ΤΙΤΛΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ: ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΙΡΕΤΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ» ΜΠΙΣΜΠΙΚΗ ΑΝΤΡΙΑΝΝΑΣ

Transcript

1 ΑΤΕΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΟΙΚΗΣΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ: ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΙΡΕΤΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ» ΤΩΝ: ΜΠΟΥΤΙΒΑ ΞΑΝΘΗΣ ΜΠΙΣΜΠΙΚΗ ΑΝΤΡΙΑΝΝΑΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑ 2011 :δ ο (δ μ τ α > Π.1071

2 ΑΤΕΙ ΚΑΛΑΜΑΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΟΠΙΚΗΣ ΑΥΤΟΔΟΙΚΗΣΗΣ ΤΙΤΛΟΣ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ; «ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗΣ: ΕΡΕΥΝΑ ΣΤΟΥΣ ΑΙΡΕΤΟΥΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΔΥΤΙΚΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ» ΤΩΝ: ΜΠΟΥΤΙΒΑ ΞΑΝΘΗΣ ΜΠΙΣΜΠΙΚΗ ΑΝΤΡΙΑΝΝΑΣ ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΤΑΥΡΟΣ ΧΡΗΣΙΜΟΣ ΚΑΛΑΜΑΤΑ 2011

3 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Τ Ε I Κ ΑΛΑΜ ΑΤΑ! ΤΜΗΜΑ ΕΚΔΟΣΕΩΝ * ΒΙΒΑΙΟβΗΚΗΙ Θεωρούμε υποχρέωση μας να ευχαριστήσουμε τον επιβλέποντα καθηγητή μας κ. Σταύρο Χρήσιμο για την εμπιστοσύνη που μας έδειξε κατά την διάρκεια υλοποίησης της πτυχιακής μας εργασίας. Όπως επίσης για την πολύτιμη βοήθεια καθοδήγησης της για την επίλυση διάφορων θεμάτων. Επιπλέον, θέλουμε να πούμε ένα μεγάλο ευχαριστώ στους αιρετούς Περιφερειακούς Συμβούλους της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας, για το πολύτιμο χρόνο που μας αφιέρωσαν για τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων, ώστε να έχουμε μια πλήρη εικόνα της ερευνάς μας. Τέλος, οφείλουμε να αφιερώσουμε την πτυχιακή μας εργασία στους γονείς μας, οι οποίοι στήριξαν τις σπουδές μας με διάφορους τρόπους φροντίζοντας για την καλύτερη δυνατή μόρφωση μας.

4 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η εργασία έχει θέμα το πρόγραμμα Καλλικράτης το όποιο είναι ουσιαστικά η ολοκλήρωση του σχεδίου του Καποδίστρια που αποτελεί μια νέα αρχιτεκτονική της αυτοδιοίκησης και της αποκεντρωμένης διοίκησης Σκοπός της είναι να διερευνηθεί η λειτουργία και η εφαρμογή της νέας διοικητικής μεταρρύθμισης του Καλλικράτη μέσω των απόψεων των Περιφερειακών συμβούλων της Π.Δ.Ε1. Η παρούσα πτυχιακή χωρίζεται σε δυο μέρη, στο πρώτο μέρος, το οποίο αποτελεί το γενικό μέρος της πτυχιακής που αναφέρεται στην φυσιογνωμία της Π.Δ.Ε.1παρουσιάζουμε ιδιαίτερα την εικόνα της περιφέρεια από την γεωγραφική της δομή, την δημογραφική της εξέλιξη, τους πόρους που διαθέτει καθώς και τα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα, και τις ευκαιρίες που παρουσιάζει σαν περιοχή. Ενώ στο δεύτερο μέρος ακολουθεί η ανάλυση των αποτελεσμάτων με τη μορφή γραφημάτων (πίτες και ραβδογράμματα) που πρόεκυψαν από την έρευνα που έγινε στα αιρετά περιφερειακά μέλη με την βοήθεια συμπλήρωσης ερωτηματολογίου. Η μελέτη αυτή βόηθησε στο να βγουν ορισμένα συμπεράσματα για το πώς λειτουργεί το νέο θεσμικό πλαίσιο στην Περιφέρεια σε οικονομικό, κοινωνικό και πολιτισμικό επίπεδο και καθώς και αν είναι ικανό να ανταπεξέλθει στα προβλήματα που δημιουργούνται και να συμβάλλει στην επίλυση τους με διαφόρους τρόπους. Τέλος, η εργασία περιλαμβάνει την πρωτογενή έρευνα εφόσον το πρόγραμμα Καλλικράτης εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα. Λέξεις Κλειδιά: Πρόγραμμα Καλλικράτης, Σχέδιο Καποδίστρια, νέα αρχιτεκτονική της αυτοδιοίκησης και αποκεντρωμένης διοίκησης, διοικητική μεταρρύθμιση (1) Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας -3-

5 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Ευρετήριο Πινάκων... σελίδα 5 Ευρετήριο Γραφημάτων... σελίδα 5 Εισαγωγή... σελίδα 9 Κυρίως Μέρος ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Φυσιογνωμία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας 1.1 Γεωγραφικά-Δημογραφικά-Πληθυσμιακά Δεδομένα... σελίδα Απασχόληση-Ανεργία... σελίδα Περιφερειακό Ακαθάριστο Προϊόν... σελίδα Αξιολόγηση της περιοχής με έμφαση στα πλεονεκτήματα κ μειονεκτήματα καθώς και στις ευκαιρίες της περιοχής για ανάπτυξη με ανάλυση shot... σελίδα 19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Επεξεργασία Αποτελεσμάτων- Ανάλυση Α. Ταυτότητα Αιρετών... σελίδα 22 Β. Θεσμικό πλαίσιο αιρετής Περιφέρειας... σελίδα 31 Γ. Εφαρμογή διοικητικής μεταρρύθμισης... σελίδα 40 Δ. Οικονομική πολίτικη-πόροι... σελίδα 61 Συμπεράσματα- προτάσεις... σελίδα 66 Βιβλιογραφία... σελίδα 74 Παραρτήματα... σελίδα 75-4-

6 Ευρετήριο Πινάκων Πινάκας 1: Γενικά Γεωγραφικά Χαρακτηριστικά των Νομών ΠΔΕ Πινάκας 2: Δημογραφική Εξέλιξη των Νομών ΠΔΕ Πινάκας 3: Οικονομικώς Ενεργός και μη Ενεργός Πληθυσμός στην ΠΔΕ Πινάκας 4: Ποσοστιαία Κατανομή του ΑΕΠ στους Νόμους της ΠΔΕ Ευρετήριο νραιριηιάτων Λ. Ταυτότητα Λιρετών Γράφημα 1: Φύλο Αιρετών Γράφημα 2: Ηλικιακή Ομάδα Γράφημα 3: Επίπεδο Εκπαίδευσης Γράφημα 4: Απασχόληση Γράφημα 5: Προηγούμενη συμμετοχή στην Αυτοδιοίκηση Γράφημα 6: Αυτοδιοικητική Εμπειρία Αιρετών Γ ράφημα 7: Αριθμός Αιρετών ανά έτη συμμετοχής Γράφημα 8: Κοινοβουλευτική εμπειρία Αιρετών Γράφημα 9: Προηγούμενη συμμετοχή σε θέσεις ευθύνης Δημόσιου Τομέα Γράφημα 10: Αριθμός Αιρετών ανά έτη συμμετοχής Γ ράφημα 11: Συμμετοχή σε τοπικά συλλογικά σχήματα Γράφημα 12: Προηγούμενη συμμετοχή σε τοπικά συλλογικά σχήματα Γράφημα 13: Αριθμός Αιρετών ανά έτη συμμετοχής Γράφημα 14: Απαντήσεις για προτεραιότητες 1-4 σε κίνητρα συμμετοχής στις εκλογές -5-

7 Γράφημα 15: Προτεραιότητες με βάση το μέγιστο αριθμό κίνητρων συμμετοχής στις εκλογές. Β. Θεσμικό Πλαίσιο Αιρετής Περιφέρειας Γράφημα 16: Αξιολόγηση νέου θεσμού της Περιφέρειας Γράφημα 17: Σημαντικά προβλήματα θεσμικού πλαισίου για την αιρετή Περιφέρεια Γράφημα 18: Επιπτώσεις θεσμικού πλαισίου Γράφημα 19:Ορισμός Αντιπεριφερειαρχών στις Περιφερειακές ενότητες αντί της εκλογής τους. Γράφημα 20: Αξιολόγηση του νέου συστήματος Εποπτείας των αποφάσεων των οργάνων των Περιφερειών Γράφημα 21: Άποψη για το αν οι πολίτες πρέπει να έχουν λόγο στη διάρκεια της αιρετής διοίκησης Γράφημα 22: Έκφραση των πολιτών στη διαμόρφωση κάποιον πολιτών Γράφημα 23: Το αποτελεσματικό αποκεντρωμένο σύστημα διοίκησης /. Εφαρμογή της Αιοικητηοίς Μεταρρύθμισης Γράφημα 24: Ετοιμότητα του Περιφερειακού Συμβουλίου στις απαντήσεις του νέου συστήματος Γράφημα 25: Έτη προσαρμογής της λειτουργίας της Περιφέρειας Γράφημα 26: Απαιτήσεις για εδραίωση αποτελεσματικού Διοικητικού Μηχανισμού Γράφημα 27: Ικανότητα του αιρετού Συμβουλίου Γράφημα 28: Απαντήσεις για προτεραιότητες 1-4 σε κρίσιμα ζητήματα της περιοχής της Περιφέρειας Γράφημα 29: Προτεραιότητες με βάση το μέγιστο αριθμό κρίσιμων ζητημάτων της περιοχής της Περιφέρειας -6-

8 Γράφημα 30: Απαντήσεις για προτεραιότητες 1-4 σε κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα της Περιφέρειας Γράφημα 31: Προτεραιότητες με το μέγιστο αριθμό κρίσιμων περιβαλλοντικών ζητημάτων της Περιφέρειας Γράφημα 32: Απαντήσεις για προτεραιότητες 1-4 σε θέματα διαχείρισης απορριμμάτων Γράφημα 33: Προτεραιότητες με το μέγιστο αριθμό θεμάτων διαχείρισης απορριμμάτων Γράφημα 34: Απαντήσεις για προτεραιότητες 1-4 σε θέματα διαχείρισης υδάτινων πόρων Γράφημα 35: Προτεραιότητες με το μέγιστο αριθμό θεμάτων διαχείρισης υδάτινων πόρων Γράφημα 36: Έμφαση για την οικονομική ανάπτυξη της Περιφέρειας Γράφημα 37: Απαντήσεις για προτεραιότητες 1-4 στα μέτρα βελτίωσης επιχειρηματικού περιβάλλοντος Γράφημα 38: Προτεραιότητες με το μέγιστο αριθμό μέτρων βελτίωσης επιχειρηματικού περιβάλλοντος Γράφημα 39: Απαντήσεις για προτεραιότητες 1-4 στα μέτρα βελτίωσης επισκεψιμότητας Γράφημα 40: Προτεραιότητες με το μέγιστο αριθμό μέτρων βελτίωσης επισκεψιμότητας Γ ράφημα 41: Αξιολόγηση Απορρόφησης Πόρων Γ ράφημα 42: Συνεργασία της Περιφέρειας με φορείς Γ ράφημα 43: Συμμετοχή της Περιφέρειας σε επιχείρηση Κοινωνικής Οικονομίας Γράφημα 44: Τομείς Δραστηριοποίησης μιας Κοινωνικής Επιχείρησης Γράφημα 45:Προμήθεια Περιφέρειας από επιχειρήσεις Κοινωνικής Οικονομίας -7-

9 Γράφημα 46: Τομείς Προμήθειας της Περιφέρειας από μια επιχείρηση Κοινωνικής Οικονομίας Γράφημα 47: Αξιοποίηση εθελοντικών Υπηρεσιών Γράφημα 48: Τομείς αξιοποίησης υπηρεσιών εθελοντικών οργάνων Δ. Οικονομικοί πολιτική-πόροι Γ ράφημα 49: Αξιολόγηση καθεστώτος χρηματοδότησης Γ ράφημα 50: Απαντήσεις για προτεραιότητες 1-4 σε τοπικές πηγές εσόδων Γ ράφημα 51: Προτεραιότητες με το μέγιστο αριθμό των τοπικών εσόδων Γ ράφημα 52: Συνεργασία Περιφέρειας με το ιδιωτικό τομέα για κατασκευή έργων Γράφημα 53: Μορφές Συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα Γ ράφημα 54: Υπηρεσίες που μπορούν να παραχωρηθούν σε ιδιώτες -8-

10 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Αντικείμενο Αντικείμενο της εργασίας μας αποτελεί το Πρόγραμμα Καλλικράτης, μια νέα αρχιτεκτονική που αποτελεί μια ριζική και δομική αλλαγή του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί το κράτος, η διοίκηση και Αυτοδιοίκηση της χώρας και που θέτει ως επίκεντρο την εξυπηρέτηση των αναγκών του πολίτη και δίνει αναπτυξιακή ώθηση στο κράτος. Σκοπός της είναι η διερεύνηση του νέου θεσμού αποκέντρωσης της κρατικής διοίκησης η οποία βασίζεται κατά κύριο λόγο στις απόψεις των αιρετών Περιφερειακών Συμβούλων της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας για το πόσο λειτουργικό και αποτελεσματικό είναι το νέο σύστημα διοίκησης καθώς και τα προβλήματα που δημιουργεί και δημιουργούνται. Στην έρευνα μας δεν αντιμετωπίσαμε πολλές δυσκολίες. Ο μεγαλύτερος αριθμός των αιρετών περιφερειακών Συμβούλων ήταν αρκετά συνεργάσιμος μαζί μας για τη συμπλήρωση των ερωτηματολογίων. Υπήρχε όμως και ένα μικρό ποσοστό κυρίως από τους Νομούς της Αχαΐας και της Ηλείας οι οποίοι μας δήλωσαν την απροθυμία τους να συμπληρώσουν τα ερωτηματολόγια για το λόγω του ότι ήταν αντίθετοι με το νέο θεσμό Καλλικράτης. Όμως, πάρα τις δυσκολίες που αντιμετωπίσαμε καταφέραμε να συγκεντρώσουμε ένα ικανοποιητικό αριθμό συμπληρωμένων ερωτηματολογίων. Από τα 51 μέλη που αποτελείται το Περιφερειακό Συμβούλιο της Περιφέρειας μας, μας απάντησαν τα 38 μέλη της, αριθμός που ανέρχεται σε ποσοστό περίπου 85-90%. Το πλαίσιο τικ διοικητικής μεταρρύθμισης Το Πρόγραμμα Καποδίστρια πήρε το όνομα του από το πρώτο κυβερνήτη της Ελλάδος τον Ιωάννη Καποδίστρια με το οποίο έγινε η συνένωση των κοινοτήτων σε μεγαλύτερους δήμους με σκοπό την βελτίωση της δημόσιας διοίκησης στο επίπεδο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Σκοπό είχε την ανάπτυξη της περιφέρειας σε οικονομικό-κοινωνικό-πολιτιστικό επίπεδο. Οι δυο βαθμοί του Οργανισμού Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι: Ο Πρώτος Βαθμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αφορά τους Δήμους που διαιρούνται σε Δημοτικά Διαμερίσματα και -9-

11 Ο Δεύτερος Βαθμός Τοπικής Αυτοδιοίκησης που αφορά τις Νομαρχίες, οι όποιες απέκτησαν νομική προσωπικότητα και διοικούνταν από τον αιρετό Νομάρχη (συγκέντρωνε στο πρόσωπο του σχεδόν το σύνολο των εξουσιών) και το Νομαρχιακό συμβούλιο που εκλέγονταν από το λαό με άμεση μυστική και καθολική ψηφοφορία. Έτσι, οι περισσότερες αρμοδιότητες που ασκούσε η νομαρχία μεταφέρονταν στα αιρετά όργανα. Ως διοικητική μονάδα παροχής υπηρεσιών παρείχαν ποιότητα στις υπηρεσίες που πρόσφεραν και βελτιωμένη επικοινωνία με τους πολίτες και τις επιχειρήσεις. Τέλος, πρέπει να σημειωθεί ότι ο προϋπολογισμός της βασίζονταν στις κρατικές επιχορηγήσεις και δεν ασκούσε εποπτεία στον πρώτο βαθμό τοπικής αυτοδιοίκησης με αποτέλεσμα να μην εμπλέκονταν με τις αρμοδιότητες του. Όμως, η συνέχεια του Σχεδίου Καποδίστρια έρχεται να συμπληρώσει το σχέδιο Καλλικράτη το όνομά του οποίου προήλθε από τον Καλλικράτη έναν από τους δυο αρχιτέκτονες του Παρθενώνα της Ακρόπολης των Αθηνών. Η διοίκηση του κράτους οργανώνεται σύμφωνα με το αποκεντρωμένο σύστημα. Έτσι, σύμφωνα με το νέο θεσμό Καλλικράτη η Ελλάδα διαιρέθηκε σε Περιφέρειες, οι οποίες διαχωρίζονται σε περιφερειακές ενότητες και σε δήμους, οι οποίοι διαχωρίζονται σε δημοτικές κ τοπικές ενότητες με γεωγραφικά, οικονομικά και κοινωνικά κριτήρια. Έτσι η χώρα διαιρείται σε 13 Περιφέρεις, 325Δήμους. Τα περιφερειακά κρατικά όργανα έχουν αποφασιστική αρμοδιότητα για όλες τις υποθέσεις της περιφέρειας τους, ενώ ελέγχονται και συντονίζονται από την κεντρική διοίκηση. Ως διοικητική μονάδα διοικείται από τα όργανα της περιφέρειας τα οποία είναι ο Γενικός Γραμματέας της Περιφέρειας (εκπρόσωπος κυβέρνησης) και το Περιφερειακό Συμβούλιο (συμμετέχουν εκπρόσωποι των δυο βαθμών τοπικής αυτοδιοίκησης, των επιμελητηρίων, συνδικαλιστικών φορέων). Με το Πρόγραμμα του Καλλικράτη ενισχύεται η αποκέντρωση και η Περιφέρεια μετατράπηκε σε ενιαία μονάδα διοίκησης με δικό της προϋπολογισμό και αρμοδιότητες. Τέλος, οι διανομαρχιακές, οι περιφερειακές και οι νομαρχιακές υπηρεσίες μετατράπηκαν σε υπηρεσίες των Περιφερειών και το προσωπικό τους μεταφέρθηκε σε αυτές. -10-

12 Μεθοδολογία Η μεθοδολογία της βασίζεται στην ποσοτική μέθοδο, η οποία έγινε με την μορφή ερωτηματολογίου (Παράρτημα Α) με αποτέλεσμα να έχουμε αξιόπιστες και πιο ακριβής αριθμητικές και στατιστικές μετρήσεις του δείγματος που μελετάμε. Έτσι το δείγμα που μελετάμε αναφέρεται στα Αιρετά Περιφερειακά όργανα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας. Το ερωτηματολόγιο με το οποίο διεξάχθηκε η ερευνά μας περιλαμβάνει πέντε (5) βασικά μέρη τα οποία είναι τα παρακάτω: Πρώτο Μέρος : Ταυτότητα αιρετών Δεύτερο Μέρος: Θεσμικό πλαίσιο Αιρετής Περιφέρειας Τρίτο Μέρος : Εφαρμογή Διοικητικής μεταρρύθμισης Τέταρτο Μέρος : Οικονομική πολιτική- Πόροι Πέμπτο Μέρος: Πρόκειται για ένα είδος ανοικτής ερώτησης στην οποία οι αιρετοί μπορούν να μας εκφράσουν και εφόσον το επιθυμούν τις απόψεις τους για το πως οραματίζονται το νέο σύστημα διοίκησης κατά την διάρκεια της πρώτης αιρετής περιφερειακής διακυβέρνησης. Έτσι από τα παραπάνω μέρη του ερωτηματολόγιο διατυπωθήκαν τα εξής βασικά ερωτήματα: Η ταυτότητα των αιρετών Η αξιολόγηση του νέου θεσμού της Περιφέρειας Τα σημαντικά προβλήματα καθώς και οι επιπτώσεις που δημιουργεί το θεσμικό πλαίσιο. Το αποτελεσματικό σύστημα διοίκησης. Τα κρίσιμα ζητήματα της Περιφέρειας και οι τρόποι αντιμετώπισης τους. Η αξιολόγηση των κοινοτικών πόρων στην περιφέρεια για την χρηματοδότηση δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων. Η συνεργασία της Περιφέρειας με τους δήμους/κοινωνικούς / επαγγελματικούς/επιστη μονικούς φορείς. Η συμμετοχή της Περιφέρειας σε τομείς δραστηριοποίησης και προμήθειας Κοινωνικής Επιχείρησης Η αξιοποίηση εθελοντικών υπηρεσιών και οι τομείς που μπορούν αξιοποιηθούν

13 Η συνεργασία της Περιφέρειας με τον ιδιωτικό τομέα για την κατασκευή έργων και οι μορφές συνεργασίας τους. Οι υπηρεσίες της Περιφέρειας που μπορούν να παραχωρηθούν σε ιδιώτες. Πήγες Πληροφόρησης: Οι Πρωτογενείς πηγές προέρχονται από το επώνυμο ερωτηματολόγιο που απευθύνονταν στους αιρετούς της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας ( Παράρτημα Α') ενώ για τις δευτερεύουσες πηγές αντλήσαμε στοιχεία από το Πρόγραμμα Καποδίστρια (Ν.2539/1997 ΦΕΚ 114/τ.Α71997) και από το Πρόγραμμα Καλλικράτη (Ν. 3852/2010 ΦΕΚ 87 τ.α72010) Δομή εργασίας Ο κορμός της εργασίας αποτελείται από δυο κεφάλαια, το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στην φυσιογνωμία της περιοχής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και το δεύτερο μέρος αναφέρεται στην επεξεργασία κ την ανάλυση των ερωτηματολογίων με την οποία διεξάχθηκε η έρευνα μας. Στο πρώτο κεφάλαιο αντιλαμβανόμαστε ότι η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας είναι μια από της μεγαλύτερες Περιφέρειες της χώρας, της όποιας η συνολική έκταση ανέρχεται στα αηΛ2 καθώς περιλαμβάνει τους νόμους Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλείας και αντιπροσωπεύει το 7% του συνολικού πληθυσμού της χώρας αφού το σύνολο των κατοίκων της ανέρχεται στους κατοίκους της. Πάρα την γεωμορφολογία της και τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που διαθέτει θεωρείται αναξιοποίητη. Τέλος, για να αναβαθμιστεί σαν περιοχή πρέπει τόσο οι πολίτες της να συμβάλλουν στην ανάδειξη των φυσικών και εκπληκτικών τοπίων, των μνημείων και της ιστορίας της, την προώθηση των αγροτικών προϊόντων της μέσα από το τουρισμό, όσο και το κράτος μέσα από τις αρμόδιες υπηρεσίες του να δώσει τα απαιτούμενα οικονομικά κονδύλια ώστε να κατασκευαστούν οι μεταφορικές υποδομές (δρόμοι, λιμάνια κ.τ.λ). Στο δεύτερο μέρος παρουσιάζονται τα αποτελέσματα της έρευνας μας, η επεξεργασία των οποίων έγινε με πινάκες συχνότατων ανά ερώτηση καθώς και με τα αντίστοιχα γραφήματα τους. Η παρουσίαση τους γίνεται κατά ενότητες σύμφωνα με τα ερωτήματα που παρατίθενται στο ερωτηματολόγιο της έρευνας μας

14 Συμπεράσματα Αρχικά, κάνουμε μια τελευταία συνοπτική αναφορά στην φυσιογνωμία της Περιοχής της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας και συνεχίζουμε με την ανάλυση των αποτελεσμάτων που δόθηκαν από τους αιρετούς Περιφερειακούς Συμβούλους της Περιφέρειας μας. Μέσα από την ανάλυση αυτή συμπεραίνουμε ότι το μεγαλύτερο ποσοστό πιστεύουν ότι ο νέος θεσμός του Καλλικράτη στην Περιφέρεια παρόλο που παρουσιάζει κάποιες αδυναμίες διότι εφαρμόζεται για πρώτη φορά βρίσκεται στην σωστή κατεύθυνση και θα μπορέσει υλοποιήσει στόχους, να αντιμετωπίσει και να επιλύσει προβλήματα σε επίπεδο (οικονομικό-κοινωνικό-πολιτιστικό) καθώς και να βελτιώσει την σχέση του πολίτη με τις υπηρεσίες. -13-

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Η ΦΥΣΙΟΓΝΩΜΙΑ ΤΗΣΕΡΕΥΝΩΜΕΝΗΣΠΕΡΙΟΧΗΣ 1.1 Γεωγραωικά- πλτιθυσιηακά-δτηιονραφικά δεδομένα της περιφέρειας δυτικής Ελλάδας Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος καταλαμβάνει το ΒΔ τμήμα της Πελοποννήσου και το Δυτικό άκρο της Στερεάς Ελλάδος. Περιλαμβάνει τους Νομούς Αιτωλοακαρνανίας, Αχαΐας και Ηλείας. Η συνολική της έκταση είναι αη2 και αποτελεί το 8,6% της συνολικής έκτασης της χώρας. Στο μεγαλύτερο ποσοστό τα εδάφη της είναι ορεινά (45,3%) και ημιορεινά (25,6%) ενώ μόλις το 29,1% είναι πεδινές εκτάσεις. Έχει εκτεταμένα παράλια και στους τρεις νομούς, που βρέχονται από τη θάλασσα του Ιονίου Πελάγους και των κόλπων: Αμβρακικού, Πατραϊκού και Κορινθιακού. Η γεωμορφολογία της Περιφέρειας παρουσιάζει εξαιρετική ποικιλία, αφού σε αυτήν περιλαμβάνονται όρη με ιδιαίτερα μεγάλο υψόμετρο (Αροάνια μ., Ερύμανθος μ., Παναχάΐκό μ.), μεγάλες φυσικές λίμνες (Τριχωνίδα 95,8 1αη2, που είναι η μεγαλύτερη της χώρας, Αμβρακία 14,4 1αη2, Λυσιμαχεία 13 Ετη2, Καϊάφα κ.λ.π.) και ποταμοί (Αχελώος 220 Ιαη, που είναι ο δεύτερος σε μήκος ποταμός της Ελλάδος, Πηνειός, Αλφειός, Εύηνος, Σελινούντας, Βουραϊκός, Πείρος και Γλαύκος). Ειδικότερα, ο Νομός Αιτωλοακαρνανίας, που είναι ο μεγαλύτερος σε έκταση νομός της χώρας ( αη2), παρουσιάζει ένα συνδυασμό ορεινών όγκων με πολλές φυσικές και τεχνητές λίμνες. Οι ποταμοί Αχελώος και Εύηνος μαζί με τις ομώνυμες πεδιάδες συμπληρώνουν την εδαφολογική μορφολογία του νομού και αποτελούν την βασική πηγή της οικονομικής του δραστηριότητας. Ο Νομός Αχαΐας με συνολική έκταση αη2, χαρακτηρίζεται από έντονες εδαφολογικές αντιθέσεις. Τα εδάφη του είναι στο μεγαλύτερο ποσοστό τους (60% περίπου) ορεινά και διασχίζονται από μικρούς σχετικά ποταμούς (Βουραϊκό, Σελινούντα, Πείρο) και μικρότερους χείμαρρους, που εκβάλλουν στον Πατραϊκό και Κορινθιακό κόλπο. Επίκεντρο της οικονομικής ζωής του Νομού αλλά και της Περιφέρειας αποτελεί η πόλη των Πατρών. Τέλος, ο Νομός Ηλείας με συνολική έκταση αη2, έχει έδαφος πεδινό κατά 60% και διασχίζεται από τους ποταμούς Αλφειό, Πηνειό, Ερύμανθο και τους παραποτάμους τους. Ο Νομός χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη παράλιων - 14-

16 υδροβιότοπων (Κοτύχι, Καϊάφα) εξαιρετικού φυσικού κάλλους και οικολογικού πλούτου. Η πεδιάδα της Ηλείας είναι η μεγαλύτερη σε έκταση στην Πελοπόννησο. Πινάκας 1. Γενικά Γεωγραφικά Χαρακτηριστικά Νομών της ΠΔΕ Γενικά Γεωγραφικά Χαρακτηριστικά Νομών Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας Νομός: Αχαΐας Ηλείας Αιτωλοακαρνανίας Γεωγραφικό διαμέρισμα: Πελοπόννησος Πελοπόννησος Στερεά Ελλάδα Περιφέρεια: Δυτική Ελλάδα Δυτική Ελλάδα Δυτική Ελλάδα Πρωτεύουσα: Πάτρα Πύργος Ηλείας Μεσολόγγι Πληθυσμόςΐ: κάτοικοι κάτοικοι κάτοικοι Έκταση: Ιου Ιου Ιαη2 Πυκνότητα πληθυσμού: 98,7 κάτ/ΐαυ2 73,8 κάτ/ΐαη2 41,20 κάτ/ΐαη2 Αριθμός επαρχιών: Αριθμός δήμων και κοινοτήτων: Δικτυακός τόπος: Στους πίνακες που ακολουθούν παρουσιάζεται η διαχρονική εξέλιξη του πληθυσμού των νομών της περιφέρειας, όπως αυτή καταγράφεται μέσω των εθνικών απογραφών. Το σύνολο των κατοίκων της Δυτικής Ελλάδας ανέρχεται σε κατοίκους αντιπροσωπεύοντας το 7% του συνολικού πληθυσμού της χώρας. Ο πολυπληθέστερος νομός της περιφέρειας είναι ο Νομός Αχαΐας, στον οποίο βρίσκεται ο πληθυσμιακά μεγαλύτερος δήμος της Περιφέρειας (Δήμος Πατρέων: κάτοικοι). Πινάκας 2. Δημογραφική Εξέλιξη των Νομών της ΠΔΕ Δημογραφική Εξέλιξη των Νομών Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας ΝΟΜΟΣ /ΕΤΟΣ ΑΧΑΪΑΣ ΗΑΕΙΑΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ 7,23% 6,73% 6,90% 7,00% ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΤΟΝ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΤΗΣ ΧΩΡΑΣ Πηγή: ΕΣΥΕ (Απογραφές πληθυσμού) Ο ρυθμός μεταβολής του πληθυσμού της Περιφέρειας είναι σταθερός, ενώ συγχρόνως την δεκαετία ξεπερνά τον αντίστοιχο ρυθμό μεταβολής του πληθυσμού του συνόλου της χώρας. Μελετώντας πιο προσεκτικά τα στοιχεία του πίνακα 2 παρατηρούμε πως οι Νομοί Ηλείας και Αιτωλοακαρνανίας παρουσιάζουν -15-

17 πληθυσμιακή μείωση τη δεκαετία η οποία ανατρέπεται εντός των 10 ετών που ακολουθούν. Συνολικά σημαντική αύξηση του πληθυσμού παρουσιάζουν κυρίως οι παραθαλάσσιοι δήμοι των Νομών Αχαΐας και Ηλείας και οι παρά τον οδικό άξονα Ναυπάκτου - Αγρίνιου του Νομού Αιτωλοακαρνανίας. Αντίθετα οι ορεινοί Δήμοι παρουσιάζουν πληθυσμιακή μείωση αναδεικνύοντας το έλλειμμα ανάπτυξης των ορεινών περιοχών της ΠΔΕ. 1.2 Απασγόλιιστι - Ανεργία Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας καταλαμβάνει την 6η θέση με ποσοστό ανεργίας που ανέρχεται στο 9,8%. Η ανεργία στην Περιφέρεια είναι μεγαλύτερη από ότι στο σύνολο της χώρας φαινόμενο που έχει διαχρονική ισχύ. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως η ανεργία σε επίπεδο χώρας έχει σημειώσει αύξηση της τάξης του 23,6% σε σχέση με το Β τρίμηνο του 2008, ποσοστό που για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας ανέρχεται σε 5,37%. Επομένως οι συνέπειες της επερχόμενης οικονομικής κρίσης δεν πλήττουν την Περιφέρεια με την ίδια ένταση που πλήττουν τη χώρα, γεγονός που ενδεχομένως οφείλεται στα ήδη - προ της κρίσης - υψηλά ποσοστά ανεργίας στη Δυτική Ελλάδα. Οι άνεργοι της Περιφέρειας αντιπροσωπεύουν το 6,02% του συνόλου των ανέργων της χώρας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους νέους ανέργους παρουσιάζεται μεγαλύτερο ανερχόμενο στο 10,29%. Πίνακας 3 οικονομικώς ενεργός και μη ενεργός πληθυσμός στην ΠΔΕ Οικονομικώς ενεργός και μη ενεργός πληθυσ ιιός στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας Σύνολο Απασχολο ύμενοι Σύνολο Ανέργων Νέοι Άνεργοι Οικονομικώς μη ενεργοί ΑΧΑΙΑΣ ΗΛΕΙΑΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΣΥΝΟΛΟ ΧΩΡΑΣ ΠΗΓΗ: ΕΣΥΕ (απογραφή 2001) Προβαίνοντας σε διαχρονικές συγκρίσεις των στοιχείων απασχόλησης - βάσει των αντίστοιχων απογραφών της ΕΣΥΕ - διαπιστώνουμε ότι μεταξύ των ετών η ανεργία, εντός της ΠΔΕ, παρουσιάζει αύξηση της τάξεως 4,8%, ενώ μεταξύ των ετών η αύξηση αγγίζει το 10,9%. Τα αντίστοιχα ποσοστά για το σύνολο της χώρας ανέρχονται σε 9,7% και 19%. Από τον οικονομικά ενεργό πληθυσμό, οι απασχολούμενοι σε πανελλαδικό επίπεδο παρουσίασαν ποσοστιαία -16-

18 αύξηση 3,81% (δεκαετία ) και 16,77% (δεκαετία ), ενώ σε επίπεδο περιφέρειας σημειώθηκε πτώση κατά 1,1% την περίοδο και αύξηση 3,8% την επόμενη δεκαετία. 1.3 Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παρά το γεγονός ότι παράγει 4,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (7η μεγαλύτερη συμμετοχή), είναι τελευταία (13η) στην κατάταξη των Περιφερειών της χώρας για το κατά κεφαλή προϊόν Στον πίνακα που ακολουθεί παρουσιάζεται η κατανομή του ΑΕΠ σε ποσοστά των τριών νομών της περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας στους τρεις τομείς παραγωγής για τα έτη 1992, 1995 και Είναι εμφανής η ενδοπεριφερειακή διαφοροποίηση στον πρωτογενή τομέα με τους νομούς Αιτωλοακαρνανίας και Ηλείας οι οποίοι φαίνεται να κατέχουν υπερδιπλάσια ποσοστά από το Ν. Αχαίας. Ο δευτερογενής τομέας στην Περιφέρεια κυμαίνεται στα ίδια επίπεδα συμμετοχής στο ΑΕΠ με το σύνολο της χώρας. Παρότι στο νομό Αχαΐας μειώθηκε το ποσοστό του, παραμένει συγκριτικά σημαντικό τμήμα του προϊόντος του. Στον τριτογενή τομέα η Περιφέρεια παρουσιάζει σταθερό ρυθμό αύξησης όπως και το σύνολο της χώρας. Πίνακας 4. Ποσοστιαία Κατανομή του ΑΕΠ στους νομούς της ΠΔΕ Ποσοστιαία Κατανομή του ΑΕΠ στους Νομούς της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας ΣΥΝΟΛΟ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Γ εωργία 19,0 20,0 15,0 Βιομηχανία 23,0 21,0 23,0 Υπηρεσίες 58,0 59,0 62,0 ΝΟΜΟΣ ΑΧΑΪΑΣ Γ εωργία 11,1 12,5 9,4 Βιομηχανία 30,3 25,7 26,6 Υπηρεσίες 58,6 61,8 64,0 ΝΟΜΟΣ ΗΛΕΙΑΣ Γ εωργία 26,3 26,8 21,6 Βιομηχανία 14,4 17,3 16,2 Υπηρεσίες 59,3 55,8 62,2 ΝΟΜΟΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ Γ εωργία 27,7 25,5 19,8 Βιομηχανία 17,6 17,3 21,7 Υπηρεσίες 54,8 57,2 58,4 Πηγή : Οι Νομοί της Ελλάδας 2001, all media publications - Περιοδικό Επάογή Ο Πρωτογενής τομέας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παρότι αποτελεί σημαντικό πόλο απασχόλησης και οικονομικής δραστηριότητας έχει χαμηλή ανταγωνιστικότητα λόγω υψηλού κόστους, χαμηλής ποιότητας των προϊόντων λόγω -17-

19 των αδυναμιών που υπάρχουν στον τομέα διακίνησης και εμπορίας. Οι τρεις νομοί δεν συμμετέχουν εξίσου σε μέγεθος και ένταση παραγωγής. Στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας και Ηλείας ο πρωτογενής τομέας παίζει σημαντικότερο ρόλο στην οικονομία τους και γι αυτό μπορούν να χαρακτηριστούν κατεξοχήν ως αγροτικοί νομοί. Στην γεωργία η εκμηχάνιση προχώρησε με γρήγορο ρυθμό τα τελευταία χρόνια με ευεργετικά αποτελέσματα στην παραγωγικότητα.. Παράλληλα με την εκμηχάνιση, αξιόλογη ήταν και η ανάπτυξη του τομέα μεταποίησης προϊόντων. Οι βασικότεροι κλάδοι φυτικής παραγωγής είναι η ελαιοκαλλιέργεια, τα κηπευτικά, τα εσπεριδοειδή, η αμπελοκαλλιέργεια, η βιομηχανική τομάτα, το βαμβάκι και τα καπνά. Από την άλλη μεριά η κτηνοτροφική παραγωγή δεν βρίσκεται σε ικανοποιητικά επίπεδα με αποτέλεσμα η συμμετοχή της ζωικής παραγωγής στο γεωργικό εισόδημα να είναι χαμηλή καθώς και οι δυνατότητες οικονομικής εκμετάλλευσης των δασών για παραγωγή ξυλείας είναι περιορισμένες, Ο αλιευτικός κλάδος παρουσιάζει σημαντική ανάπτυξη. Δυναμισμό εμφανίζουν ιδιαίτερα η αλιεία εσωτερικών υδάτων και οι υδατοκαλλιέργειες στις οποίες η Περιφέρεια έχει συγκριτικά πλεονεκτήματα λόγω της γεωμορφολογία της. Ο Δευτερογενής τομέας την περίοδο στιγματίσθηκε από την έντονη αποβιομηχάνιση που έπληξε την Πάτρα, μια πόλη με έντονη μεταποιητική παράδοση. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια παρουσιάσθηκε ανάκαμψη μέσω της αναδιάρθρωσης της μεταποιητικής βάσης, και της μετατόπισης των δραστηριοτήτων από τους παραδοσιακούς φθίνοντες κλάδους (μεγάλες μονάδες) προς ανταγωνιστικές και βιώσιμες δραστηριότητες. Παρά τα προβλήματα, ο Νομός Αχαΐας παράγει μεγάλο ποσοστό του συνολικού ΑΕΠ της μεταποίησης της χώρας έτσι ώστε να μπορεί να χαρακτηριστεί ως ο κατ' εξοχήν μεταποιητικός νομός της περιφέρειας. Ο Τριτογενής τομέας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παρουσίασε αυξητικές τάσεις στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της περιφέρειας ενώ διατήρησε σταθερό το ποσοστό συμβολής του στο σχηματισμό του προϊόντος του τομέα στη χώρα. Μεγαλύτερη είναι η συμβολή του νομού Αχαΐας ιδιαίτερα στις μεταφορές. Η Πάτρα αποτελεί την κύρια πύλη της χώρας προς τη Δυτική Ευρώπη και μείζονα κόμβο μεταφορών με αποτέλεσμα την έντονη ανάπτυξη των διεθνών θαλάσσιων μεταφορών και του εμπορίου από και προς το λιμάνι της. Οι υπηρεσίες παρουσιάζουν επίσης ανοδική τάση, ενώ ευνοϊκές διαφαίνονται οι προοπτικές για την ανάπτυξη του τουρισμού λόγω της ύπαρξης αξιόλογων φυσικών, πολιτιστικών και τουριστικών -18-

20 πόρων στην περιοχή παρότι μέχρι στιγμής η εκμετάλλευση τους είναι ελλιπής. Παράλληλα με τους τομείς αυτούς, η πρωτεύουσα της Δυτικής Ελλάδος, παρουσιάζει μεγάλη ανάπτυξη στους τομείς των υπηρεσιών υγείας, εκπαίδευσης, έρευνας και ανάπτυξης, καθώς και των παραγωγικών υπηρεσιών. 1.4 Αξιολόγηση της περιογής με Swot Ανάλυση με έμφαση στα πλεονεκτήματα, μειονεκτήματα καθώς και στις ευκαιρίες που αντιμετωπίζει για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος Πλεονεκτήματα Κομβική θέση της Πάτρας ως Δυτικής Πύλης της χώρας Ζεύξη Ρίου - Αντιρρίου Διεθνής τουριστικός προορισμός Τουριστικοί και πολιτιστικοί πόροι με κύριο συντελεστή παγκόσμιας εμβέλειας την Ολυμπία Ύπαρξη περιοχών ιδιαίτερης αισθητικής και περιβαλλοντικής αξίας Σημαντικοί βιοποικιλότητα με πλούσια τοπική πανίδα και χλωρίδα Περιβαλλοντικοί πόροι προστατευόμενοι από διεθνείς συμβάσεις Σημαντική λαϊκή και πολιτιστική κληρονομιά Ύπαρξη ικανού αριθμού τοπικών αγροτικών προϊόντων ποιότητας (ελαιόλαδο, οίνος, εσπεριδοειδή) Λειτουργία Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων και Ερευνητικών Ινστιτούτων Διεθνούς εμβέλειας Πλούσιο υδατικό δυναμικό Σημαντικές λιμενικές υποδομές για τη διασύνδεση με εμπορικά δίκτυα και τη διακίνηση επιβατών Αδυναμίες Πληθυσμιακή αποδυνάμωση της υπαίθρου Χαμηλό κατά κεφαλή ΑΕΠ Χαμηλή ανταγωνιστικότητα προϊόντων και αγορών -19-

21 Χαμηλός βαθμός διαφοροποίησης του τουριστικού προϊόντος, με την έλλειψη οργανωμένων χώρων και υποδομών τουριστικών δραστηριοτήτων (υποδομές αγροτουρισμού, τουριστικά αγκυροβολιά, μαρίνες κτλ) Έλλειψη υψηλής ποιότητας τουριστικών υποδομών και οργάνωσης του τουριστικού επιχειρηματικού ιστού Τάσεις αποβιομηχανοποίησης Χαμηλό επιχειρηματικό πνεύμα στο σύνολο του κοινωνικοοικονομικού ιστού της περιοχής μελέτης Χαμηλού βαθμού διασύνδεση των παραγωγικών τομέων με αποτέλεσμα την αδυναμία απορρόφησης υπηρεσιών και προϊόντων Διαρθρωτικά προβλήματα στην αγορά εργασίας (μακροχρόνια ανεργία, ανεργία γυναικών κτλ) Υψηλά ποσοστά απασχόλησης στον αγροτικό τομέα (κυρίως στους Νομούς Ηλείας και Αιτωλοακαρνανίας) Χαμηλό επίπεδο εκπαίδευσης και εξειδίκευσης ανθρώπινου δυναμικού Έλλειψη οργανωμένων ΧΥΤΑ και υποδομής διαχείρισης απορριμμάτων Μόλυνση και ρύπανση του εδάφους λόγω της χρήσης φυτοφαρμάκων και λιπασμάτων Υποβάθμιση του υδροφόρου ορίζοντα με ανεπαρκείς υποδομές συλλογής και διαχείρισης υδάτων Ποιοτικές ελλείψεις σε κοινωνικές υποδομές (εκπαίδευση - υγεία) Έλλειψη δικτύου φυσικού αερίου Ελλείψεις ποιοτικού χαρακτήρα στις υποδομές μεταφορών Αυξημένα προβλήματα κυκλοφορίας και προσπέλασης κύριων αστικών κέντρων Ευκαιρίες Δημιουργία και λειτουργία του Δυτικού Αξονα της ΠΑΘΕ (Κόρινθος - Πάτρα), και σύγχρονης σιδηροδρομικής γραμμής Υλοποίηση σημαντικής κλίμακας μεταφορικών έργων σε γειτονικές περιφέρειες (π.χ. Εγνατία Οδός) -20-

22 Αναβάθμιση του ρόλου της Πάτρας ως Δυτική Πύλη της Ελλάδας προς τις χώρες της Ε.Ε. Αξιοποίηση των ερευνητικών δομών της περιοχής και διάχυση των αποτελεσμάτων στον παραγωγικό ιστό Αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης ποιοτικών υπηρεσιών στον τομέα του ειδικού / θεματικού ή εναλλακτικού τουρισμού Ανάπτυξη αιολικής, υδροηλεκτρικής ενέργειας Προσέλκυση επενδύσεων λόγω της γειτνίασης με την Αθήνα και της διευκόλυνσης της προσβασιμότητας με την ύπαρξη επαρκούς δικτύου αυτοκινητόδρομων Αξιοποίησης δυναμικών αστικών - τουριστικών κέντρων Αξιοποίηση νέων τεχνολογιών, ΚτΠ και αποτελεσμάτων έρευνας για την αντιμετώπιση διαρθρωτικών προβλημάτων (βελτίωση διοικητικής λειτουργίας, άρση οικονομικής και κοινωνικής απομόνωσης, βελτίωση ανταγωνιστικότητας κτλ) Δυνατότητες που προσφέρουν οι πολιτικές της Ε.Ε. για την αναβάθμιση του ανθρώπινου δυναμικού (κατάρτιση, δια βίου μάθηση) Δυνατότητα απορρόφησης τοπικών προϊόντων στον τριτογενή τομέα (ξενοδοχειακές μονάδες, μονάδες εστίασης) Ενσωμάτωση οικονομικών μεταναστών, στοιχείο που ενισχύει το εργατικό δυναμικό -21-

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ-ΑΝΑΛΥΣΗ Όπως αναφέρθηκε και προηγουμένως, στα πλαίσια της εργασίας επχλέχθηκε η έρευνα με ερωτηματολόγιο. (Παράρτημα Α). Ακολουθεί παρουσίαση των αποτελεσμάτων και ανάλυση για κάθε ερώτηση. 2.1 ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΕΡΩΤΟΥΜΕΝΟΥ Στοιχειά εκλογής Στην ερώτηση αυτή παρατίθενται τα στοιχειά του ερωτούμενου όπως: Την Περιφέρεια καθώς και την Περιφερειακή ενότητα στην όποια ήταν υποψήφιος. Το ονοματεπώνυμο, το τηλέφωνο και την δ/νση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ( ). Το όνομα του συνδυασμού στον οποίο συμμετείχε. Τον επικεφαλή του συνδυασμού. Την εκλογική του Ταυτότητα (Επικεφαλής συνδυασμού, Αντιπεριφερειαρχης, και Περιφερειακός Σύμβουλος) Την αναληφθείσα θέση που έχει αποκτήσει από την εκλογή του Φύλο Το δείγμα αποτελείται από 33 άνδρες σε ποσοστό 87% και από 5 γυναίκες σε ποσοστό 13%. ΓΡΑΦΗΜΑ 1 ΦΥΛΟ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΝΔΡΕΣ % ΓΥΝΑΙΚΕΣ % % -22-

24 2.1.3 Ηλικιακή ομάδα Το μεγαλύτερο ποσοστό των αιρετών είναι ηλικίας από 55 έως 64 (32%) και ακολουθεί με 29% ηλικίες από 35 έως 44. Παρατηρούμε λοιπόν ότι υπάρχουν αιρετοί της περιφέρειας που ανήκουν και εκπροσωπούν διαφορετικές γενιές. ΗΛΙΚΙΕΣ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ % % % % % % % ΓΡΑΦΗΜΑ 2 ΕΡΩΤΗΣΗ2 ΗΛΙΚΙΑΚΗ ΟΜΑΔΑ 29% 26% 32% ο% I I I _ Επίπεδο εκπαίδευσης Το επίπεδο εκπαίδευσης των περισσοτέρων είναι αρκετά υψηλό με το 63% των ερωτηθέντων να έχουν Πανεπιστημιακή εκπαίδευση και το 13% να δηλώνει ότι έχει αποκτήσει κάποιο μεταπτυχιακό ή διδακτορικό δίπλωμα. ΓΡΑΦΗΜΑ 3 Ε Π ΙΠ Ε Δ Ο Ε Κ Π Α ΙΔ Ε Υ Σ Η Σ Κ Ω Δ. ΣΥ Χ Ν Ο ΤΗ ΤΑ Π Ο ΣΟ Σ Τ Ο Δ Η Μ Ο Τ ΙΚ Ο 1 0 0% Γ Υ Μ Ν Α Σ ΙΟ 0 0% ΕΡΩΤΗΣΗ 3 ΕΠΙΠΕΔΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Λ Υ Κ Ε ΙΟ % ΙΕΚ 4 1 3% Α ΕΙ/ΤΕΙ % Μ5ο/Ρ1ιι % %

25 2.1.5 Απασχόληση Η απασχόλησή τους κυρίως είναι στον δημόσιο τομέα το 45%, ενώ το 29% δηλώνουν ελεύθεροι επαγγελματίες Απασχόληση ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ Δημόσιος Υπάλληλος % Ιδιωτικός Υπάλληλος % Επιχειρηματίας 3 3 8% Ελεύθερος Επαγγελματίας 4 II 29% Εργάτης 5 0 0% Αγρότης 6 1 3% Συνταξιούχος 7 0 0% Δεν εργάζεται 8 0 0% % ΓΡΑΦΗΜΑ 4 45% ΕΡΩΤΗΣΗ 4 Απασχόληση 29% 16% 8% 0%3%0%0%, II, 0.ο Προηγούμενη συμμετοχή σε αιρετά όργανα διακυβέρνησης Οι Περιφερειακοί σύμβουλοι ερωτήθηκαν για την συμμετοχή τους στο παρελθόν σε αιρετά όργανα διακυβέρνησης και ελήφθησαν τα εξής αποτελέσματα: Οι περισσότεροι είχαν συμμετοχή και σε προηγούμενα αιρετά όργανα κατά 66%, ενώ σημαντικό είναι και το ποσοστό των νέων αιρετών που δεν είχαν προηγούμενη εμπειρία σε όργανα αυτοδιοίκησης (34%). Από αυτούς που είχαν προηγούμενη συμμετοχή σε όργανα αυτοδιοίκησης οι περισσότεροι (19 αιρετοί) ήταν νομαρχιακοί σύμβουλοι ενώ οι 7 δηλώνουν δημοτικοί σύμβουλοι. ΠΡΟΗΓΟΥ ΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟ ΧΗ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΑΙ % ΟΧΙ % % ΓΡΑΦΗΜΑ 5 34% ΕΡΩΤΗΣΗ 6 ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗΝ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ I ΝΑΙ ΓΟΧΙ -24-

26 ΑΥΤΟΑΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΙΡΕΤΟΙ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ 25 66% ΑΙΡΕΤΟΙ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ 13 34% ΓΡΑΦΗΜΑ 6 ΕΡΩΤΗΣΗ 7 ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΙΡΕΤΟΙ ΠΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ % ΑΙΡΕΤΟΙ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΙΡΕΤΟΙ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΓΡΑΦΗΜΑ 7 ΕΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ =< > 16 1 ΣΥΝΟΛΟ

27 2.1.7 Κοινοβουλευτική Εμπειρία Αιρετών Οι αιρετοί της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας σε ποσοστό 71% (27 άτομα) δεν έχουν προηγούμενη συμμετοχή στο Κοινοβούλιο ή σε θέσεις ευθύνης στο Δημόσιο Τομέα ενώ μόνο ένα ποσοστό 29% (11 άτομα) απάντησε θετικά. ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΙΡΕΤΟΙ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ 11 29% ΑΙΡΕΤΟΙ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ 27 71% ΑΙΡΕΤΟΙ ΠΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΑΝ ΣΤΗΝ ΕΡΕΥΝΑ % ΓΡΑΦΗΜΑ 8 ΕΡΩΤΗΣΗ 8 ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΙΡΕΤΟΙ ΜΕ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΑΙΡΕΤΟΙ ΧΩΡΙΣ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΕΜΠΕΙΡΙΑ Από τους αιρετούς που δήλωσαν ότι υπάρχει συμμετοχή τους στο παρελθόν σε θέσεις ευθύνης ή στο Κοινοβούλιο, 3 δήλωσαν ότι ήταν επικεφαλής Δημόσιας Υπηρεσίας και 19 σε άλλες θέσεις ευθύνης. ΓΡΑΦΗΜΑ 9 ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΚΟΙΝΟΥΒΟΥΛΙΟ Η' ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΤΟΜΕΑ Βουλευτής ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ 0 Στο ΑΣ οργανισμού 0 Επικεφαλής δημόσιας υπηρεσίας 3 Άλλο (προσδιορίστε): 19 ΣΥΝΟΛΟ 22 ΕΡΩΤΗΣΗ 9 ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΘΕΣΕΙΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΔΗΜ ΟΣΙΟΥ ΤΟΜ ΕΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ [3-26-

28 ΕΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ =< > 16 0 ΓΡΑΦΗΜΑ 10 ΕΡΩΤΗΣΗ 9 ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΝΑ ΕΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ 8 ΣΥΝΟΛΟ Συμμέτοχη σε τοπικά συλλογικά σχήματα Οι αιρετοί ρωτήθηκαν για την συμμετοχή τους σε συλλογικά σχήματα όπως πολιτιστικός ή περιβαλλοντικός σύλλογος, συνεταιρισμός, επιμελητήριο, επαγγελματικός σύλλογος, αθλητικός σύλλογος. Οι απαντήσεις από την έρευνα διαμορφώθηκαν ως εξής: Σε αντίθεση με τις απαντήσεις στην προηγούμενη ερώτηση οι περισσότεροι από τους αιρετούς το 76% έχει συμμετοχή σε τοπικά συλλογικά σχήματα και αυτό σημαίνει ότι έχουν την απαραίτητη σχετική εμπειρία. ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΩΑ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΝΑΙ % ΟΧΙ % % ΓΡΑΦΗΜΑ Π 24% ΕΡΩΤΗΣΗ 10 ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΤΟΠΙΚΑ ΣΥΛΛΟΓΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ι ΝΑΙ ι'οχι -27-

29 Αναλυτικά σε ποιες κατηγορίες απάντησαν οι αιρετοί θετικά παρουσιάζει το Γράφημα 12. ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΕ ΤΟΠΙΚΑ ΣΧΗΜΑΤΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ Πολιτιστικός/περιβαλλον τικός σύλλογος 13 Συνεταιρισμός 2 Επιμελητήριο 7 Επαγγελματικός σύλλογος: 20 Αθλητικός σύλλογος 7 Άλλο (προσδιορίστε) 2 ΣΥΝΟΛΟ 51 ΓΡΑΦΗΜΑ 12 ΕΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ =< > 16 7 ΓΡΑΦΗΜΑ 13 ΕΡΩΤΗΣΗ 11 ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ ΑΝΑ ΕΤΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΥΝΟΛΟ ΓΜ V 1 τ 1 I τ 1 I Η I οο Γ\Ι Η Λ -28-

30 Κίνητρα συμμετοχής στις περιφερειακές εκλογές Ον αιρετοί κλήθηκαν να ιεραρχήσουν μια σειρά κριτηρίων συμμετοχής τους στις δημοτικές εκλογές βάσει της προτεραιότητας επιλογής τους. Τα κριτήρια αυτά ήταν: για να εκπροσωπήσω τους συμπολίτες μου και λύσω τα προβλήματά τους για να συμβάλω στην επίλυση τοπικών προβλημάτων και αξιοποίηση τοπικών δυνατοτήτων λόγοι προσωπικής ανέλιξης άλλο Παρατηρούμε ότι σαν πρώτη προτεραιότητα οι περισσότεροι (19 αιρετοί) απάντησαν ότι το κίνητρο ήταν η επίλυση των περιφερειακών προβλημάτων και η αξιοποίηση των περιφερειακών δυνατοτήτων. Σαν δεύτερη προτεραιότητα (15 αιρετοί) απάντησαν ότι συμμετείχαν στις εκλογές για να μπορέσουν να εκπροσωπήσουν τους συμπολίτες τους και να επιλύσουν τα προβλήματά τους. Σαν τρίτη προτεραιότητα η πλειοψηφία απάντησε (21 αιρετοί) απάντησαν ότι θέλουν να συμβάλουν από το περιφερειακό επίπεδο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της χώρας, ενώ οι περισσότεροι έθεσαν σαν τελευταία προτεραιότητα τους λόγους προσωπικής ανέλιξης. ΚΙΝΗΤΡΑ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ ΣΤΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΕΚΛΟΓΕΣ Λα να εκπροσωπήσω τους ιυμπολίτες μου και να λύσω α προβλήματά τους 'ια να συμβάλω στην επίλυση εριφερειακών προβλημάτων αι αξιοποίηση περιφερειακών υνατοτήτων ια να συμβάλω από το φιφερειακό επίπεδο στην /τιμετώπιση των ιοβλημάτων της χώρας γοι προσωπικής ανέλιξης ιλλο (προσδιορίστε): ΓΡΑΦΗΜΑ 14 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 1-4. «Ρ* X ΠΡΟΤ1 ΠΡΟΤ 2 ΠΡΟΤ 3 ΠΡΟΤ4-29-

31 Παρατηρούμε ότι ο βασικότερος λόγος συμμετοχής είναι η συμβολή του περιφερειακού συμβουλίου στην αντιμετώπιση των προβλημάτων ΓΡΑΦΗΜΑ 15 Προτερα ιότητα Κίνητρα Εκλογών ιιιπχ # απαντήσεων Για να εκπροσωπήσω τους συμπολίτες μου και να λύσω τα προβλήματά τους 19 Γ ια να συμβάλω στην επίλυση περιφερειακών προβλημάτων και αξιοποίηση περιφερειακών δυνατοτήτων 15 Για να συμβάλω από το περιφερειακό επίπεδο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της χώρας 21 4 Λόγοι προσωπικής ανέλιξης 18 5 Άλλο (προσδιορίστε): 1 ΕΡΩΤΗΣΗ 12 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΑΡΙΘΜΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ο ο* 4 Προτεραιότητα πιεχ # απαντήσεων -30-

32 Β. Θεσμικό πλαίσιο αιρετής περιφέρειας 2.2 Αξιολόγηση του νέου θεσμού της περιφέρειας Οι αιρετοί ρωτήθηκαν για την αξιολόγηση του νέου θεσμικού πλαισίου και τα αποτελέσματα ήταν τα εξής: Βλέπουμε ότι η πλειοψηφία των ερωτηθέντων (84%) απάντησε ότι είναι στη σωστή κατεύθυνση αλλά σίγουρα χρειάζονται αλλαγές και βελτιώσεις ώστε αυτό να πετύχει τους στόχους του και το 11% απάντησε ότι είναι στην σωστή κατεύθυνση. Παρόλα αυτά υπάρχει και ένα μικρό ποσοστό της τάξεως του 5% το οποίο υποστηρίζει ότι το νέο σύστημα είναι προς τη λάθος κατεύθυνση. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ Είναι στη σωστή κατεύθυνση % Είναι στη σωστή κατεύθυνση αλλά έχει αδυναμίες % Είναι σε λάθος κατεύθυνση 3 2 5% Δξ/δα 4 0 0% % ΓΡΑΦΗΜΑ 16 ΕΡΩΤΗΣΗ 13 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 84% Είναι στη Είναι στη Είναι σε Δξ/δα σωστή σωστή λάθος κατεύθυνση κατεύθυνση κατεύθυνση αλλά έχει αδυναμίες

33 2.2.1 Σημαντικά προβλήματα του θεσμικού πλαισίου για την αιρετή περιφέρεια Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ερώτησης αυτής παρατηρούμε ότι υπάρχει μια ποικιλία σχετικά με τις απόψεις των αιρετών για τα κύρια προβλήματα του νέου θεσμικού πλαισίου της περιφέρειας. Από τις 111 απαντήσεις που δόθηκαν οι 29 υποστηρίζουν ότι σημαντικότερο πρόβλημα είναι οι ανεπαρκείς πόροι σε σχέση με τις αρμοδιότητες της περιφέρειας, οι 24 απάντησαν ότι είναι η πολιτική, οικονομική και διοικητική εξάρτηση της περιφέρειας από την κεντρική διοίκηση, οι 23 έθεσαν το πρόβλημα της έλλειψης της οικονομικής αυτοτέλειας, ενώ 18 απαντήσεις αφορούσαν ότι είναι το ασαφές πλαίσιο αρμοδιοτήτων. ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΡΕΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ Ασαφές πλαίσιο αρμοδιοτήτων 18 Επικάλυψη στην κατανομή 16 αρμοδιοτήτων μεταξύ περιφέρειας, δήμων και αποκεντρωμένης διοίκησης Ανεπαρκείς πόροι σε σχέση με τις 29 αρμοδιότητες Έλλειψη οικονομικής αυτοτέλειας 23 Εξάρτηση από τη κεντρική 24 διοίκηση (διοικητική, πολιτική, οικονομική) Άλλο (προσδιορίστε): 1 Δξ/δα 0 ΓΡΑΦΗΜΑ 17 ΕΡΩΤΗΣΗ 14 ΣΗΜΑΝΤΙΚΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΙΡΕΤΗ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ,οΡ χώ- Λ Λ *.6* &,ίρ.0- θ'- ^ _ο ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ

34 2.2.2 Επιπτώσεις θεσμικού πλαισίου Στην ερώτηση που θα συμβάλει η νέα περιφέρεια όπως θεσμοθετήθηκε οι αιρετοί απάντησαν. Οι 30 στους 38 απάντησαν ότι θα συμβάλει στην ενίσχυση της τοπικής δημοκρατία και 22 αιρετοί απάντησαν ότι θα συμβάλει εξίσου στην ευαισθητοποίηση των πολιτών και στην ενίσχυση των συμμετοχικών διαδικασιών. Οι 29 θεωρούν ότι θα συμβάλει στην εξοικονόμηση πόρων και θα περιοριστούν τα λειτουργικά έξοδα και η πλειοψηφία απάντησε ότι θα συμβάλει και στην βελτίωση της διαφάνειας όσο αφορά τη λήψη και υλοποίηση των διοικητικών αποφάσεων. Επίσης οι περισσότεροι (20 αιρετοί) απάντησαν ότι η νέα περιφέρεια δεν θα συμβάλει στην επικράτηση τοπικών ομάδων συμφερόντων και θα προωθήσει πιο αποτελεσματικά την τοπική ανάπτυξη. Η νέα περιφέρεια θα βελτιώσει την εξυπηρέτηση του πολίτη, αναβαθμίζοντας τις συνθήκες ζωής του και θα συμβάλει στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, ενώ θα εξαλείψει τις περιφερειακές ανισότητες. Πιστεύουν (30 αιρετοί) ότι ο νέος θεσμός της περιφέρειας θα επιλύσει τα προβλήματα κακοδιοίκησης, ενώ όμως δεν θα επιλύσει προβλήματα που σχετίζονται με τους μετανάστες που κατοικούν μόνιμα στην περιφέρεια (20). Τέλος οι περισσότεροι πιστεύουν ότι θα συμβάλει στην καλύτερη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού που εργάζεται στην περιφέρεια ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΞ/ΔΑ Θα ενισχύσει την τοπική δημοκρατία Θα συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών (ενίσχυση των συμμετοχικών διαδικασιών) Θα συμβάλλει στην εξοικονόμηση πόρων (με οικονομίες κλίμακας στη χρήση των οικονομικών και ανθρώπινων πόρων και με τον περιορισμό των λειτουργικών δαπανών) Θα βελτιώσει τη διαφάνεια στον τρόπο λήψης και υλοποίησης των διοικητικών αποφάσεων(και ειδικά όσων σχετίζονται και εξυπηρετούν οικονομικά συμφέροντα) Θα οδηγήσει στην επικράτηση τοπικών ομάδων συμφερόντων (τοπικές ελίτ) και στην εγκαθίδρυση πελατειακών σχέσεων & ευνοιοκρατίας Θα προωθήσει πιο αποτελεσματικά την τοπική ανάπτυξη Θα βελτιώσει την εξυπηρέτηση του πολίτη και θα αναβαθμίσει τις συνθήκες της ζωής του (καλύτερη γνώση και εξυπηρέτηση των τοπικών αναγκών)

35 Θα συμβάλλει στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας (με στόχο την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και της τοπικής ανάπτυξης) Θα συμβάλλει στην επιδείνωση των περιφερειακών ανισοτήτων (λόγω έλλειψης κεντρικού σχεδιασμού και των διαφορών στις περιφερειακές δυνατότητες) Θα συμβάλλει στην επίλυση των προβλημάτων κακοδιοίκησης (με το θεσμό του συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης που δέχεται καταγγελίες άμεσα θίγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων) Θα συμβάλλει στην επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με τους μετανάστες που κατοικούν μόνιμα στην περιφέρεια (με στόχο την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής) Θα συμβάλλει στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού που θα απασχολείται στον νέο θεσμό ΓΡΑΦΗΜΑ 18 ΕΡΩΤΗΣΗ 15 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΘΕΣΜΙΚΟΥ ΠΛΑΙΣΙΟΥ 30-2& - ω Ο ο >ω Ο Ο οο. =1 Ο Ο > ο ε ο ω > Ό -θο ΙΟ ΓΓ \-> ω Ο '3 ϊ<ω ςο_ «Ο ετ Ο μ» ο. βω > ο οΰο ο 6 ω Ο 'Ε- Φ 3οο. ϋ Ο ετ Ο Β- Ο Γ 3 ο ο. II> ο 3 Κ ω ί5 3 ^ > 7 ω ω κω >!! 2 ε ω -> ω Ο ω ω εο ^ ^ 3. << Η 03. 'Ο ω 3 3. Β Ο Β Β Β Ο Ο Β Ο Β Ο ΝΑΙ ΌΧΙ ΔΞ/ΔΑ

36 2.2.3 Ορισμός των αντιπεριφερειαρχών στις περιφερειακές ενότητες αντί της εκλογής τους. Σύμφωνα με τις απαντήσεις που δόθηκαν σε αυτή την ερώτηση το μεγαλύτερο ποσοστό των ερωτηθέντων (63%) πιστεύει ότι οι αντιπεριφερειάρχες θα έπρεπε να εκλέγονται και όχι να ορίζονται, ενώ το 34% πιστεύει ότι είναι σωστό να ορίζονται εξαρχής ΓΡΑΦΗΜΑ 19 ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΩΝ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ Ναι Όχι Δξ/δα ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ % % 3 1 3% % ΕΡΩΤΗΣΗ 16 ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΩΝ ΣΤΙΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΕΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ ΑΝΤΙ ΤΗΣ ΕΚΛΟΓΗΣ ΤΟΥ 3% Ναι Όχι Δξ/δα -35-

37 2.2.4 Εποπτεία των αποφάσεων των οργάνων των περιφερειών Σύμφωνα με το νέο θεσμικό πλαίσιο στους δήμους και τις περιφέρειες, καθώς και στα νομικά πρόσωπα αυτών ασκείται εποπτεία από το Κράτος, η οποία συνίσταται αποκλειστικά σε έλεγχο νομιμότητας των πράξεών τους και σε πειθαρχικό έλεγχο των αιρετών. Η εποπτεία δεν επιτρέπεται να εμποδίζει την πρωτοβουλία και την ελεύθερη δράση των οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης, ούτε να θίγει τη διοικητική και την οικονομική αυτοτέλειά τους Ιδρύεται στην έδρα κάθε Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α., που αποτελεί αποκεντρωμένη υπηρεσία του Υπουργείου Εσωτερικών, Αποκέντρωσης και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης, υπαγόμενη απευθείας στον Υπουργό. Η Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. είναι αρμόδια για τον έλεγχο νομιμότητας των πράξεων των Ο.Τ.Α. και για τον πειθαρχικό έλεγχο των αιρετών κατά το άρθρο 102 παράγραφος 4 του Συντάγματος. Η Αυτοτελής Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. μπορεί να εκδίδει οδηγίες αυτεπαγγέλτως με σκοπό τη διασφάλιση της νομιμότητας στη δράση τους. Σε κάθε Αυτοτελή Υπηρεσία Εποπτείας Ο.Τ.Α. συνιστάται θέση προϊσταμένου αυτής, που φέρει τον τίτλο Ελεγκτής Νομιμότητας 1 Στην ερώτηση πως αξιολογούν οι αιρετοί το νέο σύστημα εποπτείας των αποφάσεων των οργάνων των περιφερειών το 74% υποστηρίζει το νέο σύστημα και απαντάει ότι είναι στη σωστή κατεύθυνση, ενώ το 16% απαντά ότι δεν είναι σωστό ΓΡΑΦΗΜΑ 20 ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΤΩΝ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΤΩΝ ΟΡΓΑΝΩΝ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ Είναι σωστό Δεν είναι σωστό Δξ/δα ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ Ο Η 14 Ο Μ Ο Ε % % % % (1) Πρόγραμμα Καλλικράτη Ν. 3852/2010 ΦΕΚ 87/ Τεύχος Α': Άρθρα 214,

38 2.2.5 Αποψη για το αν οι πολίτες πρέπει να έχουν λόγο στη διάρκεια της αιρετής διοίκησης Σύμφωνα με τα αποτελέσματα αυτής της ερώτησης παρατηρούμε ότι η πλειοψηφία των αιρετών (55% ή 21 από τους 38) πιστεύει και υποστηρίζει ότι οι πολίτες της περιφέρειας θα πρέπει να έχουν την δυνατότητα να εκφράζονται και άμεσα στην διαμόρφωση των πολιτικών και του περιφερειακού σχεδιασμού κατά τη διάρκεια της θητείας της αιρετής διοίκησης. Σημαντικό όμως ποσοστό, από την άλλη, το 39% θεωρεί ότι οι πολίτες θα πρέπει να έχουν λόγο μόνο σε ορισμένες περιπτώσεις και όχι πάντα, ενώ δεν λείπει και ένα 5% το οποίο πιστεύει ότι οι πολίτες δεν θα πρέπει να έχουν ένα τέτοιο δικαίωμα. ΑΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΑΟΓΟ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΡΕΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΩΔ. Δεν απαιτείται να εκφράζονται άμεσα 1 2 5% Πρέπει να εκφράζονται και άμεσα % Πρέπει να ερωτώνται σε ορισμένες περιπτώσεις % Δξ/δα 4 0 0% ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ % ΓΡΑΦΗΜΑ 21 60% 50% 40% - 30% 20% ΕΡΩΤΗΣΗ 18 ΑΠΟΨΗ ΓΙΑ ΤΟ ΑΝ ΟΙ ΠΟΛΙΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΧΟΥΝ ΛΟΓΟ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΑΙΡΕΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ 10% 5% 55% 39% 0% Δεν Πρέπει να Πρέπει να Δξ/δα απαιτείται εκφράζονται ερωτώνται να και άμεσα σε εκφράζονται ορισμένες άμεσα περιπτώσεις Δεν απαιτείται να εκφράζονται άμεσα Πρέπει να εκφράζονται και άμεσα Πρέπει να ερωτώνται σε ορισμένες περιπτώσεις Δξ/δα -37-

39 2.2.6 Έκφραση των πολιτών στη διαμόρφωση κάποιων πολιτικών. Οι αιρετοί οι οποίοι θεωρούν ότι οι πολίτες πρέπει να έχουν λόγο και άποψη είτε άμεσα είτε σε ορισμένες περιπτώσεις παρατηρούμε από τα αποτελέσματα της ερώτησης 19 ότι πιστεύουν κατά κύριο λόγο ότι αυτό μπορεί να πραγματοποιηθεί μέσω διαβουλεύσεων μέσω του διαδικτύου, είτε με την άμεση επαφή των περιφερειακών συμβούλων με του πολίτες. Λιγότεροι θεωρούν ότι ο καλύτερος τρόπος θα ήταν με την ενεργή συμμετοχή των πολιτών στις συνεδριάσεις του περιφερειακού συμβουλίου είτε με δημοψηφίσματα. ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΠΟΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ Με ηλεκτρονική διαβούλευση μέσω διαδικτύου 23 Με την άμεση επαφή μεταξύ περιφερ. συμβούλων και πολιτών 22 Με ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα 10 Με δημοψηφίσματα 11 Με συμμετοχή των πολιτών, με δικαίωμα λόγου, στις συνεδριάσεις του περιφερειακού συμβουλίου 18 Δξ/δα 0 ΓΡΑΦΗΜΑ 22 ΕΚΦΡΑΣΗ ΤΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΠΟΙΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ II 22 ιπι ι ι ΑΡΙΘ

40 2.2.7 Το αποτελεσματικό αποκεντρωμένο σύστημα διοίκησης Οι αιρετοί της Περιφέρειας που συμμετείχαν στην έρευνα ρωτήθηκαν για τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει ένα αποτελεσματικό αποκεντρωμένο σύστημα διοίκησης να έχει και τα αποτελέσματα απεικονίζονται στο διάγραμμα 21. Στην ερώτηση αύτη,οι 36 από τους 38 πιστεύουν ότι χρειάζεται να περιοριστεί ο ρόλος του κεντρικού κράτους, οι 26, ότι το φορολογικό σύστημα θα πρέπει να τροποποιηθεί ώστε να υπάρχει η δυνατότητα αυτόνομης επιβολής και είσπραξης φόρων από τα τρία επίπεδα διοίκησης και 31 αιρετοί θεωρούν ότι σημαντική είναι η οικονομική αυτονομία των βαθμιδών διοίκησης, με δικά τους έσοδα και μικρότερη εξάρτηση από τις κρατικές επιχορηγήσεις. ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΟ ΝΑΙ ΟΧΙ ΔΞ/ΔΑ ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ Περιορισμένος ρόλος του κεντρικού κράτους Τροποποίηση του φορολογικού συστήματος με δυνατότητα αυτόνομης επιβολής και είσπραξης φόρων από τα τρία επίπεδα διοίκησης Σημαντική οικονομική αυτονομία των βαθμιδών διοίκησης, με δικά τους έσοδα και μικρότερη εξάρτηση από τις κρατικές επιχορηγήσεις Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα ΓΡΑΦΗΜΑ 23 ΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟ ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜ ΕΝ Ο ΣΥΣΤΗΜ Α ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ

41 Γ. Εφαρμογή διοικητικής μεταρρύθμισης Ετοιμότητα του περιφερειακού συμβούλιου στις απαιτήσεις του νέου συστήματος. Σύμφωνα με τις απαντήσεις που δόθηκαν στην ερώτηση 21 σχετικά με το αν το περιφερειακό συμβούλιο είναι έτοιμο να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του νέου συστήματος διοίκησης ή χρειάζεται κάποια περίοδο προσαρμογής το 89% των ερωτηθέντων απάντησε ότι πρέπει να υπάρξει μια περίοδο προσαρμογής. ΓΡΑΦΗΜΑ 24 ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΚΩΔ. Είναι έτοιμο % Χρειάζεται περίοδο προσαρμογής % Δξ/δα 3 0 0% ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ % 100% 80% 60% 40% 20% 0% ΕΡΩΤΗΣΗ 21 ΕΤΟΙΜΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΣΤΙΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ 89% Είναι έτοιμο Χρειάζεται Δξ/δα περίοδο προσαρμογής Είναι έτοιμο Χρειάζεται περίοδο προσαρμογής Δξ/δα Με τα αποτελέσματα της ερώτησης 22 εκτιμάται από την πλειοψηφία των αιρετών ότι θα είναι έξι μήνες (32%) ή ένας χρόνος (30%), ενώ ένα 16% πιστεύει ότι χρειάζονται δύο χρόνια. Επίσης παρατηρούμε ότι το 11% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι το συμβούλιο είναι έτοιμο να προχωρήσει στις απαιτήσει. ΕΤΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ Έξη μήνες 12 32% Ένα έτος 11 30% Ενάμιση έτος 5 14% Δύο έτη 6 16% Περισσότερο από δύο έτη (προσδιορίστε): 5 3 8% Δξ/δα 0 0% %

42 ΓΡΑΦΗΜΑ 25 ΕΡΩΤΗΣΗ 22 ΕΤΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ 32% 30% 0% Απαιτήσεις για εδραίωση αποτελεσματικού διοικητικού μηχανισμού Σε αυτή την ερώτηση οι αιρετοί κλήθηκαν να προσδιορίσουν τι θεωρούν σημαντικό για να εδραιωθεί ένα αποτελεσματικός διοικητικός μηχανισμός στην περιφέρεια. 31 αιρετοί θεωρούν ότι απαραίτητο είναι η στελέχωση της περιφέρεια με εξειδικευμένο και επαρκές προσωπικό. Οι 28 δήλωσαν ότι απαραίτητο είναι η έγκαιρη νομοθετική ρύθμιση από το κράτος (όπου απαιτείται) και κωδικοποίηση της νομοθεσίας, επόμενο σημαντικό θεωρούν την πολιτική βούληση και την κατάρτιση του προσωπικού και τέλος θεωρούν εξίσου σημαντικό τις ικανότητες, την γνώση και την εμπειρία των αιρετών σε θέματα διοίκησης και προγραμματισμού. ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΑΡΙΘΜΟ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ Σ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΑΙΡΕΤΩΝ Εξειδικευμένο και επαρκές προσωπικό 31 Κατάρτιση του προσωπικού 23 Ικανότητες, γνώση και εμπειρία των αιρετών σε θέματα διοίκησης και προγραμματισμού 22 Πολιτική βούληση των αιρετών 26 Έγκαιρη νομοθετική ρύθμιση από το κράτος (όπου απαιτείται) και κωδικοποίηση της νομοθεσίας 28 Άλλο (προσδιορίστε): 1 Δξ/δα 0

43 ΓΡΑΦΗΜΑ 26 ΕΡΩΤΗΣΗ 23 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΔΡΑΙΩΣΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΥ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΥ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΥ ΑΡΙΘΜ

44 2.3 Ικανότητα του αιρετού συμβούλιου Στην ερώτηση αν το αιρετό συμβούλιο της περιφέρειάς διαθέτει τις ικανότητες και την πολιτική βούληση για να ανταποκριθεί με επιτυχία στην πρόκληση εφαρμογής του νέου θεσμού και επίτευξης των στόχων του, το 76% των ερωτηθέντων απάντησε ναι ότι είναι κατάλληλο για να ανταπεξέλθει. Αξιοσημείωτο όμως είναι και ότι το 16% απάντησε όχι. ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΙΡΕΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ Ναι % Όχι % Δξ/δα 3 3 8% % ΓΡΑΦΗΜΑ 27 ΕΡΩΤΗΣΗ 24 ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΙΡΕΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ Ναι Όχι Δξ/δα

45 2.3.1 Κρίσιμα ζητήματα της περιοχής της περιφέρειας. Οι αιρετοί κλήθηκαν να ιεραρχήσουν κατά προτεραιότητα τα κρίσιμα ζητήματα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας μέσα από μια κλειστού τύπου ερώτηση, τα οποία είναι Διαχείριση απορριμμάτων Διαχείριση υδάτινων πόρων Πολεοδομικός σχεδιασμός Βασικές τεχνικές υποδομές Βασικές κοινωνικές υποδομές Αδειοδοτήσεις καταστημάτων Χαμηλή επιχειρηματικότητα Ανεργία Υποτονικότητα παραγωγικών επενδύσεων Αλλο Δξ/Δα Τα αποτελέσματα που προέκυφαν βάσει προτεραιοτήτων ήταν τα εξής: Παρατηρούμε ότι σαν πρώτη προτεραιότητα θέτουν το ζήτημα της ανεργίας των πολιτών της περιφέρειας. Σαν δεύτερη προτεραιότητα η πλειοψηφία πιστεύει ότι είναι η βελτίωση των κοινωνικών υποδομών της περιφέρειας. Τρίτη προτεραιότητα θέτουν τις βασικές τεχνικές υποδομές, ενώ σαν τέταρτη την σωστή διαχείριση των υδάτινων πόρων. ΚΡΙΣΙΜΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Διαχείριση απορριμμάτων Διαχείριση υδάτινων πόρων Βασικές τεχνικές υποδομές Βασικές κοινωνικές υποδομές (στους τομείς υγείας, κοινωνικής αλληλεγγύης, παιδείας, πολιτισμού) Χαμηλή επιχειρηματικότητα Ανεργία Υποτονικότητα παραγωγικών επενδύσεων Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα Ακολουθεί συγκεντρωτικό γράφημα ΐ ης-4ης προτεραιότητας (γράφημα 28) και γράφημα μέγιστης απάντησης (γράφημα 29)

46 ΓΡΑΦΗΜΑ 28 ΕΡΩΤΗΣΗ 25 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 1-4 ΠΡΟΤ 1 ΠΡΟΤ 2 ΠΡΟΤ 3 ΠΡΟΤ 4 ΓΡΑΦΗΜΑ 29 Προτεραιότητα Κρίσιμα ζητήματα ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ 15ΑΡΙΘΜΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ 1 Διαχείριση απορριμμάτων 2 Διαχείριση υδάτινων πόρων 3 Βασικές τεχνικές υποδομές Βασικές κοινωνικές υποδομές (στους τομείς 4 υγείας, κοινωνικής αλληλεγγύης, παιδείας, πολιτισμού) 5 Χαμηλή επιχειρηματικότητα 6 Ανεργία 7 Υποτονικότητα παραγωγικών επενδύσεων 3 Προτεραιότητα ητιεχ # απαντήσεων -45-

47 2.3.2 Κρίσιμα περιβαλλοντικά ζητήματα της περιφέρειας Οι αιρετοί κλήθηκαν να ιεραρχήσουν κατά προτεραιότητα τα κρίσιμα ζητήματα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας μέσα από μια κλειστού τόπου ερώτηση, τα οποία είναι: Διαχείριση απορριμμάτων Διαχείριση υδάτινων πόρων Πολεοδομικός σχεδιασμός Βασικές τεχνικές υποδομές Βασικές κοινωνικές υποδομές Αδειοδοτήσεις καταστημάτων Χαμηλή επιχειρηματικότητα Ανεργία Υποτονικότητα παραγωγικών επενδύσεων Άλλο Δξ/Δα Τα αποτελέσματα που προέκυφαν βάσει προτεραιοτήτων ήταν τα εξής: Σαν πρώτη προτεραιότητα οι αιρετοί απάντησαν την διαχείριση των απορριμμάτων. Σαν δεύτερη προτεραιότητα απάντησαν την διαχείριση των υδάτινων πόρων της περιφέρειας, ενώ σαν τρίτη προτεραιότητα έθεσαν την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την προστασία των δασών ΚΡΙΣΙΜΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Διαχείριση απορριμμάτων Διαχείριση υδάτινων πόρων Ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Λειψυδρία Απώλεια βιοποικιλότητας Ερημοποίηση Προστασία δασών Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα Ακολουθεί συγκεντρωτικό γράφημα 1ης-4ης προτεραιότητας (γράφημα 30) και γράφημα μέγιστης απάντησης (γράφημα 31). -46-

48 ΓΡΑΦΗΜΑ 30 ΕΡΩΤΗΣΗ 26 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 1-4 ΠΡΟΤ 1 ΠΡΟΤ 2 ΠΡΟΤ 3 ΠΡΟΤ 4 ΓΡΑΦΗΜΑ 31 Προτεραιότη τα Κρίσιμα ζητήματα ΙΪ1ΒΧ # απαντήσεων Διαχείριση απορριμμάτων 25 Διαχείριση υδάτινων πόρων 21 Ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας 11 4 Λειψυδρία 12 Απώλεια 5 βιοποικιλότητας 12 6 Ερημοποίηση 11 7 Προστασία δασών

49 Προτεραιότητες στα θέματα διαχείρισης απορριμμάτων. Οι αιρετοί κλήθηκαν να ιεραρχήσουν κατά προτεραιότητα τα κρίσιμα ζητήματα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας μέσα από μια κλειστού τύπου ερώτηση, τα οποία είναι: Διαλογή στην πηγή και προώθηση προγραμμάτων ανακύκλωσης Κλείσιμο και αποκατάσταση ΧΑΔΑ Εξεύρεση χώρων για τη δημιουργία μονάδων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης υπολειμμάτων Κατασκευή ΧΥΤΥ Δημιουργία σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων Κατασκευή μονάδας καύσης απορριμμάτων Κατασκευή μονάδας λιπασματοποίησης Αλλο Δξ/Δα Τα αποτελέσματα που προέκυψαν βάσει προτεραιοτήτων ήταν τα εξής: Σαν πρώτη προτεραιότητα οι περισσότεροι αιρετοί (16) πιστεύουν την διαλογή στην πηγή και προώθηση προγραμμάτων ανακύκλωσης. Σαν δεύτερη προτεραιότητα (10 αιρετοί) απαντούν την εξεύρεση χώρων για τη δημιουργία μονάδων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης υπολειμμάτων και σαν Τρίτη προτεραιότητα θέτουν την κατασκευή ΧΥΤΥ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων, για ό,τι μένει μετά την επεξεργασία). ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΠΟΡΡΙΜΑΤΩΝ Διαλογή στην πηγή και προώθηση προγραμμάτων ανακύκλωσης Κλείσιμο και αποκατάσταση Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) Εξεύρεση χώρων για τη δημιουργία μονάδων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης υπολειμμάτων Κατασκευή ΧΥΤΥ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων, για ότι μένει μετά την επεξεργασία) Δημιουργία σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων Κατασκευή μονάδας καύσης απορριμμάτων Κατασκευή μονάδας λιπασματοποίησης Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα

50 Ακολουθεί συγκεντρωτικό γράφημα ΐ ης-4ης προτεραιότητας (γράφημα 32) και γράφημα μεγίστης απάντησης (γράφημα 33). ΓΡΑΦΗΜΑ 32 ΕΡΩΤΗΣΗ 27 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 1-4 ΠΡΟΤ 1 ΠΡΟΤ 2 ΠΡΟΤ 3 ΠΡΟΤ4 Προτεραίο τητα Κρίσιμα ζητήματα Διαλογή στην πηγή και προώθηση προγραμμάτων ανακύκλωσης Κλείσιμο και αποκατάσταση Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) Εξεύρεση χώρων για τη δημιουργία μονάδων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης υπολειμμάτων Κατασκευή ΧΥΤΥ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων, για ό,τι μένει μετά την επεξεργασία) Δημιουργία σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων Κατασκευή μονάδας καύσης απορριμμάτων Κατασκευή μονάδας λιπασματοποίησης max # απαντήσεων ΓΡΑΦΗΜΑ 33 ΕΡΩΤΗΣΗ 27 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΑΡΙΘΜΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ί Προτεραιότητα γπθχ # απαντήσεων

51 2.3.4 Προτεραιότητες στα θέματα διαχείρισης υδατίνων πόρων. Οι αιρετοί κλήθηκαν να ιεραρχήσουν κατά προτεραιότητα τα κρίσιμα ζητήματα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας μέσα από μια κλειστού τύπου ερώτηση, τα οποία είναι: Μείωση των αντλήσεων Εξοικονόμηση νερού άρδευσης Καταμέτρηση όλων των χρήσεων του νερού Έργα αξιοποίησης των υδάτινων πόρων Καταγραφή χρήσεων και ζήτησης νερού Μείωση της ρύπανσης του νερού Αλλο Δξ/Δα Τα αποτελέσματα που προέκυψαν βάσει προτεραιοτήτων ήταν τα εξής: Ως πρώτη προτεραιότητα οι αιρετοί θέτουν την μείωση της ρύπανσης των υδάτων της περιφέρειας. Δεύτερη προτεραιότητα η πλειοψηφία των αιρετών παρουσιάζει την κατασκευή έργων αξιοποίησης των υδατικών πόρων με φράγματα και σαν τρίτη προτεραιότητα την εξοικονόμηση νερού άρδευσης. ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΥΔΑΤΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Μείωση των αντλήσεων του υπόγειου νερού Εξοικονόμηση νερού άρδευσης Καταμέτρηση όλων των χρήσεων του νερού Έργα αξιοποίησης των υδατικών πόρων με φράγματα Έργα αξιοποίησης των υδατικών πόρων με γεωτρήσεις Καταγραφή χρήσεων και ζήτησης νερού Μείωση της ρύπανσης των νερών Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα

52 Ακολουθεί συγκεντρωτικό διάγραμμα 1ης-4ης προτεραιότητας (γράφημα 34) και διάγραμμα μεγίστης απάντησης (γράφημα 35). 12 ΓΡΑΦΗΜΑ :ι ΕΡΩΤΗΣΗ 28 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 1-4 6Γ,Γ !1! IΠΊ η 11\11^ ΠΡΟΤ 1 ΠΡΟΤ2 ΠΡΟΤ 3 ΠΡΟΤ4 Προτεραιό τητα πιπχ # Κρίσιμα ζητήματα απαντήσεων Μείωση των αντλήσεων του υπόγειου νερού 11 Εξοικονόμηση νερού άρδευσης 7 Καταμέτρηση όλων των χρήσεων του νερού 8 Έργα αξιοποίησης των υδατικών πόρων με φράγματα 8 Έργα αξιοποίησης των υδατικών πόρων με γεωτρήσεις 6 Καταγραφή χρήσεων και ζήτησης νερού 6 Μείωση της ρύπανσης των νερών 6 ΓΡΑΦΗΜΑ 35 ΕΡΩΤΗΣΗ 28 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΑΡΙΘΜΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ Προτεραιότητα ϋϋ ι_υ ιτιβχ # απαντήσεων

53 2.3.5 Έμφαση οικονομικής ανάπτυξης Σε αυτή την ερώτηση οι αιρετοί έδωσαν απαντήσεις σχετικά με την άποψή τους που πρέπει να δοθεί η έμφαση για την οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειάς. Το 81% απάντησε ότι έμφαση πρέπει να δοθεί στην ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα (μέσω της δημιουργίας του κατάλληλου επιχειρηματικού περιβάλλοντος για την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης), ενώ το 17% απάντησε ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη του δημόσιου τομέα (μέσω των επενδύσεων σε τεχνικές και κοινωνικές υποδομές και την παροχή κοινωνικών και άλλων υπηρεσιών προς τους πολίτες - από την περιφέρεια και τους δήμους). ΕΜΦΑΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ Στην ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα % Στην ανάπτυξη του δημόσιου τομέα % Δξ/δα 3 1 3% % ΓΡΑΦΗΜΑ 36 ΕΡΩΤΗΣΗ 29 ΕΜΦΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ Στην Στην Δξ/δα ανάπτυξη του ανάπτυξη του ιδιωτικού δημόσιου τομέα τομέα -52-

54 2.3.6 Μετρά βελτίωσης επιχειρηματικού περιβάλλοντος Στην ερώτηση αυτή οι αιρετοί κλήθηκαν να δώσουν και να ιεραρχήσουν τις απαντήσεις τους σχετικά με το ποια μέτρα θεωρούν σημαντικά για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την τόνωση του ιδιωτικού τομέα και της επιχειρηματικότητας στην περιφέρεια. Από τα αποτελέσματα παρατηρούμε ότι σαν πρώτη προτεραιότητα οι περισσότεροι πιστεύουν ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην μείωση της γραφειοκρατίας και την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών για την προσέλκυση και υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων. Σαν δεύτερη προτεραιότητα παρατηρούμε ότι οι αιρετοί μοιράζονται ανάμεσα στην μείωση του παραεμπορίου και της παραοικονομίας, στην δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων και στην βελτίωση της εμπορικής πολεοδομίας στα αστικά κέντρα. ΜΕΤΡΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ Τη μείωση της γραφειοκρατίας και την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών για την προσέλκυση και υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων (π.χ. με τη δημιουργία one-stop-shop στα επιμελητήρια) Τη μείωση του παραεμπορίου και της παραοικονομίας (με την πιστή τήρηση της προβλεπόμενης εμπορικής νομοθεσίας) Τη δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων Τη βελτίωση της εμπορικής πολεοδομίας στα αστικά κέντρα(σαφείς και λειτουργικοί κανόνες χωροταξίας και πολεοδόμησης για τις εμπορικές δραστηριότητες) Άλλο (προσδιορίστε): ΓΡΑΦΗΜΑ 37 ΕΡΩΤΗΣΗ 30 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 1-4 Λν> Λ* ΛΓ & 4? β - >5 & ΠΡΟΤ 1 ΠΡΟΤ 2 ΠΡΟΤ3 ΠΡΟΤ

55 Προτεραιότητα Κρίσιμα ζητήματα max # απαντήσεων Τη μείωση της γραφειοκρατίας και την απλοποίηση των 1 διοικητικών διαδικασιών για την προσέλκυση και υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων (π.χ. με τη δημιουργία one-stop-shop στα επιμελητήρια) 29 2 Τη μείωση του παραεμπορίου και της παραοικονομίας (με την πιστή τήρηση της προβλεπόμενης εμπορικής νομοθεσίας) 11 3 Τη δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων 12 4 Τη βελτίωση της εμπορικής πολεοδομίας στα αστικά κέντρα(σαφείς και λειτουργικοί κανόνες χωροταξίας και πολεοδόμησης για τις εμπορικές δραστηριότητες) 13 ΓΡΑΦΗΜΑ

56 2.3.7 Μετρά βελτιώσεις επισκεψιμότητας Στην ερώτηση αυτή οι αιρετοί ιεράρχησαν τα μέτρα που θεωρούν σημαντικά για την βελτίωση της επισκεψιμότητας στην περιφέρειά. Σαν πρώτη προτεραιότητα οι πλειοψηφία των αιρετών έθεσε την βελτίωση του οδικού δικτύου. Η δεύτερη προτεραιότητα μοιράστηκε ανάμεσα στην ανάδειξη των πολιτιστικών πόρων και την προώθηση των ήπιων μορφών τουρισμού ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΜΕΤΡΑ ΒΕΑΤΙΩΣΗΣ ΕΠΙΣΚΕΨΙΜΟΤΗΤΑΣ Την ολοκλήρωση / βελτίωση των οδικών δικτύων Την ανάδειξη των πολιτιστικών πόρων Την προώθηση ήπιων μορφών τουρισμού Τη βελτίωση του κυκλοφοριακού προβλήματος στα αστικά κέντρα Τη βελτίωση της σήμανσης & πληροφόρησης για τους επισκέπτες Τη βελτίωση της καθαριότητας και της εικόνας των αστικών κέντρων Το επίπεδο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και της ηλεκτρονικής πληροφόρησης συνολικά σε τοπικό επίπεδο (όπως info kiosks κλπ) Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα ΓΡΑΦΗΜΑ 39 ΕΡΩΤΗΣΗ 31 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ 1-4 Σειράΐ Σειρά2 Σειρά3 Σειρά

57 Προτ εραιό τητα Κρίσιμα ζητήματα max # απαντήσε ων Την ολοκλήρωση / βελτίωση των οδικών δικτύων 29 Την ανάδειξη των πολιτιστικών πόρων 12 Την προώθηση ήπιων μορφών τουρισμού 11 Τη βελτίωση του κυκλοφοριακού προβλήματος στα αστικά κέντρα 9 Τη βελτίωση της σήμανσης & πληροφόρησης για τους επισκέπτες 6 Τη βελτίωση της καθαριότητας και της εικόνας των αστικών κέντρων 11 Το επίπεδο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και της ηλεκτρονικής πληροφόρησης συνολικά σε τοπικό επίπεδο (όπως info kiosks κλπ) 13 ΓΡΑΦΗΜΑ 40 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΑΡΙΘΜΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ m m t. > > D <-Γ C/ ' > CT 3 3 Ο Γ C 3 Ο Ι-» Μ 1 * Μ μ 3 C Εί C Q. ΙΑΛ 'C T Ο C C ο Ο ο ο -C7 C T ω > Ο CT ϊ < Ο > CD UJ ω ω CO f < ο *3 CQ. CQ. CQ. ο > ο c r C" C > C ο. 1 Η 1 - C T Η \ > Προτεραιότητα ϋ max # απαντήσεων Αξιολόγηση των κοινοτικών πόρων στην περιφέρεια για την χρηματοδότηση δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων Στην ερώτηση 32 σχετικά με το πώς αξιολογούν την απορρόφηση των κοινοτικών πόρων στην περιφέρειά μέχρι σήμερα για τη χρηματοδότηση δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων παρατηρούμε κάτι αρκετά αντιφατικό. Το 32% θεωρεί ασήμαντη την μέχρι στιγμής αξιοποίηση, ενώ ταυτόχρονα το 26% την θεωρεί πολύ σημαντική. Επιπλέον το 21% των αιρετών πιστεύει ότι είναι αρκετά σημαντική και το ίδιο ποσοστό πιστεύει ότι είναι σχετικά σημαντική. ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ ΠΟΡΩΝ ΚΩΑ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ Πολύ σημαντική % ΓΡΑΦΗΜΑ 41 ΕΡΩΤΗΣΗ 33 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΑΠΟΡΡΟΦΗΣΗΣ λρκετά σημαντική % Σχετικά σημαντική 8 21% Ασήμαντη % νξ/δα 5 0 0% % -56

58 2.3.9 Συνεργασία της περιφέρειας με τους δήμους και τους κοινωνικούς/επαγγελματικούς/επιστημονικούς φορείς. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα στην ερώτηση αυτή το 79% των αιρετών πιστεύει ότι είναι πολύ σημαντική η συνεργασία της περιφέρειας με τους δήμους και τους κοινωνικούς/επαγγελματικούς/επιστημονικούς φορείς για την επιτυχία του περιφερειακού αναπτυξιακού σχεδιασμού, ενώ το 18% πιστεύει ότι είναι αρκετά σημαντική. ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ Πολύ σημαντική % Αρκετά σημαντική 7 18% Σχετικά σημαντική 0 0% Δξ/δα 4 1 3% % ΓΡΑΦΗΜΑ 42 ΕΡΩΤΗΣΗ 34 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ Πολύ Αρκετά Σχετικά Δξ/δα σημαντική σημαντική σημαντική

59 2.4 Συμμέτοχη περιφέρειας σε επιχείρηση κοινωνικής οικονομίας Με βάση τα αποτελέσματα της 34 ερώτησης το 92% των αιρετών πιστεύει ότι η περιφέρεια θα μπορούσε να μετέχει ως εταίρος σε μια επιχείρηση κοινωνικής οικονομίας προκειμένου να την ενισχύσει. Οι τομείς δραστηριοποίησης μιας τέτοια επιχείρησης ποικίλουν σύμφωνα με τα αποτελέσματα στην ερώτηση 35. Η πλειοψηφία των αιρετών πιστεύουν ότι μια τέτοια επιχείρηση θα μπορούσε να δραστηριοποιείται στις βιοκαλλιέργειες, αγροτική παραγωγή, στην παροχή κοινωνικών και προνοιακών υπηρεσιών, στην καθαριότητα και στην ανακύκλωση, στην παραγωγή τοπικών προϊόντων όπως επίσης και στην κατασκευή έργων αξιοποίησης των υδατικών πόρων ΥΠΕΡΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ Ναι % Οχι 2 2 5% Δξ/δα 3 1 3% % ΓΡΑΦΗΜΑ 43 ΕΡΩΤΗΣΗ 35 ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗΣ Ναι Όχι Δξ/δα ΤΟΜΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ Συντήρηση εγκαταστάσεων, πράσινο 19 Καθαριότητα, ανακύκλωση 25 3ιοκαλλιέργειες, αγροτική παραγωγή 26 Ιαραγωγή τοπικών προϊόντων 25 ΐργα αξιοποίησης των υδατικών πόρων 21 Εστίαση, catering 8 ίιοτεχνικά εργαστήρια και συνεργεία 10 (αροχή κοινωνικών και προνοιακών τηρεσιών (ηλικιωμένοι, παιδιά, /άπηροι) 26 λλο (προσδιορίστε): 0 ξ/δα 0 ΓΡΑΦΗΜΑ 44 ΕΡΩΤΗΣΗ 36 ΤΟΜΕΙΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΜΙΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ

60 2.4.1 Προμήθεια περιφέρειας από επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας Το 89% των αιρετών θεωρεί ότι η περιφέρεια θα μπορούσε να προμηθεύεται υπηρεσίες από επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας. Αυτές οι υπηρεσίες ποικίλουν με κυριότερες αυτές της ανακύκλωσης και κοινωνικής πρόνοιας. Επίσης πολλοί θεωρούν ότι τέτοιες υπηρεσίες θα μπορούσαν να είναι σχετικά με την συντήρηση εγκαταστάσεων και καθαριότητας όπως επίσης και υπηρεσίες πρασίνου ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΠΌ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ Ναι % ΓΡΑΦΗΜΑ 45 ΕΡΩΤΗΣΗ 37 ΠΡΟΜΗΘΕΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΠΌ Όχι 2 5% Δξ/δα 3 2 5% % Ναι Όχι Δξ/δα ΤΟΜΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ Συντήρηση εγκαταστάσεων 23 ΓΡΑΦΗΜΑ 46 ΕΡΩΤΗΣΗ 38 ΤΟΜΕΙΣ ΠΡΟΜΗΘΕΙΑΣ ΤΗΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΣ ΑΠΟ ΜΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ Συντήρηση πράσινου 21 Καθαριότητα 23 Ανακύκλωση 29 Υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας 28 Catering 6 Άλλο (προσδιορίστε): 0 Δξ/δα 0 ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ

61 2.4.2 Αξιοποίηση εθελοντικών υπηρεσιών και οι τομείς που μπορούν να αξιολογηθούν. Στην 38 ερώτηση το 79% απάντησε ότι είναι πολύ χρήσιμη για την περιφέρεια η αξιοποίηση εθελοντικών υπηρεσιών και το 16% πιστεύει ότι είναι σχετικά χρήσιμη. Οι τομείς που θεωρούν οι αιρετοί ότι μπορεί να αξιοποιηθούν οι εθελοντικές υπηρεσίες είναι αυτοί της καθαριότητας και του πράσινου όπως εξίσου σημαντικός είναι και ο τομέας της κοινωνικής πρόνοιας καθώς επίσης και υπηρεσίες ανακύκλωσης. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΩΔ. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ Πολύ χρήσιμη % Σχετικά χρήσιμη % Καθόλου χρήσιμη 3 2 5% Δξ/δα 4 0 0% % ΓΡΑΦΗΜΑ 47 ΕΡΩΤΗΣΗ 39 ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΩΝ ο> " ^ ΤΟΜΕΙΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ Πράσινο - Καθαριότητα ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ 29 Ανακύκλωση 25 Υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας 29 Άλλο (προσδιορίστε): 1 Δξ/δα 0 ΓΡΑΦΗΜΑ 48 ΕΡΩΤΗΣΗ 40 ΤΟΜΕΙΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΩΣΕΩΝ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ

62 Α. Οικονομική πολίτικη- πόροι Αξιολόγηση του καθεστώς χρηματοδότησης των περιφερειών από την κεντρική διοίκηση και την ουσιαστική έλλειψη της δυνατότητας αυτόνομης άντλησης τοπικών εσόδων και ποιες πήγες θεωρούνται σημαντικές. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της ερώτησης 40 το 66% και το 16% των ερωτηθέντων πιστεύει ότι το σύστημα χρηματοδότησης από την κεντρική διοίκηση είναι εν μέρει σωστό ή δεν είναι σωστό αντίστοιχα. Μόλις το 18% θεωρεί ότι είναι σωστό. Στην ερώτηση 41 ζητήθηκε από όσους πιστεύουν ότι δεν είναι σωστό το σύστημα χρηματοδότησης να μας ιεραρχήσουν τις τοπικές πηγές εσόδων για υπηρεσίες ή έργα της περιφέρειας. Σαν τις δύο πιο κατάλληλες πηγές οι αιρετοί θεωρούν τους φόρους από την τοπική ακίνητη περιουσία και το ΦΠΑ από τις τοπικές οικονομικές συναλλαγές. Δεύτερη καταλληλότερη πηγή θεωρούν τους τοπικούς φόρους στις επιχειρήσεις, ενώ λιγότερο κατάλληλο θεωρούν τον τοπικό φόρο φυσικών προσώπων. ΓΡΑΦΗΜΑ 49 ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΧΡΗ Μ ΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ ΚΩΔ. Είναι σωστό (οι περιφέρειες θα πρέπει να χρηματοδοτούνται από το κράτος) % Δεν είναι σωστό (οι περιφέρειες θα πρέπει να βασίζονται σε δικά τους τοπικά έσοδα) % Είναι εν μέρει σωστό (είμαι υπέρ ενός μικτού συστήματος) % Δξ/δα 4 0 0% % ΕΡΩΤΗΣΗ 41 ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ -61-

63 ΤΟΠΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΙΣΟΔΩΝ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΑ ΓΡΑΦΗΜΑ 50 ΕΡΩΤΗΣΗ 42 ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ Τ' Τοπικοί φόροι ακίνητης περιουσίας Τοπικοί φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων Τοπικοί φόροι επί των επιχειρήσεων Ο ΦΠΑ από τις συναλλαγές της τοπικής οικονομίας Λοιποί τοπικοί έμμεσοι φόροι, εκτός του ΦΠΑ (όπως π.χ. φόρος στις συναλλαγές εστιατορίων και ξενοδοχείων) Τέλη χρήσης από τους χρήστες των τοπικών υπηρεσιών Δξ/δα ροτερ δτητα ) ΤΟΠΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΕΙΣΟΔΩΝ ΠΙΒΧ # απαντήσεων Τοπικοί φόροι ακίνητης περιουσίας 11 Τοπικοί φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων 7 Τοπικοί φόροι επί των επιχειρήσεων 7 0 ΦΠΑ από τις συναλλαγές της τοπικής οικονομίας 5 Λοιποί τοπικοί έμμεσοι φόροι, εκτός του ΦΠΑ (όπως π.χ. φόρος στις συναλλαγές εστιατορίων και ξενοδοχείων) 5 Τέλη χρήσης από τους χρήστες των τοπικών υπηρεσιών 5 ΓΡΑΦΗΜΑ 51 ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΟ ΜΕΓΙΣΤΟ ΑΡΙΘΜΟ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ 15 γ Προτεραιότητα ΐΎΐβχ # απαντήσεων

64 2.4.4 Συνεργασία περιφέρεια με ιδιωτικό τομέα για κατασκευή έργων και οι μορφές συνεργασίας. Από τα αποτελέσματα της 42 ερώτησης παρατηρούμε ότι το 89% των αιρετών είναι υπέρ της σύναψης συμβάσεων με τον ιδιωτικό τομέα για την κατασκευή έργων της περιφέρειας ενώ μόλις το 11% είναι κατά. Το 89% που απάντησαν ότι είναι υπέρ και σύμφωνα με την ερώτηση 43 συμφωνεί ότι η μορφή συνεργασίας θα πρέπει να είναι μέσω ΣΔΙΤ για την κατασκευή και λειτουργία μεγάλων έργων υποδομής, ενώ λιγότεροι προτείνουν να είναι συμβάσεις παραχώρησης για την παροχή ορισμένων δημοσίων υπηρεσιών από ιδιώτες. ΓΡΑΦΗΜΑ 52 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΜΕ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΓΩΝ ΚΩΔ. Ναι, υπό προϋποθέσεις % Όχι % Δξ/δα 3 0 0% % ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΠΟΣΟΣΤΟ ΕΡΩΤΗΣΗ 42 ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΜΕ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜ ΕΑ ΓΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΕΡΓΩΝ ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ Μέσω ΣΔΙΤ για την κατασκευή και λειτουργία μεγάλων έργων υποδομής Μέσω συμβάσεων παραχώρησης για την παροχή ορισμένων δημοσίων υπηρεσιών από ιδιώτες ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ ΓΡΑΦΗΜΑ 53 ΕΡΩΤΗΣΗ 43 ΜΟΡΦΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΜΕ ΤΟΝ ΙΔΙΩΤΙΚΟ ΤΟΜΕΑ Δξ/δα 0 ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ

65 2.4.5 Υπηρεσίες που μπορούν να παραχωρηθούν σε ιδιώτες. Από όσους στην 43 ερώτηση απάντησαν ότι θα μπορούσε η περιφέρεια να συνάψει συμβάσεις παραχώρησης για την παροχή ορισμένων δημοσίων υπηρεσιών από ιδιώτες, ζητήθηκε να προσδιορίσουν τις υπηρεσίες αυτές. Από τις απαντήσεις τους παρατηρούμε ότι οι περισσότερες αφορούν την επεξεργασία και συλλογή απορριμμάτων, ενώ λιγότερες για υπηρεσίες κατάρτισης και κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης. ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΘΟΥΝ ΣΕ ΙΔΙΩΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ Συλλογή απορριμμάτων 11 Επεξεργασία απορριμμάτων 12 Υπηρεσίες υγείας 3 Υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης 7 Υπηρεσίες κατάρτισης 8 Πολιτιστικές υπηρεσίες 5 Άλλο (προσδιορίστε) 1 ΓΡΑΦΗΜΑ 51 ΕΡΩΤΗΣΗ 44 ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΠΟΥ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΠΑΡΑΧΩΡΗΘΟΥΝ ΣΕ 12 ΙΔΙΩΤΕΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΙΡΕΤΩΝ -64-

66 Ε. Κλείσιμο Το όραμα της πρώτης περιφερειακής διακυβέρνησης για την περιφέρεια δυτικής Ελλάδας (ανοικτή ερώτηση). Στην ερώτηση αυτή ζητήσαμε από τους αιρετούς να καταγράψουν τις σκέψεις τους και το όραμά τους σχετικά με την περιφέρεια Δυτικής Ελλάδος στο ξεκίνημα της νέας εποχής. Οι περισσότεροι από αυτούς που απάντησαν σε αυτή την ερώτηση οραματίζονται μια περιφέρεια που θα κινείται σε γρήγορους ρυθμούς ανάπτυξης, ανασυγκροτώντας και αναπτύσσοντας τον παραγωγικό και δημιουργικό ιστό της περιφέρειας. Τονίζουν παράλληλα ότι αρχικά θα πρέπει να συγκροτηθούν και να λειτουργήσουν με αποτέλεσμα οι υπηρεσίες της και να οργανωθεί καλύτερα προσφέροντας έτσι τα μέγιστα οφέλη στους πολίτες της. Επίσης, οραματίζονται μια περιφέρεια η οποία θα μπορεί να εξασφαλίσει τις απαραίτητες χρηματοδοτήσεις προκειμένου να ολοκληρώσει σημαντικά έργα και να σχεδιάσει νέα τα οποία να επιφέρουν την ανάπτυξη και θα προσελκύσουν νέες ιδιωτικές επενδύσεις. Τέλος, οραματίζονται μια περιφέρεια αυτοτελής από την κεντρική κυβέρνηση που δεν θα λειτουργεί ως συμπληρωματικός θεσμός και θα θέτει τις προτεραιότητές της μακριά από την λογική του πελατειακού ψηφοθηρικού συστήματος και θα επιδιώκει σε κάθε της κίνηση οφέλη για κάθε στρώμα πληθυσμού -65-

67 Συμπεράσματα -Προτάσεις Αναπτυξιακή φυσιογνωμία της περιοχής Η γεωμορφολογία της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας παρουσιάζει φυσικό περιβάλλον ιδιαίτερα κατάλληλο για ανάπτυξη νέων μορφών τουρισμού με ένα συνδυασμό ορεινών όγκων με πολλές φυσικές και τεχνητές λίμνες. Οι ποταμοί με τις ομώνυμες πεδιάδες συμπληρώνουν την εδαφολογική μορφολογία της Περιφέρειας και αποτελούν την βασική πηγή της οικονομικής του δραστηριότητας. Η αξιοποίηση των παράλιων υδροβιότοπων εξαιρετικού φυσικού κάλλους και οικολογικού πλούτου θα μπορούσαν επίσης να επιφέρουν βελτίωση στα οικονομικά μεγέθη της Περιφέρειας. Παρόλα αυτά μελετώντας την πληθυσμιακή εξέλιξη των δήμων της περιφέρειας παρατηρούμε σημαντική αύξηση του πληθυσμού στους παραθαλάσσιους δήμους των Νομών Αχαΐας και Ηλείας και οι παρά τον οδικό άξονα Ναυπάκτου - Αγρίνιου του Νομού Αιτωλοακαρνανίας. Αντίθετα οι ορεινοί Δήμοι παρουσιάζουν πληθυσμιακή μείωση αναδεικνύοντας το έλλειμμα ανάπτυξης των ορεινών περιοχών της ΠΔΕ. Οι άνεργοι της Περιφέρειας αντιπροσωπεύουν το 6,02% του συνόλου των ανέργων της χώρας, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό για τους νέους ανέργους παρουσιάζεται μεγαλύτερο ανερχόμενο στο 10,29%. Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παρότι παράγει 4,1% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (7η μεγαλύτερη συμμετοχή), είναι τελευταία (13η) στην κατάταξη των Περιφερειών της χώρας για το κατά κεφαλή προϊόν. Ο Πρωτογενής τομέας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παρότι αποτελεί σημαντικό πόλο απασχόλησης και οικονομικής δραστηριότητας έχει χαμηλή ανταγωνιστικότητα λόγω υψηλού κόστους και χαμηλής ποιότητας των προϊόντων, αλλά και λόγω των αδυναμιών που υπάρχουν στον τομέα διακίνησης και εμπορίας. Επιπροσθέτως, τα τελευταία χρόνια παρουσιάζεται κάμψη της συμμετοχής του αγροτικού τομέα στο ΑΕΠ της Περιφέρειας (διαχρονικά παρατηρείται στροφή της οικονομίας της Περιφέρειας προς τον τριτογενή τομέα - κυρίως σε υπηρεσίες τουριστικού κλάδου). Ο Δευτερογενής τομέας την περίοδο στιγματίσθηκε από την έντονη αποβιομηχάνιση που έπληξε την Πάτρα, μια πόλη με έντονη μεταποιητική παράδοση. Ωστόσο τα τελευταία χρόνια παρουσιάσθηκε ανάκαμψη μέσω της αναδιάρθρωσης της μεταποιητικής βάσης. Ο Τριτογενής τομέας στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, που αποτελεί τον κυρίαρχο τομέα στην Περιφέρεια, παρουσίασε αυξητικές τάσεις στη διαμόρφωση του ΑΕΠ της περιφέρειας ενώ διατήρησε σταθερό το ποσοστό συμβολής του στο σχηματισμό του προϊόντος του τομέα στη χώρα

68 Για την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας στόχος είναι η εντατικοποίηση των προσπαθειών για επιτάχυνση της οικονομικής ανάπτυξης και πραγματική σύγκλιση με τις προηγμένες ελληνικές περιφέρειες μέσω της αναδιάρθρωσης της παραγωγικής βάσης, της ενίσχυσης της τουριστικής ανάπτυξης, της ανάδειξης και προώθησης της υψηλής ποιότητας αγροτικών προϊόντων, σε συνδυασμό με την αξιοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και την ενίσχυση της επιχειρηματικότητας και της καινοτομίας έτσι ώστε να ενισχυθεί ο αναπτυξιακός άξονας που συγκροτείται γύρω από τα κύρια αστικά κέντρα της. Η ολοκλήρωση των σχεδιαζόμενων υποδομών μεταφορών και επικοινωνιών συνιστά καθοριστική παράμετρο στη διαμόρφωση της αναπτυξιακής στρατηγικής. Με άλλα λόγια, μέσω της ενίσχυσης της προσπελασιμότητας, της βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας με ταυτόχρονη διασφάλιση σύγχρονου καν άνετου επιπέδου ποιότητας ζωής για τους κατοίκους θα γίνει προσπάθεια για την αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Περιφέρειας Οι προσπάθειες για την μελλοντική οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειας πρέπει να επικεντρωθούν σε τομείς όπως ο τουριστικός, η γεωργία και ο τομέας της ενέργειας. Στην Δυτική Ελλάδα υπάρχει μια από τις μεγαλύτερες συγκεντρώσεις αρχαιολογικών, ιστορικών και θρησκευτικών μνημείων, φυσικά τοπία με εκπληκτικές εναλλαγές, αστικά κέντρα ικανά να στηρίξουν με τις υπηρεσίες και την οργάνωση τους την τουριστική βιομηχανία. Τι σημαίνει αυτό? Εξαιρετικά σημαντική δυνατότητα τουριστικής ανάπτυξης στο σύνολο της περιφέρειας. Τα τελευταία χρόνια δομείται το μοντέλο των εναλλακτικών μορφών τουρισμού και η περιφέρεια αυτή αποτελεί προνομιακό τρόπο εφαρμογής. Τέλος η αναδιάρθρωση των καλλιεργειών, η προώθηση των εναλλακτικών καλλιεργειών θα έχουν ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του γεωργικού τομέα, ενώ πρέπει ως ευκαιρία ανάπτυξης να ληφθεί υπόψη η πιθανότητα έλευσης του Φυσικού Αερίου. -67-

69 Έρευνα στους αιρετούς Σε αυτό το κεφάλαιο παρατίθενται τα συμπεράσματα που προέκυψαν από την παραπάνω έρευνα: Το Περιφερειακό συμβούλιο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας αποτελείται από ποσοστό 87% από άντρες και από ένα μικρότερο ποσοστό του 13% από γυναίκες. Οι ηλικίες που εκπροσωπούν το Περιφερειακό συμβούλιο είναι της κλίμακας από 55 έως 64 ετών το οποίο σημαίνει ότι αποτελείται από ηλικιακά ώριμους ανθρώπους. Το επίπεδο εκπαίδευσης των αιρετών ανέρχεται σε ποσοστό 63% οι οποίοι έχουν Πανεπιστημιακή και Τεχνολογική εκπαίδευση και το 13% έχουν αποκτήσει μεταπτυχιακό η διδακτορικό δίπλωμα, αυτό καθιστά ότι το Περιφερειακό συμβούλιο απαρτίζεται από υψηλό και καταρτισμένο προσωπικό με πολλές γνώσεις. Το 45% των ερωτηθέντων απασχολούνται στο δημόσιο τομέα, το 29% δηλώνουν ελεύθεροι επαγγελματίες ενώ το 16% απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα. Το 66% των αιρετών δηλώνει ότι είχαν συμμετοχή σε προηγούμενα αιρετά όργανα ενώ το 34% δείχνουν να μην έχουν κάποια εμπειρία. Από τα παραπάνω συμπεραίνουμε ότι οι περισσότεροι έχουν μια συνεχή πορεία στο χώρο της τοπικής αυτοδιοίκηση. Οι αιρετοί πού δεν μετέχουν σε τοπικά συλλογικά σχήματα φαίνονται να καταλαμβάνουν το 71% του συνόλου του δείγματος. Σχετικά με τα κίνητρα συμμέτοχής τους στις εκλογές η πλειοψηφία του δείγματος απάντησε ότι θέλουν να συμβάλουν σε περιφερειακό επίπεδο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της χώρας, οι 19 για να εκπροσωπήσουν τους συμπολίτες τους και να λύσουν τα προβλήματα τους, οι 18 για λόγους προσωπικής ανέλιξης ενώ οι άλλοι 15 για να συμβάλουν στην επίλυση περιφερειακών προβλημάτων και στην αξιοποίηση των περιφερειακών ανισοτήτων. Ως προς την αξιολόγηση του νέου θεσμού το 84% (32 αιρετοί) του συνόλου των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι είναι στην σωστή κατεύθυνση αλλά παρουσιάζει αδυναμίες

70 Σημαντικά προβλήματα του νέου συστήματος σύμφωνα με 29 αιρετούς είναι οι ανεπαρκείς πόροι σε σχέση με τις αρμοδιότητες, σύμφωνα με άλλους 24 είναι η εξάρτηση από την κεντρική διοίκηση, οι 23 απάντησαν ότιν είναι η έλλειψη οικονομικής αυτοτέλειας, οι 18 ότι είναι το ασφαλές πλαίσιο αρμοδιοτήτων ενώ οι άλλοι 16 έθιξαν ως σημαντικό πρόβλημα την επικάλυψη αρμοδιοτήτων μεταξύ της Περιφέρειας, δήμων και αποκεντρωμένης διοίκησης. Σχετικά με τις επιπτώσεις του θεσμικού πλαισίου οι περισσότεροι απάντησαν ότι θα ενισχύσει την τοπική δημοκρατία και θα συμβάλει στην επίλυση των προβλημάτων κακοδιοίκησης. Όσο αφορά των ορισμό των Αντιπεριφερειαρχών το 63% των ερωτηθέντων απάντησαν ότι θα πρέπει να εκλέγονται και το 34% να ορίζονται, οπός εφαρμόστηκε στις εκλογές του Νοεμβρίου του Σχετικά με την εποπτεία των αποφάσεων το 74% (28 αιρετοί) των ερωτηθέντων απάντησαν θετικά ενώ το 16% (6 αιρετοί) αρνητικά. Ως προς το δικαίωμα λόγου των πολιτών στο Περιφερειακό Συμβούλιο το 55% (21 αιρετού) δήλωσαν ότι οι πολίτες πρέπει να έχουν την δυνατότητα να εκφράζονται και άμεσα ενώ το 39% (15 αιρετοί) δήλωσαν ότι σε ορισμένες περιπτώσεις πρέπει να ερωτούνται ενώ το 5% του συνόλου πιστεύει το αντίθετο. Σχετικά με τον τρόπο έκφρασης των πολιτών στην διαμόρφωση κάποιων πολιτικών η πλειοψηφία υποστηρίζει ότι πρέπει να επιτευχθεί μέσω διαβουλεύσεων μέσω διαδικτύου, είτε με την άμεση επαφή με τους Περιφερειακούς συμβούλους, ενώ οι λιγότεροι πιστεύουν ότι μπορεί να γίνει με την ενεργή συμμέτοχη των πολιτών στις συνεδριάσεις του Περιφερειακού συμβουλίου είτε με δημοψηφίσματα. Στα χαρακτηριστικά του Αποκεντρωμένου κράτους 36 αιρετοί απάντησαν ότι είναι περιορισμένος ο ρόλος του κεντρικού κράτους, 26 ότι πρέπει να αλλάξει το φορολογικό σύστημα και 31 πιστεύουν ότι πρέπει να έχει σημαντική οικονομική αυτονομία. Όσο αφορά την ετοιμότητα του Περιφερειακού Συμβούλου στις απαιτήσεις του νέου συστήματος το 89% του συνόλου των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι πρέπει να υπάρξει μια περίοδος προσαρμογής. Η πλειοψηφία εκτιμά ότι

71 μπορεί να είναι 6 μήνες (32%), το 30% ένας χρόνος, το 16% δυο έτη ενώ το 14% πιστεύει ότι χρειάζεται να περάσει ενάμιση χρόνος από την εφαρμογή του. Ο αποτελεσματικός διοικητικός μηχανισμός είναι φανερό ότι βασίζεται στο ειδικευμένο και καταρτισμένο προσωπικό, στην έγκυρη νομοθετική ρύθμιση από το κράτος και την κωδικοποίηση της νομοθεσίας και στην πολιτική βούληση των αιρετών. Όσο αφορά την ικανότητα του Περιφερειακού συμβουλίου να ανταπεξέλθει στο νέο θεσμό το 76% (29 αιρετοί) απαντούν θετικά ενώ το υπόλοιπο 16% (6 αιρετοί πιστεύουν πως όχι. Σχετικά με τα κρίσιμα ζητήματα της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας μέσα από διαδικασίες ιεράρχησης διαπιστώθηκε ότι οι αιρετοί θεωρούν ως σημαντικότερο πρόβλημα την ανεργία. Επίσης ακολουθούν με σειρά προτεραιότητας η βελτίωση των κοινωνικών υποδομών της Περιφέρειας, οι βασικές τεχνικές υποδομές και η διαχείριση των υδατίνων πόρων. Για τα ζητήματα που αφορούν τα περιβαλλοντικά πρόβλημα αναδέχθηκε ως πρώτη προτεραιότητα η διαχείριση των απορριμμάτων. Για ζητήματα που αφορούν τα θέματα διαχείρισης απορριμμάτων προτεραιότητα έδειξαν στην προώθηση των προγραμμάτων ανακύκλωσης. Για ζητήματα που αφορούν την διαχείριση υδάτινων πόρων έθιξαν ως προτεραιότητα τη μείωση της ρύπανσης των υδάτων της Περιφέρειας. Όσο για την έμφαση οικονομικής ανάπτυξης το 81% (29 αιρετοί) απάντησαν ότι πρέπει να δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα ενώ το 17% στην ανάπτυξη του δημόσιου τομέα. Ως μέτρο βελτίωσης επιχειρηματικού περιβάλλοντος θεωρήθηκε σημαντικό η τόνωση του ιδιωτικού τομέα και της επιχειρηματικότητας. Για την βελτίωση της επισκεψιμότητας ως πρώτη προτίμηση έθεσαν την βελτίωση του οδικού δικτύου. Για την συνεργασία της Περιφέρειας με τους άλλους φορείς το 79% (30 αιρετοί) των ερωτηθέντων πιστεύουν ότι είναι σημαντική ενώ το 18% (7 αιρετοί) πιστεύουν ότι είναι σχετικά σημαντική

72 Το 92% (35 αιρετοί) του συνόλου του δείγματος απάντησαν ότι μπορεί να μετέχει ως έτερος σε μια επιχείρηση κοινωνικής οικονομίας προκειμένου να την ενισχύσει ενώ το 5% (2 αιρετοί) δήλωσαν την άρνηση τους. Επίσης το 89% πιστεύει ότι η Περιφέρεια θα μπορούσε να προμηθεύεται υπηρεσίες από επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας όπως είναι η ανακύκλωση (23 αιρετοί), οι υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας (28 αιρετοί), η συντήρηση και η εγκατάσταση πρασίνου(23 αιρετοί), η καθαριότητα (23 αιρετοί) και η συντήρηση πρασίνου (21 αιρετοί). Οι τομείς των επιχειρήσεων που μπορεί να δραστηριοποιείται η Περιφέρεια είναι οι βιοκαλλιέργειες (26 αιρετοί), η παροχή κοινωνικών υπηρεσιών (26 αιρετοί), καθαριότητα και ανακύκλωση (25 αιρετοί), παραγωγή τοπικών προϊόντων (25 αιρετοί), έργα αξιοποίησης των υδάτινων πόρων (21 αιρετών),συντήρηση εγκαταστάσεων (19 αιρετοί). Το 79% (30 αιρετοί) των ερωτηθέντων παρουσιάζει των εθελοντισμό επιχειρήσεων πολύ χρήσιμο. Σύμφωνα με τους αιρετούς οι τομείς για εθελοντισμό είναι η καθαριότητα-πράσινο (29 αιρετοί), οι υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας (29 αιρετοί) και η ανακύκλωση (25 αιρετοί). Το 89% (34 αιρετοί) του συνόλου των ερωτηθέντων είναι υπέρ της σύναψης συμβάσεων με τον ιδιωτικό τομέα για την μετασκευή των έργων της Περιφέρειας. Σύμφωνα με 28 αιρετούς η μορφή συνεργασίας θα πρέπει να είναι με ΣΔΙΤ για την κατασκευή και λειτουργία μεγάλων έργων υποδομής ενώ οι άλλοι 18 αιρετοί μέσω των συμβάσεων παραχώρησης για την παροχή ορισμένων δημόσιων υπηρεσιών από ιδιώτες. Σε ιδιώτες, 23 αιρετοί πιστεύουν ότι μπορεί να ανατεθεί η επεξεργασία κ συλλογή των απορριμμάτων, ενώ 23 αιρετοί πιστεύουν ότι οι υπηρεσίες κατάρτισης μπορούν να παραχωρηθούν σε ιδιώτη. Συμπεριλαμβανομένου όλων των παραπάνω οι αιρετοί οραματίζονται την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας να αναπτύσσεται με γρήγορους ρυθμούς σε επίπεδο οικονομικό-κοινωνικό και πολιτισμικό και να οργανωθεί με το καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να προσφέρει στους πολίτες τις καλύτερες προοπτικές. -71-

73 Προσωπικά συμπεράσματα και προτάσεις Από την διαδικασία της έρευνας που πραγματοποιήσαμε καταλήξαμε στα εξής συμπεράσματα. Αρχικά, το Πρόγραμμά Καλλικράτης είναι μια νέα αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης το όποιο εφαρμόστηκε και λειτουργεί σε μια εποχή κυρίως δύσκολη για την οικονομία της χώρας. Το περιφερειακό συμβούλιο απαρτίζεται σε μεγάλο αριθμό από άντρες οι περισσότεροι είναι απόφοιτοι Πανεπιστημιακής και Τεχνολογικής εκπαίδευσης ή έχουν αποκτήσει κάποιο μεταπτυχιακό ή διδακτορικό. Από αυτό συμπεραίνουμε ότι στελεχώνεται από ένα υψηλό και καταρτισμένο προσωπικό με εξαίρετη μόρφωση. Επίσης, παρατηρούμε ότι οι περισσότεροι από τους αιρετούς έχουν συμμετέχει και σε προηγούμενες θέσεις ευθύνης και τοπικά συλλογικά όργανα πράγμα που δείχνει ότι έχουν την τάση να ασχολούνται με τα πολιτικά δρώμενα του τόπου τους Η νέα μορφή της Περιφέρειας που συστήθηκε για πρώτη φορά είναι ικανή να πετύχει τους στόχους της υπερβαίνοντας τον τοπικισμό. Η έρευνα όμως έδειξε ότι ο μεγαλύτερος αριθμός των αιρετών που ερωτηθήκαν είναι σύμφωνοι με το νέο θεσμό Καλλικράτης πιστεύουν ότι βρίσκεται στην σωστή κατεύθυνση ως προς την υλοποίηση του αλλά εμφανίζει κάποιες αδυναμίες ως προς την εφαρμογή του και η περίοδος προσαρμογής που χρειάζεται βάση της πλειοψηφίας των αιρετών είναι έξι μήνες. Μια από της σημαντικότερες αδυναμίες του νέου θεσμικού πλαισίου οι αιρετοί τόνισαν ότι είναι οι ανεπαρκείς πόροι σε σχέση με τις αρμοδιότητες της περιφέρειας και η εξάρτηση από την κεντρική εξουσία. Επίσης αν βελτιωθούν οι οργανωτικές υπηρεσίες της περιφέρειας τότε ο νέος θεσμός θα συμβάλει σημαντικά στην εξοικονόμηση πόρων περιορίζοντας ταυτόχρονα τις λειτουργικές δαπάνες, στην προώθηση της τοπικής ανάπτυξης, στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, στην βελτίωση των υποδομών και στην βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες. Σχετικά με τα ζητήματα της περιφέρειας που πρέπει να αντιμετωπιστούν οι αιρετοί θεωρούν ότι τα σημαντικότερα είναι η ανεργία, οι βασικές κοινωνικές υποδομές, η διαχείριση των απορριμμάτων και των υδάτινων πόρων. Με -72-

74 σκοπό να επιλυθούν ορισμένα από τα προηγούμενα προβλήματα, προτείνουν την προώθηση προγραμμάτων ανακύκλωσης και μείωσης της ρύπανσης των υδάτων έτσι ώστε να δοθεί έμφαση στην ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα της περιφέρειας το οποίο θα επιφέρει την ευρύτερη ανάπτυξη. Η έρευνα επίσης έδειξε ότι ένας ακόμα παράγοντας ο οποίος πιστεύουν οι αιρετοί ότι θα επιφέρει ανάπτυξη στην Περιφέρεια μας είναι και αυτός του τουρισμού και η βελτίωση της επισκεψιμότητας στην περιφέρεια το οποίο όμως για να επιτευχτεί είναι πολύ σημαντικό να ολοκληρωθούν και να βελτιωθούν τα έργα υποδομής.. Μέσα από την μελέτη συμπεράνουμε, ότι για να επιτευχθούν όλοι οι παραπάνω στόχοι θεωρούν πολύ σημαντική την συνεργασία της περιφέρειας με τους δήμους, κοινωνικούς, επαγγελματικούς και επιστημονικούς φορείς, καθώς επίσης και την συμμετοχή της περιφέρειας ως εταίρος σε επιχειρήσεις κοινωνικής οικονομίας. Σχετικά με τον εθελοντισμό όλοι οι αιρετοί έκριναν απαραίτητη την ύπαρξη εθελοντικών υπηρεσιών ενώ είναι υπέρ της συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα για την κατασκευή έργων και την παροχή των υπηρεσιών. Η δική μας άποψη η οποία προέκυψε από τα παραπάνω συμπεράσματα είναι ότι με τον νόμο του Καλλικράτη και με την νέα οργανωτική, οικονομική και ευρύτερη δομή της περιφέρειας θα μπορέσουν να επιλυθούν μεγάλα προβλήματα και να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες της περιφέρειας καλύτερα. Επίσης, λόγω του ότι το Πρόγραμμα Καλλικράτης εφαρμόζεται για πρώτη φορά θα έπρεπε να υπάρχει πολύ καλή ενημέρωση και κατάρτιση τόσο των αιρετών όσο και των πολιτών σχετικά με το πώς λειτουργεί ο νέος θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης, ώστε να μην παρατηρούνται φαινόμενα άγνοιας και ασάφειας γύρω από το θέμα αυτό. Τέλος, πρέπει να προτείνουμε ότι η ερευνά αυτή πρέπει να επαναληφθεί για δεύτερη φόρα εφόσον περάσει ένα χρονικό διάστημα προσαρμογής ώστε να έχουμε πιο ολοκληρωμένα, πιο ακριβή, πιο σαφή αλλά και αντικειμενικά αποτελέσματα γύρω από την εφαρμογή της νέας διοικητικής μεταρρύθμισης. -73-

75 Πήγες- Βιβλιογραφία: Πρόγραμμα Καποδιστρία (Ν. 2539/1997 ΦΕΚ 114/τ.Α VI997) Πρόγραμμα Καλλικράτη -Νέα αρχιτεκτονική για την αναμόρφωση της Αυτοδιοίκησης και του κράτους ( Υπουργείο εσωτερικών και Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης.) Επιχειρησιακό πρόγραμμα Δυτικής Ελλάδας, Πελοποννήσου και Ιόνιων Νήσων Προγραμματική Περίοδος Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητας και Επιχειρηματικότητας Ηλεκτρονικές πήγες αντλήσεις πληροφοριών Εθνική στατιστική υπηρεσία Ελλάδος: Ινστιτούτο ανάπτυξης δυτικής Ελλάδας: Περιφέρεια δυτικής Ελλάδας: Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Αχαΐας: Νομαρχιακή αυτοδικήσει Ηλείας: Νομαρχιακή αυτοδιοίκηση Αιτωλοακαρνανίας:

76 7.ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α: ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Ερωτηματολόγιο για τους αιρετούς της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης ΑΜ ΕΡΕΥΝΗΤΗ: ΑΥΞΩΝ ΑΡΙΘ Μ ΟΣ ΕΡΩΤΗΜ ΑΤΟΛΟΓΙΟΥ: Τμήμα Α. Ταυτότητα ερωτώμενου 1. Στοιχεία εκλονής (α) 1.01 Περιφέρεια 1.02 Περιφερειακή ενότητα 1.03 Ονοματεπώνυμο 1.04 Τηλέφωνο 1.05 Δ/νση ηλεκτρ. ταχυδρομείου ( ) Συνδυασμός 1.06 Επώνυμο επικεφαλής 1.07 Επιτυχών [1] 1.08 Επιλαχών [2] - ;. ; Εκλογική ταυτότητα Επικεφαλής συνδυασμού (1) 1.09 Αντιπεριφερειάρχης (σε Περιφ. ενότητα) (2) Περιφερ. Σύμβουλος (3) Αναληφθείσα θέση ευθύνης Αντιπεριφερειάρχης (θεματικός) (1) 1.10 Άλλη (προσδιορίστε) 1.11 (2) Καμία (3) 2. Φύλο ερωτώμενου (α) Άρρεν (1) Θήλυ (2) -75-

77 3. Ηλικιακή ομάδα (α) (1) (2) (3) (4) (5) 65+ (6) 4. Επίπεδο εκπαίδευσης (α) Δημοτικό (1) Γυμνάσιο (2) Λύκειο (3) Μεταλυκειακή Εκπαίδευση (ΙΕΚ) (4) ΑΕΙ/ΤΕΙ (5) Μεταπτυχιακό/Διδακτορικό (6) 5. Απασχόληση (πριν την πρόσφατη εκλογή σας ή πριν την πρώτη εκλογή σας αν είχατε επανεκλεγεί σε θέση αιρετού) (α) Δημόσιος Υπάλληλος (1) Ιδιωτικός Υπάλληλος (2) Επιχειρηματίας (3) Ελεύθερος Επαγγελματίας (4) Εργάτης (5) Αγρότης (6) Συνταξιούχος (7) Δεν εργάζεται (8) 6. Υπάρχει προηγούμενη συμμετοχή σας σε αιρετά όργανα αυτοδιοίκησης; (α) Ναι (1) Όχι (2) Αν η απάντησή σας είναι Ναι πηγαίνετε στην επόμενη ερώτηση, διαφορετικά πηγαίνετε στην μεθεπόμενη -76-

78 7. Προηγούμενη συμμετοχή σας σε αιρετά όργανα αυτοδιοίκησης, ως: (α) Κ ω δικοί Έτη Συμμέτοχης Νομάρχης Δήμαρχος Πρόεδρος Κοινότητας Νομαρχιακός Σύμβουλος Δημοτικός Σύμβουλος Κοινοτικός Σύμβουλος Τοπικός Σύμβουλος Πάρεδρος Αλλο (προσδιορίστε): (1) (2) (3) (4) (5) (6) (7) (8) (9) 8. Υπάρχει προηγούμενη συμμετοχή σας στο Κοινοβούλιο ή σε θέσεις ευθύνης στο δημόσιο τομέα (κράτος ή ΔΕΚΟ ή νομικά πρόσωπα της αυτοδιοίκησης); (α) Ναι (1) Όχι (2) Αν η απάντησή σας είναι Ναι πηγαίνετε στην επόμενη ερώτηση, διαφορετικά πηγαίνετε στην μεθεπόμενη 9. Προηγούμενη συμμετοχή σας στο Κοινοβούλιο ή σε θέσεις ευθύνης στο δημόσιο τομέα, ως: (α) Έτη Βουλευτής (1) Στο ΔΣ οργανισμού (2) Επικεφαλής δημόσιας υπηρεσίας (3) Άλλο (προσδιορίστε): (4) 10. Υπάρχει προηγούμενη συμμετοχή σας σε τοπικά συλλογικά σχήματα; (β) Ναι (1) Όχι (2) Αν η απάντησή σας είναι Ναι πηγαίνετε στην επόμενη ερώτηση, διαφορετικά πηγαίνετε στην μεθεπόμενη -77-

79 11. Προηγούμενη συμμετοχή σας σε τοπικά συλλογικά σχήματα, ως: (β) μέλος απλό του ΔΣ μέλος Έτη (1) (2) 11.1 Πολιτιστικός/περιβαλλοντικός σύλλογος Συνεταιρισμός Επιμελητήριο Επαγγελματικός σύλλογος (προσδιορίστε) Αθλητικός σύλλογος Αλλο (προσδιορίστε) Ποια ήταν τα κίνητρα συμμετοχής σας στις περιφερειακές εκλογές; (ιεραρχήστε) (α) 12.1 Για να εκπροσωπήσω τους συμπολίτες μου και να λύσω τα προβλήματά τους 12.2 Για να συμβάλω στην επίλυση περιφερειακών προβλημάτων και αξιοποίηση περιφερειακών δυνατοτήτων 12.3 Για να συμβάλω από το περιφερειακό επίπεδο στην αντιμετώπιση των προβλημάτων της χώρας 12.4 Λόγοι προσωπικής ανέλιξης 12.5 Αλλο Προσδιορίστε: Τμήμα Β. Θεσμικό Πλαίσιο Αιρετής Περιφέρειας 13. Πώς αξιολογείτε το νέο θεσμό της αιρετής περιφέρειας; (α) Είναι στη σωστή κατεύθυνση (1) Είναι στη σωστή κατεύθυνση αλλά έχει αδυναμίες (2) Είναι σε λάθος κατεύθυνση (3) Δξ/δα (4)

80 14. Ποια είναι κατά τη γνώμη σας τα σημαντικά προβλήματα του θεσμικού πλαισίου για την αιρετή περιφέρεια; (δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων, χωρίς ιεράρχηση) (α) Ασαφές πλαίσιο αρμοδιοτήτων Επικάλυψη στην κατανομή αρμοδιοτήτων μεταξύ περιφέρειας, δήμων και αποκεντρωμένης διοίκησης Ανεπαρκείς πόροι σε σχέση με τις αρμοδιότητες 14.04Έλλειψη οικονομικής αυτοτέλειας Εξάρτηση από τη κεντρική διοίκηση (διοικητική, πολιτική, οικονομική) Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα 15. Θεωρείτε ότι η αιρετή περιφέρεια όπως θεσμοθετήθηκε: (α) Ναι Όχι Δξ/δα (1) (2) (3) Θα ενισχύσειτην τοπική δημοκρατία Θα συμβάλλει στην ευαισθητοποίηση και ενεργοποίηση των πολιτών (ενίσχυση των συμμετοχικών διαδικασιών) Θα συμβάλλει στην εξοικονόμηση πόρων (με οικονομίες κλίμακας στη χρήση των οικονομικών και ανθρώπινων πόρων και με τον περιορισμό των λειτουργικών δαπανών) Θα βελτιώσει τη διαφάνεια στον τρόπο λήψης και υλοποίησης των διοικητικών αποφάσεων (ειδικά όσων σχετίζονται και εξυπηρετούν οικονομικά συμφέροντα) Θα οδηγήσει στην επικράτηση τοπικών ομάδων συμφερόντων (τοπικές ελίτ) και στην εγκαθίδρυση πελατειακών σχέσεων & ευνοιοκρατίας Θα προωθήσει πιο αποτελεσματικά την τοπική ανάπτυξη Θα βελτιώσει την εξυπηρέτηση του πολίτη και θα αναβαθμίσει τις συνθήκες της ζωής του (καλύτερη γνώση και εξυπηρέτηση των τοπικών αναγκών) Θα συμβάλλει στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας (με στόχο την ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και της τοπικής ανάπτυξης)

81 Θα συμβάλλει στην επιδείνωση των περιφερειακών ανισοτήτων (λόγω έλλειψης κεντρικού σχεδιασμού και των διαφορών στις περιφερειακές δυνατότητες) Θα συμβάλλει στην επίλυση των προβλημάτων κακοδιοίκησης (με το θεσμό του συμπαραστάτη του δημότη και της επιχείρησης που δέχεται καταγγελίες άμεσα θίγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων) Θα συμβάλλει στην επίλυση προβλημάτων που σχετίζονται με τους μετανάστες που κατοικούν μόνιμα στην περιφέρεια (με στόχο την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής) Θα συμβάλλει στην αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού που θα απασχολείται στο νέο θεσμό 16. Θεωρείτε σωστή τη διάταξη του νόμου για τον εξαρχής ορισμό των αντιπεριφερειαρχών στις περιφερειακές ενότητες, αντί της εκλογής τους; (α) Ναι (1) Όχι (2) Δξ/δα (3) 17. Πώς αξιολογείτε το νέο σύστημα εποπτείας των αποφάσεων των οργάνων των περιφερειών; (β) Είναι σωστό (1) Δεν είναι σωστό (2) Δξ/δα (3) 18. Θεωρείτε ότι οι πολίτες πρέπει να έχουν λόγο κατά τη διάρκεια της θητείας της αιρετής διοίκησης στη διαμόρφωση των πολιτικών και του περιφερειακού σχεδιασμού, ή ότι αυτοί εκφράζονται επαρκώς από τους εκλεγμένους αντιπροσώπους τους; (α) Δεν απαιτείται να εκφράζονται άμεσα (1) Πρέπει να εκφράζονται και άμεσα (2) Πρέπει να ερωτώνται σε ορισμένες περιπτώσεις (3) Δξ/δα (4) Αν απαντήσατε (2) ή (3) πηγαίνετε στην επόμενη ερώτηση, διαφορετικά πηγαίνετε στην μεθεπόμενη -80-

82 19. Πώς νομίζετε ότι θα πρέπει να εκφράζεται η γνώμη και να γίνεται η συμμετοχή των πολιτών στη διαμόρφωση κάποιων πολιτικών; (δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων, χωρίς ιεράρχηση) (α) Με ηλεκτρονική διαβούλευση μέσω 19.1 διαδικτύου 19.2 Με την άμεση επαφή μεταξύ περιφερ. συμβούλων και πολιτών 19.3 Με ηλεκτρονικά δημοψηφίσματα 19.4 Με δημοψηφίσματα 19.5 Με συμμετοχή των πολιτών, με δικαίωμα λόγου, στις συνεδριάσεις του περιφερειακού συμβουλίου 19.6 Δξ/δα 20. Ποια από τα παρακάτω θεωρείτε ότι πρέπει να περιλαμβάνει ένα αποτελεσματικό αποκεντρωμένο σύστημα διοίκησης; (α) (α) (β) (V) Ναι Όχι Δξ/δα Περιορισμένος ρόλος του κεντρικού κράτους [το κράτος να παρέχει μόνο τα δημόσια αγαθά εθνικής εμβέλειας (όπως άμυνα, δικαιοσύνη, θεσμικό/ρυθμιστικό πλαίσιο) και να ασκεί μόνο αρμοδιότητες συντονισμού και κατεύθυνσης στις βασικές κοινωνικές υπηρεσίες (εκπαίδευση, υγεία, κοινωνική αλληλεγγύη, κλπ)] (1) Τροποποίηση του φορολογικού συστήματος με δυνατότητα αυτόνομης επιβολής και είσπραξης φόρων από τα τρία επίπεδα διοίκησης (κεντρικό κράτος, περιφέρειες, δήμοι) Σημαντική οικονομική αυτονομία των βαθμιδών αυτοδιοίκησης, με δικά τους έσοδα και μικρότερη εξάρτηση από τις κρατικές επιχορηγήσεις (2) (3) Άλλο (προσδιορίστε): (4) Δξ/δα (5)

83 Τμήμα Γ. Εφαρμογή Διοικητικής Μεταρρύθμισης Γ.1 Εφαρμογή της διοικητικής μεταρρύθμισης στην περιφέρειά σας 21. Θεωρείτε ότι το περιφερειακό συμβούλιο στην περιφέρειά σας είναι έτοιμο να ανχαποκριθεί στις απαιτήσεις του νέου συστήματος διοίκησης, ή χρειάζεται περίοδο προσαρμογής; (α) Είναι έτοιμο (1) Χρειάζεται περίοδο προσαρμογής (2) Δξ/δα (3) Αν απαντήσατε (2) πηναίνετε στην επόμενη ερώτηση, διαφορετικά πηγαίνετε στην μεθεπόμενη 22. Πόσο εκτιμάτε ότι θα διαρκέσει η αρχική περίοδος προσαρμογής μέχρις ότου ομαλοποιηθεί η λειτουργία της αιρετής περιφέρειας; (α) Έξη μήνες (1) Ένα έτος (2) Ενάμιση έτος (3) Δύο έτη (4) Περισσότερο από δύο έτη (προσδιορίστε): (5) Δξ/δα (6) 23. Τι απαιτείται κατά τη γνώμη σας για να εδραιωθεί ένας αποτελεσματικός διοικητικός μηχανισμός στην περιφέρειά σας; (δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων, χωρίς ιεράρχηση) (α) 23.1 Εξειδικευμένο και επαρκές προσωπικό 23.2 Κατάρτιση του προσωπικού 23.3 Ικανότητες, γνώση και εμπειρία των αιρετών σε θέματα διοίκησης και προγραμματισμού 23.4 Πολιτική βούληση των αιρετών 23.5 Έγκαιρη νομοθετική ρύθμιση από το κράτος (όπου απαιτείται) και κωδικοποίηση της νομοθεσίας 23.6 Άλλο (προσδιορίστε): 23.7 Δξ/δα -82-

84 24. Θεωρείτε ότι το αιρετό συμβούλιο της περιφέρειάς σας διαθέτει τις ικανότητες και την πολιτική βούληση για να ανταποκριθεί με επιτυχία στην πρόκληση εφαρμογής του νέου θεσμού και επίτευξης των στόχων του; (α) Ναι (1) Όχι (2) Δξ/δα (3) 25. Ποια θεωρείτε ως τα κρίσιμα ζητήματα της περιφέρειας σας τα οποία θα πρέπει να αντιμετωπισθούν κατά προτεραιότητα; (ιεραρχήστε) (α) Διαχείριση απορριμμάτων Διαχείριση υδάτινων πόρων Βασικές τεχνικές υποδομές (δρόμοι, δίκτυα ύδρευσης-αποχέτευσης, βιολογικοί καθαρισμοί, εγγειοβελτιωτικά έργα κλπ.) Βασικές κοινωνικές υποδομές (στους τομείς υγείας, κοινωνικής αλληλεγγύης, παιδείας, πολιτισμού, αθλητισμού) Χαμηλή επιχειρηματικότητα Ανεργία Υποτονικότητα παραγωγικών επενδύσεων Αλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα 26. Ποια περιβαλλοντικά προβλήματα της περιφέρειάς σας θεωρείτε ότι θα πρέπει να αντιμετωπισθούν κατά προτεραιότητα; (ιεραρχήστε) (α) Διαχείριση απορριμμάτων Διαχείριση υδάτινων πόρων Ανάπτυξη ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Λειψυδρία

85 26.05 Απώλεια βιοποικιλότητας Ερημοποίηση Προστασία δασών Αλλο (προσδιορίστε) Δξ/δα 27. Ποιες προτεραιότητες θα πρέπει να θέσει το Περιφερειακό Συμβούλιο στα θέματα διαχείρισης των απορριμμάτων; (ιεραρχήστε) (α) Διαλογή στην πηγή και προώθηση προγραμμάτων ανακύκλωσης Κλείσιμο και αποκατάσταση Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) Εξεύρεση χώρων για τη δημιουργία μονάδων επεξεργασίας και τελικής διάθεσης υπολειμμάτων Κατασκευή ΧΥΤΥ (Χώροι Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων, για ό,τι μένει μετά την επεξεργασία) Δημιουργία σταθμών μεταφόρτωσης απορριμμάτων Κατασκευή μονάδας καύσης απορριμμάτων Κατασκευή μονάδας λιπασματοποίησης Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα 28. Ποιες προτεραιότητες θα πρέπει να θέσει το Περιφερειακό Συμβούλιο στα θέματα διαχείρισης των υδάτινων πόρων; (ιεραρχήστε) (γ) Μείωση των αντλήσεων του υπόγειου νερού Εξοικονόμηση νερού άρδευσης Καταμέτρηση όλων των χρήσεων του νερού Έργα αξιοποίησης των υδατικών πόρων με φράγματα -84-

86 28.05 Έργα αξιοποίησης των υδατικών πόρων με γεωτρήσεις Καταγραφή χρήσεων και ζήτησης νερού Μείωση της ρύπανσης των νερών Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα 29. Που νομίζετε ότι πρέπει να δοθεί η έμφαση για την οικονομική ανάπτυξη της περιφέρειας σας; (α) Στην ανάπτυξη του ιδιωτικού τομέα (μέσω της δημιουργίας του κατάλληλου επιχειρηματικού περιβάλλοντος για την προσέλκυση επενδύσεων και τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης) Στην ανάπτυξη του δημόσιου τομέα (μέσω των επενδύσεων σε τεχνικές και κοινωνικές υποδομές και την παροχή κοινωνικών και άλλων υπηρεσιών προς τους πολίτες - από την περιφέρεια και τους δήμους) Δξ/δα (1) (2) (3) 30. Ποια μέτρα θεωρείτε σημαντικά για τη βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος, την τόνωση του ιδιωτικού τομέα και της επιχειρηματικότητας στην περιφέρειά σας; (ιεραρχήστε) (β) Τη μείωση της γραφειοκρατίας και την απλοποίηση των διοικητικών διαδικασιών για την προσέλκυση και υλοποίηση ιδιωτικών επενδύσεων (π.χ. με τη δημιουργία one-stop-shop στα επιμελητήρια) Τη μείωση του παραεμπορίου και της παραοικονομίας (με την πιστή τήρηση της προβλεπόμενης εμπορικής νομοθεσίας) Τη δημιουργία επιχειρηματικών πάρκων Τη βελτίωση της εμπορικής πολεοδομίας στα αστικά κέντρα(σαφείς και λειτουργικοί κανόνες χωροταξίας και πολεοδόμησης για τις εμπορικές δραστηριότητες) Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα -85-

87 31. Ποια μέτρα θεωρείτε σημαντικά για την βελτίωση της επισκεψιμότητας στην περιφέρεια σας; (ιεραρχήστε) (γ) Την ολοκλήρωση / βελτίωση των οδικών δικτύων Την ανάδειξη των πολιτιστικών πόρων Την προώθηση ήπιων μορφών τουρισμού Τη βελτίωση του κυκλοφοριακού προβλήματος στα αστικά κέντρα Τη βελτίωση της σήμανσης & πληροφόρησης για τους επισκέπτες Τη βελτίωση της καθαριότητας και της εικόνας των αστικών κέντρων Το επίπεδο των ηλεκτρονικών επικοινωνιών και της ηλεκτρονικής πληροφόρησης συνολικά σε τοπικό επίπεδο (όπως info kiosks κλπ) Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα 32. Πώς αξιολογείτε την απορρόφηση των κοινοτικών πόρων στην περιφέρειά σας μέχρι σήμερα για τη χρηματοδότηση δημοσίων και ιδιωτικών επενδύσεων; (ως προς το ύφος των κονδυλίων και ως προς την τοποθέτησή τους και τα πολλαπλασιαστικά τους οφέλη) (γ) Πολύ σημαντική (1) Αρκετά σημαντική (2) Σχετικά σημαντική (3) Ασήμαντη (4) Δξ/δα (5) 33. Πόσο σημαντική είναι κατά τη γνώμη σας η συνεργασία της περιφέρειας με τους δήμους και τους κοινωνικούς/επαγγελματικους/επιστημονικούς φορείς για την επιτυχία του περιφερειακού αναπτυξιακού σχεδιασμού; (γ Πολύ σημαντική (1) Αρκετά σημαντική (2) Σχετικά σημαντική (3) Δξ/δα (4)

88 Γ.2 Κοινω νική οικο νο μία και εθελοντισμός, ως νέο ι τομείς προς αξιοπ οίηση 34. [Η Κοινωνική Οικονομία, για την οποία ετοιμάζεται θεσμικό πλαίσιο που θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2011, αποτελεί τον τρίτο τομέα της οικονομίας ανάμεσα στον ιδιωτικό τομέα και τον δημόσιο τομέα. Απευθύνεται σε ευπαθείς ομάδες (μακροχρόνια ανέργους, ΑμεΑ, νέους ανέργους, άνεργες γυναίκες κλπ) και τους επιτρέπει να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά σε κοινωφελείς δραστηριότητες και σε ένα προστατευόμενο περιβάλλον με φοροαπαλλαγές, εισφοροαπαλλαγές και δυνατότητα απευθείας ανάθεσης υπηρεσιών από δημόσιους φορείς. Με βάση τα παραπάνω:] Θεωρείτε ότι η περιφέρειά σας θα μπορούσε να μετέχει ως εταίρος σε μια επιχείρηση κοινωνικής οικονομίας προκειμένου να την ενισχύσει; (β) Ναι (1) Όχι (2) Δξ/δα (3) Αν η απάντησή σας είναι Ναι πηγαίνετε στην επόμενη ερώτηση, διαφορετικά πηγαίνετε στη μεθεπόμενη 35. Σε ποιους τομείς θα δραστηριοποιούνταν μια κοινωνική επιχείρηση με συμμετοχή της περιφέρειας; (δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων, χωρίς ιεράρχηση) (β) Συντήρηση εγκαταστάσεων, πράσινο Καθαριότητα, ανακύκλωση Βιοκαλλιέργειες, αγροτική παραγωγή Παραγωγή τοπικών προϊόντων Έργα αξιοποίησης των υδατικών πόρων Εστίαση, catering Βιοτεχνικά εργαστήρια και συνεργεία Παροχή κοινωνικών καιπρονοιακών υπηρεσιών (ηλικιωμένοι, παιδιά, ανάπηροι) Αλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα 36. Θεωρείτε ότι η περιφέρειά σας θα μπορούσε να προμηθεύεται υπηρεσίες από επιχειρήσεις κοινωνικής οικονο μίας; (β) Ναι (1) Όχι (2) Δξ/δα (3) Αν η απάντησή σας είναι Ναι πηγαίνετε στην επόμενη ερώτηση, διαφορετικά πηγαίνετε στη μεθεπόμενη

89 37. Σε ποιους τομείς θα προμηθευόταν η περιφέρεια υπηρεσίες; (δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων, χωρίς ιεράρχηση) (β) Συντήρηση εγκαταστάσεων Συντήρηση πράσινου Καθαριότητα Ανακύκλωση Υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας Catering Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα 38. Θεωρείτε την αξιοποίηση εθελοντικών υπηρεσιών από τις περιφέρειες: (β) Πολύ χρήσιμη (1) Σχετικά χρήσιμη (2) Καθόλου χρήσιμη (3) Δξ/δα (4) Αν απαντήσατε (1) ή (2) πηγαίνετε στην επόμενη ερώτηση, διαφορετικά πηγαίνετε στη μεθεπόμενη 39. Σε ποιους τομείς πιστεύετε ότι θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν υπηρεσίες εθελοντικών οργανώσεων ή προσώπων; (δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων, χωρίς ιεράρχηση (β) Πράσινο - Καθαριότητα Ανακύκλωση Υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας Άλλο (προσδιορίστε): Δξ/δα

90 Τμήμα Δ. Οικονομική πολιτική - Πόροι 40. Πώς κρίνετε το καθεστώς χρηματοδότησης των περιφερειών από την κεντρική διοίκηση και την ουσιαστική έλλειψη της δυνατότητας αυτόνομης άντλησης τοπικών εσόδων; (α) Είναι σωστό (ο ι π ε ρ ι φ έ ρ ε ιε ς θ α π ρ έ π ε ι ν α χ ρ η μ α τ ο δ ο τ ο ύ ν τ α ι α π ό τ ο κ ρ ά το ς) (1) Δεν είναι σωστό (ο ι π ε ρ ι φ έ ρ ε ιε ς θ α π ρ έ π ε ι ν α β α σ ίζο ν τ α ι σ ε δ ικ ά τ ο υ ς τ ο π ικ ά έ σ ο δ α ) (2) Είναι εν μέρει σωστό (είμαι υπέρ ενός μικτού συστήματος) (3) Δξ/δα (4) Αν απαντήσατε (2) ή (3) πηγαίνετε στην επόμενη ερώτηση, διαφορετικά πηγαίνετε στη μεθεπόμενη 41. Ποιες από τις παρακάτω τοπικές πηγές εσόδων θεωρείτε ως τις πιο σημαντικές ή πιο κατάλληλες για τη χρηματοδότηση των τοπικών υπηρεσιών και έργων; (ιεραρχήστε) (β) 41.1 Τοπικοί φόροι ακίνητης περιουσίας 41.2 Τοπικοί φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων 41.3 Τοπικοί φόροι επί των επιχειρήσεων ΦΠΑ από τις συναλλαγές της τοπικής οικονομίας Λοιποί τοπικοί έμμεσοι φόροι, εκτός του ΦΠΑ (όπως π.χ. φόρος στις συναλλαγές εστιατορίων και ξενοδοχείων) Τέλη χρήσης από τους χρήστες των τοπικών υπηρεσιών 41.7 Δξ/δα 42. Είστε υπέρ της συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα για την κατασκευή των έργων και την παροχή των υπηρεσιών που εμπίπτουν στις αρμοδιότητες της αιρετής περιφέρειας; (α) Ναι, υπό προϋποθέσεις (1) Όχι (2) Δξ/δα (3) Αν απαντήσατε (1) πηγαίνετε στην επόμενη ερώτηση, διαφορετικά πηγαίνετε στη μεθεπόμενη

91 43. Αναφέρατε τις μορφές συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα με τις οποίες θα συμφωνούσατε (δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων, χωρίς ιεράρχηση) (α) Μέσω ΣΔΙΤ για την κατασκευή και λειτουργία 43.1 μεγάλων έργων υποδομής 43.2 Μέσω συμβάσεων παραχώρησης για την παροχή ορισμένων δημοσίων υπηρεσιών από ιδιώτες 43.3 Δξ/δα Αν απαντήσατε (43.2) πηγαίνετε στην επόμενη ερώτηση 44. Ποιες από τις παρακάτω υπηρεσίες θεωρείτε ότι θα μπορούσαν να παραχωρηθούν σε ιδιώτες; (δυνατότητα πολλαπλών απαντήσεων, χωρίς ιεράρχηση) (α) 44.1 Συλλογή απορριμμάτων (1) 44.2 Επεξεργασία απορριμμάτων (2) 44.3 Υπηρεσίες υγείας (3) 44.4 Υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης (4) 44.5 Υπηρεσίες κατάρτισης (5) 44.6 Πολιτιστικές υπηρεσίες (6) 44.7 Αλλο (προσδιορίστε) (7) Τμήμα Ε. Κλείσιμο (ανοικτή ερώτηση) Ποιο είναι το όραμά σας για την περιφέρεια κατά τη διάρκεια της πρώτης αιρετής περιφερειακής διακυβέρνησης; Ευχαριστούμε πολύ για τη συνεργασία σας στη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου