ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2016) 857 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ βάσει του άρθρου 85 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2012, για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών EL EL

2 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 648/2012 για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών (κανονισμός για τις υποδομές των ευρωπαϊκών αγορών ή κανονισμός EMIR) δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) στις 27 Ιουλίου 2012 και τέθηκε σε ισχύ στις 16 Αυγούστου Ο κανονισμός EMIR ανταποκρίθηκε στη δέσμευση που ανέλαβαν οι ηγέτες της G20, τον Σεπτέμβριο του 2009, σύμφωνα με την οποία: «Όλες οι τυποποιημένες συμβάσεις εξωχρηματιστηριακών παραγώγων θα πρέπει να αποτελούν αντικείμενο διαπραγμάτευσης σε χρηματιστήρια ή σε τόπους ηλεκτρονικής διαπραγμάτευσης, ανάλογα με την περίπτωση, και να εκκαθαρίζονται μέσω κεντρικών αντισυμβαλλομένων, το αργότερο μέχρι το τέλος του Οι συμβάσεις εξωχρηματιστηριακών παραγώγων θα πρέπει να αναφέρονται στα αρχεία καταγραφής συναλλαγών. Οι συμβάσεις που δεν εκκαθαρίζονται μέσω κεντρικού αντισυμβαλλομένου θα πρέπει να υπόκεινται σε υψηλότερες κεφαλαιακές απαιτήσεις 1.» Επίσης, πολλές ρυθμιστικές αρχές των αγορών παραγώγων ανά την υφήλιο έχουν πλέον μεταφέρει αυτή τη δέσμευση στα εθνικά νομοθετικά τους πλαίσια. Πριν από τη χρηματοπιστωτική κρίση του 2007, οι ρυθμιστικές αρχές δεν διέθεταν πληροφόρηση σχετικά με τη δραστηριότητα στις αγορές παραγώγων. Αυτό σήμαινε ότι οι κίνδυνοι θα μπορούσαν να μην γίνονται αντιληπτοί έως ότου εκδηλωθούν. Επιπλέον, συχνά ο πιστωτικός κίνδυνος αντισυμβαλλομένου μεταξύ των αντισυμβαλλομένων εξωχρηματιστηριακών παραγώγων δεν μετριαζόταν, γεγονός που μπορούσε να οδηγήσει σε ζημίες, όταν ένας αντισυμβαλλόμενος περιερχόταν σε καθεστώς αθέτησης πριν εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του. Λόγω των μεγάλων όγκων συναλλαγών στις συγκεκριμένες αγορές και λόγω της διασύνδεσης των συμμετεχόντων στις αγορές, οι ζημίες αυτές θα μπορούσαν να συνιστούν γενικότερη απειλή για το χρηματοοικονομικό σύστημα. Κατά συνέπεια, με τον κανονισμό EMIR επιδιώκεται η προώθηση της διαφάνειας και της τυποποίησης στις αγορές παραγώγων, καθώς και η μείωση του συστημικού κινδύνου, μέσω της εφαρμογής των βασικών απαιτήσεων του κανονισμού. Οι απαιτήσεις αυτές είναι οι εξής: I. Κεντρική εκκαθάριση τυποποιημένων συμβάσεων εξωχρηματιστηριακών παραγώγων 1 2

3 II. Απαιτήσεις περιθωρίων ασφαλείας για τυποποιημένες συμβάσεις εξωχρηματιστηριακών παραγώγων που δεν υποβάλλονται σε κεντρική εκκαθάριση III. IV. Απαιτήσεις μετριασμού του λειτουργικού κινδύνου για τυποποιημένες συμβάσεις εξωχρηματιστηριακών παραγώγων που δεν υποβάλλονται σε κεντρική εκκαθάριση 2 Αναφορά όλων των συμβάσεων παραγώγων V. Απαιτήσεις για κεντρικούς αντισυμβαλλομένους VI. Απαιτήσεις για αρχεία καταγραφής συναλλαγών. Σύμφωνα με το άρθρο 85 παράγραφος 1 του κανονισμού EMIR, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή οφείλει να επανεξετάσει τον κανονισμό EMIR και να συντάξει σχετική γενική έκθεση, η οποία θα πρέπει να υποβληθεί στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο, συνοδευόμενη, ενδεχομένως, από ενδεδειγμένες προτάσεις. Στην εν λόγω επανεξέταση θα ληφθεί υπόψη η ανάγκη στήριξης της προτεραιότητας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση της απασχόλησης και της ανάπτυξης. 2. ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ Ο κανονισμός EMIR εφαρμόζεται σχεδόν για όλους τους χρήστες παραγώγων 3, μεταξύ άλλων για κάθε αντισυμβαλλόμενο που έχει λάβει άδεια λειτουργίας δυνάμει των πλαισίων χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών της Ένωσης, για μη χρηματοοικονομικούς αντισυμβαλλομένους που είναι εγκατεστημένοι στην Ένωση, καθώς και για κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και για τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών. Δεδομένου ότι πρόκειται για κανονισμό, εφαρμόζεται απευθείας σε όλα τα κράτη μέλη της Ένωσης. Προκειμένου να συγκεντρωθούν οι απόψεις των ενδιαφερόμενων φορέων για τους σκοπούς της επανεξέτασης, η Επιτροπή διεξήγαγε δημόσια διαβούλευση σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού EMIR 4. Στο πλαίσιο αυτής της διαβούλευσης, η οποία πραγματοποιήθηκε από τις 19 Μαΐου έως τις 13 Αυγούστου 2015, ελήφθησαν 172 απαντήσεις από ευρύ φάσμα ενδιαφερόμενων φορέων από το σύνολο της ΕΕ και από τρίτες χώρες. 2 Οι απαιτήσεις μετριασμού του λειτουργικού κινδύνου αφορούν τις απαιτήσεις του άρθρου 11 παράγραφος 1 του κανονισμού EMIR για την αποτίμηση, τη συμφωνία και την επιβεβαίωση μη εκκαθαριζόμενων συναλλαγών σε εξωχρηματιστηριακά παράγωγα και για τη συμπίεση και τη συμφωνία χαρτοφυλακίων. 3 Ορισμένοι δημόσιοι φορείς της Ένωσης και τρίτων χωρών μπορούν να εξαιρούνται από τον κανονισμό EMIR, σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος

4 Επιπλέον, κατά τη διαβούλευση που πραγματοποιήθηκε μέσω πρόσκλησης υποβολής στοιχείων 5 στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας της Ένωσης Κεφαλαιαγορών, από τις 30 Σεπτεμβρίου 2015 έως τις 31 Ιανουαρίου 2016, 278 συμμετέχοντες διατύπωσαν αιτήματα που επικεντρώνονται στις διατάξεις του κανονισμού EMIR. Αποφασίστηκε ότι οι προτάσεις που διατυπώθηκαν δεν θα ληφθούν ακόμα υπόψη από την πρωτοβουλία, προκειμένου να διαμορφωθεί ορθή και ισορροπημένη εικόνα για την τρέχουσα κατάσταση της εφαρμογής του κανονισμού EMIR και τις προκλήσεις που ανακύπτουν, στοιχεία που θα χρησιμεύσουν ως κατάλληλη βάση για την επανεξέταση του κανονισμού EMIR. Λεπτομερής σύνοψη των απαντήσεων που δόθηκαν στο πλαίσιο της διαβούλευσης σχετικά με την εφαρμογή του κανονισμού EMIR παρατίθεται στην ενημερωτική δήλωση. Ελήφθη επίσης σειρά εκθέσεων από την Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) σχετικά με διάφορα θέματα στο πλαίσιο του κανονισμού EMIR, τις οποίες έλαβε υπόψη η Επιτροπή. Τέλος, στο πλαίσιο της επανεξέτασης, ελήφθησαν ειδικές εισηγήσεις από ορισμένους φορείς και αρχές της Ένωσης, σύμφωνα με την εντολή της Επιτροπής για την επανεξέταση του κανονισμού EMIR, δυνάμει του άρθρου 85 παράγραφος 1: α) Αξιολόγηση από τα μέλη του ΕΣΚΤ (του Ευρωπαϊκού Συστήματος Κεντρικών Τραπεζών) όσον αφορά την ανάγκη λήψης οιουδήποτε μέτρου για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των κεντρικών αντισυμβαλλομένων στις διευκολύνσεις ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών 6 : στην αξιολόγησή του, το ΕΣΚΤ θεωρεί ότι, παρότι οι αρμόδιες αρχές θα πρέπει να συνεχίσουν να εξετάζουν τα πλαίσια διαχείρισης του κινδύνου ρευστότητας των κεντρικών αντισυμβαλλομένων, δεν θα πρέπει να θεσπιστούν διατάξεις για την πρόσβαση στη ρευστότητα των κεντρικών τραπεζών στο πλαίσιο του κανονισμού EMIR. Το ΕΣΚΤ εκτιμά ότι αυτό θα μπορούσε να υπονομεύσει την ανεξαρτησία των κεντρικών τραπεζών, που διασφαλίζεται με το άρθρο 130 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς και να προξενήσει ηθικό κίνδυνο σε μεγάλη κλίμακα. Η Επιτροπή συμφωνεί με την εκτίμηση του ΕΣΚΤ. β) Αξιολόγηση από την ΕΑΚΑΑ όσον αφορά τη συστημική σημασία των συναλλαγών των μη χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων σε εξωχρηματιστηριακά παράγωγα και, ειδικότερα, τον αντίκτυπο του παρόντος κανονισμού στη χρησιμοποίηση εξωχρηματιστηριακών παραγώγων από μη χρηματοοικονομικές επιχειρήσεις 7 : η ΕΑΚΑΑ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η παρούσα προσέγγιση αντιστάθμισης δεν καλύπτει τους σημαντικότερους Έκθεση του ΕΣΚΤ σχετικά με την ανάγκη λήψης οιουδήποτε μέτρου για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των κεντρικών αντισυμβαλλομένων στις διευκολύνσεις ρευστότητας των κεντρικών τραπεζών. 7 Έκθεση επανεξέτασης του κανονισμού EMIR αριθ. 1 - Επανεξέταση της χρήσης των εξωχρηματιστηριακών παραγώγων από μη χρηματοοικονομικούς αντισυμβαλλομένους. 4

5 παράγοντες της αγοράς. Η ΕΑΚΑΑ προτείνει να καταργηθεί η εξαίρεση της αντιστάθμισης και να εξεταστεί το ενδεχόμενο καθιέρωσης μόνον ενός απλού κατώτατου ορίου, που να καλύπτει τους μεγαλύτερους παράγοντες της αγοράς σε επίπεδο όγκου συναλλαγών. Στη βάση της εισήγησης της ΕΑΚΑΑ, η Επιτροπή συμφωνεί ότι για ορισμένους μη χρηματοοικονομικούς αντισυμβαλλομένους, η εφαρμογή της τρέχουσας προσέγγισης στο πλαίσιο του κανονισμού EMIR θα μπορούσε να είναι υπερβολικά επιβαρυντική, λαμβανομένου υπόψη ότι ενδέχεται να μην μειώνει με βεβαιότητα τον συστημικό κίνδυνο. Η φύση της δραστηριότητας αντιστάθμισης αποτελεί, ωστόσο, σημαντικό παράγοντα, όταν εξετάζεται η συστημική σημασία των μη χρηματοοικονομικών αντισυμβαλλομένων, επειδή οι οντότητες αντιστάθμισης δεν παρουσιάζουν κατά κανόνα υψηλή μόχλευση και κατέχουν υποκείμενες αντισταθμιστικές θέσεις στις συμβάσεις εξωχρηματιστηριακών παραγώγων τους. γ) Επανεξέταση από την ΕΑΚΑΑ σχετικά με τη λειτουργία του εποπτικού πλαισίου για τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους, συμπεριλαμβανομένης της αποτελεσματικότητας των σωμάτων εποπτών, των αντίστοιχων τρόπων ψηφοφορίας που προβλέπονται στο άρθρο 19 παράγραφος 3, καθώς και του ρόλου της ΕΑΚΑΑ, ιδίως κατά τη διαδικασία χορήγησης άδειας σε κεντρικούς αντισυμβαλλομένους 8 : η ΕΑΚΑΑ προσδιορίζει ορισμένες περιπτώσεις στις οποίες θα πρέπει να αναπτυχθούν κοινές προσεγγίσεις, ειδικότερα ως προς την εφαρμογή των διαδικασιών που προβλέπονται στα άρθρα 15 και 49 του κανονισμού EMIR. Από τις παρατηρήσεις που διατυπώθηκαν στο πλαίσιο της διαβούλευσης προέκυψε ότι υπήρξε μεγάλο ενδιαφέρον για την αποσαφήνιση της εφαρμογής των συγκεκριμένων άρθρων. Η εποπτική σύγκλιση, καθώς και η δημοσιοποίηση κριτηρίων για την εφαρμογή των εν λόγω άρθρων, θα εξεταστούν περαιτέρω από τις ευρωπαϊκές αρχές. δ) Εκθέσεις της ΕΑΚΑΑ και του ΕΣΣΚ σχετικά με την αποτελεσματικότητα των απαιτήσεων παροχής περιθωρίου ασφαλείας για λόγους περιορισμού της φιλοκυκλικότητας και την ανάγκη προσδιορισμού πρόσθετων δυνατοτήτων επέμβασης στον τομέα αυτόν 9 : Και οι δύο αρχές διατύπωσαν προτάσεις για να βελτιωθεί η αντιμετώπιση της φιλοκυκλικότητας. Η Επιτροπή συμφωνεί με την πρόταση να αυξηθεί η διαφάνεια των απαιτήσεων περιθωρίων ασφαλείας, καθώς η πληροφόρηση αυτή χρειάζεται να παρέχεται στα εκκαθαριστικά μέλη ώστε να είναι σε θέση να διαχειρίζονται αποτελεσματικά τα ανοίγματά τους και 8 Επανεξέταση από την ΕΑΚΑΑ σχετικά με τα σώματα κεντρικών αντισυμβαλλομένων στο πλαίσιο του κανονισμού EMIR. 9 Έκθεση του ΕΣΣΚ σχετικά με την αποτελεσματικότητα των απαιτήσεων παροχής περιθωρίου ασφαλείας για λόγους περιορισμού της φιλοκυκλικότητας και την ανάγκη προσδιορισμού πρόσθετων δυνατοτήτων επέμβασης στον τομέα αυτό ΕΑΚΑΑ, Έκθεση επανεξέτασης του κανονισμού EMIR αριθ. 2 - Επανεξέταση σχετικά με την αποτελεσματικότητα των απαιτήσεων παροχής περιθωρίου ασφαλείας για τον περιορισμό της φιλοκυκλικότητας. 5

6 να προβλέπουν αιφνίδιες μεταβολές στα περιθώρια ασφαλείας ωστόσο, άλλες αλλαγές θα ήταν πρόωρες, εάν ληφθεί υπόψη η πρόσφατη εφαρμογή των υφιστάμενων απαιτήσεων για τα περιθώρια ασφαλείας και των απαιτήσεων για τον περιορισμό της φιλοκυκλικότητας, καθώς και το γεγονός ότι έκτοτε δεν έχει διαπιστωθεί πρόδηλη ανεπάρκεια των προτύπων περιθωρίων ασφαλείας. ε) Έκθεση της ΕΑΚΑΑ όσον αφορά την εξέλιξη των πολιτικών των κεντρικών αντισυμβαλλομένων σχετικά με τον καθορισμό περιθωρίων ασφαλείας και τις απαιτήσεις εξασφάλισης, και την προσαρμογή τους στις συγκεκριμένες δραστηριότητες και προφίλ κινδύνου των χρηστών τους 10 : η ΕΑΚΑΑ καταλήγει στο συμπέρασμα ότι, στο παρόν στάδιο, δεν υπάρχει ανάγκη για επανεξέταση των διατάξεων του κανονισμού EMIR σχετικά με τον καθορισμό περιθωρίων ασφαλείας και τις απαιτήσεις εξασφάλισης, καθώς ο κατ εξουσιοδότηση κανονισμός αριθ. 153/2013 προβλέπει επαρκές επίπεδο λεπτομέρειας για αυτές τις απαιτήσεις. Από τις απόψεις των διαφόρων αρχών καταδεικνύεται ότι η εφαρμογή του κανονισμού EMIR επιτυγχάνει τους αρχικούς στόχους του για την προώθηση της διαφάνειας και της τυποποίησης στις αγορές παραγώγων, καθώς και τη μείωση του συστημικού κινδύνου. Οι απόψεις αυτές ελήφθησαν δεόντως υπόψη κατά την κατάρτιση της παρούσας έκθεσης. Ωστόσο, η Επιτροπή επισημαίνει ότι σε ορισμένους τομείς η ενσωμάτωση σημαντικών αλλαγών στον κανονισμό EMIR θα ήταν πρόωρη, εάν ληφθεί υπόψη η πρόσφατη εφαρμογή των υφιστάμενων απαιτήσεων και το γεγονός ότι, μέχρι στιγμής, η εφαρμογή των σχετικών προτύπων κρίνεται επαρκής. 3. ΣΚΟΠΟΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ Βάσει του άρθρου 85 παράγραφος 1, η Επιτροπή απαιτείται να υποβάλει έκθεση. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι ορισμένες βασικές απαιτήσεις που προβλέπονται στον κανονισμό EMIR δεν έχουν ακόμη εφαρμοστεί ή ολοκληρωθεί. Ειδικότερα, στο παρόν στάδιο, δεν εφαρμόζονται πλήρως οι υποχρεώσεις εκκαθάρισης και οι απαιτήσεις περιθωρίων ασφαλείας σε σχέση με μη εκκαθαριζόμενες συναλλαγές σε εξωχρηματιστηριακά παράγωγα. Υπό αυτή την έννοια, δεν είναι δυνατή στο παρόν στάδιο η συνολική επανεξέταση του αντίκτυπου του κανονισμού EMIR. Ωστόσο, οι ενδιαφερόμενοι φορείς προσδιόρισαν ορισμένα ζητήματα που σχετίζονται με την εφαρμογή των απαιτήσεων αυτών που είναι ήδη σε ισχύ (ειδικότερα, τις απαιτήσεις αναφοράς σε αρχεία καταγραφής συναλλαγών και τον μετριασμό του λειτουργικού κινδύνου), καθώς και ζητήματα που προκύπτουν κατά την προετοιμασία για τις απαιτήσεις εκκαθάρισης και περιθωρίων ασφαλείας. 10 Έκθεση επανεξέτασης του κανονισμού EMIR αριθ. 3 - Απαιτήσεις για τον διαχωρισμό και τη δυνατότητα μεταφοράς. 6

7 Πιο συγκεκριμένα, πολλοί ενδιαφερόμενοι φορείς υποστηρίζουν ότι ορισμένοι συμμετέχοντες στην αγορά παραγώγων αντιμετωπίζουν σοβαρές δυσκολίες στην εφαρμογή απαιτήσεων όπως η αναφορά και η εκκαθάριση ορισμένων συναλλαγών, σε βαθμό που μπορεί να θεωρηθεί δυσανάλογος προς τους στόχους του κανονισμού EMIR και που, σε ορισμένες περιπτώσεις, θα μπορούσε να έχει υπερβολικά μεγάλο αντίκτυπο στις επιχειρήσεις, καθώς το κόστος της εκπλήρωσης των εν λόγω απαιτήσεων είναι μεγάλο σε σύγκριση με τα πλεονεκτήματα που αποφέρουν από την άποψη της διαφάνειας της αγοράς και της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Πολλοί συμμετέχοντες στη δημόσια διαβούλευση επεξήγησαν τις απαντήσεις τους, συγκρίνοντας τις προσεγγίσεις που έχουν εφαρμοστεί για την κανονιστική μεταρρύθμιση σε άλλες περιοχές δικαιοδοσίας. Στην παρούσα έκθεση παρέχεται συνοπτική παρουσίαση των τομέων στους οποίους, όπως υποδεικνύουν οι απαντήσεις στη διαβούλευση και οι ειδικές εισηγήσεις που ελήφθησαν από διάφορες αρχές, απαιτείται η λήψη μέτρων προκειμένου να διασφαλιστεί η εκπλήρωση των στόχων του κανονισμού EMIR με αναλογικότερο, αποδοτικότερο και αποτελεσματικότερο τρόπο. 4. ΚΥΡΙΟΤΕΡΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΠΙΣΗΜΑΝΘΗΚΑΝ Υποστηρίζονται ευρέως οι στόχοι του κανονισμού EMIR και, πιο συγκεκριμένα, η προώθηση της διαφάνειας και της τυποποίησης στις αγορές παραγώγων, καθώς και η μείωση του συστημικού κινδύνου μέσω των βασικών απαιτήσεων που προβλέπονται στον κανονισμό. Οι βασικές αυτές απαιτήσεις εκκαθάριση, απαιτήσεις περιθωρίων ασφαλείας, υποβολή αναφορών, απαιτήσεις μετριασμού του λειτουργικού κινδύνου και απαιτήσεις για τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών και τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους εξακολουθούν να αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της επίτευξης των στόχων του κανονισμού EMIR, καθώς και της εκπλήρωσης των διεθνών δεσμεύσεων περί κανονιστικής μεταρρύθμισης που διατυπώνονται στον κανονισμό. Ως εκ τούτου, θεωρείται ότι δεν θα πρέπει να επέλθει καμία θεμελιώδης αλλαγή στη φύση των βασικών απαιτήσεων του κανονισμού EMIR, οι οποίες συνιστούν αναπόσπαστο μέρος της διασφάλισης της διαφάνειας και του μετριασμού των συστημικών κινδύνων στις αγορές παραγώγων. Ωστόσο, επισημάνθηκαν ορισμένοι τομείς στους οποίους οι απαιτήσεις του κανονισμού EMIR θα μπορούσαν να προσαρμοστούν, χωρίς να διακυβευθούν οι συνολικοί στόχοι του: i) για την απλούστευση και την αύξηση της αποτελεσματικότητας των απαιτήσεων και ii) για τη μείωση των δυσανάλογων εξόδων και επιβαρύνσεων Απλούστευση και αύξηση της αποτελεσματικότητας των απαιτήσεων 7

8 Οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση, συμπεριλαμβανομένων των κεντρικών αντισυμβαλλομένων, των εκκαθαριστικών μελών, των μη χρηματοοικονομικών αντισυμβαλλομένων, των μικρών χρηματοοικονομικών αντισυμβαλλομένων και των συνταξιοδοτικών ταμείων, επεσήμαναν ορισμένες απαιτήσεις που θα μπορούσαν να βελτιωθούν, ώστε να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία των αγορών παραγώγων ή να καταστεί δυνατή η ομαλότερη εφαρμογή των απαιτήσεων από τους συμμετέχοντες στην αγορά, χωρίς να υπονομευθούν οι στόχοι του κανονισμού EMIR ή να δημιουργηθούν πρόσθετες κανονιστικές επιβαρύνσεις Καθιέρωση μηχανισμού για την αναστολή της υποχρέωσης εκκαθάρισης Τόσο η ΕΑΚΑΑ όσο και το ΕΣΣΚ τόνισαν ότι στο πλαίσιο του κανονισμού EMIR δεν υπάρχει μηχανισμός για την άμεση αναστολή της υποχρέωσης εκκαθάρισης, υποδεικνύοντας ότι κάτι τέτοιο είναι ενδεχομένως αναγκαίο για να διασφαλίζεται η ταχεία αντίδραση σε περιπτώσεις ραγδαίων μεταβολών στις συνθήκες της αγοράς (π.χ. απότομη μεταβολή του όγκου εκκαθαριζόμενων συναλλαγών ή της ρευστότητας) και η ταχεία άρση ή αναστολή μιας υποχρέωσης εκκαθάρισης, όταν αυτό απαιτείται λόγω της κατάστασης της αγοράς. Η καθιέρωση αυτού του μηχανισμού υποστηρίχθηκε και από πολλούς άλλους συμμετέχοντες. Οι υποχρεώσεις εκκαθάρισης μπορούν να τροποποιηθούν ή να καταργηθούν μέσω ρυθμιστικών τεχνικών προτύπων, αλλά η συγκεκριμένη διαδικασία μπορεί να χρειαστεί αρκετούς μήνες. Επιπλέον, θα μπορούσαν να προβλεφθούν περιπτώσεις στις οποίες ενδεχομένως να είναι αναγκαία η εφαρμογή εσπευσμένης διαδικασίας για την αναστολή της υποχρέωσης εκκαθάρισης, προκειμένου να αποφευχθεί η διατάραξη της αγοράς. Ως εκ τούτου, η Επιτροπή θα προτείνει μηχανισμό αναστολής της υποχρέωσης εκκαθάρισης στο πλαίσιο της πρότασης για την ανάκαμψη και εξυγίανση των κεντρικών αντισυμβαλλομένων για τους σκοπούς της εξυγίανσης και θα εξετάσει τη δυνατότητα διεύρυνσης του πεδίου εφαρμογής της αναστολής της υποχρέωσης εκκαθάρισης για άλλους ενδεδειγμένους σκοπούς Διευκόλυνση της προβλεψιμότητας των απαιτήσεων περιθωρίων ασφαλείας. Πολλοί συμμετέχοντες στη διαβούλευση, κυρίως ενώσεις του κλάδου και τράπεζες, επισήμαναν ότι επί του παρόντος μπορεί να είναι δύσκολο να προβλεφθούν τα επίπεδα των περιθωρίων ασφαλείας τα οποία θα πρέπει να παρέχουν στους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους για τις συναλλαγές που υποβάλλονται σε κεντρική εκκαθάριση. Οι εν λόγω συμμετέχοντες πρότειναν ότι αυτή η αδυναμία θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί με τη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών μεταξύ των κεντρικών αντισυμβαλλομένων και των εκκαθαριστικών μελών. Τόσο η ΕΑΚΑΑ όσο και το ΕΣΣΚ, στις εκθέσεις τους σχετικά με τη φιλοκυκλικότητα και τις απαιτήσεις παροχής περιθωρίου ασφαλείας, ζήτησαν επίσης μεγαλύτερη διαφάνεια όσον αφορά τις απαιτήσεις για τα πρότυπα περιθωρίων ασφαλείας και τη φιλοκυκλικότητα. Η βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών θα μπορούσε να καταστήσει τη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις περιθωρίων ασφαλείας αποδοτικότερη για τους 8

9 συμμετέχοντες στην αγορά και να τους παράσχει τη δυνατότητα καλύτερης διαχείρισης των στοιχείων ενεργητικού τους. Ομοίως, όσον αφορά τις μη εκκαθαριζόμενες συναλλαγές, ορισμένοι συμμετέχοντες στη διαβούλευση, κυρίως χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, επισήμαναν την απουσία σαφούς εντολής για την έγκριση αρχικών υποδειγμάτων περιθωρίων ασφαλείας από τις αρχές, στοιχείο που θα μπορούσε να οδηγήσει σε αβεβαιότητα μεταξύ των συμμετεχόντων στην αγορά ως προς το αν, κατά την εκτίμηση των αρχών, οι υπολογισμοί τους συνάδουν πλήρως με τους κανονισμούς. Η εντολή για έγκριση αρχικών υποδειγμάτων περιθωρίων ασφαλείας από τις αρχές θα μπορούσε να προαγάγει τη βεβαιότητα τόσο για τους συμμετέχοντες στην αγορά όσο και για τις αρχές Εξορθολογισμός της αναφοράς των συναλλαγών Το θέμα της αναφοράς στα αρχεία καταγραφής συναλλαγών προσέλκυσε μεγάλο αριθμό απαντήσεων από τους συμμετέχοντες στην αγορά και τις αρχές. Οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση, πρωτίστως ενώσεις του κλάδου και εταιρείες αλλά και δημόσιες αρχές, συμβουλευτικές εταιρείες, ΜΚΟ και μια συνδικαλιστική ένωση, ανέφεραν ότι, επί του παρόντος, πολλές αναφορές από πλευράς των δύο αντισυμβαλλομένων οι οποίες αφορούν την ίδια συναλλαγή δεν συνδυάζονται επακριβώς στο πλαίσιο των αρχείων καταγραφής. Αυτό αποδίδεται εν μέρει στην έλλειψη σαφήνειας σχετικά με το τι πρέπει να αναφέρεται και με ποιον τρόπο, καθώς και στις διαφορές μεταξύ των αρχείων καταγραφής συναλλαγών όσον αφορά τις απαιτήσεις. Επιπλέον, οι συμμετέχοντες πρότειναν ότι οι απαιτήσεις θα μπορούσαν να απλουστευθούν σε σημαντικό βαθμό, χωρίς απώλεια δεδομένων καίριας σημασίας, ειδικά όσον αφορά τα διαπραγματεύσιμα παράγωγα. Οι συμμετέχοντες έθεσαν επίσης το ερώτημα αν, λόγω της δυσκολίας που δημιουργεί η υποβολή ορθών δεδομένων και ο συνδυασμός τους, τα δεδομένα είναι αξιόπιστα και πρόσφορα για χρήση στον βαθμό που απαιτείται. Τέλος, οι συμμετέχοντες αμφισβήτησαν τη χρησιμότητα της απαίτησης για αναφορά των συναλλαγών που πραγματοποιήθηκαν πριν από την έναρξη της εφαρμογής της υποχρέωσης αναφοράς (του επονομαζόμενου «backloading», δηλαδή της εκ των υστέρων υποχρέωσης), καθώς η αναφορά των συγκεκριμένων δεδομένων είναι πολύ δύσκολη καλύπτουν συμβάσεις παραγώγων που συνάφθηκαν προτού οι αντισυμβαλλόμενοι να είναι σε θέση να γνωρίζουν ποιες πληροφορίες έπρεπε να διατηρηθούν και να αναφερθούν και θεωρείται ολοένα και λιγότερο χρήσιμη, εφόσον αφορά παρελθόντα δεδομένα τα οποία δεν είναι κρίσιμης σημασίας για τις ρυθμιστικές αρχές. Πολλοί συμμετέχοντες επισήμαναν επίσης βελτιώσεις που θα μπορούσαν να επέλθουν στο επίπεδο των αρχείων καταγραφής συναλλαγών, ώστε να καταστεί αποτελεσματικότερη η κατάρτιση συγκεντρωτικών δεδομένων, ειδικότερα μέσω της χρήσης κοινών μεθοδολογιών από τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών στην Ένωση. Επιπλέον, η ΕΑΚΑΑ ανέφερε ότι είναι ενδεχομένως αναγκαία η αύξηση των προστίμων για τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών, προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματική εποπτεία. 9

10 Η προώθηση της διαφάνειας μέσω του εξορθολογισμού των απαιτήσεων αναφοράς σε ορισμένους τομείς και μέσω της ενίσχυσης της λειτουργίας των αρχείων καταγραφής συναλλαγών είναι απαραίτητη για την πλήρη επίτευξη των στόχων του κανονισμού EMIR. Επομένως, εκτιμάται ότι οι ισχύοντες κανόνες θα πρέπει να υποβληθούν σε περαιτέρω αξιολόγηση, ώστε να πραγματοποιηθούν συγκεκριμένες ενέργειες για την εκπλήρωση αυτού του σκοπού. Η διαδικασία αυτή μπορεί επίσης να συμβάλει στη μείωση της επιβάρυνσης που συνεπάγεται η συμμόρφωση για τους συμμετέχοντες στην αγορά. Επιπλέον, οι αρχές ορισμένων τρίτων χωρών βρίσκονται αντιμέτωπες με νομικές προκλήσεις όσον αφορά την εκτέλεση των ρυθμίσεων (δηλαδή τη σύναψη διεθνούς συμφωνίας), που απαιτείται επί του παρόντος δυνάμει του κανονισμού EMIR για την αμοιβαία πρόσβαση σε δεδομένα που τηρούνται σε αρχεία καταγραφής συναλλαγών. Επομένως, θα πρέπει να διερευνηθούν εναλλακτικές μέθοδοι για την παροχή πρόσβασης από αρχές τρίτων χωρών στα δεδομένα αρχείων καταγραφής συναλλαγών, οι οποίες θα παρέχουν κατάλληλες διασφαλίσεις. 4.2 Μείωση των δυσανάλογων εξόδων και επιβαρύνσεων Πεδίο συναλλαγών Από τις απαντήσεις επισημάνθηκαν ορισμένοι τομείς στους οποίους θα μπορούσε να θεωρηθεί ότι το πεδίο συναλλαγών που καλύπτεται από τις απαιτήσεις δεν είναι απαραίτητο για την επίτευξη των στόχων του κανονισμού EMIR. Ειδικότερα, τέθηκε το ζήτημα αν η απαίτηση για εκκαθάριση των συμβάσεων που είχαν συναφθεί προτού τεθεί σε ισχύ η υποχρέωση εκκαθάρισης (το επονομαζόμενο «frontloading», δηλαδή η εκ των προτέρων υποχρέωση) είναι αναλογική, δεδομένου του περιορισμένου αριθμού συμβάσεων που θα καλύπτονται από την απαίτηση αυτή, καθώς πρόκειται για εκ φύσεως προσωρινό μέτρο, το οποίο πρέπει να αξιολογηθεί με βάση τη δύσκολη και αβέβαιη εφαρμογή των αναδρομικών υποχρεώσεων εκκαθάρισης. Οι εταιρείες και οι ενώσεις του κλάδου έθεσαν το ερώτημα αν είναι αναλογική η εφαρμογή απαιτήσεων μετριασμού του λειτουργικού κινδύνου στις ενδοομιλικές συναλλαγές, δεδομένου ότι οι εν λόγω συναλλαγές πραγματοποιούνται εντός των ίδιων εταιρικών ομίλων, όπου ο συντονισμός μεταξύ των αντισυμβαλλομένων αποτελεί εγγενές χαρακτηριστικό της φύσης των συναλλαγών αυτών. Είναι σκόπιμο να επανεξεταστεί κατά πόσον οι συναλλαγές που συνάφθηκαν προτού τεθεί σε ισχύ η υποχρέωση εκκαθάρισης και οι ενδοομιλικές συναλλαγές θα πρέπει να παραμείνουν εντός του πεδίου εφαρμογής των σχετικών απαιτήσεων Πεδίο οντοτήτων α) Μη χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι 10

11 Σχετικά με το πεδίο των αντισυμβαλλομένων που καλύπτεται από τις απαιτήσεις του κανονισμού EMIR, οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση επισήμαναν ότι οι μη χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι αντιμετωπίζουν σημαντικές προκλήσεις ως προς την εκπλήρωση των απαιτήσεων, κυρίως των απαιτήσεων αναφοράς, λόγω των περιορισμένων πόρων και της περιορισμένης πείρας που διαθέτουν. Λαμβανομένης υπόψη της σημασίας αυτών των προκλήσεων, πολλοί μη χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι έθεσαν το ερώτημα αν οι συγκεκριμένοι αντισυμβαλλόμενοι συνιστούν τόσο σοβαρό συστημικό κίνδυνο ώστε να δικαιολογείται η συνέχιση της εφαρμογής των απαιτήσεων του κανονισμού EMIR. Οι συμμετέχοντες στη διαβούλευση επισήμαναν επίσης ότι ο κανονισμός EMIR φαίνεται να είναι αυστηρότερος για τους μη χρηματοοικονομικούς αντισυμβαλλομένους σε σύγκριση με πολλά παρόμοια ρυθμιστικά καθεστώτα σε τρίτες χώρες. Ως εκ τούτου, ενδείκνυται να αξιολογηθεί αν θα πρέπει να γίνουν προσαρμογές στο πεδίο εφαρμογής των βασικών απαιτήσεων δυνάμει του κανονισμού EMIR, προκειμένου να αντιμετωπιστούν οι προκλήσεις που προκύπτουν για τους μη χρηματοοικονομικούς αντισυμβαλλομένους. Οι προσαρμογές αυτές θα μπορούσαν να περιλαμβάνουν την κατάργηση των νομικών υποχρεώσεων των μη χρηματοοικονομικών αντισυμβαλλομένων όσον αφορά την εκπλήρωση απαιτήσεων μετριασμού του λειτουργικού κινδύνου και την απλούστευση της αναφοράς των συναλλαγών τους. Ωστόσο, οι συναλλαγές αυτές δεν θα πρέπει να εξαιρούνται εξ ολοκλήρου από τις εν λόγω απαιτήσεις, προκειμένου να διατηρηθεί η εφαρμογή των βασικών στόχων του κανονισμού EMIR σε επίπεδο χρηματοπιστωτικής σταθερότητας. Θα πρέπει να διερευνηθούν διάφορες επιλογές προκειμένου να εξεταστεί αν α) οι χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι θα πρέπει να αναφέρουν δεδομένα σχετικά με παράγωγα για λογαριασμό μη χρηματοοικονομικών αντισυμβαλλομένων, β) οι χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι, όχι όμως και οι μη χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι, θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι εφαρμόζονται οι απαιτήσεις μετριασμού του λειτουργικού κινδύνου για τις συναλλαγές με μη χρηματοοικονομικούς αντισυμβαλλομένους και γ) οι μη χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι θα πρέπει να εξαιρούνται από την υποβολή αναφοράς για τις ενδοομιλικές συναλλαγές τους. Επιπλέον, στην έκθεσή της επί του θέματος αυτού, η ΕΑΚΑΑ παρέθεσε νέα στοιχεία για τις δραστηριότητες των μη χρηματοοικονομικών αντισυμβαλλομένων μετά τη θέσπιση των απαιτήσεων αναφοράς στο πλαίσιο του κανονισμού EMIR. Από τις διαπιστώσεις της ΕΑΚΑΑ, προκύπτει εμφανώς ότι οι μη χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι ενδέχεται να αντιμετωπίζουν δυσκολία στην παρακολούθηση και στην πρακτική εφαρμογή της εξαίρεσης της αντιστάθμισης. Η δυσκολία αυτή θα μπορούσε να έχει ως αποτέλεσμα τη μη συνεπή ρυθμιστική αντιμετώπιση των μη χρηματοοικονομικών αντισυμβαλλομένων στην Ένωση. Καθίσταται επίσης προφανές από τα διαθέσιμα δεδομένα ότι οι μη χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι έχουν χαμηλό επίπεδο διασύνδεσης με το χρηματοπιστωτικό σύστημα, καθώς συναλλάσσονται με πολύ λίγους αντισυμβαλλομένους στις αγορές για την ακρίβεια, 11

12 έχουν κατά μέσο όρο 1-2 αντισυμβαλλομένους ανά οντότητα, όταν οι χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι εμφανίζουν κατά μέσο όρο 31 αντισυμβαλλομένους ανά οντότητα. Στη βάση της εισήγησης της ΕΑΚΑΑ, μπορεί να συναχθεί το συμπέρασμα ότι, για ορισμένους μη χρηματοοικονομικούς αντισυμβαλλομένους, η εφαρμογή της τρέχουσας προσέγγισης στο πλαίσιο του κανονισμού EMIR είναι επιβαρυντική και ότι ενδέχεται να μην μειώνει σημαντικά τον συστημικό κίνδυνο. Ωστόσο, εκτιμάται ότι η φύση της δραστηριότητας αντιστάθμισης αποτελεί σημαντικό παράγοντα κατά την εξέταση της συστημικής σημασίας των μη χρηματοοικονομικών αντισυμβαλλομένων, καθώς οι οντότητες που αναλαμβάνουν δραστηριότητες αντιστάθμισης κατά κανόνα δεν έχουν υψηλή μόχλευση και κατέχουν υποκείμενες αντισταθμιστικές θέσεις στις συμβάσεις εξωχρηματιστηριακών παραγώγων τους. Ως εκ τούτου, λαμβανομένης υπόψη της περιορισμένης διασύνδεσης των μη χρηματοοικονομικών αντισυμβαλλομένων στο πλαίσιο του χρηματοπιστωτικού συστήματος, όπως καταδεικνύεται από τα υφιστάμενα δεδομένα, θα πρέπει να εξεταστεί περαιτέρω το αν οποιοιδήποτε μη χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι, ή μόνον ορισμένοι εξ αυτών βάσει του όγκου και του είδους δραστηριότητας στις αγορές παραγώγων, θα πρέπει να καλύπτονται από τις απαιτήσεις για την εκκαθάριση και τα περιθώρια ασφαλείας. Σε αυτή την εξέταση θα πρέπει να ληφθεί υπόψη το γεγονός ότι ορισμένοι μη χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι ενδέχεται να αναταξινομηθούν, όταν εφαρμοστεί η οδηγία MIFID II για τα χρηματοπιστωτικά μέσα. β) Μικροί χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι Πέραν των δυσκολιών που προκύπτουν για τους μη χρηματοοικονομικούς αντισυμβαλλομένους, οι μικροί χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι και οι ενώσεις του κλάδου, καθώς και ορισμένες δημόσιες αρχές, επισήμαναν ότι, κατά την εκτέλεση περιορισμένων δραστηριοτήτων σε σχέση με παράγωγα, αντιμετωπίζουν σημαντικές δυσκολίες όσον αφορά την απόκτηση πρόσβαση στις απαραίτητες υπηρεσίες εκκαθάρισης για την εκπλήρωση των επικείμενων υποχρεώσεων εκκαθάρισης. Κατά την άποψη των συμμετεχόντων στη διαβούλευση, αυτό οφείλεται κυρίως στις απαιτήσεις περί δεικτών μόχλευσης που προβλέπονται για τα εκκαθαριστικά μέλη δυνάμει του κανονισμού σχετικά με τις κεφαλαιακές απαιτήσεις 11, οι οποίες θεωρείται ότι μπορούν να καταστήσουν υπερβολικά δαπανηρή για τα ίδια την παροχή υπηρεσιών εκκαθάρισης σε πελάτες. Ένα άλλο εμπόδιο το οποίο επισήμαναν οι συμμετέχοντες ήταν η έλλειψη ευελιξίας και βεβαιότητας όσον αφορά τις επιλογές για τον διαχωρισμό και τις δυνατότητες μεταφοράς. Οι συμμετέχοντες επισήμαναν ότι η εφαρμογή των απαιτήσεων αυτών συνιστά 11 Κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 575/2013 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 26ης Ιουνίου 2013, σχετικά με τις απαιτήσεις προληπτικής εποπτείας για πιστωτικά ιδρύματα και επιχειρήσεις επενδύσεων και την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012, ΕΕ L 176 της

13 πρόκληση, καθώς ενδέχεται να είναι δύσκολο να εφαρμοστούν σε ορισμένα κράτη μέλη εξαιτίας των εθνικών νόμων περί αφερεγγυότητας. Τέλος, αρκετοί συμμετέχοντες ανέφεραν ότι, ακόμη και αν τα προαναφερθέντα εμπόδια μπορούν να ξεπεραστούν, ορισμένοι μικροί χρηματοοικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι που υπόκεινται σε απαιτήσεις εκκαθάρισης αναλαμβάνουν τόσο περιορισμένες δραστηριότητες σε εξωχρηματιστηριακά παράγωγα ώστε η εξεύρεση λύσεων εκκαθάρισης δεν θα είναι εμπορικά βιώσιμη για τους ίδιους. Θα πρέπει να εξεταστεί το ενδεχόμενο ανάληψης δράσης για την υπέρβαση των εμποδίων που παρακωλύουν την εκκαθάριση πελατών. γ) Μηχανισμοί συνταξιοδοτικών καθεστώτων Σύμφωνα με κατ εξουσιοδότηση κανονισμό της Επιτροπής 12, οι μηχανισμοί συνταξιοδοτικών καθεστώτων εξαιρούνται επί του παρόντος από την εκκαθάριση στο πλαίσιο του κανονισμού EMIR. Η ισχύς της εξαίρεσης αυτής θα λήξει στις 16 Αυγούστου 2017 το αργότερο, και μπορεί να παραταθεί για ένα επιπλέον έτος μέσω άλλης κατ εξουσιοδότηση πράξης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ωστόσο, όπως περιγράφεται στην έκθεση της Επιτροπής για την αξιολόγηση της προόδου και των προσπαθειών των κεντρικών αντισυμβαλλομένων όσον αφορά την ανάπτυξη τεχνικών λύσεων για τη μεταβίβαση, από μηχανισμούς συνταξιοδοτικών καθεστώτων, ασφαλειών, που δεν συνίστανται σε μετρητά, για την κάλυψη των περιθωρίων διαφορών αποτίμησης, καθώς και την ανάγκη λήψης οιωνδήποτε μέτρων για τη διευκόλυνση μιας τέτοιας λύσης 13, είναι απίθανο να υπάρχουν στο εγγύς μέλλον διαθέσιμες λύσεις εκκαθάρισης για τους μηχανισμούς συνταξιοδοτικών καθεστώτων οι οποίες να συνίστανται στην παροχή μη ταμειακών περιουσιακών στοιχείων για την κάλυψη των απαιτήσεων του περιθωρίου διαφορών αποτίμησης. Μόλις λήξει η ισχύς της προσωρινής εξαίρεσης από την εκκαθάριση που προβλέπεται επί του παρόντος δυνάμει του κανονισμού EMIR, οι μηχανισμοί συνταξιοδοτικών καθεστώτων θα βρεθούν αντιμέτωποι είτε i) με την εξάρτηση από τις αγορές συμφωνιών επαναγοράς για τον μετασχηματισμό ασφαλειών, είτε ii) με την αύξηση των ταμειακών διαθεσίμων που διατηρούν σε σχέση με τα μη ταμειακά περιουσιακά στοιχεία τους. Το πρώτο σενάριο δεν παρέχει ισχυρή λύση σε περιόδους αστάθειας της αγοράς και η άσκηση πίεσης στη δυναμικότητα των αγορών συμφωνιών επαναγοράς θα μπορούσε 12 Κατ εξουσιοδότηση κανονισμός (ΕΕ) 2015/1515 της Επιτροπής, της 5ης Ιουνίου 2015, για την τροποποίηση του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου όσον αφορά την παράταση των μεταβατικών περιόδων σε σχέση με μηχανισμούς συνταξιοδοτικών καθεστώτων, ΕΕ L 239 της Έκθεση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 85 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 648/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 4ης Ιουλίου 2012, για τα εξωχρηματιστηριακά παράγωγα, τους κεντρικούς αντισυμβαλλομένους και τα αρχεία καταγραφής συναλλαγών, για την αξιολόγηση της προόδου και των προσπαθειών των κεντρικών αντισυμβαλλομένων όσον αφορά την ανάπτυξη τεχνικών λύσεων για τη μεταβίβαση, από μηχανισμούς συνταξιοδοτικών καθεστώτων, ασφαλειών, που δεν συνίστανται σε μετρητά, για την κάλυψη των περιθωρίων διαφορών αποτίμησης, καθώς και την ανάγκη λήψης οιωνδήποτε μέτρων για τη διευκόλυνση μιας τέτοιας λύσης (COM(2015)39 final της ). 13

14 να δημιουργήσει απειλές για τη ρευστότητα και τη σταθερότητα στις αγορές αυτές γενικότερα. Το δεύτερο σενάριο θα είχε αρνητική επίπτωση στα συνταξιοδοτικά εισοδήματα των δικαιούχων των μηχανισμών συνταξιοδοτικών καθεστώτων, η οποία, σύμφωνα με τη βασική μελέτη 14 που διενεργήθηκε κατόπιν ανάθεσης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, εκτιμάται ότι θα ανέλθει σε ποσοστό 3,66 % σε όλη την ΕΕ σε διάστημα ετών 15. Θα πρέπει να αξιολογηθεί αν η εξαίρεση που ισχύει επί του παρόντος θα μπορούσε να παραταθεί ή να καταστεί μόνιμη, χωρίς να διακυβευθεί ο στόχος του κανονισμού EMIR για μείωση του συστημικού κινδύνου, καθώς οι μηχανισμοί συνταξιοδοτικών καθεστώτων θα εξακολουθούν να υπόκεινται σε διμερείς απαιτήσεις περιθωρίων ασφαλείας για τις εξωχρηματιστηριακές συναλλαγές που δεν υποβάλλονται σε κεντρική εκκαθάριση, οι οποίες μειώνουν τους συστημικούς κινδύνους. 5. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Όπως φαίνεται, δεν είναι αναγκαίο να επέλθουν θεμελιώδεις αλλαγές στη φύση των βασικών απαιτήσεων του κανονισμού EMIR, οι οποίες συνιστούν αναπόσπαστο μέρος της διασφάλισης της διαφάνειας και του μετριασμού των συστημικών κινδύνων στις αγορές παραγώγων. Ωστόσο, κατόπιν ανάλυσης των εισηγήσεων που ελήφθησαν στο πλαίσιο της διαδικασίας επανεξέτασης του κανονισμού EMIR και της πρόσκλησης υποβολής στοιχείων, θα πρέπει να εξεταστεί η ανάληψη πρωτοβουλιών για την αντιμετώπιση των ζητημάτων που προσδιορίζονται στην παρούσα έκθεση. Ειδικότερα, απαιτείται περαιτέρω αξιολόγηση προκειμένου να καθοριστεί με ποιον τρόπο θα μπορούσαν να περιοριστούν οι προκλήσεις που εντοπίστηκαν ώστε να καταστεί δυνατός ο εξορθολογισμός της εφαρμογής του κανονισμού EMIR, ο οποίος θα μπορούσε να οδηγήσει στην κατάργηση των υπέρμετρων επιβαρύνσεων για τους συμμετέχοντες στην αγορά και να παράσχει τη δυνατότητα ομαλότερης εφαρμογής των απαιτήσεων, διασφαλίζοντας παράλληλα την εκπλήρωση των στόχων του κανονισμού EMIR σε κάθε περίπτωση. Στη διαδικασία αυτή θα πρέπει να συνεκτιμηθούν, με τη δέουσα προσοχή, οι διεθνείς αρχές που διέπουν τον τομέα των αγορών παραγώγων, προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία των παγκόσμιων αγορών. Επιπλέον, η πρωτοβουλία αυτή θα στηρίξει το θεματολόγιο της Επιτροπής για τη βελτίωση της νομοθεσίας, μέσω της εξάλειψης των περιττών εξόδων που επιβαρύνουν επί του παρόντος τις εταιρείες και που θα μπορούσαν να απελευθερώσουν κεφάλαια για επενδύσεις. 14 Baseline report on solutions for the posting of non-cash collateral to central counterparties by pension scheme arrangements (Έκθεση βασικής μελέτης σχετικά με λύσεις για την παροχή ασφαλειών που δεν συνίστανται σε μετρητά από μηχανισμούς συνταξιοδοτικών καθεστώτων σε κεντρικούς αντισυμβαλλομένους) - 25 Ιουλίου Ό.π. 14

15 Η Επιτροπή θα προτείνει νομοθετική επανεξέταση του κανονισμού EMIR το 2017, στο πλαίσιο του προγράμματος για τη βελτίωση της καταλληλότητας και της αποδοτικότητας του κανονιστικού πλαισίου (REFIT), που θα συνοδεύεται από εκτίμηση των επιπτώσεων στην οποία θα ληφθούν διεξοδικότερα υπόψη τα διάφορα επίμαχα ζητήματα. Στο πλαίσιο αυτής της επανεξέτασης, η Επιτροπή θα αξιολογήσει επίσης τα σχετικά τεχνικά πρότυπα που συνδέονται με τον κανονισμό EMIR. Τέλος, η Επιτροπή προτείνει επίσης τη θέσπιση νομοθεσίας για την ανάκαμψη και εξυγίανση των κεντρικών αντισυμβαλλομένων, στην οποία θα εξετάζονται στοιχεία που δεν καλύπτονται από τον κανονισμό EMIR, όπως ο σχεδιασμός ανάκαμψης, ο σχεδιασμός εξυγίανσης και η άρση των εμποδίων στη δυνατότητα εξυγίανσης των κεντρικών αντισυμβαλλομένων, ώστε να καταστεί δυνατή η αποτελεσματική αντιμετώπιση των οικονομικών δυσχερειών τους από τις αρχές, χωρίς να προκαλούνται αδικαιολόγητοι κίνδυνοι εις βάρος της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας ή των δημόσιων κονδυλίων. 15