ΚΑΤΕ ΑΦΙΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΜΕ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΕΚΡΗΚΤΙΚΩΝ Πρόσφατα έργα, εµπειρίες και εφαρµογές από τον Ελληνικό χώρο

Transcript

1 ΚΑΤΕ ΑΦΙΣΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟ ΕΜΑ ΜΕ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΕΚΡΗΚΤΙΚΩΝ Πρόσφατα έργα, εµπειρίες και εφαρµογές από τον Ελληνικό χώρο ΗΛΙΑΣ ΜΠΑΛΙΚΤΣΗΣ ιπλ. Μεταλλειολόγος Μηχανικός Ε.Μ.Π. ΕΞΟΡΥΞΗ ΑΕ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα τελευταία χρόνια, είχαµε την ευκαιρία να σχεδιάσουµε, να χειριστούµε και να υλοποιήσουµε ορισµένα έργα κατεδαφίσεων µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών. Η συνοπτική παρουσίασή τους, καθώς και η ανασκόπηση επιµέρους θεµάτων που αντιµετωπίσθηκαν, αποτελούν το αντικείµενο αυτής της εισήγησης. Η ποικιλία των κατασκευών που καθαιρέθηκαν, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, αλλά και τα στοιχεία του περιβάλλοντος χώρου, δίνουν µια καλή ευκαιρία να παρουσιασθεί το ευρύ φάσµα εφαρµογών και δυνατοτήτων της µεθόδου, να δοθούν πρακτικές ιδέες και λύσεις, να αναλυθεί ο τρόπος αντιµετώπισης τεχνικών θεµάτων που χειρισθήκαµε για να εξασφαλισθεί η επιτυχία και ασφάλεια της κατεδάφισης. 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Η κατεδάφιση καθαίρεση κατασκευών από οπλισµένο σκυρόδεµα, µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, έχει µάλλον µικρή ιστορία στην Ελλάδα. Ουσιαστικά ξεκινάει το 1995, µε την πρώτη κατεδάφιση πολυωρόφου κτιρίου στην Αθήνα (έργο Κ1, του Πίνακα 1). Παρά την µεγάλη επιτυχία του πρώτου εκείνου έργου, την προβολή και δηµοσιότητα, αλλά και την ενηµερωτική καµπάνια που τολµήσαµε (µε την συνδροµή και συµπαράσταση του ΤΕΕ), φαίνεται ότι η µέθοδος δεν έγινε «συνείδηση» των τεχνικών, ούτε τα πλεονεκτήµατα της εκτιµώνται και αναδεικνύονται όπως θα έπρεπε. Συχνά αποδεικνύεται ότι οι εµπλοκές που εµφανίζονται στην έκδοση αδειών, και κυρίως στην χορήγηση της άδειας προµήθειας χρήσης εκρηκτικών µέσα ή κοντά σε αστικές περιοχές, αυξάνουν την έτσι κι αλλιώς υπάρχουσα φοβία και τους δισταγµούς που εκδηλώνονται στην επιλογή και υιοθέτηση της µεθόδου. Όµως, η ίδια φοβία και δισταγµοί διαπιστώνονται και εκεί όπου υπάρχει έλλειψη ενηµέρωσης και κατάλληλης πληροφόρησης. Τα τελευταία χρόνια, τα αντικείµενα κατεδαφίσεων που χειριστήκαµε, είχαν σχέση σχεδόν αποκλειστικά µε µεγάλα ηµόσια Έργα και κατασκευές. Οι ιδιωτικές επενδύσεις, τα µεγάλα κτιριακά συγκροτήµατα, η αποµάκρυνση γηρασµένων οικοδοµών, δεν προσφέρουν ακόµη ευκαιρίες για εφαρµογή της συγκεκριµένης µεθόδου. Εξ αιτίας αυτού φαίνεται ότι, τα αντικείµενα είναι λίγα και το µέγεθος της «αγοράς» στην Ελλάδα, παραµένει µικρό. 2 ΤΑ ΠΕ ΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Η κατεδάφιση µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, επιλέγεται και εφαρµόζεται στις περιπτώσεις που µπορούµε να αξιοποιήσουµε, να επωφεληθούµε και να αναδείξουµε τα συγκριτικά της

2 πλεονεκτήµατα, σε σχέση µε τις συµβατικές µεθόδους κατεδάφισης µε µηχανικά µέσα, ή τις άλλες προσφερόµενες λύσεις. Μερικά, ενδεικτικά µόνον πλεονεκτήµατα, στα οποία κατά κανόνα βασίζεται η επιλογή και εφαρµογή της µεθόδου, είναι: - ταχύτητα και πιστότητα στα χρονοδιαγράµµατα εκτέλεσης ενός έργου, - πρόβλεψη, σχεδιασµός και προεκτίµηση του αποτελέσµατος, - ελάχιστες απαιτήσεις σε µηχανικό εξοπλισµό, - ασφάλεια, - χαµηλό κόστος, το οποίο έχει σχέση ή θα πρέπει οπωσδήποτε να συνεκτιµάται και ως συνάρτηση των πιο πάνω παραµέτρων. Είναι χαρακτηριστικό ότι, όταν σχεδιάζουµε µια κατεδάφιση µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών (αυτού του είδους η κατεδάφιση κυριολεκτικά µελετάται και σχεδιάζεται από πριν), ταυτόχρονα µε τα τεχνικά στοιχεία εφαρµογής της, περιγράφουµε ή προδιαγράφουµε λεπτοµερώς και τα εξής: - το χρονοδιάγραµµα εκτέλεσης και ολοκλήρωσης της κατεδάφισης, - τα µέτρα ασφαλείας και πρόληψης αποφυγής των κινδύνων (πχ, εδαφικές δονήσεις και εκτινάξεις), - τη διαδικασία και το πρόγραµµα καταγραφής ελέγχου των περιβαλλοντικών παραµέτρων και επιπτώσεων. Με βάση λοιπόν την εµπειρία των έργων που εκτελέσαµε (βλ. Πίνακα 1), αλλά και στοιχεία έργων για τα οποία έχουν υποβληθεί προτάσεις ή βρίσκονται σε φάση µελέτης, θα µπορούσαµε να οµαδοποιήσουµε τα αντικείµενα κατεδαφίσεων και να σκιαγραφήσουµε το πεδίο εφαρµογής της µεθόδου, στις παρακάτω κύριες κατηγορίες: Κατασκευές µεγάλου ύψους ή/και µεγάλης επιφάνειας. Γέφυρες και παρόµοιες κατασκευές. Συµπαγείς ή ογκώδεις βαριές κατασκευές και στοιχεία οπλισµένου σκυροδέµατος Σύνθετες ή ειδικές κατασκευές και εφαρµογές Μια γενικότερη οµάδα που θα µπορούσε να συνυπάρχει ή να καλύπτει όλα τα πιο πάνω, αναφέρεται στις περιπτώσεις που η µέθοδος επιλέγεται, επειδή δεν είναι δυνατή η προσέγγιση, ή ανεύρεση, ή απασχόληση του κατάλληλου µηχανικού εξοπλισµού για κατεδάφιση µε συµβατικούς τρόπους. Εξαντλήσαµε τα πεδία εφαρµογής; Σίγουρα όχι! Συχνά µας βάζουν αντικείµενα, τα οποία προσφέρονται για πολύ πρωτότυπες, απλές, ή εντυπωσιακές και οικονοµικές εφαρµογές κατεδάφισης καθαίρεσης µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών. Είναι βέβαιο, ότι µε την µέθοδο αυτή µπορεί κανείς να υλοποιήσει πολύ έξυπνες ιδέες και πρωτόγνωρους σχεδιασµούς, χωρίς να δεσµεύεται από τους ενδεχόµενους περιορισµούς και δυσχέρειες των συµβατικών µεθόδων. Η παρουσίαση εδώ των έργων που έχουµε εκτελέσει, έχει σκοπό να καταδείξει το ευρύ φάσµα και την ποικιλία (σε µέγεθος και είδος) των αντικειµένων και περιπτώσεων που θα µπορούσαµε να χειρισθούµε µε τη µέθοδο αυτή. Από ένα 17όροφο κτίριο, µέχρι ένα συµπαγές βαρύ στοιχείο σκυροδέµατος διαστάσεων 1.2 x 1.2 x 2.0 m. 3 ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΜΕΘΟ ΟΥ Η κατεδάφιση µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, έχει συγκεκριµένο πεδίο εφαρµογής. Επιλέγεται και υλοποιείται, εκεί όπου µε κριτήρια τεχνικά, ασφάλειας και οικονοµικά, πλεονεκτεί έναντι των συµβατικών µεθόδων. Αυτό σηµαίνει ότι, η κάθε είδους κατασκευή δεν είναι απαραίτητο να είναι και το ιδανικό αντικείµενο για την επιλογή και υλοποίηση της µεθόδου. Οι κατασκευές που προσφέρονται για κατεδάφιση µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, έχουν κατά κανόνα µεγάλο ύψος ή όγκο, προσφέρουν δυνατότητες για αποτελεσµατική και γρήγορη µετακίνηση και µετατόπιση του κέντρου βάρους τους, έχουν εξασφαλισµένες δυνατότητες (και περιβάλλοντα χώρο) ανατροπής και πτώσης. Υπάρχει και άλλη µία κατηγορία ευνοϊκών παραµέτρων εφαρµογής, που περισσότερο έχουν σχέση µε την καταστροφή της συνοχής, την αποκοπή ή την αφαίρεση στοιχείων, την διευκόλυνση απόσπασης και αποκοµιδής µε µηχανικά µέσα.

3 Με βάση την εµπειρία των έργων του Πίνακα 1, σχολιάζονται συνοπτικά και συγκεντρωτικά ορισµένα στοιχεία εφαρµογής και παράµετροι επιλογής και ολοκλήρωσης της κατεδάφισης µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών. Την µέθοδο επιλέγουµε και εφαρµόζουµε, όταν ικανοποιούνται και αξιολογούνται θετικά τα παρακάτω κριτήρια: α. Για την ίδια την κατασκευή: - αποτελεσµατική εφαρµογή και λειτουργία του κατάλληλου µηχανισµού καθαίρεσης, - αξιοποίηση ορισµένων δυνατοτήτων και χαρακτηριστικών της ίδιας της κατασκευής, - έκταση και απαιτήσεις προετοιµασίας της κατασκευής, - χρόνος ολοκλήρωσης του αντικειµένου της προετοιµασίας και κατεδάφισης, - συγκριτική αξιολόγηση σε σχέση µε άλλες «ανταγωνιστικές» µεθόδους και κυρίως µε συµβατικούς τρόπους και απασχόληση µηχανικών µέσων, - κόστος προϋπολογισµός. β. Για τον περιβάλλοντα χώρο: - εξασφάλιση απαραίτητου χώρου για την πτώση σώριασµα της κατασκευής, - ασφάλεια σε σχέση µε τους πιθανούς κινδύνους εκτινάξεων, - ασφάλεια σε σχέση µε τις δονήσεις που θα προκληθούν. Ένα έργο κατεδάφισης, από την σύλληψη της ιδέας µέχρι την ολοκλήρωση του αντικειµένου, περνάει από τα παρακάτω στάδια ή φάσεις εργασιών και χειρισµού: α. Αναγνώριση και προκαταρκτικά στοιχεία β. Εάν φαίνεται να είναι αρχικά εφαρµόσιµη και σκόπιµη η κατεδάφιση µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, βασική διατύπωση της «ιδέας», του µηχανισµού πτώσης και του τρόπου θέσεων γόµωσης. Ίσως, η αρχική διατύπωση και η ολοκλήρωση του σεναρίου πτώσης και της βασικής «έξυπνης ιδέας», κρύβει και τον βαθµό επιτυχίας, αλλά και σκιαγραφεί το σύνολο των απαιτούµενων εργασιών. γ. Σύνταξη µελέτης και σχεδίων δ. Προκαταρκτική προετοιµασία κτιρίου ε. Εξασθένιση ή αφαίρεση στοιχείων, µε µηχανικά µέσα στ. ιάτρηση (προετοιµασία θέσεων γόµωσης) ζ. Προετοιµασία, προστατευτικών καλύψεων θέσεων γόµωσης η. Γόµωση και κύκλωµα έναυσης πυροδότησης θ. Προετοιµασία περιβάλλοντος χώρου και λήψη µέτρων ασφαλείας-αποκλεισµού ι. Πυροδότηση και κατεδάφιση καθαίρεση καταστροφή της κατασκευής. Τόσο κατά το σχεδιασµό όσο και στη διάρκεια υλοποίησης της κατεδάφισης µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, αξιολογούνται συγκεκριµένοι «ειδικοί» κίνδυνοι και λαµβάνονται µέτρα πρόληψης ελαχιστοποίησης monitoring περιβαλλοντικών επιπτώσεων και κινδύνων. Ενδεικτικά αναφέρονται τα παρακάτω ελάχιστα απαραίτητα µέτρα που πρέπει να λαµβάνονται και η πρόνοια που θα πρέπει να υπάρχει για τους αντίστοιχους κινδύνους.. α. Εκτινάξεις - προστατευτικά µέτρα και καλύψεις θέσεων γόµωσης, - ειδικά µέτρα σε σχέση µε τις θέσεις γόµωσης και την τεχνική γόµωσης, - καθορισµός, υλοποίηση και επιτήρηση ζώνης ασφάλειας αποκλεισµού. β. ονήσεις (εδαφικές και αέριες) - µέτρα πρόληψης περιορισµού δονήσεων, - ειδικά µέτρα σε σχέση µε τις γοµώσεις, - ειδικά µέτρα σε σχέση µε την πτώση της κατασκευής, - προτάσεις για το απαραίτητο δίκτυο σταθµών µέτρησης θέσεων εγκατάστασης ψηφιακών δονησιογράφων, για καταγραφή εδαφικής και αέριας δόνησης, - επιλογή και υιοθέτηση προδιαγραφών αξιολόγησης και ελέγχου επικινδυνότητας εδαφικών δονήσεων (πχ, DIN4150), - προτάσεις για άλλου είδους καταγραφικά όργανα (πχ, ρωγµήµετρα). γ. Σκόνη - αξιολόγηση, προτάσεις και προληπτικά µέτρα περιορισµού σκόνης,

4 - δηµιουργία ενός τουλάχιστον σταθµού µέτρησης αιωρούµενης σκόνης κατά την καθαίρεση (στην πλευρά της πλησιέστερης κατοικηµένης περιοχής). δ. Πρόγραµµα ενεργειών και ασφάλεια της ηµέρας κατεδάφισης Είναι απαραίτητο να γίνει σωστή συγκρότηση του οργανωτικού σχήµατος, το οποίο θα έχει τη διαχείριση των ενεργειών της ηµέρας κατεδάφισης. Οι ενέργειες, οι υποχρεώσεις, οι κινήσεις και οι εµπλεκόµενοι, θα καθορίζονται από σαφές, κατανοητό και µε την ακριβή χρονική εξέλιξη, πρόγραµµα της ηµέρας κατεδάφισης. ε. Υλικά κατεδάφισης. Σε ορισµένες περιπτώσεις, είναι σκόπιµο να υιοθετείται σύστηµα πριµοδότησης (bonus) στην επιλογή βαθµολογία της πρότασης (Αναδόχου), για αυτούς που θα προτείνουν και που προτίθενται να εφαρµόσουν: - την ευνοϊκότερη (και πιο φιλική στο περιβάλλον) µεταφορά αποκοµιδή, - αξιοποίηση χρήση (και όχι απόρριψη) των υλικών, σε όσο το δυνατόν µεγαλύτερο ποσοστό. 4 ΕΡΓΑ ΚΑΤΕ ΑΦΙΣΕΩΝ ΜΕ ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΗ ΧΡΗΣΗ ΕΚΡΗΚΤΙΚΩΝ Εννέα έργα κατεδαφίσεων µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, τα οποία ολοκληρώσαµε τα τελευταία χρόνια µε επιτυχία, περιλαµβάνονται στην εισήγηση αυτή. Ταξινοµούνται κατά τη χρονική σειρά υλοποίησής τους στον Πίνακα 1, µε κωδικοποίηση από Κ1 έως Κ9. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 ΕΡΓΑ ΚΑΤΕ ΑΦΙΣΕΩΝ ΜΕΓΑΛΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΥΨΟΥΣ ΚΩ ΟΝΟΜΑ ΚΑΤΕ ΑΦΙΣΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Κ1. ΕΡΥΘΡΟΣ Πολυώροφο ΣΤΑΥΡΟΣ 21/5/95 ΚΤΙΡΙΟ Κ2. ΣΗΡΑΓΓΑ ΜΕΘΩΝΗΣ 9/99-2/00 Κ3. ΓΕΦΥΡΑ ΠΤΟΛΕΜΑΪ ΑΣ 7/5/00 Κ4. ΓΕΦΥΡΑ ΑΓ. ΠΑΥΛΟΥ 29/6/00 Κ5. Υ ΑΤΟΠΥΡΓΟΣ 110 ΠΜ 27/4/02 Υ ΑΤΟΠΥΡΓΟΣ Κ6. ΤΕΧΝΙΚΟ ΚΑΡΒΑΛΗΣ 5-28/6/02 Κ7. ΓΕΦΥΡΑ ΚΑΤΣΙΜΗ Η 13/8/02 Κ8. ΓΕΦΥΡΑ ΚΡΥΣΤΑ- ΛΛΟΠΗΓΗΣ 19/9/02 Κ9. ΙΟ ΙΑ ΣΟΥΡΠΗΣ 25/9/02 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΚΑΤΕ ΑΦΙΣΗΣ ΓΕΦΥΡΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ Σιδ/κή ΓΕΦΥΡΑ Τµήµα οδικής ΓΕΦΥΡΑΣ Οδική ΓΕΦΥΡΑ Κτίριο ΙΟ ΙΩΝ ΣΥΜΠΑΓΕΙΣ ΟΓΚΩ ΕΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΤΕΧΝΙΚΟ κοίτης ρέµατος ΠΛΙΝΘΟΙ caro-baro σε µεσ/θρο ΣΥΝΘΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΙ ΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΣΗΡΑΓΓΑ Cut & Cover Όπως φαίνεται στον Πίνακα 1, τα περισσότερα έργα (Κ3, Κ4, Κ7), αφορούν στην κατεδάφιση γεφυρών. Σχεδόν όλα (πλην του Κ1), υλοποιήθηκαν στα πλαίσια εκτέλεσης κάποιου ηµόσιου Έργου (οδοποιία, δίκτυο ΟΣΕ, κλπ). Στη συνέχεια δίνονται συνοπτικά τεχνικά στοιχεία και στοιχεία υλοποίησης των πιο πάνω κατεδαφίσεων.

5 4.1 Κατεδάφιση του 17όροφου κτιρίου του Ερυθρού Σταυρού, στην Αθήνα Έργο κατεδάφισης Κ1 πίνακας στοιχείων 1. Αντικείµενο κατεδάφισης Τίτλος Έργου: 17όροφο κτίριο 2. Ανάδοχος (του όλου έργου, που περιλάµβανε την ανέγερση του Νοσοκοµείου ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ και ενός Εµπορικού Κέντρου): Κ/Ξ ΒΑΚΩΝ (Κύριος του Έργου, ΕΕΣ - Ίδρυµα ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ) 3. Περιοχή: Λεωφ. Μεσογείων, στην Αθήνα 4. Ηµεροµηνία κατεδάφισης: 21/5/1995 Κατασκευάστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 60. Περιλάµβανε δύο υπόγεια, ισόγειο και 14 ορόφους, συνολικού ύψους 63m. Εµβαδόν ορόφου 1600 m 2. Συνολική επιφάνεια m 2. Το κτίριο αποτελείτο µόνον από σκελετό οπλισµένου σκυροδέµατος. εν υπήρχε περιµετρική τοιχοποιία. - Τµήµα 2840 m 2 έπρεπε να µείνει άθικτο. - Σε πολύ µικρή απόσταση, βρισκόταν το Νοσοκοµείο του Ερυθρού Σταυρού και οι πολύ ευαίσθητες εγκαταστάσεις του (Μ.Ε.Θ., δεξαµενές ιατρικών αερίων) - Η υπό κατασκευή τότε, σήραγγα του Μετρό, σε µικρή απόσταση - Πολυκατοικίες και πυκνοδοµηµένο τµήµα στις δύο πλευρές του οικοδοµικού τετραγώνου - Αυξηµένες απαιτήσεις για πρόληψη περιορισµό των εκτινάξεων - Εκρηκτικά: λιγότερα από 100kg ζελατοδυναµίτη, κατανεµηµένα σε 3 ορόφους - Σε περισσότερους ορόφους, είχαν γίνει εργασίες προετοιµασίας εξασθένισης στοιχείων για την εξασφάλιση της ανεµπόδιστης πτώσης. - Ιδιαίτερος χειρισµός της παρουσίας νερών (υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα) στο βαθύτερο υπόγειο. - Έλεγχος δονήσεων γύρω από το οικοδοµικό τετράγωνο, µε δίκτυο εννέα δονησιογράφων Αποτελεί το πρώτο πολυώροφο κτίριο µέσα σε αστική περιοχή, που κατεδαφίστηκε στην Ελλάδα µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών. Η περίπτωσή του, συγκέντρωσε διεθνές ενδιαφέρον, τόσο σε ότι αφορά την τεχνική, όσο και τα θέµατα ασφαλείας. Η κατεδάφιση ολοκληρώθηκε µε απόλυτη επιτυχία, δίχως την παραµικρή επίπτωση ή πρόβληµα στη γύρω περιοχή. Για την αξιολόγηση του σχεδιασµού γοµώσεων και µέτρων πρόληψης των εκτινάξεων, είχαν προηγηθεί δύο δοκιµαστικές ανατινάξεις σε υποστύλωµα και τοιχείο φρέατος ανελκυστήρα. Από την διερεύνηση που είχε προηγηθεί, είχε φανεί ότι, ήταν αδύνατη η ασφαλής και έγκαιρη κατεδάφιση µε µηχανικά µέσα.

6 4.2 Τµηµατική κατεδάφιση Σήραγγας Cut & Cover, στη Μεθώνη, Πιερίας Έργο κατεδάφισης Κ2 πίνακας στοιχείων 1. Αντικείµενο κατεδάφισης Τίτλος Έργο: Σήραγγα Cut & Cover Στα πλαίσια του Έργου ανακατασκευής και αποκατάστασης τµήµατος του Νέου Σιδ/κού δικτύου. 2. Ανάδοχος: ΤΕΜΑΚ ΑΕ (Κύριος του Έργου ΟΣΕ) 3. Περιοχή: Μεθώνη, Πιερίας (σχεδόν σε επαφή µε την Εθνική Οδό Θεσ/νίκης Αθηνών) 4. Περίοδος κατεδάφισης: Τµηµατική κατεδάφιση στο διάστηµα 9/1999 2/2000 Βαριά κατασκευή οπλισµένου σκυροδέµατος. Σιδηροδροµική Σήραγγα διπλής τροχιάς, η οποία είχε κατασκευαστεί µέσα σε ανοιχτό όρυγµα (µέθοδος Cut & Cover). Πλάτος σήραγγας 10m και ύψος 8.5 m. Από τα 600m συνολικού µήκους, καθαιρέθηκαν µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, τα 120m - ίπλα στην Ε/Ο Αθηνών Θεσ/νίκης - Τµήµατα υπό σκυροδέτηση, βρισκόταν σε µικρή απόσταση από τα καθαιρούµενα τµήµατα σπόνδυλοι (αρµοί ανά 12m) ανά ανατίναξη - Φάσεις: Αποκάλυψη θόλου Θραύση τµήµατος του θόλου µε βαριά υδρ. σφύρα - Καθαίρεση µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών µιας πλευράς και ανατροπή της στο δάπεδο ευτερογενής τεµαχισµός και αποκοµιδή υλικών. Σε τµήµα της σήραγγας, είχαν εµφανισθεί µετακινήσεις, οι οποίες σε ορισµένους αρµούς διαδοχικών σπονδύλων, ήταν ιδιαίτερα σηµαντικές. Έτσι αποφασίσθηκε η κατεδάφιση και επανακατασκευή του συγκεκριµένου τµήµατος. Η κατεδάφιση µε µηχανικά µέσα ήταν ιδιαίτερα επίπονη, δαπανηρή και χρονοβόρα. Να σηµειωθεί ότι, πέραν του µεγάλου ύψους της σήραγγας και τον βαρύ σιδ. οπλισµό της, το πάχος του σκυροδέµατος των πλευρών στο ύψος του δαπέδου, ήταν περίπου 1,50m. Με βάση το σχεδιασµό της κατεδάφισης µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, στόχος ήταν η ανατροπή της κάθε πλευράς της σήραγγας πάνω στο δάπεδό της. Εκεί, ο δευτερογενής τεµαχισµός µε τη βοήθεια βαρέως µηχανικού εξοπλισµού, ήταν εύκολη και ταχύτατη, εάν µάλιστα ληφθεί υπόψιν η ρωγµάτωση γύρω από τη ζώνη γοµώσεων, η ταλαιπωρία του σκυροδέµατος εξ αιτίας της πτώσης, αλλά και η κίνηση των µηχανηµάτων πάνω στο ανατραπέν στοιχείο σκυροδέµατος.

7 4.3 Κατεδάφιση Γέφυρας, στην Ε/Ο Κοζάνης Πτολεµαίδας Έργο κατεδάφισης Κ3 πίνακας στοιχείων 1. Αντικείµενο κατεδάφισης Τίτλος Έργο: Βαριά σιδηροδροµική γέφυρα πάνω από την Εθνική Οδό. Ήταν µέρος του σιδηροδροµικού δικτύου διακίνησης λιγνίτη και τέφρας, προς και από τον ΑΗΣ Πτολεµαϊδας 2. Κύριος του Έργου: ΕΗ (ΛΚΠ-Α) 3. Περιοχή: Επί της Ε/Ο Κοζάνης Πτολεµαϊδας, µπροστά από το ιοικητήριο του ΛΚΠ-Α της ΕΗ 4. Ηµεροµηνία κατεδάφισης: 7/5/2000 Βαριά Σιδηροδροµική γέφυρα από οπλισµένο σκυρόδεµα, που κατασκευάστηκε στο διάστηµα (γνωστή ως Γέφυρα «Γκρός») για να εξυπηρετήσει ανάγκες του ΑΗΣ Πτολεµαϊδας. Μήκος 42m, πλάτος 12.5m, ύψος 8m, µε 5 ανοίγµατα, 6 συστοιχίες κολώνων, µε 6 κολώνες η κάθε µία - ίπλα σε γραµµές διανοµής υψηλής τάσης και υποσταθµούς - Απαίτηση για άµεση ολοκλήρωση, έτσι που να επιταχυνθεί η ολοκλήρωση της νέας γέφυρας και να επαναποδοθεί η Εθνική Οδός. - Έλεγχος δονήσεων µε 3 σταθµούς µέτρησης Σύµφωνα µε τον διαγωνισµό που είχε γίνει από την ΕΗ, η µέθοδος κατεδάφισης µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, είχε το χαµηλότερο κόστος, το πιο ευνοϊκό χρονοδιάγραµµα ολοκλήρωσης και την καλλίτερη τεκµηρίωση σε ότι αφορά το σχεδιασµό και προετοιµασία. Οι δύο άλλες «ανταγωνιστικές» προτάσεις αφορούσαν σε κατεδάφιση µε βαριά υδρ. σφύρα και κοπή καθαίρεση µε συρµατοκοπή.

8 4.4 Κατεδάφιση τµήµατος της Γέφυρας Αγίου Παύλου, στην Ε/Ο Θεσσαλονίκης Ν. Μουδανιών Έργο κατεδάφισης Κ4 πίνακας στοιχείων 1. Αντικείµενο κατεδάφισης Τίτλος Έργο: Οδική Γέφυρα (Άνω ιάβαση) Αγίου Παύλου Στα πλαίσια του Έργου κατασκευής της Εθνικής Οδού Θεσ/νίκης Ν. Μουδανιών. 2. Ανάδοχος: Κ/Ξ ΜΕΣΑΙΚΟΣ -ΤΕΣ-ΝΕΣΤΟΣ (Κύριος του Έργου: ΕΚΕ/ ΥΠΕΧΩ Ε) 3. Περιοχή: 35 ο χλµ. της Εθνικής Οδού Θεσσαλονίκης Ν. Μουδανιών 4. Ηµεροµηνία κατεδάφισης: 29/6/ Κατεδάφιση ενός µόνον τµήµατος (περίπου το 30%) της παλαιάς οδικής Γέφυρας, από οπλισµένο σκυρόδεµα, συνολικού µήκους 49m. - Βρισκόταν σε απόσταση περίπου 4m από τη νέα, υπό κατασκευή γέφυρα. - Το υπόλοιπο τµήµα της Γέφυρας έπρεπε να παραµείνει άθικτο και ασφαλές πάνω από την Ε/Ο - Πολύ µικρές ποσότητες εκρηκτικών για να µην δηµιουργηθεί πρόβληµα στην υπό σκυροδέτηση γέφυρα και στο υπόλοιπο τµήµα της γέφυρας - Πολύ προσεκτική τοποθέτηση προστατευτικών καλύψεων, για να αποφευχθούν προβλήµατα από εκτινάξεις προς τη γειτονική γέφυρα Η µέθοδος επελέγη, επειδή η διακοπή της κυκλοφορίας στην Εθνική Οδό, θα έπρεπε να είναι η ελάχιστη δυνατή. Ταυτόχρονα δεν έπρεπε να προκληθούν βλάβες στο τµήµα της γέφυρας που θα απέµενε και στη γειτονική υπό σκυροδέτηση γέφυρα. Σχεδιάστηκε και εφαρµόσθηκε κατακερµατισµός του υπό καθαίρεση τµήµατος του φορέα και τεµαχισµός του ακροβάθρου. Η πτώση και προώθηση του φορέα, ολοκληρώθηκε µε τη βοήθεια µηχανικών µέσων.

9 4.5 Κατεδάφιση Υδατόπυργου στο Αεροδρόµιο της 110 ΠΜ, Λάρισα Έργο κατεδάφισης Κ5 πίνακας στοιχείων 1. Αντικείµενο κατεδάφισης Τίτλος Έργο: Υδατόπυργος Αεροδροµίου. Στα πλαίσια του Έργου «ΑΝΑΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΝΙΣΧΥΣΗ /Π Τ/ ΚΑΙ ΛΟΙΠΩΝ ΕΣΤΡΩΜΕΝΩΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΩΝ ΣΤΟ Α/ ΛΑΡΙΣΑΣ (Λ-332Ν)» 2. Ανάδοχος: ΕΡΓΟΚΑΤ ΑΕ (Κύριος του Έργου: ΓΕΑ 110ΠΜ) 3. Περιοχή: Μέσα στο χώρο των εγκαταστάσεων του Αεροδροµίου της Πολεµικής Αεροπορίας 110ΠΜ, Λάρισα. 4. Ηµεροµηνία κατεδάφισης: 27/4/2002 Περίοδος κατασκευής: δεκαετία του 30. Σκυρόδεµα και οπλισµός σε πολύ κακή κατάσταση. Ύψος 40m. Βάρος δεξαµενής στην κορυφή 230tn - Έλεγχος δονήσεων και πρόληψη επιπτώσεων από εκτινάξεις σε γειτονικές κατασκευές: Υποσταθµός ΕΗ, σε απόσταση 20 m Λέσχη, στα 70m ιοικητήριο, στα 40m Κοιτώνες, στα 50m - Συνολική ποσότητα γόµωσης: 6.5kg Ο υδατόπυργος εµπόδιζε, λόγω ύψους και θέσης, στην αξιοποίηση και χρήση του νέου διαδρόµου του Αεροδροµίου της 110ΠΜ. Η κατεδάφισή του θα έπρεπε να ολοκληρωθεί µέσα σε συγκεκριµένο χρονοδιάγραµµα και λίγες ηµέρες πριν την έναρξη των δοκιµαστικών πτήσεων. Σχεδιασµός και υλοποίηση αποτελεσµατικών µέτρων πρόληψης εκτινάξεων και προετοιµασίας του χώρου πτώσης της κατασκευής. Έλεγχος δονήσεων µε δίκτυο 5 δονησιογράφων.

10 4.6 Κατεδάφιση Τεχνικού αποστράγγισης της κοίτης Ασπρορέµατος, στη Νέα Καρβάλη, Νοµ.Καβάλας Έργο κατεδάφισης Κ6 πίνακας στοιχείων 1. Αντικείµενο κατεδάφισης Τίτλος Έργο: Τεχνικό αποστράγγισης κοίτης ρέµατος (βαριά συµπαγής κατασκευή οπλ. σκυροδέµατος) Εντάσσεται στα πλαίσια του Έργου κατασκευής τµήµατος της ΕΓΝΑΤΙΑΣ Ο ΟΥ, ΤΜΗΜΑ ΝΕΑ ΚΑΡΒΑΛΗ ΚΟΜΒΟΣ ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗΣ (14.1.1) 2. Ανάδοχος: Κ/Ξ ALPINE MAYREDER ΑΤΤΙΚΑΤ ΑΤΕ ΕΥΚΛΕΙ ΗΣ ΑΤΕ (Κύριος του Έργου: ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ ΑΕ ) 3. Περιοχή: «Ασπρόρεµα», κάτω από τη δίδυµη γέφυρα Τ.Ρ.Α. της ΕΓΝΑΤΙΑΣ Ο ΟΥ, στην περιοχή της Νέας Καρβάλης, Νοµ.Καβάλας 4. Περίοδος κατεδάφισης: Τµηµατική καταστροφή κατά την περίοδο 5-28/6/2002 Βαριά συµπαγής κατασκευή από οπλισµένο σκυρόδεµα, µε ύψος 1.80 m, πλάτος 5.00 m και συνολικό µήκος 76 m. Περιελάµβανε ενσωµατωµένους 3 κυλινδρικούς αγωγούς διαµέτρου 1.00 m, από οπλισµένο σκυρόδεµα. Πρόληψη - έλεγχος δονήσεων στα γειτονικά µεσόβαθρα των Γεφυρών. Εγκατάσταση και χρήση 2 δονησιογράφων και προσαρµογή του σχεδιασµού έτσι που να τηρούνται οι προδιαγραφές DIN4150. Περιορισµός εκτινάξεων, για να αποφευχθούν προβλήµατα στη γύρω περιοχή και διακοσµητικές αισθητικές βλάβες στις γέφυρες της ΕΓΝΑΤΙΑΣ Ο ΟΥ. «Τροποποιηµένες ειδικές» γοµώσεις, µε περιορισµό της χρήσης συνήθων εκρηκτικών, κατά περίπτωση και θέση Το τεχνικό είχε κατασκευασθεί πριν την έναρξη κατασκευής των γεφυρών, έτσι ώστε αφενός να ελεγχθεί η ροή της κοίτης του ρέµατος, αφετέρου να εφασφαλισθεί η έδραση των σκαλωσιών για την κατασκευή των δίδυµων γεφυρών της ΕΓΝΑΤΙΑΣ Ο ΟΥ. Το τεχνικό αποτελούσε µια πολύ ισχυρή κατασκευή, µε αποτέλεσµα βαρύς εξοπλισµός να µην είναι σε θέση να εργασθεί αποδοτικά και οικονοµικά στην καταστροφή αποξήλωση του. Έπρεπε να τηρηθεί αυστηρό χρονοδιάγραµµα για την οριστική διευθέτηση και επένδυση της κοίτης του ρέµατος. Η τµηµατική καταστροφή συνδυάστηκε µε την εξέλιξη των εργασιών προετοιµασίας και τη διαθεσιµότητα συνεργείου (το σύνολο του έργου βρισκόταν σε φάση ολοκλήρωσης τµηµάτων του). Επίσης αποφασίστηκε να είναι τµηµατική, για να ελέγχονται καλλίτερα οι πιθανές εκτινάξεις που θα προκαλούσαν ενδεχοµένως διακοσµητικές βλάβες στις δίδυµες γέφυρες. Εξ άλλου, η κατασκευή εµφάνιζε µια κατά µήκος διαφοροποίηση (κυρίως στον σιδ. οπλισµό), κάτι που έπρεπε να λαµβάνεται υπόψιν µε προσαρµογή και κατάλληλη προετοιµασία των γοµώσεων.

11 4.7 Κατεδάφιση Γέφυρας (Άνω ιάβασης) επί της οδού Κατσιµήδη, Περ/κή Οδός Θεσ/νίκης Έργο κατεδάφισης Κ7 πίνακας στοιχείων 1. Αντικείµενο κατεδάφισης Τίτλος Έργο: Προεντεταµένη οδική Γέφυρα (Ανω ιάβαση). Εντάσσεται στο Έργο «ΚΑΘΕΤΟΙ ΑΞΟΝΕΣ ΕΓΝΑΤΙΑΣ Ο ΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Ο ΟΣ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ» ( ), ΤΜ.: ΑΝΙΣΟΠΕ ΟΙ ΚΟΜΒΟΙ Κ5, Κ7, Κ8 & ΣΥΝ ΕΤΗΡΙΑ Ο ΟΣ Κ4 Κ5 2. Ανάδοχος: Κ/Ξ ΓΕΚΑΤ ΑΤΕ Κ.Ι. ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ (Κύριος του Έργου: ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ ΑΕ) 3. Περιοχή: Οδός Κατσιµήδη, κοντά στον Κόµβο Κ8, της Περιφερειακής Οδού Θεσ/νίκης 4. Ηµεροµηνία κατεδάφισης: 13/8/2002 Γέφυρα κατασκευασµένη τη δεκαετία του 80, από οπλισµένο σκυρόδεµα, µε ένα κεντρικό µεσόβαθρο υποστήλωµα, δύο ακρόβαθρα και ενιαίο φορέα µε προένταση. ιαστάσεις µεσόβαθρου: µήκος 4.2m, ύψος 7.5 m, πλάτος 1.3 m. ιαστάσεις φορέα: µήκος 41.2m, πλάτος 10 m - Καθολική καταστροφή αφαίρεση µεσόβαθρου - Οµάδες διατρηµάτων στο φορέα για τον τεµαχισµό του σε 4 τµήµατα - Μεγάλη προσοχή κατά τη διάτρηση εξαιτίας των προεντάσεων - Συνολική ποσότητα γόµωσης, περίπου 120kg. - Υψηλός µεταλλικός πυλώνας ΕΗ σε απόσταση 36 m και οι πλησιέστερες κατοικίες της πυκνοδοµηµένης αστικής περιοχής σε απόσταση 130 m. - Έλεγχος δονήσεων µε δίκτυο 3 δονησιογράφων Αποτελεί την πρώτη γέφυρα µε προένταση που κατεδαφίζεται µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών (ίσως και από τις λίγες κατασκευές µε προένταση στην Ευρώπη). Η ύπαρξη των καλωδίων (τενόντων) προέντασης, επέβαλε τον πολύ προσεκτικό σχεδιασµό των θέσεων διάτρησης γόµωσης και τη διενέργεια διερευνητικών τοµών (που αξιοποιήθηκαν στη συνέχεια ως ζώνες εξασθένισης). Ο σχεδιασµός και υλοποίηση των προστατευτικών καλύψεων, έδωσαν τη δυνατότητα για πολύ αποτελεσµατικό έλεγχο των εκτινάξεων. Σηµειώνεται ότι το καλώδιο ηλεκτροφωτισµού ακριβώς πάνω από το Ανατολικό άκρο του φορέα και τα φωτιστικά - πυλώνες 3m από τον φορέα, έµειναν εντελώς άθικτα. Το βασικό ζητούµενο από την επιλογή και σχεδιασµό της κατεδάφισης µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, ήταν να ελαχιστοποιηθεί η περίοδος διακοπής της κυκλοφορίας επί της Οδού Κατσιµήδη, η οποία αποτελεί βασικό οδικό άξονα πρόσβασης από και προς την Περιφερειακή Οδό Θεσ/νίκης. Για το λόγο αυτό επελέγη η εβδοµάδα του 15αύγουστου. Ο σχεδιασµός της µεθόδου, έδινε τη δυνατότητα, ορισµένες εργασίες προετοιµασίας της γέφυρας να ξεκινήσουν πριν τη διακοπή κυκλοφορίας (Σάββατο απόγευµα, 10/8/02). Η κατεδάφιση ολοκληρώθηκε το µεσηµέρι της Τρίτης 13/8/02. Η κυκλοφορία επί της Οδού Κατσιµήδη, είχε αποκατασταθεί πλήρως το µεσηµέρι του Σαββάτου 17/8/02. Είχε µεσολαβήσει και η αργία της Πέµπτης 15/8/02.

12 4.8 Αφαίρεση πλίνθων σε υψηλή Γέφυρα, της ΕΓΝΑΤΙΑΣ Ο ΟΥ, στο τµήµα Κρυσταλλοπηγή Ψηλορράχη Έργο κατεδάφισης Κ8 πίνακας στοιχείων 1. Αντικείµενο κατεδάφισης Τίτλος Έργο: Κοπή Πλινθών Οπλ. Σκυροδέµατος πάνω σε µεσόβαθρο γέφυρας Εντάσσεται στο Έργο κατασκευής ΕΓΝΑΤΙΑΣ Ο ΟΥ, ΤΜ. ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΠΗΓΗ ΨΗΛΟΡΡΑΧΗ 2. Ανάδοχος: Κ/Ξ ΣΑΡΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΑΕ ASTALDI S.p.A. (Κύριος του Έργου: ΕΓΝΑΤΙΑ Ο ΟΣ ΑΕ) 3. Περιοχή: Γέφυρα Γ7, κεφαλοδοκός µεσόβαθρου Β2, δεξιού κλάδου, της ΕΓΝΑΤΙΑΣ Ο ΟΥ Τµήµα ΚΡΥΣΤΑΛΛΟΠΗΓΗ - ΨΗΛΟΡΡΑΧΗ 4. Ηµεροµηνία κατεδάφισης: 19/9/2002 Πλίνθοι από οπλισµένο σκυρόδεµα, της Γέφυρας Γ7, µε διαστάσεις: ύψος 2.00 m, οριζόντια τοµή 1.20 x 1.20m. Οι πλίνθοι είχαν χρησιµοποιηθεί για τις βάσεις στήριξης του συστήµατος µεταφοράς προώθησης - τοποθέτησης των προκατασκευασµένων δοκών της γέφυρας. - Περιορισµός - έλεγχος δονήσεων σε γειτονική δοκό γέφυρας (ένας σταθµός µέτρησης) - Αποτελεσµατικός περιορισµός εκτινάξεων - ίχως χρήση συνήθων εκρηκτικών υλών («ειδικές» γοµώσεις) - Αποτέλεσµα: ιαµπερής - καθολικός θρυµµατισµός - κοπή της πλίνθου, χωρίς επιπτώσεις στα εφέδρανα και στον υποκείµενο κεφαλοδοκό του µεσόβαθρου της γέφυρας Πριν την ολοκλήρωση της σκυροδέτησης των τµηµάτων του φορέα εκατέρωθεν του µεσόβαθρου, θα έπρεπε να αφαιρεθούν οι πλίνθοι που βρισκόταν πάνω στον κεφαλόδεσµο του µεσόβαθρου. υνατότητα πρόσβασης υδρ. σφύρας δεν υπήρχε. Έτσι προτάθηκε ένα σχέδιο κοπής τους µε ελεγχόµενη «τροποποιηµένη ανατίναξη», κοντά στο χαµηλότερο τµήµα τους. Οι αποκοµµένοι πλίνθοι στηριζόταν προσωρινά στις εκατέρωθεν δοκούς, µέχρις ότου ένας γερανός να ολοκληρώσει την παραλαβή και αποµάκρυνσή τους. Η δοκιµαστική εφαρµογή σε 2 πλίνθους, είχε εκπληκτικά αποτελέσµατα, µε διαµπερή καθολική κοπή, περιορισµένες εκτινάξεις, χαµηλές δονήσεις και δίχως προβλήµατα ή επιπτώσεις τόσο στον υποκείµενο κεφαλοδοκό, όσο και στα γειτονικά άκρα των εκατέρωθεν βαρέων δοκών. Ο χρόνος ολοκλήρωσης του αντικειµένου ήταν ελαχιστότατος, δίχως να παραστεί ανάγκη προσκόµισης βαρέως µηχανικού εξοπλισµού. Είχαν χρησιµοποιηθεί «ειδικά» σχεδιασµένες γοµώσεις (δίχως τη χρήση συνήθων εκρηκτικών) και κατάλληλα «τροποποιηµένη τεχνική γόµωσης», µε διάταξη διατρηµάτων και χρόνων επιβράδυνσης, έτσι που να ελαχιστοποιούνται οι δονήσεις και η περιβάλλουσα ζώνη διάρρηξης. Παρόλα αυτά, φάνηκε ότι, δεν είχε βρεθεί αρµόδιος να εγκρίνει τη συνέχιση εφαρµογής της µεθόδου, η οποία για το λόγο αυτό παρέµεινε µια «πετυχηµένη δοκιµαστική εφαρµογή».

13 4.9 Κατεδάφιση του παλαιού σταθµού ιοδίων Σούρπης ( ρυµώνα) Έργο κατεδάφισης Κ9 πίνακας στοιχείων 1. Αντικείµενο κατεδάφισης Τίτλος Έργο: Παλαιός σταθµός ιοδίων, επί της Εθνικής Οδού. Εντάσσεται στο Έργο «ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗ Ο ΙΚΟΥ ΑΞΟΝΑ Π.Α.Θ.Ε. - ΤΜ. ΑΓ. ΘΕΟ ΩΡΟΙ ΑΛΜΥΡΟΣ» 2. Ανάδοχος: ΕΥΚΛΕΙ ΗΣ ΑΤΕ (Κύριος του Έργου: ΥΠΕΧΩ Ε) 3. Περιοχή: Χ.Θ , της Εθνικής Οδού Αθηνών Θεσ/νίκης, περιοχή Σούρπης ( ρυµώνα) 4. Ηµεροµηνία κατεδάφισης: 25/9/2002 Κατασκευή από οπλισµένο σκυρόδεµα, αποτελούµενη από έξι συστοιχίες δίδυµων υποστυλωµάτων, διατοµής 30 x 30cm, διπλούς εγκάρσιους συνδετικούς δοκούς, κατά µήκος δοκούς, πλάκα οροφής και τρία κτίσµατα. Ύψος κατασκευής 8.50 m, µήκος 33m, πλάτος οροφής 12m. Η κίνηση επί της Εθνικής Οδού, είχε µεταφερθεί σε εκτροπή, λίγα µέτρα µακριά από το άκρο της κατασκευής. - Πρόληψη - έλεγχος δονήσεων σε παρακείµενο κτίσµα ΤΕΟ και σε υπόγειο αγωγό στρατιωτικών καυσίµων (2 σταθµοί µέτρησης δονήσεων) - Συνολική ποσότητα γόµωσης, περίπου 10kg. Η κατεδάφιση της κατασκευής, είχε θεωρηθεί ότι είναι περισσότερο ασφαλής εάν γινόταν µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών και όχι µε προσέγγιση χρήση µηχανικού εξοπλισµού. Εξ άλλου ο βαρύς µηχανικός εξοπλισµός του Έργου, ήταν πλήρως απασχοληµένος στις εργασίες ολοκλήρωσης του τµήµατος της Εθνικής Οδού. Για την ολοκλήρωση της κατεδάφισης, η διακοπή της κυκλοφορίας στη γειτονική εκτροπή της Εθνικής Οδού, διήρκησε λίγα λεπτά της ώρας. Ο δευτερογενής τεµαχισµός και η βασική αποκοµιδή των υλικών, είχαν ολοκληρωθεί σχεδόν σε 2 βάρδιες.

14 5 ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΟΠΤΙΚΕΣ Περισσότερα από τα µισά έργα του Πίνακα 1 (τα Κ5 Κ9), έχουν εκτελεσθεί µέσα στο Ορισµένα από αυτά έχουν εξετασθεί ή µελετηθεί από το Έτσι εάν βασισθεί κανείς στην εικόνα που προκύπτει από τα στοιχεία του Πίνακα 1, φαίνεται ότι από το 2000 και µετά αρχίζουν να ανατίθενται και να ολοκληρώνονται έργα κατεδαφίσεων µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών. Αυτό επιβεβαιώνεται και από τα έργα που έχουν µελετηθεί και δεν έχουν υλοποιηθεί για διάφορους λόγους, ή από τα έργα τα οποία βρίσκονται αυτή τη στιγµή σε φάση µελέτης και υποβολής προσφοράς. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σχεδόν όλες οι περιπτώσεις κατεδαφίσεων µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών (αυτές που έχουν ολοκληρωθεί ή έµειναν ή βρίσκονται στο στάδιο της µελέτης και σχεδιασµού), έχουν σχέση µε µεγάλα και «επώνυµα» ηµόσια Έργα. Από τις περιπτώσεις που έχουν υλοποιηθεί, φαίνεται ότι η µέθοδος είχε επιλεγεί, επειδή έγινε κατανοητό και της αναγνωρίστηκε, ότι µπορούσε να προσφέρει: - χαµηλότερο συγκριτικά ή απόλυτα αιτιολογηµένο κόστος, - ταχύτητα ολοκλήρωσης και συνέπεια στο χρονοδιάγραµµα, - ασφάλεια, - µοναδικότητα και ελκυστικότητα λύσεων (είναι µαζί και οι περιπτώσεις που η µέθοδος αποτελεί «µονόδροµο» ή µοναδική λύση). Εάν θελήσουµε να αξιολογήσουµε τις περιπτώσεις που δεν έχουν υλοποιηθεί, και έµειναν για διάφορους λόγους µελέτες και σχέδια (ή δοκιµαστικές εφαρµογές), φαίνεται ότι η µέθοδος δεν είχε επιλεγεί ή προωθηθεί τελικά, επειδή θεωρήθηκε ότι: - ήταν ενδεχοµένως ακριβότερη λύση, χωρίς να έχουν συνυπολογισθεί και εκτιµηθεί τα συγκριτικά πλεονεκτήµατα που προσφέρει, - ήταν πράγµατι ακριβότερη, αφού κάποια άλλη µέθοδος µπορούσε να πλεονεκτεί οικονοµικά, για διάφορους (πραγµατικούς και µη) λόγους, - δεν ήταν δυνατόν να εκδοθεί ή να υποστηριχθεί η έκδοση αδειών, κυρίως δε η έκδοση άδειας προµήθειας κατανάλωσης εκρηκτικών, - δεν ήταν «ασφαλής» µέθοδος και υπήρχαν κίνδυνοι για τον περιβάλλοντα χώρο, παρόλο που στο σχεδιασµό και την προτεινόµενη µεθοδολογία αντιµετωπίζονται τεκµηριωµένα και λαµβάνονται προληπτικά µέτρα για τους ενδεχόµενους κινδύνους. Θα ήταν σκόπιµο να σταθούµε λίγο παραπάνω στο τελευταίο. υστυχώς, επιβεβαιώνεται αυτό που πολύ συχνά συναντάµε στην πράξη, ότι δηλαδή, η ιδέα και η πρόταση της χρήσης εκρηκτικών (έστω και της απόλυτα ελεγχόµενης ή ειδικής χρήσης), τροµάζει! Τροµάζει δε κυρίως αυτούς που έχουν άγνοια ή ελλιπή πληροφόρηση. Έτσι, πολύ δύσκολα οι κατά περίπτωση αρµόδιοι, αναλαµβάνουν την ευθύνη να εγκρίνουν ή να αποδεχθούν µια πρόταση κατεδάφισης µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, όσο «έξυπνη», αποτελεσµατική και ασφαλής κι αν είναι αυτή. Σε όλα τα έργα που παρουσιάστηκαν στην εισήγηση αυτή, υπήρχαν κίνδυνοι. Αντιµετωπίστηκαν όµως αποτελεσµατικά µε προληπτικά και απολύτως κατάλληλα και υλοποιήσιµα µέτρα. εν είναι τυχαίο ότι διεθνώς, η κατεδάφιση µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών παρουσιάζει πολύ καλλίτερους δείκτες συχνότητας και σοβαρότητας ατυχηµάτων, συγκριτικά µε τις συµβατικές µεθόδους κατεδάφισης µε µηχανικά µέσα. Τέλος δε, ένας άλλος λόγος που θα πρέπει οι Έλληνες τεχνικοί να βασίζονται και να εµπιστεύονται στη µέθοδο κατεδάφισης µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, είναι ότι υπάρχει πλέον Ελληνική τεχνογνωσία, ιδέες και περιστατικά παραδείγµατα από ένα ευρύ φάσµα και ποικιλία εφαρµογών, είναι δε διαθέσιµη η πληροφόρηση (ΠΡΟΣΟΧΗ, όχι από τα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ) και υποστήριξη που απαιτεί ένα τόσο εξειδικευµένο αντικείµενο.

15 6 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ - Μπαλικτσής, Η.Κ Ελεγχόµενη κατεδάφιση µεγάλων κτιρίων µε χρήση εκρηκτικών υλών. Η πρώτη εφαρµογή στην Ελλάδα, µε την κατεδάφιση του 17όροφου κτιρίου του Ερυθρού Σταυρού, στην Αθήνα. 12 ο Ελληνικό Συνέδριο Σκυροδέµατος, Κύπρος - Μπαλικτσής, Η.Κ Κατεδάφιση κατασκευών µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών. Κύκλος ιαλέξεων Ηµερίδων, µε συνεργασία και διοργάνωση του Τεχνικού Επιµελητηρίου Ελλάδος (ΤΕΕ), Αθήνα (2/12/1999), Θεσσαλονίκη (11/5/2000), Κοζάνη (1/7/2000) - ραστηριότητες ΤΕΕ, 2/2000. Ειδικό Αφιέρωµα στις Κατεδαφίσεις µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών, µε την ευκαιρία της Ηµερίδας ιάλεξης του Ηλία Μπαλικτσή, στην Αθήνα, 2/12/1999. Ενηµερωτικό ελτίο ΤΕΕ, Νο 2090, 28/2/ Μπαλικτσής, Η.Κ Εξορυκτική δραστηριότητα σε µεγάλα κατασκευαστικά τεχνικά έργα. Ανατινάξεις και έλεγχος δονήσεων. 3 ο Συνέδριο Ορυκτού Πλούτου, Αθήνα (σελ ) - Μπαλικτσής, Η.Κ Τεχνολογία και τεχνογνωσία εκρηκτικών ανατινάξεων. ιεθνείς εξελίξεις και Ελληνική πραγµατικότητα. 3 ο Συνέδριο Ορυκτού Πλούτου, Αθήνα (σελ ) - Μπαλικτσής, Η.Κ Blasting technology and know-how offer ways to make mining quarrying extractive activities more effective and environmentally friendly. Our Hellenic reality. International Conference about Modern Management of Mine producing, Geology and Environmental, Βάρνα, Βουλγαρία (σελ ) - ΕΞΟΡΥΞΗ ΑΕ, Αδηµοσίευτες Μελέτες, Εκθέσεις, Αναφορές και Τεχνικές Προσφορές για Έργα Κατεδαφίσεων µε ελεγχόµενη χρήση εκρηκτικών