ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ,

Transcript

1 Πρόταση Ο ΗΓΙΑΣ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ για την τροποποίηση της οδηγίας 89/647/ΕΟΚ του Συµβουλίου όσον αφορά την αναγνώριση από τις εποπτικές αρχές των συµβάσεων ανανέωσης οφειλής και των συµφωνιών συµψηφισµού ("CONTRACTUAL NETTING") /* COM/94/105 Τελικό - COD 94/0099 */ Επίσηµη Εφηµερίδα αριθ. C 142 της 25/05/1994 σ Πρόταση οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου για την τροποποίηση της οδηγίας 89/647/ΕΟΚ του Συµβουλίου όσον αφορά την αναγνώριση από τις εποπτικές αρχές των συµβάσεων ανανέωσης οφειλής και των συµφωνιών συµψηφισµού («Contractual netting») (94/C 142/10) (Κείµενο που παρουσιάζει ενδιαφέρον για τον ΕΟΧ) COM(94) 105 τελικό - 94/0099(COD) (Υποβλήθηκε από την Επιτροπή στις 28 Απριλίου 1994) ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ, Έχοντας υπόψη: τη συνθήκη για την ίδρυση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, και ιδίως το άρθρο 57 παράγραφος 2, την πρόταση της Επιτροπής, τη γνώµη της Οικονοµικής και Κοινωνικής Επιτροπής, Εκτιµώντας: ότι το παράρτηµα ΙΙ της οδηγίας 89/647/ΕΟΚ του Συµβουλίου της 18ης εκεµβρίου 1989 σχετικά µε το συντελεστή φερεγγυότητας των πιστωτικών ιδρυµάτων (1), όπως τροποποιήθηκε από την οδηγία 92/30/ΕΟΚ (2), καθορίζει τον τρόπο αντιµετώπισης των στοιχείων εκτός ισολογισµού που σχετίζονται µε επιτόκια και τιµές συναλλάγµατος κατά τον υπολογισµό των κεφαλαιακών απαιτήσεων που επιβάλλονται στα πιστωτικά ιδρύµατα 7 ότι η παρούσα οδηγία λαµβάνει υπόψη τις εργασίες ενός άλλου διεθνούς πλαισίου τραπεζικών εποπτικών αρχών σχετικά µε την αναγνώριση του διµερούς συµψηφισµού από τις αρχές αυτές, και ιδίως τη δυνατότητα υπολογισµού των κεφαλαιακών απαιτήσεων για ορισµένες συναλλαγές βάσει ενός καθαρού και όχι ενός ακαθάριστου ποσού, υπό τον όρο ότι υπάρχουν νοµικά δεσµευτικές συµφωνίες που εξασφαλίζουν ότι ο σχετικός πιστωτικός κίνδυνος περιορίζεται στο καθαρό αυτό ποσό 7 ότι οι κανόνες που προβλέπονται για την αναγνώριση του συµψηφισµού από τις εποπτικές αρχές σε ένα ευρύτερο διεθνές επίπεδο θα καταστήσουν δυνατή, σε µεγάλο αριθµό χωρών των οποίων τα πιστωτικά ιδρύµατα ευρίσκονται σε ανταγωνισµό µε τα πιστωτικά ιδρύµατα της Κοινότητας, τη µείωση των κεφαλαιακών απαιτήσεων που επιβάλλονται σε πιστωτικά ιδρύµατα και οµίλους πιστωτικών ιδρυµάτων που ασκούν δραστηριότητες σε διεθνές επίπεδο 7 ότι µόνον η τροποποίηση της οδηγίας 89/647/ΕΟΚ µπορεί να παράσχει στα πιστωτικά ιδρύµατα των κρατών µελών αντίστοιχη δυνατότητα αναγνώρισης του διµερούς συµψη- φισµού από τις εποπτικές αρχές και να τους εξασφαλίσει κατ' αυτόν τον τρόπο ισότιµους όρους ανταγωνισµού 7 ότι οι εν λόγω κανόνες

2 είναι ισόρροποι και επιτρέπουν την ενίσχυση της εφαρµογής των µέτρων προληπτικής εποπτείας στον τοµέα των πιστωτικών ιδρυµάτων 7 ότι, λαµβανοµένης υπόψη της κατάστασης αυτής, η παρούσα οδηγία είναι σύµφωνη µε την αρχή της επικουρικότητας δεδοµένου ότι οι σκοποί της δεν µπορούν να επιτευχθούν παρά µόνο µε µια εναρµονισµένη τροποποίηση της υπάρχουσας κοινοτικής νοµοθεσίας, ΕΞΕ ΩΣΑΝ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΑ Ο ΗΓΙΑ: Άρθρο 1 Το παράρτηµα ΙΙ της οδηγίας 89/647/ΕΟΚ τροποποιείται σύµφωνα µε το παράρτηµα της παρούσας οδηγίας. Άρθρο 2 Οι διατάξεις του άρθρου 1 δεν θίγουν την αναγνώριση από τις εποπτικές αρχές των διµερών συµβάσεων ανανέωσης οφειλής που έχουν συναφθεί πριν από την έναρξη ισχύος των νοµοθετικών, κανονιστικών και διοικητικών διατάξεων που είναι αναγκαίες για την εφαρµογή της παρούσας οδηγίας. Άρθρο 3 1. Τα κράτη µέλη θέτουν σε ισχύ τις αναγκαίες νοµοθετικές, κανονιστικές και διοικητικές διατάξεις για να συµµορφωθούν µε την παρούσα οδηγία το αργότερο έως τις 31 εκεµβρίου Ενηµερώνουν αµέσως την Επιτροπή σχετικά. Όταν τα κράτη µέλη θεσπίζουν τις εν λόγω διατάξεις, οι τελευταίες αυτές περιέχουν παραποµπή στην παρούσα οδηγία ή συνοδεύονται από παρόµοια παραποµπή κατά την επίσηµη δηµοσίευσή τους. Ο τρόπος της παραποµπής καθορίζεται από τα κράτη µέλη. 2. Τα κράτη µέλη ανακοινώνουν στην Επιτροπή τα κείµενα των ουσιωδών διατάξεων εσωτερικού δικαίου που θεσπίζουν στον τοµέα που διέπεται από την παρούσα οδηγία. Άρθρο 4 Η παρούσα οδηγία αρχίζει να ισχύει την εικοστή ηµέρα από τη δηµοσίευσή της στην Επίσηµη Εφηµερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Άρθρο 5 Η παρούσα οδηγία απευθύνεται στα κράτη µέλη. (1) ΕΕ αριθ. L 386 της , σ. 14. (2) ΕΕ αριθ. L 110 της , σ διορθωτικό στην ΕΕ αριθ. L 280 της , σ. 59. ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

3 «ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΙΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΕΚΤΟΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΕΠΙΤΟΚΙΑ ΚΑΙ ΤΙΜΕΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ 1. ΠΕ ΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΙ ΕΠΙΛΟΓΗ ΤΗΣ ΜΕΘΟ ΟΥ Τα πιστωτικά ιδρύµατα µπορούν, µε την έγκριση των εποπτικών αρχών τους, να επιλέξουν µία από τις µεθόδους που περιγράφονται κατωτέρω για τον υπολογισµό των κινδύνων που σχετίζονται µε τις απαριθµούµενες στο παράρτηµα ΙΙΙ συναλλαγές. Εξαιρούνται τα συµβόλαια επιτοκίου και τιµών συναλλάγµατος (interest-rates and foreign exchange contracts) που έχουν συναφθεί σε επίσηµα χρηµατιστήρια, στα οποία τα συµβόλαια αυτά υπόκεινται καθηµερινά σε υποχρεωτικά όρια καλύµµατος (daily margin requirements), καθώς και τα συµβόλαια τιµών συναλλάγµατος µε αρχική προθεσµία λήξης 14 ηµερολογιακών ηµερών ή µικρότερη. 2. ΜΕΘΟ ΟΙ Μέθοδος 1: µέθοδος της αποτίµησης βάσει των τρεχουσών τιµών της αγοράς ("marking to market" approach) Στάδιο α): Το τρέχον κόστος αντικατάστασης όλων των συµβολαίων µε θετική αξία υπολογίζεται βάσει των τρεχουσών (αγοραίων) τιµών των συµβολαίων (marking to market). Στάδιο β): Για τον υπολογισµό του ενδεχόµενου µελλοντικού πιστωτικού κινδύνου (1), τα ποσά πλασµατικού κεφαλαίου (notional principal amounts) ή οι αξίες στις οποίες βασίζονται τα σχετικά µέσα όπως αυτές εµφανίζονται στο σύνολο των βιβλίων των πιστωτικών ιδρυµάτων πολλαπλασιάζονται µε τα ακόλουθα ποσοστά: Στάδιο γ): Το άθροισµα του τρέχοντος κόστους αντικατάστασης και του ενδεχόµενου µελλοντικού πιστωτικού κινδύνου πολλαπλασιάζεται µε τους συντελεστές στάθµισης κινδύνου που καθορίζονται από άρθρο 6 για τους σχετικούς αντισυµβαλλόµενους. Μέθοδος 2: Μέθοδος του "αρχικού ανοίγµατος" "original exposure" Στάδιο α): Το ποσό πλασµατικού κεφαλαίου κάθε µέσου πολλαπλασιάζεται µε τα ακόλουθα ποσοστά: (1) Εκτός από τις ανταλλαγές κυµαινόµενου/κυµαινόµενου επιτοκίου στο ίδιο νόµισµα ("single currency floating/floating interest rate swaps"), για τις οποίες υπολογίζεται µόνο το τρέχον κόστος αντικατάστασης. Στάδιο β): Το αρχικό άνοιγµα που υπολογίζεται κατ' αυτό τον τρόπο πολλαπλασιάζεται µε τους συντελεστές στάθµισης κινδύνου που καθορίζονται στο άρθρο 6 για τους σχετικούς αντισυµβαλλόµενους. 3. ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ ΑΝΑΝΕΩΣΗΣ ΟΦΕΙΛΗΣ ΚΑΙ ΣΥΜΦΩΝΙΕΣ ΣΥΜΨΗΦΙΣΜΟΥ ("contractual netting") α) Είδη συµψηφισµού που µπορούν να αναγνωριστούν από τις εποπτικές αρχές

4 Οι εποπτικές αρχές µπορούν να αναγνωρίσουν ως στοιχεία περιορισµού του κινδύνου τα ακόλουθα είδη συµβάσεων ανανέωσης οφειλής (contracts for novation) και συµφωνιών συµψηφισµού (netting agreements): i) διµερείς συµβάσεις ανανέωσης οφειλής µεταξύ ενός πιστωτικού ιδρύµατος και του αντισυµβαλλοµένου του, βάσει των οποίων οι αµοιβαίες απαιτήσεις και υποχρεώσεις τους συγχωνεύονται αυτόµατα κατά τρόπο ώστε η ανανέωση αυτή να καθορίζει ένα ενιαίο καθαρό ποσό και να δηµιουργεί µια νέα ενιαία σύµβαση η οποία είναι νοµικά δεσµευτική και καταργεί τις προηγούµενες, ii) άλλες διµερείς συµφωνίες συµψηφισµού µεταξύ του πιστωτικού ιδρύµατος και του αντισυµβαλλοµένου του. β) Προϋποθέσεις για την αναγνώριση Οι εποπτικές αρχές µπορούν να αναγνωρίζουν ως στοιχείο περιορισµού του κινδύνου µια σύµβαση ανανέωσης οφειλής ή µια συµφωνία συµψηφισµού µόνον εάν πληρούνται οι ακόλουθες προϋποθέσεις: i) το πιστωτικό ίδρυµα έχει συνάψει µε τον αντισυµβαλλόµενό του σύµβαση ανανέωσης οφειλής ή συµφωνία συµψηφισµού που δηµιουργεί, ως προς όλες τις καλυπτόµενες συναλλαγές, ενιαία έννοµη υποχρέωση κατά τρόπο ώστε σε περίπτωση αθέτησης των υποχρεώσεων ενός αντισυµβαλλοµένου λόγω αδυναµίας πληρωµής, πτώχευσης ή εκκαθάρισης, το πιστωτικό ίδρυµα να έχει απαίτηση ή υποχρέωση, αντίστοιχα, είσπραξης ή καταβολής µόνο της καθαρής αξίας του αθροίσµατος των µη πραγµατοποιηθέντων κερδών ή ζηµιών από τις καλυπτόµενες συναλλαγές 7 ii) το πιστωτικό ίδρυµα έχει παράσχει στις εποπτικές αρχές γραπτές και αιτιολογηµένες γνωµοδοτήσεις ότι σε περίπτωση διαφοράς τα αρµόδια δικαστήρια και οι διοικητικές αρχές θα µπορούσαν να θεωρήσουν ότι στις περιπτώσεις που περιγράφονται στο σηµείο i) οι απαιτήσεις και οι υποχρεώσεις του πιστωτικού ιδρύµατος περιορίζονται στο καθαρό ποσό που αναφέρεται στο στοιχείο β) σηµείο i) ανωτέρω, βάσει: - της νοµοθεσίας του κράτους στο οποίο ευρίσκεται η εταιρική έδρα του αντισυµβαλλοµένου και, εφόσον ενέχεται υποκατάστηµα επιχείρησης εγκατεστηµένο σε άλλο κράτος, της νοµοθεσίας του κράτους αυτού, - της νοµοθεσίας που διέπει τις καλυπτόµενες συναλλαγές, - της νοµοθεσίας που διέπει τις συµβάσεις ή συµφωνίες που είναι αναγκαίες για την εκτέλεση της σύµβασης ανανέωσης οφειλής ή της συµφωνίας συµψηφισµού. iii) το πιστωτικό ίδρυµα έχει θεσπίσει τις αναγκαίες διαδικασίες για να εξασφαλίσει ότι η νοµική ισχύς των συµβάσεων ανανέωσης οφειλής και των συµφωνιών συµψηφισµού υπόκειται σε τακτικό έλεγχο µε βάση τις ενδεχόµενες τροποποιήσεις της σχετικής νοµοθεσίας. Οι εποπτικές αρχές, µετά από διαβούλευση µε τις άλλες ενδιαφερόµενες εποπτικές αρχές εάν αυτό είναι αναγκαίο, πρέπει να έχουν πεισθεί ότι ο συµβατικός συµψηφισµός έχει νοµική ισχύ βάσει καθεµιάς από τις εφαρµοστέες νοµοθεσίες. Εάν µία από τις αρχές αυτές δεν έχει πεισθεί για τη νοµική ισχύ του συµβατικού συµψηφισµού βάσει της νοµοθεσίας της χώρας της, η σύµβαση ανανέωσης οφειλής ή η συµφωνία συµψηφισµού δεν µπορεί να αναγνωριστεί ως στοιχείο περιορισµού του κινδύνου για κανέναν από τους αντισυµβαλλόµενους. Οι συµβάσεις που περιέχουν ρήτρα υπαναχώρησης (walkaway clause) δεν αναγνωρίζονται ως στοιχεία περιορισµού του κινδύνου.

5 Για να εξασφαλιστεί η οµαλή λειτουργία της ενιαίας αγοράς, τα κράτη µέλη υποχρεούνται να επιδιώκουν την οµοιόµορφη εκτίµηση των συµφωνιών συµβατικού συµψηφισµού από τις αρµόδιες αρχές τους. γ) Συνέπειες της αναγνώρισης i) Συµβάσεις ανανέωσης οφειλής: Ο συντελεστής στάθµισης µπορεί να εφαρµόζεται στο ενιαίο καθαρό ποσό που καθορίζεται στις συµβάσεις ανανέωσης οφειλής, αντί των σχετικών ακαθάριστων ποσών. Κατά συνέπεια κατά την εφαρµογή της µεθόδου 1: - στο στάδιο α): το τρέχον κόστος αντικατάστασης, - στο στάδιο β): τα ποσά πλασµατικού κεφαλαίου και οι αξίες στις οποίες βασίζονται τα σχετικά µέσα όπως αυτές εµφανίζονται στο σύνολο των βιβλίων του ιδρύµατος µπορούν να υπολογιστούν λαµβάνοντας υπόψη τη σύµβαση ανανέωσης οφειλής. Κατά την εφαρµογή της µεθόδου 2, στο στάδιο α), το ποσό πλασµατικού κεφαλαίου µπορεί να υπολογιστεί λαµβάνοντας υπόψη τη σύµβαση ανανέωσης οφειλής 7 εφαρµόζονται τα ποσοστά που αναφέρονται στον πίνακα 2. ii) Άλλες συµφωνίες συµψηφισµού Κατά την εφαρµογή της µεθόδου 1 στο στάδιο α) το τρέχον κόστος αντικατάστασης για τις συµβάσεις που καλύπτονται από τη συµφωνία συµψηφισµού µπορεί να υπολογιστεί λαµβάνοντας υπόψη το υποθετικό καθαρό κόστος αντικατάστασης που προκύπτει πραγµατικά από τη συµφωνία αυτή. Στο στάδιο β), η συµφωνία συµψηφισµού µπορεί να ληφθεί υπόψη µόνο για τα συµβόλαια τιµών συναλλάγµατος και τα άλλα οµοιειδή συµβόλαια στα οποία το πλασµατικό κεφάλαιο ισούται µε τις αντίστοιχες ταµειακές ροές, σε περιπτώσεις στις οποίες τα προς είσπραξη ή καταβολή ποσά είναι απαιτητά την ίδια ηµεροµηνία αξίας και στο ίδιο νόµισµα. Κατά την εφαρµογή της µεθόδου 2 στο στάδιο α) - για τα συµβόλαια τιµών συναλλάγµατος και τα άλλα οµοιειδή συµβόλαια στα οποία το πλασµατικό κεφάλαιο ισούται µε τις αντίστοιχες ταµειακές ροές, σε περιπτώσεις στις οποίες τα προς είσπραξη ή καταβολή ποσά είναι απαιτητά την ίδια ηµεροµηνία αξίας και στο ίδιο νόµισµα, το ποσό πλασµατικού κεφαλαίου µπορεί να υπολογιστεί λαµβάνοντας υπόψη τη συµφωνία συµψηφισµού 7 ο πίνακας 2 εφαρµόζεται σε όλα αυτά τα συµβόλαια, - για όλα τα άλλα συµβόλαια που καλύπτονται από τη συµφωνία συµψηφισµού, τα εφαρµοζόµενα ποσοστά µπορούν να µειωθούν σύµφωνα µε τον πίνακα 3:»