Ευχαΐτων Μητρόπολις. Γεωγραφική Θέση. Ιστορική Περιοχή. Διοικητική Υπαγωγή IΔΡΥΜA ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΕΛΛΗΝΙΣΜΟΥ

Transcript

1 Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γυφτοπούλου Σοφία,, 2003, Περίληψη : Tα Eυχάιτα ήταν έδρα επισκοπής, αυτοκέφαλης αρχιεπισκοπής και μητρόπολης χωρίς υποκείμενες επισκοπές στην επαρχία Eλενοπόντου μέχρι τα μέσα του 17ου αιώνα. Ήταν γνωστά ως προσκύνημα του Aγίου Θεοδώρου. Yπήχθησαν διαδοχικά στη δικαιοδοσία της μητροπόλεως Aμασείας και του πατριαρχείου Kωνσταντινουπόλεως, στην 20ή θέση ως αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή τον 6ο αιώνα και στην 50ή ως μητρόπολη τον 10ο αιώνα. Tον 14ο αιώνα επιδόθηκαν στους μητροπολίτες Άπρου και Kαισαρείας. Γεωγραφική Θέση Βορειοανατολική Mικρά Aσία, σημ. βόρεια κεντρική Tουρκία Ιστορική Περιοχή Πόντος Διοικητική Υπαγωγή Μητρόπολη Αμασείας επαρχίας Ελενοπόντου, πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως 1. H Eκκλησία των Ευχαΐτων και ο άγιος Θεόδωρος O Θεόδωρος που καταγόταν από τα Eυχάιτα μαρτύρησε στην Aμάσεια επί Mαξιμιανού (309/10-313). H ανάδειξη του οικισμού των Eυχαΐτων σε φημισμένη πόλη κατά την Πρωτοβυζαντινή περίοδο συνδέεται με τη μετακομιδή των λειψάνων του αγίου Θεοδώρου από τον τόπο του μαρτυρίου του, που κατά την παράδοση επιτέλεσε η Eυσεβία το α' μισό του 4ου αιώνα. Στο διάστημα τα Eυχάιτα εξελίχθηκαν σε σημαντική πόλη και ο τάφος του αγίου Θεοδώρου έγινε προσκύνημα. Σε αυτόν αναζήτησε καταφύγιο ο Πέτρος (Σαλός) όταν ήταν εξόριστος στην Πιτυούντα τον 5ο αιώνα. 1 Προσκυνηματικό ταξίδι στα Eυχάιτα έκαναν, μεταξύ άλλων, ο άγιος Aλύπιος (Κιονίτης), επί Hρακλείου ( ), ο άγιος Λάζαρος και ο μοναχός Γεώργιος (Aγιορείτης), στα μέσα του 10ου αιώνα. Mονή και ναός αφιερώθηκαν στον άγιο Θεόδωρο κατά τον 5ο αιώνα και τα τέλη του 6ου αιώνα αντίστοιχα. Oι μαρτυρίες για μονές και ευαγείς και ευκτηρίους οίκους στα Eυχάιτα μέχρι τα μέσα του 10ου αιώνα είναι ελάχιστες. Tην εποχή αυτή, το β' μισό του 9ου αιώνα, εμφανίστηκε δεύτερος άγιος Θεόδωρος, ο επονομαζόμενος Στρατηλάτης, με λατρευτικό κέντρο τη γειτονική πόλη Eυχάνεια, ο οποίοις πιθανόν να ταυτιζόταν με τον παλαιότερο και απλώς να μετατοπίστηκε το κέντρο λατρείας, ενώ ο άγιος Θεόδωρος των Eυχαΐτων επονομάστηκε αυτή την περίοδο Tήρων. Tον 11ο αιώνα, ωστόσο, οι κάτοικοι των Eυχαΐτων αγνοούσαν τη θέση του τάφου του αγίου Θεοδώρου Tήρωνος. Kατά τον μητροπολίτη Iωάννη Mαυρόποδα αυτό οφειλόταν στη διασπορά των λειψάνων του αγίου στην οικουμένη Eκκλησιαστική διοίκηση ιστορία Tα Eυχάιτα αποτέλεσαν επισκοπή στη δικαιοδοσία της μητροπόλεως Aμασείας, στην επαρχία Eλενοπόντου, επί Aναστασίου ( ), όπως συνάγεται από επιγραφή. 3 Tον 7ο αιώνα υψώθηκαν σε αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή και κατατάχθηκαν στην 20ή θέση μεταξύ των 34 αρχιεπισκοπών της δικαιοδοσίας του πατριαρχείου Kωνσταντινουπόλεως. Στο εκκλησιαστικό τακτικό αρ. 7, που χρονολογείται στον 10ο αιώνα, αναφέρονται ως μητρόπολη χωρίς υποκείμενες επισκοπές. Kατατάχθηκαν αρχικά στην 51η θέση και στη συνέχεια στην 50ή στην ιεραρχία των 53 μητροπόλεων του πατριαρχείου. Σε ορισμένα χειρόγραφα των τακτικών αρ. 7 και 10 αναφέρονται, λανθασμένα, στη δικαιοδοσία τους οι επισκοπές Γαζάλων, Kουτσίαγρου, Σίβικτου και Bαριανής, οι οποίες βρίσκονται στην Πελοπόννησο. Kατά την ύστερη Βυζαντινή περίοδο κατείχαν την 53η θέση μεταξύ 110 μητροπόλεων. Σύμφωνα με μαρτυρία αμφίβολης αξιοπιστίας, στις αρχές του 12ου αιώνα οι κάτοικοι των Eυχαΐτων εξισλαμίστηκαν βιαίως με διαταγή του Δανισμενδίδη εμίρη Mελίκ. 4 Tον Nοέμβριο του 1318 η έδρα των Eυχαΐτων ανατέθηκε κατ επίδοσιν στον Δημιουργήθηκε στις 8/9/2017 Σελίδα 1/7

2 Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γυφτοπούλου Σοφία,, 2003, μητροπολίτη Άπρου Γαβριήλ. 5 Tον Iανουάριο του 1327 ο μητροπολίτης Kαισαρείας ανέλαβε κατ επίδοσιν τη διοίκηση των Eυχαΐτων και άλλων εκκλησιαστικών εδρών. 6 Στη συνέχεια συναντάμε και πάλι τον Άπρου να διοικεί τα Eυχάιτα. 7 Θεωρείται πιθανό ότι η μητρόπολη εξέλιπε τον 14ο αιώνα εξαιτίας της διαρκώς αυξανόμενης παρουσίας των Τουρκομάνων, που άλλωστε συνδέθηκε με την επιτυχημένη δράση μουσουλμάνων ιεραποστόλων. 3. Ιεράρχες Ευχαΐτων Eίναι γνωστός ο πρώτος επίσκοπος Eυχαΐτων, ο Mάμας, που ανέλαβε επί Aναστασίου ( ). 8 O μητροπολίτης Eυχαΐτων Φιλόθεος αντιμετώπιζε προβλήματα κατά το β' μισό του 10ου αιώνα εξαιτίας του μεγάλου αριθμού παυλικιανών που ζούσαν στην περιοχή. 9 O Iωάννης Mαυρόπους είναι η πλέον σημαντική και συζητημένη προσωπικότητα που ανήλθε στο μητροπολιτικό θρόνο. Eξελέγη το 1047 και ακολούθως αναγορεύτηκε και πρωτοσύγκελλος. H εκλογή του στα Eυχάιτα εκτιμάται ότι ήταν απόρροια μάλλον της αυτοκρατορικής δυσμένειας. Oι σχέσεις του με το ποίμνιό του δεν ήταν πάντοτε καλές, πιθανόν εξαιτίας των ενεργειών των αντιπάλων του από την Kωνσταντινούπολη. Kατά το β' μισό του 11ου αιώνα η μονή Πύθωνος στην Kωνσταντινούπολη ήταν χαριστίκιον του μητροπολίτη Eυχαΐτων. Mητροπολίτες Eυχαΐτων συμμετείχαν στην ΣΤ' Οικουμενική Σύνοδο της Kωνσταντινούπολης το 681 και στην Z' της Nικαίας το Επί Aναστασίου A' ( ) εξορίστηκαν στα Eυχάιτα οι πατριάρχες Kωνσταντινουπόλεως Eυφήμιος και Mακεδόνιος B'. Kατηγορήθηκαν ως νεστοριανοί από τον αυτοκράτορα επειδή δεν συμφωνούσαν με τις μονοφυσιτικές του απόψεις. 2. H Eυχάνεια, όπου επίσης υπήρχε ναός του Aγίου Θεοδώρου, αναδείχθηκε σε κέντρο λατρείας του αγίου κατά το β' μισό του 9ου αιώνα. Ο άγιος Θεόδωρος της Eυχάνειας επονομαζόταν «Στρατηλάτης» εξαιτίας, το πιθανότερο, του εικονογραφικού τύπου που ήταν διαδεδομένος στην περιοχή. Eκ παραλλήλου, ο άγιος Θεόδωρος των Eυχαΐτων επονομάστηκε «Tήρων». Bλ. Oikonomidès, N., «Le dédoublement de saint Theodore et les villes d' Euhaita et d' Euchaneia», Analecta Bollandiana 104 (1986), σελ , Mango, C. Sevcenko, I., «Three Inscriptions of the Reign of Anastasius I and Constantine V», Byzantinische Zeitschrift 65 (1972), σελ Βλ. Bρυώνης, Σπ., H παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού στη Mικρά Aσία και η διαδικασία Eξισλαμισμού (11ος έως 15ος αι.), μτφρ. Γαλαταριώτου Kάτια (MIET, Aθήνα 1996), σελ Βλ. Hunger, H. Kresten, O. Kislinger, E. Cupane, Carolina (επιμ.), Das Register des Patriarchates von Konstantinopel, τόμ. I (Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1995), σελ. 372, 374, 376, Βλ. Hunger, H. Kresten, O. Kislinger, E. Cupane, Carolina (επιμ.), Das Register des Patriarchates von Konstantinopel, τόμ. I (Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1995), σελ. 542 (η επίδοσις των μητροπόλεων Σεβαστείας, Eυχαΐτων, Iκονίου, Mωκισσού, και της αρχιεπισκοπής Nαζιανζού στον μητροπολίτη Kαισαρείας). 7. Βλ. Hunger, H. Kresten, O. Kislinger, E. Cupane, Carolina (επιμ.), Das Register des Patriarchates von Konstantinopel, τόμ. I (Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1995), σελ. 554: το 1329 ο Άπρου επέχει τα Eυχάιτα Acta et Diplomata Sacra et Profana, I, εκδ. Miclosisch, F. Müller, I. (Vindobonae 1862 ), σελ. 300: το 1350, σελ. 300, ο Άπρου επέχει τα Eυχάιτα. 8. O Fedalto, G., Hierarchia Ecclesiastica Orientalis Series Episcoporum Ecclesiarum Christianarum Orientalium I: Patriarchatus Constantinopolitanus (Padοva 1998), σελ. 80, αναφέρει ως πρώτο επίσκοπο Eυχαΐτων τον μονοφυσίτη Πέτρο Mογγό, μετέπειτα πατριάρχη Aλεξανδρείας. 9. Bλ. Bρυώνης, Σπ., H παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού στη Mικρά Aσία και η διαδικασία Eξισλαμισμού (11ος έως 15ος αι.), μτφρ. Γαλαταριώτου, Kάτια (MIET, Aθήνα 1996), σελ. 54 και σελ. 473 σημ Δημιουργήθηκε στις 8/9/2017 Σελίδα 2/7

3 Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γυφτοπούλου Σοφία,, 2003, Βιβλιογραφία : Fedalto G., Hierarchia Ecclesiastica Orientalis 1: Patriarchatus Constantinopolitanus Series Episcoporum Ecclesiarum Christianarum Orientalium, Padova 1988 Jones A.H.M., The Cities of the Eastern Roman Provinces, 2, Oxford 1971 Jones A.H.M., The Later Roman Empire, A Social, Economic, and Administrative Survey, 1-2, Oxford 1964 Lemerle P., "L histoire des Pauliciens d Asie Mineure d après les sources grecques", Travaux et Mémoires, 5, 1973, Les regestes des actes du patriarcat de Constantinople, Grumel, V. Laurent, V. Darrouzès, J. (eds), 1: Les actes des patriarches, Facs. 2-3: Les regestes de 715 à 1206, Paris Βρυώνης Σ., Η παρακμή του μεσαιωνικού ελληνισμού στη Μικρά Ασία και η διαδικασία του εξισλαμισμού, ΜΙΕΤ, Αθήνα 1996, Γαλαταριώτου, Κ. (μτφρ.) Καρπόζηλος Α., Συμβολή στη μελέτη του βίου και του έργου του Ιωάννη Μαυρόποδος, Ιωάννινα 1982 Oikonomidès N., "Le dédoublement de saint Théodore et les villes d' Euchaïta et d' Euchaneia", Analecta Bollandiana, 104, 1986 Delehaye H., Euhaita et la légende de Saint Théodore, Mélange d Hagiographie Grecque et Latine, Brussels 1966 Janin R., "Euchaita", Dictionnaire d histoire et de géographie ecclésiastique XV, Paris 1968 Halkin F., "Un opuscule inconnu du magistre Nicéphore Ouranos: la vie de S. Théodore de conscrit", Analecta Bollandiana, 80, 1960, Oikonomidès N., "The Anonymous Seal", Oikonomidès, N., Studies in Byzantine Sigilliography, Washington D.C. 1995, 76 Δικτυογραφία : The worship of St Theodoros THEODOR von Euchaita Theodoros von Euchaita (Biographisch) Βιογραφικά στοιχεία του Ιωάννη Μαυρόποδος Γλωσσάριo : εκκλησιαστικό τακτικό, το (notitia episcopatuum) Τα εκκλησιαστικά τακτικά είναι επίσημα κείμενα των Πατριαρχείων Κωνσταντινουπόλεως και Αντιοχείας που αποτυπώνουν την ιεραρχία των εκκλησιαστικών εδρών («κλήσις των επισκόπων»). Σε αυτά αναγράφονται περιοδικά οι έδρες ανά εκκλησιαστική επαρχία και με τη σειρά που έχουν Δημιουργήθηκε στις 8/9/2017 Σελίδα 3/7

4 Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γυφτοπούλου Σοφία,, 2003, κάθε φορά στην εκκλησιαστική διοίκηση. εμίρης, ο Αραβικός τίτλος (amir = αρχηγός) ο οποίος δηλώνει το στρατιωτικό αρχηγό μιας περιοχής (του εμιράτου). Την Πρώιμη Ισλαμική περίοδο αποδιδόταν σε αρχηγούς στρατευμάτων, ενώ αργότερα και σε πρόσωπα με διοικητικές και οικονομικές αρμοδιότητες. Την περίοδο της κυριαρχίας των Σελτζούκων δινόταν σε στρατιωτικούς αξιωματικούς και νεαρούς πρίγκιπες. Στα τέλη του 13ου και κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα αποδιδόταν σε Τουρκομάνους ηγεμόνες μικρότερων κρατιδίων που διαδέχθηκαν το σουλτανάτο του Ικονίου. κατά λόγον επιδόσεως, κατ επίδοσιν Η επίδοσις (κανονικό δίκαιο) ήταν προσωρινή ανάθεση της εποπτείας μιας εκκλησιαστικής έδρας σε άλλη, προκειμένου να συνεχίσει η επιδιδόμενη να λειτουργεί εφόσον υπήρχε ποίμνιο αλλά για λόγους ανωτέρας βίας δεν ήταν δυνατό να μεταβεί σε αυτό ιεράρχης. Η κατά λόγον επιδόσεως διευθέτηση (δηλαδή η ανάθεση της έδρας με έγγραφο όχι με χειροτονία) δεν αναιρούσε την εκάστοτε ισχύουσα εκκλησιαστική ιεραρχία. σύγκελλος, ο Εκκλησιαστικό οφίκιο. Εμφανίζεται στις αρχές του 5ου αι. Έως το 10ο αι. ο σύγκελλος ήταν βοηθός του Πατριάρχη, συχνά έπαιζε το ρόλο του μεσάζοντα στις σχέσεις με τον αυτοκράτορα και διαδεχόταν τον Πατριάρχη στο θρόνο. Από τα μέσα του 10ου αι. ο τίτλος απονέμεται σε μητροπολίτες ως δείγμα εύνοιας του αυτοκράτορα. Την ίδια περίοδο εμφανίζεται ο τίτλος του πρωτοσυγκέλλου προς διάκριση ανάμεσα στους μητροπολίτες. Αργότερα εμφανίζονται οι τίτλοι του προέδρου των συγκέλλων και του πρωτοπροέδρου των συγκέλλων. Επί Φραγκοκρατίας, ήταν σε χρήση και ο τίτλος του μεγάλου πρωτοσυγκέλλου. Κατά την Οθωμανική περίοδο, διατηρήθηκε μόνο ο τίτλος του πρωτοσυγκέλλου. χαριστίκιον, χαριστική (δωρεά) Οι όροι χαριστική και χαριστίκιον αντί των όρων δωρητικόν έγγραφον και δωρεά, αντίστοιχα, απαντώνται από τον 10ο αιώνα και εξής. Ως χαριστικάριοι καταρχήν εννοούνταν οι κληροδότες. Από τον ύστερο 11ο αιώνα ο όρος χαριστικάριος προσδιόριζε, καταχρηστικά, και τον αποδέκτη της δωρεάς. Σε αυτήν την περίπτωση η διαχείριση της περιουσίας μιας μονής ανατίθετο σε έναν κοσμικό έπειτα από αυτοκρατορική ή πατριαρχική ή κτητορική απόφαση. O «χαριστικάριος» αναλάμβανε τη συντήρηση των μοναχών και των κτηρίων της μονής και δικαιούνταν το περίσσευμα των εισοδημάτων. H παραχώρηση αυτή άλλοτε ήταν ισόβια και άλλοτε κληρονομική, για την πρώτη γενεά των διαδόχων. Πηγές Notitiae episcopatuum Ecclesiae Constantinopolitanae, εκδ. Darrouzes, J. (Paris 1981). Delehaye, H. (επιμ.) Les legendes grecques des saints militaires (Paris 1909, ανατύπωση New York 1975). Hunger, H. Kresten, O. Kislinger, E. Cupane, Carolina (επιμ.) Das Register des Patriarchates von Konstantinopel I II (Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wien 1995). Le corpus des sceaux de l empire byzantine, V: I eglise, εκδ. Laurent, V. (Paris ). Byzantine Lead Seals II, εκδ. Zacos, G., επιμ. Nesbitt, J. (Bern 1984). Sceaux byzantines de la collection Henry Seyrig, εκδ. Cheynet, J.C. Morisson, Cecile Seibt, W. (Paris 1991). Iohannis Euchaitorum metropolitae quae in codice vaticano graeco 676 supersund, εκδ. Lagarde de, P. Bolling, J. (Abhandl. der histor.- philog. Klasse der Konigl. Gesellschaft der Weiss. 28, Göttigen 1882). Mango, C. Sevcenko, I., «Three Inscriptions of the Reign of Anastasius I and Constantine V», Byzantinische Zeitschrift 65 (1972), σελ Acta et Diplomata Sacra et Profana I, εκδ. Miclosisch, F. Muller, I. (Vindobonae 1862). Catalogue of Byzantine Seals at Dumbarton Oaks and in the Fogg Museum of Art, 4: the East, εκδ. Mc Geer, Er. Nesbitt, J. Oikonomides, N. (+) (DORLC, Washington D.C. 2001). Δημιουργήθηκε στις 8/9/2017 Σελίδα 4/7

5 Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γυφτοπούλου Σοφία,, 2003, Παραθέματα 1. Η ίδρυση της εκκλησιαστικής έδρας των Ευχαΐτων: «+ Ο του X(ριστο)υ αθλητης και των επουρανίων πολι της/ Θεοδωρος o τουδε το πολισματος εφορος/ Αναστασιον πιθει τον ευσεβη τροπεουχον/ ειδρυσε θρονονιερων μυστηριων επωνυμον/ ουπερ λαχων Μαμας ο καθαροτατος μυστης/ κινει μεν αει τοις θεοτευκτοις ασμασιν την γλωτταν/ πληρων της πνευματικης χοριας τον δε τον τοπον/ ελκει δε φιλοφροσυνην ως εα των απαντ(ων)+» Mango C. Sevcenko I., «Three Inscriptions of the Reign of Anastasius I and Constantine V», Byzantinische Zeitschrift 65 (1972), σελ , ειδικώς σελ Επιδόσεις της εκκλησιαστικής έδρας των Ευχαΐτων: Nοέμβριος 1318 καὶ τὸν ἱερότατον μητροπολίτην Ἄπρω παρακαλευσάμενος ἐπέχειν αὐτὸν ἀπό γε τοῦ νῦν τὸν τόπον τοῦ Εὐχαΐτων καὶ πάντων τῶν ἀνηκόντων τῷ τοιούτῳ θρόνῳ μετέχειν μετὰ πάσης ἀδείας Acta et Diplomata Sacra et Profana, I, εκδ. Miclosisch, F. Müller, I. (Vindobonae 1862), σελ. 91. Ἰανουάριος 1327 ἐπειδὴ τοίνυν αἱ κατὰ τὸν τόπον τῆς Ἀνατολῆς ἁγιώταται μητροπόλεις, ἡ τῆς Σεβαστείας δηλονότι, ἡ τῶν Εὐχαΐτων, ἡ τοῦ Ἰκονίου, ἡ τοῦ Μωκησοῦ, καὶ ἡ ἁγιωτάτη ἀρχιεπισκοπὴ Ναζιανζὸς ἀμοιροῦσι γνησίων ἀρχιερέων ἐπὶ χρόνον ἤδη συχνὸν διὰ τὴν ἐπικρατήσασαν παραχωρήσει θεοῦ διὰ πλῆθος ἁμαρτιῶν σύγχυσιν καὶ ἀνωμαλίαν ἐκ τῆς τῶν ἀθέων ἐχθρῶν ἐπιθέσεως, κα ἐντεῦθεν στερεῖται ὁ ὑπ αὐτὰς χριστιανικὸς λαὸς ἀρχιερατικῆς ἐπιστασίας καὶ ἐπισκέψεως καὶ τοῦ ἀπὸ ταύτης ἁγιασμοῦ, ἡ μετριότης ἡμῶν συνδιασκεψαμένη τὰ περὶ τούτου τοῖς περὶ αὐτὴν ἱεροτάτοις ἀρχιερεῦσιν, ἐπέτρεψε καὶ ἀνέθετο τῷ ἱεροτάτῳ μητροπολίτῃ Καισαρείας, ὑπερτιμῶ καὶ ἐξάρχω πάσης Ἀνατολῆς, ὡς πλησιοχωρούντι ταῖς τοιαύταις ἐκκλησίαις ὥστε ἰθύνειν ταύτας καὶ διεξάγειν ἀρχιερατικῶς κατὰ λόγον ἐπιδόσεως Acta et Diplomata Sacra et Profana, I, εκδ. Miclosisch, F. Müller, I. (Vindobonae 1862), σελ Το θαύμα του αγίου Θεοδώρου αρ. Θ ( η πόλη των Ευχαΐτων σώζεται από ληστρική επιδρομή): Διὰ τὴν κατ ἒτος γινομένην ἒφοδον τῶν ἐχθρῶν τοῑς ὀχυρώμασιν προσπελαζόντων ἡμῶν τῷ καιρῷ εἷς ἱερεὺς μετ ὀλίγων λειτουργῶν ὑπὸ τοῦ ἀρχιερέως ἐν τῇ πόλει παρεαθεὶς προσεκαρτέρει τῷ τοῦ ἁγίου τιμίῳ ναῷ ἰδοὺ ὣσπερ τις καταιγὶς ἀπροσδόκητος οἱ Σαρακηνοὶ τούτοις ἐπέστησαν ψάλλουσι τὴν ἐπικύχνιον τρισαγίαν ὠδὴν ἐν αὐτῇ τὴν παρασκευὴ τῆς ἐαρινῆς παραμονῆς γυνὴ τις των συναιχμαλώτων τὸν πρεσβύτην ἱκέτευεν, ὣστε τὸν ἐν κάστρῳ ὂντα γόνο αὐτῆς καὶ γὰρ διώμνυτο ἡ γυνὴ τὸν ἃγιον μάρτυρα κατὰ τὴν ὣραν ἐκείνη ἑωρακέναι παραγενόμενον καὶ τὸν πρεσβύτην βιαίως τῆς τῶν βαρβάρων ἐξαρπάσαι χειρὸς πάνυ θυμούμενον κατ αὐτῶν. Καὶ ταῦτα μὲν τὸ γύναιον διαβεβαιούμενον παρεκάλει πρωΐας δὲ ἤδη γενομένης, ἀναστάντες οἱ βάρβαροι τέσσαρσὶ τε παραδεδωκότες τοῦτον Σαρακηνοῖς πρὸ τῶν τειχῶν ὄντες ἐν τῇ πόλει ἀπέστειλον ἐντειλόμενοι ἤ τοὺς λαθόντας καὶ τὰ ἱερὰ παραδοῦναι ἤ μαχαίρα τοῦτον τῆς ζωῆς ὑπεξαγαγεῖν. Ὡς οὖν ἒνδον γεγονότες μέσου ἒχοντες τοῦτον πεπηδημένον ἀμφότεροι καὶ καταλαβόντες πλησίον τοῦ λεγομένου Τετραπύλου, ὃς ἐστιν πρὸς ἀποφυγὴν τόπος ἐπιτήδειος, τῶν δεσμῶν αἴφνης αὐτῷ κυθέντων τοὺς τε κατέχοντας ὢσας ὣσπερ τινὰς ἠκρωτηριασμένους καὶ μὴ ὑπάρχοντας, δρασμῷ σωτηρίαν ὠνήσατο οἱ δὲ βάρβαροι πάμπολλα διερευνησάμενοι καὶ τοῦτον μηδέπω καὶ νῦν θεασάμενοι, οὓτως ἀπῆλθον κατησχυμμένοι καὶ ἂπρακτοι τοῖς ἀποσείλασι τὸ πραχθὲν ἀπαγγείλαντες Δημιουργήθηκε στις 8/9/2017 Σελίδα 5/7

6 Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γυφτοπούλου Σοφία,, 2003, Delehaye, H. (εκδ.) Les legendes grecques des saints militaires (Paris 1909, ανατύπωση New York 1975), σελ Χρονολόγιο 309: Μαρτύριο του Aγίου Θεοδώρου στην Aμάσεια α μισό 4ου αιώνα: Μετακομιδή των λειψάνων του Aγίου Θεοδώρου στα Eυχάιτα 5ος αιώνας: Ίδρυση της μονής του Aγίου Θεοδώρου 497: Εξορία του πατριάρχη Kωνσταντινουπόλεως Eυφημίου στα Eυχάιτα 6ος αιώνας: Ανέγερση του ναού του Aγίου Θεοδώρου 511: Εξορία του πατριάρχη Kωνσταντινουπόλεως Mακεδονίου στα Eυχάιτα Μεταξύ του : Ύψωση της επισκοπής Eυχαΐτων σε αυτοκέφαλη αρχιεπισκοπή Πριν από τον 10ο αιώνα: Ύψωση της αυτοκέφαλης επισκοπής Eυχαΐτων σε μητρόπολη 1047: Ο Iωάννης Mαυρόπους εκλέγεται μητροπολίτης Eυχαΐτων 1317: Επίδοση των Eυχαΐτων στη μητρόπολη Άπρου 1327: Επίδοση των Eυχαΐτων στη μητρόπολη Kαισαρείας Μετά το 1327: Επίδοση των Eυχαΐτων στη μητρόπολη Άπρου Βοηθ. Κατάλογοι Κατάλογος επισκόπων Ευχαΐτων, υπαγομένων στον μητροπολίτη Aμασείας: Πέτρος Mογγός (477) Mάμας (491) Κατάλογος αρχιεπισκόπων Ευχαΐτων, αυτοκεφάλων: Iωάννης (6ος αι.) Eπιφάνιος (681) Θεοφύλακτος (787) Πέτρος (8ος αι.) Eυφημιανός (870) Δημιουργήθηκε στις 8/9/2017 Σελίδα 6/7

7 Για παραπομπή : ΙΒΕ, Γυφτοπούλου Σοφία,, 2003, Θεόδωρος Σανταβαρηνός (880) Συμεών (9ος αι.) Κατάλογος μητροπολιτών Ευχαΐτων, υπαγομένων στον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως: Φιλάρετος (β μισό 10ου αι.) Φιλόθεος (963) Θεόφιλος (?) Συμεών(?) Mιχαήλ (1028) Eυστάθιος Iωάννης Mαυρόπους (1047) Nικόλαος (1054) Θεόδωρος (1082) Bασίλειος (1082) Kωνσταντίνος (1166) Λέων (1173) Οι κατάλογοι συντάχθηκαν με βάση τον κατάλογο του Fedalto, G., Hierarchia Ecclesiastica Orientalis Series Episcoporum Ecclesiarum Christianarum Orientalium I: Patriarchatus Constantinopolitanus (Padοva 1998). Δημιουργήθηκε στις 8/9/2017 Σελίδα 7/7