ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΦΙΛ ΝΟΜΟΥ ΡΕΘΥΜΝΗΣ

Transcript

1 ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΡΕΘΥΜΝΗΣ ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟΥ ΠΡΟΦΙΛ ΝΟΜΟΥ ΡΕΘΥΜΝΗΣ Η Περιφέρεια Κρήτης, µε κατοίκους 1, συγκεντρώνει το 5,5% του πληθυσµού της χώρας, µε έντονη τάση αύξησης, αφού έχει τον 2 ο υψηλότερο ρυθµό φυσικής αύξησης του πληθυσµού τα τελευταία έτη. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας η συµµετοχή του Νοµού Ρεθύµνου αυξήθηκε αντιπροσωπεύοντας περίπου το 13% του συνόλου του πληθυσµού της Κρήτης. Ο αστικός και ηµιαστικός πληθυσµός της Κρήτης καταλαµβάνει το 57,08% του συνολικού πληθυσµού της Περιφέρειας, µε κυρίαρχο το αστικό κέντρο του Ηρακλείου. Σύµφωνα µε την απογραφή του 2001, ο ήµος Ρεθύµνης έχει πληθυσµό κατοίκους. Ο αγροτικός πληθυσµός της Κρήτης αποτελεί ένα πολύ σηµαντικό τµήµα του συνολικού της πληθυσµού φτάνοντας το επίπεδο του 42,02%, ενώ ο αντίστοιχος για το σύνολο της Ελλάδας φτάνει µόλις το 24,86%. Από τους νοµούς της Κρήτης ο νοµός Ρεθύµνης έχει την µεγαλύτερη αναλογία αγροτικού πληθυσµού επί του συνόλου (62%) έχοντας µάλιστα αυξήσει τη συµµετοχή του στο συνολικό πληθυσµό του την τελευταία περίοδο. 1 Πηγή: Απογραφή πληθυσµού Μάρτιος 2001, Εθνική Στατιστική Υπηρεσία (ΕΣΥΕ) ΜΑΚΡΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ Η περιφέρεια Κρήτης είχε τον 6ο µεγαλύτερο ρυθµό αύξησης του κατά κεφαλή Α.Ε.Π την περίοδο µε 6,38 % στα επίπεδα του 74 % του µέσου ετήσιου ρυθµού αύξησης του κατά κεφαλή Α.Ε.Π. στην επικράτεια. Το έτος 2000, ο νοµός Ρεθύµνης κατείχε την πρωτιά στο κατά κεφαλή Α.Ε.Π. µε 1.03 µε βάση το συνολικό Κρητικό κατά κεφαλή Α.Ε.Π. (βάση=1) ενώ το 2005 το Α.Ε.Π. του νοµού είναι περίπου ίσο µε τον µέσο όρο της περιφέρειας. Παρακάτω παρατίθεται και η πορεία του κατά κεφαλή Α.Ε.Π. σε νοµαρχιακό επίπεδο για την περιφέρεια Κρήτης την περίοδο :

2 Εξέλιξη ΑΕΠ Ν. Ρεθύµνης - Περιφέρειας Κρήτης : Ένα παρόµοιο φαινόµενο όµως παρατηρείται και στη διαχρονική εξέλιξη της ποσοστιαίας κατανοµής του συνολικού ΑΕΠ του νοµού επί αυτού της περιφέρειας, όπως µπορεί να διαπιστωθεί στον παρακάτω πίνακα: είκτες Ευηµερίας Νοµού Ρεθύµνης Πηγή: allmedia Πηγή Στοιχείων: Οι Νοµοί της Ελλάδος copyright. Ακαθάριστη Προστιθέµενη Αξία ανά εργαζόµενο Η παραγωγικότητα (Α.Π.Α) ανά εργαζόµενο στην περιφέρεια της Κρήτης είναι ευρώ το 2005 και είναι στα επίπεδα του 86% της παραγωγικότητας ανά εργαζόµενο στην επικράτεια. Η Κρήτη είναι εποµένως η 5 η περιφέρεια στην Ελλάδα σε παραγωγικότητα µε δείκτη 0.86 µετά από την Αττική (1.28), το Νότιο Αιγαίο (1.19), την Στερεά Ελλάδα (1.04) και τα Ιόνια Νησιά (0.87) αλλά παραµένει κάτω από τον µέσο όρο της επικράτειας.

3 Η παραγωγικότητα του πρωτογενούς τοµέα στην Κρήτη µε βάση την Α.Π.Α. ανά εργαζόµενο στον τοµέα είναι 16,51 χιλιάδες ευρώ το 2005 και διαµορφώνεται στο 107% της εθνικής παραγωγικότητας ανά εργαζόµενο που είναι κατά το ευρώ. Στο παρακάτω πίνακα αποτυπώνεται η ποσοστιαία συνεισφορά κάθε νοµού στο σύνολο της Α.Π.Α. του πρωτογενούς τοµέα στην περιφέρεια Κρήτης κατά τα έτη 2000 και Ο νοµός Ρεθύµνης, ενώ το 2000 ήταν στην τρίτη θέση καταφέρνει και περνά το 2005 στην δεύτερη µε αυξηµένο κατά 3,04% ποσοστό. Η παραγωγικότητα του δευτερογενούς τοµέα στην Κρήτη µε βάση την Α.Π.Α. ανά εργαζόµενο, σε νο- µαρχιακό επίπεδο δηλαδή, αποτυπώνεται στον παρακάτω πίνακα όπου εµφανίζεται η ποσοστιαία συνεισφορά κάθε νοµού στο σύνολο της Α.Π.Α. του δευτερογενούς τοµέα κατά τα έτη 2000 και Τριτογενής Τοµέας Ο τριτογενής αποτελεί τον κινητήριο µοχλό της ελληνικής οικονοµίας καθώς το έτος 2005 συνεισφέρει το 76,6 % της συνολικής Α.Π.Α. της χώρας ενώ το 4 % προέρχεται από τον πρωτογενή και το 19,4% από το δευτερογενή τοµέα. Η περιφέρεια Κρήτης συνεισφέρει το 5,2 % της συνολικής Α.Π.Α της χώρας σε αυτόν τον τοµέα και είναι η 3 η περιφέρεια της χώρας µετά την Αττική (53,9 %) και την Κεντρική Μακεδονία (12,4 %) στην περιφερειακή. Η παραγωγικότητα του κρητικού τριτογενούς τοµέα µε βάση την Α.Π.Α. ανά εργαζόµενο στον τοµέα είναι ευρώ το 2005 και διαµορφώνεται στο 93% της εθνικής παραγωγικότητας ανά εργαζόµενο που κατά το 2005 είναι ευρώ. Η Κρήτη µε δείκτη παραγωγικότητας 1.01 είναι στην 4 η θέση ανάµεσα στις Ελληνικές περιφέρειες µετά από την Αττική (1,23), το Νότιο Αιγαίο (1,16) και το Βόρειο Αιγαίο (0,98). Έτσι, είναι µια από τις πιο παραγωγικές περιφέρειες της Ελλάδας στον τριτογενή τοµέα. Στο παρακάτω πίνακα αποτυπώνεται η ποσοστιαία συνεισφορά του νοµού στο σύνολο της Α.Π.Α. του τριτογενούς τοµέα στην περιφέρεια Κρήτης κατά τα έτη 2000 και 2005.

4 Υποδοµές Τουριστικού Τοµέα (Ξενοδοχειακό υναµικό) Στον παρακάτω πίνακα αποτυπώνεται το ξενοδοχειακό δυναµικό της Κρήτης σε σύγκριση µε το σύνολο της Ελληνικής επικράτειας. Νοµός Ρεθύµνης: Όπως αποτυπώνεται στον παρακάτω πίνακα, ο νοµός Ρεθύµνης έχει µερίδιο της τάξεως του % του γενικού συνόλου των κλινών στο νησί. Ο νοµός Ρεθύµνης έχει κατά µέσο όρο στα γενικά σύνολα σχεδόν όµοιο µέσο µέγεθος ξενοδοχειακών υποδοµών µε το περιφερειακό µέσο µέγεθος (δείκτης 0.99). Στις επιµέρους κατηγορίες ο νοµός αυτός έχει µεγαλύτερο µέσο µέγεθος ξενοδοχειακών µονάδων στις ξενοδοχειακές υποδοµές πολυτελείας (4* και περισσότερο) σε σχέση µε το περιφερειακό µέσο µέγεθος στις κατηγορίες µε αντίστοιχους δείκτες 1.23 και 1.07

5 ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΗΜΟΓΡΑΦΙΑ (ΕΝΑΡΞΕΙΣ ΙΑΚΟΠΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ) ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΡΕΘΥΜΝΗΣ Εξετάζοντας τα δεδοµένα δηµογραφίας του Επιµελητηρίου Ρεθύµνης για τις επιχειρήσεις του νοµού, αυτό που προκύπτει ως σηµαντικότερη διαπίστωση είναι η πολύ µεγάλη αύξηση του αριθµού των εγγραφών νέων επιχειρήσεων γεγονός που βελτιώνει το δηµογραφικό ισοζύγιο και τελικά οδηγεί σε αύξηση του αριθ- µού των υφιστάµενων µελών του επιµελητηρίου. Αν µάλιστα συνυπολογίσει κανείς τον αριθµό που η ετήσια αυτή αύξηση αντιπροσωπεύει στο σύνολο των υφιστάµενων µελών του επιµελητηρίου (5,1%) αντιλαµβάνεται ότι η δυναµική δηµιουργίας νέας επιχειρηµατικότητας στον νοµό παρουσιάζει σαφέστατα πολύ θετική. Κατανοµή των εγγραφών και διαγραφών : Ν. Ρεθύµνης Πηγή: Επεξεργασµένα στοιχεία του Επιµελητηρίου Ρεθύµνης ηµογραφία επιχειρήσεων στο Νοµό Ρεθύµνης κατά δραστηριότητα Πολύ µεγάλη αύξηση καταγράφεται στους λοιπούς κλάδους παροχής υπηρεσιών, όπου έξι στις δέκα νέες επιχειρήσεις του Ρεθύµνου, δραστηριοποιήθηκαν το 2007 στις υπηρεσίες. Ο δείκτης µάλιστα διαγραφών προς εγγραφές είναι ένας από τους καλύτερους σε όλους τους τοµείς δραστηριότητας και στους τέσσερις νοµούς του νησιού, όπως τεκµηριώνεται και από τα στοιχεία των παρακάτω πινάκων. Αντίθετα, αρκετά χα- µηλότερο του µέσου όρου της Κρήτης είναι το ποσοστό των εγγραφών που αφορά τις µεταποιητικές επιχειρήσεις,

6 ΑΠΟΤΥΠΩΣΗ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΩΝ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΩΝ ΕΠΕΝ ΥΤΙΚΩΝ ΥΝΑΤΟΤΗΤΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ Α) Ο νοµός Ρεθύµνης βρίσκεται σε πλεονεκτική γεωγραφική θέση αφού είναι στο κεντρικό σηµείο της Κρήτης. Αυτό εξασφαλίζει την εύκολη και γρήγορη πρόσβαση τόσο στην ανατολική όσο και στη δυτική πλευρά του νησιού. Β) Όσον αφορά στις υποδοµές, υπάρχει: ο βόρειος οδικός άξονας που συνδέει τα δυο άκρα της Κρήτης µε το νοµό Ρεθύµνου να βρίσκεται στο κέντρο αυτού, το λιµάνι και η µαρίνα που το πρώτο συνδέει το Ρέθυµνο µε το λιµάνι του Πειραιά και η µαρίνα που εξυπηρετεί τον ελλιµενισµό ιδιωτικών σκαφών (επενδυτικές δυνατότητες σε σχέση µε την ανάπτυξη κάθε είδους δραστηριότητας εξυπηρέτησης υψηλού επιπέδου τουρισµού), υπό ίδρυση το Βιοτεχνικό Πάρκο στο οποίο είναι δυνατή η εγκατάσταση βιοτεχνικών επιχειρήσεων µε ευνοϊκούς όρους, δυνατότητα εξυπηρέτησης από δυο γειτονικά αεροδρόµια (Χανίων, Ηρακλείου) µε µέγιστη απόσταση τα 80 χιλιόµετρα, δυνατότητα εξυπηρέτησης από δυο γειτονικά λιµάνια (Χανίων, Ηρακλείου) µε µέγιστη απόσταση τα 80 χιλιόµετρα, ύπαρξη µεγάλου αριθµού πολυτελών ξενοδοχειακών µονάδων. Γ) Υπάρχει εξειδικευµένο εργατικό δυναµικό στον τοµέα παροχής τουριστικών υπηρεσιών. ) Ο µεγάλος και έντονος βαθµός κατασκευαστικής δραστηριότητας που σηµειώνεται στο νοµό τα τελευταία χρόνια εγγυάται την απαραίτητη τεχνογνωσία για την κατασκευή διαφόρων τύπων κτισµάτων καθώς και την ύπαρξη επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών συντήρησης, καθαρισµού και επιδιόρθωσης κτηρίων. Ε) Στο νοµό Ρεθύµνης υπάρχουν ορυχεία µαρµάρου και επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τοµέα εξόρυξης και επεξεργασίας µαρµάρου. ΣΤ) Ο πρωτογενής τοµέας του Νοµού έχει τα εξής χαρακτηριστικά: Αγροτική παραγωγή: λάδι, εσπεριδοειδή, κηπευτικά προϊόντα, κρασί Κτηνοτροφία: γάλα και γαλακτοκοµικά προϊόντα, κρέας. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται µια αυξητική τάση υιοθέτησης των πρακτικών βιολογικής καλλιέργειας και κτηνοτροφίας καθώς και ένας αυξανόµενος αριθµός επιχειρήσεων του τοµέα που αποκτούν πιστοποίηση βιοκαλλιεργητή. Ζ) Η βιοµηχανική παραγωγή του Νοµού συνίσταται κυρίως στη µεταποίηση τυποποίηση των προϊόντων του πρωτογενούς τοµέα. Η) Τα κλιµατολογικά µορφολογικά χαρακτηριστικά του νοµού Ρεθύµνης είναι τέτοια που ευνοούν τις επενδύσεις στους τοµείς του τουρισµού και επιχειρήσεων µεταποίησης - τυποποίησης των προϊόντων του πρωτογενούς τοµέα. Θ) Τέλος, το γεγονός της λειτουργίας της έδρας του Πανεπιστηµίου Κρήτης ()αλλά και τµηµάτων του ΑΤΕΙ Κρήτης καθώς και άλλων σηµαντικών ερευνητικών ιδρυµάτων, όπως το ΙΓΜΕ () και το Ινστιτούτο Μεσογειακών σπουδών (), σηµαίνει ότι υπάρχει σηµαντικό περιθώριο ανάπτυξης καινοτόµων δραστηριοτήτων στην περιοχή.

7 Αναπτυξιακές προτάσεις Επιµελητηρίου Ρεθύµνης 1) Τοπική Αυτοδιοίκηση και Εµπλεκόµενοι Φορείς Καταβολή κάθε δυνατής προσπάθειας για την απλοποίηση των γραφειοκρατικών διαδικασιών. Παροχή κάθε είδους συµβουλευτικής υποστήριξης σε επιχειρήσεις και παραγωγούς. Ανάπτυξη καινοτόµων µηχανισµών µεταφοράς τεχνογνωσίας και διάχυσης της πληροφορίας (για την αγορά εργασίας, την κατάρτιση και τη δια βίου κατάρτιση κλπ.). Ανάπτυξη καινοτόµων εταιρικών σχηµάτων (partnerships) - συµπράξεων µεταξύ δηµόσιου και ιδιωτικού τοµέα τόσο σε παραγωγικούς όσο και σε µη παραγωγικούς τοµείς (έρευνα, προώθηση κλπ.). Χωροταξικός σχεδιασµός και χρήσεις γης στο πλαίσιο ενός ολοκληρωµένου σχεδίου τοπικής ανάπτυξης. 2) Επιχειρήσεις των Τριών Τοµέων της Οικονοµίας - ιατοµεακές ράσεις: Ιδιαίτερα κρίσιµης σηµασίας (ουσιαστικά λόγω του συστηµικού ή οργανικού χαρακτήρα της κάθε τοπικής οικονοµίας) είναι η ακόλουθη επισήµανση: Η ανάπτυξη οριζόντιων και κάθετων ενδοκλαδικών και διακλαδικών διασυνδέσεων µεταξύ των επιχειρήσεων και των τριών τοµέων της τοπικής οικονοµίας ίσως να αποτελεί τον πλέον αποτελεσµατικό µηχανισµό που θα διασφαλίζει τη βιώσιµη ανάπτυξη στο Νοµό Ρεθύµνης. Υπάρχει σαφής ανάγκη να αναπτυχθούν πολλαπλές συνέργειες (µε τη µορφή δικτύων) µεταξύ των επιχειρήσεων και των εκµεταλλεύσεων του πρωτογενούς τοµέα µε τις υφιστάµενες επιχειρήσεις µεταποίησης των προϊόντων του πρωτογενούς τοµέα, τις εµπορικές επιχειρήσεις, τα ξενοδοχεία και τις επιχειρήσεις εστίασης του νοµού για την απορρόφηση των πρωτογενών αλλά και µεταποιηµένων (υψηλής προστιθέµενης αξίας) προϊόντων στις τοπικές αγορές µε απώτερο στόχο την επέκταση τόσο στην Ελλάδα όσο και σε άλλες χώρες. Η προβολή και δυνατότητα δοκιµής ενός ποιοτικού-παραδοσιακού τοπικού προϊόντος από Έλληνες και ξένους επισκέπτες του Νοµού δίνει ένα σαφές πλεονέκτηµα για τη δηµιουργία µιας πιο σταθερής ζήτησης τόσο στην υπόλοιπη Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. 3) Υποδοµές Είναι κοινός τόπος για όλους όσοι ασχολούνται µε το θέµα της οικονοµικής ανάπτυξης του Νοµού Ρεθύµνης ότι η υφιστάµενη κατάσταση των υποδοµών αποτελεί σηµαντική τροχοπέδη της ανάπτυξης. Πρέπει άµεσα να υπάρξει άρση των ανισοτήτων βορρά-νότου µε την οργάνωση σύγχρονων υποδοµών και δικτύων µεταφοράς. Έτσι, στο βαθµό που έργα υποδοµών θα είναι επιλέξιµα στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ , έµφαση θα πρέπει να δοθεί στο οδικό δίκτυο και τη σήµανσή του (ολοκλήρωση του νότιου οδικού άξονα και των καθέτων αξόνων που θα τον συνδέουν µε τον βόρειο οδικό άξονα, πινακίδες κλπ.), αναβάθµιση του λιµένα Ρεθύµνου, κατασκευή λιµένα στο νότο του Νοµού (Νότια Πύλη) για την ολοκλήρωση του νοτίου άξονα, διερεύνηση της σκοπιµότητας δηµιουργίας αερολιµένος, έργα διαχείρισης λυµάτων-απορριµµάτων (ΧΥΤΑ, βιολογικοί καθαρισµοί), ανακύκλωσης και ορθολογικής χρησιµοποίησης των υδάτινων πόρων, έργα καλύτερης αξιοποίησης των ανανεώσιµων πηγών ενέργειας, ειδικές τουριστικές υποδοµές ανάδειξη αρχαιολογικών και ιστορικών χώρων του Νοµού. Τέλος σηµαντικές δράσεις θεωρούνται και αυτές που θα επιτρέπουν την ανάπλαση της παλαιάς πόλης του Ρεθύµνου καθώς και αυτές που θα αντιµετωπίζουν αποτελεσµατικά το ιδιαιτέρως επιβαρηµένο κυκλοφοριακό σύστηµα της πόλης.

8 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΡΕΘΥΜΝΗΣ (ενδεικτικά) 1. Επιµελητήριο Ρεθύµνου Εµµ.Πορτάλιου 23, Ρέθυµνο Τηλ Fax Νοµαρχιακή Αυτοδιοίκηση Ρεθύµνης Πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου, Ρέθυµνο, Τηλ: , Fax: Πανεπιστήµιο Κρήτης Πανεπιστηµιούπολη Ρεθύµνου, Γάλλος, Ρέθυµνο, Τηλ , FAX Ανώτατο Τεχνολογικό Ίδρυµα Κρήτης - Τµήµα Μουσικής Τεχνολογίας και Ακουστικής Ε. ασκαλάκη - Περιβόλια , Ρέθυµνο Τηλ: grmta@stef.teicrete.gr 5. Οργανισµός Ανάπτυξης υτικής Κρήτης (ΟΑ ΥΚ) Πλατεία 1866 & Κριάρη, Χανιά. Τηλ: Fax: oadyk@oadyk.gr Ιστοσελίδα: 6. Αναπτυξιακό Κέντρο Ορεινού Μυλοποτάµου & Μαλεβυζίου (ΑΚΟΜΜ) - ΨΗΛΟΡΕΙΤΗΣ Α.Ε. Ανώγεια Ν. Ρεθύµνης, Τηλ.: Fax: akomm@her.forthnet.gr Ιστοσελίδα: