτόχρονα, Απορριπτική Δεν υπάρχει κατανόηση του πώς λειτουργεί το σύστημα, και επομένως δεν υπάρχει δυνατότητα εκτίμησης του πού βρίσκονται τα πραγματικά συμφέροντα του καθενός Οι νέοι δεν έχουν συνειδητοποιήσει με ποιόν τρόπο τους αφορά αμέτοχοι στην συζήτηση. Αν και δεκτικοί σε επιχειρήματα. Αυτό όμως, οφείλεται στο ότι κανείς δεν τους έχει απευθύνει τον λόγο, ούτε τους εξηγεί περί τίνος πρόκειται Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με εκείνες τις στάσεις της κοινής γνώμης που βοηθήσαμε να διαμορφώσουμε οι ίδιοι. Συνθήκες επιτυχίας μεταρρυθμίσεων πρέπει να εξασφαλίζονται από πρίν. 15

Σχετικά έγγραφα

Ομιλία Αννας Διαμαντοπούλου στην εκδήλωση του Δικτύου με θέμα: Ασφαλιστικό: Δικαιοσύνη και πραγματισμός

Ομιλία Αννας Διαμαντοπούλου στην εκδήλωση του Δικτύου με θέμα: Ασφαλιστικό: Δικαιοσύνη και πραγματισμός Αθήνα, 18.01.2016 Το 2016 είναι και πάλι μια δύσκολη και κρίσιμη χρονιά με μεγάλες ανασφάλειες που