2) Μαρία Παναγιωτοπούλου. 3) Στεφανία Παπαδοπούλου. 4) Μαρίνα Πετροχείλου. 5) Βασιλική Ρουκουνάκη. Θέμα: «Παλαιά πόλη...η πόλη που θυμάται»

Transcript

1 Ερευνητές: 1) Ασπασία Μερεχούγια 2) Μαρία Παναγιωτοπούλου 3) Στεφανία Παπαδοπούλου 4) Μαρίνα Πετροχείλου 5) Βασιλική Ρουκουνάκη Τμήμα: Α 6 Μάθημα: Ερευνητική Εργασία (Project) Θέμα: «Παλαιά πόλη...η πόλη που θυμάται» Καθηγητής: κ. Πέτρος Χρήστου Σχολείο: 1ο ΓΕΛ Πετρούπολης Σχολικό έτος:

2 Κάιρο Μόσχα Αθήνα

3 Θεσσαλονίκη Κωνσταντινούπολη

4 Ο κόσμος μας αποτελείται από εκατοντάδες κράτη, τα οποία με τη σειρά τους, αποτελούνται από εκατομμύρια πόλεις. Η κάθε πόλη του κόσμου έχει μια ξεχωριστή ομορφιά και μια μοναδική ιστορία, και αυτό είναι που κάνει την αναζήτηση πληροφοριών για κάθε πόλη ακόμα πιο ενδιαφέρουσα. Άλλες πόλεις κρύβουν μακρόχρονη ιστορία πίσω τους, από τα αρχαϊκά χρόνια μάλιστα, και άλλες φέρουν ιστορία μόλις μερικών αιώνων. Αλλά, όσο μικρή ή μεγάλη και να είναι η ιστορία, αυτό που μένει για πάντα, είναι ο πολιτισμός μιας πόλης. Οι πολιτισμικές τέχνες και συνήθειες ποικίλουν ανά τον κόσμο καθιστώντας την κάθε πόλη μοναδική. Στις σελίδες που ακολουθούν, έχουμε την ευκαιρία να αναλύσουμε τον πολιτισμό και την ιστορία πέντε διαφορετικών και παλαιών πόλεων.

5 Κάιρο Ονοματεπώνυμο μαθήτριας: Μερεχούγια-Ασπασία-Μαρία Τμήμα: A6 Μάθημα: Eρευνητική Εργασία (Project) Θέμα: «Παλαιά πόλη η πόλη που θυμάται» Όνομα Καθηγητή: Κ. Πέτρος Χρήστου Σχολείο: 1o ΓΕΛ Πετρούπολης Σχολικό έτος:

6 Περιεχόμενα Κεφάλαιο 1 Κάιρο(γενικά)... 3 Ιστορία... 4 Αξιοθέατα της Πόλης i. Το γλυπτό της Μ. Σφίγγας... 5 ii. Η Πυραμίδα του Χέοπα... 6 iii. Η Πυραμίδα του Χεφρήν... 7 iv. Η Πυραμίδα του Μυκερίνου... 8 Κεφάλαιο 2 Σημεία Ενδιαφέροντος i. Η Νεκρόπολη της Γκίζας... 9 ii. Καρνάκ Κεφάλαιο 3 Ζωή και Οργάνωση i. Κοινωνία ii. Πολιτεία iii. Οικονομία Κεφάλαιο 4 Πεποιθήσεις-Ιδεολογίες-Συνήθειες i. Γραφή ii. Τέχνη iii. Θρησκεία... 16

7 Κεφάλαιο 5 Εικόνες - Φωτογραφίες Η Διαδικασία που ακολούθησε ο ερευνητής Βιβλιογραφία... 26

8 Κεφάλαιο 1 Κάιρο (γενικά) Το Κάιρο, κατά λέξη (Κατακτητής ή Νικητής) είναι η πρωτεύουσα της Αιγύπτου και η μεγαλύτερη πόλη του Αραβικού κόσμου και της Αφρικής. Η μητροπολιτική του περιοχή είναι η 16η μεγαλύτερη στον κόσμο. Βρίσκεται κοντά στο Δέλτα του Νείλου, και ιδρύθηκε το 969 μχ. Ονομάζεται «η πόλη των χιλίων μιναρέδων» λόγω της κυριαρχίας της ισλαμικής αρχιτεκτονικής, και αποτελεί για καιρό το κέντρο της πολιτικής και πολιτιστικής ζωής της περιοχής. Το Κάιρο ιδρύθηκε τον 10ο αιώνα από την δυναστεία των Φατιμιδών, όμως στην περιοχή της σύγχρονης πόλης βρίσκονται ερείπια παλαιότερων πρωτευουσών, όπως φαίνεται στα τμήματα του Παλαιού Καΐρου. Το Κάιρο σχετίζεται και με την Αρχαία Αίγυπτο λόγω της εγγύτητάς του με τις αρχαίες πόλης της Μέμφιδος, της Γκίζας και του Φουστάτ, οι οποίες είναι κοντά στη Μεγάλη Σφίγγα της Γκίζας και στις Πυραμίδες της Γκίζας. Οι Αιγύπτιοι αναφέρονται συχνά στο Κάιρο ως (Μασρ) που είναι το αραβικό όνομα της Αιγύπτου, δίνοντας έμφαση στον συνεχιζόμενο σημαντικό ρόλο της πόλης στην Αίγυπτο. Το Κάιρο έχει το δεύτερο παλαιότερο στον κόσμο ίδρυμα ανώτατης εκπαίδευσης, το Πανεπιστήμιο του Αζχάρ. Πολλά διεθνή μέσα ενημέρωσης, επιχειρήσεις και οργανισμοί έχουν περιφερειακά κεντρικά γραφεία στην πόλη, ενώ ο Αραβικός Σύνδεσμος είχε το αρχηγείο του στο Κάιρο για το μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας του. Με πληθυσμό 6,76 εκατομμύρια και έκταση 453 km, το Κάιρο είναι μακράν η μεγαλύτερη πόλη της Αιγύπτου. Ενώ με επιπλέον 10 εκατομμύρια κατοίκους που ζουν στην περιφέρεια της πόλης, το Κάιρο είναι στο κέντρο της μεγαλύτερης μητροπολιτικής περιοχής της Αφρικής και του Αραβικού κόσμου, καθώς και η δέκατη μεγαλύτερη αστική περιοχή του κόσμου. Το Κάιρο, όπως πολλές άλλες μεγαπόλεις, έχει υψηλά επίπεδα μόλυνσης και κυκλοφοριακού, όμως το μετρό του, ένα από τα δύο μόνο στην αφρικανική ήπειρο (το άλλο είναι το Μετρό του Αλγερίου), κατατάσσεται δέκατο πέμπτο στον κόσμο, σε κυκλοφορία, με πάνω από 1,000 εκατομμύρια επιβάτες ετησίως. Η Οικονομία του Καΐρου κατατάσσεται πρώτη στη Μέση Ανατολή και 43η παγκοσμίως από τον Δείκτη Παγκοσμίων Πόλεων.

9 Ιστορία Η πόλη ιδρύθηκε το 969 από το Φατιμίδη στρατηγό Τζάουχαρ κοντά στο ρωμαιοβυζαντινό φρούριο της Βαβυλωνίας. Κάτω από την κυριαρχία των Φατιμιδών και κυρίως των Μαμελούκων (13ος-16ος αιώνας), η πόλη γνώρισε περίοδο μεγάλης ακμής. Η κατάκτησή της από τους Τούρκους, το 1517, σημείωσε την αρχή της παρακμής. Το 1798 καταλήφθηκε από το Μ. Ναπολέοντα για τρία χρόνια. Από το 1822 ως το 1922 βρισκόταν υπό βρετανικό έλεγχο. Η σημερινή πόλη εκτείνεται στις δύο όχθες και στα νησιά του ποταμού. Βρίσκεται ανάμεσα στη μέση και κάτω Αίγυπτο και ευνοείται από το ξηρό και ήπιο κλίμα σ' όλες τις εποχές. Έχει γίνει η πιο πυκνοκατοικημένη πόλη της Αφρικής, συγκοινωνιακός κόμβος και σημαντικό εμπορικό κέντρο με έναν από τους μεγαλύτερους αερολιμένες. Ανάπτυξη γνωρίζουν επίσης οι βιομηχανίες της και ιδιαίτερα η κλωστοϋφαντουργία, υαλουργία, χαλυβουργία, βιομηχανία τροφίμων, χημικών προϊόντων, καπνού και τσιμέντου. Έχει ωραία μνημεία που διατηρήθηκαν σχεδόν ανέπαφα από το πέρασμα των αιώνων. Είναι επίσης σημαντικό πολιτιστικό κέντρο, η Εθνική Βιβλιοθήκη π.χ. διαθέτει μια μεγάλη συλλογή από Κοράνια σε διάφορες γλώσσες, το πανεπιστήμιο του Ελ Αζάρ κλπ.

10 Αξιοθέατα της Πόλης Το Γλυπτό της Μεγάλης Σφίγγας Η Μεγάλη Σφίγγα της Γκίζας, συχνά αναφερόμαστε σε αυτή απλώς ως η Σφίγγα, είναι ένα άγαλμα το οποίο απεικονίζει μια σφίγγα (μυθολογικό πλάσμα με σώμα λιονταριού και κεφάλι ανθρώπου) σε καθήμενη στάση. Το άγαλμα αυτό βρίσκεται στο οροπέδιο της Γκίζα στην Αίγυπτο και μέσα στη διάσημη Νεκρόπολή της. Με μήκος 73,5 μέτρα, πλάτος 6 και ύψος μέτρα, αποτελεί το μεγαλύτερο μονολιθικό άγαλμα στον κόσμο. Είναι επίσης το αρχαιότερο γνωστό άγαλμα μνημειακού τύπου, και θεωρείται ότι κτίστηκε από τους αρχαίους Αιγύπτιους του Παλαιού Βασιλείου, κατά τη διάρκεια της βασιλείας του Φαραώ Χεφρήνου ( π.χ.). Δεν είναι γνωστό με τι όνομα αποκαλούσαν τη Σφίγγα, οι δημιουργοί της, καθώς το ίδιο το άγαλμα δεν αναφέρεται σε καμιά επιγραφή του Παλαιού Βασιλείου. Επίσης, δεν αναφέρεται πουθενά ο τρόπος κατασκευής και ο αρχικός σκοπός ανέγερσης του αγάλματος. Κατά το Νέο Βασίλειο, αποκαλούσαν τη Σφίγγα Hor-em-akhet (στα ελληνικά, Χάρμακις) και με αυτό το όνομα αναφέρεται στη Στήλη του Ονείρου του φαραώ Τουτμώση Δ'. Η ονομασία Σφίγγα δόθηκε στο άγαλμα κατά την Κλασική εποχή της αρχαιότητας, δηλαδή περίπου 2000 χρόνια μετά την θεωρητική χρονολογία κατασκευής της. Αιτία ήταν τα κοινά χαρακτηριστικά του αγάλματος με τη σφίγγα, ενός μυθολογικού πλάσματος της αρχαίας Ελλάδας με σώμα λιονταριού, κεφάλι γυναίκας και φτερά αετού. Ωστόσο η Σφίγγα της Γκίζα διαφέρει λίγο από τη περιγραφή του μυθολογικού αυτού πλάσματος, καθώς δεν διαθέτει φτερά. Παρά τα αντικρουόμενα στοιχεία και απόψεις στο πέρασμα των χρόνων και σύμφωνα με την επίσημη σκοπιά των σύγχρονων Αιγυπτιολόγων, η Σφίγγα χτίστηκε γύρω στο 2500 π.χ. από τον φαραώ Χεφρήνο, στον οποίο πιστώνεται επίσης και η δεύτερη μεγάλη πυραμίδα. Η Σφίγγα συνδέεται με την Πυραμίδα του Χεφρήνου με μια καλυπτόμενη ανυψωμένη Οδό ενώ το γύρω συγκρότημα περιλαμβάνει επίσης τον Ναό της Σφίγγας και έναν Ναό μέσα στη κοιλάδα. Και οι δυο αυτοί ναοί παρουσιάζουν ίδιο αρχιτεκτονικό στυλ, φτιαγμένα από λίθους συνολικού βάρους 200 τόνων.

11 Οι Πυραμίδες της Γκίζας Η Πυραμίδα του Χέοπα Η Πυραμίδα του Χέοπα (επίσης γνωστή ως η Μεγάλη πυραμίδα της Γκίζας ή Μεγάλη Πυραμίδα) είναι η αρχαιότερη και η μεγαλύτερη από τις τρεις πυραμίδες της Νεκρόπολης της Γκίζας, η οποία συνορεύει με τη σύγχρονη πόλη της Γκίζας στην Αίγυπτο. Είναι το αρχαιότερο από τα Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου, και το μόνο που σώζεται στις μέρες μας. Με βάση μία εγχάραξη σε έναν εσωτερικό θάλαμο της πυραμίδας που ονομάζει μια ομάδα εργασίας, και μία αναφορά στον φαραώ της 4ης Δυναστείας της αρχαίας Αιγύπτου Χέοπα[1][2], οι αιγυπτιολόγοι πιστεύουν ότι η πυραμίδα χτίστηκε σαν τάφος σε διάστημα 10 με 20 χρόνων, και ολοκληρώθηκε περίπου το 2560 π. Χ. Αρχικά με ύψος 146,5 μέτρα (481 πόδια), ήταν το ψηλότερο κτήριο του κόσμου για πάνω από χρόνια. Αρχικά η Μεγάλη Πυραμίδα ήταν καλυμμένη με πέτρες επικάλυψης οι οποίες δημιουργούσαν μία λεία και επίπεδη επιφάνεια. Αυτό που βλέπουμε σήμερα είναι η δομή από κάτω. Σήμερα, μπορούμε να δούμε κάποιες από αυτές τις πέτρες επικάλυψης σκορπισμένες γύρω από τη βάση της πυραμίδας. Υπάρχουν πολλές επιστημονικές και εναλλακτικές θεωρίες για το πώς κατασκευάστηκε η πυραμίδα. Οι πιο αποδεκτές από αυτές διατείνονται ότι χτίστηκε με τη μετακίνηση τεράστιων λίθων από το λατομείο και την τοποθέτησή τους με σύρσιμο και ανύψωση. Υπάρχουν τρεις γνωστοί θάλαμοι μέσα στην Μεγάλη Πυραμίδα. Αυτός που βρίσκεται πιο χαμηλά, είναι σκαμμένος στο βραχώδες υπόστρωμα κάτω από την πυραμίδα, και είναι ημιτελής. Οι λεγόμενοι[3] θάλαμοι της Βασίλισσας και του Βασιλιά, είναι ψηλότερα, χτισμένοι μέσα στο εσωτερικό της πυραμίδας. Η Μεγάλη Πυραμίδα είναι η μόνη γνωστή στη Αίγυπτο που έχει διαδρόμους που και κατεβαίνουν και ανεβαίνουν. Το συγκρότημα της πυραμίδας περιλαμβάνει δύο ναούς νεκρικής λατρείας προς τιμήν του Χέοπα (έναν δίπλα στην πυραμίδα και τον άλλον κοντά στον Νείλο), τρεις μικρότερες πυραμίδες για τις γυναίκες του, καθώς και μία μικρότερη πυραμίδα "δορυφόρο", έναν στεγασμένο διάδρομο που ένωνε τους δύο ναούς, και μικρότερους τάφους μασταμπάδες οι οποίοι ανήκουν σε ευγενείς και βρίσκονται γύρω από την πυραμίδα.

12 Η Πυραμίδα του Χεφρήνου Η Πυραμίδα του Χεφρήνου, γνωστή επίσης και ως Πυραμίδα του Κχεφρέν, είναι η δεύτερη μεγαλύτερη από τις Πυραμίδες της Γκίζας και ο τάφος του Φαραώ της Τέταρτης Αιγυπτιακής Δυναστείας Χεφρήνου.. Η πυραμίδα έχει χτιστεί σε οριζόντια στρώματα. Οι πέτρες που χρησιμοποιήθηκαν στη βάση είναι πολύ μεγάλες, αλλά καθώς ανεβαίνουμε προς τα πάνω γίνονται μικρότερες, με πλάτος μόνο 50 εκατοστά (20 ίντσες) στην κορυφή. Οι στρώσεις είναι τραχείς και ακανόνιστες μέχρι το μέσο, όμως μια στενή λωρίδα με συμμετρικό χτίσιμο είναι φανερή στο μέσο. Υπάρχουν οι εξωτερικές πέτρες επικάλυψης στο τελευταίο ένα τρίτο, αλλά το πυραμίδιο και μέρος της κορυφής λείπουν. Η πυραμίδα έχει μήκος βάσης 215,5 μέτρα (706 πόδια), και ύψος 136,4 μέτρα (448 πόδια) (αρχικό ύψος 143,5 μ./471 πόδια). Έχει φτιαχτεί από ογκόλιθους ασβεστόλιθου (που ζυγίζουν πάνω από 2 τόνους ο καθένας). Η πυραμίδα έχει χτιστεί σε επίπεδο 10 μέτρα (33 πόδια) πάνω από την Πυραμίδα του Χέοπα, κάτι που την κάνει να φαίνεται πιο ψηλή. Κατά μήκος του κεντρικού άξονα της πυραμίδας στην νότια πλευρά υπήρχε βοηθητική πυραμίδα ("πυραμίδα δορυφόρος"), από την οποία σήμερα δεν υπάρχουν παρά κάποια κομμάτια πέτρας και το περίγραμμα των θεμελίων. Στα ανατολικά της πυραμίδας υπήρχε ο ταφικός ναός. Είναι μεγαλύτερος από τους προηγούμενους ναούς, και ο πρώτος που είχε και τα 5 κύρια μέρη των ύστερων ταφικών ναών: τον προθάλαμο, την περίστυλη αυλή, τις πέντε κόγχες για τα αγάλματα του Φαραώ, τους πέντε αποθηκευτικούς θαλάμους και το ιερό (άδυτο). Υπήρχαν πάνω από 52 αγάλματα σε φυσικό μέγεθος του Χεφρήνου, τα οποία αφαιρέθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν για ανακύκλωση υλικού, πιθανόν από τον Ραμσή Β'. Ο ναός ήταν χτισμένος από ογκόλιθους (ο μεγαλύτερος εκτιμάται ότι ζύγιζε 400 τόνους), σήμερα όμως έχουν απομείνει κυρίως ερείπια.

13 Η Πυραμίδα του Μικερίνου Η Πυραμίδα του Μυκερίνου βρίσκεται στο οροπέδια της Γκίζας στα νότιο-δυτικά προάστια του Καΐρου, Αίγυπτος, και είναι η μικρότερες από τις τρεις Πυραμίδες της Γκίζας. Χτίστηκε ως τάφος του Φαραώ της Τέταρτης Αιγυπτιακής Δυναστείας Μυκερίνου. Η χρονολογία κατασκευής της Πυραμίδας είναι άγνωστη, γιατί η βασιλεία του Μυκερίνου δεν έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια, αλλά πιθανόν ολοκληρώθηκε το Π.Χ. Βρίσκεται λίγες εκατοντάδες μέτρα στα νότιο-δυτικά των μεγαλύτερων Πυραμίδων.. Στο ταφικό ναό τα θεμέλια και ο εσωτερικός πυρήνας είναι κατασκευασμένα από ασβεστόλιθο. Το πάτωμα άρχισε να κατασκευάζεται από γρανίτη, όπως και γρανίτης τοποθετήθηκε σε κάποιους από τους τοίχους. Τα θεμέλια στο ναό του Μυκερίνου στην κοιλάδα είναι φτιαγμένα από πέτρα. Όμως και οι δύο ναοί έχουν ολοκληρωθεί με ακατέργαστα τούβλα. Ο Reiser εκτιμά ότι κάποιες κομμάτια πέτρας στο τοίχο του ταφικού ναού ζυγίζουν μέχρι και 220 τόνους, ενώ τα βαρύτερα κομμάτια του γρανίτη, που προερχόταν από το Ασσουάν, ζύγιζαν πάνω από 30 τόνους. Δεν ήταν ασύνηθες ο γιος ή διάδοχος να ολοκληρώνει το ναό αν πέθαινε ο Φαραώ, οπότε είναι λογικό να υποθέτουμε ότι ο Shepseskaf (ο διάδοχος Φαραώ και γιος του Μυκερίνου), ολοκλήρωσε το ναό με ακατέργαστα τούβλα. Στον ταφικό ναό υπήρχε επιγραφή, "τον έφτιαξε (τον ναό) σαν μνημείο για τον πατέρα του, Φαραώ της Άνω και Κάτω Αιγύπτου". Η Πυραμίδα του Μυκερίνου είχε αρχικό ύψος 65,5 μέτρα (215 πόδια), και ήταν η μικρότερη από τις τρεις μεγάλες Πυραμίδας της Νεκρόπολης της Γκίζας. Τώρα έχει 61 μέτρα ύψος (204 πόδια) και βάση 108,5 μέτρα. Η γωνία κλίσης είναι περίπου Είναι κατασκευασμένη από ασβεστόλιθο και γρανίτη. Τα πρώτα 16 στρώματα στις εξωτερικές πλευρές είναι από γρανίτη, και το πάνω μέρος από ασβεστόλιθο από την Τούρα. Μέρος του γρανίτη είναι ακατέργαστο.

14 Κεφάλαιο 2 Σημεία Ενδιαφέροντος Η Νεκρόπολη της Γκίζα Η Νεκρόπολη της Γκίζα είναι αρχαιολογική θέση, στο ομώνυμο οροπέδιο στις παρυφές της πόλης του Καΐρου στην Αίγυπτο. Αποτελείται από ένα μεγάλο συγκρότημα αρχαίων μνημείων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται: το συγκρότημα των 3 πυραμίδων γνωστών και ως Οι Μεγάλες Πυραμίδες, ένα επιβλητικό γλυπτό γνωστό ως η Μεγάλη Σφίγγα, πολλά κοιμητήρια, το χωριό των εργατών και το βιομηχανικό συγκρότημα. Η νεκρόπολη είναι τοποθετημένη περίπου 9 χλμ. προς την έρημο από την παλιά πόλη της Γκίζα στον Νείλο και 25 χλμ. περίπου, νοτιοδυτικά της πόλης του Καΐρου. Οι Πυραμίδες της Γκίζας αποτέλεσαν το σήμα κατατεθέν του αιγυπτιακού πολιτισμού, ειδικότερα από τους ελληνιστικούς χρόνους και ύστερα. Σε αυτό συνέβαλε κυρίως η συμπερίληψη τους ως ένα από τα Επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου στη σχετική λίστα που συνέταξε ο Αντίπατρος ο Σιδώνιος. Είναι μακράν οι παλαιότερες των αρχαίων θαυμάτων και η μόνες που σώζονται έως σήμερα. Η Πυραμίδες της Γκίζα, καθώς και οι υπόλοιπες, θεωρείται ότι κατασκευάσθηκαν για να αποτελέσουν την τελευταία κατοικία των αποθανόντων Φαραώ. Σύμφωνα με τις πεποιθήσεις των αρχαίων Αιγυπτίων, ένα τμήμα του πνεύματος του Φαραώ, που το αποκαλούσαν ka, παρέμενε μαζί με το σώμα του μετά το θάνατό του.

15 Καρνάκ Το Καρνάκ είναι ο μεγαλύτερος χώρος λατρείας της αρχαίας Αιγύπτου, αφιερωμένος στις θεότητες της Τριάδας των Θηβών. Παίρνει το σημερινό όνομά του από το παρακείμενο μικρό χωριό Καρνάκ, που βρίσκεται στις όχθες του Νείλου και περίπου δυόμισι χιλιόμετρα βόρεια του Λούξορ. Οι επισκέπτες της περιοχής, ειδικά οι αλλοδαποί, δεν διακρίνουν τη διαφορά μεταξύ του Λούξορ και του ελ-καρνάκ, καθώς και οι δυο τοποθεσίες είναι μέρος του ίδιου πολεοδομικού συμπλέγματος. Ο Ναός του Καρνάκ έχει μέγεθος διπλάσιο αυτού του χωριού, και είναι το κύριο αξιοθέατο στην περιοχή. Η περιοχή του ναού είναι ουσιαστικά ένα τεράστιο υπαίθριο μουσείο και ο μεγαλύτερος χώρος λατρείας της αρχαιότητας στον κόσμο. Είναι πιθανώς ο δεύτερος σε αριθμό επισκεπτών αρχαιολογικός χώρος της Αιγύπτου, μετά τις Πυραμίδες της Γκίζας που βρίσκονται κοντά στο Κάιρο. Αποτελείται από τέσσερα κυρίως μέρη, από τα οποία μόνο το ένα είναι προσβάσιμο στους επισκέπτες. Το τμήμα αυτό περιέχει και τον κυρίως ναό και είναι το μεγαλύτερο από τα τέσσερα. Ο όρος Καρνάκ χρησιμοποιείται συνήθως -εσφαλμένα- ως συνώνυμος του Ναού του Άμμωνα Ρα, καθώς αυτό είναι το μόνο τμήμα της τοποθεσίας που βλέπουν οι επισκέπτες. Τα άλλα τρία τμήματα, αν και πιο αρχαία, είναι κλειστά για το κοινό. Υπάρχουν επίσης μερικοί μικρότεροι ναοί και ιερά που βρίσκονται έξω από τον τοίχο που περιφράσσει τα τέσσερα κυρίως μέρη, καθώς και πολλές οδοί με κριόμορφες Σφίγγες, που συνδέουν το λατρευτικό χώρο του Μουτ, του Άμμωνα Ρα και το Ναό του Λούξορ. Η κύρια διαφορά του Καρνάκ με τους περισσότερους από τους υπόλοιπους αρχαιολογικούς χώρους της Αιγύπτου είναι το χρονικό διάστημα που απαιτήθηκε για την ανάπτυξή του και η διάρκεια της χρήσης του. Η κατασκευή ξεκίνησε τον 16ο αιώνα π.χ. και γύρω στους τριάντα Φαραώ συνέβαλλαν στην κατασκευή, δίνοντας έτσι στο Καρνάκ μέγεθος, πολυπλοκότητα και ποικιλία που δεν απαντάται αλλού. Λίγα χαρακτηριστικά του Καρνάκ είναι μοναδικά, αλλά το μέγεθος και ο αριθμός των στοιχείων του είναι τεράστιος. Η κατασκευή των ναών άρχισε κατά το Μέσο Βασίλειο και συνεχίστηκε ως και την εποχή της Δυναστείας των Πτολεμαίων.

16 Κεφάλαιο 3 Ζωή & Οργάνωση Κοινωνία Η συμμετοχή των Αιγυπτίων στην παραγωγική διαδικασία είχε τις συνέπειες της στη διάρθρωση της κοινωνίας. Στην κορυφή βρισκόταν ο φαραώ, ο οποίος ενσάρκωνε τον επίγειο θεό αλλά και το κράτος. Σ' αυτόν ο λαός εναπέθετε τις ελπίδες του για την επιτυχία των συλλογικών του προσπαθειών. Ήταν απροσπέλαστος και η θέληση του αποτελούσε νόμο για τους υπηκόους. Στην κοινωνική ιεραρχία κάτω απ' αυτόν βρίσκονταν οι ιερείς, οι ανώτατοι κρατικοί υπάλληλοι και οι γραφείς που συγκροτούσαν την τάξη των ισχυρών. Ιδιαίτερη κοινωνική ομάδα αποτελούσαν οι επαγγελματίες στρατιωτικοί, που κληρονομούσαν το επάγγελμα και στους οποίους ο φαραώ παραχωρούσε εκτάσεις γης για καλλιέργεια. Το μεγαλύτερο όμως μέρος της αιγυπτιακής κοινωνίας αποτελούσαν οι ελεύθεροι πολίτες, γεωργοί ή τεχνίτες, που εργάζονταν σκληρά για το μεγαλείο του φαραώ. Οι δούλοι, τέλος, προέρχονταν από τους πολέμους ή αγοράζονταν από τους εμπόρους. Υπήρχαν ιδιωτικοί δούλοι, που σπανίως ξεπερνούσαν τους δύο σε κάθε οικογένεια και κρατικοί, που ανήκαν στο φαραώ και εργάζονταν στα κρατικά εργαστήρια, στους ναούς, στα ορυχεία, τα λατομεία κ.ά. Ωστόσο, στην ιεραρχημένη αιγυπτιακή κοινωνία διακρίνουμε κάποια κοινωνική ευελιξία. Ιδιαίτερα στην περίοδο του Νέου Βασιλείου, το σύστημα των κοινωνικών τάξεων δεν ήταν αυστηρά κλειστό, αφού, έστω και σε περιορισμένη κλίμακα, υπήρχε η δυνατότητα μεταπήδησης από τη μια τάξη στην άλλη. Είναι γνωστό ότι άνθρωποι ταπεινής κοινωνικής προέλευσης έφτασαν να καταλάβουν σημαντικά αξιώματα και έπαιξαν σπουδαίο ρόλο στην εποχή τους.

17 Πολιτεία Η οργάνωση του κράτους από τις αρχές ήδη της 3ης χιλιετίας π.χ. βασιζόταν στην ιδέα της θεοποίησης του φαραώ. Ο ρόλος της θρησκείας στη ζωή των Αιγυπτίων, όπως άλλωστε και στη ζωή των λαών της Μεσοποταμίας, ήταν καθοριστικός. Πλήθος επιγραφών αναφέρουν το φαραώ ως θεό, ενώ υπάρχουν και κείμενα που τον αντιμετώπιζαν ως άνθρωπο. Σε καμία περίπτωση δεν μείωναν όμως τη θεϊκή του υπόσταση, δεδομένου ότι οι θεοί παρουσιάζονταν με ανθρώπινες ιδιότητες στους αιγυπτιακούς μύθους. Η οργάνωση του κράτους είχε χαρακτήρα 'θεοκρατικό'. Είχε δηλαδή θεϊκή υπόσταση και κυβερνούνταν από κάποιον θεό.

18 Οικονομία Η ζωή στην Αίγυπτο ήταν άμεσα συνδεδεμένη με το Νείλο και τις πλημμύρες του. Η άρδευση των χωραφιών και η συντήρηση των αυλακιών ήταν μια επίπονη και συνεχής εργασία που δίδαξε τη συνεργασία στους κατοίκους, αλλά δημιουργούσε και την ανάγκη της επίβλεψης του κράτους. Στη γόνιμη από τον ποταμό αιγυπτιακή γη καλλιεργούνταν εκτός από το σιτάρι και το κριθάρι, το λινάρι, τα οπωροφόρα δένδρα και τα κηπευτικά. Οι Αιγύπτιοι στις όχθες του Νείλου μάζευαν πάπυρους και λωτούς. Σε επίπεδο οικογενειακής παραγωγής κατασκεύαζαν ένα είδος μπίρας από τη ζύμωση κριθαρένιου ψωμιού. Ασχολήθηκαν με την κτηνοτροφία αλλά και το ψάρεμα στα νερά του ποταμού. Η βάση της οικονομίας στην Αίγυπτο ήταν η γεωργία. Η συστηματική οργάνωσή της ήταν κάτω από την άμεση επίβλεψη του κράτους, δηλαδή του φαραώ. Βασιλικοί υπάλληλοι παρακολουθούσαν τις γεωργικές εργασίες και συγκέντρωναν από τη συγκομιδή το ποσοστό που ανήκε στο φαραώ. Ο λαός εργαζόταν παράλληλα στην οικοδόμηση των μεγάλων έργων, ναών, ανακτόρων, ταφικών μνημείων τα οποία κατασκεύαζαν οι φαραώ. Μεγάλος αριθμός ειδικευμένων τεχνιτών, μεταλλουργών, ξυλουργών, κεραμοποιών, ναυπηγών, αρχιτεκτόνων κ.ά., κατασκεύαζε ποικίλα προϊόντα για μια εξελιγμένη κοινωνία. Αρκετοί τεχνίτες εργάζονταν σε ιδιωτικά εργαστήρια, οι περισσότεροι όμως και οι καλύτεροι εργάζονταν στα ανακτορικά εργαστήρια, διότι ο κύριος όγκος της βιοτεχνικής παραγωγής, όπως και του εμπορίου, ήταν ελεγχόμενος από το φαραώ. Το εμπόριο βασιζόταν στην εξαγωγή του πλεονάσματος των παραγόμενων στην Αίγυπτο αγαθών, όπως δημητριακών, παπύρου, ή πρώτων υλών, όπως χρυσού, και στην εισαγωγή υλών που έλειπαν από τη χώρα, όπως ξυλείας, χαλκού, αργύρου κ.ά. Η παροχή υπηρεσιών ήταν ένας άλλος οικονομικός τομέας που απασχολούσε αρκετά μεγάλο αριθμό πολιτών. Η διοίκηση είχε ανάγκη από μορφωμένους πολίτες και με ειδικές γνώσεις: οι ιερείς για την κάλυψη των αναγκών ενός θεοκρατικού κράτους, οι γραφείς, που γνώριζαν τη δύσκολη ιερογλυφική γραφή για τη λειτουργία της κρατικής μηχανής και οι επαγγελματίες στρατιωτικοί για τη διατήρηση και την ανάπτυξη της αυτοκρατορίας, συνέβαλλαν όλοι στην καλύτερη οργάνωση και λειτουργία του κράτους.

19 Κεφάλαιο 4 Πεποιθήσεις-Ιδεολογίες-Συνήθειες Γραφή Καθοριστική για τη γνώση της ιστορίας της Αιγύπτου ήταν η αποκρυπτογράφηση των ιερογλυφικών, δηλαδή των χαρακτήρων συμβόλων που χρησιμοποιούσαν από την 4η χιλιετία π.χ. οι κάτοικοι της χώρας στη γραφή. Η επινόηση και η χρησιμοποίηση της γραφής είναι χωρίς αμφιβολία ένα από τα στοιχεία που δηλώνουν το πολιτιστικό τους επίπεδο. Η δυσκολία στην απόδοση και την εκμάθηση της ιερογλυφικής γραφής προϋπέθετε ειδίκευση και συνεχή ενασχόληση. Ένας απλός πολίτης στη διάρκεια του Νέου Βασιλείου είχε τη δυνατότητα να εκπαιδευτεί ως γραφέας και να ακολουθήσει σταδιοδρομία δημοσίου υπαλλήλου, γεγονός που του προσέδιδε κύρος5. Οι γραφείς κατέγραψαν σε παπύρους τα έργα και τη δράση των φαραώ, ενώ τοίχοι πολλών μνημείων, ναών και τάφων, ήταν καλυμμένοι από ιερογλυφικά που σχεδίασαν ειδικευμένοι τεχνίτες με την καθοδήγηση των γραφέων. Η αποκρυπτογράφησή τους οφείλεται στο Γάλλο αιγυπτιολόγο J. Champollion, ο οποίος το 1822 διάβασε το κείμενο μιας τρίγλωσσης επιγραφής, που ήταν χαραγμένο σε στήλη με ιερογλυφικά. με απλοποιημένα ιερογλυφικά της ελληνιστικής περιόδου και με ελληνικά στοιχεία. Η στήλη της Ροζέτας, όπως είναι γνωστή από το όνομα της πόλης όπου ανακαλύφθηκε, είχε χαραγμένο ένα κείμενο που υμνούσε τον Πτολεμαίο Ε', βασιλιά της Αιγύπτου. Τα περισσότερα αιγυπτιακά κείμενα αναφέρονται στη δράση και τα κατορθώματα των φαραώ τα κείμενα λογοτεχνικού περιεχομένου είναι ελάχιστα εξαιτίας ίσως της δυσκολίας της γραφής, που δεν άφησε το περιθώριο να εκφραστούν γραπτώς πολλοί άνθρωποι. Όσα διατηρήθηκαν είναι ποιήματα θρησκευτικού και λυρικού περιεχομένου αλλά και λαϊκές διηγήσεις.

20 Τέχνη Η αρχιτεκτονική, η γλυπτική αλλά και η ζωγραφική στην Αίγυπτο βρίσκονταν στην υπηρεσία των φαραώ. Σκοπός των καλλιτεχνών ήταν να προβάλουν τη ζωή και τη δράση των φαραώ. Τα καλλιτεχνικά επιτεύγματα, μνημειακού* χαρακτήρα, επιβάλλονταν με τις διαστάσεις τους. Οι αχανείς επίπεδες επιφάνειες της αιγυπτιακής γης, σε συνδυασμό με την ανάγκη των ηγεμόνων να επιβληθούν μέσω των έργων τους, οδήγησαν στην κατασκευή μνημείων που επιβάλλονταν με τον όγκο. Οι πυραμίδες του Χέοπος, του Χεφρήνος και του Μυκερίνου στη Γκίζα, οι μεγάλοι ναοί στο Λούξορ και το Καρνάκ με το πλήθος των κιόνων που στήριζαν περιστύλια και υπόστυλες αίθουσες είναι ενδεικτικά δείγματα της αρχιτεκτονικής. Οι επιφάνειες των περισσότερων ναών αλλά και των νεκρικών θαλάμων των τάφων ήταν γεμάτες με παραστάσεις ζωγραφιστές ή ανάγλυφες που εξιστορούσαν τη δράση των φαραώ αλλά και πτυχές της καθημερινής ζωής. Εκτός από τα μεγάλα σε διαστάσεις αγάλματα που διακοσμούσαν ναούς και ταφικά μνημεία, κατασκευάστηκαν και μικρότερα από ξύλο ή πέτρα, πραγματικά κομψοτεχνήματα. Πολλά έργα μικροτεχνίας κατασκευασμένα από μέταλλα, πολύτιμους ή ημιπολύτιμους λίθους συμπληρώνουν τις γνώσεις μας για τις καλλιτεχνικές επιλογές και τα επιτεύγματα των Αιγυπτίων.

21 Θρησκεία Από την αρχή της αιγυπτιακής ιστορίας, όταν ακόμα δεν υπήρχε ενιαίο κράτος, η κάθε πόλη είχε το δικό της θεό-προστάτη. Η πολυθεΐα όμως χαρακτήριζε τους Αιγύπτιους και στις υπόλοιπες περιόδους της ιστορικής τους πορείας. Παρουσίαζαν τους θεούς τους με ανθρώπινο σώμα και κεφάλι κάποιου ζώου. Ο μεγαλύτερος θεός ήταν ο Ρα, ο θεός Ήλιος, τον οποίο εκπροσωπούσε ο φαραώ στη γη. Οι δημοφιλέστεροι θεοί ήταν η Ίσις, ο Όσιρις και ο Ώρος. Ο φαραώ Αμένοφις Δ', ο επονομαζόμενος και Ακενατών, προσπάθησε να εξαλείψει την πολυθεΐα. Στράφηκε εναντίον των ιερέων και της λατρείας του Άμμωνος, προστάτη-θεού της Θήβας. Η προσπάθειά του να επιβάλει τη λατρεία του Ρα, του θεού Ήλιου, ως μοναδικού θεού, συνάντησε την αντίδραση του ιερατείου και κατέληξε σε αποτυχία. Ο κοπιώδης τρόπος ζωής των Αιγυπτίων και οι κακουχίες είχαν δημιουργήσει τη βαθιά πίστη ότι η ζωή συνεχίζεται και μετά το θάνατο, εάν δεν καταστρεφόταν το σώμα του νεκρού. Εξαιτίας του φόβου αυτού που σφράγισε τον πολιτισμό τους, οι Αιγύπτιοι ταρίχευαν τους νεκρούς και τους έθαβαν σε ταφικά μνημεία μαζί με όλα τα σκεύη που τους ήταν αναγκαία για τη μεταθανάτια ζωή. Η αντίληψη αυτή που ήταν διαδεδομένη σε όλα τα κοινωνικά στρώματα συμπεριλαμβανομένου και του φαραώ, οδήγησε στην κατασκευή μεγάλων ταφικών μνημείων με εξαίρετη διακόσμηση, τα οποία περιείχαν αφάνταστα πλούτη. Τα πολύτιμα σκεύη και ο πολυτελής στολισμός των νεκρών, φαραώ και ευγενών έγιναν η αφορμή για συστηματική τυμβωρυχία ήδη από την αρχαιότητα.

22 Κεφάλαιο 5 Εικόνες & Φωτογραφίες (Η Πεδιάδα της Γκίζας) (Το γλυπτό της Μεγάλης Σφίγγας)

23 (Καρνάκ-Ιερός Ναός των Αρχαίων Αιγυπτίων) (Οι Πυραμίδες των Βασιλέων, από ψηλά)

24 (Τέχνες-Πάπυρος) (Η Ιερογλυφική Γραφή των Αρχαίων Αιγυπτίων)

25 (Χεφρήνος) (Η Πυραμίδα του Χεφρήνου)

26 (Χέοπας) (Η Πυραμίδα του Χέοπα)

27 {O προσωποποίησης της Σελήνης και προστάτιδας του θρόνου (τη βλέπουμε πάνω από το κεφάλι της}

28 (H Μούμια του Φαραώ Χέοπα) και δεξιά ο ιερακόμορφος θεός Ώρος, γιος του Οσίριδος)

29 "Η διαδικασία που ακολούθησε ο ερευνητής" Αρχικά, ο καθηγητής Κ. Χρήστου Πέτρος, μας ενημέρωσε για το θέμα της εργασίας, με την οποία θα ασχολιόμασταν, καθώς και τον τρόπο με τον οποίο θα ερευνούσαμε για τις πληροφορίες που θα χρειαζόμασταν. Θα χωριζόμασταν σε ομάδες από 2 έως 5 άτομα. Η εργασία θα ήταν ατομική αλλά και ταυτόχρονα ομαδική, καθώς στο τέλος, όλες οι εργασίες της κάθε ομάδας, θα ενώνονταν και έτσι θα είχαμε το κατάλληλο και επιθυμητό αποτέλεσμα για μία ομαδική εργασία. Ο Κύριος μας υπενθύμισε πως η εργασία θα πρέπει να περιέχει μέχρι 20 σελίδες, αλλά και πως η παρουσία εικόνων θα ήταν υποχρεωτική, καθώς έτσι χαρακτηρίζονται, αναλύονται, και περιγράφονται ευκολότερα τα κείμενα των εργασιών. Έτσι λοιπόν αρχίσαμε όλοι να αναζητάμε πληροφορίες από το διαδίκτυο ή και από άλλες πηγές όπως (βιβλία, εγκυκλοπαίδειες κ.α), έτσι ώστε να ετοιμάσουμε κάποιον αριθμό σελίδων, για κάθε Δευτέρα που θα είχαμε το μάθημα μας. Η επιλογή του θέματος ήταν "Η Παλαιά Πόλη,η Πόλη που θυμάται". Η εργασία θα αποτελούνταν από περιεχόμενα, καθώς και από τα κεφάλαια και στο τέλος από τη βιβλιογραφία. Μέσα στην αίθουσα έγιναν αρκετές παρουσιάσεις από όλα τα παιδιά του τμήματος, έτσι ώστε να βοηθήσουν και να διορθώσουν οτιδήποτε στην εργασία τους από τις συμβουλές και την βοήθεια των υπόλοιπων συμμαθητών τους. Όλοι βρήκαμε αρκετές εικόνες, ώστε να εμπλουτίσουμε την εργασία με χρώματα, ιδέες καθώς και «1 εικόνα=χίλιες λέξεις». Επιλέξαμε αυτό το θέμα, διότι είναι πολύ σημαντικός αλλά και ταυτόχρονα διαφορετικός ο πολιτισμός και η κουλτούρα, της κάθε πόλης. Με αυτές τις εργασίες, θα ήταν μία πολύ καλή ευκαιρία να γνωρίσουμε αρκετά πράγματα, για κάθε πολιτισμό, και έτσι να αναπτύξουμε ακόμα περισσότερο του ορίζοντές μας.

30 Βιβλιογραφία Κάιρο-Βικιπαίδεια: B9%CF%81%CE%BF %CF%81%CF%8C%CF%80%CE%BF%CE%BB%CE%B7_%CF %84%CE%B7%CF%82_%CE%93%CE%BA%CE%AF%CE%B6 %CE%B1%CF%82 %BD%CE%B5%CF%82+%CE%A0%CF%85%CF%81%CE%B1%CE%BC%CE%B 9%CE%B4%CE%B5%CF%82+%CE%BA%CE%B1%CE%B9%CF%81%CE%BF& espv=2&biw=1366&bih=667&tbm=isch&tbo=u&source=univ&sa=x&ved =0ahUKEwjJoNTd7NfLAhXla5oKHQ9LAMIQsAQIHw Ιστορία - Βιβλίο α' Λυκείου:

31 Ονοματεπώνυμο: Παναγιωτοπούλου Μαρία Τμήμα: Α 6. Μάθημα: Ερευνητική εργασία (Project) Θέμα: «Παλαιά πόλη... η πόλη που θυμάται» Όνομα καθηγητή: κ. Πέτρος Χρήστου Σχολείο: 1ο ΓΕΛ Πετρούπολης Σχολικό έτος:

32 Κεφάλαιο 1. - Εισαγωγή Κεφάλαιο 2. Ιστορία Κεφάλαιο 3. Πολιτισμός Κεφάλαιο 4. Υπερσιβηρικός Σιδηρόδρομος Κεφάλαιο 5. Σημεία Ενδιαφέροντος και Ιστορία της Μόσχας Κεφάλαιο 6. - Κόκκινη Πλατεία Κεφάλαιο 7. Κρεμλίνο Κεφάλαιο 8. - Κρατικό Μουσείο Εικαστικών τεχνών Πούσκιν Κεφάλαιο 9. Εθνική Πινακοθήκη Κεφάλαιο 10. Θέατρο Μπολσόι Κεφάλαιο 11. Ποταμός Μόσχοβας Κεφάλαιο 12. Η Διαδικασία που ακολούθησε ο ερευνητής Κεφάλαιο 12. Βιβλιογραφία

33 Εισαγωγή Η Μόσχα είναι η πρωτεύουσα και μία από τις τρεις ομοσπονδιακές πόλεις της Ρωσίας. Είναι επίσης διοικητικό κέντρο της Περιφέρειας Μόσχας (χωρίς να υπάγεται σε αυτήν). Με πληθυσμό κατοίκους, είναι η μεγαλύτερη πόλη της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ευρώπης και η τρίτη μεγαλύτερη στον κόσμο μετά το Τόκυο την Νέα Υόρκη. Βρίσκεται στις όχθες του ποταμού Μόσχοβα, παραποτάμου του Βόλγα, στο δυτικό μέρος της χώρας. Είναι απ' τα μεγαλύτερα διοικητικά, πολιτιστικά, συγκοινωνιακά και βιομηχανικά κέντρα της χώρας. Στη Μόσχα παράγεται σημαντικό ποσοστό του συνόλου των βιομηχανικών προϊόντων της Ρωσίας Διαθέτει δύο μεγάλα πανεπιστήμια, το ένα γνωστό ως Πανεπιστήμιο Λομονόσοφ, και το δεύτερο ως Πανεπιστήμιο Λουμούμπα και πολλά άλλα ινστιτούτα και εκπαιδευτικά ιδρύματα. Ως πρωτεύουσα και διοικητικό κέντρο είναι και το σπουδαιότερο συγκοινωνιακό κέντρο. Έχει τέσσερα αεροδρόμια, από τα οποία τα τρία είναι επιβατικά και εξυπηρετούν τις εξωτερικές αερογραμμές.

34 Ιστορία Γενικά: Η ονομασία της πόλης προέρχεται από τον ποταμό Μοσκβά (εξελληνισμένα Μόσχοβας) που τη διαρρέει, ενώ η πρώτη αναφορά στη ρωσική ιστορία για την πόλη χρονολογείται το 1147, όταν ο Γιούρι Ντολγκορούκι, πρίγκηπας του Ροστόφ, αναφέρεται στον πρίγκηπα του Νόβγκοροντ-Σεβέρσκι και τον προσκαλεί στη Μόσχα. Εννιά χρόνια αργότερα, το 1156, ο πρίγκηπας του Ροστόφ διέταξε την κατασκευή ενός ξύλινου τείχους, το οποίο κατασκευάστηκε αρκετές φορές, για να προστατεύσει την αναπτυσσόμενη πόλη. Η ευνοϊκή θέση της στο παραποτάμιο δίκτυο του Βόλγα συνέβαλε στη σταθερή της ανάπτυξη. Η πόλη εξελίχθηκε σε ένα σταθερό και ευήμερο πριγκιπάτο, γνωστό με την ονομασία Μεγάλο Δουκάτο της Μόσχας, για αρκετά χρόνια, προσελκύοντας μεγάλο αριθμό μεταναστών από όλη τη Ρωσία. Αρκετές φορές υπέστη καταστροφές. Στα παλαιότερα χρόνια συχνά ξεσπούσαν πυρκαγιές (γιατί τα σπίτια ήταν ξύλινα), που μερικές φορές προκαλούσαν φοβερές καταστροφές. Το 1812, όταν, με διαταγή του Κουτούζοφ κάηκε, για να μην είναι σε θέση να φιλοξενήσει τα γαλλικά στρατεύματα του Ναπολέοντα (εμπρησμός της Μόσχας). Επίσης, κατά διάρκεια του Β παγκοσμίου πολέμου, το 1941, όταν υπέστη καταστροφές από βομβαρδισμούς από τους Γερμανούς, οι οποίοι δεν κατόρθωσαν τελικά να την καταλάβουν. Το 1980 είχε στραφεί το ενδιαφέρον όλου του κόσμου στην όμορφη αυτή πόλη με την εκεί τέλεση των Ολυμπιακών Αγώνων.

35 Πολιτισμός Η πρωτεύουσα της Ρωσίας η Μόσχα διαθέτει περίπου 70 μουσεία, πολλά από τα οποία χρονολογούνται πριν από τη σοσιαλιστική επανάσταση, όπως το ιστορικό μουσείο και η πινακοθήκη Τρετιακόφ, που ιδρύθηκε το Άλλα μουσεία είναι: το ινστιτούτο Μαρξ και Ένγκελς, των Καλών Τεχνών, της σύγχρονης ζωγραφικής, του Τολστόι, του Λένιν, το μουσείο Πούσκιν κ.ά.

36 Μερικά απ τα θέατρα είναι: το Μπολσόι, το μεγαλύτερο θέατρο που το όνομά του πήραν και τα περίφημα μπαλέτα Μπολσόι, το θέατρο Μάλυϊ, το θέατρο τέχνης, το θέατρο Βαχτάγκωφ, παιδικά θέατρα. Στις βιβλιοθήκες της μπορεί ο αναγνώστης να βρει βιβλία γενικά αλλά και εξειδικευμένου ενδιαφέροντος. Κάθε σχολή και πανεπιστήμιο έχει τη δική του βιβλιοθήκη. Πολλές είναι και οι δημόσιες βιβλιοθήκες με πιο γνωστή εκείνη του Λένιν.

37 Το θέατρο Μπολσόι εξωτερικά Το θέατρο Μπολσόι εσωτερικά

38 Ο καθεδρικός ναός του Αγίου Βασιλείου Υπερσιβηρικός Σιδηρόδρομος Ο Υπερσιβηρικός Σιδηρόδρομος,είναι σιδηροδρομικός άξονας που συνδέει τη Μόσχα και την ευρωπαϊκή Ρωσία με τις ρωσικές επαρχίες της Άπω Ανατολής, τη Μογγολία, την Κίνα και τη Θάλασσα της Ιαπωνίας. Η κύρια διαδρομή, ο υπερσιβηρικός, φτάνει από τη Μόσχα στο Βλαδιβοστόκ μέσω της νότιας Σιβηρίας και κατασκευάστηκε μεταξύ του1891 και του Με χιλιόμετρα, σε 8 χρονικές ζώνες, το ταξίδι διαρκεί περίπου 7 ημέρες. Σήμερα άλλες τέσσερις διαδρομές ξεκινούν από τον Υπερσιβηρικό.

39 Τρένο της γραμμής του Υπερσιβηρικού σιδηρόδρομου.

40 Εσωτερικό ενός τρένου της γραμμής του Υπερσιβηρικού Σημεία ενδιαφέροντος και ιστορία της Μόσχας Η ιστορία της χάνεται στο παρελθόν και πολλοί είναι οι μύθοι που αναφέρονται στην ίδρυσή της - πριν οκτώμισι αιώνες. Πολεοδομικά η πόλη εκτυλίσσεται σε ομόκεντρους κύκλους και οι εναλλαγές αρχιτεκτονικών στυλ, όπου οι παραδοσιακοί κρεμμυδόσχημοι τρούλοι των ναών συμβιώνουν με τα υπέροχα νεοκλασικά κτίρια του 18ου - 19ου αι. και τις πλατιές λεωφόρους της σοβιετικής εποχής της προσδίνουν έναν ιδιαίτερο χαρακτήρα. Και κάτω από την πόλη, στα τούνελ του ΜΕΤΡΟ εκτείνεται μια δεύτερη πόλη, ντυμένη με μάρμαρο και διακοσμημένη με ημιπολύτιμους λίθους.

41 Η πόλη αρχικά χτίστηκε πάνω σε επτά λόφους - σε έναν από αυτούς βρίσκεται το Κρεμλίνο, το κέντρο και σύμβολο της πόλης και ολόκληρης της χώρας. Οι εραστές της τέχνης έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν τα 300 μουσεία και πινακοθήκες που έχει να τους προσφέρει η πόλη - συμπεριλαμβανομένου του διάσημου μουσείου Πούσκιν που παρουσιάζει μια από τις εντυπωσιακότερες συλλογές έργων ζωγραφικής της Δύσης, και της εθνικής πινακοθήκης με έργα ρωσικής ζωγραφικής και αγιογραφίας. Και φυσικά μια επίσκεψη στην πόλη δεν θεωρείται πλήρης αν δεν συμπεριλαμβάνει παρακολούθηση παράστασης στα περίφημα μπαλέτα Μπολσόι ή στο τσίρκο της πόλης. Κόκκινη Πλατεία Η Κόκκινη Πλατεία, είναι μια αστική πλατεία στη Μόσχα. Η πλατεία χωρίζει το Κρεμλίνο, την πρώην βασιλική ακρόπολη και τη σημερινή επίσημη κατοικία του Προέδρου της Ρωσίας, από μια ιστορική συνοικία γνωστή ως Κιτάι Γκόροντ. Καθώς οι κύριες οδοί της Μόσχας ξεκινούν από εδώ προς όλες τις κατευθύνσεις, οι οποίες μετά γίνονται μεγάλοι αυτοκινητόδρομοι έξω από την πόλη, η Κόκκινη Πλατεία θεωρείται συχνά ως η κεντρική πλατεία της Μόσχας και όλης της Ρωσίας. Η πλούσια ιστορία της Κόκκινης Πλατείας αντανακλάται σε πολλά έργα τέχνης, συμπεριλαμβανομένων πινάκων του Βασίλι Σούρικοφ, Κονσταντίν Γιουόν και άλλων. Η πλατεία αποσκοπούσε στο να λειτουργεί ως η κύρια αγορά της Μόσχας. Επίσης χρησιμοποιήθηκε για διάφορες δημόσιες τελετές και διακηρύξεις και περιστασιακά ως ο χώρος της στέψης των Ρώσων Τσάρων. Η πλατεία σιγά σιγά γέμισε από κτίρια από τότε και χρησιμοποιείται για επίσημες τελετές από όλες τις Ρωσικές κυβερνήσεις από τότε που ιδρύθηκε.

42 Η κοκκινη Πλατεία στην Μόσχα Κρεμλίνο Το Κρεμλίνο της Μόσχας είναι ένα από τα μεγαλύτερα αρχιτεκτονικά συμπλέγματα στον κόσμο. Πρόκειται για ένα μοναδικό μουσειακό σύμπλεγμα, το οποίο συμπεριλαμβάνει μνημεία όπως: Ουσπένσκι Σομπόρ (Ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου), για διάστημα πολλών αιώνων υπήρξε ο κύριος καθεδρικός ναός της Ρωσίας. Αν και χτίστηκε με βάση τα σχέδια του Αριστοτέλη Φιοροβάντι - από τις μεγαλύτερες μορφές της εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής του Κουατροτσέντο - δεν επαναλαμβάνει τις χαρακτηριστικές μορφές της Ιταλικής αναγέννησης. Το έργο αυτό το διακρίνει η αρχιτεκτονική διαύγεια, η σοβαρότητα και η λιτότητα της αρχιτεκτονικής φόρμας που μας παραπέμπει στο πνεύμα της πρώιμης αναγέννησης. Σ αυτό έγκειται και ο

43 νεωτερισμός του έργου, στο οποίο βλέπουμε να εξελίσσονται οι παραδοσιακές ιδιαιτερότητες της ρωσικής εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής. Κρατικό Μουσείο Εικαστικών Τεχνών Α. Σ. Πούσκιν Το μουσείο στεγάζει μια από τις σημαντικότερες εικαστικές συλλογές στην Ρωσία, η οποία συμπεριλαμβάνει έργα τέχνης από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας. Η επίσημη τελετή θεμελίωσης του μουσείου έγινε 17 Αυγούστου Ιδρύθηκε με πρωτοβουλία των καθηγητών του Πανεπιστημίου της Μόσχας με επικεφαλής τον Ι. Β. Τσβετάεφ και εγκαινιάστηκε 13 Ιουλίου Σήμερα το

44 μουσείο αριθμεί περισσότερα από 560 χιλ. Εκθέματα. Το κτίριο εξωτερικά αποτελεί αντίγραφο του Ερεχθείου. Το μουσείο εσωτερικά

45 Εθνική Πινακοθήκη Ιδρύθηκε το 1856 από τον μοσχοβίτη έμπορο και εργοστασιάρχη Παύλο Μ. Τρετιακώφ, ο οποίος ήδη από νεαρή ηλικία έθεσε ως στόχο του την ίδρυση μουσείου της εθνικής ρωσικής σχολής ζωγραφικής και αφιέρωσε σ αυτόν το σκοπό περισσότερα από 40 χρόνια της ζωής του. Η σημερινή συλλογή περιλαμβάνει έργα της ρωσικής τέχνης των 12ου - 20ου αι. Η πινακοθήκη εσωτερικά Η πινακοθήκη εξωτερικά

46 Θέατρο Μπολσόι Το θέατρο Μπολσόι είναι το ιστορικότερο θέατρο της Μόσχας και σχεδιάστηκε από τον διάσημο αρχιτέκτονα Ιωσήφ Μποβέ με σκοπό την φιλοξενία παραστάσεων μπαλέτου και όπερας. Η ακαδημία των μπαλέτων Μπολσόι είναι μία από τις παλαιότερες του κόσμου με ηγετικό ρόλο στις εξελίξεις και τα θέματα που αφορούν τον χώρο. Ακόμα η φήμη και το επίπεδο των ίδιων των μπαλέτων είναι τόσο υψηλά που με το πέρασμα των χρόνων έχει δημιουργηθεί ένας θρύλος γύρο από το όνομά τους. Η ίδρυση της ακαδημίας πραγματοποιείται το 1776 από τους Πέτρο Ουρούσοφ και Μιχαήλ Μάντοξ και μέχρι να στεγαστεί μόνιμα το 1780 στο Θέατρο Πετρόφκα έδινε τις πρώτες παραστάσεις σε ιδιωτικούς χώρους. Το σημερινό κτίριο θα αντικαταστήσει το 1824 το θέατρο Πετρόφκα όταν το δεύτερο καταστράφηκε από την πυρκαγιά του Σχεδιάστηκε από τον Αντρέι Μιχαήλοφ και το ύφος του εξέφραζε απόλυτα την την βασιλική οικογένεια στην ιδιοκτησία της οποίας βρισκόταν όλα τα θέατρα της επικράτειας. Ενδιαφέρον παρουσιάζει μάλιστα ο διαχωρισμός που προκύπτει από τη βασιλική αυλή για τα "μικρά" (μάλυ) θέατρα που φιλοξενούν δραματικές παραστάσεις και τραγωδίες και τα σημαντικότερα "μεγάλα" (μπολσόι) θέατρα που δίνονται παραστάσεις όπερας και μπαλέτου.

47

48 Ποταμός Μόσχοβας Ο Μόσχοβας είναι ποταμός της δυτικής Ευρωπαϊκής Ρωσίας, παραπόταμος του Οκά. Με μήκος 503 χιλιόμετρα, είναι γνωστός από το ότι διαρρέει την πρωτεύουσα της Ρωσίας, τη Μόσχα. Οι κυριότεροι παραπόταμοι του Μόσχοβα είναι οι Ρούζα, Ίστρα, Γιαούζα, Παχρά και Σεβέρκα. Από την ολοκλήρωση της Διώρυγας της Μόσχας το 1937 και μετά, ο Μόσχοβας δέχεται και μία ποσότητα νερού από τον άνω ρου του Βόλγα. Η διώρυγα επέτρεψε την αξιόπιστη εμπορική ναυσιπλοΐα, η οποία προγενέστερα διακοπτόταν από θερινές ξηρασίες (παλαιότερα φράγματα, που κατασκευάσθηκαν τα έτη 1785, 1836 και 1878, δεν ήταν αποτελεσματικά).

49

50 Η διαδικασία που ακολούθησε ο ερευνητής Στο πρώτο μάθημα του Project, αφού μας συστήθηκε ο καθηγητής, μας πρότεινε ένα θέμα για την ερευνητική εργασία, και το διαμορφώσαμε ανάλογα. Το θέμα ήταν «Παλαιά πόλη...η πόλη που θυμάται» και ο κάθε μαθητής είχε να αναζητήσει πληροφορίες και φωτογραφίες για οποιαδήποτε πόλη του κόσμου ήθελε. Αρχικά, όλα τα παιδιά είχαμε επιλέξει από δύο πόλεις ο καθένας, προκειμένου να μην υπάρξουν δύο ή περισσότερα παιδιά με θέμα την ίδια πόλη. Αφού όλη η τάξη κατέληξε σε μια πόλη, ξεκίνησε η συλλογή των πληροφορίων. Σε κάθε μάθημα, ο καθηγητής έλεγχε την πορεία στην έρευνα του καθενός και μας καθοδηγούσε για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Παράλληλα, μας ανέθεσε ένα ρεπορτάζ με πληροφορίες σχετικά με μια γνωστή προσωπικότητα από την αρχαιότητα. Αφού όλοι οι μαθητές παρουσίασαν τα ρεπορτάζ τους και πήραν τον ανάλογο βαθμό, συνεχίσαμε την συλλογή των πληροφορίων για τις εργασίες μας. Σε ένα μάθημα, ο καθηγητής μας παρουσίασε ένα video για μια συγκεκριμένη πόλη, ώστε να μας βοηθήσει ακόμα περισσότερο με τις ατομικές εργασίες και παράλληλα να γνωρίσουμε και μια διαφορετική τοποθεσία στον κόσμο. Προς το τέλος του πρώτου τετραμήνου, ο κ. Χρήστου έκανε έναν γενικό έλεγχο στις εργασίες του καθενός ώστε να βάλει τον βαθμό τετραμήνου. Ύστερα, ξεκινήσαμε να δουλεύουμε και σαν ομάδες, όπως τις είχαμε ορίσει από την αρχή, στο πρώτο τετράμηνο. Παίξαμε μάλιστα και ένα παιχνίδι, στο οποίο έπρεπε να βρούμε όσες περισσότερες πόλεις του κόσμου γνωρίζαμε, που να ξεκινούν από το γράμμα Α. Μετά, ξεκινήσαμε τον σχεδιασμό του εξωφύλλου της εργασίας. Οι μαθητές τα παρουσίαζαν και ο καθηγητής με την υπόλοιπη τάξη έκαναν τις απαραίτητες παρατηρήσεις και διορθώσεις ώστε να γίνει η εργασία των παιδιών ακόμα καλύτερη. Τέλος, μας ανατέθηκε η ομαδική εργασία, την οποία ετοιμάζουμε, ευελπιστώντας για μια καλή παρουσίαση καθώς πλησιάζει το τέλος του δεύτερου τετραμήνου.

51 Βιβλιογραφία Οι πληροφορίες και οι εικόνες συλλέχθηκαν από τους παρακάτω ιστότοπους: Wikipedia, the free Encyclopedia: Moscow ( Clickatlife.gr. (

52 Ονοματεπώνυμο: Παπαδοπούλου Στεφανία Τμήμα: Α 6 Μάθημα: Ερευνητική εργασία Θέμα: Η παλιά πόλη, η πόλη που θυμάται Διδάσκων καθηγητής: Π. Χρήστου Σχολείο: 1ο ΓΕΛ Πετρούπολης Σχολικό έτος:

53 Περιεχόμενα Πρόλογος...3 Ιστορία της Αθήνας 4 Αρχιτεκτονική 7 Συνοικίες της Αθήνας.8 Πλατείες της Αθήνας..9 Αρχαία μνημεία της Αθήνας.10 Ιστορικά κτήρια της Αθήνας.16 Ιστορικά Πρόσωπα της Αθήνας 21 Βιβλιογραφία.26

54 Πρόλογος Η παρούσα εργασία αποτελεί μία έρευνα σχετικά με την πόλη της Αθήνας. Η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα της Ελλάδας και κουβαλάει μεγάλη ιστορία πάνω της, αφού αποτελεί μια από τις αρχαιότερες πόλεις του κόσμου. Από την Αθήνα κατάγονται πολλές μεγάλες προσωπικότητες του αρχαίου και του σύγχρονου κόσμου. Έχει πολλά πανεπιστήμια, μουσεία και χώρους αναψυχής και διασκέδασης. Διαθέτει μια πολύ καλή σχολή καλών τεχνών και πολλές δραματικές σχολές, καθώς η Αθήνα είναι η γενέτειρα του θεάτρου. Είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα πόλη και θα ασχοληθούμε αναλυτικότερα στη συνέχεια της εργασίας.

55 Ιστορία της Αθήνας Η Αθήνα είναι η πρωτεύουσα και η μεγαλύτερη πόλη της Ελλάδας. Είναι από τις παλαιότερες πόλεις του κόσμου, με την καταγεγραμμένη ιστορία της να φθάνει ως το π.χ. Στην Αρχαία Ελλάδα η πόλη αναφερόταν στον πληθυντικό: «Ἀθῆναι», (Αθήνες, εξού και η μετάφραση Athens στην αγγλική γλώσσα). Το 19ο αιώνα το όνομα αυτό επανήλθε ως το επίσημο όνομα της πόλης. Το 1979, με την εγκατάλειψη της καθαρεύουσας, το όνομα «Αθήνα» καθιερώθηκε επίσημα. Συχνά στην πόλη αποδίδεται το προσωνύμιο «τὸ κλεινὸν ἄστυ», που σημαίνει «η ένδοξη πόλη». Η Αρχαία Αθήνα, μια περιτοιχισμένη πόλη, ήταν μία πανίσχυρη πόλη-κράτος, που αναπτύχθηκε παράλληλα με το λιμάνι της, το οποίο αρχικά ήταν το Φάληρο και αργότερα, ο Πειραιάς. Μια κοσμοπολιτική μητρόπολη σήμερα, η σύγχρονη Αθήνα είναι το κέντρο της οικονομικής, χρηματοπιστωτικής, βιομηχανικής, πολιτικής και πολιτιστικής ζωής της Ελλάδας. Το 2012, η Αθήνα κατατασσόταν ως η 39η πλουσιότερη πόλη στον κόσμο ως προς την αγοραστική δύναμη. Δυστυχώς, στην τρέχουσα φάση η χώρα βρίσκεται σε οικονομική κρίση κάτι που έχει επηρεάσει και την αγοραστική δύναμη της πόλης. Το πολεοδομικό συγκρότημα των Αθηνών, δηλαδή η περιοχή της Αθήνας και των προαστίων της, έχει πληθυσμό κατοίκων σύμφωνα με την απογραφή του 2011 και έκταση 412 τετραγωνικών χιλιομέτρων, η οποία περιλαμβάνει συνολικά 35 Δήμους κατανεμημένους σε τέσσερις περιφερειακές ενότητες (Κεντρικού, Βορείου, Νοτίου, Δυτικού Τομέα Αθηνών). Έχει εύκρατο κλίμα, με υψηλή ηλιοφάνεια και χαμηλή υγρασία, που χαρακτηρίζεται ως ένα από τα καλύτερα του κόσμου. Η Αθήνα, χάρη στα μοναδικά φυσικά και αισθητικά της πλεονεκτήματα, το πλούσιο και ένδοξο παρελθόν της, τα μουσεία και τα μνημεία της, κατάλοιπα ενός από τους μεγαλύτερους πολιτισμούς της ανθρωπότητας, και με δεκάδες αιώνες ιστορίας, αποτελεί σήμερα ένα από τα πιο σημαντικά τουριστικά κέντρα του κόσμου.

56 Φωτογραφικό υλικό

57

58 Η Αρχιτεκτονική Η πόλη της Αθήνας ενσωματώνει αρχιτεκτονικούς ρυθμούς από το Νεοκλασικό μέχρι το μοντέρνο. Βρίσκονται συχνά στις ίδιες περιοχές, γιατί η Αθήνα δεν χαρακτηρίζεται από ομοιογένεια των αρχιτεκτονικών ρυθμών. Κατά το μεγαλύτερο μέρος του 19ου αιώνα στην Αθήνα κυριάρχησε ο Νεοκλασικισμός, καθώς και ορισμένες παρεκκλίσεις του, όπως ο Εκλεκτικισμός, ιδιαίτερα στις αρχές του 20ού αιώνα. Έτσι τα Παλαιά Ανάκτορα (σήμερα Βουλή των Ελλήνων) ήταν το πρώτο σημαντικό δημόσιο κτίριο που ανεγέρθηκε, μεταξύ 1836 και Αρχίζοντας τη δεκαετία του 1920 η Μοντέρνα αρχιτεκτονική, άρχισε να επηρεάζει σχεδόν όλους τους Έλληνες αρχιτέκτονες και κτίρια, τόσο δημόσια, όσο και ιδιωτικά, κατασκευάσθηκαν σύμφωνα με αυτούς τους ρυθμούς. Μεταξύ των περιοχών με μεγάλο αριθμό τέτοιων κτιρίων είναι το Κολωνάκι και μερικές περιοχές του κέντρου της πόλης, ενώ μεταξύ των συνοικιών που αναπτύχθηκαν αυτή την περίοδο είναι η Κυψέλη. Τις δεκαετίες του 1950 και 1960, κατά την επέκταση και ανάπτυξη της Αθήνας, έπαιξαν σημαντικό ρόλο άλλα μοντέρνα κινήματα, όπως το Διεθνές στυλ. Το κέντρο της Αθήνας ανοικοδομήθηκε σε μεγάλο βαθμό, με αποτέλεσμα την κατεδάφιση πολλών νεοκλασικών κτιρίων. Οι αρχιτέκτονες αυτής της περιόδου χρησιμοποίησαν υλικά όπως γυαλί, μάρμαρο και αλουμίνιο και πολλοί συνδύασαν μοντέρνα και κλασικά στοιχεία.

59 Οι Συνοικίες της Αθήνας Η Πλάκα, που βρίσκεται ακριβώς κάτω από την Ακρόπολη, είναι από τις πιο γνωστές συνοικίες της Αθήνας και παραμένει προνομιακός τουριστικός προορισμός με ταβέρνες, ζωντανές παραστάσεις και υπαίθριους πωλητές. Το γειτονικό Μοναστηράκι είναι γνωστό για σειρά μικρών καταστημάτων και αγορών, για την υπαίθρια αγορά του και τις ταβέρνες. Το Θησείο έχει επίσης πολλά καφές και καταστήματα εστίασης που προσελκύουν κατοίκους και τουρίστες. Στο Θησείο βρίσκεται ο αρχαίος Ναός του Ηφαίστου, στην κορυφή ενός μικρού λόφου. Η περιοχή αυτή έχει επίσης μια γραφική Βυζαντινή εκκλησία του 11ου αιώνα, καθώς και ένα Οθωμανικό τζαμί του 15ου αιώνα. Το Μεταξουργείο βρίσκεται βόρεια του ιστορικού κέντρου της Αθήνας, μεταξύ του Κολωνού στα ανατολικά και του Κεραμεικού στα δυτικά, βόρεια από το Γκάζι. Πήρε το όνομά του από εργοστάσιο κατεργασίας μεταξιού που χτίστηκε τον 19ο αιώνα, όταν η περιοχή ήταν σχεδόν ακατοίκητη. Μετά από μακρά περίοδο εγκατάλειψης, έγιναν προσπάθειες εξωραϊσμού της συνοικίας. Σε μικρή απόσταση βρίσκεται η συνοικία του Ψυρρή στην οποία εγκαταστάθηκαν χώροι εστίασης και διασκέδασης. Σε συνοικία με χώρους εστίασης έχει μετατραπεί και το Γκάζι γύρω από ένα ιστορικό εργοστάσιο φωταερίου, που έχει σήμερα μετατραπεί στον πολυχώρο πολιτισμού Τεχνόπολις και περιλαμβάνει επίσης καλλιτεχνικούς χώρους, μικρά κλαμπ, μπαρ και εστιατόρια. Στο Γκάζι υπάρχει και σταθμός του μετρό. Τα Εξάρχεια είναι συνοικία με καφέ, μπαρ και βιβλιοπωλεία. Στα Εξάρχεια βρίσκεται το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν επίσης σημαντικά κτίρια του 20ού αιώνα σε διάφορους ρυθμούς: Νεοκλασικισμού, Αρ Ντεκό και Πρώιμου Μοντερνισμού. Τέλος, το Κολωνάκι είναι περιοχή στη βάση του λόφου του Λυκαβηττού. Θεωρείται μία από τις πιο ακριβές συνοικίες στην Αθήνα και έχει πολλά καταστήματα, χώρους εστίασης και διασκέδασης και γραφεία.

60 Οι Πλατείες της Αθήνας Η κεντρική πλατεία της Αθήνας είναι η πλατεία Συντάγματος που πήρε το όνομά της από τη εξέγερση του στρατού και του λαού και τη συγκέντρωση που έγινε σ' αυτήν στις 3 Σεπτεμβρίου Η συγκέντρωση αυτή του στρατού και του αθηναϊκού λαού πέτυχε την αποδοχή του Συντάγματος από τον Όθωνα και την ψήφισή του την επόμενη χρονιά από την Εθνοσυνέλευση. Είναι μπροστά στη Βουλή απ' την πλευρά της λεωφόρου Αμαλίας και μπροστά στο μνημείο του Άγνωστου Στρατιώτη, με σιντριβάνι και κήπο, δένδρα, αγάλματα και καφέ. Στην πλατεία βρίσκεται και κεντρικός σταθμός του μετρό. Από το Σύνταγμα ξεκινά η Οδός Ερμού, ένας πεζόδρομος μήκους περίπου ενός χιλιομέτρου, που συνδέει την πλατεία Συντάγματος με το Μοναστηράκι. Στην Ερμού βρίσκονται πολλά καταστήματα μόδας. Το 2008 ήταν ο ενδέκατος ακριβότερος δρόμος λιανικής πώλησης στον κόσμο. Ωστόσο λόγω της κρίσης, πολλά καταστήματα έχουν κλείσει και πλέον, το 2013 η Ερμού βρισκόταν στην 31η θέση. Σε κοντινή απόσταση το ανακαινισμένο κτίριο του Μετοχικού Ταμείου Στρατού στην Οδό Πανεπιστημίου περιλαμβάνει πολυκατάστημα και αρκετά ακριβά επώνυμα καταστήματα. Η Πλατεία Ομονοίας είναι μαζί με το Σύνταγμα μία από τις παλαιότερες πλατείες της Αθήνας. Στην πλατεία επίσης υπάρχουν πλέον αρκετοί χώροι εστίασης ενώ βρίσκεται σταθμός του ηλεκτρικού και του Μετρό. Άλλες σημαντικές πλατείες είναι: η πλατεία Κλαυθμώνος (25ης Μαρτίου), η πλατεία Κοτζιά (Δημαρχείου, ή Ταχυδρομείου, ή Εθνικής Αντίστασης) με το Δημαρχείο, το Μέγαρο Μελά και το κτίριο της Εθνικής Τράπεζας, η πλατεία Μοναστηρακίου με μια παλιά εκκλησία της Θεοτόκου, που κτίστηκε τον 11ο αιώνα και ένα οθωμανικό τέμενος (τζαμί) που έχει μετατραπεί σε μουσείο, η πλατεία Πλαστήρα στο Παγκράτι, η Πλατεία Κυψέλης κ.ά.

61 Τα Αρχαία Μνημεία της Αθήνας Με το όνομα Αέρηδες καθιερώθηκε να λέγεται το αρχαίο μνημείο - κτίριο που βρίσκεται στους βόρειους πρόποδες της Ακρόπολης Αθηνών, στο χώρο της Ρωμαϊκής Αγοράς στην Πλάκα. Το μνημείο αυτό του οποίου το επίσημο όνομα είναι «Ωρολόγιο του Κυρρήστου», θεωρείται πως το ανήγειρε ο Ανδρόνικος ο Κυρρήστης (ή Κύρρηστος), εξ ου και το όνομα. Το Ωρολόγιο του Κυρρήστου ανεγέρθηκε από τον Έλληνα αστρονόμο Ανδρόνικο από τη Κύρρο της Μακεδονίας επί εποχής Σύλλα, ανατολικά του αρχαιολογικού χώρου του μικρού πρόπυλου της ρωμαϊκής αγοράς στην Αθήνα. Το Μνημείο του Λυσικράτη είναι μνημείο της Αθήνας, γνωστό και ως Φανάρι του Διογένους. Βρίσκεται στο κάτω άκρο του ανατολικού κλίτους της Ακρόπολης, στη σημερινή πλατεία του Λυσικράτη και κατά τους αρχαίους επί της οδού των Τριπόδων. Πρόκειται περί χορηγικού μνημείου, δηλαδή μνημείου επί του οποίου φερόταν ο τρίποδας που δινόταν ως τιμητικό έπαθλο στον χορηγό, που αναλάμβανε τη συγκρότηση του χορού αλλά και τα έξοδα διεξαγωγής χορευτικών αγώνων κατά τις επίσημες τελετές. Το προσφερόμενο στον χορηγό έπαθλο το κατέθεταν είτε στο Ιερό του Διονύσου είτε στη γειτονική αυτού οδό των Τριπόδων. Προς μεγαλοπρεπέστερη δε έκθεσή του, το έπαθλο το τοποθετούσαν σε ψηλή βάση, είτε μορφής κίονα, (όπως εκείνο του Θρασυμήδους), είτε σε σχήμα ναΐσκου (όπως αυτό του Λυσικράτη). Η Πύλη του Αδριανού είναι Ρωμαϊκή αψίδα στην Αθήνα. Δίνει πρόσβαση στο Ναό του Ολυμπίου Διός και κτίστηκε προς τιμή του Αδριανού στα πλαίσια της διαμονής του στην Αθήνα το έτος 131μ.Χ και για τα πολεοδομικά έργα που έκανε και διεύρυνε την Αθήνα. Η Πύλη είναι κορινθιακού ρυθμού, ενώ καινοτομεί αρχιτεκτονικά διότι συνδυάζει την Ρωμαϊκή αψίδα με το Ελληνικό αέτωμα. Μαζί με τους Αέρηδες και το μνημείο του Λυσικράτη ήταν ένα από τα αξιοθέατα των Αθηνών στην αρχαιότητα.

62 Ο ναός του Ολυμπίου Διός ή Ολυμπιείο ή οι Στύλοι του Ολυμπίου Διός είναι ένας σημαντικός αρχαίος ναός στο κέντρο της Αθήνας. Παρότι η κατασκευή του ξεκίνησε τον 6ο αιώνα π.χ., δεν ολοκληρώθηκε παρά επί του Ρωμαίου αυτοκράτορα Αδριανού τον 2ο αιώνα μ.χ.. Αποτέλεσε τον μεγαλύτερο ναό της Ελλάδας κατά τους Ελληνιστικούς και Ρωμαϊκούς χρόνους. Ο ναός βρίσκεται νοτιοανατολικά της Ακρόπολης και περίπου 700 μέτρα από το κέντρο της Αθήνας. Τα θεμέλια του πρώτου ναού στο χώρο, είχε κτίσει ο τύραννος των Αθηνών Πεισίστρατος το 515 π.χ. αλλά οι εργασίες σταμάτησαν όταν ο γιος του Πεισιστράτου, Ιππίας εξοστρακίστηκε το 510 π.χ. Η αρχαία αγορά της Αθήνας είναι ο ανοικτός χώρος που βρίσκεται εγγύτατα και βορειοδυτικά της Ακρόπολης. Στην αρχαιότητα αποτελούσε διοικητικό, φιλοσοφικό, εκπαιδευτικό, κοινωνικό, πολιτιστικό και κυρίως το οικονομικό κέντρο της πόλης. Την Αρχαία Αγορά διέσχιζε η Οδός των Παναθηναίων από την οποία διήρχετο η μεγάλη πομπή προς την Ακρόπολη κατά την διάρκεια των εορτασμών των Παναθηναίων που θέσπισε ο Πεισίστρατος και τελούνταν το τρίτο έτος κάθε Ολυμπιάδας.

63 Φωτογραφικό υλικό Ωρολόγιο του Κυρρήστου Ωρολόγιο του Κυρρήστου

64 Το μνημείο του Λυσικράτη Πύλη του Ανδριανού

65 Πύλη του Ανδριανού Στύλοι του Ολυμπίου Διός

66 Αρχαία αγορά Αθηνών Αρχαία αγορά Αθηνών

67 Ιστορικά Κτήρια της Αθήνας Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.) είναι Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα του Πανεπιστημιακού Τομέα και ένα από τα αρχαιότερα ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα της Ελλάδας. Μάλιστα, από το Ε.Μ.Π έχουν αποφοιτήσει πάρα πολλοί επιτυχημένοι και ευρέως γνωστοί απόφοιτοι, ανάμεσα συγκαταλέγονται διακεκριμένοι μηχανικοί, ακαδημαϊκοί, στους οποίους επιχειρηματίες, πολιτικοί, συγγραφείς κ.α., καθιστώντας το ως πιο φημισμένο εκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας. Το Προεδρικό Μέγαρο, παλαιότερα γνωστό ως Νέα Ανάκτορα, σήμερα στεγάζει την Προεδρία της Ελληνικής Δημοκρατίας και αποτελεί την επίσημη κατοικία του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας στην Αθήνα. Πριν την κατάργηση της Βασιλευόμενης Δημοκρατίας με το δημοψήφισμα του 1974, το κτίριο αποτελούσε τα επίσημα ανάκτορα των Βασιλέων των Ελλήνων. Το Προεδρικό Μέγαρο είναι ένα νεοκλασικό τριώροφο κτίριο, με λιτή και αυστηρή πρόσοψη. Ο Τσίλλερ χρησιμοποίησε εν μέρει και ένα σχέδιο του Χάνσεν (ενός θερινού ανακτόρου που δεν κατασκευάστηκε) για την υλοποίηση του αλλά και έλαβε υπ' όψιν επιθυμίες της πριγκίπισσας Σοφίας. Υποστηρίζεται πως δική της επιθυμία ήταν να δοθούν χαρακτηριστικά πολυτελούς μεγάρου παρά τυπικού βασιλικού ανακτόρου. Το Ιλίου Μέλαθρον, γνωστό και ως Μέγαρο Σλήμαν είναι νεοκλασικό κτίριο στο κέντρο της Αθήνας, στην οδό Πανεπιστημίου. Είναι δημιουργία του Ερνέστου Τσίλλερ, ο οποίος το σχεδίασε το 1878 ως κατοικία του Ερρίκου Σλήμαν, του ερευνητή που ανακάλυψε το θησαυρό της αρχαίας Τροίας. Η κατασκευή του περατώθηκε το 1881, και αποτέλεσε μια από τις πιο λαμπρές ιδιωτικές κατοικίες της τότε Αθήνας. Σήμερα, στο Ιλίου Μέλαθρον στεγάζεται το Νομισματικό Μουσείο Αθηνών. Ο αρχιτεκτονικός ρυθμός του κτιρίου προέρχεται από την ιταλική Αναγέννηση, την οποία ο Τσίλλερ προσάρμοσε εύστοχα στο πνεύμα της εποχής. Σε όλο το κτίριο εφαρμόζεται μια ανανεωμένη αναγεννησιακή αρχιτεκτονική, η οποία συμβαδίζει με το κλασικιστικό μορφολογικό σύστημα

68 προσαρμοσμένο στα ελληνικά δεδομένα. Ο ρυθμός που δημιούργησε ο Τσίλλερ μπορεί να χαρακτηριστεί ως ώριμος νεοελληνικός νεοκλασικισμός. Το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (Ε.Κ.Π.Α.), το οποίο συνήθως αναφέρεται απλώς ως Πανεπιστήμιο Αθηνών, αποτελεί Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα που δραστηριοποιείται στην ελληνική πρωτεύουσα. Λειτουργεί αδιαλείπτως από την ίδρυσή του στις 3 Μαΐου Σήμερα είναι το δεύτερο μεγαλύτερο Πανεπιστήμιο της Ελλάδας σε αριθμό φοιτητών (μετά το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης), με περισσότερους από προπτυχιακούς φοιτητές. Το 1829, ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας υλοποίησε την ιδέα ίδρυσης Εθνικής Βιβλιοθήκης της Ελλάδας (Ε.Β.Ε.) και συμπεριέλαβε τη Βιβλιοθήκη μαζί με άλλα πνευματικά Ιδρύματα όπως σχολεία, το Εθνικό Μουσείο και Τυπογραφεία στο Ορφανοτροφείο της Αίγινας. Στις 17 Μαΐου το 1832, ιδρύθηκε τυπικά η Εθνική Βιβλιοθήκη της Ελλάδας στην οποία δόθηκε η ονομασία «Δημόσια Βιβλιοθήκη», με Διευθυντή το Γεώργιο Γεννάδιο. Στα τέλη του 1830, η βιβλιοθήκη αριθμούσε τόμους βιβλίων και το1834 στεγάστηκε προσωρινά στο κτίσμα του Λουτρού και αργότερα στην εκκλησία του Αγίου Ελευθερίου καθώς και σε άλλα κτίρια της Αθήνας.

69 Φωτογραφικό υλικό Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Προεδρικό Μέγαρο

70 Ιλίου Μέλαθρον (Νομισματικό Μουσείο) Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών

71 Εθνική Βιβλιοθήκη Αθηνών Εθνική Βιβλιοθήκη Αθηνών

72 Ιστορικά Πρόσωπα της Αθήνας Η Αθηνά, κατά την Ελληνική μυθολογία, ήταν η θεά της σοφίας, της στρατηγικής και του πολέμου. Η Αθηνά συχνά βοηθούσε ήρωες. Παριστάνεται οπλισμένη, ποτέ ως παιδί, και πάντα ως παρθένος. Ο Παρθενώνας στην Αθήνα είναι ο πιο διάσημος ναός αφιερωμένος σ' αυτήν. Ποτέ δεν είχε σύντροφο ή εραστή, αν και μια φορά ο Ήφαιστος προσπάθησε και απέτυχε. Η Αθηνά και ο Ποσειδώνας διεκδικούσαν την ίδια πόλη. Ανέβηκαν λοιπόν στον βράχο της Ακρόπολης και ενώπιον των Αθηναίων αποφάσισαν ότι όποιος προσέφερε στους κατοίκους το ωραιότερο δώρο, θα την αποκτούσε. Ο Ποσειδώνας χτύπησε σε μια πλευρά του λόφου με την τρίαινά του και αμέσως ανάβλυσε μια πηγή με νερό. Ο λαός θαύμασε, αλλά το νερό ήταν αλμυρό σαν το νερό της θάλασσας, που ήταν το βασίλειο του Ποσειδώνα κι έτσι δεν ήταν πολύ χρήσιμο. Το δώρο της Αθηνάς ήταν ένα δέντρο ελιάς, κάτι που ήταν καλύτερο, μιας και παρείχε στην πόλη τροφή, λάδι και ξυλεία. Έτσι, κέρδισε τη μονομαχία η Αθηνά και ονόμασε την πόλη της, Αθήνα. Ο Περικλής του Ξανθίππου ο Χολαργεύς (από τις λέξεις «περί» και «κλέος», δηλαδή o περιτριγυρισμένος από δόξα, περίδοξος, (περίπου π.χ.) ήταν Αρχαίος Έλληνας πολιτικός, ρήτορας και στρατηγός του 5ου αιώνα π.χ., γνωστού και ως «Χρυσού Αιώνα», και πιο συγκεκριμένα της περιόδου μεταξύ των Περσικών Πολέμων και του Πελοποννησιακού Πολέμου. Η δύναμη, η δόξα και η φήμη την οποία χάρισε στην Αρχαία Αθήνα, δικαιώνουν απόλυτα το χαρακτηρισμό του Χρυσού Αιώνα. Η εποχή στην οποία ήταν κύριος της πολιτικής ζωής της Αρχαίας Αθήνας, δηλαδή μεταξύ του 461 π.χ. και του 429 π.χ., ονομάζεται μέχρι σήμερα «Εποχή του Περικλή». Γυναίκα του ήταν η Ασπασία. Ο Σωκράτης έζησε στην Αθήνα (το 470 π.χ. ή 469 π.χ π.χ.) ήταν Έλληνας Αθηναίος φιλόσοφος και μία από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες του ελληνικού και παγκόσμιου πνεύματος και πολιτισμού και ένας από τους ιδρυτές της Δυτικής φιλοσοφίας. Ενδεικτικό της σημασίας του για την Αρχαία ελληνική φιλοσοφία είναι ότι όλοι οι Έλληνες φιλόσοφοι πριν από αυτόν ονομάστηκαν

73 «Προσωκρατικοί». Είχε έναν πολυάριθμο κύκλο πιστών φίλων, κυρίως νέων από αριστοκρατικές οικογένειες, απ' όλη την Ελλάδα. Ορισμένοι από αυτούς έγιναν γνωστοί ως ιδρυτές φιλοσοφικών σχολών διαφόρων κατευθύνσεων. Οι κυριότερες πηγές για τη ζωή του είναι κατ' αρχάς ο μαθητής του Πλάτων, ο ιστορικός Ξενοφών, ο φιλόσοφος Αριστοτέλης και ο συγγραφέας κωμωδιών Αριστοφάνης. Ο Πλάτων (427 π.χ. 347 π.χ.) ήταν αρχαίος Έλληνας φιλόσοφος από την Αθήνα, ο πιο γνωστός μαθητής του Σωκράτη και δάσκαλος του Αριστοτέλη. Το έργο του με τη μορφή φιλοσοφικών διαλόγων έχει σωθεί ολόκληρο (του αποδίδονται ακόμα και μερικά νόθα έργα). Άσκησε τεράστια επιρροή στην αρχαία ελληνική φιλοσοφία και γενικότερα στη δυτική φιλοσοφική παράδοση μέχρι τις ημέρες μας. Κύριος οικοδόμος της προσβάσεων φιλοσοφίας, οδηγητής της, εμπνευστής άμεσα είτε ή προάγγελος έμμεσα των μεταγενεστέρων σπουδαιότερων κοινωνικοπολιτικών οραματισμών. Ο Ερνέστος Τσίλλερ (Όμπερλόσσνιτς, 22 Ιουνίου Αθήνα, 12 Νοεμβρίου 1923) ήταν Γερμανός αρχιτέκτονας από τη Σαξονία, ο οποίος έδρασε στη Βιέννη και την Ελλάδα κατά τον 19ο και 20ό αιώνα. Υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους και διασημότερους αρχιτέκτονες στην ελληνική επικράτεια σχεδιάζοντας και επιβλέποντας εκατοντάδες κτήρια. Το 1861 ταξίδεψε μαζί με τον Χάνσεν για πρώτη φορά στην Αθήνα. Το 1868 επέστρεψε για να εργαστεί ως ανεξάρτητος αρχιτέκτονας στην Ελλάδα. Η γνωριμία του με τον Βασιλιά Γεώργιο Α και οι διασυνδέσεις του με την μεγαλοαστική τάξη των Αθηνών ενίσχυσαν την φήμη του με αποτέλεσμα να αναλάβει εκατοντάδες παραγγελίες για την ανέγερση δημοσίων κτιρίων καθώς και ιδιωτικών κατοικιών. Υπολογίζεται ότι κατά τη διάρκεια της ζωής του ανέλαβε την σχεδίαση και κατασκευή τουλάχιστον πεντακοσίων κτιρίων. Το 1872 διορίστηκε καθηγητής του Πολυτεχνείου, απ' όπου όμως απολύθηκε, το 1883, λόγω της άρνησής του να συγκαλύψει τις οικονομικές καταχρήσεις που καθυστερούσαν την ανέγερσή του Ζαππείου. Το1884 διορίστηκε Διευθυντής Δημοσίων Έργων.

74 Φωτογραφικό υλικό Άγαλμα της Θεάς Αθηνάς Άγαλμα του Περικλή

75 Άγαλμα του Σωκράτη Άγαλμα του Σωκράτη

76 Άγαλμα του Πλάτωνα Ερνέστος Τσίλλερ