3.2 Ισοζύγιο πληρωµών

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "3.2 Ισοζύγιο πληρωµών"

Ζέφυρος Νικολαΐδης
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 3 Ισοζύγιο πληρωµών 3.1 Εισαγωγή ιεθνή οικονοµία Ύφεση στην Γερµανία οικονοµίες του Ευρώ Αυξηση των αµερικανικών επιτοκίων διεθνή επιτόκια και δολάριο($) Χρηµατοοικονοµική κρίση στην Ασία Ανοιχτή οικονοµία 3.2 Ισοζύγιο πληρωµών Ισοζύγιο πληρωµών αφορά τις αγοραπωλησίες αγαθών, υπηρεσιών και περουσιακών στοιχείων της εγχώριας οικονοµίας µε τον υπόλοιπο κόσµο. Περιλαµβάνει: Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών περιλαµβάνει τις συναλλαγές που αναφέρονται στις εξαγωγές και εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών, και µονοµερείς µεταβιβάσεις. Η διαφορά µεταξύ των εισπράξεων και πληρωµών µπορεί να είναι θετική 24

2 πλεόνασµα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, ενώ εάν είναι αρνητική έλλειµµα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών διακρίνεται στο εµπορικό ισοζύγιο και στο ισοζύγιο άδηλων συναλλαγών. Το εµπορικό ισοζύγιο εκφράζει τη διαφορά των εισπράξεων και πληρωµών από εξαγωγές και εισαγωγές αγαθών. Το ισοζύγιο άδηλων συναλλαγών περιλαµβάνει κονδύλια (µονοµερείς µεταβιβάσεις) από τουριστικό και ναυτιλιακό συνάλλαγµα, µεταναστευτικά εµβάσµατα και καθαρές µη δανειακές εισπράξεις από την Ε.Ε. Παραδείγµατα Η Ελλάδα εισάγει γερµανικά αυτοκίνητα (πληρωµές εµπορικό ισοζύγιο) Οι Η.Π.Α. εξάγουν Computers (εισπράξεις εµπορικό ισοζύγιο) Η Κρήτη παρέχει τουριστικές υπηρεσίες (εισπράξεις - ισοζύγιο άδηλων συναλλαγών) 25

Το εµπορικό ισοζύγιο εκφράζει τη διαφορά των εισπράξεων και πληρωµών από εξαγωγές και εισαγωγές αγαθών.

3 Πληρωµές για σπουδές στη Μ. Βρετανία (πληρωµές - ισοζύγιο άδηλων συναλλαγών) Ισοζύγιο κίνησης κεφαλαίων περιλαµβάνει τις συναλλαγές που αναφέρονται στις εισροές και εκροές κεφαλαίων. Η αγορά ξένων χρεογράφων (επενδύσεις χαρτοφυλακίου) ή ξένων επιχειρήσεων (άµεσες επενδύσεις) ή καταθέσεων σε τράπεζες του εξωτερικού ή χορηγήσεων δανείων σε ξένους εκροή κεφαλαίων. Αντίθετα, η αγορά εγχώριων περουσιακών στοιχείων από ξένους εισροή κεφαλαίων. 3.3 Ισορροπία στο ισοζύγιο πληρωµών Το ισοζύγιο πληρωµών αντικατοπτρίζει τις επιδόσεις της οικονοµίας. Σε κατάσταση ισορροπίας Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών + ισοζύγιο κίνησης κεφαλαίων = 0 Σε κατάσταση ανισορροπίας Εάν το άθροισµα είναι θετικό πλεόνασµα στο ισοζύγιο πληρωµών 26

Η αγορά ξένων χρεογράφων (επενδύσεις χαρτοφυλακίου) ή ξένων επιχειρήσεων (άµεσες επενδύσεις) ή καταθέσεων σε τράπεζες του εξωτερικού ή χορηγήσεων δανείων σε ξένους εκροή κεφαλαίων.

4 Εάν το άθροισµα είναι αρνητικό έλλειµµα στο ισοζύγιο πληρωµών το έλλειµµα χρηµατοδοτείται µε πωλήσεις περουσιακών στοιχείων από τους ιδιώτες στον υπόλοιπο κόσµο και µε δανεισµό των ιδιωτών από τον υπόλοιπο κόσµο. Εναλλακτικά, ή επίσης, το έλλειµµα χρηµατοδοτείται από την κυβέρνηση µε πωλήσεις συναλλαγµατικών διαθεσίµων ή µε δανεισµό της κυβέρνησης από τον υπόλοιπο κόσµο. Εποµένως, Πλεόνασµα στο ισοζύγιο πληρωµών η κεντρική τράπεζα αυξάνει τα συναλλαγµατικά της διαθέσιµα. Έλλειµµα στο ισοζύγιο πληρωµών η κεντρική τράπεζα µειώνει τα συναλλαγµατικά της διαθέσιµα. 3.4 Οι διεθνείς ροές κεφαλαίου και αγαθών Ο ρόλος των καθαρών εξαγωγών Σε µια ανοιχτή οικονοµία, µέρος της παραγωγής πωλείται στο εσωτερικό και µέρος εξάγεται στον έξω κόσµο. Η δαπάνη για το προϊόν µιας ανοιχτής 27

Εποµένως, Πλεόνασµα στο ισοζύγιο πληρωµών η κεντρική τράπεζα αυξάνει τα συναλλαγµατικά της διαθέσιµα. Έλλειµµα στο ισοζύγιο πληρωµών η κεντρική τράπεζα µειώνει τα συναλλαγµατικά της διαθέσιµα. 3.

5 οικονοµίας, δηλ. η λογιστική ταυτότητα του εθνικού εισοδήµατος Υ = C + I + G + (Χ-Μ) C συνολική κατανάλωση εγχώριων και ξένων αγαθών και υπηρεσιών, C = C + I συνολική επένδυση σε εγχώρια και ξένα αγαθά και υπηρεσίες, I = I + G συνολικές δηµόσιες δαπάνες για αγορά εγχώριων και ξένων αγαθών και υπηρεσιών, G = G + G f Χ εξαγωγές εγχώριων αγαθών και υπηρεσιών Μ εισαγωγές ξένων αγαθών και υπηρεσιών I f C f f f f Υ = ( C + C ) + ( I + I ) + ( G + G ) + (Χ - Μ) f f f Υ = ( C + C ) + ( I + I ) + ( G + G ) + f f f Χ ( C + I + G ) f f f όπου Μ = ( C + I + G ) εισαγωγές η εγχώρια δαπάνη για ξένα αγαθά και υπηρεσίες. Η δαπάνη για το προϊόν µιας ανοιχτής οικονοµίας Υ = C + I + G + Χ 28

και ξένα αγαθά και υπηρεσίες, I = I + G συνολικές δηµόσιες δαπάνες για αγορά εγχώριων και ξένων αγαθών και υπηρεσιών, G = G + G f Χ εξαγωγές εγχώριων αγαθών και υπηρεσιών

6 Χ εξαγωγές αλλοδαπές δαπάνες για εγχώρια αγαθά και υπηρεσίες. Σε ανοιχτή οικονοµία η (εγχώρια) δαπάνη δεν απαιτείται να είναι ίση προς την (εγχώρια) παραγωγή αγαθών και υπηρεσιών. ΝΧ = Υ (C + I + G ) όπου ΝΧ = Χ Μ καθαρές εξαγωγές. Σε κλειστή οικονοµία Υ = C + I + G Καθαρές ξένες επενδύσεις και εµπορικό ισοζύγιο Η λογιστική ταυτότητα του εθνικού εισοδήµατος Υ = C + I + G + ΝΧ Υ - C - G = Ι + ΝΧ όπου Υ - C - G = S εθνική αποταµίευση Υ - C - G = (Υ - Τ - C ) + (Τ - G ) (Υ Τ - C ) ιδιωτική αποταµίευση (Τ - G ) δηµόσια αποταµίευση S - Ι = ΝΧ Τ δηµόσια έσοδα (φόροι), S Ι καθαρή ξένη επένδυση, δηλ. το (καθαρό) ποσό που οι κάτοικοι 29

ΝΧ = Υ (C + I + G ) όπου ΝΧ = Χ Μ καθαρές εξαγωγές.

7 της χώρας δανείζουν στο εξωτερικό. Αν είναι θετική, τότε οι αποταµιεύσεις µας είναι µεγαλύτερες από τις επενδύσεις µας και δανείζουµε το πλεόνασµά µας στους ξένους. Εποµένως, η καθαρή ξένη επένδυση αντανακλά τη διεθνή ροή κεφαλαίων για τη χρηµατοδότηση της συσσώρευσης κεφαλαίου. ΝΧ εµπορικό ισοζύγιο Καθαρές ξένες επενδύσεις = Εµπορικό ισοζύγιο S - Ι = ΝΧ Εάν είναι θετικό εµπορικό πλεόνασµα καθαροί δανειστές στις διεθνείς χρηµαταγορές εξαγωγές > εισαγωγές. 3.5 Συναλλαγµατικές ισοτιµίες Οι νοµισµατικές αρχές παραµβαίνουν στην αγορά συναλλάγµατος για την εξισορρόπιση ανισορροπιών στο ισοζύγιο πληρωµών. 30

Εποµένως, η καθαρή ξένη επένδυση αντανακλά τη διεθνή ροή κεφαλαίων για τη χρηµατοδότηση της συσσώρευσης κεφαλαίου.

8 Καθεστώς σταθερών συναλλαγµατικών ισοτιµιών του Bretton Woos. Λειτούργησε στη διεθνή οικονοµία από τέλος του Β Παγκοσµίου Πολέµου µέχρι το Οι νοµισµατικές αρχές καθορίζουν επίσηµα µια σταθερή συναλλαγµατική ισοτιµία στην αγορά συναλλάγµατος. Η κεντρική τράπεζα διατηρεί την ισοτιµία πωλώντας ή αγοράζοντας συνάλλαγµα. Η κεντρική τράπεζα δεν έχει ευέλικτη νοµισµατική πολιτική η νοµισµατική βάση προσδιορίζεται κυρίως από την εξωτερική της συνιστώσα που αφορά τα συναλλαγµατικά αποθέµατα όταν τα συναλλαγµατικά αποθεµάτα η νοµισµατική βάση διευρύνεται. Παράδειγµα Στη δεκαετία του 1960, η γερµανική κεντρική τράπεζα (Bunesbank) και η αµερικανική κεντρική τράπεζα (Fe) καθόρισαν τη συναλλαγµατική ισοτιµία µεταξύ δολαρίου και γερµανικού µάρκου, 1$ = 4DM. Η ποσότητα της παρεµβολής των 31

Η κεντρική τράπεζα δεν έχει ευέλικτη νοµισµατική πολιτική η νοµισµατική βάση προσδιορίζεται κυρίως από την εξωτερική της συνιστώσα που αφορά τα συναλλαγµατικά αποθέµατα όταν τα συναλλαγµατικά

9 νοµισµατικών αρχών έχει να κάνει µε την ανισορροπία στο ισοζύγιο πληρωµών. Εάν το ισοζύγιο πληρωµών των Η.Π.Α. σε σχέση µε Γερµανία είναι ελλειµµατικό η ζήτηση για DM που ανταλλάσονται µε $ από αµερικανούς > προσφορά DM που ανταλλάσονται µε $ από γερµανούς. Οι γερµανοί δεν είναι διατεθειµένοι να προσφέρουν DM για $ εάν η τιµή του $ δεν µειωθεί. Όµως, η γερµανική κεντρική τράπεζα παρεµβαίνει αγοράζοντας $ σε ανταλλαγή µε DM στην τιµή (1$ = 4DM) αύξηση των συναλλαγµατικών διαθεσίµων. Εάν η παρέµβαση γίνει από την αµερικανική κεντρική τράπεζα µείωση των συναλλαγµατικών διαθεσίµων. Εάν µία χώρα έχει χρόνια ελλείµµατα στο ισοζύγιο πληρωµών εξάντληση των συναλλαγµατικών διαθεσίµων. Πρίν όµως φτάσει στο σηµείο αυτό οι νοµισµατικές αρχές αποφασίζουν για εφάπαξ υποτίµηση. 32

Οι γερµανοί δεν είναι διατεθειµένοι να προσφέρουν DM για $ εάν η τιµή του $ δεν µειωθεί.

10 Παράδειγµα Το 1967, η βρετανική κεντρική τράπεζα υποτίµησε τη από $2.80 σε $2.40. Φθηνότερη σχετικά φθηνά βρετανικά αγαθά και υπηρεσίες βελτίωση του ισοζυγίου πληρωµών. Καθεστώς κυµαινόµενων συναλλαγµατικών ισοτιµιών. Η τιµή συναλλάγµατος διαµορφώνεται ελεύθερα στην αγορά. Εάν το ισοζύγιο πληρωµών των Η.Π.Α. σε σχέση µε Γερµανία είναι ελλειµµατικό η ζήτηση για DM που ανταλλάσονται µε $ από αµερικανούς > προσφορά DM που ανταλλάσονται µε $ από γερµανούς. Η τιµή του $ µειώνεται και οι γερµανοί είναι διατεθειµένοι να προσφέρουν DM για $. Η κεντρική τράπεζα έχει ανεξάρτητη νοµισµατική πολιτική, αλλά δεν έχει συναλλαγµατική πολιτική η νοµισµατική βάση 33

Η τιµή συναλλάγµατος διαµορφώνεται ελεύθερα στην αγορά. Εάν το ισοζύγιο πληρωµών των Η.Π.Α.

11 προσδιορίζεται από την εγχώρια συνιστώσα που αφορά την πιστωτική επέκταση. 34

Σχετικά έγγραφα

ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΔΕΟ34 Μακροοικονομική Θεωρία

1 ΤΥΠΟΛΟΓΙΟ ΔΕΟ34 Μακροοικονομική Θεωρία Mάθημα 6 : To ισοζύγιο πληρωμών Ισοζύγιο πληρωμών Το ισοζύγιο πληρωμών περιλαμβάνει το 1. Εμπορικό ισοζύγιο 2. Ισοζύγιο άδηλων συναλλαγών 3. Ισοζύγιο Κίνησης Κεφαλαίων