Προηγµένες Μαθησιακές Τεχνολογίες ιαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Προηγµένες Μαθησιακές Τεχνολογίες ιαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση"

Ἰωάννης Γούναρης
7 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Π Α Ι Α Γ Ω Γ Ι Κ Ο Τ Μ Η Μ Α Η Μ Ο Τ Ι Κ Η Σ Ε Κ Π Α Ι Ε Υ Σ Η Σ Μ Ε Τ Α Π Τ Υ Χ Ι Α Κ Ο Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α Π Λ Η Ρ Ο Φ Ο Ρ Ι Κ Η Σ Τ Η Ν Ε Κ Π Α Ι Ε Υ Σ Η Ι ΑΣΚΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ Προηγµένες Μαθησιακές Τεχνολογίες ιαδικτύου και Εκπαίδευση από Απόσταση ΤΕΛΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΚΩ ΙΚΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: ΤΙΤΛΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ: «Αιγαίο, µια θάλασσα γεµάτη πολιτισµό» Σχέδιο διδασκαλίας µε τηλεδιάσκεψη Καθηγητής: Αναστασιάδης Παναγιώτης Μέλη Οµάδας Εκπόνησης Εργασίας Αντωνοπούλου Μαρία Γούσιας Φώτης Κοτορλού Ευθυµία Ταγκάλου Αγγελική Φιλιππούσης Γιώργος Φεβρουάριος 2006

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η διαδικασία της µάθησης και της διδασκαλίας στην εποχή της πληροφορίας αλλάζουν σηµαντικά τα τελευταία χρόνια, καθώς µε την βοήθεια του υπολογιστή, ως γνωστικού εργαλείου (Ράπτης, 1999) οδεύουµε σε ένα µαθητοκεντρικό περιβάλλον, στα πλαίσια του οποίου οι αποστάσεις εκµηδενίζονται και η γεωγραφική εγκατάσταση των ανθρώπων δεν αποτελεί πλέον το σηµαντικότερο παράγοντα για την επικοινωνία τους. Οι εκπαιδευτικές τεχνολογίες, τα εκπαιδευτικά πολυµέσα, η ΑΕξΑΕ αποτελούν τους προποµπούς της νέας εποχής στο χώρο της εκπαίδευσης Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η αξιοποίηση της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, µε τη χρήση της τηλεδιάσκεψης στο δηµοτικό σχολείο, µε βάση το ΑΠ της Στ Τάξης του ηµοτικού Σχολείου και ειδικότερα την ευέλικτη ζώνη. Με τη συγκεκριµένη εφαρµογή εκπονούνται διδακτικές δραστηριότητες και σχέδια εργασίας, ενώ, παράλληλα, εισάγονται τεχνικές και εργαλεία συνεργασίας από απόσταση. Στόχος της εργασίας είναι τόσο η καταγραφή των µαθησιακών αποτελεσµάτων από την αξιοποίηση της καινοτόµου διδακτικής προσέγγισης, όσο και η αποτύπωση του βαθµού ενεργοποίησης των µαθητών, µέσα από την τηλεδιάσκεψη, ώστε αυτοί να µάθουν να εργάζονται δηµιουργικά και συλλογικά. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Σηµαντική προϋπόθεση για την επιτυχία της εισαγωγής των ΤΠΕ για την αλλαγή της εκπαιδευτικής διαδικασίας και της κουλτούρας της µάθησης (Ράπτης& Ράπτη 2002), αποτελεί η εκπόνηση διδακτικών προσεγγίσεων (Κασσωτάκης & Φλουρής, 2002) που θα ανταποκρίνονται στο νέο εκπαιδευτικό περιβάλλον, σε συνδυασµό µε τη συνεχή επιµόρφωση και ενθάρρυνση του σηµαντικότερου πόλου της εκπαιδευτικής διαδικασίας, του εκπαιδευτικού λειτουργού (Vosniadou, & Kollias,2001). Τα τεχνολογικά εργαλεία από µόνα τους δεν αποτελούν παρά το πρώτο βήµα στη µετάβαση από τη σηµερινή συµβατική σχολική αίθουσα στο νέο µοντέλο της εικονικής τάξης και του υβριδικού σχολείου (Rosbottom, 2001). Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση αξιοποιώντας τη συνεχή ανάπτυξη της υπερµεσικής και διαδικτυακής τεχνολογίας αναδεικνύεται σε ένα συναρπαστικό και πολλά υποσχόµενο τοµέα, καθώς είναι πολλές οι προσδοκίες τόσο για τους εκπαιδευόµενους όσο και για τους εκπαιδευτικούς, προσδίδοντας µια νέα δυναµική στην µάθηση και στην πρόσβαση της πληροφορίας και της γνώσης (Μακράκης, 2000). Η εξ αποστάσεως εκπαίδευση (ΕξΑΕ) µπορεί να µεταβάλλει ριζικά τον τρόπο µε τον οποίο αντιλαµβανόµαστε την εκπαίδευση, µε την προϋπόθεση να γίνει η εµπειρία του εξ

3 αποστάσεως εκπαιδευόµενου τόσο πλήρης, ικανοποιητική και αποδεκτή, όσο η εµπειρία του εκπαιδευόµενου σε ένα πρόσωπο µε πρόσωπο σύστηµα εκµάθησης (Simonson, 2001). εν υπάρχει αµφιβολία ότι η χρήση του διαδικτύου και η δηµιουργία σχολικών δικτύων και αδελφοποιηµένων τάξεων έχουν ανοίξει νέους ορίζοντες στο χώρο της διδακτικής στην εκπαίδευση. Προσφέρουν στους µαθητές τη δυνατότητα να εργάζονται σε ένα περιβάλλον που δηµιουργεί κίνητρα στη µάθηση, αυτό του ηλεκτρονικού υπολογιστή, ενώ ταυτόχρονα δηµιουργούν τις συνθήκες για την εξοικείωση τους µε τις νέες τεχνολογίες και τη χρήση τους στις επικοινωνίες. Η Ανοικτή και Εξ Αποστάσεως Εκπαίδευση (ΑεξΑΕ - Open and Distance Learning - ODL) αποτελεί ένα από τα πιο σηµαντικά µέσα για την υλοποίηση της δια βίου µάθησης (Anastasiades, 2003). Ο Βασικός στόχος ενός ολοκληρωµένου Εκπαιδευτικού Περιβάλλοντος στο ιαδίκτυο (ΕΠ ), είναι η δηµιουργία όλων εκείνων των απαραίτητων προϋποθέσεων - παιδαγωγικών, διοικητικών, οργανωτικών, - οι οποίες θα κάνουν πράξη το όραµα της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης µε την χρήση προηγµένων µαθησιακών τεχνολογιών διαδικτύου (Anastasiades, 2003). Για να µπορέσει η µάθηση από απόσταση να αντεπεξέλθει στην απαίτηση υποστήριξης της συνεργατικής µάθησης και της ενεργητικής συµµετοχής των εκπαιδευοµένων, πρέπει να ακολουθεί κάποιες βασικές αρχές (principles), οι οποίες σύµφωνα µε τον Broady (1996) είναι: οι εκπαιδευτικοί στόχοι και παρουσίαση περιεχοµένου (Learning goals and content presentation), οι αλληλεπιδράσεις (Interactions), εκτίµηση και µέτρηση (Assessment and measurement), τα εκπαιδευτικά µέσα και εργαλεία (Instructional media and tools), η υποστήριξη του εκπαιδευόµενου και οι υπηρεσίες που του παρέχονται (Learner support and services). Τα παιδαγωγικά πλεονεκτήµατα που προσφέρει η συνεργασία και οι εκπαιδευτικές δραστηριότητες που βασίζονται σε αυτήν µε χρήση ανοικτών υπολογιστικών περιβαλλόντων έχουν διεξοδικά συζητηθεί τα τελευταία χρόνια. Στο πλαίσιο αυτό η έµφαση δίνεται στη δηµιουργία κοινοτήτων µάθησης (communities of learners) (Scardamalia & Bereiter, 1994) µε κοινούς στόχους, κανόνες δράσης, χρήση κατάλληλων εργαλείων και ανάλογο καταµερισµό εργασίας, όπως προτείνεται από τη θεωρία της δραστηριότητας (Lewis, 1997). Η προβληµατική αυτή αλλάζει και τον τρόπο σχεδιασµού µαθησιακών περιβαλλόντων µε υπολογιστή (computer-mediated environments): κεντρικός στόχος τους είναι η υποστήριξη και η δόµηση των αλληλεπιδράσεων και αλληλεξαρτήσεων σε ένα σύστηµα δραστηριότητας (activity system)

4 συµπεριλαµβανοµένων και των σχέσεων ανάµεσα στους µαθητές, στους εκπαιδευτικούς τους, στις εργασίες που πρέπει να πραγµατοποιηθούν και στις οδηγίες που παρέχονται για τον σκοπό αυτό (Gifford, Enyedy, 1999). Ο σχεδιασµός ενός περιβάλλοντος µάθησης στο διαδίκτυο απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή, καθώς οι βασικές αρχές της εξ αποστάσεως εκπαίδευσης θα πρέπει να αποτελέσουν το πλαίσιο στο οποίο θα αναπτύξουµε το εκπαιδευτικό µας υλικό, θα σχεδιάσουµε την διδακτική µας στρατηγική και θα επιλέξουµε τον συνδυασµό των τεχνολογικών µέσων που θα υποστηρίξουν την επίτευξη των µαθησιακών στόχων που έχουµε θέσει (Anastasiades, 2002). Η συγκεκριµένη εφαρµογή επιχειρείται στα πλαίσια υλοποίησης της Ευέλικτης ζώνης, στην Στ τάξη του δηµοτικού σχολείου, στη θεµατική «Πολιτισµός ιαπολιτισµική επικοινωνία και αλληλεπίδραση». Απώτερος στόχος της Ευέλικτης Ζώνης στο δηµοτικό είναι η παιδαγωγική και διδακτική αυτονόµηση των εκπαιδευτικών υπέρ της δραστηριοποίησης των µαθητών, η προαγωγή της συλλογικής προσπάθειας και η µείωση του γνωσιοκεντρικού χαρακτήρα του σηµερινού σχολείου. Επιπρόσθετα, η παρεχόµενη µε τον τρόπο που προαναφέρθηκε γνώση στην Ευέλικτη Ζώνη θα συµβάλλει στην πιο έγκυρη ενηµέρωση των µαθητών για ποικίλα θέµατα -που πολλές φορές πραγµατεύονται και τα Μ.Μ.Ε. - τα οποία µε τον τρόπο τους συµβάλλουν στη διαµόρφωση του παιδαγωγικού περιβάλλοντος. Αυτό το παιδαγωγικό περιβάλλον πρέπει να περιφρουρήσει το σχολείο και να το αναβαθµίσει. (Στο πλαίσιο διαµόρφωσης του ιαθεµατικού Ενιαίου Πλαισίου Προγραµµάτων Σπουδών (.Ε.Π.Π.Σ.) εντάσσεται και η καινοτοµία, της «Ευέλικτης Ζώνης». ) ΣΧΕ ΙΟ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ: «Αιγαίο, µια θάλασσα γεµάτη πολιτισµό» Η συγκεκριµένη διδακτική πρόταση σχεδιάστηκε µε βάση τη διάρθρωση και τις µεθοδολογικές αρχές της διδασκαλίας µε τηλεδιάσκεψη. Πιο συγκεκριµένα, είναι µια διδασκαλία, η οποία είναι δυνατόν να ενταχθεί στο σχολικό αναλυτικό πρόγραµµα, στα πλαίσια της ευέλικτης ζώνης και ειδικά στον άξονα, που σχετίζεται µε θέµατα του πολιτισµού, της διαπολιτισµικής επικοινωνίας και αλληλεπίδρασης. Σκοπός της διδασκαλίας είναι οι µαθητές να έρθουν σε επαφή µε ιστορικά και πολιτιστικά στοιχεία του νεότερου παρελθόντος, τα οποία ταυτίζονται µε την ύπαρξη του ελληνικού στοιχείου στα παράλια της Μ. Ασίας και να τα συνδέσουν µε τη σηµερινή ζωή των Ελλήνων µικρασιατικής καταγωγής, σε περιοχές που εγκαταστάθηκαν µε τον ερχοµό τους στην Ελλάδα. Συγχρόνως, µε την προσέγγιση δύο διαφορετικών ελληνικών

5 περιοχών, µιας αστικής (Ν. Σµύρνη) και µιας νησιωτικής-ακριτικής (Μυτιλήνη), αναµένεται, να διακρίνουν οι µαθητές κοινά και µη κοινά στοιχεία από το περιβάλλον, τον πολιτισµό και την καθηµερινότητα των κατοίκων. Αναλυτικότερα οι στόχοι, οι οποίοι αναφέρονται και στα σχέδια µαθηµάτων των τηλεδιασκέψεων, είναι οι εξής: να γνωρίσουν οι µαθητές χαρακτηριστικά στοιχεία του πολιτισµού και της καθηµερινότητας των κατοίκων της «αδελφής»πόλης να ανακαλύψουν κοινά σηµεία τα οποία συνδέουν την ιστορία και τον πολιτισµό των δύο πόλεων να συνδέσουν την κοινή καταγωγή τους µε σηµαντικά ιστορικά γεγονότα της σύγχρονης Ελλάδας να γνωρίσουν τα κυριότερα ιστορικά γεγονότα, τα οποία συνδέονται µε τον Μικρασιατικό πόλεµο και τη Μικρασιατική καταστροφή να γνωρίσουν τη διαχρονική πορεία των Ελλήνων µε µικρασιατική καταγωγή και τη σηµαντική παρουσία τους στην ιστορία και τον πολιτισµό της σύγχρονης Ελλάδας να γνωρίσουν δείγµατα της πολιτιστικής προσφοράς των Ελλήνων µικρασιατικής καταγωγής να γνωρίσουν το χώρο στον οποίο έδρασαν και κινήθηκαν οι Έλληνες κάτοικοι της Μ. Ασίας σε σχέση µε το ευρύτερο περιβάλλον του Αιγαίου Πελάγους και της Ελλαδικής περιοχής να συνδέσουν τη ζωή των κατοίκων της παραθαλάσσιας πόλης της Σµύρνης, η οποία υπήρξε και σηµαντικό λιµάνι της εποχής, µε τα ιστορικά γεγονότα της Μικρασιατικής καταστροφής και της βίαιης αποχώρησης του ελληνικού στοιχείου από τη Μ. Ασία. να γνωρίσουν µια διαφορετική οπτική γωνία του Αιγαίου, ως ένα πέλαγος που ενώνει αλλά και χωρίζει δύο εκφάνσεις του ίδιου πολιτισµού. Η διδασκαλία στηρίζεται στη διαθεµατική προσέγγιση. Ειδικότερα, γύρω από το κεντρικό θέµα του µικρασιατικού πολιτισµού, αξιοποιήσαµε, ως παραµέτρους διερεύνησης, γνωστικά αντικείµενα της Στ δηµοτικού, όπως: η ιστορία, η λογοτεχνία, η γεωγραφία και η αισθητική αγωγή. Οι δραστηριότητες στηρίζονται στις εποικοδοµηστικές θεωρίες µάθησης και έχουν, ως προϋπόθεση, την οµαδοσυνεργατική οργάνωση και λειτουργία της τάξης.

Σχετικά έγγραφα

2 η τηλεδιάσκεψη (Εικονική Τάξη) Σχέδιο µαθήµατος Α) Γενικά Στοιχεία 1. άσκαλοι(ες): Ένας δάσκαλος από κάθε σχολείο 2. Τόπος, χρόνος, αριθµός µαθητών Σχολείο ιδακτική Ώρα Τάξη/ Τµήµα Αριθµός Μαθητών 2