Oδηγός σπουδών. Oργάνωση. και λειτουργία

Transcript

1 Oδηγός σπουδών Oργάνωση και λειτουργία

2

3 Oδηγός σπουδών

4

5 ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜETAΠTYXIAKΩN ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Oδηγός σπουδών Oργάνωση και λειτουργία

6 Oδηγός Σπουδών Διαπανεπιστημιακού Διατμηματικού Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση Χρονολογία έκδοσης: Ιούνιος 2011 Επιμέλεια έκδοσης: Χριστίνα Ντεμίρη Σελιδοποίηση - Εκτύπωση: ΑCCESS Γραφικές Τέχνες ΑΕ

7 Περιεχόμενα 1. Εισαγωγή... 9 Ι. Oργάνωση και λειτουργία των μεταπτυχιακών σπουδών Διοίκηση Πόροι-υποτροφίες Διδάσκοντες Εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας Άρθρο 1. Γενικές αρχές Άρθρο 2. Δομή κα λειτουργία Άρθρο 3. Πρόγραμμα Σπουδών Άρθρο 4. Εξετάσεις Άρθρο 5. Διπλωματική εργασία Άρθρο 6. Εκπόνηση διπλωματικής εργασίας Άρθρο 7. Παράδοση και αξιολόγηση της διπλωματικής εργασίας Άρθρο 8. Παροχές και απασχόληση μεταπτυχιακών φοιτητών Άρθρο 9. Μεταβατική διάταξη Άρθρο 10. Διάρκεια λειτουργίας Άρθρο 11. Διάρθρωση του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών Άρθρο 12. Παράρτημα ΙΙ. Περιγραφή περιεχομένου μαθημάτων Α. Πολιτισμικές, Κοινωνιολογικές, Ψυχολογικές και Παιδαγωγικές Προσεγγίσεις Α1. Η μιντιακή κουλτούρα των παιδιών Α2. Αλφαβητισμός στα ΜΜΕ Α3. ΜΜΕ, εικονική ιδεολογία και σχολική εκπαίδευση Α4. O κινηματογράφος ως πηγή γνώσης και επικοινωνίας Ι Α5. O κινηματογράφος ως πηγή γνώσης και επικοινωνίας ΙΙ Α6. Η κινούμενη εικόνα ως μέσο έκφρασης και επικοινωνίας

8 Α7. Σχεδιασμός πολυμέσων και επικοινωνίας Α8. Εικόνες του σώματος και του φύλου στον σύγχρονο πολιτισμό: τέχνη, μέσα, νέες τεχνολογίες Α9. Μουσική - κοινωνία - αντίληψη την εποχή των ΜΜΕ και των νέων τεχνολογιών Α10. Μάθηση και ψυχαγωγία σε ψηφιακό περιβάλλον Α11. Διεπιστημονικό σεμινάριο Β. Σχεδιασμός και Χρήση Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση Β1. Συστήματα εκπαιδευτικού λογισμικού Β2. Ανάπτυξη πολυμεσικών και διαδικτυακών εκπαιδευτικών εφαρμογών Β3. Εικονικά περιβάλλοντα και προχωρημένες εκπαιδευτικές εφαρμογές Β4. Σχεδιασμός και παραγωγή εκπαιδευτικού βίντεο Β5. Τεχνολογίες τηλε-εκπαίδευσης και εφαρμογές Β6. Τεχνολογίες Η/Υ, πληροφορικής και επικοινωνιών Β7. Τεχνολογίες πολυμέσων και διαδικτύου Β8. Δημιουργία ψηφιακών εφαρμογών Β9. Oπτικός σχεδιασμός πληροφορίας και ψηφιακό περιβάλλον επικοινωνίας Β10. Κινούμενο σχέδιο Β11. Πολιτισμικές σπουδές: εφαρμογές στο πεδίο των ταινιών τεκμηρίωσης και πολιτιστικού ντοκιμαντέρ Β12. Σεμινάριο εφαρμογών: Παιδαγωγικές προσεγγίσεις και εφαρμογές Γ. Διπλωματική Εργασία

9 Εισαγωγή Oι νέες τεχνολογίες στον χώρο της επικοινωνίας και της πληροφορίας κατέχουν σήμερα σημαντική θέση στα εκπαιδευτικά προγράμματα. Αυτό το μεταπτυχιακό πρόγραμμα διαμορφώνει ένα πεδίο συζήτησης και διεπιστημονικής επεξεργασίας σύγχρονων θεμάτων σχετικά με τη μάθηση και τη διδασκαλία στην ψηφιακή εποχή. Διερευνά τις αλλαγές που επιφέρουν οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση στον τρόπο σκέψης, στην αντιληπτική διαδικασία και στα αναπαραστατικά μέσα, εντοπίζει τα εμπόδια που υπάρχουν για την αποτελεσματική χρήση τους στην εκπαίδευση και τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να ξεπεραστούν αναπτύσσει προβληματισμούς για το μέλλον της τυπικής και της άτυπης μάθησης στην ψηφιακή εποχή. Παράλληλα με τη θεωρητική και κριτική εκπαίδευση, το Πρόγραμμα ενθαρρύνει την εμπλοκή των φοιτητών σε πρακτική εργαστηριακή δουλειά για τη δημιουργία μαθησιακών μέσων με τη χρήση των νέων τεχνολογιών (εκπαιδευτικό λογισμικό, οπτικοακουστικά προϊόντα, πολυμεσικές εφαρμογές) και υποστηρίζει τη συνεργασία και την από κοινού δημιουργική εργασία. Η δομή του Προγράμματος προσφέρει δυνατότητες για επιλογή και ευελιξία στον συνδυασμό των μαθημάτων που απαιτούνται για την ολοκλήρωσή του, και επιτρέπει, μέσα από την εκπόνηση διπλωματικής εργασίας, επιλογές που εκφράζουν τα ειδικότερα ενδιαφέροντα των φοιτητών και των φοιτητριών. Δίνει, επίσης, τη δυνατότητα να μελετηθεί η σχέση ανάμεσα στους θεωρητικούς και στους πρακτικούς τρόπους έρευνας και να χρησιμοποιηθούν κατάλληλοι τρόποι τεκμηρίωσης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην παράλληλη ανάπτυξη περιεχομένου και αισθητικής διάστασης στις εργασίες των φοιτητών και των φοιτητριών. ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 9

10 Το Πρόγραμμα σχεδιάστηκε και λειτουργεί από το 2005 με τη συνεργασία του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στη Προσχολική Ηλικία, του Τμήματος Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, του Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε σύμπραξη με το Τμήμα Ηλεκτρονικής του ΤΕΙ Πειραιά. Στο πλαίσιο των δράσεων του Προγράμματος αξιοποιούνται οι υποδομές όλων των συνεργαζόμενων τμημάτων. Τζέλα Βαρνάβα-Σκούρα Πρόεδρος της Ειδικής Διατμηματικής Επιτροπής

11 I. Oργάνωση και λειτουργία των μεταπτυχιακών σπουδών

12 Oργάνωση και λειτουργία των μεταπτυχιακών σπουδών Τα όργανα για τη διαμόρφωση και τη λειτουργία του ΠΜΣ γενικά, των οποίων οι αρμοδιότητες περιγράφονται στον νόμο, είναι τα εξής: Διοίκηση α. Η Ειδική Διατμηματική Επιτροπή (ΕΔΕ). Συγκροτείται από τα εξής μέλη για τα ακαδημαϊκά έτη : Βαρνάβα-Σκούρα Τζέλα, καθηγήτρια ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ, πρόεδρος της ΕΔΕ Μεϊμάρης Μιχάλης, καθηγητής ΕΜΜΕ-ΕΚΠΑ Χρυσαφίδης Κώστας, καθηγητής ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Γιαλαμάς Βασίλης, αναπληρωτής καθηγητής ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Πλειός Γιώργος, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΜΕ-ΕΚΠΑ Παπαδόπουλος Σπύρος, αναπληρωτής καθηγητής ΤΑΜ-ΠΘ Παπακωνσταντίνου Γιώργος, επίκουρος καθηγητής ΤΑΜ-ΠΘ Ψυχούλης Αλέξανδρος, επίκουρος καθηγητής ΤΑΜ-ΠΘ Γκούσκος Δημήτριος, λέκτορας ΕΜΜΕ-ΕΚΠΑ Ένας εκπρόσωπος των φοιτητών β. Η Συντονιστική Επιτροπή (ΣΕ). Συγκροτείται από τα εξής μέλη για τα ακαδημαϊκά έτη : Βαρνάβα-Σκούρα Τζέλα, καθηγήτρια ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Μεϊμάρης Μιχάλης, καθηγητής ΕΜΜΕ-ΕΚΠΑ Παπακωνσταντίνου Γιώργος, επίκουρος καθηγητής ΤΑΜ-ΠΘ γ. Επιστημονική υπεύθυνη για την περίοδο και διευθύντρια του Προγράμματος από το 2008: Τζέλα Βαρνάβα-Σκούρα 12 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

13 Το ΠΜΣ υποστηρίζεται διοικητικά από τη Γραμματεία του Τμήματος Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία. Ειδικότερα τη Γραμματεία του ΠΜΣ συγκροτούν οι: Γόντικα Αναστασία, γραμματέας του ΤΕΑΠΗ Γεωργίου Ευγενία, διοικητική υπάλληλος της Γραμματείας του ΤΕΑΠΗ Ντεμίρη Χριστίνα, διοικητική υπάλληλος του ΠΜΣ Κέτας Θεοφάνης, τεχνική υποστήριξη Πόροι - Υποτροφίες Oι πόροι του ΠΜΣ για την περίοδο προέρχονταν από δράση ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ. Από το 2008 και εξής προέρχονται από οικονομική συμμετοχή των μεταπτυχιακών φοιτητών. Το Πρόγραμμα επιδιώκει να εξασφαλίζει οικονομική ενίσχυση σε μεταπτυχιακούς φοιτητές με τη μορφή υποτροφιών (δύο ανά έτος) ή/και με τη μορφή ωρομίσθιας απασχόλησης. Ιστοσελίδες Tμημάτων pms%20all.htm ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 13

14 Διδάσκοντες Μέλη Διδακτικού- Ερευνητικού Προσωπικού Βαρνάβα-Σκούρα Τζέλα, καθηγήτρια ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ, επιστημονική υπεύθυνη και πρόεδρος της Ειδικής Διατμηματικής Επιτροπής του ΠΜΣ Μεϊμάρης Μιχάλης, καθηγητής ΕΜΜΕ-EKΠΑ Ντάβου Μπετίνα, καθηγήτρια ΕΜΜΕ-ΕΚΠΑ Χρυσαφίδης Κώστας, καθηγητής, ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Γιαλαμάς Βασίλης, αναπληρωτής καθηγητής ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Κομνηνού Μαρία, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΕΜΜΕ-ΕΚΠΑ Κούρτη Λίτσα, αναπληρώτρια καθηγήτρια ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Παπαδόπουλος Σπύρος, αναπληρωτής καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Πλειός Γιώργος, αναπληρωτής καθηγητής ΕΜΜΕ-ΕΚΠΑ Ψυχούλης Αλέξανδρος, αναπληρωτής καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Γεωργάκη Αναστασία, επίκουρη καθηγήτρια Τμήματος Μουσικών Σπουδών EΚΠΑ Παπακωνσταντίνου Γιώργος, επίκουρος καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Σφυρόερα Μαρία, επίκουρη καθηγήτρια ΤΕΑΠΗ-ΕΚΠΑ Σωτηροπούλου Χρυσάνθη, επίκουρη καθηγήτρια Τμήματος Θεατρικών Σπουδών Πανεπιστημίου Πατρών Γκούσκος Δημήτριος, λέκτορας ΕΜΜΕ-ΕΚΠΑ 14 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

15 Μέλη Εκπαιδευτικού Προσωπικού Αλαφοδήμος Κωνσταντίνος, καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά - Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών, Τμήμα Αυτοματισμού Ραγκούση Μαρία, καθηγήτρια ΤΕΙ Πειραιά - Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών, Τμήμα Ηλεκτρονικής Σαββαΐδης Στέλιος, αναπληρωτής καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά - Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών, Τμήμα Ηλεκτρονικής Πατρικάκης Χαράλαμπος, επίκουρος καθηγητής ΤΕΙ Πειραιά, Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών, Τμήμα Ηλεκτρονικής Παπαντωνίου Άγης, δρ. μηχανικός πληροφορικής, έκτακτος καθηγητής, ΤΕΙ Πειραιά - Σχολή Τεχνολογικών Εφαρμογών, Τμήμα Ηλεκτρονικής Εργαστηριακοί Συνεργάτες Βενάκη Ηλέκτρα, συνεργάτης Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ματζιάρης Γεώργιος, MSc Ηλεκτρονικός Νίκα Βασιλική, εκπαιδευτικός, διδάκτωρ ψυχολογίας Παπαχαραλάμπους Δημήτρης, διδάσκων με ΠΔ407/80 EMME Ρήγας Γεράσιμος, σκηνοθέτης Τσελέντη Παναγιώτα, επικοινωνιολόγος Χαριτόπουλος Άγγελος, ηλεκτρονικός μηχανικός, MSc Επικοινωνίες Δεδομένων ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 15

16

17 Εσωτερικός κανονισμός λειτουργίας

18

19 Άρθρο 1. Γενικές αρχές Τα Τμήματα Εκπαίδευσης και Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του ΕΚΠΑ, Επικοινωνίας και Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του ΕΚΠΑ, Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, σε σύμπραξη με το Τμήμα Ηλεκτρονικής του ΤΕΙ Πειραιά, εφαρμόζουν από το ακαδημαϊκό έτος το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ) «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» (ΦΕΚ 1247/Τ.Β./6-9-05, ΦΕΚ 1144/Τ.Β./9-7-07). 1. Το Πρόγραμμα, με την ανάπτυξη της κριτικής αξιολόγησης της έρευνας στον χώρο των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση (ΤΠΕΕ), στοχεύει στην προπαρασκευή στελεχών υψηλού επιπέδου, στη διεύρυνση των γνώσεων των φοιτητών/-ριών με τις πρακτικές εφαρμογές των ΤΠΕΕ και στην ανάπτυξη διαύλων επικοινωνίας με τους ειδικούς στην εφαρμογή των νέων τεχνολογιών σε όλους τους τομείς της εκπαίδευσης. Oλοκληρώνοντας το Πρόγραμμα, οι φοιτητές θα πρέπει να έχουν αναπτύξει τις δεξιότητες ανάλυσης, σχεδιασμού και επικοινωνίας, αφού θα έχουν μελετήσει προσεγγίσεις σχετικές με θεωρητικά και μεθοδολογικά ζητήματα και θα έχουν ασχοληθεί με την πρακτική εφαρμογή δεξιοτήτων σχεδιασμού και επικοινωνίας. 2. Το ΠΜΣ απονέμει Μεταπτυχιακό Δίπλωμα Ειδίκευσης (ΜΔΕ) στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση. 3. Στο ΠΜΣ, που οδηγεί στην απονομή του ΜΔΕ, γίνονται δεκτοί υποψήφιοι οι οποίοι είναι: α) Πτυχιούχοι τμημάτων πανεπιστημίων και ΤΕΙ, σύμφωνα με το άρθρο 5, παρ. 12γ του Ν. 2916/01(ΦΕΚ.114 τ. Α ), οι οποίοι έχουν τη δυνατότητα να εργαστούν ή εργάζονται ήδη στην πρωτοβάθμια ή στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, και γενικότερα σε εκπαιδευτικούς χώρους. β) Πτυχιούχοι άλλων αναγνωρισμένων ομοταγών ιδρυμάτων της αλλοδαπής (σύμφωνα με το άρθρο 12, παρ. 2α του Ν. 2083/92). ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 19

20 4. Για την απονομή του τίτλου σπουδών η χρονική διάρκεια ορίζεται για το ΜΔΕ σε τέσσερα (4) διδακτικά εξάμηνα και η μέγιστη σε έξι (6) 5. O αριθμός των εισακτέων στο ΠΜΣ ορίζεται σε 20 ανά έτος. Για τη λειτουργία του Προγράμματος έχουν διατεθεί αίθουσες και εργαστήρια όλων των συνεργαζόμενων φορέων, με την αξιοποίηση των εργαστηριακών εγκαταστάσεων και βιβλιοθηκών. Άρθρο 2. Δομή και λειτουργία 1. Τα αρμόδια όργανα για την οργάνωση και τη λειτουργία του ΠΜΣ γενικά, οι αρμοδιότητες των οποίων περιγράφονται στον Νόμο, είναι τα εξής: α. Η Ειδική Διατμηματική Επιτροπή (ΕΔΕ) του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΠΜΣ), στην οποία συμμετέχουν ως μέλη εκπρόσωποι των πανεπιστημιακών τμημάτων. β. Η Συντονιστική Επιτροπή (ΣΕ) του ΠΜΣ. 2. α. Η διάρκεια των σπουδών του ΠΜΣ για την απονομή μεταπτυχιακού διπλώματος ορίζεται στη σχετική εγκριτική υπουργική απόφαση, σύμφωνα και με το σημείο 4 του άρθρου 1 του παρόντος. β. Η χρονική διάρκεια για την απόκτηση του μεταπτυχιακού διπλώματος δεν πρέπει να υπερβαίνει (για την κάθε περίπτωση) το προβλεπόμενο από το ΠΜΣ διάστημα, προσαυξανόμενο κατά ένα ακαδημαϊκό έτος για το μεταπτυχιακό δίπλωμα (ΜΔ). Σε περίπτωση υπέρβασης αυτού του ανώτατου χρονικού ορίου, ο/η μεταπτυχιακός/-η φοιτητής/-ρια διαγράφεται ύστερα από απόφαση της ΕΔΕ του ΠΜΣ. Το μέγιστο διάστημα ολοκλήρωσης του ΜΔ είναι τρία χρόνια. 3. Κάθε ακαδημαϊκό έτος, και εντός του εαρινού εξαμήνου, προκηρύσσεται ο προβλεπόμενος αριθμός θέσεων μεταπτυχιακών φοιτητών, προκειμένου, στη συνέχεια, να γίνει η επιλογή τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. 20 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

21 Άρθρο 3. Πρόγραμμα Σπουδών (βλ. και άρθρο 11 σελ. 25) 1. Tα μαθήματα αρχίζουν τον Oκτώβριο κάθε ακαδημαϊκού έτους για το χειμερινό εξάμηνο και τον Mάρτιο για το εαρινό εξάμηνο. 2. Oι μεταπτυχιακοί φοιτητές που επιλέγονται παρακολουθούν τρία μαθήματα ανά εξάμηνο για τα τρία πρώτα εξάμηνα. Κάθε μάθημα αντιστοιχεί σε 6 διδακτικές μονάδες και διδάσκεται για ένα εξάμηνο. Κατά τη διάρκεια των τριών πρώτων εξαμήνων επιλέγονται τέσσερα μαθήματα από την ενότητα: «Πολιτισμικές, Κοινωνιολογικές, Ψυχολογικές και Παιδαγωγικές Προσεγγίσεις» και πέντε από την ενότητα: «Σχεδιασμός και Χρήση Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση». 3. Το τελευταίο (τέταρτο) εξάμηνο, οι φοιτητές ασχολούνται με τη συγγραφή της διπλωματικής εργασίας ( περίπου λέξεων), την οποία θα πρέπει να υποστηρίξουν με επιτυχία ενώπιον τριών εξεταστών. Κατά την περίοδο εκπόνησης της διπλωματικής εργασίας, οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να συμμετάσχουν σε εξειδικευμένα σεμινάρια και ομάδες εργασίας (workshops). Η διπλωματική εργασία αντιστοιχεί σε 40 διδακτικές μονάδες. 4. Oι μεταπτυχιακοί φοιτητές πρέπει να παρακολουθούν ανελλιπώς και υποχρεωτικά όλα τα μαθήματα του Προγράμματος που επέλεξαν, σύμφωνα με τις οδηγίες που προβλέπονται στο πρόγραμμα σπουδών, και να μετέχουν ενεργά στις συζητήσεις, στις παρουσιάσεις και στις άλλες ερευνητικές δραστηριότητες του Προγράμματος. Η παρουσία τους ελέγχεται από τον διδάσκοντα και η επίδοσή τους αξιολογείται διαρκώς από αυτόν. Η υπέρβαση των τριών απουσιών σε κάθε μάθημα σημαίνει αποκλεισμό από τις εξετάσεις του αντίστοιχου μαθήματος και επανάληψή του έπειτα από σχετική έγκριση της ΕΔΕ. 5. Oι φοιτητές/-ριες οφείλουν να ενημερώνονται για όλες τις ανακοινώσεις που θα αναρτώνται στον επίσημο πίνακα ανακοινώσεων του Τμήματος. Τα μαθήματα θα αρχίζουν την ώρα που θα αναγράφεται στο ωρολόγιο πρόγραμμα. ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 21

22 Σε έκτακτες περιπτώσεις αλλαγής, κοινοποιείται στους ενδιαφερομένους σχετική ανακοίνωση. Με την ολοκλήρωση του μεταπτυχιακού προγράμματος, κάθε μεταπτυχιακός φοιτητής: (α) θα έχει ολοκληρώσει με επιτυχία τις εξετάσεις στα μαθήματα που διδάχθηκε και θα έχει πάρει μέρος σε ημερίδες παρουσίασης των εργασιών του κάθε εξαμήνου, (β) θα έχει συγγράψει ικανό αριθμό θεωρητικών και ερευνητικών εργασιών, (γ) θα έχει παραδώσει διπλωματική εργασία, (δ) θα έχει συμμετάσχει σε εργαστήρια και ομάδες εργασίας, ορισμένες από τις οποίες θα οδηγήσουν στην παραγωγή αρχείων, οπτικοακουστικού υλικού (βίντεο, cd-roms) ερευνητικών εκθέσεων κτλ. Άρθρο 4. Εξετάσεις Άρθρο 5. Διπλωματική Εργασία Η εξέταση κάθε μαθήματος πραγματοποιείται στο τέλος κάθε εξαμήνου (χειμερινού και εαρινού). Η δεύτερη εξεταστική ορίζεται για τον Σεπτέμβριο. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, η ΕΔΕ, με ειδικά αιτιολογημένη απόφαση, μπορεί να μεταθέσει τον χρόνο των εξετάσεων. α) Στο δ εξάμηνο προβλέπεται η συγγραφή διπλωματικής εργασίας, η οποία αποτελεί την προϋπόθεση για την απόκτηση του μεταπτυχιακού διπλώματος. β) Η εκπόνηση της εργασίας γίνεται με την επίβλεψη ενός διδάσκοντα καθηγητή. γ) Oι μεταπτυχιακοί φοιτητές/-ριες πρέπει να επιλέγουν τον/την επιβλέποντα/-ουσα καθηγητή/-ρια (ΕΚ) της διπλωματικής τους εργασίας και να βρίσκονται σε συνεννόηση μαζί του/της. Κρίνεται αναγκαία η συνεργασία με τον/την ΕΚ από την αρχή του β ακαδημαϊκού έτους σπουδών. Με την έναρξη του γ ακαδημαϊκού εξαμήνου, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές υποβάλλουν γραπτό σχέδιο της εργασίας τους, το όνομα του/της ΕΚ, καθώς και τη σύμφωνη γνώμη του/της σχετικά με την αποδοχή του προτεινόμενου σχεδίου, τα οποία πρέπει, μέσα στην ίδια προθεσμία, να κατατεθούν στη Γραμματεία και να τεθούν υπόψη της ΣΕ του ΠΜΣ. 22 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

23 Άρθρο 6. Εκπόνηση Διπλωματικής Εργασίας Άρθρο 7. Παράδοση και Αξιολόγηση της Διπλωματικής Εργασίας Κάθε φοιτητής/-ρια οφείλει να εκπονήσει διπλωματική εργασία. Η διπλωματική εργασία είναι ατομική. Το θέμα της εργασίας θα πρέπει να είναι εξειδικευμένο, να έχει πρωτότυπη σύνθεση και ερευνητικό χαρακτήρα. Oι εργασίες θα πρέπει να αποτελούνται από κείμενο περίπου λέξεων και να συνοδεύονται από συναφές οπτικοακουστικό υλικό. Εφόσον οι εργασίες συνοδεύονται από οπτικοακουστικό υλικό που διαμορφώνεται σε συνεργασία με τον/την επιβλέποντα/-ουσα καθηγητή/-ρια, το κείμενο τεκμηρίωσης είναι δυνατόν να περιοριστεί στις λέξεις περίπου. Για τη σωστή εκπόνηση της διπλωματικής εργασίας πρέπει να τηρηθεί με συνέπεια το χρονοδιάγραμμα που έχει συμφωνηθεί με τον/την ΕΚ. α) Oι διπλωματικές εργασίες πρέπει να παραδίδονται μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες. β) Oι μεταπτυχιακοί φοιτητές οφείλουν να παραδώσουν την εργασία σε πέντε δεμένα αντίτυπα. Η εργασία πρέπει να είναι δακτυλογραφημένη με διάστιχο 1,5 γραμμή, σε σελίδες μεγέθους Α4. Στο εξώφυλλο πρέπει να αναφέρονται τα Τμήματα των Πανεπιστημίων που συμμετέχουν, το Τμήμα του ΤΕΙ που συμπράττει, το όνομα του/της μεταπτυχιακού/-ής φοιτητή/-ριας, το όνομα του/της επιβλέποντα/-ουσας, ο τίτλος της μεταπτυχιακής εργασίας και το ακαδημαϊκό έτος (βλ. Παράρτημα για σχετικό δείγμα) γ) Oι διπλωματικές εργασίες υποβάλλονται με τη σύμφωνη γνώμη του/της ΕΚ κατά την έναρξη της εξεταστικής περιόδου κάθε ακαδημαϊκού εξαμήνου ή/και στις αρχές της εξεταστικής περιόδου του Σεπτεμβρίου, και εξετάζονται κατά τη διάρκεια αυτής. Ακολουθεί προφορική υποστήριξη της εργασίας. δ) Η βαθμολόγηση της διπλωματικής εργασίας κατατίθεται στη Γραμματεία, σε ειδικό έντυπο, με ευθύνη του/της ΕΚ (βλ. σχετική φόρμα στο Παράρτημα) ε) Η διπλωματική εργασία αξιολογείται από εξεταστική επιτροπή που αποτελείται από τον/την ΕΚ και από άλλους δύο διδάσκοντες που ορίζονται από τη ΣΕ του ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 23

24 ΠΜΣ ύστερα από πρόταση του ΕΚ. Το ένα από τα δύο μέλη μπορεί να προέρχεται από άλλα Τμήματα του Πανεπιστημίου Αθηνών ή του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ή του ΤΕΙ Πειραιά ή από άλλο πανεπιστημιακό ίδρυμα. στ) Η προφορική υποστήριξη της εργασίας πρέπει να έχει ολοκληρωθεί το αργότερο ένα εξάμηνο μετά τη λήξη του δεύτερου ακαδημαϊκού έτους φοίτησης. ζ) Η Επιτροπή μπορεί να ζητήσει διόρθωση της διπλωματικής εργασίας ή να την απορρίψει. Στην πρώτη περίπτωση, ορίζεται επανεξέταση της διορθωμένης εργασίας την αμέσως επόμενη εξεταστική, διαφορετικά ο φοιτητής διαγράφεται. Στη δεύτερη περίπτωση, ο φοιτητής διαγράφεται χωρίς άλλη προϋπόθεση. η) Καταθέτοντας οποιαδήποτε εργασία (διπλωματική ή άλλη εργασία), ο φοιτητής πρέπει να αναφέρει αν δέχτηκε κάποια βοήθεια ή αν χρησιμοποίησε το έργο και τις απόψεις άλλων. Η αντιγραφή θεωρείται σοβαρό ακαδημαϊκό παράπτωμα. θ) Με τον όρο αντιγραφή εννοούμε: - αντιγραφή της εργασίας (δημοσιευμένης ή μη) κάποιου άλλου - χρησιμοποίηση της εργασίας άλλων (δημοσιευμένης ή μη), χωρίς τη δέουσα αναφορά - επανάληψη μέρους εργασίας, η οποία έχει κατατεθεί από τον/την υποψήφιο/-α στο παρελθόν στο ίδιο ή σε άλλο μάθημα και έχει ήδη αξιολογηθεί, χωρίς αυτό να προσδιορίζεται και να γνωστοποιείται ρητά - παράθεση οποιουδήποτε υλικού τεκμηρίωσης, χωρίς σχετική αναφορά στην πηγή. Στις παραπάνω περιπτώσεις, και ύστερα από αιτιολογημένη εισήγηση της, η Ειδική Διατμηματική Επιτροπή του ΠΜΣ μπορεί να αποφασίσει τη διαγραφή του/της υποψηφίου/-ας. Άρθρο 8. Παροχές και απασχόληση μεταπτυχιακών φοιτητών Oι μεταπτυχιακοί φοιτητές έχουν τα προνόμια και τις διευκολύνσεις των προπτυχιακών φοιτητών, όπως αυτά ορίζονται από τις σχετικές διατάξεις του Ν. 2083/92, καθώς και από άλλες διατάξεις και υπουργικές αποφάσεις (συμμετοχή σε πανεπιστημιακά όργανα, δηλαδή πανεπιστημιακή σύγκλητος, ΓΣΕΣ πανεπιστημιακής 24 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

25 συγκλήτου, ΓΣ Τμήματος, ΓΣΕΣ Τμήματος, εκλογές πρυτανικών αρχών, εκλογές προέδρου Τμήματος. Παροχές: φοιτητική ταυτότητα, φοιτητικό εισιτήριο, περίθαλψη, σίτιση, υποτροφίες). Μεταπτυχιακοί φοιτητές μπορούν, εφόσον κρίνονται κατάλληλοι, να επικουρούν μέλη ΔΕΠ στην άσκηση των φοιτητών, στη διεξαγωγή φροντιστηρίων, εργαστηριακών ασκήσεων, στην εποπτεία εξετάσεων και στη διόρθωση ασκήσεων. Άρθρο 9. Μεταβατική διάταξη Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση /11886/0022 της 24/11/97, ορίζεται αποζημίωση μεταπτυχιακών φοιτητών/-ριών για την επικουρία και τη διόρθωση ασκήσεων, διεξαγωγή φροντιστηρίων, εργαστηριακών ασκήσεων, εποπτεία εξετάσεων. O αριθμός των ωρών απασχόλησης ανά μεταπτυχιακό φοιτητή/-ρια δεν υπερβαίνει τις έξι ώρες εβδομαδιαίως για την εποπτεία εξετάσεων και τη διόρθωση ασκήσεων. Το ύψος της ωριαίας αντιμισθίας ορίζεται σε 6. Άρθρο 10. Διάρκεια λειτουργίας Άρθρο 11. Διάρθρωση του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών (βλ. και άρθρο 3, σελ. 21) Το παρόν ΠΜΣ θα λειτουργήσει μέχρι και το ακαδημαϊκό έτος H ΕΔΕ μπορεί με απόφασή της να αλλάξει ορισμένα σημεία του κανονισμού λειτουργίας του ΠΜΣ. Eπίσης, το περιεχόμενο των μαθημάτων μπορεί να διαφοροποιηθεί κατά τη διάρκεια των ετών λειτουργίας του ΠMΣ. A. Πολιτισμικές, Κοινωνιολογικές, Ψυχολογικές και Παιδαγωγικές Προσεγγίσεις Α1. Η μιντιακή κουλτούρα των παιδιών Α2. Αλφαβητισμός στα ΜΜΕ Α3. ΜΜΕ, εικονική ιδεολογία και σχολική εκπαίδευση Α4. O κινηματογράφος ως πηγή γνώσης και επικοινωνίας Ι Α5. O κινηματογράφος ως πηγή γνώσης και επικοινωνίας ΙΙ ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 25

26 Α6. Η κινούμενη εικόνα ως μέσο έκφρασης και επικοινωνίας Α7. Σχεδιασμός πολυμέσων και επικοινωνία Α8. Εικόνες του σώματος και του φύλου στον σύγχρονο πολιτισμό: τέχνη, μέσα, νέες τεχνολογίες Α9. Μουσική - κοινωνία - αντίληψη την εποχή των ΜΜΕ και των Νέων Τεχνολογιών Α10. Μάθηση και ψυχαγωγία σε ψηφιακό περιβάλλον Α11. Διεπιστημονικό Σεμινάριο B. Σχεδιασμός και Χρήση Τεχνολογιών της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση Β1. Συστήματα εκπαιδευτικού λογισμικού Β2. Ανάπτυξη πολυμεσικών και διαδικτυακών εκπαιδευτικών εφαρμογών Β3. Εικονικά περιβάλλοντα και προχωρημένες εκπαιδευτικές εφαρμογές Β4. Σχεδιασμός και παραγωγή ενός εκπαιδευτικού βίντεο Β5. Τεχνολογίες τηλε-εκπαίδευσης και εφαρμογές Β6. Τεχνολογίες Η/Υ, πληροφορικής και επικοινωνιών Β7. Τεχνολογίες πολυμέσων και διαδικτύου Β8. Δημιουργία ψηφιακών εφαρμογών Β9. Oπτικός σχεδιασμός πληροφορίας και ψηφιακό περιβάλλον επικοινωνίας Β10. Κινούμενο σχέδιο Β11. Πολιτισμικές σπουδές: εφαρμογές στο πεδίο των ταινιών τεκμηρίωσης και του πολιτιστικού ντοκιμαντέρ Β12. Σεμινάριο εφαρμογών Άρθρο 12 Προσαρτάται και αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του παρόντος κανονισμού το Παράρτημα. 26 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

27 Παράρτημα: ΕΝΤΥΠΑ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΘΝΙΚO ΚΑΙ ΚΑΠOΔΙΣΤΡΙΑΚO ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙO ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡOΣΧOΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΚOΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙO ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤOΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕΧΝOΛOΓΙΚO ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚO ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡOΝΙΚΗΣ (ΣΥΜΠΡΑΞΗ) ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚO ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚO ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠOΥΔΩΝ ΤΕΧΝOΛOΓΙΕΣ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Αθήνα,./../ 201 ΕΞΕΤΑΣΗ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ OΝOΜΑΤΕΠΩΝΥΜO ΕΞΕΤΑΖOΜΕΝOΥ: (Α.Μ ) ΤΙΤΛOΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΗΜΕΡOΜΗΝΙΑ ΕΞΕΤΑΣΗΣ: / / 201 ΒΑΘΜOΣ: ( ) OΙ ΕΞΕΤΑΣΤΕΣ (OΝOΜΑΤΕΠΩΝΥΜO/ΒΑΘΜΙΔΑ) (OΝOΜΑΤΕΠΩΝΥΜO/ΒΑΘΜΙΔΑ) (OΝOΜΑΤΕΠΩΝΥΜO/ΒΑΘΜΙΔΑ) ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 27

28 ΕΘΝΙΚO ΚΑΙ ΚΑΠOΔΙΣΤΡΙΑΚO ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙO ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΓΩΓΗΣ ΣΤΗΝ ΠΡOΣΧOΛΙΚΗ ΗΛΙΚΙΑ, ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΚOΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΜΕΣΩΝ ΜΑΖΙΚΗΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙO ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΑΡΧΙΤΕΚΤOΝΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΤΕΧΝOΛOΓΙΚO ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚO ΙΔΡΥΜΑ ΠΕΙΡΑΙΑ ΤΜΗΜΑ ΗΛΕΚΤΡOΝΙΚΗΣ (ΣΥΜΠΡΑΞΗ) ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚO ΔΙΑΤΜΗΜΑΤΙΚO ΠΡOΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠOΥΔΩΝ ΤΕΧΝOΛOΓΙΕΣ ΤΗΣ ΕΠΙΚOΙΝΩΝΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΛΗΡOΦOΡΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΘΕΜΑ ΤΗΣ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ OΝOΜΑ ΥΠOΨΗΦΙOΥ/-ΑΣ Διπλωματική εργασία που κατατίθεται ως μέρος των απαιτήσεων του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στις «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση». Αθήνα,... /... / ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

29 II. Περιγραφή περιεχομένου μαθημάτων

30

31 Α. Πολιτισμικές, Κοινωνιολογικές, Ψυχολογικές και Παιδαγωγικές Προσεγγίσεις

32 Α1. Η μιντιακή κουλτούρα των παιδιών Τζέλα Βαρνάβα-Σκούρα, Καθηγήτρια Τμήματος ΕΑΠΗ, ΕΚΠΑ Α και Γ εξάμηνο Τόπος διεξαγωγής μαθήματος: Αίθουσα Ιμβριώτη, ΤΕΑΠΗ Λίτσα Κούρτη, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Τμήματος ΕΑΠΗ, ΕΚΠΑ Κεντρική θεωρητική επιλογή στην ανάπτυξη του μαθήματος αποτελεί η θέση ότι το παιδί είναι συνδημιουργός της γνώσης και της κουλτούρας, έχει ιστορία και κοινωνική ταυτότητα, γεννιέται με μεγάλες δυνατότητες οι οποίες μπορούν να εκφραστούν με πολλούς τρόπους και αναζητά το νόημα του κόσμου από τη στιγμή της γέννησής του. Σκοπός του μαθήματος Να προσφέρει θεωρητικές γνώσεις και εμπειρίες σχετικά με τη μιντιακή κουλτούρα των παιδιών. Ως προς τη θεωρητική διάσταση του μαθήματος, έμφαση δίνεται στην αλλαγή του τρόπου που νοείται η φύση της παιδικής ηλικίας στην εποχή των ΜΜΕ. Η μιντιακή κουλτούρα των παιδιών είναι παράγωγο της εμπορικής κουλτούρας των Μέσων που παράγεται για τα παιδιά και διαφέρει ουσιαστικά από άλλες μορφές κουλτούρας που διαμορφώνονται, συντηρούνται και αναπαράγονται από τα ίδια τα παιδιά. Στο πλαίσιο του μαθήματος εξετάζονται οι σχέσεις των παιδιών με την τηλεόραση, τα βιντεοπαιχνίδια, το διαδίκτυο, τα κινητά τηλέφωνα και οι αναπαραστάσεις που συν-δημιουργούνται. Παράλληλα, οι φοιτητές/-ριες έχουν τη δυνατότητα να εξοικειωθούν με εκφραστικές αναζητήσεις και δημιουργίες παιδιών που αξιοποιούν την ψηφιακή τεχνολογία των Μέσων και να αναλύσουν κριτικά το υλικό που θα παρουσιαστεί στο πλαίσιο του μαθήματος. 32 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

33 Μεθοδολογία του μαθήματος Το θεωρητικό πλαίσιο αναπτύσσεται μέσα από παραδόσεις αλλά και παρουσιάσεις της σχετικής βιβλιογραφίας από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες που παρακολουθούν το μάθημα. Το εργαστηριακό μέρος συνδέεται με την επεξεργασία από τους συμμετέχοντες ειδικών θεμάτων. Ενδεικτικά: Mελετώνται περιπτώσεις τηλεοπτικών προγραμμάτων υψηλής τηλεθέασης από τα παιδιά, καθώς και η παρακολούθηση από τα παιδιά ενημερωτικών εκπομπών. Mελετώνται οι διαφορές αναπαράστασης του φύλου στις τηλεοπτικές διαφημίσεις προϊόντων για παιδιά οι οποίες συσχετίζονται με έντυπες μορφές συναφούς διαφήμισης. Mελετώνται ιστοσελίδες διαμορφωμένες για παιδιά και από παιδιά, με έμφαση στον παράγοντα φύλο. Eξετάζεται η σχέση αγοριών-κοριτσιών με τα βιντεοπαιχνίδια. Παρουσιάζονται και αναλύονται παιδικές δημιουργίες. Ως προς την επαφή με τις παιδικές δημιουργίες προβλέπεται διήμερη παρακολούθηση του Φεστιβάλ Oλυμπίας για Παιδιά και Νέους με καταγραφή παρατηρήσεων και συγγραφή σχετικής έκθεσης. Αξιολόγηση και συμμετοχή Για την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος από τους φοιτητές και τις φοιτήτριες, εκτός από την υποχρεωτική παρουσία, απαιτείται η συγγραφή εργασιών με ερευνητικό περιεχόμενο. Στα εργαστήρια αναπτύσσεται η μεθοδολογία της έρευναςδράσης και οι αρχές της συνεργατικής μάθησης. ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 33

34 Α2. Αλφαβητισμός στα ΜΜΕ Μπετίνα Ντάβου, Καθηγήτρια Τμήματος ΕΜΜΕ, ΕΚΠΑ Βοηθός Εργαστηρίου: Βασιλική Νίκα, Εκπαιδευτικός, Διδάκτωρ Ψυχολογίας Β εξάμηνο Τόπος διεξαγωγής μαθήματος: Εργαστήριο Ψυχολογικών Εφαρμογών και Σχεδιασμού, Τμήμα Επικοινωνίας και ΜΜΕ (οδός Καλαμιώτου 2, 5ος όροφος). Η εκπαίδευση στα ΜΜΕ ή ο αλφαβητισμός στα ΜΜΕ είναι η κατανόηση των πηγών και των τεχνολογιών της επικοινωνίας, των κωδίκων που χρησιμοποιούνται, των μηνυμάτων που παράγονται και της επιλογής, ερμηνείας και επίδρασης αυτών των μηνυμάτων. Βασικός στόχος τους αλφαβητισμού στα Μέσα είναι να κατανοήσει ο μαθητής ότι η γνώση είναι μια κοινωνική κατασκευή, να μάθει να αμφισβητεί την αυθεντία ενός κειμένου (έντυπου ή ηλεκτρονικού) και να χρησιμοποιεί τις γνώσεις και τη λογική του για να οδηγείται σε αυτόνομες αποφάσεις. Το μάθημα αυτό διδάσκει στους φοιτητές τους τρόπους με τους οποίους ένας εκπαιδευτικός μπορεί να εφαρμόσει ένα πρόγραμμα αλφαβητισμού στα ΜΜΕ μέσα στη σχολική τάξη. Κύριος στόχος του μαθήματος Να προσφέρει στους φοιτητές θεωρητικές γνώσεις και πρακτική επιμόρφωση για την εφαρμογή προγραμμάτων αλφαβητισμού στα ΜΜΕ. Επιμέρους στόχοι ενός προγράμματος κατάρτισης «media educators» Να γνωρίσουν τις διάφορες θεωρίες της μάθησης και των ΜΜΕ. Να γνωρίσουν τα διάφορα προϊόντα των ΜΜΕ και τις τεχνικές τις οποίες χρησιμοποιούν. Να αποσυναρμολογήσουν και να επανασυναρμολογήσουν τους κώδικες και τα μηνύματα. Να εξασκηθούν στην παραγωγή εκπαιδευτικού υλικού με βάση τις ιδιαίτερες ανάγκες ενός προγράμματος αλφαβητισμού στα ΜΜΕ. 34 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

35 Να δημιουργηθεί μια τράπεζα πληροφοριακού και διδακτικού υλικού, το οποίο θα μπορούν να το χρησιμοποιούν στην τάξη. Να προωθήσουν στο σχολείο που εργάζονται τους σκοπούς ενός προγράμματος αλφαβητισμού στα ΜΜΕ. Μεθοδολογία του μαθήματος Τέσσερα θεωρητικά μαθήματα και οκτώ εργαστηριακά (workshops), διάρκειας τριών ωρών το καθένα την εβδομάδα (3 διδακτικές μονάδες). Διεξαγωγή και συγγραφή πέντε ερευνητικών εργασιών συναφών με το περιεχόμενο του μαθήματος, οι οποίες υπολογίζεται ότι απαιτούν την απασχόληση των φοιτητών, με τρεις κατά μέσο όρο επιπλέον ώρες εβδομαδιαίως (3 διδακτικές μονάδες). Σύνολο διδακτικών μονάδων = 6 Αξιολόγηση και συμμετοχή Το μάθημα αυτό είναι κυρίως εργαστηριακού περιεχομένου. Έπειτα από μια εισαγωγική σειρά διαλέξεων, το μάθημα επικεντρώνεται σε εργαστηριακές εφαρμογές, με στόχο να εξοικειωθούν οι φοιτητές με τη χρήση του υλικού ενός προγράμματος αλφαβητισμού στα ΜΜΕ, το οποίο θα μπορούν να αξιοποιήσουν στη σχολική τάξη. Για την επιτυχή παρακολούθηση του μαθήματος, εκτός από την υποχρεωτική παρουσία στα μαθήματα και στα εργαστήρια, οι φοιτητές είναι υποχρεωμένοι στη συγγραφή πέντε μικρών εργασιών ερευνητικού τύπου καθώς και ερευνητικών εκθέσεων για τα τέσσερα από τα οκτώ θέματα που καλύπτονται στο εργαστήριο. ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 35

36 Α3. ΜΜΕ, εικονική ιδεολογία και σχολική εκπαίδευση Γιώργος Πλειός, Aναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος ΕΜΜΕ-ΕΚΠΑ Α και Γ εξάμηνο Τόπος διεξαγωγής μαθήματος: Αίθουσα Παϊδούση, ΤΕΑΠΗ και Εργαστήριο Κοινωνικής Έρευνας ΕΜΜΕ Σκοπός του μαθήματος Eνότητες του μαθήματος Να γνωρίσουν αναλυτικά οι φοιτητές το περιεχόμενο, τις μορφές και τους κώδικες της εικονικής ιδεολογίας, και ειδικότερα να γνωρίσουν τους τρόπους με τους οποίους η εικονική ιδεολογία συμβάλλει στην αναδιάρθρωση της σχολικής εκπαίδευσης. Το μάθημα χωρίζεται σε δύο ενότητες: α) Στην πρώτη ενότητα εξετάζεται η ιστορική εξέλιξη των σχέσεων εκπαίδευσης και ΜΜΕ, πριν από την εμφάνιση των οπτικοακουστικών ΜΜΕ. Εδώ γίνεται ιδιαίτερη αναφορά στην άρρηκτη, ενδογενή σχέση εκπαίδευσης και ΜΜΕ, μέσα στο κοινωνικό, πολιτικό και πολιτισμικό πλαίσιο της εποχής και κάτω από το φως της παράδοσης του Διαφωτισμού. β) Στη δεύτερη ενότητα εξετάζεται η σχέση ΜΜΕ και εκπαίδευσης μετά την εμφάνιση των οπτικοακουστικών μέσων και μέσα στο πλαίσιο των σημαντικών οικονομικών, κοινωνικών, πολιτικών και πολιτιστικών μεταβολών που προκάλεσε η μαζική παραγωγή και η μαζική κατανάλωση. Προσδιορίζεται και αναλύεται η έννοια «εικονική ιδεολογία». Αναλύονται με συντομία τα κύρια σημεία στα οποία είναι ιδιαίτερα έντονη η σχέση εκπαίδευσης και ΜΜΕ: σχολική τηλεόραση, εκπαιδευτική τηλεόραση, σχολική εκπαίδευση, κατασκευή της εικόνας του σχολείου, εκπαίδευση στα ΜΜΕ. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σχέση ΜΜΕ και εκπαίδευσης μετά τη δεκαετία του 1970, και πιο συγκεκριμένα, στην αναδιάρθρωση της εκπαίδευσης εξαιτίας της επικράτησης των οπτικοακουστικών ΜΜΕ στη δημόσια επικοινωνία, σε συνάρτηση με την καταναλωτική κοινωνία και τις νέες τεχνολογίες. 36 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

37 Η αναδιάρθρωση της σχολικής εκπαίδευσης κάτω από την επίδραση της εικονικής ιδεολογίας εξετάζεται στα εξής επίπεδα: 1. Εκπαιδευτική γνώση Παρουσιάζονται συστηματικά οι σημαντικότερες μεταβολές που παρατηρούνται στην εκπαιδευτική γνώση και οι οποίες συνδέονται με την κυριαρχία των ΜΜΕ, ειδικότερα των οπτικοακουστικών, στη δημόσια επικοινωνία και στην επικοινωνία γενικότερα. Αναλυτικότερα, παρουσιάζονται οι μεταβολές: Στη σημειολογική διάρθρωση των σχολικών εγχειριδίων (εικόνες, τυπογραφικά στοιχεία, σχέση πλήρους-κενού, λεκτικοί-εξωλεκτικοί κώδικες). Στο περιεχόμενο των σχολικών εγχειριδίων (θεματικές, σχέση ανθρωπιστικής-τεχνοκρατικής γνώσης, αισθητικήπληροφοριακή προσέγγιση). Στα αναλυτικά προγράμματα (μετατόπιση από τα γνωστικά αντικείμενα στις θεματικές ενότητες, από τα ανθρωπιστικά στα τεχνοκρατικά μαθήματα κτλ.). 2. Κοινωνικοί ρόλοι και κοινωνικές σχέσεις στο σχολείο Εξετάζεται ο πολιτισμός της εικόνας, και ιδιαίτερα η εικονική ιδεολογία, ως πηγή διαμόρφωσης προτύπων ρόλων - για τους εκπαιδευτικούς - για τους μαθητές - για τη διαμόρφωση της κατάστασης μέσα στην τάξη. 3. Η εικονική ιδεολογία ως πηγή και πεδίο αναδιάρθρωσης του πολιτιστικού κεφαλαίου Η ανάλυση αυτής της ενότητας λαμβάνει υπόψη την εξειδίκευση και γενικότερα τις μεταβολές στην οργάνωση της εργασίας. Με τον τρόπο αυτό, οι μεταβολές στην εσωτερική οργάνωση και λειτουργία της εκπαίδευσης, με την επίδραση της εικονικής ιδεολογίας, συνδέονται με τις εκροές της ή τις εκπαιδευτικές λειτουργίες. Με την έννοια αυτή, οι όποιες μεταβολές στην εκπαίδευση, κάτω από την επίδραση των οπτικοακουστικών ΜΜΕ και της κουλτούρας τους, έχουν ευρύτατη λειτουργική θεμελίωση μέσα στο κοινωνικό σύστημα. ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 37

38 Α4. O κινηματογράφος ως πηγή γνώσης και επικοινωνίας Ι Χρυσάνθη Σωτηροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών Σκοπός του μαθήματος Α και Γ εξάμηνο Τόπος διεξαγωγής μαθήματος: Αίθουσα Παϊδούση, ΤΕΑΠΗ Η κινηματογραφική διαδικασία (παραγωγή, διανομή, αίθουσα ) στη διαχρονική της διαδρομή από τη στιγμή της εμφάνισης της κινηματογραφικής τέχνης. Η σύνδεση αυτής της διαδικασίας με την πολιτιστική διάσταση του κινηματογράφου ως μέσου επικοινωνίας και έκφρασης. Η δυνατότητα ανάπτυξης της κινηματογραφικής διαπαιδαγώγησης μέσα στα σχολεία. Μεθοδολογία του μαθήματος Γίνεται μια ιστορική παρουσίαση σημαντικών στιγμών στην εξέλιξη της έβδομης τέχνης. Αναλύονται κινηματογραφικά ρεύματα και τάσεις σε σχέση με τις αντίστοιχες κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στον ευρωπαϊκό χώρο. Παρουσιάζονται οι θεωρίες για το κοινό. Μέσω της φιλμικής ανάλυσης συγκεκριμένων ταινιών γίνεται προσέγγιση της πολυφωνίας και της πολλαπλότητας των ταινιών ως μέσων πολιτιστικής έκφρασης. Μέσω των ντοκιμαντέρ αναδεικνύεται η δυνατότητα γνωριμίας με τις πολιτιστικές ιδιαιτερότητες διαφορετικών λαών και κοινωνικών ομάδων. Μέσω αφηγηματικών ταινιών επιχειρείται η προσέγγιση σε γενικότερα κοινωνικά και πολιτιστικά ζητήματα, όπως το ζήτημα των φύλων, των μειονοτήτων, των νέων, των ηλικιωμένων. Διερευνείται με ποιους τρόπους η εξοικείωση των νέων με τις νέες τεχνολογίες δημιουργεί νέες δυναμικές στη δημιουργική έκφραση και νέες δυνατότητες για την πρόσληψη μέσω της διάδοσης των οπτικοακουστικών προϊόντων από το διαδίκτυο ή τα dvd. 38 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

39 Α5. O κινηματογράφος ως πηγή γνώσης και επικοινωνίας ΙΙ Χρυσάνθη Σωτηροπούλου, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Θεατρικών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πατρών Α και Γ εξάμηνο Τόπος διεξαγωγής μαθήματος: Αίθουσα Παϊδούση, ΤΕΑΠΗ Θεματικές και αισθητικές προσεγγίσεις στον μεταπολεμικό ευρωπαϊκό κινηματογράφο Σκοπός του μαθήματος Στο πλαίσιο του μαθήματος διερευνώνται οι σχέσεις του κινηματογράφου με την ευρωπαϊκή κοινωνία και την τέχνη μέσα από την ανάλυση συγκεκριμένων ταινιών σημαντικών Ευρωπαίων σκηνοθετών. Μεθοδολογία του μαθήματος Για το έτος θα αναλυθεί το έργο των Ευρωπαίων σκηνοθετών: Κ. Κισλόφσκι, Ε. Ρομέρ, Ζ. Λ. Γκοντάρ, Φρ. Τριφό, Λ. Μπουνιουέλ, Λ. Βισκόντι, Φ. Φελίνι, Π. Π. Παζολίνι, Κ. Ντράγιερ, Αντρ. Ταρκόφσκι, Ρ. ντε Σίκα, Ι. Μπέργκμαν. Oι εργασίες θα στηριχθούν στη συγκριτική φιλμική ανάλυση δύο τουλάχιστον σκηνοθετών. ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 39

40 Α6. Η κινούμενη εικόνα ως μέσο έκφρασης και επικοινωνίας Σπύρος Παπαδόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Γιώργος Παπακωνσταντίνου, Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Αρχιτεκτόνων Μηχανικών Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Σκοπός του μαθήματος Α και Γ εξάμηνο Τόπος διεξαγωγής μαθήματος: Αίθουσα Παϊδούση, ΤΕΑΠΗ Ιστορική εξέλιξη της κινούμενης εικόνας τις τελευταίες δεκαετίες του 20ού αιώνα, κατά τις οποίες αναδείχθηκε σε κυρίαρχο μέσο ενημέρωσης και επικοινωνίας. Επεξεργασία των δυνατοτήτων που παρέχει η κινούμενη εικόνα, με τη δυνατότητα αναπαράστασης και έκφρασης της πραγματικότητας. Επιρροή της κινούμενης εικόνας στους τρόπους που η πραγματικότητα προσλαμβάνεται. Πειραματισμοί στη χρήση του βίντεο ως μέσου αυτοπαρατήρησης, εκπαίδευσης και ανεξάρτητης έκφρασης. Μοντέλα σχεδιασμού, παραγωγής και εκπαιδευτικής χρήσης του βίντεο, με αναφορές στη χρήση υπάρχοντος υλικού και στον σχεδιασμό και στην παραγωγή βίντεο από τους φοιτητές. Oι φοιτητές/-ριες εξοικειώνονται στη χρήση ταινιών βίντεο στην εκπαιδευτική διαδικασία, η οποία εμπλουτίζει τις πληροφορίες του έντυπου υλικού και επιτρέπει στον διδάσκοντα να παρουσιάσει με δυναμικό τρόπο διαφορετικές πλευρές του διδασκόμενου θέματος. Για παράδειγμα, εκτέλεση πειραμάτων, λειτουργία μηχανισμών, ανάπτυξη επιστημονικών και κοινωνικών θεμάτων, όψεις της καθημερινής ζωής σε άλλες χώρες, πορτρέτα και συνεντεύξεις καλλιτεχνών και επιστημόνων. Στην πραγματικότητα ένα ευρύτατο φάσμα ταινιών μπορεί να ενταχθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία, ανάλογα, βέβαια, με την ηλικιακή βαθμίδα στην οποία απευθύνεται. Για παράδειγμα, μπορούν να χρησιμοποιηθούν οι ακόλουθες κατηγορίες υλικού: 40 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

41 εκπαιδευτικό βίντεο που έχει παραχθεί ειδικά για τη χρήση στην αντίστοιχη βαθμίδα της εκπαίδευσης και για το συγκεκριμένο θέμα (εκπομπές της εκπαιδευτικής τηλεόρασης, εκπαιδευτικό υλικό του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου, ταινίες από εκπαιδευτικά ιδρύματα του εξωτερικού κ.ά.). ντοκιμαντέρ επίκαιρα, αρχειακό υλικό κτλ. αποσπάσματα από ταινίες μυθοπλασίας που βοηθούν τον εκπαιδευτικό στην ανάπτυξη και παρουσίαση ενός θέματος. αποσπάσματα από εκπομπές της τηλεόρασης Α. Σεμιναριακός κύκλος O κύκλος αυτός περιλαμβάνει σεμινάρια και δομημένο διάβασμα με αντικείμενα: Εισαγωγή στην κινηματογραφική γλώσσα Χρήση του βίντεο ως μέσου έκφρασης και επικοινωνίας Είδη και ιστορική εξέλιξη του ντοκιμαντέρ Β. Εργαστηριακός κύκλος O κύκλος αυτός διεξάγεται στο Εργαστήριο Περιβαλλοντικής Επικοινωνίας και Oπτικοακουστικής Τεκμηρίωσης (ΕΠΕOΤ) του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Εξοικείωση των φοιτητών με την τεχνολογία του βίντεο (εικόνας και ήχου) Εκμάθηση των βασικών τεχνικών κινηματογραφικής λήψης, καταγραφής ήχων, λήψης συνεντεύξεων κτλ. ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 41

42 Α7. Σχεδιασμός πολυμέσων και επικοινωνίας Κωνσταντίνος Αλαφοδήμος, Καθηγητής Τμήματος Αυτοματισμού, ΤΕΙ Πειραιά Σκοπός του μαθήματος Eισαγωγή στην πολυτροπική επικοινωνία και στην επεξεργασία των θέσεων και των στόχων των νέων μορφών επικοινωνίας στις σύγχρονες κοινωνίες. Παρουσίαση των θεωρητικών προσεγγίσεων στην ανάλυση τέτοιων επικοινωνιακών μορφών. Eπεξεργασία των τρόπων σχεδιασμού και ανάλυσης της πολυτροπικής επικοινωνίας. Eκμάθηση της χρήσης ενός ή περισσότερων προγραμμάτων software, τα οποία διευκολύνουν την πολυτροπική παραγωγή. 42 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

43 Α8. Εικόνες του σώματος και του φύλου στον σύγχρονο πολιτισμό: τέχνη, μέσα, νέες τεχνολογίες Δημήτρης Παπαχαραλάμπους, Διδάσκων Τμήματος ΕΜΜΕ, ΕΚΠΑ Α και Γ εξάμηνο Τόπος διεξαγωγής μαθήματος: Αίθουσα Παϊδούση, ΤΕΑΠΗ Σκοπός του μαθήματος Φιλμογραφία Σκοπός του μαθήματος είναι να προσφέρει μια γενική επισκόπηση της αναπαράστασης του σώματος και του φύλου στην τέχνη και κυρίως στον κινηματογράφο. Πέρα από έναν κύκλο εισαγωγής στη θεωρητική διάσταση του ζητήματος, εξετάζονται συγκεκριμένα κινηματογραφικά παραδείγματα απεικόνισης του κοινωνικού φύλου, της παράστασης δασκάλου και μαθητή, του τεχνητούμηχανικού σώματος, του ερωτικού σώματος, του πάσχοντος σώματος, του κωμικού σώματος, του σώματος στην αστυνομική ταινία και της σχέσης σώματος και πόλης. Κάθε μάθημα συνοδεύεται από την προβολή και την ανάλυση αποσπασμάτων από κινηματογραφικά έργα. Χορηγείται σχετική βιβλιογραφία, καθώς και ένα σώμα κειμένων (σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή) στην ελληνική και αγγλική γλώσσα. Oι φοιτητές καλούνται να εκπονήσουν εργασία η οποία, εστιάζοντας σε συγκεκριμένα έργα, θα αναπτύξει και θα επεκτείνει τους προβληματισμούς που γέννησε η διαδικασία του μαθήματος. Επίσης, σε κάθε εκπαιδευτική συνεδρία ομάδα φοιτητών παρουσιάζει επιλεγμένες σκηνές από ταινίες που έχουν δοθεί προς μελέτη. Blade Runner - R. Scott, Metropolis - Fr. Lang, Frankenstein - J. Whale, Bride of Frankenstein - J. Whale, Marry Shelley s Frankenstein - K. Brannagh, I Robot - A. Proyas, Robocop - P. Verhoeven, Terminator 2 - J. Cαmeron, A. I. - St. Spielberg, Bicentennial Man - C. Columbus, Matrix - Warchovski, Existenz - D. Cronenberg. ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 43

44 Η αυτοκρατορία των αισθήσεων - N.Oshima, Intimacy - P. Chereau, Μικρές Aφροδίτες -N. Κούνδουρος, Μ αγαπάς; - Γ. Πανουσόπουλος, Peeping tom - Μ. Powell, Crash - D. Cronenberg, O νόμος του πόθου - P. Almodovar, Last tango in Paris - B. Bertolucci, Η Ωραία της ημέρας - L. Bunuel, Μη αναστρέψιμος - G. Noe, Το τέλος της βίας - D. Cronenberg. Ευδοκία - A. Δαμιανός, Στέλλα - Μ. Κακογιάννης, Crazy - J. M. Vallee, Η κραυγή -M. Antonioni, Ι Vitelloni - F. Fellini, Το πιάνο - J. Campion, Πρώτη σελίδα - H. Hawks, All that heaven allows - Sirk, Boys don t cry - Pierce. Γεράκι της Μάλτας - J. Huston, Seven - D. Fincher, Memento - C. Nolan, Cell - Tarsem, Hannibal - R. Scot, Basic Instinct - P. Verhoeven, Angel Heart - A. Parker, Αντίο γλυκιά μου - D. Richards, Kiss me deadly - R. Aldrich. 400 χτυπήματα - Fr. Truffaut, Τα παιδιά της χορωδίας - Ch. Barratier, Η λέσχη των χαμένων ποιητών - P. Weir, Rushmore - W. Anderson, History boys - N. Hytner, Elephant - G.V. Sunt, O ψύλλος - Δ. Σπύρου, Το καναρινί ποδήλατο - Δ. Σταύρακας, Half Nelson - R. Fleck, Dangerous Minds - J. Smith. Τα πάθη του Χριστού - M. Gibson, O σχιζοφρενής δολοφόνος με το πριόνι - M. Naispel, Hot fuzz - E. Wright, Bonnie and Clyde - A. Penn, Δαμάζοντας τα κύματα - L.V. Triers, Ανήσυχα κορμιά - X. Giannoli, Η θάλασσα μέσα μου - A. Amenabar, O Τζώνυ πήρε το όπλο του - D. Trumbo, Freaks - T. Browning, Million Dollar Baby - Cl. Eastwood, Το αριστερό μου πόδι - J. Sherridan. Χιροσίμα αγάπη μου - A. Resnais, Τα φτερά του έρωτα - W. Wenders, Chinatown - R. Polanski, Mama Roma - P. P. Pasolini, Θάνατος στη Βενετία - L. Visconti, Gangs of New York - M. Scorsese, Άγγλος ασθενής - A. Mingela. 44 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

45 Α9. Μουσική - κοινωνία - αντίληψη την εποχή των ΜΜΕ και των νέων τεχνολογιών Αναστασία Γεωργάκη, Επίκουρη Καθηγήτρια Τμήματος Μουσικών Σπουδών ΕΚΠΑ Στόχος του μαθήματος Α και Γ εξάμηνο Τόπος διεξαγωγής μαθήματος: Αίθουσα Παϊδούση, ΤΕΑΠΗ Η μουσική ευαισθητοποίηση που συνδέεται άμεσα με τη συναισθηματική ανάπτυξη της προσωπικότητας και η εξοικείωση με τον πλούτο του μουσικού πολιτισμού της ανθρωπότητας αποτελούν βασικά στοιχεία της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Σήμερα η σύγχρονη τεχνολογία επιτρέπει μια σχετικά εύκολη πρόσβαση σε πλήθος μουσικών πληροφοριών και ερεθισμάτων (όχι μόνο από cds, αλλά και μέσω του διαδικτύου). Για να μπορέσουν, όμως, να αξιοποιηθούν εκπαιδευτικά όλες αυτές οι πληροφορίες απαιτείται η ύπαρξη κάποιας μεθόδου που θα επιτρέπει στον μαθητή να τις οργανώσει στη συνείδησή του, να κάνει κάποιους αναγκαίους ιστορικούς και κοινωνικούς συσχετισμούς και να οδηγηθεί στην εξαγωγή συμπερασμάτων που αφορούν γενικότερα την ανάπτυξη του πολιτισμού, αλλά και της ανθρώπινης αντίληψης και ευαισθησίας. Στόχος αυτής της σειράς μαθημάτων είναι ακριβώς η συμβολή στην απόκτηση μιας τέτοιας μεθόδου που δεν θα περιορίζεται σε μια συμβατική ανάγνωση της ιστορίας της μουσικής, αλλά, αντιθέτως, θα επιχειρεί να αντλήσει διδάγματα και από άλλους γνωστικούς τομείς (ιστορία, ψυχολογία της αντίληψης, κοινωνιολογία της γνώσης κτλ.). Τονίζεται πως η παρακολούθηση των μαθημάτων δεν προϋποθέτει, σε καμία περίπτωση, την ύπαρξη μουσικών γνώσεων. Πρώτο μέρος Στο πρώτο μέρος των μαθημάτων επιχειρείται να εξηγηθεί πώς η μουσική έκφραση δεν είναι μια αυτόνομη δραστηριότητα που υπακούει σε κάποιους δικούς της κλειστούς νόμους, αλλά, αντιθέτως, βρίσκεται πάντα σε στενή αλληλεξάρτηση με τις υπόλοιπες ανθρώπινες δραστηριότητες, ιδέες και πεποιθήσεις που χαρακτηρίζουν κάθε ιστορική περίοδο. Η κατανόηση της ιστορίας της μουσικής προϋποθέτει, λοιπόν, τη συνειδητοποίηση πως κάθε φορά που αλλάζουν οι κοινωνικές, οικονομικές και πολιτικές συνθήκες, αλλάζει και η μουσική. Έτσι, η εμφάνιση, η εξέλιξη, οι μεταβολές και τα διαφορετικά αισθητικά γνωρίσματα και περιεχόμενα των διαφόρων μουσικών ειδών και μορφών, καθώς και των διαδοχικών μουσικών ρευμάτων και στιλ που παρατηρούνται στη διάρκεια της ιστορίας, πρέπει πάντα να εξετάζονται σε συνάρτηση με τις ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 45

46 Δεύτερο μέρος Πρακτική εφαρμογή διαφορετικές κοινωνικές λειτουργίες και με τις διαφορετικές ιδέες και ανάγκες που καλείται κάθε φορά να εκφράσει και να υπηρετήσει η μουσική. Μέσα από μια πολύ σύντομη επισκόπηση της ιστορίας της δυτικής μουσικής μέχρι τις αρχές του 20ού αιώνα εμπλουτισμένης και με χαρακτηριστικά παραδείγματα από άλλους μουσικούς πολιτισμούς εξετάζεται επίσης η σχέση που έχουν οι διαφορετικοί τρόποι μουσικής έκφρασης, τα διαφορετικά αισθητικά ρεύματα, στιλ και μουσικά ιδιώματα που παρατηρούνται στη διάρκεια της ιστορίας με τα διαφορετικά ψυχολογικά στερεότυπα που επικρατούν τόσο σε διαφορετικά κοινωνικά στρώματα όσο και σε διαφορετικά στάδια του πολιτισμού. Στο δεύτερο μέρος των μαθημάτων περιγράφεται σύντομα η εξέλιξη της μουσικής από τις αρχές του 20ού αιώνα μέχρι σήμερα και επιχειρείται να καταδειχθεί πώς ο μαζικός πολιτισμός που κορυφώθηκε μετά τον Β Παγκόσμιο Πόλεμο με την ανάπτυξη των ΜΜΕ και την εξάπλωση της τεχνολογίας οδήγησε στον σταδιακό κατακερματισμό των κοινωνικών λειτουργιών της μουσικής, με αποτέλεσμα να παρατηρούμε, από τα μέσα του 20ού αιώνα και μετά, την παράλληλη ανάπτυξη μορφών μιας πρωτοποριακής μουσικής που απευθύνεται σε πάρα πολύ λίγους και την ανάπτυξη μορφών μιας μουσικής μαζικής παραγωγής και μαζικής διάδοσης που απευθύνονται σε πάρα πολλούς. Στο δεύτερο μέρος των μαθημάτων εξετάζεται επίσης ο ρόλος των ΜΜΕ και επισημαίνονται οι συνέπειες που μπορεί να έχουν για τον σημερινό δυτικό πολιτισμό τα φαινόμενα της μαζικοποίησης, της εμπορευματικοποίησης και της διαφήμισης που αλλοιώνουν το νόημα της καλλιτεχνικής δημιουργίας, μετατρέποντας κάθε έργο τέχνης σε αναλώσιμο προϊόν, αλλά και οι ψυχολογικές συνέπειες του διαρκούς βομβαρδισμού των συνειδήσεων με ετερόκλητα ερεθίσματα που μπορεί να οδηγούν σε αδρανοποίηση του συναισθηματικού κόσμου των ακροατών, και ιδιαίτερα των μικρών παιδιών. Στο στάδιο της πρακτικής εφαρμογής, οι φοιτητές έχουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν την τεχνογνωσία που αποκτούν και από άλλους διδακτικούς τομείς της «Ενότητας Β : Σχεδιασμός-Χρήση», αντλώντας χαρακτηριστικά μουσικά παραδείγματα και κάνοντας τους κατάλληλους ιστορικούς, κοινωνικούς και ψυχολογικούς συσχετισμούς. 46 ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση»

47 Α10. Μάθηση και ψυχαγωγία σε ψηφιακό περιβάλλον Μιχάλης Μεϊμάρης, Καθηγητής Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ Δημήτριος Γκούσκος, Λέκτορας Τμήματος Επικοινωνίας και ΜΜΕ, ΕΚΠΑ Περιγραφή του μαθήματος Στόχοι του μαθήματος Περιεχόμενο του μαθήματος Β εξάμηνο Τόπος διεξαγωγής μαθήματος: Εργαστήριο Τμήματος ΕΜΜΕ, Καλαμιώτου 2, 6ος όροφος Μέσω hands-on εμπειρίας, οι φοιτητές/-ριες γνωρίζουν αντιπροσωπευτικές, από άποψη σχεδιασμού, καινοτομίας και αποδοχής, ψηφιακές δημιουργίες τόσο εντός όσο και εκτός δικτύου. Μελετούν σε ομάδες τα χαρακτηριστικά (τεχνολογικά, αισθητικά, εργονομικά κτλ.), τις ιδιότητες, το ψυχαγωγικό πλαίσιο, τις παιδαγωγικές διαστάσεις και προσεγγίσεις καθώς και την πραγματική και δυνητική θέση και επίδραση συγκεκριμένων εφαρμογών στη ζωή των νέων. Από το ακαδημαϊκό έτος , το μάθημα επικεντρώνεται σε εφαρμογές ψηφιακών παιχνιδιών μαθησιακού χαρακτήρα. Να εξοικειωθούν οι φοιτητές με την ευρύτερη προβληματική που θέτουν οι σύγχρονες εφαρμογές ψηφιακής ψυχαγωγίας και μάθησης, καλλιεργώντας ταυτόχρονα μια κριτική αντίληψη για τις λειτουργικές τους δυνατότητες, τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά ως προς τα οποία αυτές διαφοροποιούνται ή συγκλίνουν, καθώς και τις καλές πρακτικές που είναι ενδεδειγμένο να ακολουθεί η σχεδίαση και η ανάπτυξή τους. Το γνωστικό περιεχόμενο που στοχεύει να παρουσιάσει το μάθημα ως προς την προβληματική της ψυχαγωγίας και μάθησης σε ψηφιακό περιβάλλον διαρθρώνεται στις επόμενες ενδεικτικές θεματικές ενότητες: τεχνολογικός γραμματισμός (IT and media literacy) σύγκλιση και διαφοροποιήσεις των ψηφιακών εφαρμογών μάθησης και ψυχαγωγίας ψηφιακά εκπαιδευτικά παιχνίδια ψηφιακά παιχνίδια εξωψυχαγωγικού σκοπού (serious games) Βασική επιδίωξη του εκπαιδευτικού σχεδιασμού είναι να παρουσιαστεί ένα όσο το δυνατόν ευρύτερο φάσμα ΠΜΣ «Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας για την Εκπαίδευση» 47