Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή στη µακροοικονοµική

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή στη µακροοικονοµική"

Ολυμπία Δημητρίου
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή στη µακροοικονοµική

2 Περίγραµµα κεφαλαίων Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Με τι ασχολούνται οι µακροοικονοµολόγοι; Γιατί διαφωνούν οι µακροοικονοµολόγοι

3 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Μακροοικονοµική: η µελέτη της διάρθρωσης και συµπεριφοράς των εθνικών οικονοµιών, καθώς και της κρατικής οικονοµικής πολιτικής που επηρεάζει την πορεία της οικονοµίας Θέµατα µεταοποίαασχολούνταιοιµακροοικονοµολόγοι: Μακροχρόνια οικονοµική µεγέθυνση Οικονοµικοί κύκλοι Ανεργία Πληθωρισµός Η παγκόσµια οικονοµία Μακροοικονοµική πολιτική Άθροιση: από τη µικροοικονοµική στη µακροοικονοµική

Θέµατα µεταοποίαασχολούνταιοιµακροοικονοµολόγοι: Μακροχρόνια οικονοµική µεγέθυνση Οικονοµικοί κύκλοι Ανεργία

4 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Μακροχρόνια οικονοµική µεγέθυνση Σχήµα 1.1 Προϊόν των ΗΠΑ από το 1869

5 Σχήµα 1.1 Προϊόν των ΗΠΑ, (ύφεση) Πραγµατικό προϊόν (τρισεκατοµµύρια δολάρια 1992) Α Παγκόσµιος Πόλεµος ( ) Μεγάλη Ύφεση ( ) (ύφεση) Β Παγκόσµιος Πόλεµος ( ) (ύφεση) (ύφεση) ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΪΟΝ Έτος

(τρισεκατοµµύρια δολάρια 1992) Α Παγκόσµιος Πόλεµος (1917-1918)

6 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Μακροχρόνια οικονοµική µεγέθυνση Σχήµα 1.1 Προϊόν των ΗΠΑ από το 1869 Μείωση του προϊόντος στις κάµψεις Αύξηση του προϊόντος σε κάποιους πολέµους ύο κύριες αιτίες µεγέθυνσης Αύξηση του πληθυσµού Αυξήσεις της µέσης παραγωγικότητας της εργασίας

1 Προϊόν των ΗΠΑ από το 1869 Μείωση του προϊόντος στις κάµψεις Αύξηση

7 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Μέση παραγωγικότητα εργασίας Το προϊόν που παράγεται ανά µονάδα εργασίας Σχήµα 1.2 Μέση παραγωγικότητα της εργασίας στις ΗΠΑ από το 1900

8 Σχήµα 1.2 Μέση παραγωγικότητα της εργασίας στις ΗΠΑ, Πραγµατικό προϊόν ανά απασχολούµενο (χιλιάδες δολάρια 1992) Μεγάλη ύφεση Β Παγκόσµιος Πόλεµος Επιβράδυνση παραγωγικότητας τη δεκαετία του 70 Επιτάχυνση παραγωγικότητας τις δεκαετίες του 50 και 60 Επιτάχυνση παραγωγικότητας τα µέσα του 90 ΜΕΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Έτος

απασχολούµενο (χιλιάδες δολάρια 1992) Μεγάλη ύφεση Β Παγκόσµιος Πόλεµος Επιβράδυνση

9 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Αύξηση της µέσης παραγωγικότητας της εργασίας: Περίπου 2,5% το χρόνο από το 1949 ως το ,1% το χρόνο από το 1973 ως το ,0% το χρόνο από το 1995 ως το 2005

Περίπου 2,5% το χρόνο από το 1949 ως το 1973 1,1% το

10 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Οικονοµικοί κύκλοι Οικονοµικός κύκλος: βραχυχρόνιες συστολές και επεκτάσεις της οικονοµικής δραστηριότητας Η καθοδική φάση ονοµάζεται κάµψη

11 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Ανεργία Ανεργία: οαριθµός των ατόµων που θέλουν να εργαστούν και αναζητούν ενεργά απασχόληση χωρίς να βρίσκουν ιαχρονική εξέλιξη του ποσοστού ανεργίας στις ΗΠΑ, Σχ.1.3 Στις κάµψεις το ποσοστό ανεργίας αυξάνεται

απασχόληση χωρίς να βρίσκουν ιαχρονική εξέλιξη του ποσοστού

12 Ανεργία (ποσοστό πολιτικού εργατικού δυναµικού) Σχήµα 1.3 Ποσοστό ανεργίας στις ΗΠΑ, Μεγάλη Ύφεση Ύφεση δεκαετίας 1890 ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΕΡΓΙΑΣ ύφεση ύφεση ύφεση Β Παγκόσµιος Πόλεµος 2001 ύφεση Έτος

δεκαετίας 1890 ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΕΡΓΙΑΣ 1981-1982 ύφεση 1990-1991

13 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Πληθωρισµός ιαχρονική εξέλιξη του ΤΚ στις ΗΠΑ, Σχ.1.4

14 Σχήµα 1.4 Τιµές καταναλωτή στις ΗΠΑ, είκτης τιµών καταναλωτή ( =100) Πληθωρισµός πολέµου 1812 ( ) Μείωση Πληθωρισµού µεταπολεµικά Πληθωρισµός εµφυλίου πολέµου ( ) Μείωση πληθωρισµού µεταπολεµικά Πληθωρισµός Α Παγκοσµίου Πολέµου ( ) ΕΙΚΤΗΣ ΤΙΜΩΝ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Πληθωρισµός µετά το Β Παγκόσµιο Πόλεµο Μείωση πληθωρισµού στη Μεγάλη Ύφεση ( ) Έτος

πολέµου 1812 (1812-1814) Μείωση Πληθωρισµού µεταπολεµικά Πληθωρισµός εµφυλίου πολέµου (1861-1865)

15 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Πληθωρισµός Αποπληθωρισµός: όταν οι τιµές των περισσοτέρων αγαθών και υπηρεσιών µειώνονται Πληθωρισµός: η ποσοστιαία αύξηση του επιπέδου των τιµών Υπερπληθωρισµός: ένας εξαιρετικά υψηλός πληθωρισµός

υπηρεσιών µειώνονται Πληθωρισµός: η ποσοστιαία αύξηση του

16 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Ηπαγκόσµια οικονοµία Ανοικτές και κλειστές οικονοµίες Ανοικτή οικονοµία: µια οικονοµία που έχει εκτεταµένες εµπορικές και χρηµατοοικονοµικές σχέσεις µε άλλες εθνικές οικονοµίες Κλειστή οικονοµία: µια οικονοµία που δεν έχει οικονοµικές συναλλαγές µε τον υπόλοιπο κόσµο Εµπορικές ανισορροπίες ιαχρονική εξέλιξη εισαγωγών και εξαγωγών των ΗΠΑ, Σχ. 1.5 Εµπορικό πλεόνασµα: οι εξαγωγές είναι µεγαλύτερες από τις εισαγωγές Εµπορικό έλλειµµα: οι εισαγωγές είναι µεγαλύτερες από τις εξαγωγές

που δεν έχει οικονοµικές συναλλαγές µε τον υπόλοιπο κόσµο Εµπορικές ανισορροπίες ιαχρονική εξέλιξη εισαγωγών και εξαγωγών των ΗΠΑ,

17 Εισαγωγές-εξαγωγές (ποσοστό συνολικού προϊόντος) Σχήµα 1.5 Εξαγωγές και εισαγωγές των ΗΠΑ, Α Παγκόσµιος Πόλεµος Εµπορικά ελλείµµατα δεκαετιών 80 και 90 Β Παγκόσµιος Πόλεµος ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Έτος

5 Εξαγωγές και εισαγωγές των ΗΠΑ, 1869-2005 Α

18 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Μακροοικονοµική πολιτική ηµοσιονοµική πολιτική: δηµόσιες δαπάνες και φορολογικά έσοδα Αποτελέσµατα των αλλαγών του κρατικού προϋπολογισµού ιαχρονική εξέλιξη δηµοσίων δαπανών και φορολογικών εσόδων στις ΗΠΑ, Σχ. 1.6 Συνδέεται µε τοεµπορικό έλλειµµα; Νοµισµατική πολιτική: ο ρυθµός αύξησης προσφοράς χρήµατος (καθορίζεται από την κεντρική τράπεζα, η Fed στις ΗΠΑ)

εξέλιξη δηµοσίων δαπανών και φορολογικών εσόδων στις ΗΠΑ, Σχ. 1.

19 Οµοσπονδιακές δαπάνες και φορολογικά έσοδα (ποσοστό συνολικού προϊόντος) Σχήµα 1.6 ηµόσιες δαπάνες και φορολογικά έσοδα στις ΗΠΑ, Β Παγκόσµιος Πόλεµος ηµοσιονοµικά ελλείµµατα από τη δεκαετία του 80 µέχρι τα µέσα της δεκαετίας του 90 Α Παγκόσµιος Πόλεµος ΗΜΟΣΙΕΣ ΑΠΑΝΕΣ Μεγάλη Ύφεση ΦΟΡΟΙ ηµοσιονοµικά Πλεονάσµατα από το 1998 έως το 2001 Έτος

ηµοσιονοµικά ελλείµµατα από τη δεκαετία του 80 µέχρι τα µέσα της δεκαετίας του 90 Α

20 Ποιο είναι το αντικείµενο της µακροοικονοµικής Άθροιση Άθροιση: η διαδικασία πρόσθεσης των µεµονωµένων οικονοµικών µεταβλητών, για την εύρεση γενικών οικονοµικών συνόλων ιαχωρίζει τη µικροοικονοµική (µεµονωµένα µεγέθη) από τη µακροοικονοµική (συνολικά µεγέθη)

για την εύρεση γενικών οικονοµικών συνόλων ιαχωρίζει τη

21 Με τι ασχολούνται οι µακροοικονοµολόγοι Μακροοικονοµικές προβλέψεις Σχετικά λίγοι οικονοµολόγοι ασχολούνται µε προβλέψεις Οι προβλέψεις είναι πολύ δύσκολες Μακροοικονοµική ανάλυση Οι οικονοµολόγοι στον ιδιωτικό και δηµόσιο τοµέα αναλύουν τις τρέχουσες συνθήκες Ηύπαρξηπολλώνοικονοµολόγων µπορεί να εξασφαλίσει µια εύστοχη και διορατική µακροοικονοµική πολιτική; Όχι, διότι οι σηµαντικές αποφάσεις λαµβάνονται από τους πολιτικούς, και όχι τους οικονοµολόγους

22 Με τι ασχολούνται οι µακροοικονοµολόγοι Μακροοικονοµική έρευνα Στόχος: η εξαγωγή γενικών συµπερασµάτων σχετικά µε τη λειτουργία της οικονοµίας Η θεωρητική και εµπειρική έρευνα είναι απαραίτητες για τη διενέργεια προβλέψεων και οικονοµικών αναλύσεων Οικονοµική θεωρία: ένα σύνολο ιδεών σχετικών µετηνοικονοµία, που έχουν λογική συγκρότηση Οικονοµικό υπόδειγµα: µια απλοποιηµένη περιγραφή ορισµένων χαρακτηριστικών της οικονοµίας Ηχρησιµότητα των οικονοµικών θεωριών και υποδειγµάτων εξαρτάται από την ορθότητα των υποθέσεών τους, την πιθανότητα να εφαρµοστούν σε αληθινά προβλήµατα, τη δυνατότητα να ελεγχθούν εµπειρικά τα συµπεράσµατά τους και τη συνέπειά τους µε την πραγµατικότητα

23 Με τι ασχολούνται οι µακροοικονοµολόγοι Πλαίσιο 1.1: ιατύπωση και έλεγχος µιας οικονοµικής θεωρίας Βήµα 1: ιατυπώνετε την προς εξέταση ερώτηση Βήµα 2: Κάνετε προσωρινές υποθέσεις Βήµα 3: Μελετάτε τις επιδράσεις της θεωρίας Βήµα 4: Προβαίνετε σε εµπειρική ανάλυση για να συγκρίνετε τα συµπεράσµατα της θεωρίας µε ταστοιχεία Βήµα 5: Αξιολογείτε τα αποτελέσµατα της σύγκρισης

24 Με τι ασχολούνται οι µακροοικονοµολόγοι Συλλογή και επεξεργασία των εµπειρικών στοιχείων: πολύ σηµαντικές για την πρακτική χρησιµότητα των εµπειρικών παρατηρήσεων

25 Γιατί διαφωνούν οι µακροοικονοµολόγοι Θετική και δεοντολογική ανάλυση Θετική ανάλυση: εξετάζει τα οικονοµικά αποτελέσµατα µιας πολιτικής εοντολογική ανάλυση: προσδιορίζει αν µια πολιτική θα πρέπει να εφαρµοστεί

26 Γιατί διαφωνούν οι µακροοικονοµολόγοι Κλασικοί εναντίον κεϊνσιανών Η κλασική προσέγγιση Ηοικονοµία λειτουργεί αποτελεσµατικά από µόνη της Το «αόρατο χέρι»: η ιδέα ότι αν οι αγορές είναι ελεύθερες και τα άτοµα προβαίνουν σε οικονοµικές πράξεις µε στόχο το προσωπικό τους όφελος, ηοικονοµία θα λειτουργεί εύρυθµαστοσύνολοτης Οι µισθοί και οι τιµές προσαρµόζονται άµεσα ώστε να διατηρούν την ισορροπία Ισορροπία: µια κατάσταση όπου ζητούµενες και προσφερόµενες ποσότητες είναι ίσες Οι µεταβολές στους µισθούς και τις τιµές αποτελούν σήµατα που συντονίζουν τις ενέργειες των ατόµων Συµπέρασµα: ορόλοςτηςκυβέρνησηςπρέπειναείναι περιορισµένος

27 Γιατί διαφωνούν οι µακροοικονοµολόγοι Κλασικοί εναντίον κεϊνσιανών Η κεϊνσιανή προσέγγιση Μεγάλη Ύφεση: η κλασική θεωρία απέτυχε γιατί η υψηλή ανεργία ήταν επίµονη Keynes: η επίµονη ανεργία οφείλεται στην αργή προσαρµογή µισθών και τιµών, µε συνέπεια οι αγορές να παραµένουν σε ανισορροπία για µεγάλο χρονικό διάστηµα Συµπέρασµα: η κυβέρνηση πρέπει να παρεµβαίνει για την αποκατάσταση της πλήρης απασχόλησης

28 Γιατί διαφωνούν οι µακροοικονοµολόγοι Κλασικοί εναντίον κεϊνσιανών Η εξέλιξη της αντιπαράθεσης κλασικών-κεϊνσιανών Οι κεϊνσιανοί κυριάρχησαν από το Β Παγκόσµιο Πόλεµο µέχρι το 1970 Οστασιµοπληθωρισµός της δεκαετίας του 70 οδήγησε στην επιστροφή της κλασικής σκέψης Τα τελευταία τριάντα χρόνια πραγµατοποιείται αξιόλογη έρευνα µε τη βοήθεια και των δύο προσεγγίσεων

29 Γιατί διαφωνούν οι µακροοικονοµολόγοι Μια ενιαία προσέγγιση της µακροοικονοµικής Οι κλασικές και οι κεϊνσιανές ιδέες παρουσιάζονται σ ένα ενιαίο υπόδειγµα Τρεις αγορές: αγαθών, χρηµατοπιστωτική, εργασίας Το υπόδειγµα ξεκινάτηθεµελίωση του από τη µικροοικονοµική, ατοµική συµπεριφορά Μακροχρόνια: πλήρης ευκαµψία τιµών και µισθών Βραχυχρόνια: κλασική υπόθεση, ευκαµψία µισθών και τιµών κεϊνσιανή υπόθεση, αργή προσαρµογή µισθών και τιµών

Σχετικά έγγραφα

Οι οικονομολόγοι μελετούν...

Οι οικονομολόγοι μελετούν... Πώς αποφασίζουν οι άνθρωποι. Πώς αλληλεπιδρούν μεταξύ τους οι άνθρωποι. Ποιες δυνάμεις επηρεάζουν την οικονομία συνολικά. Ποιο είναι το αντικείμενο της μακροοικονομικής; Μακροοικονομική: