ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΠΟΛΗ

Transcript

1 ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΗΝ ΤΡΙΠΟΛΗ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ & ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ 2006 Η ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΤΗΣ ΛΙΒΥΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ - ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ - ΛΙΒΥΗΣ Ευάγγελος Δαϊρετζής Σύμβουλος ΟΕΥ Β Ιούνιος 2007

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Β Η ΛΙΒΥΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ 1. Οικονομικό περιβάλλον 2. Κρατικός προϋπολογισμός 3. Απασχόληση 4. Εμπόριο 5. Επενδύσεις 6. Πρόσφατες εξελίξεις 6.1 Γενικά 6.2 Σημαντικότερα γεγονότα Γ ΤΟΜΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗς ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 1. Ενεργειακός τομέας 1.1 Πετρέλαιο 1.2 Φυσικό αέριο 2. Αγροτικός τομέας 3. Κατασκευαστικός τομέας 4. Αγορά δομικών υλικών 5. Ηλεκτρική ενέργεια 6. Βιομηχανία 7. Τουρισμός 8. Τραπεζικός τομέας 9. Τηλεπικοινωνίες Δ ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΛΙΒΥΗΣ 1. Γενικά 2. Εξαγωγές Ελλάδος προς Λιβύη -προϊόντα 3. Εισαγωγές Ελλάδος προς Λυβύη-προϊόντα 4. Ελληνικές εξαγωγές κατά 8ψηφιο κωδικό συνδυασμένης ονοματολογίας 5. Δυνατότητες διμερούς οικονομικής συνεργασίας Ε ΔΙΜΕΡΕΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1. Γενικά 2. Συμφωνίες εν ισχύ ΣΤ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΗΝ ΛΙΒΥΗ 1. Κατασκευαστικός τομέας 2. Τομέας υδρογονανθράκων 3. Τομέας τηλεπικοινωνιών 4. Επενδύσεις Η ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 2

3 Α. ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Επιφάνεια τ.χλμ, εκ των οποίων 1,03% καλλιεργήσιμο, το 90% της χώρας καλύπτεται από έρημο ή ημιερημικές εκτάσεις. Πληθυσμός κατοικοι Πυκνότητα 3,3 άτομα ανά km2 Θρήσκευμα Σουνίτες Μουσουλμάνοι (97%) Εθνική Σύνθεση Άραβες και Βέρβεροι 97% Γλώσσα αραβικά Πρωτεύουσα Τρίπολη Σημαντικότερες πόλεις Βεγγάζη, Μισουράτα, Σύρτη Τομπρούκ, Ντέρνα Διοικητικό σύστημα 25 Δήμοι, κατανεμημένοι σε 13 Περιφέρειες Νόμισμα λιβυκό δηνάριο (LYD), Ισοτιμία 1 =1,723 1$=1,276 (24/5/2007) Νομικό σύστημα Ωρα Εθνικές εορτές Θρησκευτικές αργίες Ωράρια εργασίας Κλίμα Βασίζεται στο ιταλικό αστικό νομικό σύστημα και στον ισλαμικό νόμο. Υφίστανται ξεχωριστά ισλαμικά δικαστήρια. Δεν υφίσταται συνταγματική πρόβλεψη δικαστικού ελέγχου των νομοθετικών πράξεων. GMT+2 δηλ. ίδια ώρα με την Ελλάδα κατά την χειμερινή περίοδο και μία ώρα πίσω κατά την θερινή περίοδο 1 Σεπτεμβρίου (1969) Επέτειος Επαναστάσεως, 2 Μαρτίου Ανακήρυξη Εξουσίας Λαού, 11 Ιουνίου Απομάκρυνση των Ξένων Βάσεων, 7 Οκτωβρίου Αποχώρηση Ιταλικών Δυνάμεων Κατοχής Βασίζονται στο σεληνιακό ημερολόγιο και ποικίλουν από έτος σε έτος: Ισλαμικό νέο έτος, Γενέθλια Προφήτη, Αιντ αλ Φιτρ (3 ημέρες), Αιντ αλ Κεμπιρ (4 ημέρες) Ιδιωτικός τομέας Σάββατο -Πέμπτη: 8 πμ 3 μμ & 5 μμ 8 μμ Δημόσιος τομέας Κυριακή -Πέμπτη: Καλοκαίρι (1 η Απρ. 30 η Σεπ): 7:30 πμ 3:30 μμ Χειμώνας (1 η Οκτ. 31 η Μαρ): 8 πμ 3:30 μμ Το ωράριο είναι μικρότερο τον Ιούλιο-Αύγουστο και κατά την διάρκεια του Ραμαζανιού. Οι ξένες εταιρείες αργούν την Παρασκευή και οι Πρεσβείες την Παρασκευή-Σάββατο Μεσογειακό στην παραλιακή ζώνη, ξερό με πολύ υψηλές θερμοκρασίες στην υπόλοιπη χώρα. Η χώρα πλήττεται από τον θερμό νότιο άνεμο Ghibli την Άνοιξη που διαρκεί 1-4 ημέρες και συνοδεύεται από αμμοθύελλες. Στις παραλιακές πόλεις παρατηρείται αυξημένη υγρασία τους θερινούς μήνες Β. ΛΙΒΥΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΔΕΙΚΤΕΣ AΕΠ $ 34,20 δις AΕΠ (Μονάδες αγοραστικής δύναμης) $ 74,97 δις Αύξηση ΑΕΠ 8,1% (εκτ. 2006) 3

4 ΑΕΠ κατά κεφαλήν $ ΑΕΠ κατά κεφαλήν (Μονάδες αγοραστικής δύναμης) $ Ανεργία 13% (ανεπίσημα 30 40%) Πληθωρισμός 3,1% (εκτ. 2006) Εργατικό δυναμικό Εργατικό δυναμικό ανά οικονομική δραστηριότητα Α.Ε.Π. ανά οικονομική δραστηριότητα (2005 εκτίμηση) 31% απασχολείται στην βιομηχανία. 27% στις Υπηρεσίες, 24% στον δημόσιο τομέα και 18% στην γεωργία Γεωργία: 7,6%, Βιομηχανία: 49,9%, Υπηρεσίες: 42,5% Επενδύσεις 7,4% ΑΕΠ (εκτ. 2006) Ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών $ 14,5 δις (εκτ. 2006) Εξαγωγές Εισαγωγές Εμπορικό ισοζύγιο $ 37,02 δις fob $ 14,47 δις fob (+18% σε σχέση με το 2005) $ 22,55 δις Κάλυψη εισαγωγών από εξαγωγές 255,80% Συναλλαγματικά αποθέματα $ 57,58 δις (εκτ. 2006) Εξωτερικό χρέος $ 4,492 δις (εκτ Δημόσιο Χρέος Παραγωγή πετρελαίου Εξαγωγές πετρελαίου Κατανάλωση Πετρελαίου 8,2% του ΑΕΠ (2005 εκτίμηση) 1,72 εκ. βαρ. Ημερησίως 1,34 εκ. βαρ. Ημερησως Βαρέλια ημερησίως Αποθέματα Πετρελαίου 40 δις Βαρέλια (2005) Παραγωγή Φυσικού Αερίου 10 δις κ.μ. (2005) Eξαγωγές Φυσικού αερίου 9 δις κ.μ. (2005) Πηγές : Κεντρική Τράπεζα Λιβύης, ΔΝΤ 1. Οικονομικό περιβάλλον Η λιβυκή οικονομία εξαρτάται από τον τομέα των υδρογονανθράκων, ο οποίος συνεισφέρει το 95% στα έσοδα από τις εξαγωγές ή άλλως το 74,6% του ΑΕΠ και το 70% των κρατικών εσόδων (2006). Τα σημαντικά έσοδα από τον ενεργειακό τομέα, σε συνδυασμό με τον μικρό πληθυσμό, αποδίδουν στην Λιβύη ένα από τα μεγαλύτερα κατά κεφαλήν εισοδήματα μεταξύ των χωρών της Αφρικής, αλλά ελάχιστο μέρος των εσόδων αυτών διοχετεύεται στις χαμηλότερες εισοδηματικές τάξεις. Η Κυβέρνηση της χώρας τα τελευταία έτη σημείωσε σημαντική πρόοδο στην μεταρρύθμιση της οικονομίας ως μέρος ενός ευρύτερου προγράμματος επανένταξης της χώρας στο διεθνές οικονομικό σύστημα. Η προσπάθεια αυτή επιταχύνθηκε μετά την άρση όλων των μονομερών κυρώσεων των Ηνωμένων Εθνών (Απρίλιος 2004) με αποτέλεσμα η Λιβύη να αποτελεί πόλο έλξεως ξένων επενδύσεων, κυρίως στον ενεργειακό τομέα. Ο Εθνικός Οργανισμός Πετρελαίου έθεσε ως στόχο τον διπλασιασμό της παραγωγής πετρελαίου έως το

5 Η χώρα έχει να διανύσει μακρύ δρόμο για την απελευθέρωση της σοσιαλιστικού προσανατολισμού οικονομία της. Τα αρχικά βήματα, όπως υποβολή υποψηφιότητας μέλους του Παγκοσμίου Οργανισμού Εμπορίου (ΠΟΕ), μερική μείωση των κρατικών επιχορηγήσεων, ανακοίνωση σχεδίων ιδιωτικοποιήσεων και ενθάρρυνσης της ιδιωτικής επιχειρηματικότητας, μολονότι αναγκαία, δεν θεωρούνται επαρκή για την μετάβαση της οικονομίας προς τους νόμους της αγοράς, αν δεν συνοδευτούν και από άλλες δομικές μεταρρυθμίσεις. Οι μη-πετρελαϊκοί κλάδοι της βιομηχανίας και των κατασκευών, η συμμετοχή των οποίων στον σχηματισμό του ΑΕΠ υπολογίζεται στο 20%, έχουν διευρύνει την παραγωγική τους δυνατότητα πέραν από την μεταποίηση αγροτικών προϊόντων, στην παραγωγή πετροχημικών, σιδήρου, χάλυβα και αλουμινίου. Οι κλιματολογικές συνθήκες και τα πτωχά εδάφη, περιορίζουν σημαντικά την αγροτική παραγωγή με αποτέλεσμα η Λιβύη να εισάγει το 75% των προϊόντων διατροφής. 2. Κρατικός προϋπολογισμός Ο προϋπολογισμός το 2007 ανέρχεται σε 31 δις LD εκ των οποίων το 65% θα κατευθυνθεί σε έργα «μετασχηματισμού της χώρας». Υπάρχει αύξηση κονδυλίων για τηλεπικοινωνίες, κατασκευές υγεία, στέγαση και εκπαίδευση. Η συνολικές κρατικές δαπάνες δεν είναι δυνατόν να υπολογιστούν με ακρίβεια δεδομένων των εκτός προϋπολογισμού εξόδων. Γίνονται προσπάθειες να περιοριστούν οι εκτός προϋπολογισμού δαπάνες. Υπάρχει επίσης πρόβλημα στην εκταμίευση των προϋπολογισθεισών δαπανών λόγω ανεπάρκειας κρατικών μηχανισμών και σχετικής τεχνογνωσίας. Λόγω των υψηλών τιμών του πετρελαίου η χώρα διαθέτει σημαντικά συναλλαγματικά αποθέματα ($ 57,58 δις, εκτ. 2006) 3. Απασχόληση Eπισήμως η ανεργία είναι 13% αλλά ανεπισήμως το ποσοστό της ανεργίας κυμαίνεται μεταξύ 30 και 40% του ενεργού πληθυσμού. Το εργατικό δυναμικό της χώρας ανέρχεται σε 1, 3 εκ. άτομα εκ των οποίων το 31% απασχολείται στην βιομηχανία. 27% στις Υπηρεσίες, 24% στον δημόσιο τομέα και 18% στην γεωργία. Η εργατική νομοθεσία ρυθμίζει το ελάχιστο ημερομίσθιο, το ωράριο εργασίας, τις απολύσεις και την εκπαίδευση προσωπικού. Η σχετική με τις απολύσεις νομοθεσία είναι αυστηρή και ευνοϊκή προς τον εργαζόμενο. Οι αλλοδαποί εργαζόμενοι αποτελούν ένα σημαντικό ποσοστό του εργατικού δυναμικού. Την δεκαετία του 1980 η Κυβέρνηση θεωρώντας ότι οι ξένοι εργαζόμενοι σπαταλούν πολύτιμο συνάλλαγμα και είναι υπαίτιοι για την αύξηση της ανεργίας επέβαλε σημαντικούς περιορισμούς στα μεταναστευτικά εμβάσματα. Οι ξένοι εργαζόμενοι από 560χιλ το 1983 μειώθηκαν σε 200 χιλ το Η φιλοαφρικανική πολιτική της δεκαετίας του 1990 οδήγησε σε μεγάλο μεταναστευτικό ρεύμα από την υποσαχαρική Αφρική, μέρος του οποίου κατευθύνθηκε στην Ευρώπη επιδεινώνοντας το ήδη σοβαρό πρόβλημα παράνομης μετανάστευσης των χωρών της Νότιας Ευρώπης. Οι ανεξάρτητες ενώσεις εργατών και οι επαγγελματικές οργανώσεις είναι παράνομες στην Λιβύη. Δεν υφίσταται ο θεσμός των συλλογικών διαπραγματεύσεων καθώς ο εργατικός νόμος απαιτεί την κυβερνητική έγκριση για οιαδήποτε ενέργεια σχετίζεται με καθορισμό μισθών. 5

6 Με κυβερνητική απόφαση του 2006 (νο.277/06) ορίστηκε κατώτατος μισθός 130 δην. ( 80 περίπου) για εργαζόμενο χωρίς προστατευόμενα μέλη, 180 δηνάρια για οικογένεια με 2 μέλη και 220 για οικογένεια με 3 ή περισσότερα μέλη. Τον Ιανούαριο 2007 ορίστηκε κατώτατος μισθός στον ιδιωτικό τομέα (λιβυκές και αλλοδαπές επιχειρήσεις) 220 δηναρίων. Η ανεργία αποτελεί πρόβλημα για την κυβερνητική πολιτική καθώς η επιτάχυνση των ιδιωτικοποιήσεων θα δημιουργεί κύμα ανέργων δημοσίων υπαλλήλων. Υπάρχουν προτάσεις για προγράμματα πρόωρης συνταξιοδότησης, εκπαίδευσης και κατάρτισης και για δημιουργία κάποιου δικτύου κοινωνικής ασφάλειας. Σειρά κυβερνητικών μέτρων και νόμων ενθαρρύνει ή και υποχρεώνει τις ξένες επιχειρήσεις να απασχολούν Λίβυους. Επικρατεί η άποψη ότι η ανάπτυξη του τουριστικού τομέα (υποδομές και Υπηρεσίες) καθώς και ο τομέας των κατασκευών θα αποτελέσουν άμεσο διέξοδο της ανεργίας. Ωστόσο ζήτημα αποτελεί η έλλειψη εκπαιδευμένου και εξειδικευμένου επιτόπιου προσωπικού. 4. Eμπόριο Σημαντικότεροι πελάτες 2005 Σημαντικότεροι προμηθευτές 2005 ΗΠΑ 5% Αλλοι 20% Ιταλία 38% Αλλοι 38% Ιταλία 21% Γερμανία 10% Τουρκία 6% Γαλλία Ισπ ανία 6% Γερμανία 9% 16% Κίνα 5% Ν. Κορέα 5% Γαλλία Μ.Βρετανία 5% 5% Τυνησία 6% Τουρκία 5% Επεξεργασία στοιχείων Λιβυκής Στατιστικής Υπηρεσίας Σημαντικότεροι πελάτες της Λιβύης το 2005 ήταν η Ιταλία (38% του συνόλου των εξαγωγών) η Γερμανία (16%), η Ισπανία (9%), η Γαλλία και η Τουρκία (6%) και οι ΗΠΑ (5%). Κυριότεροι προμηθευτές ήταν η Ιταλία (21%), η Γερμανία (10%), η Τυνησία (6%), οι Ν.Κορέα, Κίνα, Γαλλία Μ. Βρετανία και Τουρκία με 5%. Το μερίδιο της Ελλάδος ήταν 2,04% στις λιβυκές εξαγωγές και 1,48% στις λιβυκές εισαγωγές. Σημειώνεται ότι το μερίδιο των ιταλικών εξαγωγών στο σύνολο των λιβυκών εισαγωγών είναι μεγαλύτερο αυτού που εμφανίζεται στις στα στατιστικά στοιχεία, διότι μεγάλο τμήμα των ιταλικών εξαγωγών, ιδιαιτέρως του κλάδου τροφίμων, διοχετεύεται στην λιβυκή αγορά μέσω Μάλτας και Τυνησίας, με αποτέλεσμα ιταλικά προϊόντα να δηλώνονται στις στατιστικές εξωτερικού εμπορίου, όχι ως προς την προέλευσή τους. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να εμφανίζεται το μερίδιο των εξαγωγών Μάλτας και Τυνησίας, στο σύνολο της αξίας των λιβυκών εισαγωγών κατά πολύ υψηλότερο του πραγματικού. Σύμφωνα με λιβυκά στοιχεία εξωτερικού εμπορίου, ενώ δεν διαφοροποιείται η σειρά σπουδαιότητας των εμπορικών εταίρων της χώρας (ως ποσοστό επί του συνόλου), καταγράφεται όμως σημαντική απόκλιση ως προς το ύψος της αξίας του διμερούς εμπορίου με κάθε χώρα. 6

7 5. Επενδύσεις Αμεσες Ξένες Επενδύσεις στην Λιβύη αξία σε εκ. $ ετήσιος μ.ο. Εισροές Εκροές stock Εισροές Εκροές Εισροές ως % ΑΕΠ 2,4 1,4 1,4 1,4 Εκροές ως % ΑΕΠ 4,7 5,7 9,1 4,9 Πηγή : UNCTAD, World Investment Report 2006 Η Λιβύη αναπτύσσει επενδυτική δραστηριότητα στο εξωτερικό βάσει διμερών συμφωνιών και υπό μορφή κοινοπραξιών (joint ventures) στους τομείς κτηνοτροφίας-αγροτικής παραγωγής και εκμεταλλεύσεως ορυκτών (Αφρική), στον κατασκευαστικό κλάδο (Μάλτα), Αλιεία (Τυνησία) και βιομηχανικά προϊόντα (Ευρώπη και Λατινική Αμερική). Η σημαντικότερη θεσμική μεταρρύθμιση των τελευταίων ετών για την προσέλκυση ξένων επενδύσεων ήταν ο Ν. 5/1997 περί ξένων επενδύσεων, με τις τροποποιήσεις και το πλαίσιο εφαρμογής του. Ο νόμος προβλέπει διευκολύνσεις και προνόμια για εταιρείες στους τομείς της βιομηχανίας, υγείας, τουρισμού κ.α. Ο πλέον ελκυστικός τομέας, ωστόσο, αυτός των τηλεπικοινωνιών, παραμένει κρατικό μονοπώλιο. Παρά τις καινοτομίες και τις ευκαιρίες που δημιουργούνται από το Νόμο 5/1997, οι ξένες επενδύσεις στη Λιβύη παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο, λόγω πολύπλευρων προβλημάτων που πηγάζουν είτε κατά την εφαρμογή του νόμου, είτε εξαιτίας των χρονοβόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών. 6. Πρόσφατες εξελίξεις 6.1 Γενικά Οι πρόσφατοι νόμοι που υποχρεώνουν τις ξένες επιχειρήσεις να απασχολούν Λίβυους καθώς και να συστήνουν μικτές επιχειρήσεις με λιβυκές εταιρείες φαίνεται να λειτουργεί αποτρεπτικά στην προσέλκυση ξένων επενδύσεων. Υπάρχουν μεγάλες ανάγκες για επενδύσεις στον τομέα των υδρογονανθράκων για να επιτύχει η χώρα τους στόχους του διπλασιασμού της παραγωγής πετρελαίου έως το Ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ προβλέπεται να συνεχιστεί με τους ίδιους ρυθμούς ενώ το μεγάλο δημοσιονομικό πλεόνασμα αν και συρρικνούμενο θα διατηρηθεί.. Tην διετία αναμένεται μέση άνοδος πληθωρισμού 3,4% λόγω της αύξησης της εσωτερικής ζήτησης και πληθωριστικών πιέσεων στον κατασκευαστικό τομέα. 7

8 6.2. Σημαντικότερες Εξελίξεις - Θέσπιση νέου νόμου (ν.443/06) για την λειτουργία των αλλοδαπών επιχειρήσεων. Η καινοτομία του νόμου συνίσταται στην υποχρέωση των ξένων εταιρειών να συστήνουν υποχρεωτικά ανώνυμες εισηγμένες (joint stock company) με συμμετοχή λιβύου εταίρου, άλλως δεν θα δικαιούνται να διεκδικούν έργα και προμήθειες του δημοσίου. Στο νέο εταιρικό σχήμα η λιβυκή συμμετοχή θα πρέπει να είναι 35% τουλάχιστον. Η ξένη επιχείρηση έχει την δυνατότητα κατά τον ανωτέρω νόμο να υπαχθεί στους επενδυτικούς νόμους 5/1997 και 7/2004 οι οποίοι ωστόσο απαιτούν μεγάλο ελάχιστο επενδυμένο κεφαλαίο. Ο εν λόγω νόμος δημιούργησε αναστάτωση στις αλλοδαπές επιχειρήσεις καθώς η προσαρμογή στο νέο καθεστώς πέρα από ενδεχόμενα προβλήματα φερεγγυότητας του επιτοπίου εταίρου, ανεβάζει σημαντικά και το λειτουργικό κόστος της επιχείρησης. Σημαντική θεωρείται η μείωση της οροφής των 50 εκ LD σε 2 εκ. που απαιτείται από τον επενδυτικό νόμο 5 για την ίδρυση επιχείρησης υπό την προϋπόθεση, ωστόσο, της συμμετοχής λίβυου εταίρου. - Εγκαίνια Χρηματιστηρίου Λιβύης τον Μάρτιο 2007 Παρά το θετικό γεγονός της δημιουργίας θεσμών της αγοράς που συνεπάγεται η ίδρυση χρηματιστηρίου, ξένοι παρατηρητές εκφράζουν σκεπτικισμό για τον τρόπο λειτουργίας του, καθώς απουσιάζει αντίστοιχη νοοτροπία στην χώρα και δεν υφίσταται αξιόλογη επιτόπια επιχειρηματική κοινότητα. Αναλυτές πιστεύουν ότι υπάρχει κίνδυνος εκφυλισμού του σε κερδοσκοπικό μηχανισμό με αντικείμενο τις εισηγμένες, κρατικές κυρίως, εταιρείες. Τον Οκτώβριο 2006 είχαν γίνει τα εγκαίνια της έδρας του λιβυκού χρηματιστηρίου στην Βεγγάζη, στο πλαίσιο μάλλον μιας πολιτικής αναβάθμισης της πόλης αλλά τελικώς η ιδέα εγκαταλείφθηκε και στην πόλη θα λειτουργήσει «παράρτημα» χρηματιστηρίου. - Περικοπή 400,000 θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα O λίβυος πρωθυπουργός El- Mahmoudi ανακοίνωσε ότι, στο πλαίσιο του νέου προϋπολογισμού, ο οποίος ανέρχεται σε 19,7 δισεκατομμύρια, προβλέπεται η περικοπή 400,000 θέσεων εργασίας στον δημόσιο τομέα O λιβυκός δημόσιος τομέας απασχολεί περίπου ένα εκατομμύριο εργαζομένους, επιβαρύνοντας το δημόσιο ταμείο με 2,42 δις, ετησίως, για μισθούς. Κατά τον λίβυο Πρωθυπουργό, όσοι δημόσιοι υπάλληλοι απολυθούν θα λάβουν οικονομική ενίσχυση, η οποία θα ισοδυναμεί με μισθούς τριών ετών (μέσος μηνιαίος μισθός 200 ) ή θα λάβουν δάνειο έως 32,000, προκειμένου να ξεκινήσουν την δική τους επιχείρηση. - Σταδιακή μείωση του αριθμού των επιδοτούμενων βασικών προϊόντων διατροφής Ένα από τα βασικά μέτρα του προγράμματος φιλελευθεροποίησης της οικονομίας είναι η σταδιακή κατάργηση της επιδότησης βασικών ειδών διατροφής Τον Ιανουάριο 2007 ανακοινώθηκε κατάλογος 11 βασικών προϊόντων διατροφής των οποίων παύει πλέον η κρατική επιδότηση. Μεταξύ αυτών είναι η ζάχαρη, το καλαμποκέλαιο και το τσάι. Η κρατική «Εθνική Εταιρεία Προμηθειών» NASCO, αποκλειστικός εισαγωγέας παλαιότερα ειδών πρώτης ανάγκης, απεκδύεται σταδιακά των μονοπωλιακών της αρμοδιοτήτων. Αυτή την στιγμή έχει ακόμη το μονοπώλιο στην εισαγωγή σιταριού, αλεύρων και σκόνης γάλακτος. 8

9 Γ. ΤΟΜΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ 1. Eνεργειακός τομέας 1.1 Πετρέλαιο Το ανακαλύπτονται τα πρώτα κοιτάσματα πετρελαίου στις πετρελαιοφόρες περιοχές Amal και Zilten και το 1961 πραγματοποιήθησαν οι πρώτες εξαγωγές πετρελαίου. Η παραγωγή πετρελαίου το 2006 ανήλθε σε 1,72 εκ. βαρέλια ημερησίως, η εγχώρια κατανάλωση σε βαρέλια ημερησίως και οι εξαγωγές της χώρας διαμορφώθηκαν στα 1,34 εκ. βαρέλια ημερησίως. Σχεδόν το 90% των λιβυκών εξαγωγών αργού πετρελαίου κατευθύνεται σε ευρωπαϊκές χώρες. Η λιβυκή Κυβέρνηση εκτιμά ότι για να επιτύχει τον στόχο για διπλασιασμό της παραγωγής πετρελαίου έως το 2010, θα απαιτηθούν επενδύσεις άνω των 10 δις δολλαρίων Το λιβυκό αργό πετρέλαιο είναι υψηλής ποιότητας, χαμηλής περιεκτικότητας σε θείον, το δε κόστος εξόρυξης και παραγωγής κυμαίνεται (τιμές 2003) περί τα 2-3 USD ανά βαρέλι. Το λιβυκό πετρέλαιο προσφέρεται κυρίως σε προθεσμιακή βάση (on a term basis) στο δίκτυο αγορών Oilinvest στην Ευρώπη, σε ημερήσια BRENT, μέσω εταιρειών όπως: AGIP, OMV, REPSOL YPF, TUPRAS, CEPSA, TOTAL. Μικρές ποσότητες διατίθενται σε ασιατικές και νοτιοαφρικανικές αγορές. Η πετρελαϊκή βιομηχανία ελέγχεται από την κρατικό Οργανισμό Πετρελαίου (National Oil Corporation - NOC) και τις θυγατρικές του Waha Oil Company, Arabian Gulf Oil Company (Agoco), Zueitina Oil Company (ZOC) και Sirte Oil Company (SOC). Η θυγατρική της ΝΟC, Oilinvest διαθέτει 40 θυγατρικές στο εξωτερικό σημαντικότερες των οποίων είναι η Τamoil και η Gatoil. Η σηματικότερη θυγατρική της Tamoil, η Tamoil Italia διαθέτει δίκτυο σταθμών στην Ιταλία. Το 65% της Tamoil πουλήθηκε τον Μάιο 2007 στην αμερικανική Colony Capital (έναντι 2,6 δις) Η Λιβύη έχει αποδεδειγμένα πετρελαϊκά αποθέματα 40 δις βαρελιών (2006). Μόνον το 25% των πετρελαιοφόρων κοιτασμάτων καλύπτεται από συμφωνίες έρευνας-εξόρυξης και εκμετάλλευσης μεταξύ της Κρατικής Εταιρείας Πετρελαίων (National Oil Corporation) και πετρελαϊκών εταιρειών. Η Λιβύη προσελκύει, ιδιαιτέρως μετά την επανένταξή της στην Διεθνή Κοινότητα και την σταδιακή εφαρμογή οικονομικών μεταρρυθμίσεων, το ενδιαφέρον των ξένων πετρελαϊκών εταιρειών, λόγω του χαμηλού κόστους παραγωγής πετρελαίου, της εγγύτητας στις ευρωπαϊκές αγορές και των θετικών προοπτικών αναπτύξεως των υποδομών. Περί τις 130 ξένες πετρελαϊκές εταιρείες κινούνται στο πλαίσιο εκχωρήσεων αδειών των γύρων EPSA. (Εxploration & Production Sharing Agreements). H εκχώρηση αδειών ερεύνης, εξορύξεως και εκμεταλλεύσεως πετρελαϊκών κοιτασμάτων γίνεται από την Κρατική Εταιρεία Πετρελαίων (National Oil Corporation) μέσω διεθνών διαγωνισμών στο πλαίσιο Εκχωρήσεως Αδειών (EPSA). Tο Φθινόπωρο 2003 ολοκληρώθηκε ο τρίτος γύρος EPSA III της National Oil Corporation, στον οποίο συμμετείχε και η Ελληνικά Πετρέλαια Α.Ε. σε κοινοπραξία με την 9

10 αυστραλιανή Woodside Energy(N.A.) Ltd και την ισπανική REPSOL UPF για έρευνα, εξόρυξη και εκμετάλλευση κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην Β. Λιβύη (λεκάνη της Σύρτης 5 blocks) και στη Ν. Λιβύη (λεκάνη Murzuq 1 block), εκτάσεως τετρ.χλμ. Τoν Ιανουάριο 2005 ολοκληρώθηκε ο Α Γύρος Προσφορών EPSA IV. Η αποσφράγιση των προσφορών ανέδειξε 15 αλλοδαπές εταιρείες (11 αμερικανικών,1 αμερικανικών και αυστραλιανών(woodside) συμφερόντων). Τον Οκτώβριο 2005 ολοκληρώθηκε ο Β Γύρος Προσφορών EPSA IV για 44 κοιτάσματα υδρογονανθράκων εκτάσεως τ.χ. στην λεκάνη της Σύρτης, Ghadames, Murzuk, Buttnan και Kufra, καθώς και σε υπεράκτιες περιοχές. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν 51 εταιρείες από 27 χώρες. Η αποσφράγιση των προσφορών ανέδειξε την κατανομή και εκχώρηση των αδειών σε 17 μειοδότριες εταιρείες από: Ιαπωνία, Ινδονησία, Κίνα, ΗΠΑ, Γαλλία, Νορβηγία, Ινδία, Pωσία, Μ. Βρετανία, Τουρκία και Ιταλία. Τον Δεκέμβριο 2006 ολοκληρώθηκε ο Τρίτος Γύρο Προσφορών ΕΠΣΑ IV. Οι ρωσικές εταιρείες Τatneft και Gas Prom έλαβαν την μερίδα του λέοντος καθώς τους παραχωρήθηκαν 4 από τα 10 συνολικά «blocks», 3 στην πρώτη και 1 στην δεύτερη αντίστοιχα. Τα υπολοιπα blocks παραχωρήθηκαν στην καναδικη PetroCanada, στην κινεζικη Chinese Petroleum και στην γερμανική Wintersall, Η αμερικανική Exxon Mobil, η ινδική ONGV και η ιαπωνική Inpex στις οποίες παραχωρήθησαν οι υπόλοιπες 3 περιοχές είχαν υποβάλει τις μοναδικές προσφορές. Στον διαγωνισμό συμμετείχαν 23 ξένες επιχειρήσεις και 11 διεθνή consortia για εκχώρηση αδειών σε 10 blocks στις περιοχές Σύρτη, Μορζουκ, Κούφρα και Μπέργκα που καταλαμβάνουν συνολική έκταση τ.χλμ Η χώρα διαθέτει 5 διϋλιστήρια με συνολική δυνατότητα διύλισης 340 χιλ. βαρ. ημερησίως στο Ρας Λανουφ (το μεγαλύτερο με παραγωγή 220 χιλ βαρ. ημερησίως ) στην Ζαουια, στο Τομπρούκ στο Σαρίρ και την Μπρέγκα). Το εργοστάσιο πετροχημικών NAPECTCO παράγει μεθανόλη, αμωνία και ουρία Κορεατική εταιρεία έχει αναλάβει τον εκσυγχρονισμό του διυλιστηρίου της Ζάουια. Τα διύλιστήρια χρήζουν εκσυγχρονισμού καθώς είναι απαρχαιωμένα και χαμηλής παραγωγικότητας και ξένες εταιρείες συμμετέχουν σε διαγωνισμούς σε έργα αναβάθμισής τους. 1.2 Φυσικό αέριο Τα μέχρι στιγμής βεβαιωμένα αποθέματα φυσικού αερίου της Λιβύης ανέρχονται σε 1314 δις κ.μ. κατατάσσοντας την χώρα στην 21 η θέση παγκοσμίως και στην 3 η στην αφρικανική ήπειρο μετά την Αλγερία (4.523 δις κ.μ.) και την Νιγηρία (3610δις κ.μ.).εκτιμάται ότι σημαντικά κοιτάσματα υπάρχουν στα χωρικά ύδατα της χώρας. Η παραγωγή το 2006 αυξήθηκε από 8 σε 10 δις κ,. εκ των οποίων τα 8 δις κ.μ. έχουν εξαχθεί στην Ιταλία μέσω του υποθαλάσσιου αγωγού Greenstream. Σύμφωνα με τα κρατικό προγραμματισμό, η Κυβέρνηση επιδιώκει να αυξήσει την κατανάλωση μέχρι το 2015 σε εκ. κ.π. ημερησίως έναντι 700 εκ. κ.π. το Σχεδόν τα 2/3 της ανωτέρω ποσότητας θα κατευθύνονται στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας για χρήση από τις βιομηχανίες πετροχημικών, σιδηρουργίας και τσιμέντου. Μέχρι πρόσφατα, η παραγωγή φυσικού αερίου καταλάμβανε δευτερεύουσα θέση σε σχέση μ αυτήν του πετρελαίου. Αντιλαμβανόμενη η Κυβέρνηση την σπουδαιότητα του τομέα και 10

11 τις σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξής του, ξεκίνησε το έργο Western Libya Gas Project (εκμετάλλευση χερσαίων κοιτασμάτων στην κοιλάδα του Γκαντάμες και υπεράκτιων 110 χλμ από την λιβυκή ακτή. Ιταλολιβυκή κοινοπραξία με συμμετοχή της NOC και της ΕΝΙ κατασκεύασε τον υποθαλάσσιο αγωγό Greenstream που συνδέει την Mελίτα κοντά στα σύνορα με την Τυνησία με την Σικελία μετά από διαδρομή 520 χλμ. Το έργο κόστισε $ 8,7 δις) Οι κυβερνητικές προτεραιότητες στον τομέα του φυσικού αερίου είναι η απελευθέρωση της παραγωγής και της διανομής αερίου με προσέλκυση ξένων επενδύσεων και η αντικατάσταση καύσης ντήζελ με φυσικό αέριο, στους σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. H εταιρεία SHELL έχει αναλάβει το 2004 την ολοκλήρωση ενός μεγάλου έργου για εκσυγχρονισμό του σταθμού υγροποίησης φυσικού αερίου (LNG) στην πόλη Μπρέγκα παράλληλα με την έρευνα και ανάπτυξη 5 περιοχών στην πλούσια σε υδρογονάνθρακες κοιλάδα της Σύρτης. Επισημαίνεται ότι η Λιβύη το 1971 υπήρξε η δεύτερη χώρα στον κόσμο που εξήγαγε υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) Τον Μάιο 2007 υπεγράφη μεταξύ Λιβυκού δημοσίου και της πετρελαϊκής εταιρείας Βritish Petroleum συμφωνία αξίας $ 900 εκ. για έρευνα και εκμετάλλευση φυσικού αερίου και πετρελαίου σε υπεράκτιες περιοχές στον κόλπο της Σύρτης και χερσαίες στην κοιλάδα του Γκαντάμες σε έκταση συνολικά τ.χλμ. Οι εταιρείες διαχείρισης φυσικού αερίου τελούν υπό κρατικό έλεγχο από το Συμβούλιο Πετρελαϊκών Υποθέσεων μέσω της κρατικής εταιρείας πετρελαίου NOC υπεύθυνης για την έρευνα, ανάπτυξη, διαχείριση και εμπορία. Η Λιβύη εκτός από την σύνδεση των δικτύων μεταφοράς αερίου με την Ευρώπη επιδιώκει και την διασύνδεσή της με τα δίκτυα των όμορων χωρών Τυνησίας και Αιγύπτου. Βλέπει θετικά επίσης την δημιουργία του Βορειοαφρικανικού αγωγού μήκους 900 χλμ ο οποίος θα είναι σε θέση να μεταφέρει φυσικό αέριο από την Αίγυπτο, Λιβύη, Αλγερία κα μέσω Μαρόκου θα καταλήγει στο δίκτυο της Ισπανίας μέσω του ήδη υπάρχοντος αγωγού. Ενδιαφέρον έχει εκδηλώσει η χώρα για την αξιοποίηση κοιτασμάτων της Ανατολικής και Νοτιοανατολικής Λιβύης για την αξιοποίηση των οποίων έχει προτείνει την κατασκευή αγωγού που θα συνδέει τα παράλια της Κυρηναϊκής με την Τουρκία. 2. Αγροτικός τομέας Αν και ο αγροτικός τομέας συνεισφέρει μόνο κατά 5-7% στην δημιουργία του λιβυκού ΑΕΠ απασχολεί το 20% του εργατικού δυναμικού της χώρας. Μόνο το1% του εδάφους είναι καλλιεργήσιμο κυρίως στην παράκτια ζώνη η οποία δέχεται και το σύνολο σχεδόν των βροχοπτώσεων και 8% είναι κατάλληλο για κτηνοτροφία. Τα σημαντικότερα γεωργικά προϊόντα είναι : σιτάρι, κριθάρι, ντομάτες, πορτοκάλια, πατάτες, ελιές, σύκα, βερύκοκα και χουρμάδες. Μέχρι πρόσφατα η γεωργική δραστηριότητα εξαρτάτο αποκλειστικά σχεδόν από τις ασταθείς βροχοπτώσεις και τα υποτυπώδη αρδευτικά συστήματα. Ωστόσο, το θέμα αντιμετωπίστηκε με την κατασκευή ενός μεγαλόπνοου και πρωτότυπου, από μηχανικής πλευράς, έργου γνωστού ως ο «Ποταμός του Μεγάλου Ανδρός» (The Great Man Made 11

12 River) το οποίο μεταφέρει νερό από υδάτινα αποθέματα νότια στην έρημο της Σαχάρας (περιοχή Κούφρα) προς τον Βορρά. Η υπερεκμετάλλευση των υπογείων υδάτων στην παράκτια ζώνη για αντιμετώπιση των αναγκών του ταχέως αναπτυσσόμενου πληθυσμού είχε ως αποτέλεσμα την είσοδο θαλασσίου ύδατος στα αποθέματα γλυκού νερού με δυσμενείς επιπτώσεις στην άρδευση και ύδρευση εκτεταμένων περιοχών. Προσπάθειες που έγιναν την δεκαετία του 70 για την δημιουργία καλλιεργήσιμες έκτασης στην έρημο (με σημαντικότερο το έργο Kufra Productive Project για δημιουργία εκταρίων αρδεύσιμης γής με 100 γεωτρήσεις σε μεγάλο βάθος και αυτόματο πότισμα) εγκαταλήφθηκαν λόγω τεχνικών προβλημάτων. Σε μια προσπάθεια της λιβυκής κυβέρνησης να αναχαιτίσει το μεταναστευτικό ρεύμα προς τις παράκτιες πόλεις, προσέφερε σειρά κινήτρων (επιχορηγήσεις και δάνεια) για ενίσχυση της αγροτικής οικονομίας. Με την βοήθεια τεχνικών συμβούλων έχει επιτευχθεί παραγωγή και εξαγωγή μη εποχιακών φρούτων σε περιοχές που αρδεύονται από τον «Μεγάλο Ποταμό». Η εισαγωγή σειράς αγροτικών προϊόντων απαγορεύεται (κυρίως φρούτων και λαχανικών) για προστασία της τοπικής παραγωγής ενώ σημαντικές δυνατότητες υπάρχουν για εξαγωγές αγροτοτεχνικού εξοπλισμού, σπόρων, λιπασμάτων. Επενδυτικές ευκαιρίες υπάρχουν και στον τομέα της ελαιοκαλλιέργειας (παραγωγή, ραφινάρισμα) 3. Κατασκευαστικός τομέας Η πλειοψηφία των κατασκευαστικών έργων τα τελευταία χρόνια σχετίζεται με τα έργα ανάπτυξης των πετρελαϊκών κοιτασμάτων και το έργο Great Man Made River αξίας $ 20 δις άντλησης και μεταφοράς νερού από υπόγεια κοιτάσματα της Σαχάρας στα νότια της χώρας προς τον Βορρά. Για τα επόμενα έτη τα κατασκευαστικά έργα θα αφορούν μεγάλα έργα υποδομής (αυτοκινητόδρομοι, λιμένες, αεροδρόμια), σταθμούς παραγωγής ενέργειας, σταθμούς αφάλατωσης, συγκροτήματα γραφείων, νοσοκομεία, τουριστικές υποδομές και κατοικίες. Οσον αφορά τον ιδιωτικό τομέα, αν και το μερίδιό του είναι μικρό σε σχέση με το δημόσιο, η δραστηριότητά του θα αφορά κατοικίες, ξενοδοχεία, και τουριστικά συγκροτήματα Υπάρχουν μεγάλες ελλείψεις σε δομικά υλικά Μετά από παρατεταμένη περίοδο στασιμότητας ο κατασκευαστικός τομέας στην Λιβύη άρχισε να ανακάμπτει το Τούτο οφείλεται κυρίως στις κατασκευές νέων κατοικιών ως αποτέλεσμα κυβερνητικών μέτρων φιλευλευθεροποίησης της αγοράς καθώς και εισροής ξένων επενδυτικών κεφαλαίων στον πετρελαϊκό τομέα. Μετά την επενδυτική άπνοια της περιόδου του εμπάργκο, η Λιβυκή Κυβέρνηση ανακοίνωσε τον Σεπτέμβριο 2005 την απόφαση για κατασκευή κατοικιών εντός τριετίας. Στον τομέα της κατοικίας και παρά την φιλελευθεροποίηση, τα κέντρα αποφάσεων παραμένουν στην Δημόσια Διοίκηση και κυρίως στις τοπικές οργανώσεις (αντίστοιχες των νομαρχιών), τα Shaabiyat. Η κατοικία συνιστά κυβερνητική προτεραιότητα για την Τρίπολη και τις άλλες μεγάλες πόλεις όπου υπάρχει μεγάλο χάσμα μεταξύ αναγκών και υπαρχουσών υποδομών. Εκτιμάται ότι οι ανάγκες που προκύπτουν από την δημογραφική αύξηση (από τις υψηλότερες στην 12

13 περιοχή) ανέρχονται σε κατοικίες ετησίως πλέον της τρέχουσας ανάγκης για κατοικίες. Το γεγονός αυτό δίνει μια σημαντική ώθηση στον ανάπτυξη του τομέα των κατασκευών καθώς και της βιομηχανίας οικοδομικών υλικών Το 2007 ανακοινώθηκε (δηλώσεις αρμοδίων Υπουργών) καταμερισμός κρατικών κονδυλίων ως εξής : $ 13 δις στην στέγαση (μεταξύ άλλων κατασκευή οικιστικού συγκροτήματος κατοικιών ανατολικά της Τρίπολης αξίας $ 2 δις) $10,5 δις σε υποδομές (Αεροδρόμια : Τρίπολης, Βεγγάζης, Σέμπχα. Αυτοκινητόδρομοι : εκσυγχρονισμός βόρειου άξονα, άξονες Σέμπχα Νίγηρα, Κουφρα Σουδάν) $ 4 δις στις νομαρχίες $ 6 δις την επόμενη πενταετία σε κατασκευή και εκσυγχρονισμό δικτύων ύδρευσης, αποχέτευση Αν και ο ετήσιος κρατικός προϋπολογισμός δεν λειτουργεί ακόμη αποτελεσματικά ( σε όρους τήρησης των χρονοδιαγραμμάτων και εκταμίευσης των προϋπολογισθεισών δαπανών), εν τούτοις, τα ανωτέρω ποσά είναι ενδεικτικά της κυβερνητικής πολιτικής στον τομέα των δημοσίων επενδύσεων. Η Λιβύη έχει μεγάλες ανάγκες σε τουριστικές υποδομές δεδομένης και της πολιτικής της προσέλκυσης τουριστών. Αρμόδιος του τομέα είναι η ο Εθνικός Οργανισμός Κοινωνικής Ασφάλειας, διαχειριστής των ξενοδοχειακών μονάδων 4. Αγορά δομικών υλικών Η τοπική παραγωγή είναι πολύ εξειδικευμένη και παρά τα σημαντικά αποθέματα σε πρώτες ύλες που διαθέτει η χώρα δεν είναι σε θέση να ικανοποιήσει την εσωτερική ζήτηση και καταφεύγει σε αθρόες εισαγωγές. Υπάρχει πληθώρα εισαγωγέων, στην αγορά, χονδρικής και λιανικής χωρίς να υπάρχει τρόπος να εκτιμηθεί η οικονομική τους επιφάνεια και η αξιοπιστία τους. Εισάγονται σχεδόν στο σύνολο οι υψηλότερες κατηγορίες, όπως πατώματα, χρώματα, πόρτες παράθυρα, ηλεκτρολογικά υδραυλικά προϊόντα. Στην εισαγωγική αγορά κυριαρχούν τα κινεζικά, αιγυπτιακά, τουρκικά, τυνησιακά και σε υψηλή ποιότητα τα ιταλικά Τα μεγάλα εν εξελίξει έργα στον τομέα στέγασης καθώς και τα φιλόδοξα προγράμματα στον τουριστικό τομέα, έχουν προκαλέσει αξιοσημείωτη αύξηση χωρίς ωστόσο, η κρατική εταιρεία General Company for Construction Materials να είναι σε θέση να ικανοποιήσει την μεγάλη ζήτηση δομικών υλικών. Υπολογίζεται αύξηση 20-30% ζήτησης δομικών υλικών ετησίως για την επόμενη πενταετία. Για τις ανάγκες του πετρελαϊκού τομέα (πετρελαϊκές εγκαταστάσεις) υπάρχουν προοπτικές ανάπτυξης στις μεταλλικές κατασκευές ενώ για το «Εργο του Μεγάλου Ποταμού» και για τα δίκτυα μεταφοράς πετρελαίου και φυσικού αερίου αναμένεται να υπάρχουν σημαντικές ανάγκες σε σιδηροσωλήνες. Ορισμένες μεγάλες λιβυκές εταιρείες (Αrab Union for Construction) καθώς και τα γραφεία δημοσίων έργων των Νομαρχιών διαθέτουν τις δικές τους μονάδες παραγωγής δομικών υλικών. Οι ξένες εταιρείες που αποκτούν εγχώρια παραγωγική βάση θα έχουν σημαντικές προοπτικές στην λιβυκή αγορά. Οσον αφορά την παραγωγή δομικών υλικών, επισημαίνεται : 13

14 - η εθνική παραγωγή τσιμέντου εκτιμάται σε 3,7 εκ. τόνους ετησίως τους οποίους παράγουν τρείς κρατικές τσιμεντοβιομηχανίες. Με την θέση σε λειτουργία του νέου εργοστασίου στην πόλη Zliten, η παραγωγή θα μπορούσε να φτάσει τους 6,1 εκ. τόνους. Η ετήσια κατανάλωση υπολογίζεται 7 δις ενώ αναμένεται το 2010 να φτάσει τα 12 δις τόνους. - Η παραγωγή της χαλυβουργίας LISCO στην Μισουράτα εκτιμάται σε 500 χιλ τόνους ετησίως. Ορισμένα προϊόντα παράγονται στην χώρα και τα υπόλοιπα εισάγονται. - Δεν υπάρχει πρόγραμμα ενίσχυσης του ιδιωτικού τομέα ούτε τραπεζικό σύστημα χρηματοδότησης έργων για κατασκευή δομικών υλικών 5. Ηλεκτρική Ενέργεια Η παραγωγική δυνατότητα της Λιβύης είναι περίπου 5 gigawatt. Η δημόσια επιχείρηση ηλεκτρισμού Libyan General Electric Company (GECOL) διαχειρίζεται 23 σταθμούς παραγωγής, εκ ων οποίων οι 17 λειτουργούν με φυσικό αέριο ή ντήζελ. Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξάνεται με ποσοστό 8% ετησίως, η δε Κυβέρνηση προτίθεται να διπλασιάσει την παραγωγική της δυνατότητα έως το 2010, γεγονός που θα απαιτήσει επενδύσεις άνω των $ 3,5 δις. Των 60% των υπαρχόντων σταθμών λειτουργούν σήμερα με πετρέλαιο και η GECOL προτίθεται να το αντικαταστήσει με φυσικό αέριο. Οι τομείς της παραγωγής και της διανομής απαιτούν σημαντικές επενδύσεις και αναζητούνται πηγές χρηματοδότησης από τον ιδιωτικό τομέα. Το 2003 οι ισπανικές Abengoa και Cobra υπέγραψαν συμβόλαιο με την GECOL αξίας $ 339 εκ. για επέκταση και εκσυγχρονισμού του δικτύου μεταφοράς. Εργασίες έχουν αρχίσει για σύνδεση του λιβυκού δικτύου με τα δίκτυα της Αιγύπτου και της Τυνησίας. Εχουν προκηρυχθεί, τέλος, διαγωνισμοί για κατασκευή σταθμών στο Σαριρ (250MW), στην Σύρτη (800MW) και στην Μισουράτα (750MW). 6. Βιομηχανία Η Λιβύη καλύπτει τις ανάγκες της κυρίως με εισαγωγές, διαθέτει δε περιορισμένη παραγωγική μηχανή και ασήμαντη βιομηχανική παραγωγή. Η βιομηχανία της χώρας εκτός πετρελαϊκού τομέα, περιλαμβάνει επεξεργασία αγροτικών προϊόντων, πετροχημικά, τσιμεντοβιομηχανίες, επεξεργασία σιδήρου και χάλυβα. Το μεγαλύτερο μέρος των βιομηχανικών της εγκαταστάσεων χρειάζεται εκσυγχρονισμό ενώ είναι χαμηλής παραγωγικότητας και με υπεράριθμο προσωπικό. Εχουν ανακοινωθεί προγράμματα ιδιωτικοποιήσεων στην τσιμεντοβιομηχανία και στην χαλυβουργία ενώ επενδυτικό ενδιαφέρον παρουσιάζει η κλωστοϋφαντουργία και η επεξεργασία αγροτικών προϊόντων. 7. Τουρισμός Η χώρα διαθέτει ένα σημαντικό τουριστικό δυναμικό που προσδιορίζεται από μια εκτεταμένη ακτογραμμή χλμ, πολύ καλά διατηρημένες ελληνικές (ΚυρηναΊκή Πεντάπολις: Κυρήνη, Απολλωνία, Τεύχειρα, Πτολεμαϊς και Βερενίκη) και ρωμαϊκές αρχαιότητες (Μεγάλη Λέπτις, Σαμπράθα) και ιδιαίτερου κάλλους παραδοσιακούς οικισμούς και τοπία στην έρημο. Ωστόσο έχει μεγάλες ελλείψεις σε τουριστικές υποδομές, σε εκπαιδευμένο προσωπικό, και οι προσφερόμενες υπηρεσίες είναι χαμηλής ποιότητας. Ανασταλτικοί παράγοντες για την ανάπτυξη της τουριστικής βιομηχανίας είναι η 14

15 απαγόρευση πώλησης και κατανάλωσης αλκοόλ και οι δυσκολίες στην αγορά -ενοικίαση γης. Το 2006 επισκέφθησαν την χώρα 125 χιλ τουρίστες (μικρός αριθμός συγκρινόμενος με τα 6 εκ. τουριστών στην Αίγυπτο και Μαρόκο) ενώ ο κυβερνητικός στόχος είναι 1 εκατομύριο ξενοι επισκέπτες έως το Το 2006 υπήρχαν διαθέσιμα 6000 δωμάτια ενώ στόχος είναι να αυξηθούν στα δωμάτια το Ξένοι επισκέπτες ανά χώρα προέλευσης % μεταβολή /2004 Ιταλία ,0% Γαλλία ,8% Γερμανία ,4% Μ.Βρετανία ,5% Βέλγιο ,4% Αυστρία ,4% Ελβετία ,7% Ιαπωνία ,3% ΗΠΑ ,6% Πηγή : Κρατικός Οργανισμός Τουρισμού Εχει ανακοινωθεί η κατασκευή τουριστικών συγκροτημάτων στην ευρύτερη περιοχή της Τρίπολης ( Αndalus Tourist Center στην Τρίπολη κόστους $ 200 εκ., 600 κλινών, Ghazala Tower ξενοδοχείο 5 αστέρων) καθώς και μεγαλόπνοο σχέδιο τουριστικής ανάπτυξης περιοχής στα σύνορα με την Τυνησία (περιοχές Zuwara - Abu Kamash έκτασης 200 τ.χ. από την Εmaar Properties με έδρα το Ντουμπάι) ενώ έχει υπογραφεί σειρά συμφωνιών κατανόησης για κατασκευή τουριστικών συγκροτημάτων. Τον Φεβρουάριο 2007 υπεγράφη μεταξύ Λιβυκού Οργανισμού Τουριστικής Ανάπτυξης και Γαλλικού Οργανισμού Τουρισμού (ODIT) συμφωνία για τουριστική ανάπτυξη των παραλιακών περιοχών της Σαμπράθας και του Τομπρούκ. Δεν υπάρχουν ολοκληρωμένα προγράμματα τουριστικής ανάπτυξης ούτε η σχετική τεχνογνωσία ενώ υπάρχουν σημαντικές δυνατότητες σε ξένους επενδυτές για ολοκληρωμένη τουριστική ανάπτυξη περιοχών (πχ. Κυρηναϊκής) 8. Tραπεζικός τομέας Το 1970 κρατικοποιήθηκε το τραπεζικό σύστημα ενώ επετράπη και πάλι η ίδρυση χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων το Η Κεντρική Τράπεζα είναι αναμφίβολα ο πλέον ισχυρός χρηματοπιστωτικός φορέας στην χώρα και για οιανδήποτε αλλαγή στον τραπεζικό τομέα είναι απαραίτητη η έγκριση ή τουλάχιστον η σιωπηρή της συναίνεση. Σκοπός της Τράπεζας είναι η διατήρηση της νομισματικής σταθερότητας, η προώθηση της ανάπτυξης της οικονομίας σε συμφωνία με την γενικότερη οικονομική πολιτική του κράτους. Μεταξύ άλλων διατηρεί και διαχειρίζεται 15

16 τα κρατικά συναλλαγματικά αποθέματα την ποσότητα και το κόστος των πιστώσεων, δανείζει τις εμπορικές τράπεζες και τους δημόσιους οργανισμούς, συμβουλεύει την κυβέρνηση για την ακολουθητέα δημοσιονομική πολιτική εκπαιδεύει εργαζομένους τις κρατικές τράπεζες. Το σύστημα διαμεσολάβησης και οι ευκολίες πληρωμής βρίσκονται σε πρωτόγονη κατάσταση καθώς η συντριπτική πλειοψηφία των συναλλαγών γίνεται μετρητοίς. Οι τραπεζικές συναλλαγές χαρακτηρίζονται από χρονοβόρες γραφειοκρατικές διαδικασίες, χωρίς μηχανογράφηση με αποτέλεσμα μεγάλες καθυστερήσεις (η πληρωμή επιταγής μπορεί να καθυστερήσει έως και 30 ημέρες) Η κάλυψη από μηχανήματα ΑΤΜ είναι ανεπαρκής ενώ η δυνατότητα πληρωμής με πιστωτικές κάρτες είναι περιορισμένη. Τούτο σημαίνει αυξημένο κόστος συναλλαγών για όλους τους συναλασσομένους. Δομή τραπεζικού συστήματος Η Κέντρική Τράπεζα της Λιβύης Τρίπολη Υποκαταστήματα στην Βεγγάζη, Σέμπχα, Σύρτη Γραφεία Αντιπρ. Επιτροπή Τραπεζικού Ελέγχου Σημαντικότερες Tρίπολη κρατικές εμπορικές Bεγγάζη τράπεζες Μπέιντα Τοπικές τράπεζες Al Ahlia Νέες Ιδιωτικές τράπεζες Κλαδικές Agriculture τράπεζες: Development Jv Bank Banque Sahelo-Saharienne ομιλος με παρουσία στις αφρικανικές χώρες ABC, Housing Bank Bank of Valetta BACB, Suez Canal Bank, Bawag, Calyon Qatar National Bank LAFB Umma Gumhouria Wahda NCB Sahara προς μερική ιδιωτικοποίηση Savings & Real Estate investment Bank κρατικές Στην χώρα λειτουργούν 6 κρατικές εμπορικές τράπεζες και 48 εθνικές. Η μεγαλύτερη των κρατικών τραπεζών είναι η Libyan Arab Foreign Bank και διαθέτει υποκαταστήματα σε περισσότερες από 30 χώρες. Οι υπόλοιπες είναι οι Jamahiriya Bank, National Commercial Bank, Sahara Bank (υπό ιδιωτικοποίηση), Umma Bank, Wahda Bank. Υπάρχει σχέδιο για συγχώνευση 13 από τις μικρότερες σε μέγεθος εθνικές και ιδιωτικές τράπεζες. Από τις 5 οιονεί ιδιωτικές τράπεζες η σημαντικότερη (από άποψη κεφαλαιοποίησης) είναι η Bank of Commerce and Development έχει 1000 μετόχους, διαθέτει 11 υποκαταστήματα και ήταν η πρώτη που προσέφερε προπληρωμένες πιστωτικές κάρτες και traveler check. Υπάρχουν σχέδια για ίδρυση Τράπεζας Τουριστικής Ανάπτυξης για χρηματοδότηση έργων στον τουριστικό τομέα. 16

17 Πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίου Η πρόσβαση στις αγορές κεφαλαίου, είναι περιορισμένη. Η Κυβέρνηση είναι μακράν η σημαντικότερη πηγή άντλησης κεφαλαίων. Οι επενδύσεις χρηματοδοτούνται από κρατικά ελεγχόμενες εμπορικές τράπεζες και μέσω κρατικών ταμείων όπως το Ταμείο Κοινωνικής Ασφάλειας (Social Security Fund). Η κρατική χρηματοδότηση τροφοδοτείται από σημαντικά συναλλαγματικά αποθέματα ενώ η κυβέρνηση χρηματοδοτεί εξειδικευμένες τράπεζες για να ενθαρρύνει την χορήγηση δανείων (για κατοικίες και τον αγροτικό τομέα). Πέρα από την κυβέρνηση δυνητικές πηγές άντλησης κεφαλαίων στην χώρα είναι οι οικονομίες των νοικοκυριών, το αλλοδαπό κεφάλαιο από διεθνείς επιχειρήσεις και επενδυτές και το κεφάλαιο της λιβυκής διασποράς. Το 90% των επιχειρήσεων χρησιμοποιούν προσωπικές τους οικονομίες ή κεφάλαιο συγγενών για να αρχίσουν να λειτουργούν. Σημαντική πηγή, τέλος, αποτελούν οι ξένες άμεσες επενδύσεις. 9. Τηλεπικοινωνίες Οι τηλεπικοινωνίες αποτελούν κρατικό μονοπώλιο και ο αρμόδιος οργανισμός για τις υποδομές είναι η General Post & Telecommunications Company (GPTC) του οποίου ηγείται ο Μοχάμεντ Καντάφι. Η GPTC είναι υπεύθυνη για την λειτουργία της σταθερής τηλεφωνίας και των παροχών υπηρεσιών διαδικτύου. Το 2005 ιδρύθηκε η νέος οργανισμός (General Post Telecommunication & Information Technology Company GPTITC) o οποίος συμπεριέλαβε και την κινητή τηλεφωνία. Επίσημα ανακοινώθηκε ότι δεν αναμένεται στο άμεσο μέλλον απελευθέρωση του τομέα τηλεπικοινωνιών. Ανακοινώθηκε επίσης ότι ο οργανισμός προτίθεται να επενδύσει σε υποδομές $ 10 δις τα επόμενα 15 χρόνια. Το 2004 η γαλλική ΑLCATEL και η φιλανδική NOKIA υπέγραψαν συμβόλαιο αξίας $ 244 εκ. για επέκταση του δικτύου κινητής τηλεφωνίας με δημιουργία 2,5 εκ. νέων γραμμών σε χρονικό ορίζοντα διετίας. Τον Οκτώβριο 2006 ο GPTΙΤC υπέγραψε συμβόλαιο αξίας 161 εκ. με την Alcatel και την ιταλική Sirti για τον εκσυγχρονισμό του δικτύου (new generation basic network ΝGBΝ). Τον Ιανουάριο 2007 η κινεζική ΖΤΕ υπέγραψε συμβόλαιο με την GPTC για προμήθεια δικτύου GDMA2000 χωρητικότητας 300 χιλ γραμμών. Ανακοινώθηκε επίσης η ιδιωτικοποίηση των 2 εταιρειών κινητής τηλεφωνίας χωρίς, ωστόσο, κάποιο χρονοδιάγραμμα. Δ. ΔΙΜΕΡΕΙΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ ΕΛΛΑΔΟΣ-ΛΙΒΥΗΣ 1. Γενικά Το διμερές εμπόριο αυξάνεται σταθερά την τελευταία τετραετία με τις εξαγωγές μας να αυξάνονται με μεγαλύτερο ρυθμό από τις εισαγωγές. Παρά την αύξηση των εξαγωγών το εμπορικό ισοζύγιο παραμένει σταθερώς ελλειμματικό εις βάρος της Ελλάδος λόγω των εισαγωγών αργού πετρελαίου (70% περίπου ετησίως επί του συνολικής αξίας των ελληνικών εισαγωγών από τη Λιβύη). 17

18 Η Λιβύη το 2006 ήταν ο πρώτος σημαντικότερος πελάτης των ελληνικών προϊόντων μεταξύ των αραβικών χωρών και ο δεύτερος (μετά το Ισραήλ) στην περιοχή της Μέσης Ανατολής και Βόρειας Αφρικής. Τα ελληνικά προϊόντα φαίνεται να έχουν αξιόλογες προοπτικές στην λιβυκή αγορά δεδομένης της επιτυχούς διείσδυσης ομοειδών προϊόντων ανταγωνιστικών οικονομιών (Ιταλίας, Τουρκίας, Ισπανίας). Η ελληνική εξαγωγική μηχανή δεν έχει εκμεταλλευτεί στο έπακρο τις δυνατότητές της συμπεριλαμβανομένων και των υποθηκών του παρελθόντος (συμπαράσταση της Ελλάδος προς την Λιβύη σε δύσκολες για την χώρα περιόδους, σημαντικός αριθμός Λιβύων με σπουδές στην Ελλάδα, θετική εικόνα της χώρας μας γενικότερα). Ανασταλτικό παράγοντα στην αναβάθμιση των διμερών οικονομικών και εμπορικών σχέσεων συνιστά, μεταξύ των άλλων, η απουσία αεροπορικής και ναυτιλιακής συνδέσεως μεταξύ των δύο χωρών. Διμερές εμπόριο Ελλάδος Λιβύης αξία σε εκ μεταβολή % 06/05 Ελληνικές εξαγωγές ,1% Ελληνικές εισαγωγές ,0% όγκος συναλλαγών ,7% εμπορικό ισοζύγιο ,9% κάλυψη εισαγ/εξαγ. 26,9% 26,3% Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ Eξέλιξη διμερούς εμπορίου % 06/03 εξαγωγές ,8% εισαγωγές ,3% Όγκος ,6% ισοζύγιο

19 Πορεία διμερούς εμπορίου αξία εκ. εξαγωγές εισαγωγές Όγκος ισοζύγιο Σύμφωνα με προσωρινά στοιχεία της ΕΣΥΕ, το ελληνολιβυκό εμπόριο το 2006 κατέγραψε αύξηση 34,7% % σε σχέση με το 2005 και διαμορφώθηκε στα ευρώ (έναντι το 2005). Οι ελληνικές εξαγωγές κατέγραψαν αύξηση 37,1% και οι εισαγωγές από την Λιβύη αύξηση 34%, το δε εμπορικό ισοζύγιο διευρύνθηκε εις βάρος της Ελλάδος κατά 32,9%. Επειδή την εξεταζόμενη περίοδο η άνοδος των εξαγωγών μας ήταν μεγαλύτερη από την άνοδο των εισαγωγών, βελτιώθηκε ελαφρά το ποσοστό κάλυψης εισαγωγών από εξαγωγές (26,9% το 2006 έναντι 26,3% το 2005) Ο κύριος όγκος των ελληνικών εξαγωγών αποτελείται από καύσιμα ορυκτά (69,3% επί του συνόλου) ενώ σημαντικό μερίδιο καταλαμβάνουν οι μηχανές και ηλεκτρικές συσκευές (7,5% επί του συνόλου), τα οργανικά χημικά προϊόντα (6%), τα παρασκευάσματα λαχανικών και φρούτων (4,1%), το αργίλιο και τεχνουργήματα από αυτό (2,9%) κα. Την εξεταζόμενη περίοδο, από τα προϊόντα που καταλαμβάνουν σημαντικό μερίδιο στις ελληνικές εξαγωγές προς Λιβύη, την σημαντικότερη αύξηση κατέγραψαν τα όργανα οπτικής-συσκευές ιατροχειρουργικής, τα καύσιμα ορυκτά, τα οργανικά χημικά προϊόντα, οι μηχανές, τα οργανικά χημικά προϊόντα και τα παρασκευάσματα λαχανικών και φρούτων. Τα υπόλοιπα προϊόντα σημείωσαν πτώση ενώ μειώθηκε γενικότερα το ποσοστό που καταλαμβάνουν προϊόντα εκτός πετρελοειδών στο σύνολο των εξαγωγών. Οσον αφορά τις εισαγωγές μας, είναι σχεδόν τετραπλάσιες από τις εξαγωγές μας και αποτελούνται σε ποσοστό 92,8% από καύσιμα ορυκτά (πετρέλαιο). 19

20 2. ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΠΡΟΣ ΛΙΒΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 2006 % επί συνόλου 2005 % επί συνόλου διαφορά % 06/05 σύνολο ,1% 27 καύσιμα ορυκτά ,5% ,16% 69,6% μηχανές, συσκευές και υλικά 85 ηλεκτρικά και τα μέρη τους ,5% ,55% -2,6% 29 οργανικά χημικά προϊόντα ,0% ,01% 103,7% 20 παρασκευάσματα λαχανικών, καρπών & φρούτων ,1% ,09% 37,2% αργίλιο και τεχνουργήματα από 76 αργίλιο ,9% ,49% -38,4% 74 χαλκός & τεχνουργήματα από χαλκό ,5% ,67% -40,0% οργανα οπτικής, συσκευές ιατροχειρουργικής ,4% ,31% 500,5% πλαστικές ύλες & τεχνουργήματα απ αυτές ,2% ,99% -17,4% 17 ζάχαρα & ζαχαρώση παρασκευάσματα ,0% 83 τεχνουργήματα από κοινά μέταλλα ,8% ,98% -44,4% 30 φαρμακευτικά προϊόντα ,8% ,77% 37,4% 84 λέβητες, μηχανές ,6% τεχνουργήματα από χυτοσίδηρο, 73 σίδηρο ή χάλυβα ,4% ,14% -76,3% 79 ψευδάργυρος & τεχνουργήματα ,3% ,02% -54,4% 24 καπνά & βιομηχ/μενα υποκαταστ. Καπνού ,3% ,18% -67,4% 48 χαρτί και χαρτόνια ,2% ,37% -42,6% 99 κωδικός για ειδικές χρήσεις ,2% ,24% -10,1% 25 αλάτι, θείο, γύψος, τσιμέντο ,1% 68 τεχνουργήματα από πέτρες, γύψο, τσιμέντο κλπ ,1% 72 χυτοσίδηρος, σίδηρο ή χάλυβα ,1% Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ 3. ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΑΠΟ ΛΙΒΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΑ 2006 % επί συνόλου 2005 % επί συνόλου διαφορά % 06/05 27 καύσιμα ορυκτά ,8% 27 καύσιμα ορυκτά ,96% 32,3% 29 οργανικά χημικά προϊόντα ,3% 29 οργανικά χημικά προϊόντα ,38% 57,5% 20

21 72 σίδηρος και χάλυβας ,9% πλαστικές ύλες ,0% λαχανικά ,0% 05 σίδηρος και χάλυβας ,35% 87,4% κωδικός για ειδικές χρήσεις ,31% προϊόντα ζωϊκής προέλευσης ,01% σύνολο ,0% Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ 4. ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ ΚΑΤΑ 8ΨΗΦΙΟ ΚΩΔΙΚΟ ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗΣ ΟΝΟΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Ελληνικές εξαγωγές προς την Λιβύη 2006 αξία σε μερίδιο δασμ. Κατηγ. σύνολο ελαφρά έλαια & παρασκευάσματα, με αριθμό οκατανίων RON ,9% πετρέλαιο εσ. καυσης, με περικετικότητα σε θειο ανω 2,8% ,3% αιθέρες-ακλοόλες ,0% ηλεκτρικοί αγωγοί από χαλκό με τάση ανω ,5% ντομάτες παρασκευασμένες ,4% ηλεκτρικοί αγωγοί για τάση 1000 V ,2% σωληνωτές θήκες (σωληνάρια) από αργίλιο κάτω των 50 l ,8% πετρέλαιο εσ. καυσης με περιεκτικότητα σε θειο κάτω του 0,05% ,6% ράβδοι από χαλκό καθαρισμένο ,5% άλλα λιπαντικά έλαια ,6% μετρητές ηλεκτρισμού για εναλασσ. μονοφασικό ρευμα ,2% ζάχαρη άσπρη ,9% σωλήνες από πολυμερή του χλωριούχου βινυλίου ,8% καπάκια,(καψούλια) πωμάτωσης από μόλυβδο ,8% φάρμακα συσκευασμένα που περιέχουν ιώδιο ή ενώσεις του ,4% ροδακινα συσκευασμένα σε συσκευασία ανω των 5kgr ,4% τεχνουργήματα από ψευδάργυρο ,3% κατασκευές & μέρη κατασκευών από χτοσίδηρο, σίδηρο ή χάλυβα ,3% φύλλα και ταινίεςς από πλαστικές ύλες ,3% φάρμακα που περιέχουν αλκαλοειδή ή παράγωγά τους ,3% αλλα ,4% Επεξεργασία στοιχείων ΕΣΥΕ 21

22 5. Δυνατότητες διμερούς οικονομικής συνεργασίας Ενέργεια : εξοπλισμός και εφόδια για εξόρυξη μεταφορά πετρελαίου και φυσικού αερίου Συνεργασία στην αναβάθμιση ή στην δημιουργία νέων ενεργειακών υποδομών, όπως κατασκευή αγωγών, κατασκευή εργοστασίων υγροποίησης αερίου. Κατασκευή δεξαμενόπλοιων Κατασκευές : ανάληψη έργων, δομικά υλικά, επεξεργασία μαρμάρων Συστήματα αφαλάτωσης και ανακύκλωσης νερού, Γεωργία : αγροτικά μηχανήματα, εξοπλισμός άρδευσης, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, τυποποίηση ελαιολάδου, ιχθυοκαλλιέργειες Συστήματα συγκέντρωσης, αποθήκευσης και μεταφοράς νερού. Ανάπτυξη συστημάτων άρδευσης στάγδην, κατασκευή και εξοπλισμός θερμοκηπίων Χρήση βιοτεχνολογίας για την ανάπτυξη «ξηρών» καλλιεργειών (άνυδρη γεωργία) Ιατρικός εξοπλισμός Εκπαίδευση και κατάρτιση Τουρισμός Τρόφιμα. Επεξεργασία και συσκευασία τροφίμων Τηλεπικοινωνίες (εκσυγχρονισμός δικτύων) Ε. ΔΙΜΕΡΕΣ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ 1. Γενικά Οσον αφορά τις εξελίξεις στο διμερές θεσμικό πλαίσιο, το 2006 υπεγράφη μορφωτική συμφωνία καθώς και συμφωνία τουριστικής συνεργασίας (αναμένεται επικύρωσή της από την ελληνική βουλή). Η υπογραφή διμερών συμφωνιών προστασίας των επενδύσεων, αποφυγής διπλής φορολογίας, και ναυτιλιακής συμφωνίας θα συμβάλουν καθοριστικά στην αναβάθμιση του πλαισίου της οικονομικής και εμπορικής συνεργασίας. Σχέδια τροποποιήσεως της ισχύουσας αεροπορικής συμφωνίας έχουν ανταλλαγεί ενώ αναμένεται απάντηση της λιβυκής πλευράς. 2. Συμφωνίες σε ισχύ Εμπορική Συμφωνία και ΡΜΕΚ για ναυτιλία. Συμφωνία πληρωμών. Τρίπολη Ν.3932/1959 (ΦΕΚ 22/Α/1959). Έναρξη ισχύος (ΦΕΚ 41/Α/1960). (Μ. 1653). Συμφωνία Οικονομικής και Τεχνικής Συνεργασίας. Αθήνα Ν.537/ (ΦΕΚ 35/Α/ ). Έναρξη ισχύος (ΦΕΚ 248/Α/ ). (Μ. 2588). Συμφωνία Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ελλάδος-Λιβύης. Τρίπολη Ν. 946/1979 (ΦΕΚ 161/Α/ Έναρξη ισχύος (ΦΕΚ 57/Α/ ). (Μ. 2834). Συμφωνία περί ρυθμίσεως τακτικών αεροπορικών γραμμών μεταξύ, και πέραν των αντιστοίχων εδαφών, Ελλάδος-Λιβύης. Μονογραφείσα στην Τρίπολη, Ν.1088/ (ΦΕΚ 258/Α/ ). Έναρξη ισχύος (ΦΕΚ 51/Α/ ). (Μ.2832). Συμφωνία Ελλάδος-Λιβύης περί απασχολήσεως εργατικού δυναμικού. Τρίπολη,

23 Πρακτικό συνομιλιών αντιπροσώπων Ελλάδος-Λιβύης κατά την επίσκεψη του έλληνα Υπουργού Συντονισμού. Τρίπολη Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 5/Α/ ). (Μ 2835). Πρακτικό της Ελληνο-Λιβυκής Επιτροπής για τη συνεργασία στον αγροτικό τομέα. Τρίπολη, Σύμβαση Εκπαιδευτικής Συνεργασίας. Τρίπολη, (Μ. 3056). Συμφωνία για τις αρχές συνεργασίας μεταξύ των αθλητικών οργανώσεων Ελλάδος-Λιβύης. Αθήνα, (Μ 2835). Συμφωνημένα Πρακτικά για την ανάπτυξη και περαιτέρω προώθηση της οικονομικής, τεχνικής, μορφωτικής και επιστημονικής συνεργασίας Ελλάδος-Λιβύης. Τρίπολη, Ν. 1663/1986 (ΦΕΚ 188/Α/ ) (Μ. 3362). Πρωτόκολλο Συνεργασίας στον Γεωργικό Τομέα. (1984) Συμφωνημένα Πρακτικά τεχνικής και οικονομικής συνεργασίας Ελλάδος-Λιβύης. Τρίπολη Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 161/Α/ ) (Μ. 3724). Συμφωνία Κοινωνικών Ασφαλίσεων Ελλάδος-Λιβύης. Αθήνα Ν. 1909/1990 (ΦΕΚ 163/Α/ ). Έναρξη ισχύος (ΦΕΚ 42/Α/ ). (Μ. 3729). Μνημόνιο Συνεργασίας στο πλαίσιο ανάπτυξης και βελτίωσης των σχέσεων συνεργασίας Ελλάδος-Λιβύης. Τρίπολη, Διοικητικός Κανονισμός για την εφαρμογή της Συμφωνίας Κοινωνικής Ασφάλειας Ελλάδος-Λιβύης. Τρίπολη, Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 124/Α/ ) (Μ. 4029). Πρακτικό Εργασιών (Μεικτής Ελληνικής-Αραβολιβυκής Τεχνικής Επιτροπής Κοινωνικής Ασφάλειας), Αθήνα Πρακτικό Εργασιών (Εμπειρογνωμόνων της Μεικτής Ελληνικής-Αραβολιβυκής Τεχνικής Επιτροπής στον Τομέα της Κοινωνικής Ασφάλισης),Τρίπολη Πρακτικό Εργασιών (Μεικτής Ελληνικής-Αραβολιβυκής Τεχνικής Επιτροπής Κοινωνικής Ασφάλειας), Αθήνα Μνημόνιο Αμοιβαίας Κατανοήσεως (Ειδικής Ελληνο-Λιβυκής Επιτροπής Χρεών). Αθήνα Υπουργική Απόφαση (ΦΕΚ 79/Α/ ) (Μ. 4873). Συμφωνία Τουριστικής Συνεργασίας. Κατά την πρώτη συνάντηση της Μόνιμης Τεχνικής Επιτροπής (Τρίπολη, ) η λιβυκή πλευρά έθεσε θέμα καταρτίσεως προσχεδίου Συμφωνίας. Οι διαδικασίες δρομολογήθηκαν κατά την επίσκεψη (4/ ) στην Τρίπολη του τότε Υπουργού Τουριστικής Ανάπτυξης κ. Αβραμόπουλου. Η Συμφωνία υπεγράφη την στην Τρίπολη, στο πλαίσιο της επισήμου επισκέψεως του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κ. Παπούλια στην Λιβύη ( ). Μορφωτική Συμφωνία. Υπεγράφη την στην Τρίπολη στο πλαίσιο της επισήμου επισκέψεως του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Κ. Παπούλια στην Λιβύη ( ). ΣΤ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΣΤΗΝ ΛΙΒΥΗ 1. Κατασκευαστικός τομέας Σήμερα δραστηριοποιούνται στη Λιβύη οι ακόλουθες τεχνικές εταιρείες (είναι επίσημα εγγεγραμμένες): ΕΤΕΠ, ΣΙΚΕΛΙΣ, J & P (ΙΩΑΝΝΟΥ-ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΪΔΗΣ), Αρχιρόδον, Σικελίς, Maritech, ETEΠ, TERNA, AΘΗΝΑ, ΑΚΤΩΡ και η εταιρεία MARITECH, η οποία ανέλαβε την 23