ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Αντιδράσεις Προσθήκης... 2

Transcript

1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ατιδράσεις Προσθήκης Ατιδράσεις προσθήκης στο >=< Ατιδράσεις προσθήκης στο > < Ατιδράσεις προσθήκης στο >=...3 Παρασκευή ατιδραστηρίω Grignard: Αφυδραλογόωση αλκυλαλογοιδίω προς σχηµατισµό αλκείω Αφυδραλογόωση διαλογοιδίω προς σχηµατισµό αλκιίω Αφυδάτωση κορεσµέω µοοσθεώ αλκοολώ προς σχηµατισµό αλκείω Ατιδράσεις υποκατάστασης (ατικατάστασης) Ατιδράσεις ατικατάστασης τω αλκυλαλογοιδίω (: µε : l, Br, I) Ατιδράσεις ατικατάστασης αλκοολώ Αλογόωση Αλκαίω Πολυµερισµός Πολυµερισµός εώσεω που έχου το βιύλλιο : = A Πολυµερισµός 1, Συµπολυµερισµός...7 Buna N :... 7 Buna S: Οξείδωση Ααγωγή Οξείδωση πρωτοταγώ αλκοολώ: Οξείδωση δευτεροταγώ αλκοολώ:...9 u H +H Οξείδωση Αλδεϋδώ Οξείδωση H και αλάτω του σε Οξείδωση () και άλατώ του σε Ατιδράσεις ααγωγής Ααγωγή αλκείω και αλκιίω Ααγωγή καρβουλικώ εώσεω Ααγωγή ιτριλίω σε πρωτοταγής αµίες Ααγωγή αλκυλαλογοιδίω () σε αλκάια (H) αλογοοφορµική ατίδραση...11 α. Οι κορεσµέες µοοσθεείς αλκοόλες (µέθυλοαλκοόλες ) µε χηµικό τύπο: β. οι καρβουλικές εώσεις µε χηµικό τύπο:...1 γ. Στάδια αλογοοφορµικής ατίδρασης: Οξέα και βάσεις Πίακας οργαικώ οξέω και βάσεω και η δραστικότητά τους Συοπτικός πίακας συµπεριφοράς οργαικώ οξέω. Με αι σηµειώοται οι ατιδράσεις που γίοται µε το συγκεκριµέο οξύ και µε όχι αυτές που δε γίοται Ατιδράσεις οξέω: Τα οργαικά οξέα: Η φαιόλη PhH Οι αλκοόλες Ατιδράσεις οργαικώ βάσεω: Ατιδράσεις τω οργαικώ βάσεω µε το ερό: Ατιδράσεις τω ασθεώ οργαικώ βάσεω µε τα ισχυρά οξέα: ιακρίσεις Σελίδα 1 από 15

2 Ατιδράσεις Προσθήκης Ατιδράσεις προσθήκης στο >=< +H Ni, Pd ή Pt + l 4 +H Μηµοικός καόας: Ο πλούσιος πλουσιότερος, : l, Br H, : F, l, Br, I +H H + H 1.. Ατιδράσεις προσθήκης στο > < +H Ni, Pd ή Pt H Ni, Pd ή Pt + l 4 l 4, : l, Br H, : F, l, Br, I + H +H + H H S 4, Hg, HgS 4 H S 4, Hg, HgS 4 H H H + H 3 Μηµοικός καόας: Ο πλούσιος πλουσιότερος : F, l, Br, I H H µοαδική αλδεΰδη που προκύπτει µ αυτή τη ατίδραση Σελίδα από 15

3 1. 3. Ατιδράσεις προσθήκης στο >= +H Ni, Pd ή Pt H πρωτοταγής αλκοόλη +H Ni, Pd ή Pt H δευτεροταγής αλκοόλη +HN H N +H Η + H + NH 3 Προσθήκη ατιδραστηρίω Grignard H φορµαλδεΰδη +Mg Mg +Η Ο H + Mg(H) πρωτοταγής αλκοόλη 1 αλδεΰδη +Mg 1 Mg +Η Ο 1 H δευτεροταγής αλκοόλη + Mg(H) 1 κετόη +Mg 1 Mg +Η Ο 1 H + Mg(H) τριτοταγής αλκοόλη Mg, : l, Br, I Παρασκευή ατιδραστηρίω Grignard: απόλυτος (άυδρος) αιθέρας Χ + Mg Mg i To Grignard καταστρέφεται παρουσία ερού: Mg +H H +Mg(H). Ατιδράσεις απόσπασης Μηµοικός καόας: ο φτωχός σε Η φτωχότερος Χ:. 1. Αφυδραλογόωση αλκυλαλογοιδίω προς σχηµατισµό αλκείω 1 H 1 + Nα + H αλκοόλη + ΝαΟΗ Θέρµαση Σελίδα 3 από 15

4 Χ: l, Br, I.. Αφυδραλογόωση διαλογοιδίω προς σχηµατισµό αλκιίω H 1 αλκοόλη + ΝαΟΗ 1 + Nα + H H. 3. Αφυδάτωση κορεσµέω µοοσθεώ αλκοολώ προς σχηµατισµό αλκείω. 1 H H πυκό Η S H 17 ο 3. Ατιδράσεις υποκατάστασης (ατικατάστασης) 3.1 Ατιδράσεις ατικατάστασης τω αλκυλαλογοιδίω (: µε : l, Br, I) + NaH H, : F, l, Br, I -I > -Br > -l > -F αύξηση δραστικότητας H + + KN 1 Na N 1 +H H + +NH 3 + NH 3 NH H S 4, Hg, HgS Na Na + 1 H +Na Na Na + -Η + -Na + H H Σελίδα 4 από 15

5 3. Ατιδράσεις ατικατάστασης αλκοολώ H + Sl l + S + Hl 1 + H H Αλογόωση Αλκαίω l διάχυτο φως l - + Hl + l l - l + Hl + l l - l + Hl l Σελίδα 5 από 15

6 4. Πολυµερισµός 4.1. Πολυµερισµός εώσεω που έχου το βιύλλιο : = A Η γεική ατίδραση πολυµερισµού του αιθυλείου και τω παραγώγω του είαι η: H πολυµερισµός H Α A Α Μοοµερές Πολυµερές Χρήση Η- Aιθυλέιο = πολυαιθυλέιο (- - -) Πλαστικές σακούλες, πλαστικά παιχίδια Προπέιο πολυπροπέιο 3-3 = H 3 Πλαστικά σχοιιά l- Bιυλοχλωρίδιο H l Πολυβιυλοχλωρίδιο H l ίσκοι, πλαστικά, χρώµατα Στυρόλιο Πολυστυρόλιο Φαιύλιο Ph- H Ph H Ph Πλαστικά δάπεδα Ακρυλοιτρίλιο Πολυακρυλοιτρίλιο N- H N H N Συθετική υφάσιµη ύλη (orlon) Σελίδα 6 από 15

7 4.. Πολυµερισµός 1,4. v H A πολυµερισµός -=- A v Α Μοοµερές Πολυµερές Χρήση -µεθυλο-1,3-βουταδιέιο ή ισοπρέιο 3 - H 3 H 3 H cis 1 δοµή: φυσικό καουτσούκ και συθετικό καουτσούκ H trans δοµή: γουταπέρκα. l- -χλωρο-1,3-βουταδιέιο H εοπρέιο H Τεχητό καουτσούκ. l l H- 1,3-βουταδιέιο =Η-= Buna H Τεχητό καουτσούκ. 4.3 Συµπολυµερισµός Buna N : 1,3-βουταδιέιο + ακρυλοιτρίλιο ( =-N) το Buna N Buna S: 1,3-βουταδιέιο + στυρόλιο Buna S 1 Η cis και η trans είαι δοµές που εµφαίζου οι ακόρεστες οργαικές εώσεις µε διπλό δεσµό. Η µελέτη τους ε περιλαµβάεται στη ύλη. Σελίδα 7 από 15

8 5.1 Οξείδωση Ααγωγή Σύτοµα οι οξειδώσεις τω οργαικώ εώσεω: Αλκοόλες Αλδεΰδες Κετόες Οργαικά Οξέα 1 ο : H + (αλδεΰδες) + (Οξέα) HΟH ή (Οξέα) o : H + (κετόες) Κετόες: δε οξειδώοται HΟNa χωρίς διάσπαση του µορίου τους ο µεθυλοκετόες αλογοοφορµική Μεθυλοκετόες (ΟH) αλογοοφορµική 3 H αλογοοφορµική (η µοαδική 1 o αλκοόλη που τη δίει). (ΟNa) 3 ο αλκοόλες : δε οξειδώοται χωρίς διάσπαση του µορίου τους Οξείδωση πρωτοταγώ αλκοολώ: 3 αλογοοφορµική (η µοαδική αλδεΰδη που τη δίει). Τα υπόλοιπα οργαικά οξέα δε οξειδώοται χωρίς διάσπαση του µορίου τους µεταβολή Η H + 4KMn 4 +6H S MnS 4 + K S H µεταβολή 4 µεταβολή Η H + K r 7 +8H S r (S 4 ) 3 + K S H µεταβολή 4 µεταβολή Η H + K r 7 +4H S r (S 4 ) 3 + K S 4 + 7H µεταβολή u H H H+H Ο H 3 i Προσοχή: η µεθαόλη ( 3 Η) οξειδώεται σε Σελίδα 8 από 15

9 5.1. Οξείδωση δευτεροταγώ αλκοολώ: µεταβολή ΗH + KMn 4 +3H S MnS 4 + K S 4 + 8H µεταβολή µεταβολή ΗH + K r 7 +4H S r (S 4 ) 3 + K S 4 + 7H µεταβολή u HH +H Οξείδωση Αλδεϋδώ µεταβολή Η + KMn 4 +3H S MnS 4 + K S 4 + 3H µεταβολή 1 µεταβολή Η + K r 7 +4H S r (S 4 ) 3 + K S 4 + 4H µεταβολή Mε διάλυµα Fehling (us 4 + NaΟΗ). µεταβολή Η + us 4 +5NaH Na + u + Na S 4 + 3H µεταβολή Με αµµωιακό διάλυµα AgN 3 (Τollens). µεταβολή Η + AgN 3 +3NH 3 + H NH 4 + Ag + NH 4 N 3 µεταβολή i Προσοχή: η φορµαλδεΰδη (Η) που οξειδώεται σε Σελίδα 9 από 15

10 5.1.4 Οξείδωση H και αλάτω του σε. µεταβολή ΗΟΗ + KMn 4 + 3H S MnS 4 + K S 4 + 8H µεταβολή µεταβολή 5x= ΗΟNa + 4KMn H S MnS 4 + K S 4 + 5Na S H µεταβολή x=4 µεταβολή ΗΟΗ + K r 7 + 4H S r (S 4 ) 3 + K S 4 + 7H µεταβολή Οξείδωση () και άλατώ του σε. µεταβολή KMn 4 + 3H S MnS 4 + K S 4 + 8H µεταβολή 1 +3 Na 5 Na µεταβολή KMn 4 + 8H S MnS 4 + K S 4 + 5Na S 4 + 8H µεταβολή µεταβολή K r 4 + 4H S (r) (S 4 ) 3 + K S 4 + 7H µεταβολή 1 Σελίδα 10 από 15

11 5. Ατιδράσεις ααγωγής Ααγωγή αλκείω και αλκιίω Ni, Pt, Ni, Pt, Pd Pd 1 +H 1 +H Ααγωγή καρβουλικώ εώσεω Ααγωγή αλδεϋδώ σε πρωτοταγής αλκοόλες Ni,Pd,Pt = + H H (πρωτοταγής αλκοόλη) 5... Ααγωγή κετοώ σε δευτεροταγείς αλκοόλες Ni,Pd, Pt + H H (δευτεροταγής αλκοόλη) H Ααγωγή ιτριλίω σε πρωτοταγής αµίες Ni,Pd,Pt N+ H NH Ααγωγή αλκυλαλογοιδίω () σε αλκάια (H) Ni,Pd,Pt + H H+ H 5.3 αλογοοφορµική ατίδραση Τη δίου : α. Οι κορεσµέες µοοσθεείς αλκοόλες (µέθυλοαλκοόλες ) µε χηµικό τύπο: 3 Η +1 H µε 0 i Είαι δευτεροταγής αλκοόλες, µε εξαίρεση τη αιθαόλη που είαι η µόη πρωτοταγής αλκοόλη που δίει τη ατίδραση. Συολική ατίδραση: 3 Η +1 H NaH 3 + H +1 Na + 5Na + 5H µε Χ = l, Br, I i Προκύπτει άλας οργαικού οξέος µε 1 άτοµο άθρακα λιγότερο Σελίδα 11 από 15

12 β. οι καρβουλικές εώσεις µε χηµικό τύπο: 3 Η +1 µε 0 i Παρατήρηση!! Τη ατίδραση δίου οι µεθυλοκέτόες. i Η µόη αλδεΰδη που δίει τη παραπάω ατίδραση είαι η ακεταλδεΰδη 3. Συολική ατίδραση: 3 = NaH 3 + H +1 Na + 3Na + 3H Η +1 i Συήθως χρησιµοποιούµε ως αλογόο Χ το ιώδιο, γιατί σχηµατίζεται το ιωδοφόρµιο (I 3 ) που είαι κίτριο χαρακτηριστικό ίζηµα. γ. Στάδια αλογοοφορµικής ατίδρασης: Η αλογοοφορµική ατίδραση αποτελείται από τις παρακάτω απλούστερες ατιδράσεις: 1. Οξείδωση της αλκοόλης από το αλογόο. 3 3 H + = + H Η +1 Η +1. Υποκατάσταση τω τριώ υδρογόω του µεθυλίου µε αλογόο. 3 3 = + 3 = + 3H Η +1 Η Υποκατάσταση του 3 µε -Ο - σε αλκαλικό περιβάλλο και σχηµατισµό αλογοοφορµίου (Η 3 ). 3 = + H = + 3 Η +1 Η +1 i Στη περίπτωση τω καρβουλικώ εώσεω η αλογοοφορµική περιλαµβάει µόο τα βήµατα και 3. Σελίδα 1 από 15

13 6. Οξέα και βάσεις 6.1 Πίακας οργαικώ οξέω και βάσεω και η δραστικότητά τους. Αύξηση οξύτητας Οργαικά Οξέα Οργαικές Βάσεις Αύξηση βασικότητας - PhH Ph - 3 N, NH, NH, H Συοπτικός πίακας συµπεριφοράς οργαικώ οξέω. Με αι σηµειώοται οι ατιδράσεις που γίοται µε το συγκεκριµέο οξύ και µε όχι αυτές που δε γίοται. Χηµική έωση ατιδρά µε: οοµασία χηµικός τύπος Να Ο 3 ΝΗ 3 ΝαΟΗ, ΚΟΗ Να, Κ καρβοξυλικό οξύ Ναι Ναι Ναι Ναι H φαιόλη Όχι Όχι Ναι Ναι ή PhH Αλκοόλη Η H Όχι Όχι Όχι Ναι Αλκίιο - 1 Όχι Όχι Όχι Ναι 6.3 Ατιδράσεις οξέω: Τα οργαικά οξέα:. i. ιοτίζοται µέσα στο ερό: + H - + H 3 + ii. Ατιδρού µε βάσεις όπως το υδροξείδιο του ατρίου ή του καλίου (NaH ή KH) ή αµµωία ή αυδρίτες βάσεω όπως το οξείδιο του ατρίου ή του καλίου (Na Ο ή Κ Ο). + NaH + NH 3 NH 4 iii. διασπού τα αθρακικά άλατα: Na + H + Na 3 Na + + H Σελίδα 13 από 15

14 iv. Ατιδρού µε τα αλκάλια άτριο Να και κάλιο Κ και ελευθερώου υδρογόο Η : 1 Η+ Na Na+ H Η φαιόλη 3 PhH i. Ιοτίζεται στο ερό σύµφωα µε τη ατίδραση. PhH + H Ph - + H 3 + ii. Ατιδρά µε τις βάσεις υδροξείδιο του ατρίου NaH και υδροξείδιο του καλίου KH, δίει τ ατίστοιχα φαιολικά άλατα. PhH + NaH Ph - Na + + H iii. Ατιδρά µε τα αλκάλια άτριο Να και κάλιο Κ και ελευθερώου υδρογόο Η : PhH + Na Ph - Na H Οι αλκοόλες Ατιδρού µε αλκάλια όπως το Να και κάλιο το Κ και ελευθερώου υδρογόο Η : 1 Η+ Na Na+ H Τα αλκίια 1 Ατιδρού µε αλκάλια όπως το Να και κάλιο το Κ, σχηµατίζου ακετυλίδια και ελευθερώου υδρογόο Η : 1 + Na Na+ H i Στο ακετυλέιο H H + Na Na Na+ H. 6.4 Ατιδράσεις οργαικώ βάσεω: Ατιδράσεις τω οργαικώ βάσεω µε το ερό: και τα δύο υδρογόα είαι ακετυλεικά και δίου: 6.4. Ατιδράσεις τω ασθεώ οργαικώ βάσεω µε τα ισχυρά οξέα: + MgΧ+ΗΟ H+ Mg(H) Χ 3Ν+Ηl 3ΝH l ΟΝα+ΗΟ Ο H+Να H ΟΝα+Ηl ΟΟ H+Να l Να+Η Ο Η+Να H Ν+Η Ο Ν H + H Η Ο ΟΟ H+ H Ατιδρού γεικότερα µε όλα τα µέταλλα τα δραστικότερα του H και απελευθερώου αέριο υδρογόο. 3 Η φαιόλη συµβολίζεται και ΡhH ή 6 H 5 H Σελίδα 14 από 15

15 7. ιακρίσεις α/α Έωση ιάκριση 1 Ακόρεστη έωση ( v H v και v H v- ) Αλκίιο της µορφής 3 4 Αλκοόλες Αλδεΰδες 5 Οι µεθυλο-κετόες και οι µεθυλο-αλκοόλες Αποχρωµατισµός του κασταέρυθρου διαλύµατος Br σε l 4 1.Ατιδρού µε ul και AgN 3 και παράγεται ίζηµα.. Ατιδρού µε Να και παράγου αέριο Η 1. Οι 1 ο και οι ο οξειδώοται, εώ οι 3 ο όχι.. Ατιδρού µε Sl και παράγου αέρια S και l 3. Ατιδρού µε Να και παράγου αέριο Η Οξειδώοται µε ήπια οξειδωτικά µέσα και σχηµατίζου κάτοπτρο (µε το ατιδραστήριο Tollens) ή χαρακτηριστικό κασταέρυθρο ίζηµα u ( κατά τη ατίδραση µε το Φελίγγειο υγρό). Σχηµατίζου κίτριο ίζηµα µε τη ιωδοφορµική ατίδραση 6 1. Ατιδρού ΝαΗ 3 ή Να 3 και Καρβοξυλικά οξέα αποδεσµεύεται αέριο.. Αλλάζου το χρώµα τω δεικτώ. 7 Φαιόλες Ατιδρού µε ΝαΟΗ, και δηµιουργού όξια διαλύµατα Σελίδα 15 από 15