ΤΟΡΝΟΙ. ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: Ανδρέας Ιωάννου

Transcript

1 ΤΟΡΝΟΙ 1

2 Ιστορική αναδρομή του τόρνου Η τόρνευση σαν κατεργασία χρησιμοποιείται από πολύ παλαιά, γύρω όμως στο 1400 μ.χ. εμφανίστηκαν οι πρώτοι τόρνοι που στην αρχή κινούνταν με μυϊκή δύναμη ή με νερό σαν τους κατοπινούς υδρόμυλους. Στα επόμενα σχήματα, παρουσιάζεται η ιστορική εξέλιξη της τόρνευσης (ποδοκίνητη, υδροκίνητη, ηλεκτροκίνητη). Η τεχνολογία της κοπής σε εργαλειομηχανή τόρνευσης χρονολογείται αρκετούς αιώνες πριν, κατεργάζοντας ακόμα και ειδικές μορφές όπως σπείρωμα κ.λπ.. 2

3 Ιστορική αναδρομή του τόρνου Ποδοκίνητοι, υδροκίνητοι τόρνοι. Ιμαντοκίνητοι τόρνοι. 3

4 Ιστορική αναδρομή του τόρνου Στο σχήμα παρουσιάζεται μια άποψη ενός τόρνου του 1797 μ.χ. Ανακαλύφθηκε στις Η.ΠΑ. Ο συγκεκριμένος τόρνος έκοβε ακριβή σπειρώματα με άνεση. 4

5 Τόρνος Ο τόρνος γενικής χρήσης είναι εργαλειομηχανή που χρησιμοποιείται κατά κανόνα στον τομέα βιομηχανικής παραγωγής μηχανολογικών προϊόντων κατά μονάδα ή μικρών σειρών και στο τομέα συντήρησης και επισκευής μηχανολογικών κατασκευών στις βιομηχανικά αναπτυσσόμενες χώρες. Η διαμόρφωση των μεταλλικών υλικών στον τόρνο και η μεταποίηση τους σε στοιχεία μηχανών διεξάγεται με κατεργασία κοπής, που επιτυγχάνεται με κοπτικό εργαλείο απλής κοπής. Η κατεργασία μηχανικής κοπής με κοπτικό εργαλείο απλής κοπής στον τόρνο λέγεται τόρνευση. 5

6 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΡΝΩΝ Ο τόρνος είναι η εργαλειομηχανή που χρησιμοποιείται για την τόρνευση. 6

7 ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΤΩΝ ΤΟΡΝΩΝ ΤΟΡΝΟΙ ΤΟΡΝΟΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΡΗΣΕΩΣ ΕΙΔΙΚΟΙ ΤΟΡΝΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΗΜΙΑΥΤΟΜΑΤΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΟΙ ΑΥΤΟΜΑΤΟΙ ΜΕ ΝΟΥΜΕΡΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 7

8 ΤΟΡΝΟΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Μέτρα ασφάλειας Η χρήση του τόρνου για κατεργασίες κοπής υπόκειται στους παρακάτω σημαντικούς κανόνες ασφαλείας που πρέπει να τηρούνται πιστά: 1. Δεν πρέπει να χειρίζεται τόρνο κάποιος ή κάποια που δε γνωρίζει επακριβώς το χειρισμό του, 2. Δεν πρέπει να χειρίζεται τόρνο κάποιος ή κάποια που έχει λυμένα μακριά μαλλιά, που δεν φορά την κατάλληλη ενδυμασία ή φορά, βραχιόλια, πουκάμισα με φαρδιά μανίκια και γενικά οτιδήποτε θα μπορούσε να συλληφθεί από το περιστρεφόμενο τσοκ. 8

9 ΤΟΡΝΟΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Μέτρα ασφάλειας 3. Τα προστατευτικά γυαλιά για την προστασία των ματιών από τα απόβλητα, είναι υποχρεωτικά. 4. Πρέπει πάντα να χρησιμοποιείται το κατάλληλο κοπτικό εργαλείο. 5. Πρέπει πάντα να γίνεται έλεγχος αν ο σφιγκτήρας έχει κλείσει σωστά και το περιστρεφόμενο τεμάχιο συγκρατείται καλά στη θέση του. 9

10 ΤΟΡΝΟΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Μέτρα ασφάλειας 6. Πριν ο τόρνος τεθεί σε λειτουργία θα πρέπει να έχει κατέβει το προστατευτικό κάλυμμα του σφιγκτήρα και για να αποφευχθεί, εκτός των άλλων, η περίπτωση να έχει ξεχαστεί το κλειδί του τσοκ στην υποδοχή σύσφιξης. 7. Πρέπει ο τόρνος να σταματά σε κάθε απόπειρα μέτρησης. 8. Πρέπει η περιοχή εργασίας του τόρνου να είναι καθαρή από εργαλεία ή οτιδήποτε άλλο. 10

11 ΤΟΡΝΟΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Μέτρα ασφάλειας 9. Τα απόβλητα δεν πρέπει ποτέ να απομακρύνονται με το χέρι αλλά με ειδική βούρτσα και ποτέ, όταν ο τόρνος είναι σε λειτουργία. 10.Δεν πρέπει να κατεργάζονται μεγάλου μήκους κομμάτια χωρίς την υποστήριξη του κεντροφορέα. 11

12 ΤΟΡΝΟΙ ΓΕΝΙΚΗΣ ΧΡΗΣΗΣ Ανάλογα με το είδος των κατεργασιών ταξινομούνται σε: 1.Παράλληλους κεντροφόρους. 2.Μετωπικούς. 3.Κατακόρυφους. 12

13 Παράλληλοι κεντροφόροι Το κομμάτι τοποθετείται παράλληλα προς το κρεβάτι, και το κοπτικό εργαλείο έχει δυνατότητα κίνησης παράλληλα και κάθετα προς το κρεβάτι της μηχανής. 13

14 Το κοπτικό εργαλείο έχει δυνατότητα κίνησης στο οριζόντιο επίπεδο. Στους συγκεκριμένους τόρνους κατεργάζονται μετωπικά κομμάτια μεγάλης διαμέτρου. Μετωπικοί 14

15 Κατακόρυφοι Το κοπτικό εργαλείο κινείται σε κατακόρυφο επίπεδο. 15

16 Κύρια Μέρη του Τόρνου Τα κύρια μέρη του τόρνου είναι τα εξής: 1. Σώμα 2. Κιβώτιο ταχυτήτων 3. Εργαλειοφορείο 4. Κουκουβάγια - κεντροφορέας 5. Κιβώτιο προώσεων 6. Κινητήρια άτρακτος σπειρωμάτων 7. Άτρακτος προώσεων 8. Άτρακτος εμπλοκής 16

17 Κύρια Μέρη του Τόρνου 17

18 Βάση Τόρνου η κρεβάτι Το κρεβάτι ή βάση είναι το μέρος του τόρνου, πάνω στο οποίο εδράζονται και κινούνται όλα τα υπόλοιπα μέρη του. Το σώμα του τόρνου ενισχύεται με νεύρα για να είναι στιβαρό και να μπορεί να αντέχει στις διάφορες καταπονήσεις που δέχεται. Οι καταπονήσεις που δέχεται 18

19 Κιβώτιο Ταχυτήτων Μεταφέρει την περιστροφική ταχύτητα από τον ηλεκτροκινητήρα στο κατεργαζόμενο τεμάχιο μέσω της κυρίας ατράκτου. 19

20 Κιβώτιο Ταχυτήτων Αποτελείται από δύο μέρη: 1. Την κυρία άτρακτο. 2. Τους οδοντωτούς τροχούς. 20

21 Κιβώτιο Ταχυτήτων Κύρια άτρακτος - η οποία είναι κατά κανόνα κοίλη για να έχει ο τόρνος τη δυνατότητα να κατεργάζεται βέργες μεγάλου μήκους. Στο άκρο η άτρακτος φέρει σπείρωμα για την τοποθέτηση όλων των πιθανών σφιγκτήρων (τσοκ). Αντί του σπειρώματος η άτρακτος μπορεί να φέρει ένα κώνο, οπότε το τσόκ ή το πλατώ συνδέονται στο άκρο της ατράκτου με κοχλίες. 21

22 Κιβώτιο Ταχυτήτων Το κιβώτιο ταχυτήτων περιέχει την κύρια άτρακτο και μία σειρά οδοντοτροχών, με τους οποίους η άτρακτος περιστρέφεται με διαφορετικές ταχύτητες. 22

23 a. Μεγάλο φορείο (σώμα). b. Μικρό φορείο (εγκάρσιος οδηγός, γλισιέρα). c. Εγκάρσιο φορείο (διαμήκης οδηγός, ολισθητήρας). d. Ποδιά Εργαλειοφορείο 23

24 Εργαλειοφορείο a) Το σώμα. Φέρει επάνω του όλα τα υπόλοιπα μέρη του εργαλειοφορείου και κινείται κατά μήκος του σώματος του τόρνου μέσω των γλισιερών. b) Ο εγκάρσιος ολισθητήρας (γλισιέρα). Φέρει επάνω του τον διαμήκη ολισθητήρα και κινείται εγκάρσια. 24

25 Εργαλειοφορείο c) Ο διαμήκης ολισθητήρας. Φέρει επάνω του τον εργαλειοδέτη και έχει δυνατότητα κίνησης σε διάφορες κατευθύνσεις ως προς τον άξονα του τόρνου. d) Η ποδιά. Φέρει το μηχανισμό για την μεταφορά της κίνησης από το κιβώτιο προώσεως στο εργαλειοφορείο με τη βοήθεια των μοχλών. 25

26 Κεντροφορέας ή κουκουβάγια. Χρησιμοποιείται για την υποστήριξη μεγάλου μήκους τεμαχίων ή επίσης για διάτρηση με τη χρησιμοποίηση του κατάλληλου εργαλείου. Ο κεντροφορέας έχει δυνατότητα κίνησης στο μήκος του κρεβατιού του τόρνου και μπορεί να ασφαλίσει σε οποιαδήποτε θέση με τη χρήση κατάλληλου μοχλού ασφάλισης. 26

27 Κιβώτιο πρόωσης Η περιστροφή της εργασίας μπορεί να γίνεται σε μια ποικιλία στροφών, γεγονός που εξασφαλίζεται από το κιβώτιο ταχυτήτων. Η εξασφάλιση όμως της αυτόματης πρόωσης γίνεται διαμέσου του κιβωτίου ταχυτήτων στον άξονα προώσεων, αφού παρεμβληθεί ένα δεύτερο κιβώτιο με οδοντωτούς τροχούς, το κιβώτιο προώσεων. 27

28 Συστήματα κλιμακωτής ρύθμισης της ταχύτητας περιστροφής. Χρησιμοποιούνται τα συστήματα μετάδοσης της περιστροφικής κίνησης του ηλεκτρικού κινητήρα στο συγκρότημα ΑΤΡΑΚΤΟΣ ΣΦΙΚΤΗΡΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ. Συστήματα κλιμακωτής ρύθμισης της ταχύτητας περιστροφής. Μετάδοση κίνησης με κλιμακωτές τροχαλίες. Μετάδοση κίνησης με Οδοντωτούς τροχούς Μετάδοση κίνησης με συμπλέκτες 28

29 Μετάδοση κίνησης με κλιμακωτές τροχαλίες. Μειονεκτήματα: 1. Ισχύς κοπής της εργαλειομηχανής, είναι μειωμένη, γιατί η απευθείας μετάδοση της ισχύος του μοτέρ στην άτρακτο του τόρνου με επίπεδο ή τραπεζοειδή ιμάντα παρουσιάζει απώλειες. 2. Αριθμός ταχυτήτων περιστροφής μειωμένος, μέχρι και 6 ταχύτητες περιστροφής. Βαθμός απόδοσης της εργαλειομηχανής η=p C /P M.100 [%] P C - Ισχύς κοπής P M Ισχύς ηλεκτρικού 29 κινητήρα

30 Μετάδοση κίνησης με οδοντωτούς τροχούς. Είναι το πιο διαδεδομένο σύστημα μετάδοσης κίνησης. Η σχέση μετάδοσης της κίνησης από τον κύριο άξονα στην άτρακτο του τόρνου προκύπτει από την εξίσωση: n M - Ταχύτητα περιστροφής του ηλεκτρικού κινητήρα σε min -1 (στροφές/λεπτό). n A - Ταχύτητα περιστροφής της ατράκτου του τόρνου σε min -1 (στροφές/λεπτό). 30

31 Μετάδοση κίνησης με Αποτελεί συνδυασμό από οδοντωτούς τροχούς και συμπλέκτες. 1. Ηλεκτρικός κινητήρας 2. Συμπλέκτες 3. Οδοντωτός τροχός 4. Άτρακτος. συμπλέκτες. 31

32 Συστήματα συνεχούς ρύθμισης της ταχύτητας περιστροφής. Σύστημα συνεχούς περιστροφής της ατράκτους στους τόρνους επιτυγχάνεται: Σύστημα συνεχούς ρύθμισης της ταχύτητας περιστροφής. Μηχανικό κιβώτιο ταχυτήτων PIV. Υδραυλικό κιβώτιο ταχυτήτων Ηλεκτρικός κινητήρας Με συνεχή ρύθμιση της Ταχύτητας περιστροφής 32

33 Μηχανικό κιβώτιο ταχυτήτων PIV. Αποτελείται από δύο διμερής τροχαλίες τύπου V. n M - Ταχύτητα περιστροφής του ηλεκτρικού κινητήρα σε min -1 (στροφές/λεπτό). n A - Ταχύτητα περιστροφής της ατράκτου του τόρνου σε min -1. d M - διάμετρος τροχαλίας στον άξονα του ηλεκτρικού κινητήρα. d A - διάμετρος τροχαλίας στην άτρακτο του τόρνου. 33

34 Υδραυλικό κιβώτιο ταχυτήτων 1. Υδραυλική αντλία. 2. Υδραυλικός κινητήρας. 3. Λεκάνη λαδιού. 4. Αγωγοί αναρρόφησης και επιστροφής λαδιού. 34

35 Ηλεκτρικός κινητήρας με συνεχή ρύθμιση της Ταχύτητας περιστροφής 1. Ρότορας. 2.Πτερύγια. 3. Κέλυφος. 4.Θάλαμος. 5. Εισαγωγή. 6.Εξαγωγή. 7. Χειροστρόφαλος ρύθμισης. e - Εκκεντρότητα. 35

36 Άτρακτος Διάταξη έδρασης της ατράκτου στην κεφαλή του τόρνου. 1. Άτρακτος 2. Τριβείς κύλισης 3. Κέλυφος κιβωτίου ταχυτήτων 4. Οδοντωτοί τροχοί. 36

37 Μέσα συγκράτησης της εργασίας στο τόρνο γενικής χρήσης Σφικτήρες ή τσοκ Πόντες ή κέντρα Καβαλέτα 37

38 Μέσα συγκράτησης της εργασίας στο τόρνο γενικής χρήσης Τσιμπίδα Πλατώ 38

39 Σύστημα λίπανσης Όλα τα κινούμενα στοιχεία του κιβωτίου ταχυτήτων του τόρνου όπως η άτρακτος, οι διάφοροι άξονες, οι τριβείς κύλισης (ρουλεμάν), οι οδοντωτοί τροχοί κ.ά., πρέπει να λιπαίνονται κατάλληλα. Η λίπανση των σημείων έδρασης και επαφής των διαφόρων στοιχείων μηχανών πρέπει να γίνεται έγκαιρα στον κατάλληλο χρόνο, ικανοποιητικά με την κατάλληλη ποσότητα λιπαντικού και με το κατάλληλο είδος λιπαντικού. 39

40 Σύστημα λίπανσης Τα πιο γνωστά συστήματα λίπανσης που χρησιμοποιούνται στα κιβώτια ταχυτήτων τόρνων γενικής χρήσης είναι: 1. Τα συστήματα λίπανσης με ελεύθερη εκροή του λαδιού. 2. Τα συστήματα λίπανσης με ανακύκλωση του λαδιού. Στα συστήματα λίπανσης με ελεύθερη εκροή του λαδιού η λίπανση επιτυγχάνεται: 1. Με απλό λιπαντήρα θρυαλλίδας (φυτιλιού) ή 2.Με λιπαντήρα σταγόνων. 40

41 Σύστημα λίπανσης Απλός λιπαντήρας ελεύθερης εκροής και λιπαντήρας θρυαλλίδας. Το ένα άκρο της θρυαλλίδας είναι εμβαπτισμένο μέσα στο λάδι, το άλλο άκρο ευρίσκεται κοντά στα μέρη τριβής. Μόλις υγρανθεί αρχίζει να τρέχει. 41

42 Σύστημα λίπανσης Λιπαντήρας σταγόνων Με τη βοήθεια μιας βελόνας ρυθμίζεται το άνοιγμα της οπής του στομίου εκροής του λαδιού με τέτοιο τρόπο, ώστε από το ελαιοδοχείο του λιπαντήρα να στάζει στις επιφάνειες τριβής μόνο ορισμένος αριθμός σταγόνων λαδιού κατά λεπτό. 42

43 Σύστημα λίπανσης Στη λίπανση με ανακύκλωση του λαδιού υπάρχουν τα ακόλουθα συστήματα λίπανσης. 1. Σύστημα αυτολίπανσης από λεκάνη λαδιού. 2. Σύστημα λίπανσης με ανακυκλοφορία. 3. Σύστημα λίπανσης με ψεκασμό. 4. Σύστημα λίπανσης με έγχυση. 43

44 Σύστημα αυτολίπανσης από λεκάνη λαδιού. 1. Λουτρό λαδιού 2. Περιστρεφόμενος δίσκος λίπανσης. 3. Πώμα γεμίσματος. 4. Πώμα αλλαγής λαδιού. Σύστημα αυτολίπανσης εδράνου με ρουλεμάν. 44

45 Σύστημα λίπανσης με ανακυκλοφορία. 1. Λεκάνη λαδιού. 2. Φίλτρο λαδιού. 3. Αναρροφητική αντλία. 4. Ροή λαδιού. 5. Σωλήνες διακλάδωσης. 6. Οδοντωτοί τροχοί. 7. Έδρανα. 8. Ένδειξη λειτουργίας της αντλίας. 45

46 Σύστημα λίπανσης με έγχυση 46

47 Κιβώτιο μηχανοκίνητης προώσεως Στους τόρνους αλλά και στις άλλες εργαλειομηχανές γενικής χρήσης εφαρμόζονται 3 τύποι κιβωτίων μηχανοκίνητης προώσεως: 1. Κιβώτιο μηχανοκίνητης πρόωσης τύπου NORTON. 2. Κιβώτιο μηχανοκίνητης προώθησης με κλιμακωτή διάταξη οδοντοτροχών. 3. Υδραυλικό κιβώτιο. 47

48 Κιβώτιο τύπου NORTON. Οι οδοντοτροχοί Ζ,...Ζ4, είναι σταθεροί επάνω στον άξονα προώσεως Α. Κατά μήκος του κινητήριου άξονα Β, ολισθαίνει ο οδοντοτροχός S, ο οποίος εμπλέκεται με τον ενδιάμεσο οδοντοτροχό Ζ. Με τη μετακίνηση του μοχλού C, ο ενδιάμεσος οδοντοτροχός Ζ εμπλέκεται με ένα οδοντοτροχό του άξονα Α, ανάλογα με την επιλεγόμενη ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΗΣ: ταχύτητα Ανδρέας προώσεως. 48

49 Ποδιά του Τόρνου Συνδέεται κατάλληλα με κοχλίες με το μεγάλο φορείο. Το συγκρότημα του μεγάλου φορείου περιλαμβάνει: 1. Μεγάλο φορείο. 2. Ποδιά του τόρνου. 3. Εγκάρσιο φορείο. 4. Μικρό φορείο. 5. Εργαλειοδέτης. 49

50 Φορεία του Τόρνου a. Μεγάλο φορείο. b. Μικρό φορείο. c. Εγκάρσιο φορείο d. Ποδιά 50

51 Εργαλειοδέτης - Κεντροφορέας 51

52 Τρόποι συγκράτησης της εργασίας στο Τόρνο 52

53 Συγκράτηση σε αυτόματο σφικτήρα με 3 ή 4 σιαγόνες Ονομάζεται έτσι γιατί οι σιαγόνες του κινούνται όλες μαζί ταυτόχρονα και έτσι εξασφαλίζεται «αυτόματα» το κεντράρισμα της εργασίας. Εφαρμόζεται για εξωτερική ή εσωτερική τόρνευση αξόνων μικρού μήκους, στην περίπτωση που δεν υπάρχει κίνδυνος κραδασμού και λυγισμού λόγω των δυνάμεων κοπής. 53

54 Συγκράτηση σε αυτόματο σφικτήρα με 3 ή 4 σιαγόνες Τρόποι συγκράτησης εργασίας στο τσιοκ 54

55 Συγκράτηση σε αυτόματο σφικτήρα με 3 ή 4 σιαγόνες Πλεονεκτήματα: 1. Εύκολη και γρήγορη συγκράτηση εργασίας. 2. Συγκράτηση εργασίας για τρύπημα και εσωτερική τόρνευση. 3. Η μετωπική τόρνευση δεν παρουσιάζει δυσκολίες. 4. Η αντικατάσταση των σιαγόνων γίνεται εύκολα. 55

56 Συγκράτηση σε ανεξάρτητο σφικτήρα. Εφαρμόζεται για συγκράτηση μη συμμετρικών τεμαχίων μικρού μήκους, επειδή οι σιαγόνες συσφίξεως μετακινούνται ακτινικά αλλά ανεξάρτητα μεταξύ τους. Πλεονέκτημα Μεγάλη ακρίβεια ομοκεντρικότητας. Μειονέκτημα Η διαδικασία ρύθμισης ομόκεντρης περιστροφής διαρκεί περισσότερο. 56

57 Συγκράτηση σε ανεξάρτητο σφικτήρα. Χρήση ανεξάρτητου σφικτήρα: 1. Συγκράτηση εργασίας με μη κυλινδρικό σχήμα. 2. Συγκράτηση εργασίας για κυλινδρική ή κωνική τόρνευση, όταν ο βαθμός ακριβείας ομοκεντρικότητας είναι ψηλός. 3. Συγκράτηση εργασίας για έκκεντρη τόρνευση. 57

58 Συγκράτηση εργασίας μεταξύ κέντρων Στην περίπτωση αυτή, η περιστροφική ταχύτητα μεταφέρεται στο κομμάτι από την κυρία άτρακτο, με τη βοήθεια μιας πλάκας με πόντα και μία καρδιά. 58

59 Συγκράτηση εργασίας μεταξύ σφικτήρα και κέντρου. Εφαρμόζεται στην περίπτωση τόρνευσης αξόνων μεγάλου μήκους, για αποφυγή κινδύνου λυγισμού του άκρου λόγω ταλαντώσεων εξ' αιτίας των δυνάμεων κοπής. Επίσης, εφαρμόζεται στην τόρνευση σπειρωμάτων. 59

60 Συγκράτηση εργασίας μεταξύ σφικτήρα και κέντρου. 60

61 Συγκράτηση εργασίας με καβαλέτα Χρησιμοποιούνται για συγκράτηση κομματιών μικρής διαμέτρου αλλά μεγάλου μήκους. Χωρίζονται σε κινητά και σταθερά καβαλέτα. Σταθερό Κινητό κινείται με το μεγάλο φορείο. 61

62 Συγκράτηση εργασίας με καβαλέτα ΚΙΝΗΤΟ ΣΤΑΘΕΡΟ 62

63 Συγκράτηση εργασίας με πλάκα Χρησιμοποιείται για εργασίες με μεγάλη διάμετρο και μικρό πάχος, καθώς επίσης και για εργασίες με ακανόνιστη μορφή (χυτά, σφυρήλατα εξαρτήματα κλπ.) 63

64 Συγκράτηση εργασίας με πλάκα 64

65 Κοπτικά εργαλεία τόρνου 65

66 Κοπτικά εργαλεία τόρνου Είναι εργαλεία απλής κοπτικής αιχμής, δηλαδή έχουν μια μόνο κοπτική αιχμή. Υπάρχουν όμως και εργαλεία μορφής στην οποία η μορφή του εργαλείου μεταφέρεται στη εργασία και έχουν σύνθετη κοπτική αιχμή. Επίσης μπορεί να είναι εξωτερικά και εσωτερικά. 66

67 Κοπτικά εργαλεία τόρνου Τα κοπτικά εργαλεία μπορεί να είναι 1. Ολόσωμα 2. Διμερή 67

68 Κοπτικά εργαλεία τόρνου Άλλος διαχωρισμός γίνεται με βάση την διάταξη της κοπτικής αιχμής σε σχέση με την κατεύθυνση της πρόωσης και διακρίνονται σε: 1. Δεξιά 2. Αριστερά. 68

69 Μορφές κοπτικών εργαλείων τόρνου Οι κυριότερες κατεργασίες που γίνονται στο τόρνο είναι: 1. Εξωτερική κυλινδρική τόρνευση. 2. Εσωτερική κυλινδρική τόρνευση. 3. Κάθετη ή μετωπική τόρνευση. 4. Εξωτερική και εσωτερική κώνικη τόρνευση. 5. Διάνοιξη εσωτερικών, εξωτερικών οπών. 6. Κοπή εσωτερικών, εξωτερικών σπειρωμάτων. 7. Αποκοπή. 8. Τόρνευση μορφής 69

70 Μορφές κοπτικών εργαλείων τόρνου 70

71 Εσωτερικά κοπτικά εργαλεία τόρνου 71

72 Εργαλεία εκχόνδρισης και φινισαρίσματος - αποπεράτωσης 72

73 Γεωμετρία κοπτικών εργαλείων τόρνου 73

74 Γεωμετρία κοπτικών εργαλείων τόρνου Για σκληρό υλικό απαιτείται μεγάλη γωνιά σφήνας κοπής. Για μαλακό υλικό απαιτείται μεγάλη γωνιά αποβλήτου 74

75 Τρόχισμα των εργαλείων κοπής Μετά από αρκετές ώρες κόψης, η κοπτική ακμή του εργαλείου φθείρεται και γίνεται τραχιά, με αποτέλεσμα την αύξηση της θερμοκρασίας και της τριβής μεταξύ του εργαλείου και του τεμαχίου. Απαραίτητος είναι ο συχνός έλεγχος των γωνιών κοπής του εργαλείου και η διόρθωση τυχόν αποκλίσεων τους. Η συντήρηση των γωνιών κοπής γίνεται με τη βοήθεια του τροχίσματος. 75

76 Στάδια τροχίσματος των εργαλείων κοπής 76

77 Στάδια τροχίσματος των εργαλείων κοπής. 77

78 Συνθήκες κατεργασίας στο τόρνο. Στην τόρνευση οι συνθήκες κοπής είναι η ταχύτητα κοπής, που σχετίζεται με τις στροφές περιστροφής του κομματιού και τη διάμετρο κοπής, η πρόωση και το βάθος κοπής. Η επιλογή της ταχύτητας κοπής σε σχέση με τα πιο πάνω γίνεται από ειδικούς πίνακες. 78

79 Ταχύτητα κοπής V = π.d.n 1000 Τύπος για την ταχύτητα περιστροφής της ατράκτου του τόρνου V Ταχύτητα κοπής σε m/min d διάμετρος εργασίας σε m π 3,14 μαθηματική σταθερά n ταχύτητα περιστροφής της ατράκτου σε min -1 79

80 Πίνακας εκλογής κατάλληλης ταχύτητας κοπής 80

81 Πίνακας εκλογής κατάλληλης ταχύτητας κοπής 81