Η επίδραση της φαρμακευτικής αγωγής στην ποιότητα ζωής και στα συμπτώματα ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα

Transcript

1 ερευνητική εργασία / original article Η επίδραση της φαρμακευτικής αγωγής στην ποιότητα ζωής και στα συμπτώματα ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα The effect of drug treatment on quality of life and symtoms in atients with allergic rhinitis Παπαδοπούλου Δ Ραχωβίτσας Δ Μάρκου Κ Α Πανεπιστημιακή ΩΡΛ Κλινική ΓΠΝΘ «ΑΧΕΠΑ», Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Ελληνική Ωτορινολαρυγγολογία, Τόμος - Τεύχος, Διεύθυνση αλληλογραφίας: Μάρκου Κ ΓΠΝΘ ΑΧΕΠΑ, Στ. Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη Τ. kmarkou@med.auth.gr Paadooulou D Rachovitsas D Markou K st Deartment of Otorhinolaryngology - Head & Neck Surgery AHEPA University Hosital Aristotle University of Thessaloniki Hellenic Otorhinolaryngology, Volume - Issue, Corresondence to: Markou K AHEPA University Hosital St. Kyriakidi,, Thessaloniki Τ. kmarkou@med.auth.gr Π Ε Ρ Ι Λ Η Ψ Η Εισαγωγή: Η φαρμακευτική αγωγή της αλλεργικής ρινίτιδας βελτιώνει τα συμπτώματα της νόσου και την ποιότητα ζωής των ασθενών. Σκοπός της παρούσας προοπτικής τυχαιοποιημένης μελέτης ήταν η σύγκριση της βελτίωσης των συμπτωμάτων και σημείων, καθώς και της ποιότητας ζωής ασθενών με συμπτωματική αλλεργική ρινίτιδα μετά από αγωγή με από του στόματος αντιισταμινικά ή/και ενδορρινικά κορτικοστεροειδή. Υλικό και μέθοδοι: ασθενείς με συμπτωματική αλλεργική ρινίτιδα τυχαιοποιήθηκαν σε τρεις ομάδες θεραπείας. Η πρώτη ομάδα (n=) έλαβε ενδορινικά κορτικοστεροειδή και από του στόματος αντιισταμινικά, η δεύτερη (n=) ενδορινικά κορτικοστεροειδή και η τρίτη (n=) από του στόματος αντιισταμινικά. Σε χρονικό διάστημα βδομάδων αξιολογήθηκαν ρινικά σημεία και συμπτώματα και οι ασθενείς συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο ποιότητας ζωής για την αλλεργική ρινοεπιπεφυκίτιδα - Rhinoconjunctivitis Quality of Life (RQLQ). Αποτελέσματα: Όλοι οι ασθενείς παρουσίασαν σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων και σημείων (<,). Η ανάλυση των αποτελεσμάτων των επιμέρους ομάδων έδειξε σημαντική βελτίωση των συμπτωμάτων. O πταρμός στην τρίτη ομάδα βελτιώθηκε οριακά (=,). Σε όλους τους ασθενείς παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση των σημείων, εκτός της οπισθορινικής φλεγμονής που βελτιώθηκε χωρίς σημαντικότητα. Η σύγκριση των ομάδων μεταξύ τους δεν ανέδειξε στατιστική σημαντικότητα. Τέλος, παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση των αποτελεσμάτων του ερωτηματολογίου ποιότητας ζωής RQLQ ( <,). Συμπεράσματα: Η χρήση αντιισταμινικών ή/και κορτικοστεροειδών συντελεί στην βελτίωση των ρινικών συμπτωμάτων και σημείων και της ποιότητας ζωής σε ΑΡ. Αυτό έρχεται σε συμφωνία με τα ήδη δημοσιευμένα αποτελέσματα που αφορούν στη συμβολή των τοπικών κορτικοστεροειδών και των αντιισταμινικών στην θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας. Λέξεις κλειδιά: Αλλεργική ρινίτιδα, ποιότητα ζωής, θεραπεία, αντιισταμινικά, κορτικοστεροειδή. A b s t r a c t Introduction: Drug treatment in atients with allergic rhinitis (AR) imroves the symtoms of the disease and the atient s quality of life. The aim of this rosective randomized study was to comare the imrovement of symtoms and signs, and the quality of life in AR after treatment with oral antihistamines (OA) and / or intranasal corticosteroids (ICS). Materials and methods: atients with AR were randomized into three treatment grous. The first grou (n = ) received ICS and OA, the second (n = ) ICS, and the third (n = ) OA. Before and after -weeks treatment the atients comleted the questionnaire Rhinoconjunctivitis Quality of Life (RQLQ) and nasal signs and symtoms were evaluated. Results: All atients showed significant imrovement in symtoms and signs ( <,). The analysis of individual grous showed significant imrovement in symtoms. Sneezing imroved marginally ( =,) in the third grou. All atients exerienced a significant imrovement of nasal signs excet ostnasal inflammation that imroved without significance. The comarison between the grous showed no significance. Finally, significant reduction in the RQLQ score ( <,) was observed.

2 Η επίδραση της φαρμακευτικής αγωγής στην ποιότητα ζωής και στα συμπτώματα ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα Conclusions: The use of antihistamines and/or corticosteroids imroves nasal symtoms and signs, and the quality of life in AR. Keywords: Αllergic rhinitis, quality of life, theray, antihistamines, corticosteroids. Εισαγωγή Η αλλεργική ρινίτιδα αποτελεί την πιο συχνή μορφή μη λοιμώδους ρινίτιδας και προσβάλει περίπου το -% του παγκόσμιου πληθυσμού., Η αλλεργική ρινίτιδα οφείλεται σε μια IgE διαμεσολαβούμενη αντίδραση ευαισθητοποίησης στο ρινικό βλεννογόνο κατόπιν έκθεσης σε αλλεργιογόνα και στη συμπτωματολογία της περιλαμβάνονται πρόσθια και οπίσθια ρινική καταρροή, πταρμός, ρινική συμφόρηση και κνησμός. Συχνά και ιδιαίτερα σε άτομα με υπερευαισθησία στη γύρη συνυπάρχει και αλλεργική επιπεφυκίτιδα. Τα οφθαλμικά συμπτώματα περιλαμβάνουν κνησμό, δακρύρροια, και ερυθρότητα. Επίσης, μπορεί να συνυπάρχουν μαζί με την αλλεργική ρινίτιδα, άσθμα, χρόνια παραρρινοκολπίτιδα και μέση ωτίτιδα. Όλα τα παραπάνω συμπτώματα παρ ότι δεν αποτελούν άμεσο κίνδυνο για τη ζωή του ασθενούς, εντούτοις υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής του επηρεάζοντας τις καθημερινές δραστηριότητές του, όπως σχολικές και αθλητικές επιδόσεις, εργασία, ύπνο, με τελικό αποτέλεσμα σημαντικές κοινωνικοοικονομικές επιπτώσεις. Αναφέρεται ότι στις ΗΠΑ χάνονται περίπου, εκατομμύρια εργατοημέρες και εκατομμύρια σχολικές ημέρες ετησίως και ότι οι δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης για την αλλεργική ρινίτιδα κυμαίνονται μεταξύ και δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Η επίδραση αυτή της αλλεργικής ρινίτιδας στην ποιότητα ζωής των ασθενών είναι τόσο σημαντική, ώστε στη καινούρια κατάταξη της αλλεργικής ρινίτιδας σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της ΑΡΙΑ έχει ληφθεί υπόψη. Σύμφωνα λοιπόν με την ARIA, η αλλεργική ρινίτιδα ταξινομείται σε ήπια ή μέτρια/σοβαρή ανάλογα με την επιβάρυνση στην ποιότητα ζωής του ασθενούς. Έτσι, ήπια θεωρείται η αλλεργική ρινίτιδα όταν υπάρχουν: φυσιολογικός ύπνος, φυσιολογικές ημερήσιες δραστηριότητες, σπορ, αναψυχή, φυσιολογική απόδοση σε εργασία και σχολείο και μη επιβαρυντικά συμπτώματα. Ενώ, μέτρια/σοβαρή θεωρείται όταν υπάρχουν: διαταραχή ύπνου, αδυναμία εκτέλεσης ημερήσιων δραστηριοτήτων, σπορ και αναψυχής, προβλήματα σε εργασία και σχολείο και επιβαρυντικά συμπτώματα. Επίσης, ταξινομείται σε συνεχή ή διαλείπουσα ανάλογα με τη διάρκεια των συμπτωμάτων. Έτσι, η νόσος χαρακτηρίζεται διαλείπουσα όταν τα συμπτώματα διαρκούν λιγότερο από τέσσερις ημέρες ανά εβδομάδα ή λιγότερο από τέσσερις εβδομάδες και συνεχής όταν διαρκούν περισσότερο από τέσσερις ημέρες ανά εβδομάδα ή περισσότερο από τέσσερις εβδομάδες. Η θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας περιλαμβάνει την αποφυγή του εκλυτικού αλλεργιογόνου παράγοντα, όσο αυτό είναι εφικτό, την φαρμακευτική αγωγή και την ανοσοθεραπεία. Η φαρμακευτική αγωγή που αποτελεί τη θεραπεία εκλογής περιλαμβάνει κυρίως, ενδορρινικά κορτικοστεροειδή, από του στόματος ή ενδορρινικά αντιισταμινικά και τροποποιητές λευκοτριενίων. Επίσης συνιστώνται στους ασθενείς συχνά ρινοπλύσεις με φυσιολογικό ορό. Σκοπός της παρούσης προοπτικής μελέτης ήταν η αξιολόγηση και σύγκριση της βελτίωσης των ρινικών συμπτωμάτων και σημείων και της ποιότητας ζωής σε ενήλικες ασθενείς με συμπτωματική αλλεργική ρινίτιδα μετά από φαρμακευτική αγωγή με από του στόματος αντιισταμινικά ή και ενδορρινικά κορτικοστεροειδή. Υλικό και μέθοδοι Από τον Ιανουάριο μέχρι και τον Ιανουάριο εξετάσθηκαν και αξιολογήθηκαν ασθενείς στο Ιατρείο Ρινολογίας και Αλλεργικής Ρινίτιδας της Α Πανεπιστημιακής ΩΡΛ Κλινικής ΑΠΘ του Νοσοκομείου ΑΧΕΠΑ. Για όλους τους ασθενείς λήφθηκε λεπτομερές ατομικό και οικογενειακό αλλεργιολογικό ιστορικό, πραγματοποιήθηκε πλήρης ωτορινολαρυγγολογική κλινική εξέταση και ενδοσκόπηση ανώτερου αναπνευστικού με ευκαμπτο ρινοφαρυγγολαρυγγοσκόπιο και διενεργήθηκαν δερματικές δοκιμασίες νυγμού (SPT) για αλλεργιογόνα (SPT Kit A, της SARM Allergeni). Στις αμφιλεγόμενες διαγνωστικά περιπτώσεις ακολούθησαν RAST - ειδικές IgE εξετάσεις έναντι συγκεκριμένων αλλεργιογόνων. Σε ασθενείς τέθηκε η διάγνωση της αλλεργικής ρινίτιδας. Στην παρούσα προοπτική μελέτη συμπεριελήφθησαν ενήλικες ασθενείς (ηλικία έτη) με συμπτωματική αλλεργική ρινίτιδα κατά τη διάρκεια της μελέτης, επιβεβαιωμένη από τον κλινικό έλεγχο και τις δερματικές δοκιμασίες νυγμού. Ως κριτήρια αποκλεισμού αποτέλεσαν οι συνυπάρχουσες δερματικές παθήσεις, π.χ. δερμογραφισμός, το ιστορικό αναφυλαξίας, οι προηγούμενες ρινικές επεμβάσεις, η εγκυμοσύνη, η ηλικία κάτω των ετών, η λήψη φαρμακευτικής αγωγής για αλλεργική ρινίτιδα μέχρι και τέσσερις εβδομάδες πριν την έναρξη της μελέτης, καθώς και το να βρίσκονται οι ασθενείς σε ανοσοθεραπεία-απευαισθητοποίηση. Η μελέτη εγκρίθηκε από την Επιτροπή Βιοηθικής του Πανεπιστημιακού Γενικού Νοσοκομείου Θεσσαλονίκης ΑΧΕΠΑ. Οι ασθενείς κατανεμήθηκαν με πίνακες τυχαιοποίησης σε ομάδες θεραπείας. Η πρώτη ομάδα έλαβε ως θεραπεία ενδορρινικά κορτικοστεροειδή και από του στόματος αντιισταμινικά, η δεύτερη ομάδα έλαβε ενδορρινικά κορτικοστεροειδή και η τρίτη ομάδα από του στόματος αντιισταμινικά. Όλοι οι ασθενείς αξιολογήθηκαν σε δύο κλινικές επισκέψεις σε χρονικό διάστημα βδομάδων και συμπλήρωσαν την ελληνική εκδοχή του ερωτηματολογίου ποιότητας ζωής Rhinoconjunctivitis Quality of Life (RQLQ) στην αρχή κάθε επίσκεψης. Σε κάθε επίσκεψη πραγματοποίηθηκε αξιολόγηση των ρινικών συμπτωμάτων (πταρμός, ρινική καταρροή, ρινική απόφραξη, οπισθορινικές εκκρίσεις) με μια αυθαίρετη κλίμακα τεσσάρων βαθμών ( = απόν, = ήπιο, = μέτριο, = σοβαρό). Ακολούθησε κλινική εξέταση της μύτης με πρόσθια ρινοσκόπηση και ενδοσκόπηση και καταγράφηκε η κατάσταση των ρινικών θαλαμών. Η χροιά του βλεννογόνου των ρινικών κογχών, η παρουσία ρινικών εκκρίσεων, η διόγκωση των ρινικών κογχών και η παρουσία οπισθοφαρυγγικής φλεγμονής αξιολογήθηκαν με

3 Παπαδοπούλου Δ, Ραχωβίτσας Δ, Μάρκου Κ μια αυθαίρετη κλίμακα τεσσάρων βαθμών ( = απούσα, = ήπια, = μέτρια, = σοβαρή). Η κατανομή των δεδομένων διερευνήθηκε με τη δοκιμασία Kolmogorov-Smirnov. Τα συνεχή δεδομένα με κανονική κατανομή μετά την εξερεύνηση της κατανομής αναλύθηκαν με Student s t-test, με ανεξάρτητο T-test ή ζεύγη δειγμάτων T-test. Σε περίπτωση μη κανονικής κατανομής χρησιμοποιήθηκαν οι ανάλογες μη παραμετρικές δοκιμασίες (Wilcoxon signed-rank test ή Mann- Whitney U test). Τιμές μικρότερες από, θεωρήθηκαν στατιστικά σημαντικές. Αποτελέσματα Όλοι οι ασθενείς ανεξαρτήτου θεραπείας παρουσίασαν στατιστικά σημαντική βελτίωση των ρινικών συμπτωμάτων και σημείων μετά την φαρμακευτική αγωγή. Η ανάλυση των αποτελεσμάτων των επιμέρους ομάδων ανέδειξε ότι οι ασθενείς που έλαβαν ενδορρινικά κορτικοστεροειδή και από του στόματος αντιισταμινικά είχαν στατιστική σημαντική βελτίωση των ρινικών συμπτωμάτων και σημείων. Στους ασθενείς αυτούς ο πταρμός βελτιώθηκε με οριακά στατιστική σημαντικότητα (=,) και οι οπισθορινικές εκκρίσεις και η οπισθοφαρυγγική φλεγμονή βελτιώθηκαν χωρίς όμως στατιστική σημαντικότητα. Τα ρινικά σημεία στους ασθενείς αυτούς επίσης βελτιώθηκαν στατιστικά σημαντικά, εκτός της οπισθοφαρυγγικής φλεγμονής (Πίνακας ). Η σύγκριση των ρινικών συμπτωμάτων και σημείων μεταξύ των τριών ομάδων στη δεύτερη επίσκεψη με student-t test δεν έδειξε κάποια στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ τους. Ωστόσο η ρινική απόφραξη βελτιώθηκε ελαφρώς περισσότερο στους ασθενείς που έλαβαν ενδορρινικά κορτικοστεροειδή (Πίνακας ). Σε ότι αφορά τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου ποιότητας ζωής RQLQ παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική βελτίωση σε όλους τους ασθενείς, χωρίς όμως στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των ομάδων (Πίνακας ). Συζήτηση Στόχος της θεραπείας της αλλεργικής ρινίτιδας αποτελεί η βελτίωση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας και της ποιότητας ζωής του ασθενούς, η οποία μπορεί να επηρεαστεί σοβαρά από την ασθένεια. Θεραπεία εκλογής της αλλεργικής ρινίτιδας είναι τα ενδορρινικά κορτικοστεροειδή και από του στόματος αντιισταμινικά που χορηγούνται είτε μόνα τους ή σε συνδυασμό μεταξύ τους. Τα ενδορρινικά κορτικοστεροειδή αποτελούν την πρώτη γραμμή της φαρμακευτικής θεραπείας για την ανακούφιση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας. Η δράση τους θεωρείται ανώτερη από εκείνες των άλλων συμπτωματικών θεραπειών, επειδή βελτιώνουν όλα τα ρινικά και οφθαλμικά συμπτώματα. Υψηλές συγκεντρώσεις μπορούν να επιτευχθούν στο ρινικό βλεννογόνο με ελάχιστη συστηματική απορρόφηση και ελάχιστο κίνδυνο συστηματικών ανεπιθύμητων ενεργειών. Τα ενδορρινικά κορτικοστεροειδή μειώνουν τη φλεγμονώδη αντίδραση μειώνοντας την παραγωγή IgE αντισωμάτων και σαν αποτέλεσμα έχουμε τη βελτίωση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας. Τα τρέχοντα φαρμακευτικά σκευάσματα είναι καλώς ανεκτά και μπορούν να χρησιμοποιηθούν μακροχρόνια χωρίς να προκαλέσουν ατροφία του βλεννογόνου. Τα δεύτερης γενιάς αντιισταμινικά που δρουν δεσμεύοντας τους υποδοχείς Η της ισταμίνης στο ρινικό βλεννογόνο και είναι μη κατασταλτικά σε σχέση με αυτά της πρώτης γενιάς, αφού διέρχονται ελάχιστα τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό, χρησιμοποιούνται ευρέως για τη θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας. Χρησιμοποιούνται ή ως μονοθεραπεία σε ήπια ή μέτρια αλλεργική ρινίτιδα ή σε συνδυασμό με ενδορρινικά κορτικοστεροειδή σε περιπτώσεις μέτριας / σοβαρής αλλεργικής ρινίτιδας. Τα αντιισταμινικά βελτιώνουν τα συμπτώματα που προκαλούνται από την έκκριση της ισταμίνης, δηλαδή την ρινική καταρροή, τον πταρμό, τον κνησμό και τα οφθαλμικά συμπτώματα, αλλά έχει περιγραφεί ότι έχουν μικρή ή έως καμία επίδραση στη ρινική συμφόρηση. Ως πλεονέκτημα των αντιισταμινικών έναντι των ενδορρινικών κορτικοστεροειδών προτάσσεται το ότι προσφέρουν ταχεία ανακούφιση των συμπτωμάτων. Επίσης, η μακροχρόνια χρήση τους θεωρείται ασφαλής. Σύμφωνα με τις κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες της Αμερικάνικης Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογίας και Χειρουργικής Κεφαλής και Τραχήλου που δημοσιεύτηκαν το Φεβρουάριο του, ο θεράπων ιατρός θα πρέπει να συστήνει την αποφυγή των γνωστών αλλεργιογόνων και τον περιβαλλοντικό έλεγχο (για παράδειγμα: την απομάκρυνση κατοικίδιων, τη χρήση συστημάτων φίλτρων αέρα, αντιαλλεργικών καλυμμάτων και ακαρεοκτόνων) σε ασθενείς στους οποίους έχουν προσδιοριστεί τα αλλεργιογόνα που τους προκαλούν τα συμπτώματα της αλλεργικής ρινίτιδας. Σύμφωνα με τις παραπάνω κατευθυντήριες οδηγίες συστήνεται να χορηγούνται ενδορρινικά κορτικοστεροειδή σε ασθενείς που βιώνουν επιδείνωση της ποιότητας ζωής τους και από του στόματος αντιισταμινικά δεύτερης γενιάς σε ασθενείς με πρωταρχικό σύμπτωμα τον πταρμό ή/και τον κνησμό. Περαιτέρω σε ασθενείς που δεν παρουσιάζουν βελτίωση της συμπτωματολογίας τους μετά από χορήγηση μονοθεραπείας προτείνεται να δοκιμάζεται συνδυασμός φαρμακευτικών ουσιών. Στην παρούσα μελέτη η χρήση μόνο ενδορρινικών κορτικοστεροειδών ή από του στόματος αντιισταμινικών και ο συνδυασμός ενδορρινικών κορτικοστεροειδών με από του στόματος αντιισταμινικών είχε ευεργετικά αποτελέσματα στα αντικειμενικά σημεία κατά την ενδοσκοπική εξέταση της μύτης και στα υποκειμενικά συμπτώματα, χωρίς να υπάρχει στατιστική σημαντικότητα μεταξύ των τριών ομάδων. Επίσης, η χρήση και των δύο φαρμακευτικών σχημάτων, είτε ως μονοθεραπεία, είτε σε συνδυασμό είχε ευεργετική επίδραση στην ποιότητα ζωής των ασθενών. Τα αποτελέσματα της μελέτης μας συμφωνούν με τα ευρήματα από παρόμοιες μελέτες. Μία τυχαιοποιημένη μελέτη περιέγραψε την βελτίωση των ρινικών συμπτωμάτων μετά τη συνδυασμένη χορήγηση ενδορρινικών κορτικοστεροειδών και από του στόματος αντιισταμινικών. Παρόμοια αποτελέσματα περιγράφονται και σε μια άλλη μελέτη όπου η χρήση από του στόματος αντιισταμινικών ή ενδορρινικών κορτικοστεροειδών βελτίωσε την ρινική απόφραξη. Αξίζει να σημειωθεί ότι σε αυτήν τη μελέτη η δράση των ενδορρινικών κορτικοστεροειδών ήταν πιο ισχυρή από ότι των αντιισταμινικών σε ότι αφορά στη ρινική απόφραξη. Επιπλέον, όπως έχει ήδη αναφερθεί στη διεθνή βιβλιογραφία η χορήγηση φαρμακευτικής

4 Η επίδραση της φαρμακευτικής αγωγής στην ποιότητα ζωής και στα συμπτώματα ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα Πίνακας. Ανάλυση των ρινικών συμπτωμάτων πριν και μετά την θεραπεία. Όλοι οι ασθενείς ΟΜΑΔΑ Α ΟΜΑΔΑ Β ΟΜΑΔΑ Γ Πριν Μετά Πριν Μετά Πριν Μετά Πριν Μετά Πταρμός,±,,±, <,,±,,±, <,,±,,±, <,,±,,±,, Ρινική καταρροή,±,±, <,,±,±, <,,±,,±, <,,±,±, <, Ρινική απόφραξη,±,±, <,,±,,±,,,±,±,,,±,±, Οπισθορινικές εκκρίσεις ±,±, <,,±,,±, <,,±,,±,,±,±,, Α ενδορρινικά κορτικοστεροειδή και από του στόματος αντιισταμινικά, Β ενδορρινικά κορτικοστεροειδή, Γ από του στόματος αντιισταμινικά

5 Παπαδοπούλου Δ, Ραχωβίτσας Δ, Μάρκου Κ Πίνακας. Ανάλυση ρινικών σημείων πριν και μετά την θεραπεία. Όλοι οι ασθενείς ΟΜΑΔΑ Α ΟΜΑΔΑ Β ΟΜΑΔΑ Γ Πριν Μετά Πριν Μετά Πριν Μετά Πριν Μετά Χροιά βλεννογόνου κογχών,±,,±, <,,±,,±, <,,±,,±,,,±,,±,, Ρινικές εκκρίσεις,±,,±, <,,±,,±, <,,±,,±, <,,±,,±, <, Διόγκωση των ρινικών κογχών,±,,±, <,,±,,±, <,,±,,±, <,,±,,±,, Οπισθορινικές εκκρίσεις,±,,±, <,,±,,±, <,,±,,±,,,±,,±,, Α ενδορρινικά κορτικοστεροειδή και από του στόματος αντιισταμινικά, Β ενδορρινικά κορτικοστεροειδή, Γ από του στόματος αντιισταμινικά

6 Η επίδραση της φαρμακευτικής αγωγής στην ποιότητα ζωής και στα συμπτώματα ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα Όλοι οι ασθενείς Ομάδα Α Ομάδα Β Ομάδα Γ Πίνακας. Ποιότητα ζωής των ασθενών με βάση την ανάλυση της βαθμολογίας του ερωτηματολογίου Rhinoconjunctivitis Quality of Life (RQLQ) πριν και μετά την θεραπεία. Πριν την αγωγή,±,,±,,±,,±, RQLQ Μετά την αγωγή,±,,±,,±,,±, Διαφορά, αγωγής βελτιώνει την ποιότητα ζωής των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα. Ειδικότερα, μια πρόσφατη μελέτη που σύγκρινε διάφορα σκευάσματα αντιισταμινικών μεταξύ τους και με εικονικό φάρμακο έδειξε ότι η χρήση όλων των αντιισταμινικών από του στόματος είχαν ευεργετική δράση στην ποιότητα ζωής των ασθενών με αλλεργική ρινίτιδα. Ίδια αποτελέσματα περιγράφονται και σε μια άλλη προοπτική μελέτη που συνέκρινε διάφορα σκευάσματα ενδορρινικών κορτικοστεροειδών. Σε άλλη μελέτη η συνδυασμένη χρήση ενδορρινικών κορτικοστεροειδών με από του στόματος αντιισταμινικά για ένα μήνα βελτίωσε περισσότερο την ποιότητα ζωής σε ασθενείς με ολοετή αλλεργική ρινίτιδα από ότι χρήση μόνο ενδορρινικών κορτικοστεροειδών. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης μας, η συμπτωματική φαρμακευτική αγωγή με από του στόματος αντιισταμινικά ή/και ενδορρινικά κορτικοστεροειδή συντελεί στην βελτίωση των ρινικών συμπτωμάτων και σημείων, όπως και της ποιότητας ζωής των ασθενών με συμπτωματική αλλεργική ρινίτιδα. Η ευεργετική αυτή,, Α ενδορρινικά κορτικοστεροειδή και από του στόματος αντιισταμινικά, Β ενδορρινικά κορτικοστεροειδή, Γ από του στόματος αντιισταμινικά <, <,,, επίδραση παρατηρείται ακόμα και για ένα σύντομο χρονικό διάστημα χορήγησή τους, ένα μήνα στη μελέτη μας. Αυτό έρχεται σε συμφωνία με τα ήδη δημοσιευμένα αποτελέσματα που αφορούν την συμβολή των τοπικών κορτικοστεροειδών και των αντισταμινικών στην θεραπεία της αλλεργικής ρινίτιδας. Β ι β λ ι ο γ ρα φ ί α. Bousquet J, Khaltaev N, Cruz AA, et al. Allergic Rhinitis and its Imact on Asthma (ARIA) udate (in collaboration with the World Health Organization, GA()LEN and AllerGen). Allergy ; Sul :-.. Pawankar R, Canonica GW, Holgate ST, Lockey RF. Allergic diseases and asthma: a major global health concern. Curr Οin Αllergy Clin Immunol ;:-.. Rotiroti G. Allergic rhinitis an overview of a common disease. Paediatr Child Health ;:-.. Ait-Khaled N, Pearce N, Anderson HR, et al. Global ma of the revalence of symtoms of rhinoconjunctivitis in children: The International Study of Asthma and Allergies in Childhood (ISAAC) Phase Three. Allergy ;:-.. Nathan RA. The burden of allergic rhinitis. Allergy Asthma Proc ;:-.. Seidman MD, Gurgel RK, Lin SY, et al. Clinical ractice guideline: Allergic rhinitis. Otolaryngol Head Neck Surg ;( Sul):S-.. Meltzer EO. Quality of life in adults and children with allergic rhinitis. J Allergy Clin Immunol ;( Sul):S-.. Bernstein DI, Levy AL, Hamel FC, et al. Treatment with intranasal fluticasone roionate significantly imroves ocular symtoms in atients with seasonal allergic rhinitis. Clin Exeriment Allergy ;:-.. Hoyte FC, Katial RK. Antihistamine theray in allergic rhinitis. Immunol Allergy Clin North Am ;:-.. Di Lorenzo G, Pacor ML, Pellitteri ME, et al. Randomized lacebo-controlled trial comaring fluticasone aqueous nasal sray in mono-theray, fluticasone lus cetirizine, fluticasone lus montelukast and cetirizine lus montelukast for seasonal allergic rhinitis. Clin Exeriment Allergy ;:-.. Jauregui I, Bartra J, del Cuvillo A, et al. Bilastine and quality of life. J Investig Allergol Clin Immunol ; Sul :-.. Small M, Piercy J, Demoly P, Marsden H. Burden of illness and quality of life in atients being treated for seasonal allergic rhinitis: a cohort survey. Clin Transl Allergy ;:.. Tatar EC, Surenoglu UA, Ozdek A, Saylam G, Korkmaz H. The effect of combined medical treatment on quality of life in ersistent allergic rhinitis. Indian J Otolaryngol Head Neck Surg ;(Sul ):-.