ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟ INTERNET ΑΠΕΦΥΓΕ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΤΟΥ

Transcript

1 ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΕ ΤΟ INTERNET ΑΠΕΦΥΓΕ ΤΟΥΣ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΤΟΥ Γνωρίζουμε όλοι ότι το διαδίκτυο αποτελεί σήμερα καθημερινότητα για τους μαθητές ηλικίας 8-18 χρονών. Ακόμη και στην Ελλάδα που υπολείπεται έναντι των άλλων χωρών σε τεχνολογική ανάπτυξη οι 8 στους 10 μαθητές χρησιμοποιούν το Internet. Πιο συγκεκριμένα και σύμφωνα με έρευνα που έγινε μέσα στο 2009 φαίνεται ότι το 89% των μαθητών του Γυμνασίου και το 68% του Δημοτικού είναι χρήστες του διαδικτύου. Από αυτούς το 88% συνδέεται τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα ενώ το 47% συνδέεται καθημερινά. Όπως θα περίμενε κανείς οι μεγαλύτεροι σε ηλικία μαθητές χρησιμοποιούν πιο συχνά το Internet σε σχέση με τους μαθητές του Δημοτικού. Η πρόσβαση στο Διαδίκτυο γίνεται κυρίως από το σπίτι (79%), και σε μικρότερο βαθμό από το σχολείο (35%), τα internet cafe (23%) και τα σπίτια φίλων (22%). Τι κάνουν όμως οι μαθητές όταν συνδέονται στο Internet; Ο κύριος λόγος χρήσης του διαδικτύου είναι η ψυχαγωγία (παιχνίδια, κατέβασμα μουσικής, φωτογραφιών κλπ.). Επίσης χρησιμοποιείται για αναζήτηση πληροφοριών για τα μαθήματα (68%) και για αποστολή/ λήψη e- mail (44%). Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι 11% των νεαρών χρηστών του Διαδικτύου διαθέτει δικό του ιστολόγιο, ενώ η συμμετοχή τους σε websites κοινωνικής δικτύωσης (όπως πχ. τα facebook, my space, hi5) ανέρχεται στο 42%. Με τόσο συχνή χρήση του Internet αναρωτιέται κανείς αν οι μαθητές είναι ενήμεροι και για τους κινδύνους που παραμονεύουν. Όπως τίποτα στη ζωή δεν είναι «απόλυτα» ασφαλές έτσι και το Internet δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση. Είναι σημαντικό λοιπόν να ενημερωνόμαστε για τους κινδύνους και για τους τρόπους αντιμετώπισής τους. Μία έρευνα που έγινε σε παιδιά 8 έως 15 ετών κατέληξε σε ανησυχητικά συμπεράσματα. Τα περισσότερα παιδιά παραδέχτηκαν ότι έχουν επισκεφτεί ιστοσελίδα με πορνογραφικό περιεχόμενο ή ιστοσελίδα τυχερών παιχνιδιών ύστερα από προτροπή φίλων ή γνωστών τους. Το 80% των παιδιών επικοινωνούν με αγνώστους σε χώρους συνομιλίας στο διαδίκτυο με τους οποίους διατηρούν στη συνέχεια καθημερινή επικοινωνία. Το 75% των παιδιών επηρεάζονται από τις διαφημίσεις που βλέπουν στο Internet και μπαίνουν στον πειρασμό να χρεώσουν τις πιστωτικές κάρτες των γονέων τους. Και όσο για τους γονείς αποδεικνύεται ότι δεν έχουν τις γνώσεις να βοηθήσουν τους μικρούς μαθητές σε θέματα ασφάλειας αφού παραδέχονται ότι τα παιδιά γνωρίζουν καλύτερα την τεχνολογία από τους ίδιους. Για το λόγο αυτό είμαστε σήμερα και εμείς εδώ για να ενημερώσουμε απευθείας εσάς τους χρήστες του διαδικτύου. Τα κυριότερα προβλήματα που συναντά κάποιος στο Internet είναι: Αναξιόπιστες πληροφορίες Παιδική πορνογραφία Επικοινωνία με αγνώστους - Αποπλάνηση ανηλίκων Προπαγάνδα για βία, ρατσισμό, ναρκωτικά, όπλα Κυβερνο-παρενόχληση Σελίδες κοινωνικής δικτύωσης Τυχερά παιχνίδια Κλοπή προσωπικών δεδομένων - Ηλεκτρονικές απάτες Παραβίαση πνευματικής ιδιοκτησίας Ιοί και χάκερ Εθισμός στο διαδίκτυο Το πρώτο πρόβλημα αφορά όπως είδαμε τις αναξιόπιστες πληροφορίες. Πολλές φορές ψάχνοντας υλικό για τις εργασίες του σχολείου ή για άλλους λόγους καταφεύγουμε στο Internet. Πρέπει να ξέρουμε όμως ότι στο Internet μπορεί όποιος θέλει να βάλει όποια πληροφορία θέλει. Κανένας δεν ελέγχει αν οι πληροφορίες που δημοσιεύονται είναι σωστές. Μπορεί λοιπόν κάποιος εν γνώση του ή από λάθος να καταχωρήσει εσφαλμένη πληροφορία. Για να είμαστε περισσότερο σίγουροι για την εγκυρότητα αυτών που διαβάζουμε θα ήταν καλό να διασταυρώνουμε τις

2 πληροφορίες που βρίσκουμε χρησιμοποιώντας και άλλους τρόπους ενημέρωσης όπως βιβλία, περιοδικά, τηλεόραση, κλπ. Επίσης να θυμόμαστε ότι οι πληροφορίες που βρίσκουμε στην ιστοσελίδα ενός μουσείου, ενός μεγάλου οργανισμού, κλπ έχουν σίγουρα λιγότερα λάθη από την ιστοσελίδα του Μήτσου του ξερόλα. Το επόμενο πρόβλημα αναφέρεται συχνά από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και αφορά την επαφή που έχουν οι μαθητές με τον εξαιρετικά μεγάλο σε όγκο σεξουαλικών αναφορών που υπάρχουν στο Internet. Έρευνες υποστηρίζουν ότι περίπου το 50% του υλικού που υπάρχει στο διαδίκτυο αφορά τέτοιου είδους θέματα. Μάλιστα οι ιστοσελίδες αυτού του είδους έχουν συχνά και μεγάλη επισκεψιμότητα. Αν εξαιρέσει κανείς τις σοβαρές σελίδες που προσεγγίζουν το θέμα επιστημονικά και με ευαισθησία και οι οποίες είναι λίγες, όλες οι υπόλοιπες εκχυδαΐζουν και διαστρέφουν τη σεξουαλική σχέση. Κάποια από αυτά τα site προσπαθούν να παρουσιάσουν τις σεξουαλικές διαστροφές σαν «μόδα» ώστε να πείσουν το νέος ή τη νέα ότι για να είναι μοντέρνοι πρέπει να ακολουθήσουν αυτές τις πρακτικές. Όμως το συναίσθημα αλλά και το σώμα του μαθητή αντιδρά και προκύπτουν ψυχοσωματικά προβλήματα. Το παιδί που συμμετέχει σαν θεατής σε τέτοιου είδους θεάματα μπορεί να παρουσιάσει διαταραχές ύπνου, τραυλισμό, ανορεξία ή βουλιμία, συχνές λοιμώξεις από πτώση του ανοσοποιητικού λόγω στρες, πεπτικές διαταραχές, κλπ. Είναι σίγουρο ότι στην παιδική και κυρίως στην εφηβική ηλικία οι μαθητές θέλουν να εξερευνήσουν τα πάντα και φυσικά και τη σεξουαλικότητά τους. Είναι όμως σημαντικό να θυμούνται ότι η σεξουαλικότητα είναι από τη φύση της ενστικτώδης και άρα είναι επιβεβλημένο να ακολουθήσουν το ένστικτό τους στο τι τους αρέσει και όχι τις οδηγίες που τους δίνουν κάποιοι. Όμως αυτή δεν είναι η χειρότερη μορφή του προβλήματος. Συχνά τα site αυτά λειτουργούν σαν τρόπος γνωριμίας με άγνωστους με τη βοήθεια προγραμμάτων τύπου chat. Οι χρήστες κρυμμένοι πίσω από την ανωνυμία του Διαδικτύου αποκτούν σύντομα οικειότητα. Στα δωμάτια συζητήσεων, οι συμμετέχοντες κρύβουν την πραγματική τους ταυτότητα άλλοτε για αθώους σκοπούς και άλλοτε επειδή επιδιώκουν να δημιουργήσουν σχέσεις με τα άπειρα, νεαρά άτομα ώστε στη συνέχεια να ασκήσουν ψυχολογική βία, ή ακόμη και σωματική εάν καταφέρουν να τους πείσουν να συναντηθούν από κοντά. Οι πρακτικές που χρησιμοποιούν οι επιτήδειοι είναι λίγο πολύ γνωστές. Ξεκινούν μία αθώα κουβέντα προσεγγίζοντας το θύμα τους υποκρινόμενοι παρόμοια ενδιαφέροντα. Προσπαθούν να μάθουν προσωπικά στοιχεία των νεαρών χρηστών όπως όνομα, ηλικία, διεύθυνση, κλπ. Όταν αποκατασταθεί μία σχέση εμπιστοσύνης, η συζήτηση μεταφέρεται στο σεξουαλικό θέμα και ο θύτης προσπαθεί να εκμαιεύσει δηλώσεις, φωτογραφίες ή άλλο υλικό για το οποίο αργότερα το παιδί θα αισθάνεται άσχημα. Όταν ο ανήλικος δεν ανταποκρίνεται τότε ο επιτήδειος στέλνει δικό του υλικό προσπαθώντας να τον φέρει σε δύσκολη θέση. Στη συνέχεια τον εκφοβίζει ότι θα δημοσιοποιήσει τη συζήτηση ή το υλικό ή ακόμη ότι θα τα δείξει στους γονείς του και ζητά ανταλλάγματα προκειμένου να μην το κάνει. Το παιδί συχνά υποκύπτει και στέλνει νέο υλικό και με αυτό τον τρόπο μπλέκεται σε ένα φαύλο κύκλο. Προκειμένου να ξεφύγει από την κατάσταση αυτή συχνά δέχεται να συναντηθεί με τον άγνωστο. Η συνάντηση αυτή θα οδηγήσει πιθανόν το παιδί σε δίκτυα διεθνών παιδεραστών. Η λύση και σε αυτό το πρόβλημα είναι εξαιρετικά απλή. Δεν δίνουμε σε αγνώστους προσωπικές πληροφορίες όπως όνομα, διεύθυνση, κλπ. Σταματάμε την επικοινωνία μαζί του αν αντιληφθούμε ότι παρεκτρέπεται και ενημερώνουμε τους γονείς μας. Αν η συζήτηση έχει ξεφύγει από τον έλεγχό μας και ντρεπόμαστε να ζητήσουμε βοήθεια από τους δικούς μας παίρνουμε τηλέφωνο, διατηρώντας την ανωνυμία μας, στους αρμόδιους φορείς που θα δούμε στο τέλος. Ακόμη όμως και αν η συνάντηση του μαθητή μέσα στα δωμάτια συζητήσεων δεν οδηγήσει στην προηγούμενη κατάληξη δεν αποκλείεται να το φέρει σε επαφή με απόψεις και συμπεριφορές καθολικά κατακριτέες. Για παράδειγμα οι συνομιλητές του θα μπορούσαν να τον ωθήσουν σε πράξεις βίας, να τον φέρουν σε επαφή με ναρκωτικά ή όπλα, να τον εθίσουν σε ρατσιστικές συμπεριφορές, κλπ Οι μικρότερες ηλικίες δεν αντιλαμβάνονται τη διαφορά μεταξύ του γεγονότος και της άποψης και έτσι είναι πολύ εύκολο σε κάποιον έξυπνο ομιλητή να κατευθύνει το παιδί σε συμπεράσματα που δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Το παιδί θα δεχτεί για παράδειγμα ότι οι μετανάστες φταίνε για την ανεργία χωρίς να εξετάσει τις υπόλοιπες κοινωνικοοικονομικές συνθήκες και η πίστη του αυτή θα γίνει τόσο ισχυρή που θα θεωρήσει εχθρό οποιονδήποτε

3 προσπαθεί να του την αλλάξει (άλλωστε το θέμα του φανατισμού δεν έχει σχέση με το Internet, ούτε γνωρίζει γεωγραφικά όρια). Σύντομα οι απόψεις αυτές θα απομονώσουν το παιδί και θα το φέρουν αντιμέτωπο με την κοινωνία. Για να αντιμετωπίσουμε αυτόν τον κίνδυνο χρειάζεται κριτική σκέψη και ωριμότητα. Πρέπει να συζητήσουμε τις απόψεις που διαβάζουμε στο Internet με άλλα παιδιά αλλά και με μεγαλύτερους, με τους γονείς ή τους καθηγητές μας. Δεν είναι κακό να ακούσουμε όλες τις γνώμες, είναι απαραίτητο. Άλλωστε στο τέλος εμείς είμαστε αυτοί που θα αποφασίσουμε τι θα πιστέψουμε Ένα άλλο πρόβλημα που διογκώνεται ταχύτατα αφορά τη λεγόμενη κυβερνοπαρενόχληση (cyber- bullying). Παρενόχληση (bullying) είναι η επιθετική συμπεριφορά από πρόθεση η οποία επαναλαμβάνεται. Παρενόχληση είναι όταν κάποιος κάνει ή λέει πράγματα για να υποτιμήσει κάποιο άλλο άτομο και να αποκτήσει εξουσία πάνω του. Παρενοχλεί κάποιος τους άλλους όταν τους αποκαλεί με διάφορες ονομασίες, λέει ή γράφει δυσάρεστα πράγματα για αυτούς, τους αφήνει έξω από δραστηριότητες, δεν τους μιλάει, τους απειλεί, τους κάνει να νιώθουν άβολα ή τους φοβίζει, παίρνει ή καταστρέφει τα πράγματά τους, τους χτυπά ή τους κλωτσά και τους ωθεί να κάνουν πράγματα παρά τη θέλησή τους. Όταν η παρενόχληση χρησιμοποιεί το διαδίκτυο για να πετύχει τους σκοπούς της τότε μιλάμε για κυβερνοπαρενόχληση. Τέτοιες συμπεριφορές έχουμε αν οι μαθητές αποστέλλουν κειμένα, , ή άμεσα μηνύματα με συκοφαντικό περιεχόμενο, δημοσιεύουν δυσάρεστες φωτογραφίες ή μηνύματα για άλλους σε ιστολόγια (blogs) ή άλλες ιστοσελίδες, χρησιμοποιούν το όνομα ξένου χρήστη με σκοπό τη διάδοση φημών και ψεμάτων για κάποιον τρίτο (κλοπή ταυτότητας), δημιουργούν ψεύτικα προφίλ σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης, κλπ.. Η παρενόχληση μπορεί να κάνει τα νέα άτομα να νιώθουν μοναχικά, δυστυχισμένα και φοβισμένα, να αισθάνονται ανασφαλή και να πιστεύουν ότι κάτι δεν πάει καλά με αυτά. Χάνεται η εμπιστοσύνη στον εαυτό τους και μπορεί να μην θέλουν να πάνε στο σχολείο ή να συναναστραφούν με συνομηλίκους. Επιπλέον, συνεχής, επίμονη και έντονη παρενόχληση έχει οδηγήσει σε τρομερές συνέπειες όπως η αυτοκτονία παιδιών σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες. Είναι λοιπόν επιβεβλημένο, όπως στην πραγματική ζωή ακολουθούμε κάποιους κανόνες συμπεριφοράς, να είμαστε το ίδιο ευγενικοί και στο διαδίκτυο. Μη ξεχνάμε ότι η κάθε μας ενέργεια στο διαδίκτυο αφήνει ένα «ίχνος» πίσω της που αν το ακολουθήσει κάποιος μπορεί εύκολα να μας ανακαλύψει. Και όταν τελούνται αξιόποινες πράξεις είναι η αστυνομία αυτή που αναλαμβάνει να ακολουθήσει τα ηλεκτρονικά ίχνη και να εντοπίσει τον παραβάτη. Ο παραπάνω κίνδυνος συνδέεται συχνά με τις σελίδες κοινωνικής δικτύωσης (όπως το Facebook, το MySpace, το Digg, το Friendster, το Twitter, το Flickr, τοtagged, το Flixster, το Hi 5, το Classmates, το Imeem, το Skyrock, το Beboo, το Haboo, το Orcut και το ελληνικό zoo.gr) Διεθνείς έρευνες δείχνουν ότι οι μισοί σχεδόν χρήστες ανεβάζουν στο προφίλ τους προσωπικά δεδομένα και φωτογραφίες. Επίσης 2 στους 3 χρήστες πιστεύουν ότι δεν κινδυνεύουν γιατί νομίζουν ότι γνωρίζουν τι δεν πρέπει να δημοσιεύουν, έχουν εμπιστοσύνη στις εταιρείες που παρέχουν τις ιστοσελίδες αλλά και στους άλλους χρήστες. Όμως οι συνεχώς αυξανόμενες κλήσεις στην αστυνομία για προβλήματα που έχουν σχέση με σελίδες κοινωνικής δικτύωσης δείχνει ότι τα πράγματα δεν είναι έτσι ακριβώς. Οι περισσότεροι χρήστες δεν γνωρίζουν ότι το υλικό που καταχωρούν σε πολλές από τις σελίδες αυτές θα εξακολουθήσει να υπάρχει ακόμα και αν οι ίδιοι ζητήσουν να διαγραφούν. Επίσης αγνοούν τον κίνδυνο να φτιάξει κάποιος ένα ψεύτικο προφίλ για τους ίδιους χρησιμοποιώντας ψεύτικα στοιχεία για να τους γελοιοποιήσει ή να τους συκοφαντήσει. Τέλος πολλοί χρήστες ανακοινώνουν στις σελίδες τους την πρόθεσή τους να πάνε διακοπές απλοποιώντας σημαντικά το έργο διαρρηκτών που εκμεταλλεύονται τέτοιες ευκαιρίες. Φροντίστε λοιπόν να καταχωρείτε μόνο τα απολύτως απαραίτητα προσωπικά στοιχεία και προσοχή στις φωτογραφίες και στις πληροφορίες που καταχωρείτε στη σελίδα σας. Ένας άλλος κίνδυνος που παραμονεύει την ώρα της περιήγησης στο διαδίκτυο είναι η επαφή με τα τυχερά παιχνίδια. Καταρχήν, όταν λέμε τυχερά παιχνίδια δεν εννοούμε μόνο το καζίνο ή τα χαρτιά. Τυχερό παιχνίδι είναι και το ποντάρισμα σε ιστοσελίδες τύπου «Πάμε στοίχημα» ή ακόμη και ένα απλό παιχνίδι τάβλι αν οι παίκτες ποντάρουν πάνω στη νίκη τους. Οι ιστοσελίδες αυτές είναι πολλές και παροτρύνουν τους χρήστες να ποντάρουν, δίνοντας τους συχνά τη δυνατότητα να στοιχηματίσουν την πρώτη φορά δωρεάν, προκειμένου να έρθουν σε επαφή με την ιστοσελίδα και

4 να εθιστούν στη χρήση της. Όταν συμβεί αυτό, το παιδί δεν αρκείται στο να ξοδεύει απλώς το χαρτζιλίκι του αλλά πολλές φορές χρησιμοποιεί κρυφά την πιστωτική κάρτα του γονιού προκειμένου να «ρεφάρει». Φυσικά αυτό δε γίνεται ποτέ αφού τα ηλεκτρονικά παιχνίδια είναι προγραμματισμένα μόνο να κερδίσουν. Παρόμοιο αποτέλεσμα έχει πολλές φορές η επαφή των παιδιών και με τα ηλεκτρονικά μαγαζιά τα οποία τους «πείθουν» να αγοράσουν πράγματα που δεν χρειάζονται ή που δεν έχουν την οικονομική άνεση να αγοράσουν οι γονείς τους. Μακριά λοιπόν από τα τυχερά παιχνίδια αφού μόνο στο όνομα είναι τυχερά. Στην πραγματικότητα είναι πολύ συγκεκριμένο το άτομο που θα κερδίσει, και σίγουρα δεν είστε εσείς. Ένα παρόμοιο πρόβλημα με το προηγούμενο είναι αυτό με τις ηλεκτρονικές απάτες και την καταχώρηση στοιχείων προσωπικών δεδομένων. Όταν λέμε ηλεκτρονικές απάτες εννοούμε παραπλανητικά μηνύματα όπως ότι κερδίσατε ένα μεγάλο ποσό ή ότι πέθανε ένας μακρινός συγγενής σας στην Αφρική και σας στέλνει χρήματα και πρέπει να συμπληρώσετε τον αριθμό λογαριασμού σας για να σας τα καταθέσουν, ή ότι πρέπει να καταχωρήσετε τον αριθμό του κινητού σας τηλεφώνου για να σας στέλνουν δωρεάν ringtones, παιχνίδια, κλπ. Ίσως να μη μπορείτε να σκεφτείτε για ποιο λόγο είναι κακό να πείτε το όνομα και τη διεύθυνσή σας, να δηλώσει την προτίμησή σας για κάποιο θέμα ή να διευκρινίσετε τη θέση της οικογένειάς σας πάνω σε ευαίσθητα ζητήματα. Το υλικό όμως αυτό, είναι εξαιρετικά χρήσιμο στα χέρια των κατάλληλων ανθρώπων οι οποίοι μπορούν να το μεταπωλήσουν και έτσι τα στοιχεία και οι απόψεις του οικογενειακού περιβάλλοντος σύντομα γίνονται «κοινό μυστικό». Η ηλεκτρονική διεύθυνση του χρήστη αρχίζει να βομβαρδίζεται από διαφημιστικά μηνύματα, φτάνουν γράμματα με το συμβατικό ταχυδρομείο από εταιρείες με τις οποίες δεν είχε ποτέ σχέση και το χειρότερο χρησιμοποιούνται κάποια στοιχεία (όπως για παράδειγμα ο αριθμός της πιστωτικής του κάρτας) εν αγνοία του και για το όφελος τρίτων. Ποτέ λοιπόν να μη συμπληρώνετε τα στοιχεία σας, όπως το ονοματεπώνυμο, τη διεύθυνση, κλπ και πολύ περισσότερο τους αριθμούς λογαριασμού της τράπεζας, της πιστωτικής κάρτας, κλπ Μέχρι τώρα μιλούσαμε για κινδύνους που προέρχονται από επιτήδειους που χρησιμοποιούν το Internet παραβαίνοντας τους νόμους. Υπάρχει όμως και μία περίπτωση να βρεθούμε εμείς κατηγορούμενοι αν δεν τηρήσουμε το νόμο για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων. Ίσως να μη γνωρίζετε ακριβώς τι είναι η πνευματική ιδιοκτησία αφού δε διδάσκεται στα σχολεία μας. Όταν λέμε λοιπόν πνευματική ιδιοκτησία εννοούμε το δικαίωμα να εκμεταλλευτεί οικονομικά ο κάθε δημιουργός το έργο του δηλαδή ο συνθέτης το τραγούδι που έγραψε, ο συγγραφέας το βιβλίο του, ο φωτογράφος την φωτογραφία που τράβηξε, κλπ Σύμφωνα με το νόμο αυτό απαγορεύεται να χρησιμοποιούμε το υλικό κάποιου άλλου αν δεν έχουμε τη συγκατάθεσή του. Πολλές φορές λοιπόν, βρίσκουμε τέτοιο υλικό στο διαδίκτυο και το χρησιμοποιούμε απερίσκεπτα, δηλαδή κατεβάζουμε τραγούδια, ταινίες, φωτογραφίες, κλπ. Στην περίπτωση αυτή είμαστε εμείς οι παραβάτες και μπορεί ανά πάσα στιγμή να μας καταλογίσουν ευθύνες και να βρεθούμε σε μία αίθουσα δικαστηρίου σαν κατηγορούμενοι. Ας φροντίσουμε λοιπόν να γραφτούμε συνδρομητές σε επίσημες ιστοσελίδες από τις οποίες μέσω μικρού ποσού μπορούμε να αγοράσουμε τέτοιο υλικό. Και φτάνουμε στον πιο συχνό κίνδυνο που προκύπτει καθημερινά και αφορά τους ιούς υπολογιστών. Μάλιστα ο κίνδυνος αυτός συνδέεται με τον προηγούμενο αφού πού συχνά το παράνομο υλικό που κατεβάζουμε από το Internet είναι μολυσμένο με ιούς και άλλα κακόβουλα προγράμματα όπως δούρειους ίππους (trojan horse), σκουλήκια (worms), dialers, adware, κλπ. Πολύ συχνά επίσης κολλάμε υιό από διάφορα mail που φτάνουν στον υπολογιστή μας από άγνωστη κατεύθυνση και φυσικά δεν μπορούν να θεωρηθούν αξιόπιστα. Τα κακόβουλα αυτά προγράμματα καταστρέφουν αρχεία, χρεώνουν την τηλεφωνική γραμμή, αποσπούν στοιχεία από τον υπολογιστή για να ενημερώσουν βάσεις δεδομένω, κλπ. Σε όλες τις περιπτώσεις το αποτέλεσμα είναι χάσιμο ωρών και χρημάτων προκειμένου να επανέλθει το μηχάνημα στην επιθυμητή κατάσταση. Προσοχή λοιπόν στους παράνομους δικτυακούς τόπους και στα αγνώστου προέλευσης τα οποία πρέπει να σβήνετε αμέσως μόλις τα δείτε. Φυσικά είναι απαραίτητο να εγκαταστήσετε στον υπολογιστή σας και προγράμματα antivirus τα οποία θα ενημερώνετε συχνά. Ένα τελευταίο πρόβλημα το οποίο αξίζει να αναφέρουμε είναι αυτό του εθισμού στη χρήση του διαδικτύου. Όσο περίεργο και αν φαίνεται, οι περισσότεροι ερευνητές στον τομέα των εξαρτήσεων δέχονται πλέον τη διαταραχή εξάρτησης από το Internet σαν μία ψυχοφυσιολογική

5 διαταραχή που περιλαμβάνει συμπτώματα απομόνωσης, συναισθηματικές διαταραχές και διακοπή των κοινωνικών σχέσεων ενώ στη χειρότερη μορφή της μπορεί να επιφέρει ακόμη και τον θάνατο. Πρακτικά θα μπορούσαμε να ορίσουμε σαν όριο εθισμού την απασχόληση με το Internet πάνω από 10 ώρες εβδομαδιαίως. Αυτό όμως είναι ένα γενικό όριο και διαφοροποιείται ανάλογα με την ηλικία, τις λοιπές δραστηριότητες, τον κοινωνικό περίγυρο, κλπ. Κάποια από τα σημάδια εμφάνισης τέτοιου είδους εθισμού είναι τα παρακάτω: Το παιδί ξεχνιέται με τις ώρες στον υπολογιστή χωρίς να έχει συναίσθηση του χρόνου που αναλώνει. Λειτουργεί αμυντικά και εχθρικά όταν κάποιος προσπαθεί να θίξει το θέμα αυτό Παραμελεί τις άλλες του υποχρεώσεις στο σπίτι ή στο σχολείο. Απομονώνεται από τους φίλους του. Το διαδίκτυο τον απασχολεί ακόμη και την ώρα που τρώει, που διαβάζει ή κάνει οτιδήποτε άλλο. Αντιδρά νευρικά ή επιθετικά όταν κάποιος τον διακόπτει από το παιχνίδι ή τη συζήτηση που έχει στο διαδίκτυο. Ξενυχτάει τα βράδια προκειμένου να παίξει ένα παιχνίδι. Και τέλος, δείχνει άγχος, ανησυχία, θυμό ή καταθλιπτική συμπεριφορά όταν δεν ασχολείται με το Internet. Στην περίπτωση που φτάσουμε σε τέτοιο σημείο εξάρτησης από το διαδίκτυο, πρέπει να ζητήσουμε τη βοήθεια εξειδικευμένων ιατρών ή να απευθυνθούμε σε γραμμή υποστήριξης όπως αυτή που θα αναφέρουμε στο τέλος. Τελειώνοντας θα ήθελα να τονίσω έναν βασικό κανόνα: Χρησιμοποιήστε το μυαλό σας και την κρίση σας. Μην ξεχνάτε ότι κανείς δεν ελέγχει τις πληροφορίες στο Internet άρα πρέπει να το κάνετε οι ίδιοι. Μην εμπιστεύεστε κανέναν όπως δε θα εμπιστευόσασταν κάποιον άγνωστο που χτύπησε την πόρτα σας και θέλει να μπει στο σπίτι σας. Να ελέγχετε και μετά να επισκέπτεστε δικτυακούς τόπους, να πληκτρολογείτε και να συζητάτε. Ενημερωθείτε για τους κινδύνους και κρατήστε μόνο τα θετικά από τη χρήση του Internet. Και κυρίως μη διστάσετε σε κάθε περίπτωση που διαπιστώσετε κάποιο πρόβλημα να το αναφέρετε στους γονείς σας ή να επικοινωνήσετε με τους παρακάτω φορείς: Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Αττικής Λ. Αλεξάνδρας 173 Τ.Κ Αθήνα Τηλ. : , ccu@ath.forthnet.gr Τμήμα Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος Θεσσαλονίκης Μοναστηρίου 241 Τ.Κ Θεσσαλονίκη Τηλ.: , info@cybercrime.gr Safeline. SafeNet, Στουρνάρη 63, Αθήνα. report@safeline.gr Τηλ. : Γραμμή Βοηθείας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ Μονάδα Εφηβικής Υγείας, Β Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Παράρτημα του Νοσοκομείου Παίδων "Π. & Α. Κυριακού", Μεσογείων 24, Γουδή Τηλ. :