«Τελωνείο Εφαρμογή νομοθεσίας και διαδικασίες Ενέργειες»

Transcript

1 «Τελωνείο Εφαρμογή νομοθεσίας και διαδικασίες Ενέργειες» Κυρίες και Κύριοι, Θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ιδιοκτησίας και το Σύνδεσμο Θεσσαλικών Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΘΕΒ) για την πρόσκληση να συμμετέχω στην ημερίδα αυτή και συγχαίρω όλους τους διοργανωτές για την πρωτοβουλία της πραγματοποίησής της. Η εκδήλωση αυτή μας δίδει τη δυνατότητα να διερευνήσουμε ορισμένες παραμέτρους της πνευματικής ιδιοκτησίας στην καθημερινή μας ζωή, αλλά και τη σημασία της στη διασφάλιση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας. Επίσης είναι μια ευκαιρία για να προβληθεί η συμβολή της στον πολιτισμό, στην οικονομία, στο εμπόριο και να επισημανθεί ο ρόλος της ακόμα και στον τομέα της εξωτερικής πολιτικής. Γιατί πρέπει να συνειδητοποιήσουμε όλοι ότι το πολιτισμικό, οικονομικό και πολιτικό γίγνεσθαι απαιτεί επένδυση στο ανθρώπινο κεφάλαιο, στη δημιουργία, στις νέες τεχνολογίες, στην έρευνα και στην καινοτομία. Η πνευματική ιδιοκτησία έχει μοναδικά χαρακτηριστικά ή ιδιομορφίες που την καθιστούν ένα από τα πλέον σύνθετα θέματα και στον νομικό τομέα αλλά και στον τομέα αντιμετώπισης των φαινομένων παθογένειας: 1

2 Το αντικείμενο της είναι άυλο Υπάρχει μια ιδιαίτερη ηθική σχέση ανάμεσα στο δημιουργό και στο δημιούργημά του, με αποτέλεσμα η επιβεβλημένη προστασία να μην καλύπτει μόνο τα περιουσιακά οφέλη σε σχέση με το έργο του αλλά να εκτείνεται και σε θέματα που ανάγονται στην προσωπικότητα του δημιουργού. Το προϊόν πνευματικής διεργασίας είναι μοναδικό και ανεπανάληπτο με αποτέλεσμα η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στο δημιουργό και στο δημιούργημα να είναι μονοπωλιακή. Είναι γεγονός ότι έχει δοθεί μεγαλύτερη δημοσιότητα σε ένα τομέα της διανοητικής ιδιοκτησίας : στην προστασία των δικαιωμάτων της πνευματικής ιδιοκτησίας, ενώ όπως φαίνεται και στην προβαλλόμενη διαφάνεια αποτελούν μόνο ένα υποσύνολο των άυλων αγαθών. Όταν πλέον σήμερα αναφερόμαστε στην ανάδειξη της τεχνολογίας της πληροφορίας ως μέσο αποθήκευσης, πρόσβασης και χρήσης πνευματικά κατοχυρωμένης πληροφορίας, γίνεται αυτόματα κατανοητό το εύρος που καλύπτει ο τομέας της πνευματικής ιδιοκτησίας και τα προβλήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Αναφερόμαστε λοιπόν σε ένα νευραλγικό τομέα που περιλαμβάνει : τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας (εφευρέσεις), τα υποδείγματα χρησιμότητας (μικρές εφευρέσεις), 2

3 τα δικαιώματα επί φυτικών ποικιλιών αλλά και τα σήματα, τα βιομηχανικά σχέδια και τις προστατευόμενες γεωγραφικές ονομασίες προέλευσης Ο τόσο παραγωγικός αυτός τομέας όμως πλήττεται κατ εξοχήν από την πειρατεία που θέτει σε κίνδυνο το σύστημα της διανοητικής ιδιοκτησίας. H πειρατεία αγαθών του πνεύματος και της διάνοιας δεν αφορά βέβαια μόνο στην Ελλάδα, αλλά αποτελεί παγκόσμιο φαινόμενο, που ταλανίζει όλες τις αναπτυγμένες χώρες και αποκτά ανησυχητικές διαστάσεις. Η πραγματικότητα όμως που αντιμετωπίζουμε σήμερα έχει πραγματικά τις διαστάσεις μιας παγκόσμιας καταστροφής που καθημερινά αλλάζει πρόσωπο, ξεπερνά τις νομοθετικές ρυθμίσεις ανακαλύπτοντας νέες μεθόδους για την παραγωγή και διακίνηση εμπορευμάτων, που κάθε μέρα μοιάζουν πιο πολύ με τα γνήσια, έτσι που είναι μερικές φορές σχεδόν αδύνατον να διαπιστωθεί με την πρώτη ματιά ότι είναι απομιμήσεις. Για να αντιμετωπίσουμε συνεπώς την πραγματικότητα πρέπει να αποδεχθούμε το φαινόμενο περίπου ως νομοτελειακό. Νομοτελειακό με την έννοια ότι, όταν ένα προϊόν αποκτήσει μεγάλη αναγνωρισιμότητα πάντοτε υπάρχουν οι καταναλωτές 3

4 που επιθυμούν να το αποκτήσουν αλλά δεν έχουν την οικονομική άνεση να το κάνουν. Βρίσκονται συνεπώς εκείνοι που θα παράγουν απομιμήσεις του πουλώντας τις σαν γνήσιο προϊόν, αλλά σε χαμηλότερη τιμή, εξαπατώντας τους καταναλωτές, και αποκομίζοντας τεράστια κέρδη, αφού και η παραγωγή των απομιμήσεων γίνεται με μικρότερο κόστος και η διακίνηση τους γίνεται κατά κανόνα παράνομα στο πλαίσιο του παρασιτικού παραεμπορίου. Ξεκινώντας με αυτή τη φλεγματική προσέγγιση, θα πρέπει να δεχτούμε ότι οι δύο βασικοί άξονες στους οποίους θα πρέπει να εστιαστούν οι προσπάθειες είναι : α) η συντονισμένη δράση των Υπηρεσιών που είναι επιφορτισμένες με την επιβολή του νόμου, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο και β) η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του καταναλωτικού κοινού Στο σημείο αυτό θα πρέπει να αναφερθεί ο ρόλος των Τελωνείων που καταβάλλουν σημαντικές και συστηματικές προσπάθειες για την καταπολέμηση του φαινομένου αυτού. Οι τελωνειακοί υπάλληλοι, λόγω της φυσικής τους παρουσίας στις εισόδους και εξόδους της Χώρας και της αποκλειστικής τους εξουσίας να διενεργούν ελέγχους σε εμπορεύματα για τα 4

5 οποία υποβάλλεται διασάφηση για διάθεσή τους σε ελεύθερη κυκλοφορία, για εξαγωγή ή επανεξαγωγή τους ή όταν εισάγονται ή εξέρχονται από το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, τίθενται σε καθεστώς αναστολής, επανεξάγονται ή τοποθετούνται σε ελεύθερη ζώνη ή αποθήκη, διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στην καταπολέμηση των αδικημάτων σε βάρος των δικαιωμάτων της διανοητικής ιδιοκτησίας. Οι αποτελεσματικοί και ενιαίοι τελωνειακοί έλεγχοι για την προστασία των νομίμων επιχειρήσεων από τον αθέμιτο ανταγωνισμό και την κλοπή γνώσης είναι ουσιώδεις για την προστασία των συμφερόντων της Κοινότητας και για την καταπολέμηση του κινδύνου της στρέβλωσης του ανταγωνισμού. Οι τελωνειακές αρχές πιστώνονται με το μεγαλύτερο μέρος των παραποιημένων αγαθών που κατάσχονται, οι δε κατασχέσεις από τις τελωνειακές αρχές μέσα στην ΕΕ αυξήθηκαν κατά την τελευταία πενταετία θεαματικά. Ενδεικτικά, το Α εξάμηνο του 2010, από τις 20 υποθέσεις δέσμευσης παραποιημένων προϊόντων, οι 17 αφορούσαν σε εισαγωγές στην Ελλάδα και οι 3 σε καθεστώς διαμετακόμισης προς Αλβανία και FYROM. Χώρα καταγωγής των παραποιημένων προϊόντων είναι στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η Κίνα, ενώ ακολουθούν η Τουρκία, το Πακιστάν και η Ταϋλάνδη. 5

6 Η νομοθεσία επισφραγίζει το ρόλο των Τελωνείων, παραχωρώντας τους αποκλειστικές εξουσίες κατά τη διακίνηση των εμπορευμάτων που παραβιάζουν τα δικαιώματα αυτά και συγκεκριμένα όταν υπάρχει εκ πρώτης όψεως υποψία ότι εμπορεύματα: είναι εμπορεύματα παραποίησης ή απομίμησης είναι πειρατικά εμπορεύματα παραβιάζουν: o o o o o o o o διπλώματα ευρεσιτεχνίας προϊόντος συμπληρωματικά πιστοποιητικά προστασίας εθνικό ή κοινοτικό τίτλο προστασίας των φυτικών ποικιλιών δικαιώματα σε εμπορικά σήματα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας ονομασίες προέλευσης και γεωγραφικές ενδείξεις γεωγραφικές ονομασίες δικαιώματα σε βιομηχανικά σχέδια. Το νομικό πλαίσιο, τόσο το εθνικό όσο και το Κοινοτικό, είναι αρκετά ικανοποιητικό. Πέραν των Διεθνών Συμφωνιών που η Χώρα μας έχει κυρώσει, διαθέτει επί πλέον ένα σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο, ικανό να διασφαλίσει το σεβασμό των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας, περιφρουρώντας τα προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας και περιορίζοντας παράλληλα τα φαινόμενα της πειρατείας παραποίησης απομίμησης. 6

7 Ο Νόμος 2121/93 όπως τροποποιήθηκε και ισχύει με τον ν. 2435/96 Ο νόμος περί προστασίας σημάτων Ο Κανονισμός 1383/2003 στον οποίο προβλέπεται η παρέμβαση των τελωνειακών αρχών στις περιπτώσεις διακίνησης εμπορευμάτων που είναι ύποπτες ότι παραβιάζουν ορισμένα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και για τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται έναντι των διακινητών των εμπορευμάτων που διαπιστώνεται ότι παραβιάζουν παρόμοια δικαιώματα ο Κανονισμός 1891/2004 που περιέχει τις διατάξεις εφαρμογής του προηγούμενου Κανονισμού και αναφέρει αναλυτικά και για την αίτηση παρέμβασης των ενδιαφερομένων. Σε κάθε κράτος μέλος, ο δικαιούχος δύναται να υποβάλει στην αρμόδια τελωνειακή υπηρεσία γραπτή αίτηση παρέμβασης των τελωνειακών αρχών, εφόσον τα εμπορεύματα παραβιάζουν τις διατάξεις για την προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας 1 (αίτηση παρέμβασης). 2. Τα κράτη μέλη ορίζουν την τελωνειακή υπηρεσία που είναι αρμόδια να παραλαμβάνει και να εξετάζει τις αιτήσεις παρέμβασης εκ μέρους των δικαιούχων. 3. Όταν υπάρχουν ηλεκτρονικά συστήματα ανταλλαγής δεδομένων, τα κράτη μέλη ενθαρρύνουν την ηλεκτρονική υποβολή της αίτησης παρέμβασης εκ μέρους των δικαιούχων. 4. Όταν ο αιτών είναι ο δικαιούχος κοινοτικού σήματος, ή κοινοτικού δικαιώματος επί σχεδίου ή υποδείγματος, κοινοτικού δικαιώματος δημιουργού νέας φυτικής ποικιλίας ή ονομασίας 7

8 προελεύσεως ή γεωγραφικής ένδειξης ή γεωγραφικού προσδιορισμού που προστατεύεται από την Κοινότητα, η αίτηση παρέμβασης δύναται να στοχεύει, εκτός από την παρέμβαση των τελωνειακών αρχών του κράτους μέλους στο οποίο κατατέθηκε, και στην παρέμβαση των τελωνειακών αρχών ενός ή περισσοτέρων άλλων κρατών μελών. 5. Η αίτηση παρέμβασης συντάσσεται βάσει υποδείγματος που καταρτίζεται σύμφωνα με τη διαδικασία που αναφέρεται στο άρθρο 21 παράγραφος 2 και πρέπει να περιέχει όλα τα στοιχεία που επιτρέπουν στις τελωνειακές αρχές να αναγνωρίζουν εύκολα τα εκάστοτε εμπορεύματα και ειδικότερα: i) τεχνική περιγραφή, επακριβή και λεπτομερή, των εμπορευμάτων ii) επακριβείς πληροφορίες σχετικά με τον τύπο ή το σύστημα της απάτης, εφόσον ο δικαιούχος τα γνωρίζει iii) τα στοιχεία του προσώπου που έχει οριστεί από τον δικαιούχο για την επικοινωνία. Σε πρόσφατη τροποποίηση του Τελωνειακού Κώδικα ν. 2960/2001 προστέθηκαν διατάξεις που κάλυψαν ένα νομοθετικό κενό. Έτσι θεσπίστηκε η επιβολή διοικητικών κυρώσεων στους διακινητές των παραποιημένων ή πειρατικών εμπορευμάτων (μέχρι τότε όταν ανακαλύπτονταν τέτοιου είδους εμπορεύματα υπήρχε μόνο δυνατότητα κατάσχεσης και καταστροφής τους) και συγκεκριμένα : Όταν διαπιστώνεται ότι παραβιάζονται δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας, θα επιβάλλεται πρόστιμο εις βάρος του διασαφιστή (τελικού αποδέκτη) από έως ευρώ, ανάλογα με τη σοβαρότητα της παράβασης (που έχει να κάνει με το είδος, την ποσότητα, την αξία των κατασχεθέντων 8

9 εμπορευμάτων σε σχέση με την αξία των αντίστοιχων γνησίων, τη συχνότητα των εισαγωγών και την περίπτωση υποτροπής). Το ίδιο πρόστιμο θα επιβάλλεται και κατά του κυρίως υπόχρεου αλλά και του μεταφορέα, εφόσον αυτοί γνώριζαν την παράβαση. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επίσης προωθεί μια νέα στρατηγική στα δικαιώματα βιομηχανικής ιδιοκτησίας, που θα έχει ως κύριους ωφελούμενους τις Μικρομεσαίες Επιχειρήσεις της Ευρώπης. Στοχεύει στη δημιουργία ενός υψηλής ποιότητας συστήματος διαχείρισης και προστασίας των δικαιωμάτων βιομηχανικής ιδιοκτησίας που θα δώσει στις επιχειρήσεις της Ευρώπης τη δυνατότητα να προωθήσουν την καινοτομία στην παγκόσμια αγορά. Στην ανακοίνωση της Επιτροπής αναφέρονται και οι προσπάθειες να αναπτυχθεί ένα κοινοτικό δίπλωμα ευρεσιτεχνίας και σχετικά δικαιοδοτικά μέτρα με την καθιέρωση των τρόπων να υποστηριχθούν οι εφευρέτες δεδομένου ότι προσπαθούν να προστατεύσουν τις καινοτομίες τους από την πειρατεία και την πλαστογράφηση. Τα εργαλεία συνεπώς υπάρχουν. Ο εργάτης είναι το ζητούμενο. Γιατί το φαινόμενο έχει τόσες παραμέτρους και έχει πάρει τέτοιες διαστάσεις που δεν αντιμετωπίζεται μεμονωμένα. Απαιτείται συντονισμένη δράση όλων των συναρμοδίων για την πάταξη του φαινομένου Υπηρεσιών σε εθνικό, κοινοτικό 9

10 και διεθνές επίπεδο. Οι δράσεις οφείλουν να είναι πλέον κοινές, συντονισμένες και στοχευμένες. Δεν είναι πλέον δυνατόν στα Κράτη να περιορίζουν τις δυνάμεις τους για την καταπολέμηση της παρανομίας μέσα στα εθνικά όρια, μολονότι το διεθνές έγκλημα τροφοδοτεί το τοπικό. Προκειμένου να εξασφαλιστεί η επιχειρησιακή ικανότητα των Τελωνείων και να ομογενοποιηθεί η αντιμετώπιση είναι αναγκαία η χρήση εξελιγμένων τεχνικών. Οι δράσεις πρέπει να αναπτυχθούν στο πλαίσιο της διαχείρισης κινδύνου. Το Τελωνειακό Σύστημα πληροφοριών SID της Ευρωπαϊκής Ένωσης δίνουν τη δυνατότητα στις Τελωνειακές Υπηρεσίες των Κρατών μελών να ανταλλάσσουν πληροφορίες και να κατευθύνουν ανάλογα τις έρευνες. Για να επιτευχθεί μια αποτελεσματική καταστολή των παράνομων αυτών φαινομένων απαιτείται ουσιαστική συμμετοχή των οικονομικών φορέων. Στο πλαίσιο αυτό είναι σημαντικό να βελτιωθεί η έγκαιρη ενημέρωση εκ μέρους τους των Τελωνειακών Αρχών. Είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό ότι η παραποίηση έχει εξελιχθεί τόσο πολύ που είναι απαραίτητη η συνδρομή των κατόχων των δικαιωμάτων, προκειμένου οι τελωνειακοί υπάλληλοι να είναι σε θέση να περιστείλουν το φαινόμενο. Πρόσφατο παράδειγμα αποτελεί η περίπτωση της 10

11 ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ, η οποία μας κατήγγειλε ότι διαπιστώθηκαν στην αγορά του αλουμινίου περιπτώσεις εισαγωγής και προώθησης συστημάτων αλουμινίου από Τουρκία που αποτελούν αντίγραφα ελληνικών συστημάτων. Από πλευράς Τελωνειακής Υπηρεσίας υπήρξε άμεση αντίδραση. Όχι μόνο δόθηκαν σχετικές οδηγίες στα Τελωνεία για εμπεριστατωμένους ελέγχους αλλά τέθηκε ως αυτοτελές θέμα στην ημερήσια διάταξη της ελληνοτουρκικής συνάντησης και συζητήθηκε με τον Τούρκο Υφυπουργό που είναι επικεφαλής της Τελωνειακής Υπηρεσίας. Δόθηκε μάλιστα σχετική διαβεβαίωση ότι θα εντατικοποιηθούν οι σχετικοί έλεγχοι από την πλευρά τους. Η περίπτωση είναι ενδεικτική και θα πρέπει να αποτελέσει παράδειγμα προς μίμηση γιατί έχουμε ανάγκη την εξειδικευμένη τεχνογνωσία που είναι αδύνατον με την πρόοδο της τεχνολογίας να γίνεται δικό μας κεκτημένο. Επίσης θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο να εξεταστεί η δυνατότητα διασύνδεσης της βάση δεδομένων του Ο.Β.Ι. που θα λειτουργήσει σύντομα με το δικό μας πληροφοριακό σύστημα το ΙCISnet που βρίσκεται επίσης στη φάση σχεδιασμού. Σε κάθε περίπτωση η αντιμετώπιση του φαινομένου απαιτεί : Στοχευμένους ελέγχους κατά την εισαγωγή, εξαγωγή και τη μεταφόρτωση. 11

12 Ενδυνάμωση και επέκταση των συμφωνιών τελωνειακής συνεργασίας για να καλυφθούν οι περιοχές όπου η παραγωγή παραποιημένων είναι αξιοσημείωτη. Ενίσχυση των συμφωνιών δίνοντας έμφαση στην προστασία των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας Ενδυνάμωση της συνεργασίας με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Τελωνείων την Europol και την Interpol Σύναψη διμερών συμφωνιών ιδιαίτερα με την Κίνα. Ο άλλος βασικός συντελεστής στον αγώνα αυτό είναι το καταναλωτικό κοινό και οι συνήθειές του. Πιστεύω ότι δεν θα αποτελέσει κοινοτοπία αν επισημάνω το γεγονός ότι το καταναλωτικό κοινό αποτελεί και τη γέννηση και τη λύση του προβλήματος. Η διαρκώς αυξανόμενη ζήτηση αναγνωρίσιμων επώνυμων ειδών μέσω της θεμιτής διαφημιστικής προβολής και προώθησης τους από τους παραγωγούς εμπόρους, αυξάνει με γεωμετρική πρόοδο τον αριθμό των παραποιημένων προϊόντων που διοχετεύονται στην αγορά, σε σημαντικά χαμηλότερη τιμή από τα γνήσια, η οποία και ελκύει τη μεγάλη μάζα των καταναλωτών που ανεξάρτητα από την πραγματική αγοραστική τους δύναμη, έχουν την τάση να αναζητούν «ευκαιρίες». Αυτή η τάση του καταναλωτικού κοινού αυξάνει τον όγκο της παραγωγής παραποιημένων προϊόντων που έχει φθάσει να καλύπτει διεθνώς σημαντικό ποσοστό του νομίμου εμπορίου. Μάλιστα συνδυαζόμενη με τη διεθνοποίηση της αναγνωρισιμότητας των επωνύμων ειδών 12

13 που αποτελούν το κύριο θύμα της, επίσης διεθνούς, βιομηχανίας των παραποιημένων προϊόντων, απαιτεί ιδιαίτερα σημαντικές προσπάθειες για την καταπολέμηση της μέσω της ενημέρωσης του καταναλωτικού κοινού. Εφ όσον το καταναλωτικό κοινό αποτελεί βασικό άξονα του φαινομένου θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη έμφαση στην εξειδικευμένη, συνεχή και πλουραλιστική ενημέρωσή του. Το έργο αυτό δεν μπορεί να το αναλάβει ένας φορέας. Ήδη το Υπουργείο Εξωτερικών έχει αναλάβει μια αξιοσημείωτη πρωτοβουλία που κινείται στον άξονα αυτό. Η συνεργασία των επαγγελματικών οργανώσεων των παραγωγών, των συνδικαλιστικών οργανώσεων και των ενώσεων των καταναλωτών, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, είναι θεμελιώδους σημασίας για τη δημιουργία ενιαίας στρατηγικής με στόχο αφ ενός την εκτίμηση της έκτασης του φαινομένου, η οποία διαρκώς διευρύνεται, και αφ ετέρου την οργάνωση της αποτελεσματικής καταπολέμησης των παράνομων πρακτικών. Συνεπώς, αναγκαία προϋπόθεση για την καταπολέμηση της παραποίησης/ απομίμησης και πειρατείας είναι η πραγματική πολιτική συνειδητοποίηση του καταναλωτικού κοινού, η οποία μόνο μέσα από γνήσια αληθινή και πειστική ενημέρωση μπορεί να επιτευχθεί. Καταρχήν είναι αναγκαία η διοργάνωση μεγάλων διασκέψεων, σε κάθε Κράτος, με την συμμετοχή των 13

14 φορέων που εκπροσωπούν τους παραγωγούς τους καταναλωτές καθώς και των φορέων που θεσμικά μετέχουν στον κοινωνικό διάλογο, ώστε με σαφή και εμπεριστατωμένο τρόπο να αναδειχθούν τα ζητήματα που συνδέονται με την διεύρυνση της διακίνησης παραποιημένων προϊόντων. Είναι βέβαιο ότι μέσα από διασκέψεις ευρείας εκπροσώπησης των κοινωνικών φορέων θα αναδειχθούν : 1. Οι σημαντικοί κίνδυνοι που διατρέχει η υγεία και η ασφάλεια των καταναλωτών από την χρήση και την κατανάλωση παραποιημένων προϊόντων, στην κατασκευή των οποίων χρησιμοποιούνται τις περισσότερες φορές υλικά που δεν έχουν ελεγχθεί, τοξικές ίνες σε υφάσματα, επικίνδυνες χημικές ουσίες σε παραποιημένα φαρμακευτικά σκευάσματα, κακής ποιότητας υλικά για συνδέσεις- καλωδιώσεις σε ηλεκτρικές ηλεκτρονικές συσκευές ανταλλακτικά αυτοκινήτων μηχανημάτων με κακής ποιότητας και μειωμένης αντοχής μέταλλα και εκατοντάδες άλλες περιπτώσεις, που έχουν εντοπιστεί στους ελέγχους που διενεργούν οι αρμόδιοι φορείς. Η τεκμηριωμένη με αποδείξεις ανάδειξη των κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια των καταναλωτών και η ευρεία δημοσιοποίηση θα αποτελέσει ένα από τα στοιχεία που θα μεταβάλει την στάση του καταναλωτικού κοινού. Μόνο έτσι θα 14 γίνουν ευρύτερα γνωστές οι περιπτώσεις σημαντικών ζημιών που υπέστησαν καταναλωτές και που συνεχώς πολλαπλασιάζονται : Παραποιημένα φάρμακα που συνεπάγονται κινδύνους συχνά θανάσιμους, για την υγεία. Σύμφωνα με εκτίμηση της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας σε ό,τι αφορά στην

15 παράνομη εμπορία φαρμάκων μέσω διαδικτύου, σε περισσότερες από το 50% των περιπτώσεων διατίθενται παραποιημένα φάρμακα όταν αγοράζονται από ιστοσελίδες του διαδικτύου που συγκαλύπτουν τη διεύθυνσή τους. Ελαττωματικός ιατρικός εξοπλισμός που μπορεί να προκαλέσει μοιραία ατυχήματα, ανταλλακτικά αυτοκινήτων που δεν εγγυώνται την απαιτούμενη προστασία σε περίπτωση σύγκρουσης, εύφλεκτα ή αλλεργιογόνα παιδικά ενδύματα, χρησιμοποίηση αζωικών χρωστικών υλών, επικίνδυνα παιχνίδια κ.λπ. 2. Οι αρνητικές συνέπειες που έχει η αύξηση της διακίνησης παραποιημένων προϊόντων σε σχέση τον όγκο του νομίμου εμπορίου ιδίως στην μείωση της απασχόλησης, δεδομένου ότι η διεθνής βιομηχανία των παραποιημένων δεν έχει έδρα και ανταγωνίζεται με αθέμιτο τρόπο τους παραγωγούς εμπόρους των γνήσιων προϊόντων που παράγονται και διακινούνται τηρώντας την νομοθεσία. Αρνητικές επίσης συνέπειες έχει η αύξηση της διακίνησης παραποιημένων και ως προς τα φορολογικά έσοδα των κρατών, απώλεια τεράστιων ποσών λόγω μη απόδοσης Φ.Π.Α. και άλλων φόρων, (εισοδήματος για τους εμπόρους κ.λ.π). 3. Το γεγονός ότι η διακίνηση των παραποιημένων προϊόντων αποτελεί μέρος του διεθνούς εγκλήματος και συναγωνίζεται σε έσοδα το εμπόριο ναρκωτικών και μάλιστα μέρος των εσόδων 15

16 χρησιμοποιείται για τη χρηματοδότηση τρομοκρατικών ενεργειών. Μέσα από την ανάδειξη των στοιχείων αυτών θα αναδειχθούν και οι καλύτερες προληπτικές και κατασταλτικές πρακτικές. Κυρίες και Κύριοι, Η αρχαιολογική έρευνα που έφερε στο φως τη βιβλιοθήκη του βασιλιά της Ασσυρίας Ασουρμπανιμπάλ, μας έδωσε το αρχαιότερο δείγμα του τρόπου άμυνας απέναντι στους παραποιητές. Για την προστασία μιας από τις πήλινες πινακίδες που βρέθηκαν, έχει γραφεί πάνω της: «όποιος την πάρει από εδώ, γράψει το όνομα του στη θέση του ονόματός μου, είθε ο Ασσούρ και η Νινλίλ, οργισμένοι και ανελέητοι να τον τσακίσουν, να εξαλείψουν το όνομα του και το σπόρο του από προσώπου γης». Το παράδειγμα αναφέρθηκε για να καταδείξει ότι η παραποίηση έχει πολύ βαθιά τις ρίζες του στην ιστορία. Σήμερα εμείς δεν έχουμε την πολυτέλεια για ευχολόγια. Οφείλουμε όλοι να αντιμετωπίσουμε με συνεργασία και κοινές δράσεις τις ήδη χρησιμοποιούμενες αλλά και τις νέες μεθόδους που πιθανόν να χρησιμοποιήσουν στο μέλλον οι παραποιητές και αυτό είναι το πιο σημαντικό. Είναι πιο αποτελεσματικό 16

17 όταν προβλέπεις μεθόδους και θεσπίζεις αποτρεπτικά μέτρα, από την συμπτωματική εκ των υστέρων εισαγωγή νομοθετικών ρυθμίσεων για την περιστολή ενός φαινομένου, το οποίο αναπτύσσεται εξελίσσεται και μεταβάλλεται διαρκώς, όπως άλλωστε όλα τα φαινόμενα που συνδέονται με την παρανομία και με το οργανωμένο έγκλημα. Το σημαντικό, επομένως είναι ότι συνειδητοποιούμε την ανάγκη άμεσης και ταχείας αντίδρασης στο κύμα των παραποιημένων που διαρκώς αυξάνεται και θα αυξάνεται αλλά την επιταγή να ακολουθήσουμε μια διαρκώς εξελισσόμενη ενιαία στρατηγική κοινής αντιμετώπισης του φαινομένου. Πιστεύω ότι εκδηλώσεις, όπως η σημερινή μπορούν να αποτελέσουν εφαλτήριο για την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης και την αναγνώριση της συνεισφοράς των δημιουργών, των εφευρετών και των υπόλοιπων δικαιούχων της πνευματικής ιδιοκτησίας. Σας ευχαριστώ Νικόλαος Βερναδάκης Γενικός Διευθυντής Τελωνείων και Ειδικών Φόρων Κατανάλωσης 17